www.pwc.com/tr İş Dünyasında Kadın ve Kadın Çalışanlara Yönelik Uygulamalar Araştırması 08 Mart 2012 Yayın Hakkı: PwC, 2012 Her hakkı saklıdır. Bu raporun hiç bir kısmı PwC nin yazılı izni olmadan tekrar yazılamaz, geri alınabilen bir sistemde saklanamaz ya da her hangi bir şekilde çevrilemez. Bu doküman, sadece onu satın alan organizasyonlar tarafından kullanılabilir; elektronik ya da basılı ortamda üçüncü şahıslarla paylaşılamaz. Bu çalışmadan faydalanmak ve başka materyallerde kullanmak isteyenler PwC İstanbul Ofisine başvurabilirler.
İçindekiler Yönetici Özeti 3 1 Giriş 4 2 Katılımcı Profili ve Genel Bulgular 8 3 Demografik Kırılımlar Bazında Sonuçlar 16 4 PwC Türkiye ve İnsan Kaynakları Hizmetleri 44 5 Araştırmalar ve PwC 47 2
Yönetici Özeti PwC İnsan Kaynakları Hizmetleri olarak hazırladığımız İş Dünyasında Kadın ve Kadın Çalışanlara Yönelik Uygulamalar araştırmamızın raporunu sizlerle paylaşmaktan memnuniyet duyuyoruz. Bu bölümün amacı, ilerleyen bölümlerde öne çıkan veriler ile ilgili özet bilgi sağlamaktır. Kurumlarda kaç kadın çalışan var, kaçı yönetici ve kadın çalışanlara yönelik uygulamalar neler gibi sorulara yanıt aradığımız bu çalışmada öne çıkan temel bulgular aşağıda yer almakta olup detaylar raporun ilerleyen sayfalarında bulunmaktadır.: Toplam kadın çalışan ve kadın yönetici oranlarının %30 civarında olduğu görülürken bu oranın özellikle Destek Fonksiyonlarında %40 ın üzerine çıktığı dikkat çekmektedir. Diğer yandan kadın çalışan ve kadın yönetici oranının İstanbul merkezli kurumlar ile yabancı sermayeli kurumlarda daha fazla olduğu görülmektedir. Kadın üst düzey yönetici oranı %30 civarında olup, bu oranın Ürün/Hizmet Fonksiyonunda toplam üst düzey yöneticilerin % 41 i seviyesinde olduğu görülmektedir. Ayrıca İstanbul merkezli kurumlar ile yabancı sermayeli kurumlarda da bu oran artmaktadır. Kurumların yaklaşık %90 ında 2011 yılı içerisinde terfi edenler arasında kadın çalışan bulunmaktadır. Terfi eden tüm çalışanlar içerisinde kadınların oranı %42 seviyelerindedir. Kurumların neredeyse yarısı doğum izin süresi boyunca limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapmakta ve bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici iş göremezlik ödeneğini kuruma geri ödemektedir. Süt izni politikasına bakıldığında kurumların yarısından çoğunun izin süresini çalışanın tercihine bıraktığı görülmektedir. Kurumların yarısından çoğunda özel sağlık sigortasında doğum teminatı uygulamasının bulunmadığı dikkat çekmektedir. Bunun yanında İstanbul merkezli kurumlar ile yabancı sermayeli kurumların bu teminatı yüksek oranda sağladığı görülmektedir. Kadın çalışanların gelişimine yönelik uygulamalara bakıldığında ise mobilite ve evden çalışmanın en çok tercih edilen uygulama olduğu dikkat çekmektedir. Kurumların neredeyse hiçbiri pozitif ayrımcılığa yönelik uygulamaları olmadığını belirtirken, var olan örneklere bakıldığında, kadın yönetici sayısının arttırılması, iş yerindeki fiziki şartların düzenlenmesinde bayan çalışanların isteklerinin öncelikli olarak ele alınması gibi hedef ve uygulamalar olduğu göze çarpmaktadır. 3
Giriş 4
Giriş Araştırmanın Amacı Bu rapor, Şubat 2012 de PwC İnsan Kaynakları Hizmetleri tarafından gerçekleştirilen İş Dünyasında Kadın ve Kadın Çalışana Yönelik Uygulamalar Araştırması na ilişkin sonuçları sunmaktadır. Rapor, 43 katılımcı kurumun Şubat 2012 itibariyle geçerli olan uygulamalarına yönelik, kadın çalışanları için beyan ettikleri bilgileri baz alarak düzenlenmiştir. Bu araştırmanın amacı, Türkiye de faaliyet gösteren kurumların kadın çalışanları için sağladıkları uygulamalar ile ilgili güvenilir, objektif, kapsamlı ve güncel bir kaynak oluşturmak ve kurumların kendi uygulamalarını diğer uygulamalarla kıyaslayabilmesi; bu unsurlardaki gelişme, iyileştirme alanlarını belirleyebilmesi için veri sağlamaktır. Araştırmanın İçeriği Rapor 5 bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünü takip eden Bölüm 2 de Katılımcı Profili ve Genel Bulgular ı, Bölüm 3 de Demografik Kırılımlar Bazında Sonuçlar ı bulacaksınız. Bölüm 4 ve 5 de ise aşağıdaki ana başlıklar bulunmaktadır; 4 PwC Türkiye ve İnsan Kaynakları Hizmetleri 5 Araştırmalar ve PwC Veri Toplama Araştırma, Şubat 2012 de PwC İnsan Kaynakları Hizmetleri Bölümü tarafından yürütülmüştür. Veri toplama işlemi; bu araştırma için online olarak hazırlanan anket yoluyla, bilgisayar ortamında gerçekleştirilmiştir. 5
Giriş Çalışan Grubu Ayrımı Ankette, kadın çalışanlara sağlanan yan hak ve uygulamaların fonksiyonlara göre ayrışabileceği göz önüne alınarak çalışan grupları bazında bir ayrıma gidilmiştir. Çalışan gruplarına ait detaylı tanımlamalar şu şekildedir; Destek Fonksiyonu İnsan Kaynakları, Mali İşler & Finans, Muhasebe, İdari İşler, Bilgi İşlem gibi destek fonksiyonlarında çalışan ve zamanının çoğunluğunu ofiste geçirdiği varsayılan çalışanları kapsamaktadır. Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Satış / Pazarlama, Tıbbi Satış Mümessilliği gibi fonksiyonlarda çalışan ve zamanının çoğunluğunu ofis dışında geçirme olasılığı yüksek çalışanları kapsamaktadır. Ürün/Hizmet Üretimi Fonksiyonu Üretim, AR-GE, Kalite ve Operasyon gibi kurumun ana faaliyetindeki ürün veya hizmetin üretim süreciyle direkt ilgili fonksiyonlarda ve Satınalma, Lojistik, İş Geliştirme, Proje Yönetimi, İthalat & İhracat, Müşteri Hizmetleri ve Halkla İlişkiler gibi üretime destek veren fonksiyonlarda görev yapan çalışanları kapsamaktadır. (Örneğin, yazılım şirketinde çalışan bir yazılımcının ya da bankanın operasyon kısmında çalışan bir kişinin de bu grupta değerlendirilmesi beklenmektedir.) 6
