TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ KURUMU 2014 YILI FAALİYET RAPORU
Kömür bütün Türkiye yi ihya Edecek bir servettir.
Soma ve Ermenek teki iş kazalarında hayatını kaybeden maden şehitlerimize Allah tan rahmet, kederli ailelerine baş sağlığı diliyoruz.
Bir kürek kömür, bir avuç alın teri ile elde edilebilir
İÇİNDEKİLER KONU BAŞLIK SAYFA Kurumsal kimlik... 1-7 A. GENEL BİLGİLER...8 A.1. Rapor Dönemi...8 A.2. Ticaret Ünvanı...8 A.3. Sermaye ve Ortaklık Yapısı...8 A.4. Ġdari Yapı ve Organizasyon...8 A.5. Yönetim Kurulu, Üst Düzey Yöneticiler ve Personel Durumu... 12 A.6. Yönetim Kurulu Üyelerinin ġirketle Kendisi Veya BaĢkası Adına Yaptığı ĠĢlemler Ġle Rekabet Yasağı Kapsamındaki Faaliyetleri... 15 B. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ VE ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERE SAĞLANAN MALİ HAKLAR... 15 C. ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI... 15 C.1. Biyokütle ve Kömür KarıĢımlarından Sıvı Yakıt Üretimi Projesi (TRIJEN)... 15 C.2. Kömür GazlaĢtırma Tesislerinin ĠĢletilmesi, Gazın Temizlenmesi ve Metanol Üretimi... 16 C.3. Mevcut Teknolojilerle Kömür Hazırlama ÇalıĢmaları Projesi... 16 C.4. Isıl Değeri DüĢük Kömürlerin Ekstraksiyon Yöntemi Ġle KülsüzleĢtirilmesi ve Alternatif Ürünlerin GeliĢtirilmesi Projesi... 17 C.5. Linyit Kömürlerinden Kükürdün UzaklaĢtırılabilirliğinin AraĢtırılması... 17 C.6. Türkiye Linyitlerinden GazlaĢtırma Yoluyla Elektrik Üretilmesi Ġçin Gereken Teknolojilerin GeliĢtirilmesi... 17 C.7. Pülverize Kömür Yakıcılarının GeliĢtirilmesi ve Optimizasyonu... 17 C.8. Yüksek Küllü Linyitlerin Elektrik Üretim Amaçlı GazlaĢtırılmasının Optimizasyonu(OPTIMASH) 17 C.9. Biyoteknolojik Yöntemlerle Kömür GazlaĢtırılması ve Hümik Ürünler Eldesi... 18 C.10. Plazma Kömür GazlaĢtırma Projesi... 18 C.11. Lavvar ġlam Atıklarının Çimento Tuğla gibi Yapı Malzemelerinin Üretiminde Hammadde olarak Değerlendirilmesi... 18 C.12. Lavvar ġlam Atıklarının ZenginleĢtirilmesi... 19 C.13. ġlam Havuzlarının Susuzlandırılması, Çevre Mevzuatına Uygun Olarak Depolanması... 19 C.14. Leonarditten Yüksek Fülvik Asit Ġçerikli Sıvı Hümat Üretimi ve Tarım Alanlarına Uygulamaları. 20 C.15. Hümik Asidin Hayvan Yeminde Katkı Maddesi Olarak Kullanılması... 20
İÇİNDEKİLER KONU BAŞLIK SAYFA C.16. Kömürden Organomineral Gübre Üretim ÇalıĢmaları... 20 C.17. ÇeĢitli Alanlarda (Boya, Seramik, Kauçuk ve Atıksu ve/veya Ġçme suyu Arıtımı) Kullanılmak Üzere Pilot Ölçekte Hümik Asit Esaslı Maddelerin Üretimi... 20 C.18. Organik Toprak Düzenleyiciler Ġçin Sera ve Tarla Denemeleri... 21 Ç. FAALİYETLER VE FAALİYETLERE İLİŞKİN ÖNEMLİ GELİŞMELER... 22 Ç.1. Yatırım Faaliyetleri... 22 Ç.2. Rezerv, Kömür Arama ve Üretim Faaliyetleri... 22 Ç.3. Ġç Kontrol Sistemi ve Ġç Denetim Faaliyetleri... 42 Ç.4. ĠĢtirakler... 42 Ç.5. Kurumun Ġktisap Ettiği Kendi Paylarına ĠliĢkin Bilgiler... 42 Ç.6. Denetim... 42 Ç.7. Hukuki Konular... 43 Ç.8. BağıĢ ve Yardımlar ile Sosyal Sorumluluk Projeleri... 43 D- FİNANSAL DURUM... 46 D.1. Özet Mali Tablolar... 46 D.2.Mali Bünye Analizi... 49 D.3. Mali Güce ĠliĢkin Değerlendirme... 53 D.4. Kar Payı Dağıtımı... 53 E- RİSKLER ve YÖNETİM KURULUNUN DEĞERLENDİRMESİ... 53 F- DİĞER HUSUSLAR... 53