Giriş Araştırma Sonuçlarının Kullanımı Bu rapor, kadın çalışanlar için yapılan uygulamalar ve yan haklar ile ilgili, kurum açısından dış kıyaslamaya yönelik bir referans noktası oluşturmayı hedeflemektedir. Bir kurumun kendi göstergeleri, raporda yer alan göstergelerden çok farklı bir yönde ise bu farkın nereden kaynaklandığı, ne anlama geldiği ve ele alınması gereken bir iyileştirme noktası olup olmadığı konusunda inceleme yapılmasında fayda vardır. Raporda sunulan veriler doğru yan hak ve uygulamaları sunmamaktadır. Bunun nedeni her kurumun kendi doğrularının, stratejisine, hizmet seviyesine, performans sistemine ve toplam ücret paketi yaklaşımına göre farklılık göstereceği gerçeğidir. Gizlilik Araştırma sırasında edinilen her tür bilgi kesinlikle gizli tutulmaktadır. Bu rapor hazırlanırken herhangi bir kurumun bir diğeri hakkında doğrudan bilgi edinmemesi için gerekli önlemler alınmıştır. Kullanılan veriler İşin Doğası katılımcı kurumların beyanına dayanmaktadır. PwC İnsan Kaynakları Hizmetleri, gerekli durumlarda İşin niteliği verilerin doğruluğunu sorgulayıp katılımcılarla Çalışma teyitortamı etmiş fakat bağımsız olarak denetleyip tasdik Çalışma araçları etmemiştir. Gelişim Mesleki ve kişisel gelişim eğitimleri Kariyer planlama programları Terfi olanakları 7
Katılımcı Profili ve Genel Bulgular 8
Katılımcı Profili Bu bölümde, ilerleyen bölümlerdeki verilerin daha sağlıklı incelenmesi için, 43 katılımcı kurumun profilleri ile ilgili bilgi sağlamak amaçlanmıştır. Tablo 1: Sektör Bilgisi Sektör Katılımcı Sayısı İnşaat ve Yapı 4 Danışmanlık 4 Bilişim 4 Tekstil 3 Endüstriyel Üretim 2 Lojistik 2 Dayanıklı Tüketim 2 Gıda 2 Otomotiv 2 Holding ve Topluluklar 2 İlaç 2 Sağlık 1 Kimya 1 Eğitim 1 Turizm 1 Finansal Hizmetler 1 Hızlı Tüketim 1 Diğer 8 Tablo 2: Genel Merkez Lokasyonu Lokasyon Katılımcı Sayısı İstanbul 28 İstanbul Dışı 15 Tablo 3: Sermaye Yapısı Sermaye Yapısı Katılımcı Sayısı Yabancı 18 Yerli 17 Ortak Girişim 8 9
Tanım ve Açıklamalar Göstergeler İle İlgili Tanımlar Kurumların uygulamalarına ilişkin sonuçlar, ilerleyen sayfalarda genel olarak ve demografik bazda ayrı ayrı yer almaktadır. Bu bölümdeki tanım ve açıklamalar, sonuçların daha iyi anlaşılıp, yorumlanabilmesini sağlamayı hedeflemektedir. Üst Çeyrek Medyan Alt Çeyrek Katılımcıların %25 i bu seviyenin üzerinde kadın çalışan, yönetici, üst düzey yönetici ve kadın çalışan terfi oranına sahip iken, %75 i bu seviyenin altındadır. Üst medyan olarak da ifade edilir. Küçükten büyüğe sıralanan verilerin tam ortasındaki değerdir. Sıralı verileri eşit sayıda (% 50) veriye sahip iki eşit gruba ayırır. Katılımcıların %25 i bu seviyenin altında kadın çalışan, yönetici, üst düzey yönetici ve kadın çalışan terfi oranına sahip iken, %75 i bu seviyenin üzerindedir. Alt medyan olarak da ifade edilir. Grafiklerin Okunması 60% Kurum Genel Sonucu Fonksiyon Grupları Bazında Sonuçlar Toplam Kadın Çalışan Oranı Üst Çeyrek Değeri 50% 40% 43.92% 52.46% 46.87% 50.00% 48.21% Toplam Kadın Çalışan Oranı Medyan Değeri 30% 29.63% 33.06% 30.77% 25.23% Toplam Kadın Çalışan Oranı Alt Çeyrek Değeri 20% 10% 16.65% 18.40% 7.74% 0% Toplam Kadın Çalışan Oranı Destek Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Ürün/Hizmet Üretimi Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı 10
Genel Bulgular Bu bölümde, demografik kırılımlardan bağımsız olarak kurum genel sonuçları ele alınmaktadır. Katılımcılar arasında kadın çalışana sahip olmayan kurum bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, kadın çalışan sayısını belirten katılımcıların sonuçları doğrultusunda oluşturulmuştur. 60% 50% 40% 30% 43.92% 29.63% Grafik 1: Kadın Çalışan Oranı 52.46% 46.87% 33.06% 50.00% 30.77% 48.21% 25.23% 20% 16.65% 18.40% 10% 7.74% 0% Toplam Kadın Çalışan Oranı Destek Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Ürün/Hizmet Üretimi Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Katılımcılar arasında, yöneticileri arasında kadın çalışan bulunmayan kurum bulunmamaktadır. Grafik 2: Kadın Yönetici Oranı 60% 57.14% 50% 50.00% 50.00% 44.24% 44.44% 40% 30% 32.75% 26.32% 33.33% 31.88% 20% 20.00% 21.14% 17.33% 10% 0% Toplam Kadın Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Kadın Yönetici Oranı Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Kadın Yönetici Oranı Ürün/Hizmet Üretimi Fonksiyonu Kadın Yönetici Oranı 11
Genel Bulgular Katılımcıların %26 sında üst düzey yöneticiler arasında kadın çalışan bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, üst düzey yöneticileri arasında kadın çalışan bulunduran %74 şirketin yanıtları doğrultusunda hazırlanmıştır. Grafik 3: Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı 80% 70% 75.00% 60% 57.86% 50% 50.00% 40% 30% 20% 39.80% 30.00% 17.42% 38.10% 20.00% 33.33% 25.00% 41.67% 31.25% 10% 0% Toplam Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Ürün/Hizmet Üretimi Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Terfiler Son bir yıl içinde kurumunuzda çalışan kaç kişinin terfi ettiğini belirtiniz? sorusuna verilen yanıtlara bakıldığında, katılımcıların %87 sinde terfi edenler arasında kadın çalışanların da bulunduğu görülmektedir. Terfi eden çalışanların içerisinde kadınların oranına bakıldığında ise katılımcı şirket arasında medyan değerin %42 olduğu görülmektedir. (Üst çeyrek değeri %50, alt çeyrek değeri ise %28,8 dir.) 12
Genel Bulgular Grafik 4: Doğum İzni Sırasında Maaş Uygulamaları 4.7% 4.7% 18.6% 48.8% 23.3% İzin süresi boyunca limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca çalışana ücret ödemesi yapılmaz; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan geçici işgöremezlik ödeneğini temin eder İzin süresi boyunca limitler dahilinde çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca SGK'dan aldığı geçici işgöremezlik ödeneğinin yanısıra limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır ve çalışan bu parayı kuruma geri ödemez İzin süresi boyunca SGK'dan aldığı geçici işgöremezlik ödeneğinin yanısıra limitler dahilinde çalışana ücret ödemesi yapılır ve çalışan bu parayı kuruma geri ödemez Grafik 5: Süt İzni Politikası Grafik 6: Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Uygulamaları 58.1% 14.0% 4.7% 23.3% 23.3% 16.3% 9.3% 25.6% 25.6% Her gün 1-2 saat arası Haftada 1 tam gün süreli Toplu olarak 1-2 ay süreli Çalışanın tercihine bağlı Genelde 1-2 ay kullanılır Genelde 3-4 ay kullanılır Genelde 5-6 ay kullanılır Kullanılmaz Diğer 13
Genel Bulgular Grafik 7: Özel Sağlık Sigortasında Doğum Teminatı 9.3% 34.9% 55.8% Hayır Evet Limitli (1,100-10,000 TL) Evet Limitsiz Grafik 8: Özel Sağlık Sigortası Kapsamı Normal doğum teminatı 19 Mamografi (kontrol amaçlı) 18 Sezeryanla doğum teminatı 17 Çocukların özel sağlık sigortasına dahil olması 11 Özel Sağlık Sigortası bulunmamaktadır Çocuklara özel sigorta (% 50 işveren % 50 çalışan öder) 1 7 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. 0 5 10 15 20 14
Genel Bulgular Grafik 9: Kadın Çalışanların Gelişimine Yönelik Uygulamalar Mobilite veya evden çalışma imkanı 12 Kadın çalışanların sosyalleşmesi ve iletişim ağını genişletmesi amaçlı kahvaltı, yemek, kokteyl vb. organizasyonlar 6 Kadınlara yönelik koçluk, liderlik eğitimleri 5 Doğum sonrası yarı zamanlı çalışma 4 Kadın çalışanların izin, haklar, annelik, hastaneler, bakıcı bulma servisleri gibi ihtiyaçlarına yönelik bilgileri edinebilecekleri portaller Ulusal veya uluslararası kadın yöneticileri çalışma grupları 3 3 Kreş uygulaması 2 İş-Özel hayat dengesine yönelik psikolog desteği 2 Rol modellerle birlikte düzenlenen seminerler 2 İşe alımlarda kadın referanslar için fazladan ödüllendirme 1 Çocuk 2 yaşına gelene kadar kadın çalışana uygun vardiya planlaması (Yalnız boşanmış kadınlar çocukları 12 yaşına gelene kadar aynı haktan yararlanırlar) Kadınlara özel herhangi bir uygulama yoktur 1 6 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. 0 5 10 15 15
Genel Bulgular Demografik Kırılımlar Tablo 4: Kadın Çalışanlara Yönelik Uygulama ve Yan Haklar Lokasyon Sermaye Yapısı İlerleyen bölümde lokasyon ve sermaye yapısı bazında ayrı ayrı ele alınan uygulamalar bu kısımda özetlenmiştir. Kadın Çalışan Oranı Kadın Yönetici Oranı Tüm Kurumlar İstanbul İstanbul Dışı Yerli Yabancı Ortak Girişim 29.6% 38.8% 13.4% 26.2% 40.2% 17.8% 32.8% 37.7% 22.5% 26.7% 40.0% 20.2% Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı 30.0% 33.3% 17.4% 20.0% 36.4% 20.0% Terfi Oranı 42.9% 42.9% 33.3% 50.0% 40.7% 36.4% Doğum İzni Sırasındaki Maaş Ödemesi Doğum İzni Sırasındaki Ücretsiz İzin Uygulaması Özel Sağlık Sigortasında Doğum Teminatı 76.7% 85.7% 60.0% 70.6% 88.9% 62.5% 76.7% 82.1% 66.7% 70.6% 77.8% 87.5% 44.2% 57.1% 20.0% 29.4% 61.1% 37.5% Özel Sağlık Sigortası 90.4% 90.9% 84.2% 69.6% 97.6% 100.0% Kadın Çalışanlara Özel Uygulamalar 87.2% 91.7% 72.7% 70.6% 96.0% 100.0% İlk 4 değer ilgili kırılımlarda kadın çalışan oranını göstermektedir. Diğer değerler, ilgili uygulama ve yan hakları sağlayan katılımcıların yüzdesini göstermektedir. 16
Genel Bulgular Demografik Kırılımlar Tablo 5: Fonksiyon Grupları Bazında Kadın Çalışan Oranları Lokasyon Sermaye Yapısı Tüm Kurumlar İstanbul İstanbul Dışı Yerli Yabancı Ortak Girişim Destek Fonksiyonu 46.9% 50.0% 31.2% 41.3% 50.6% 35.0% Kadın Çalışan Oranı Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Ürün/Hizmet Üretimi Fonksiyonu 30.8% 38.5% 24.0% 29.2% 30.8% 34.6% 25.2% 36.0% 6.1% 26.9% 41.0% 6.2% Destek Fonksiyonu 44.4% 50.0% 26.3% 29.8% 60.7% 27.3% Kadın Yönetici Oranı Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Ürün/Hizmet Üretimi Fonksiyonu 33.3% 33.3% 28.6% 41.7% 34.0% 25.0% 31.9% 45.2% 19.0% 28.3% 39.4% 21.4% Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Ürün/Hizmet Üretimi Fonksiyonu 38.1% 50.0% 22.5% 26.7% 50.0% 20.0% 33.3% 33.3% 41.7% 41.7% 33.3% - 41.7% 50.0% - - 50.0% - Değerler, ilgili kırılımlarda kadın çalışan oranını göstermektedir. Yeterli veri olmayan durumlar raporlanmamıştır. 17
Demografik Kırılımlar Bazında Sonuçlar PwC 2011 Yan Haklar Araştırması 18
Lokasyon İstanbul Bu bölümde, İstanbul lokasyonunda yer alan 28 katılımcının sonuçları yer almaktadır. Genel merkezi İstanbul da bulunan katılımcılar arasında kadın çalışana sahip olmayan kurum bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, kadın çalışan sayısını belirten katılımcıların sonuçları doğrultusunda oluşturulmuştur. Grafik 10: Kadın Çalışan Oranı 60% 50% 49.72% 59.29% 50.00% 50.00% 50.00% 44.64% 40% 38.77% 38.49% 36.00% 30% 26.12% 20% 20.00% 21.42% 10% 0% Toplam Kadın Çalışan Oranı Destek Fonksiyonu Satış & Pazarlama ve Ürün/Hizmet Kadın Çalışan Oranı Tanıtım Fonksiyonu Üretimi Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Kadın Çalışan Oranı Genel merkezi İstanbul da bulunan katılımcılar arasında, yöneticileri arasında kadın çalışan bulunmayan kurum bulunmamaktadır. Grafik 11: Kadın Yönetici Oranı 70% 66.07% 60% 50% 50.00% 50.00% 50.00% 45.23% 40% 30% 20% 37.72% 25.46% 33.33% 40.00% 33.33% 18.37% 20.77% 10% 0% Toplam Kadın Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Satış & Pazarlama ve Ürün/Hizmet Kadın Yönetici Oranı Tanıtım Fonksiyonu Üretimi Fonksiyonu Kadın Yönetici Oranı Kadın Yönetici Oranı 19