GENEL MÜDÜR SUNUŞU Bir yılı daha geride bıraktık. 2014 yılı madencilik camiası hatta tüm Türkiye için maalesef acı bir yıldı. Maden Ģehitlerimize Allah tan rahmet, yakınlarına ve tüm ülkemize baģ sağlığı diliyorum.umarım aynı acıları tekrar yaģamayız. Acı olaylara rağmen bir taraftan da hayat devam ediyor. Enerji ve kömür, dünya ve ülke gündemimizin hep en ön sıralarında yer almıģtır. Enerjisiz bir hayat mümkün değildir. Artan nüfus ve endüstrileģmeyle birlikte, enerji tüketimlerinin de hızla artması, dünya genelinde enerji kaynaklarına olan ilgiyi her geçen gün daha da artırmaktadır. GeliĢen politik ve sosyo ekonomik dengeler hep enerji kaynakları etrafında Ģekillenmektedir. 2014 yılı verilerine göre dünya genelinde tüketilen enerji kaynaklarında ikinci sırayı en eski ve vazgeçilmez enerji kaynağımız olan kömür almıģtır. 2030 yılı ve sonrası projeksiyonlarda da kömürün yerini koruyacağı tüm otoritelerce ifade edilmektedir. Bilindiği gibi ülkemiz enerji kaynakları yönünden son verilere göre %70 in üzerinde dıģa bağımlıdır. Arz güvenliği sorunumuzun aģılması için öncelikle yerli kaynakların tümünün değerlendirilmesi, daha sonra hem ithal enerji kaynaklarının hem de ithal edilen kaynağın getirildiği ülkelerin çeģitlendirilmesi gerekmektedir. Ülkemiz petrol ve doğalgaz açısından zengin bir potansiyele sahip olmamasına rağmen elektrik üretiminde değerlendirilebilecek yeter miktarda linyit rezervlerine sahiptir. Temiz kömür teknolojilerinden de faydalanarak çevreye rağmen değil, tam aksine çevreyle barıģık, doğaya duyarlı akıģkan yataklı termik santraller inģa etmeli ve bir an önce enerji ithalatımızı azaltabileceğimiz en düģük seviyeye kadar geriletmeliyiz. Bu noktadan hareketle, Bakanlığımızın çalıģmaları ve Hükümetimizin planlamaları çerçevesinde 2023 yılına kadar, tüm yerli kömür potansiyelimizin ekonomimize kazandırılması planlanmıģ ve elektrik 1
enerjisi üretim kapasitemizin 110.000 MW a, yerli kömürden elektrik üretimi kapasitesinin de en az 30.000 MW a çıkarılması hedeflenmiģtir. Hali hazırda ülkemizdeki yerli kömür bazlı termik santral kurulu gücü 8.588 MW civarında olup, toplam kurulu kapasitesinin yaklaģık %12 sine tekabül etmektedir. 2023 hedeflerine ulaģabilmek için, mevcut kapasiteye ek olarak, 21.500 MW ın da üzerinde ek kapasiteye ihtiyaç duyulmaktadır. Bu ek kapasitenin 4.000-5.000 MW lık kısmının Kurumumuz kanalıyla sağlanması söz konusudur. Bu doğrultuda, biz de mevcut rezervlerimizden santral kurulum Ģartıyla değerlendirilebilecek olan sahalarımızı rödövans usulüyle ihaleye çıkardık ve neredeyse tümünü gerçekleģtirdik. Yakın bir zamanda da bazılarının hayata geçtiğine hep birlikte Ģahit olacağız. 1957 yılında kurulmuģ olan Kurumumuz, ülkemizin daha refah ve daha geliģmiģ bir seviyeye ulaģması için, 58 yıldır faaliyetlerini sürdürmekte ve hizmetlerini büyük bir kararlılıkla yerine getirmektedir. Arz güvenliği sorununun aģılması, ısınma ve sanayi amaçlı kömürlerin tedariği, yurt içi kömür piyasasının regüle edilmesi ve yerli kömüre dayalı santral projelerinin hayata geçirilmesi için, Bakanlığımızın destekleriyle, TKĠ olarak üzerimize düģen çalıģmaları yaptığımıza