Lokasyon İstanbul Katılımcıların %31 inde üst düzey yöneticiler arasında kadın çalışan bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, üst düzey yöneticileri arasında kadın çalışan bulunduran %69 şirketin yanıtları doğrultusunda hazırlanmıştır. Grafik 12: Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı 100% 90% 91.67% 80% 70% 60% 59.29% 50% 50.00% 50.00% 50.00% 40% 30% 20% 41.19% 33.33% 25.00% 27.08% 33.33% 23.53% 27.08% 10% 0% Toplam Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Ürün/Hizmet Üretimi Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Terfiler Son bir yıl içinde kurumunuzda çalışan kaç kişinin terfi ettiğini belirtiniz? sorusuna verilen yanıtlara bakıldığında, katılımcıların %92 sinde terfi edenler arasında kadın çalışanların da bulunduğu görülmektedir. Terfi eden çalışanların içerisinde kadınların oranına bakıldığında ise katılımcı şirket arasında medyan değerin %43 olduğu görülmektedir. (Üst çeyrek değeri %55, alt çeyrek değeri ise %31 dir.) 20
Lokasyon İstanbul Grafik 13: Doğum İzni Sırasında Maaş Uygulamaları 14.3% 3.6% 3.6% 17.9% 60.7% İzin süresi boyunca limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca limitler dahilinde çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca çalışana ücret ödemesi yapılmaz; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan geçici işgöremezlik ödeneğini temin eder İzin süresi boyunca SGK'dan aldığı geçici işgöremezlik ödeneğinin yanısıra limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır ve çalışan bu parayı kuruma geri ödemez İzin süresi boyunca SGK'dan aldığı geçici işgöremezlik ödeneğinin yanısıra limitler dahilinde çalışana ücret ödemesi yapılır ve çalışan bu parayı kuruma geri ödemez Grafik 14: Süt İzni Politikası Grafik 15: Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Uygulamaları 14.3% 17.9% 17.9% 7.1% 32.1% 64.3% 17.9% 3.6% 25.0% Her gün 1-2 saat arası Haftada 1 tam gün süreli Toplu olarak 1-2 ay süreli Çalışanın tercihine bağlı Genelde 1-2 ay kullanılır Genelde 3-4 ay kullanılır Genelde 5-6 ay kullanılır Kullanılmaz Diğer 21
Lokasyon İstanbul Grafik 16: Özel Sağlık Sigortasında Doğum Teminatı 10.7% 42.9% 46.4% Hayır Evet Limitli (1,100-10,000 TL) Evet Limitsiz Grafik 17: Özel Sağlık Sigortası Kapsamı Mamografi (kontrol amaçlı) 14 Normal doğum teminatı 14 Sezeryanla doğum teminatı 13 Çocukların özel sağlık sigortasına dahil olması 8 Özel sağlık sigortası bulunmamaktadır Çocuklara özel sigorta (% 50 işveren % 50 çalışan öder) 1 5 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. 0 5 10 15 22
Lokasyon İstanbul Grafik 18: Kadın Çalışanların Gelişimine Yönelik Uygulamalar Mobilite veya evden çalışma imkanı 9 Kadın çalışanların sosyalleşmesi ve iletişim ağını genişletmesi amaçlı kahvaltı, yemek, kokteyl vb. organizasyonlar Kadınlara yönelik koçluk, liderlik eğitimleri 5 5 Doğum sonrası yarı zamanlı çalışma 3 Kadın çalışanların izin, haklar, annelik, hastaneler, bakıcı bulma servisleri gibi ihtiyaçlarına yönelik bilgileri edinebilecekleri portaller Ulusal veya uluslararası kadın yöneticileri çalışma grupları 2 2 İş-Özel hayat dengesine yönelik psikolog desteği 2 Rol modellerle birlikte düzenlenen seminerler 2 İşe alımlarda kadın referanslar için fazladan ödüllendirme 1 Çocuk 2 yaşına gelene kadar kadın çalışana uygun vardiya planlaması (Yalnız boşanmış kadınlar çocukları 12 yaşına gelene kadar aynı haktan yararlanırlar) 1 Kreş uygulaması Kadınlara özel herhangi bir uygulama yoktur 1 3 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. 0 5 10 23
Lokasyon İstanbul Dışı Bu bölümde, İstanbul dışı lokasyonlarda yer alan 15 katılımcının sonuçları yer almaktadır. 50% 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% Genel merkezi İstanbul dışında bulunan katılımcılar arasında kadın çalışana sahip olmayan kurum bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, kadın çalışan sayısını belirten katılımcıların sonuçları doğrultusunda oluşturulmuştur. 29.54% 13.45% 8.45% Toplam Kadın Çalışan Oranı Grafik 19: Kadın Çalışan Oranı 41.65% 31.24% 21.65% 28.31% 24.04% 17.60% 8.36% 6.13% 2.28% Destek Fonksiyonu Satış & Pazarlama ve Ürün/Hizmet Kadın Çalışan Oranı Tanıtım Fonksiyonu Üretimi Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Kadın Çalışan Oranı Genel merkezi İstanbul dışında bulunan katılımcılar arasında, yöneticileri arasında kadın çalışan bulunmayan kurum bulunmamaktadır. Grafik 20: Kadın Yönetici Oranı 60% 50% 50.00% 40% 42.22% 30% 20% 10% 33.33% 22.50% 12.39% 26.32% 16.67% 28.57% 23.11% 25.00% 19.05% 16.17% 0% Toplam Kadın Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Satış & Pazarlama ve Ürün/Hizmet Kadın Yönetici Oranı Tanıtım Fonksiyonu Üretimi Fonksiyonu Kadın Yönetici Kadın Yönetici Oranı 24