inanıyor ve aynı kararlılıkla da yapmaya devam edeceğimizi belirtmek isterim. Bilindiği gibi, kömür ve türevlerinden petrokimya ürünleri, sentetik gaz, etanol, metanol gibi kimyasal ürünler elde etmek mümkündür. TKĠ olarak biz de bu konular ile ilgili birçok AR-GE çalıģmaları yapmaktayız. Mevcut kömür rezervlerimizin özelliklerine uygun ülke ekonomisine büyük katkı sağlayacak projeler üzerinde çalıģmaya aynı özveriyle devam ediyoruz. Kömür sektöründe Türkiye de lider ve öncü bir Kurum olarak, ülkemizin milli serveti olan kömürü ekonomimize kazandırıp, enerjide dıģa bağımlılığı azaltmak ana hedefimizdir. Tüm bu çalıģmaları, yaklaģık 5 bin 160 kiģilik doğrudan personelimizle birlikte, özel sektörden hizmet alım modeliyle de 10 bin 220 kiģi olmak üzere toplamda 15.380 kiģiye istihdam sağlayarak yapmaktayız. Ġstanbul Sanayi Odası'nın Ağustos 2014 sayısında yayımladığı Türkiye nin 500 Büyük Sanayi KuruluĢu çalıģmasının 2013 yılı sonuçlarına göre kamu kurumları arasında Kurumumuz: 2,5 Milyar TL ile Ciroda 4. sırada; 178 Milyon TL (Net) ile Karlılıkta da 4. sırada; Ġstihdamda ise 5. sırada yer almıģtır. Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumu ailesi olarak, anılan hedeflere ulaģmak konusundaki çalıģmalarımızı kararlılık ve büyük bir azimle sürdürmeye devam edeceğiz. 2014 yılında yaptığımız çalıģmaların genel bir değerlendirmesi niteliğindeki Faaliyet Raporunda, emeği geçen tüm personelimize teģekkürü borç bilir, 2014 yılı Faaliyet Raporunun tüm mesai arkadaģlarıma ve kaynak olarak yararlanmayı düģünen herkese katkı sağlamasını dilerim. Mayıs 2015 Mustafa AKTAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Genel Müdür 2
KURUMUN ÜLKE MADENCİLİĞİNDEKİ YERİ VE ÖNEMİ Kurulduğu 1957 yılından günümüze kadar geçen süreçte, madencilik birikimi, üretim ve satıģ miktarı itibariyle Ülkemizin enerji sektöründe ağırlıklı bir yere sahip olan Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumu, Ülkenin kalkınması, hızlı nüfus artıģı, sanayileģme ve sosyal yerleģimin doğal sonucu olarak enerjiye karģı olan hızlı talep artıģını göz önüne almak suretiyle, bu talebi karģılamada, kaynakları verimli kullanarak, ihtiyaç duyulan enerjinin zamanında, ucuz ve kaliteli olarak sağlanmasını amaçlamaktadır. Ülkemizin linyit üretiminin büyük bir kısmı ve kömüre dayalı elektrik enerjisi kurulu gücünün de %50'lik kısmı, TKĠ'nin hayata geçirdiği ve halen bir kısmı TKĠ dıģında faaliyetlerini sürdüren projelerden sağlanan kömürlerle beslenen termik santrallerden karģılanmaktadır. Halkımızın ısınma ihtiyacı ile sanayi kuruluģlarının ihtiyacı olan kömürün önemli bir kısmı da Kurumumuz üretimi kömürlerden karģılanmaktadır. 3
KURUMUN ELEKTRİK ARZ GÜVENLİĞİ AÇISINDAN ÖNEMİ Ekonomik büyüme ve nüfus artıģıyla birlikte Türkiye de enerjiye olan talep her yıl artmakta olup, artan talebin yerli kaynaklarla karģılanması ekonomimiz açısından büyük önem taģımaktadır. Bu bilinçten hareketle, Ülkemizin artan elektrik ihtiyacının karģılanması amacıyla, sahip olduğumuz rezervin iģletilmesinde, Kurum imkânları yanında, özel sektör imkânlarından da yararlanılması yoluna gidilerek, yeni bir yaklaģımla, kömürden üretilen birim elektrik üzerinden pay almak (rödovans) Ģeklinde özetlenebilecek bir yöntemle, termik santral kurma Ģartlı projeler imzalanmıģtır. Bu kapsamda, Kurumumuza ait: Adana-Tufanbeyli de bulunan; 323 milyon ton kömür rezervli sahada 600 MW minimum kapasiteli termik santral kurulumu şartı ile 29 Mayıs 2012 tarihinde, Manisa-Soma da bulunan; 153 milyon ton kömür rezervli sahada, 450 MW kapasiteli termik santralı kurulumu şartı ile 28 Ağustos 2012 tarihinde, Bursa-Keles te bulunan; 61 milyon ton kömür rezervli sahada 270 MW minimum kapasiteli termik santral kurulumu şartı ile 1 Kasım 2012 tarihinde, Kütahya-Tunçbilek te bulunan; 117 milyon ton kömür rezervli sahada 300 MW minimum kapasiteli termik santral kurulumu Ģartı ile 26 Mart 2013 tarihinde, Bingöl-Karlıova da bulunan; 80 milyon ton kömür rezervli sahada 150 MW minimum kapasiteli termik santral kurulumu Ģartı ile 30 Mayıs 2013 tarihinde, Ġhaleler yapılmıģ, ihaleleri kazanan firmalarla sözleģmeler imzalanarak sahaların yer teslimleri yapılmıģtır. ÇalıĢmalar planlandığı Ģekilde devam etmektedir. 4
Diğer taraftan; Kurumumuza ait olan kömür sahalarında, emisyon değerleri itibariyle çevreye duyarlı akıģkan yataklı termik santrallerin ĠnĢası ile ilgili çalıģmalar da devam etmektedir. Bunlar sırasıyla: Bolu-Göynük te inģası süren 39 milyon ton kömür rezervli, 270 MW (2X135 MW) kapasiteli, EskiĢehir-Mihalıççık ta inģası süren 41 milyon ton rezervli, 290 MW (2X145 MW) kapasiteli, Silopi-Harbul da inģası süren 30 milyon ton asfaltit rezervli, 405 MW (3X135 MW) kapasiteli, Silopi-ÜçkardeĢler de çalıģmaları süren 22 milyon ton asfaltit rezervli, 135 MW kapasiteli, ġırnak-silopi-sereder Sırtı Mevkii nde çalıģmaları süren 28 milyon ton asfaltit rezervli, 270 MW kapasiteli, Santrallerdir. 5-6 yıllık süreçte tamamlanarak devreye alınması hedeflenen bu projeler sayesinde, yaklaģık 800 milyon tona yakın kömür rezervi değerlendirilerek, toplamda 3.140 MW lık bir ilave kapasiteyle Ülkemizin elektrik üretim kapasitesinde önemli bir artıģ sağlanmıģ olacaktır. Yapılan ve yapılacak ihalelerde uygulanan ve yukarıda kısaca Kömürden üretilen birim elektrik enerjisi üzerinden pay almak Ģeklinde belirtilen bu yeni yöntemde; yatırımcının kullanımına verilen kömür sahaları için herhangi bir ücret alınmadan, yatırımcıya santral kurmak Ģartıyla 6 yıllık bir süre verilerek, bu sürenin sonunda iģletmeye alınacak termik santralde üretilecek birim elektrik enerjisi karģılığında (kwh) pay alınacaktır. 5
80000 70000 60000 50000 40000 30000 20000 10000 0 1970 1990 1995 2000 2005 2010 2014 Kamu (MW) Özel Sektör (MW) Toplam Güç (MW) 2013 3565 MW 2014 1885 MW 2015 1675 MW SANTRAL PROJELERİ TKİ NİN HEDEFLEDİĞİ TOPLAM KAPASİTE 3140 MW 4815 MW 6
MİSYONUMUZ Ülkemizin enerji ihtiyacını nitelikli, güvenilir ve düģük maliyetli karģılamak üzere; linyit, asfaltit, bitümlü Ģist, turba gibi enerji hammaddelerini, bilimsel ve teknolojik yöntemler kullanarak ve çevresel faktörleri de dikkate almak suretiyle etkin, verimli ve sürdürülebilir bir Ģekilde aramak, üretmek, kullanımlarını sağlamak ve temiz kömür teknolojileri ile stratejik öneme sahip çeģitli petrokimyasal ürünleri elde etmektir. VİZYONUMUZ Kömür ve enerji endüstrisinde yurt içinde düzenleyici ve uluslararası rekabet edebilirliği olan bir kuruluģ olmaktır. TKĠ Kurumu, enerji arz güvenliği ve enerji kaynaklarında yerli üretime ağırlık verilmesi ilkeleri çerçevesinde linyit üretiminin ekonomik ve verimlilik esasına bağlı olarak azami Ģekilde artırılması görüģünü benimseyen, bu amaç doğrultusunda çalıģmalarını sürdüren bir kamu kuruluģudur. Bu vizyon içinde, ülkenin linyit sahalarını değerlendirirken yaratılacak katma değere ve ekonomiye katkı sağlamayı da hedeflemiģtir. ANA HEDEFLERİMİZ - Kömür üretimini ve pazar payını artırmak, - Verimliliği artırmak, üretim maliyetlerini düģürmek, - Ar-Ge çalıģmalarına ağırlık verip, kömür kalitesini yükseltmek, çevreyle daha uyumlu hale getirmek ve kömürden yeni ürünler geliģtirmek. 7
A- GENEL BİLGİLER A.1.Rapor Dönemi 01.01.2014 31.12.2014 A.2. Ticaret Unvanı Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğü Ticaret Sicil No : 7567 Mersis No : 5118399321343518 Vergi Sicil No : 8790030904 Kızılbey V.D. Merkez : Hipodrom Caddesi No : 12 Yenimahalle / Ankara Tel : (+90) 312-540 10 00 (50 Hat) - Faks : (+90) 312-384 16 35 Web adresi : www.tki.gov.tr A.3. Sermaye ve Ortaklık Yapısı A.3.1.Ödenmiş Sermaye Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumunun ödenmiģ sermayesi 1.000.000.000 TL dir. A.3.2. Ortaklar Bulunmamaktadır. A.4. İdari Yapı ve Organizasyon A.4.1.İdari Yapı ve Organizasyon Kurumumuz, linyit, turb, bitümlü Ģist, asfaltit gibi enerji hammaddelerini değerlendirmek, ülkenin ihtiyaçlarını karģılamak, yurt ekonomisine azami katkıda bulunmak plan ve programlar tanzim etmek, uygulama stratejilerini tespit etmek ve gerçekleģtirilmesini sağlamak amacı ile 22.05.1957 tarihinde 6974 sayılı yasa ile kurulmuģ bir iktisadi devlet teģekkülü olup, faaliyetlerini 08.06.1984 tarihli ve 233 sayılı KHK ile 27.11.1984 tarihli ve 18588 sayılı Resmi Gazete de yayımlanmıģ olan, (DeğiĢik 31.12.1987 tarihli ve 19681 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 304 sayılı KHK., 27.11.1994 tarihli ve 22124 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 4046 s.y.m.4, 03.02.2010 tarihli ve 7493 sayılı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanan 29.12.2009 tarihli ve 2009/T- 29 sayılı YPK kararı) Ana Statüsü hükümlerine göre yürütmektedir. Kurumumuz, merkez teģkilatı ile tüzel kiģiliğe sahip bağlı Müessese Müdürlükleri, Müesseselere bağlı ĠĢletme Müdürlükleri ve merkeze bağlı olup, rödovans karģılığı özel kuruluģlara iģlettirilen sahalardaki çalıģmaların kontrolü için kurulmuģ olan kontrol müdürlükleri olarak faaliyet göstermektedir. Kurumumuza bağlı Müessese Müdürlüğü olarak faaliyetlerini sürdüren Garp Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesi uhdesinde faaliyetlerini yürüten Bursa Linyitleri ĠĢletmesi Müdürlüğü, ÖzelleĢtirme Yüksek Kurulu (ÖYK) nun 07.08.2014 tarihli ve 2014/76 no lu kararı ile Soma Elektrik Üretim ve Ticaret A.ġ.(SEAġ) ne devredilmiģtir. Bursa Linyitleri ĠĢletmesinin(BLĠ) devri sonucu Kurumumuzun bu bölgede devam eden faaliyetlerinin takip ve kontrolü için, ĠĢletme Dairesi BaĢkanlığına bağlı Keles Kontrol Müdürlüğü kurulmuģtur. 8