Lokasyon İstanbul Dışı Katılımcıların %13 ünde üst düzey yöneticiler arasında kadın çalışan bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, üst düzey yöneticileri arasında kadın çalışan bulunduran %87 şirketin yanıtları doğrultusunda hazırlanmıştır. Grafik 21: Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı 70% 60% 62.50% 50% 40% 40.48% 41.67% 30% 20% 27.08% 17.42% 22.50% 17.50% 31.25% 10% 11.46% 0% Toplam Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Not: Yeterli veri olmadığı için Ürün / Hizmet Üretimi grubu grafiğe eklenmemiştir. Terfiler Son bir yıl içinde kurumunuzda çalışan kaç kişinin terfi ettiğini belirtiniz? sorusuna verilen yanıtlara bakıldığında, katılımcıların %80 inde terfi edenler arasında kadın çalışanların da bulunduğu görülmektedir. Terfi eden çalışanların içerisinde kadınların oranına bakıldığında ise katılımcı şirket arasında medyan değerin %33 olduğu görülmektedir. (Üst çeyrek değeri %50, alt çeyrek değeri ise %14 tür.) 25
Lokasyon İstanbul Dışı Grafik 22: Doğum İzni Sırasında Maaş Uygulamaları 6.7% 6.7% 20.0% 40.0% 26.7% İzin süresi boyunca çalışana ücret ödemesi yapılmaz; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan geçici işgöremezlik ödeneğini temin eder İzin süresi boyunca limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca limitler dahilinde çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca SGK'dan aldığı geçici işgöremezlik ödeneğinin yanısıra limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır ve çalışan bu parayı kuruma geri ödemez İzin süresi boyunca SGK'dan aldığı geçici işgöremezlik ödeneğinin yanısıra limitler dahilinde çalışana ücret ödemesi yapılır ve çalışan bu parayı kuruma geri ödemez Grafik 23: Süt İzni Politikası Grafik 24: Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Uygulamaları 13.3% 13.3% 13.3% 46.7% 33.3% 33.3% 26.7% 6.7% 13.3% Her gün 1-2 saat arası Haftada 1 tam gün süreli Toplu olarak 1-2 ay süreli Çalışanın tercihine bağlı Genelde 1-2 ay kullanılır Genelde 3-4 ay kullanılır Genelde 5-6 ay kullanılır Kullanılmaz Diğer 26
Lokasyon İstanbul Dışı Grafik 25: Özel Sağlık Sigortasında Doğum Teminatı 13.3% 6.7% 80.0% Hayır Evet Limitli (2,000-2,300 TL) Evet Limitsiz Grafik 26: Özel Sağlık Sigortası Kapsamı Normal doğum teminatı 5 Mamografi (kontrol amaçlı) 4 Sezeryanla doğum teminatı 4 Çocukların özel sağlık sigortasına dahil olması Özel sağlık sigortası bulunmamaktadır 3 3 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. 0 5 27
Lokasyon İstanbul Dışı Grafik 27: Kadın Çalışanların Gelişimine Yönelik Uygulamalar Mobilite veya evden çalışma imkanı 3 Kadın çalışanların izin, haklar, annelik, hastaneler, bakıcı bulma servisleri gibi ihtiyaçlarına yönelik bilgileri edinebilecekleri portaller 1 Kadın çalışanların sosyalleşmesi ve iletişim ağını genişletmesi amaçlı kahvaltı, yemek, kokteyl vb. organizasyonlar 1 Ulusal veya uluslararası kadın yöneticileri çalışma grupları 1 Kreş uygulaması Doğum sonrası yarı zamanlı çalışma 1 1 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. Kadınlara özel herhangi bir uygulama yoktur 3 0 5 28
Sermaye Yapısı Yerli Bu bölümde, sermaye yapısını Yerli olarak belirtmiş 17 katılımcının sonuçları yer almaktadır. Sermaye yapısı yerli olan katılımcılar arasında kadın çalışana sahip olmayan kurum bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, kadın çalışan sayısını belirten katılımcıların sonuçları doğrultusunda oluşturulmuştur. Grafik 28: Kadın Çalışan Oranı 60% 56.43% 50% 50.00% 40% 42.49% 41.34% 40.63% 30% 20% 26.16% 16.33% 23.34% 29.23% 20.00% 26.90% 10% 10.32% 0% Toplam Kadın Çalışan Oranı Destek Fonksiyonu Satış & Pazarlama ve Ürün/Hizmet Kadın Çalışan Oranı Tanıtım Fonksiyonu Üretimi Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Kadın Çalışan Oranı Katılımcılar arasında, yöneticileri arasında kadın çalışan bulunmayan kurum bulunmamaktadır. Grafik 29: Kadın Yönetici Oranı 70% 66.67% 60% 50% 50.00% 48.75% 40% 41.67% 30% 20% 33.33% 26.67% 19.80% 29.82% 17.50% 24.76% 28.27% 15.58% 10% 0% Toplam Kadın Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Satış & Pazarlama ve Ürün/Hizmet Kadın Yönetici Oranı Tanıtım Fonksiyonu Üretimi Fonksiyonu Kadın Yönetici Oranı Kadın Yönetici Oranı 29
Sermaye Yapısı Yerli Katılımcıların %35 inde üst düzey yöneticiler arasında kadın çalışan bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, üst düzey yöneticileri arasında kadın çalışan bulunduran %65 şirketin yanıtları doğrultusunda hazırlanmıştır. Grafik 30: Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı 90% 80% 87.50% 70% 60% 50% 54.17% 40% 41.67% 41.67% 30% 20% 10% 26.67% 20.00% 15.48% 16.67% 27.08% 0% Toplam Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Kadın Üst Satış & Pazarlama ve Tanıtım Düzey Yönetici Oranı Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Not: Yeterli veri olmadığı için Ürün / Hizmet Üretimi grubu grafiğe eklenmemiştir. Terfiler Son bir yıl içinde kurumunuzda çalışan kaç kişinin terfi ettiğini belirtiniz? sorusuna verilen yanıtlara bakıldığında, katılımcıların %88 inde terfi edenler arasında kadın çalışanların da bulunduğu görülmektedir. Terfi eden çalışanların içerisinde kadınların oranına bakıldığında ise katılımcı şirket arasında medyan değerin %50 olduğu görülmektedir. (Üst çeyrek değeri %50, alt çeyrek değeri ise %17 dir.) 30