YÖNETİM KURULU GENEL MÜDÜR GENEL MÜDÜR YARDIMCILARI Özel Kalem TEFTİŞ KURULU Müdürlüğü BAŞKANLIĞI Özel Kalem Müdürlüğü Yönetim Kurulu Büro Müd. Bilgi ĠĢlem Bilgi Müdürlüğü ĠĢlem Müdürlüğü İÇ DENETİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI (KİT) MUHASEBE DAĠRESĠ BAġKANLIĞI APK DAĠRESĠ BAġKANLIĞI ARGE DAĠRESĠ BAġKANLIĞI HUKUK MÜŞAVİRLİĞİ PAZARLAMA VE SATIġ DAĠRESĠ BAġKANLIĞI PERSONEL DAĠRESĠ BAġKANLIĞI ĠDARĠ VE SOSYAL ĠġLER DAĠRESĠ BAġKANLIĞI GENEL MÜDÜR MÜŞAVİRLERİ ETÜT PROJE VE TESĠS DAĠRESĠ BAġKANLIĞI SATINALMA DAĠRESĠ BAġKANLIĞI MAKĠNA ĠKMAL DAĠRESĠ BAġKANLIĞI JEOLOJĠK ETÜT VE ARAMA DAĠRESĠ BAġKANLIĞI ĠġLETME DAĠRESĠ BAġKANLIĞI EĞĠTĠM DAĠRESĠ BAġKANLIĞI Ġġ GÜVENLĠĞĠ VE SAĞLIĞI DAĠRESĠ BAġKANLIĞI KONTROL MÜDÜRLÜKLERĠ EGE LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ MÜESSESESĠ MÜDÜRLÜĞÜ GARP LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ MÜESSESESĠ MÜDÜRLÜĞÜ ÇAN LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ MÜDÜRLÜĞÜ BURSA LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ MÜDÜRLÜĞÜ * BLĠ Müdürlüğü 07.08.2014 tarihli ve 2014/76 sayılı ÖYK kararı ile Soma Elektrik Üretim ve Tic. A.ġ'ye devredilmiģtir. 9
A.4.2.Müesseseler ve Müesseselere Bağlı İşletme Müdürlükleri TEKİRDAĞ Saray BOLU Göynük Dodurga ÇANAKKALE Çan Keles BURSA ÇORUM ELİ GLİ MANİSA KÜTAHYA ANKARA Ilgın KONYA ŞIRNAK Silopi Kontrol Birimler İşletme Müdürlüğü Müessese Müdürlüğü GARP LİNYİTLERİ İŞLETMESİ MÜESESESİ MÜDÜRLÜĞÜ Adres : 43100 TavĢanlı / KÜTAHYA Web adresi : http://www.gli.gov.tr/ Tel : (0274) 614 10 07 Faks : (0274) 614 59 94 EGE LİNYİTLERİ İŞLETMESİ MÜESESESİ MÜDÜRLÜĞÜ Adres : 45500 Soma / MANĠSA Web adresi : http://www.eli.gov.tr/ Tel : (0236) 613 23 26 Faks : (0236) 613 23 86 Çan Linyitleri İşletmesi Müdürlüğü Adres : 17400 Çan / ÇANAKKALE Web adresi : http://www.cli.gov.tr/ Tel : (0286) 416 20 01 Faks : (0286) 416 37 00 10
A.4.3.Kontrol Müdürlükleri Silopi Kontrol Müdürlüğü Adres : 73400 Silopi / ġirnak Tel : (0286) 518 1168 Dodurga Kontrol Müdürlüğü Adres : 19060 Dodurga / ÇORUM Tel : (0364) 711 65 00 Göynük Kontrol Müdürlüğü Adres : 14780 Göynük / BOLU Tel : (0374) 454 40 36 Saray Kontrol Müdürlüğü Adres : 59600 Saray / TEKĠRDAĞ Tel : (0282) 791 42 00 Ilgın Kontrol Müdürlüğü Adres : 42625 Ilgın / KONYA Tel : (0332) 893 42 18 Keles Kontrol Müdürlüğü Adres : 16740 Keles / BURSA Tel : (0224) 861 31 44 Kontrol Müdürlükleri doğrudan Genel Müdürlüğe bağlı olup, rödovans karģılığı özel kuruluģlara iģlettirilen sahalardaki çalıģmaların kontrolünü yürütmektedirler. 11
A.5. Yönetim Kurulu, Üst Düzey Yöneticiler ve Personel Durumu A.5.1. Yönetim Kurulu Üyeleri ve Genel Müdür Yardımcıları Mustafa AKTAŞ Genel Müdür / Yönetim Kurulu Başkanı 1963 Çorum-Osmancık doğumlu olan AKTAġ, ĠTÜ Maden Fakültesi Maden Mühendisliği bölümünden mezun olmuģtur. 1986-1988 yılları arasında özel maden iģletmelerinde mühendis olarak çalıģmıģ,1988-1989 yılları arası TKĠ AfĢin-Elbistan da ve 1989-2002 yılları arasında TKĠ Alpagut- Dodurga da Mühendis, ĠĢçi Sağlığı ve ĠĢ Güvenliği BaĢmühendisi, Ġstihsal ġube Müdürü, ĠĢletme Müdür Vekili, Bölge Müdür Vekili, 2002-2004 yılları arasında TKĠ Genel Müdürlüğünde BaĢuzman, 2004-2008 arasında TKĠ Genel Müdürlüğü Pazarlama ve SatıĢ Dairesi BaĢkanı ve ayrıca Yeni Çeltek Kömür ĠĢletmeleri A.