Sermaye Yapısı Yerli Grafik 31: Doğum İzni Sırasında Maaş Uygulamaları 5.9% 29.4% 11.8% 23.5% 29.4% İzin süresi boyunca SGK'dan aldığı geçici işgöremezlik ödeneğinin yanısıra limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır ve çalışan bu parayı kuruma geri ödemez İzin süresi boyunca SGK'dan aldığı geçici işgöremezlik ödeneğinin yanısıra limitler dahilinde çalışana ücret ödemesi yapılır ve çalışan bu parayı kuruma geri ödemez İzin süresi boyunca limitler dahilinde çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca çalışana ücret ödemesi yapılmaz; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan geçici işgöremezlik ödeneğini temin eder Grafik 32: Süt İzni Politikası Grafik 33: Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Uygulamaları 29.4% 35.3% 41.2% 29.4% 11.8% 23.5% 5.9% 23.5% Genelde 1-2 ay kullanılır Genelde 3-4 ay kullanılır Genelde 5-6 ay kullanılır Kullanılmaz Her gün 1-2 saat arası Haftada 1 tam gün süreli Toplu olarak 1-2 ay süreli Çalışanın tercihine bağlı 31
Sermaye Yapısı Yerli Grafik 34: Özel Sağlık Sigortasında Doğum Teminatı 17.6% 11.8% 70.6% Hayır Evet Limitli (2,000-2,400 TL) Evet Limitsiz Grafik 35: Özel Sağlık Sigortası Kapsamı Özel Sağlık Sigortası bulunmamaktadır 7 Normal doğum teminatı 5 Sezeryanla doğum teminatı 5 Mamografi (kontrol amaçlı) 4 Çocukların özel sağlık sigortasına dahil olması 2 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. 0 5 10 32
Sermaye Yapısı Yerli Grafik 36: Kadın Çalışanların Gelişimine Yönelik Uygulamalar Mobilite veya evden çalışma imkanı 6 Kadın çalışanların sosyalleşmesi ve iletişim ağını genişletmesi amaçlı kahvaltı, yemek, kokteyl vb. organizasyonlar 3 Kadın çalışanların izin, haklar, annelik, hastaneler, bakıcı bulma servisleri gibi ihtiyaçlarına yönelik bilgileri edinebilecekleri portaller 1 Ulusal veya uluslararası kadın yöneticileri çalışma grupları Doğum sonrası yarı zamanlı çalışma 1 1 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. Kadınlara özel herhangi bir uygulama yoktur 5 0 5 10 33
Sermaye Yapısı Yabancı Bu bölümde, sermaye yapısını Yabancı olarak belirtmiş alan 18 katılımcının sonuçları yer almaktadır. Yabancı sermayeli katılımcılar arasında kadın çalışana sahip olmayan kurum bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, kadın çalışan sayısını belirten katılımcıların sonuçları doğrultusunda oluşturulmuştur. 70% 60% 50% 40% 46.13% 40.20% Grafik 37: Kadın Çalışan Oranı 61.18% 50.60% 45.93% 40.90% 53.57% 40.98% 30% 20% 27.04% 30.77% 18.27% 23.29% 10% 0% Toplam Kadın Çalışan Oranı Destek Fonksiyonu Satış & Pazarlama ve Ürün/Hizmet Kadın Çalışan Oranı Tanıtım Fonksiyonu Üretimi Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Kadın Çalışan Oranı Yabancı sermayeli katılımcılar arasında, yöneticileri arasında kadın çalışan bulunmayan kurum bulunmamaktadır. Grafik 38: Kadın Yönetici Oranı 100% 90% 80% 87.50% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 50.00% 40.00% 33.33% 60.71% 47.12% 42.50% 34.01% 20.21% 53.75% 39.39% 26.25% 10% 0% Toplam Kadın Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Satış & Pazarlama ve Ürün/Hizmet Kadın Yönetici Oranı Tanıtım Fonksiyonu Üretimi Fonksiyonu Kadın Yönetici OranıKadın Yönetici Oranı 34
Sermaye Yapısı Yabancı Katılımcıların %17 sinde üst düzey yöneticiler arasında kadın çalışan bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, üst düzey yöneticileri arasında kadın çalışan bulunduran %83 şirketin yanıtları doğrultusunda hazırlanmıştır. Grafik 39: Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı 90% 80% 70% 80.00% 75.00% 60% 50% 40% 30% 20% 43.06% 36.36% 27.50% 50.00% 46.43% 45.83% 33.33% 25.98% 50.00% 31.25% 10% 0% Toplam Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Satış & Pazarlama ve Ürün/Hizmet Üretimi Tanıtım Fonksiyonu Fonksiyonu Kadın Üst Kadın Üst Düzey Düzey Yönetici Oranı Yönetici Oranı Terfiler Son bir yıl içinde kurumunuzda çalışan kaç kişinin terfi ettiğini belirtiniz? sorusuna verilen yanıtlara bakıldığında, katılımcıların %83 ünde terfi edenler arasında kadın çalışanların da bulunduğu görülmektedir. Terfi eden çalışanların içerisinde kadınların oranına bakıldığında ise katılımcı şirket arasında medyan değerin %41 olduğu görülmektedir. (Üst çeyrek değeri %60, alt çeyrek değeri ise %33 tür.) 35
Sermaye Yapısı Yabancı Grafik 40: Doğum İzni Sırasında Maaş Uygulamaları 11.1% 5.6% 11.1% 72.2% İzin süresi boyunca limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca limitler dahilinde çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca çalışana ücret ödemesi yapılmaz; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan geçici işgöremezlik ödeneğini temin eder İzin süresi boyunca SGK'dan aldığı geçici işgöremezlik ödeneğinin yanısıra limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır ve çalışan bu parayı kuruma geri ödemez Grafik 41: Süt İzni Politikası Grafik 42: Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Uygulamaları 5.6% 16.7% 22.2% 27.8% 22.2% 22.2% 61.1% 16.7% 5.6% Genelde 1-2 ay kullanılır Genelde 3-4 ay kullanılır Genelde 5-6 ay kullanılır Kullanılmaz Diğer Her gün 1-2 saat arası Haftada 1 tam gün süreli Toplu olarak 1-2 ay süreli Çalışanın tercihine bağlı 36
Sermaye Yapısı Yabancı Grafik 43: Özel Sağlık Sigortasında Doğum Teminatı 38.9% 61.1% Hayır Evet Limitli (1,100-10,000 TL) Grafik 44: Özel Sağlık Sigortası Kapsamı Mamografi (kontrol amaçlı) 12 Normal doğum teminatı 10 Sezeryanla doğum teminatı 10 Çocukların özel sağlık sigortasına dahil olması 8 Çocuklara özel sigorta (% 50 işveren % 50 çalışan öder) Özel Sağlık Sigortası bulunmamaktadır 1 1 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. 0 5 10 15 37