ġ. de 2006-2010 arası 4 yıl Yönetim Kurulu Üyeliği de yapmıģtır. 06.12.2008 tarihinde TKĠ Genel Müdür Yardımcılığına, 04.03.2010 tarihinde de TKĠ Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulu Üyeliğine atanan AKTAġ, 28.12.2011 tarihinde ise TKĠ Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Bakanı olarak atanmıģtır. Ayrıca, Fakir ailelere yapılan kömür yardımlarının Türkiye Geneli Koordinatörlüğü ile Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Konseyi Türk Milli Komitesi Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini de sürdürmektedir. Ömer SEZGİN Yönetim Kurulu Üyesi / Genel Müdür Yardımcısı 1962 yılında KırĢehir de doğdu. ODTÜ Mühendislik Fakültesi Maden Mühendisliği Bölümünden mezun oldu. 1986 yılında özel sektörde Mühendis olarak iģe baģladı. 1988-1996 yılları arsında Eti Maden ĠĢletmeleri Genel Müdürlüğüne bağlı Çinkur A.ġ. de Mühendis, 1996-2007 Maden ĠĢleri Genel Müdürlüğünde Mühendis, ġube Müdür Vekili, Daire BaĢkanı olarak görev yapmıģtır. 02.02.2010 tarihinde atandığı TKĠ Genel Müdür Yardımcılığı ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini sürdürmektedir. Tuğrul ALPER Yönetim Kurulu Üyesi/Genel Müdür Yardımcısı 1970 yılında Osmaniye-Kadirli'de doğdu. Akdeniz Üniversitesi ĠnĢaat Mühendisliğini 1991 yılında bitirdi. 1997-2001 yıllarında T. Emlak Bankası A.ġ.de müfettiģ yardımcısı, 2002-2007 yıllarında BaĢbakanlık Konut MüsteĢarlığı müfettiģi, Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığı MüfettiĢi, 2007-2012 yıllarında Bayındırlık ve Ġskan Bakanlığı Ġç Denetçi, Sağlık Bakanlığı Kamu Özel Ortaklığı Daire BaĢkanı, Çevre ve ġehircilik Bakanlığı Ġç Denetçi görevlerini yapmıģtır. 26.06. 2012 tarihinde atandığı TKĠ Genel Müdür Yardımcılığı ve Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini sürdürmektedir. Arslan BAŞ Yönetim Kurulu Üyesi 1973 Konya-Ereğli de doğdu. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Bölümünden mezun oldu. 1998 yılında göreve baģladığı Hazine MüsteĢarlığında yaklaģık 10 yıl süreyle Hazine Kontrolörü olarak görev yaptıktan sonra Ġç Denetçi olarak atanmıģtır. 18.01.2008 tarihinden bu yana da Ġç Denetim Birim BaĢkanı olarak görevini sürdürmektedir. 04.03. 2011 tarihinde atandığı TKĠ Yönetim Kurulu Üyeliği 04.03.2014 tarihinde sona ermiģtir. 12
Abdullah TOMBUL Yönetim Kurulu Üyesi 1956 yılında Belikanlı-Gaziantep de doğdu. Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Jeomorfolog Bölümünden mezun oldu. 1977 yıllında T.C Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Gaziantep Sanayi ve Tekn. Böl. Müdürlüğünde memur olarak göreve baģlamıģtır. 1985 yılında T.C Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Gaziantep San. ve Tek. Böl. Müdürlüğünde Ģef olarak görev yaptıktan sonra, 1985-2014 yılları arasında MTA Genel Müdürlüğünde Daire BaĢkanı, Genel Müdür Yardımcısı Vekili ve Genel Müdür yardımcısı olarak görev yapmıģtır. 