Sermaye Yapısı Yabancı Grafik 45: Kadın Çalışanların Gelişimine Yönelik Uygulamalar Kadınlara yönelik koçluk, liderlik eğitimleri 5 Mobilite veya evden çalışma imkanı 4 Kadın çalışanların sosyalleşmesi ve iletişim ağını genişletmesi amaçlı kahvaltı, yemek, kokteyl vb. organizasyonlar 3 Ulusal veya uluslararası kadın yöneticileri çalışma grupları 2 İş-Özel hayat dengesine yönelik psikolog desteği 2 Doğum sonrası yarı zamanlı çalışma 2 Rol modellerle birlikte düzenlenen seminerler 2 İşe alımlarda kadın referanslar için fazladan ödüllendirme 1 Çocuk 2 yaşına gelene kadar kadın çalışana uygun vardiya planlaması (Yalnız boşanmış kadınlar çocukları 12 yaşına gelene kadar aynı haktan yararlanırlar) Kadın çalışanların izin, haklar, annelik, hastaneler, bakıcı bulma servisleri gibi ihtiyaçlarına yönelik bilgileri edinebilecekleri portaller Kreş uygulaması Kadınlara özel herhangi bir uygulama yoktur 1 1 1 1 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. 0 5 38
Sermaye Yapısı Ortak Girişim Bu bölümde, sermaye yapısını Ortak Girişim olarak belirtmiş 8 katılımcının sonuçları almaktadır. Ortak girişim sermayeli katılımcılar arasında kadın çalışana sahip olmayan kurum bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, kadın çalışan sayısını belirten katılımcıların sonuçları doğrultusunda oluşturulmuştur. Grafik 46: Kadın Çalışan Oranı 50% 45% 43.94% 46.03% 40% 35% 34.97% 34.62% 32.07% 30% 25% 26.79% 20% 20.90% 17.76% 15% 10% 5% 0% 7.96% Toplam Kadın Çalışan Oranı Destek Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Satış & Pazarlama ve Tanıtım Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı 7.11% 6.19% 2.76% Ürün/Hizmet Üretimi Fonksiyonu Kadın Çalışan Oranı Ortak girişim sermayeli katılımcılar arasında, yöneticileri arasında kadın çalışan bulunmayan kurum bulunmamaktadır. Grafik 47: Kadın Yönetici Oranı 40% 35% 30% 25% 29.86% 31.67% 27.27% 26.67% 25.00% 28.57% 20% 20.18% 21.21% 21.43% 15% 13.66% 16.67% 16.67% 10% 5% 0% Toplam Kadın Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Satış & Pazarlama ve Ürün/Hizmet Kadın Yönetici Oranı Tanıtım Fonksiyonu Üretimi Fonksiyonu Kadın Yönetici Oranı Kadın Yönetici Oranı 39
Sermaye Yapısı Ortak Girişim Katılımcıların %26 sında üst düzey yöneticiler arasında kadın çalışan bulunmamaktadır. Aşağıdaki grafik, üst düzey yöneticileri arasında kadın çalışan bulunduran %74 şirketin yanıtları doğrultusunda hazırlanmıştır. 30% Grafik 48: Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı 25% 25.00% 25.00% 20% 20.00% 20.00% 15% 10% 7.69% 5% 0% Toplam Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Destek Fonksiyonu Kadın Üst Düzey Yönetici Oranı Not: Yeterli veri olmadığı için Satış & Pazarlama ve Tanıtım ile Ürün / Hizmet Üretimi grubu grafiğe eklenmemiştir. Terfiler Son bir yıl içinde kurumunuzda çalışan kaç kişinin terfi ettiğini belirtiniz? sorusuna verilen yanıtlara bakıldığında, katılımcıların %88 sinde terfi edenler arasında kadın çalışanların da bulunduğu görülmektedir. Terfi eden çalışanların içerisinde kadınların oranına bakıldığında ise katılımcı şirket arasında medyan değerin %36 olduğu görülmektedir. (Üst çeyrek değeri %48, alt çeyrek değeri ise %25 tir.) 40
Sermaye Yapısı Ortak Girişim Grafik 49: Doğum İzni Sırasında Maaş Uygulamaları 37.5% 37.5% 25.0% İzin süresi boyunca limit gözetmeksizin çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca limitler dahilinde çalışana ücret ödemesi yapılır; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan temin ettiği geçici işgöremezlik ödeneğini kuruma geri öder İzin süresi boyunca çalışana ücret ödemesi yapılmaz; bu sürenin sonunda çalışan SGK'dan geçici işgöremezlik ödeneğini temin eder Grafik 50: Süt İzni Politikası Grafik 51: Doğum Sonrası Ücretsiz İzin Uygulamaları 12.5% 12.5% 12.5% 12.5% 25.0% 37.5% 87.5% Genelde 1-2 ay kullanılır Genelde 3-4 ay kullanılır Genelde 5-6 ay kullanılır Kullanılmaz Diğer Haftada 1 tam gün süreli Çalışanın tercihine bağlı 41
Sermaye Yapısı Ortak Girişim Grafik 52: Özel Sağlık Sigortasında Doğum Teminatı 12.5% 25.0% 62.5% Hayır Evet Limitli (2,300-6,000 TL) Evet Limitsiz Grafik 53: Özel Sağlık Sigortası Kapsamı Normal doğum teminatı 4 Mamografi (kontrol amaçlı) 2 Sezeryanla doğum teminatı 2 Çocukların özel sağlık sigortasına dahil olması 1 Veriler ilgili seçeneği işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. 0 5 42
Sermaye Yapısı Ortak Girişim Grafik 54: Kadın Çalışanların Gelişimine Yönelik Uygulamalar Mobilite veya evden çalışma imkanı 2 Doğum sonrası yarı zamanlı çalışma 1 Kadın çalışanların izin, haklar, annelik, hastaneler, bakıcı bulma servisleri gibi ihtiyaçlarına yönelik bilgileri edinebilecekleri portaller Kreş uygulaması 1 Veriler ilgili seçeneği 1 işaretleyen katılımcı sayısını göstermektedir. 0 5 43
PwC Türkiye ve İnsan Kaynakları Hizmetleri PwC 2011 Yan Haklar Araştırması 44
PwC Türkiye ve İnsan Kaynakları Hizmetleri PwC Türkiye Dünyanın en büyük denetim, vergi ve danışmanlık organizasyonlarından PwC, müşterileri ve hizmet sunduğu tüm paydaşlarla yakın işbirliği içerisinde müşterilerine ihtiyaç duyduğu değeri katar. PwC, 154 ülkedeki 161.000 i aşkın çalışanı kurduğu güçlü ilişkilerle müşterileri için uygulamaya dönük öneriler geliştirmek amacıyla düşünce, deneyim ve çözümlerini paylaşır. PwC 1981 yılından beri faaliyet gösterdiği Türkiye de, İstanbul da iki, Ankara'da, Bursa da ve İzmir de birer ofis olmak üzere toplam 5 ofiste 31 ortak ve yaklaşık 1.100 kişilik profesyonel kadrosu ile Türk iş dünyasının aradığı değeri yaratmak için hizmet sunmaktadır. İnsan Kaynakları Hizmetleri (Human Resource Services) PwC İnsan Kaynakları Hizmetleri (www.ikportal.com) dünya çapında 100 ülkede 6.000 den fazla profesyonelin yer aldığı en geniş insan kaynakları organizasyonuna sahiptir. Türkiye de 1986 yılında diğer finansal hizmetlerin yanında ayrı bir faaliyet olarak kurulan PwC İnsan Kaynakları Hizmetleri kendi çalışanlarını rekabet kaynağı olarak görmek isteyen müşterilerimiz için farklı yaklaşımlar içeren hizmet ve çözüm paketleri sunmaktadır. Vergi, hukuk ve muhasebe alanlarındaki uzmanlığımızın insan kaynaklarındaki bilgi ve deneyimle birleşmesi, global bilgi ağımız bizi farklı kılan en önemli özelliğimizdir. Global ve de Türkiye deneyimlerimizi kullanarak, insan gücünüzü rekabet avantajına dönüştürüyoruz. Bizim amacımız işinizde insanlarınız kanalıyla değer yaratmaktır. Diğer PwC Hizmetleri İnsan Kaynakları Hizmetleri İş Ortakları ve 3. Şahıslar 45
PwC Türkiye ve İnsan Kaynakları Hizmetleri Çözüm paketlerimiz, doğrudan sizin gündeminizdeki; büyüme, küçülme, gelişim, verimlilik, şirket evlilikleri/ayrılıkları, maliyet indirimi gibi konulara yöneliktir. Çözüm paketlerindeki hizmetler, kaynağı ne olursa olsun, doğrudan sizin uğraştığınız konuya yönelik hazırlanmaktadır. 46
Araştırmalar ve PwC PwC 2011 Yan Haklar Araştırması 47
Araştırmalar ve PwC Ücret ve Yan Haklar Araştırmaları PwC, PwC, 1994 yılından bu yana Türkiye de Ücret ve Yan Haklar Araştırmaları ve İnsan Yönetimi ne ilişkin araştırma çalışmalarını yürütmektedir. Hızlı Tüketim Malları, Finansal Hizmetler, Sigortacılık, Bankacılık ve Teknoloji sektörlerine yönelik olan sektörel ücret araştırmalarının yanı sıra 1996-2001 yılları arasında da Genel Ücret Araştırmalarını da yürütmüştür. Başlangıç Ücretleri ve Yan Haklar Araştırmasını ise 2003 ten bu yana her sene periyodik olarak sürdürmekteyiz.. Son olarak 2011 yılında 93 katılımcıyla Başlangıç Ücretleri ve Yan Haklar Araştırmasının 7.sini ve 111 katılımcı ile 2011 Yan Haklar Araştırmasını gerçekleştirdik. Son 2 yıl içerisinde Bilgi Teknolojileri Fonksiyonu na Yönelik Ücret ve Yan Haklar Araştırması, İnsan Kaynakları ve Mali İşler Fonksiyonlarına Yönelik Ücret ve Yan Haklar Araştırması, Ücret Ödeme Sistemleri ve Yan Haklar Araştırması, Destek Fonksiyonlara Yönelik Ücret, Yan Haklar ve İK Metrikleri Araştırması nı gerçekleştirdik. Bununla beraber sektör özel yaptığımız çalışmalar kapsamında 2010 yılı Ocak ayı itibariyle Sigorta Sektörü İnsan Yönetimi Kıyaslama Çalışmasını tamamladık. İK Bilgi Paylaşım Grubu Araştırmaları Ücret ve Yan Hak Araştırmalarının yanında 2008 Aralık ayından bu yana veritabanımızda bulunan 2000 in üzerindeki insan kaynakları profesyonellerini kapsayacak şekilde araştırmalar gerçekleştiriyoruz. Dönemsel olarak 2-3 soruluk mini anketlerle gerçekleştirdiğimiz bu araştırmalarımıza bundan sonra da devam edeceğiz. Şimdiye kadar gerçekleştirdiğimiz araştırmalarımızdan bazıları şunlardır; İşgücü Devri ve İK Çalışan Sayıları Ücret Yönetimi; Yapılanlar, Planlananlar 2009 & 2010 Ücret Artış Oranları 2010 & 2011 IK Gündemleri 2010 & 2011 Şirketlerin Eğitim Performansı 2010 & 2011 2012 İK Gündemi 48
Araştırmalar ve PwC Yeni Nesil Araştırmaları Günümüzde iş hayatında 4 nesil bir arada çalışıyor. Hayata bakışları, iş hayatından beklentileri, yönetim ve yönetilme anlayışları farklı olan nesiller içerisinde 1980 99 doğumlu olan ve Y Kuşağı (Generation Y) olarak adlandırılan neslin iş hayatındaki sayısı giderek artıyor. Bu artışla paralel olarak şirketlerin bu nesli anlama çabaları da yoğunlaşıyor. Bizler de 2008 yılında yenibiris.com işbirliği ile bu kuşağın beklentilerine yönelik bir araştırma gerçekleştirdik ve 2009 da tekrarladık. Aynı şekilde 2008 ve 2010 yılında iş hayatının söz konusu kuşağa bakışı üzerine de bir çalışma gerçekleştirdik. Saratoga PwC İK Kıyaslama kolu Saratoga, Human Capital ( HC ) ölçümleme ve kıyaslama konusunda İnsan Kaynakları fonksiyonunun etkinliği kadar çalışanların etkinliği ve kapasitesine odaklanmaktadır. İnsan Kaynakları ve çalışanlara yönelik aktiviteler ve kurumsal performans arasındaki ilişkileri inceleyen bir metodolojiyi içeren Saratoga bünyesinde hem insan yönetiminin finansal etkileri hem de İnsan Kaynakları Süreçleri nin etkinliği üzerine 100 ün üzerinde farklı metrik bulunmaktadır. Saratoga metriklerine araştırmalarımız içerisinde yer veriyoruz ve söz konusu metriklere yönelik veri toplayarak veritabanımızı genişletip güncel tutuyoruz. Bu sayede yerel ve uluslar arası seviyede kıyaslama desteği verebiliyoruz. Saratoga Metriklerinden Örnekler; Human Capital ROI (İnsan Sermayesi Yatırım Geri Dönüş Oranı) Çalışan Başına Kar Çalışan Başına Gelir Çalışan Ücretlerinin Gelire Oranı Çalışan Başına Düşen Üretim Miktarı Yönetici Başına Düşen Çalışan Sayısı Çalışan Başına Düşen Eğitim Süresi Eğitim Yaygınlık Oranı İşgücü Devir Oranı 49
www.pwc.com/tr www.vergiportali.com www.gumrukportali.com www.vergitv.com www.ikportal.com www.pwc-okul.com [2011] PricewaterhouseCoopers Türkiye. Tüm hakları saklıdır. PricewaterhouseCoopers, PricewaterhouseCoopers Türkiye veya kullanım içeriğine göre gerektiğinde, PricewaterhouseCoopers küresel şirketler ağını veya bu ağa bağlı her biri ayrı tüzel kişilikler olan diğer üye şirketleri temsil eder. PricewaterhouseCoopers Türkiye, Başaran Nas Bağımsız Denetim ve Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik A.Ş., Başaran Nas Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. ve PricewaterhouseCoopers Danışmanlık Hizmetleri Ltd. Şti. ticari unvanları ile Türkiye'de kurulmuş tüzel kişiliklerden oluşan PricewaterhouseCoopers Türkiye organizasyonunu ifade ve temsil etmektedir.