05.08.2014 tarihinde atandığı TKĠ Yönetim Kurulu Üyeliği 10.02.2015 tarihinde sona ermiģtir. Muammer BULUT Genel Müdür Yardımcısı 1956 yılında Trabzon-Of ta doğdu. ĠTÜ Maden Fakültesi Maden Mühendisliği bölümünden mezun oldu. 1979-1986 yılları arası Zonguldak EKĠ Müessesesinde mühendis, 1986-2005 yılları arasına TKĠ Genel Müdürlüğünde BaĢmühendis, ġube Müdürü ve Daire BaĢkanı Olarak görev yaptıktan sonra, 01.07.2005 tarihinden itibaren TKĠ Genel Müdür Yardımcısı ve Yönetim Kurulu Üyeliğine atanmıģtır. Halen TKĠ Genel Müdür Yardımcılığı görevini sürdürmektedir. Mustafa ÖZDİNGİŞ Genel Müdür Yardımcısı 1959 yılında Ereğli-Konya da doğdu. 1982 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümünden mezun oldu. 1983-1988 yılları arası TKĠ Genel Müdürlüğü GAL Müessesesi Müdürlüğünde Mühendis, 1988-1989 yılları arası ELĠ Müessese Müdürlüğünde ve 1989-1994 yılları arasında Ilgın Linyitleri ĠĢletme Müdürlüğünde ĠĢletme Müdür Vekili olarak görev yaptıktan sonra 1994 yılında TKĠ Genel Müdürlüğü ĠĢletme Dairesi BaĢkanlığında Teknik Uzman olarak görev almıģtır. 2002-2003 yılları arası Göynük Kontrol Müdürü olarak görev yapan ÖZDĠNGĠġ, 2003-2012 yılları arası TKĠ Genel Müdürlüğü Pazarlama ve SatıĢ Dairesi BaĢkanlığında SatıĢ Müdürü ve Etüt, Proje ve Tesis Dairesi BaĢkanı görevlerinde bulunmuģtur. 3 Temmuz 2012 tarihinde TKĠ Genel Müdür Yardımcısı olarak atanmıģtır. Halen TKĠ Genel Müdür Yardımcılığı görevini sürdürmektedir. Dr. Abdurrahman MURAT Genel Müdür Yardımcısı 1965 yılında Yozgat-ġefaatli de doğdu. 1988 yılında ODTÜ Jeoloji Mühendisliği Bölümünden mezun olan Dr. Abdurrahman MURAT, MTA Genel Müdürlüğü ne bağlı Orta Anadolu II. Bölge Müdürlüğünde (Konya) Mühendis olarak göreve baģlamıģtır. 2003-2004 yıllarında MTA Genel Müdürlüğü Maden Etüt ve Arama Dairesi BaĢkanlığı, 2004-2010 yılları arasında MTA Orta Anadolu Endüstriyel Hammadde Aramaları projesi BaĢkanlığı ve 2 Eylül 2010 tarihinden sonra da MTA Enerji Hammadde Etüt ve Arama Dairesi BaĢkanlığı görevini yapan Dr. Abdurrahman MURAT, 5 Eylül 2012 tarihinde TKĠ Genel Müdür Yardımcılığı görevine atanmıģtır. Halen TKĠ Genel Müdür Yardımcılığı görevini sürdürmektedir. 13
A.5.2.Personel Durumu(2014 yılı sonu itibariyle) 2014 YILI Memur ĠĢçi TOPLAM Genel Müdürlük 675 109 784 Müesseseler/ĠĢletmeler Ege Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesi 333 1468 1801 Çan Linyitleri ĠĢletmesi 103 275 378 Garp Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesi 322 1567 1889 Bursa Linyitleri ĠĢletmesi - - - Kontrol Müdürlükleri Silopi Kontrol Müdürlüğü 43 27 70 Dodurga Kontrol Müdürlüğü 8-8 Göynük Kontrol Müdürlüğü 6-6 Saray Kontrol Müdürlüğü 11-11 Ilgın Kontrol Müdürlüğü 15 19 34 Diğer (Dinlenme Tesisleri, Misafirhane vb.) 12 13 25 TKĠ TOPLAM 1.528 3.478 5.006 İstihdam 35.000 YILLARA GÖRE PERSONEL DURUMU 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 TKİ Hizmet Alımı Toplam İstihdam YILLARA GÖRE PERSONEL HAREKETİ YILLAR 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 TKĠ 16.362 14.645 12.986 12.643 11.974 11.233 10.557 9.068 8.832 8.226 7.963 6.539 5.159 5.006 HĠZMET ALIMI TOPLAM ĠSTĠHDAM 6.500 7.000 6.500 9.000 13.000 16.000 17.000 18.000 17.500 21.000 22.000 17.200 17.234 10.885 22.408 22.862 21.645 19.486 21.643 24.974 27.557 27.068 26.332 29.226 29.963 23.739 22.393 15.891 14
A.6.Yönetim Kurulu Üyelerinin Şirketle Kendisi Veya Başkası Adına Yaptığı İşlemler İle Rekabet Yasağı Kapsamındaki Faaliyetleri: Yönetim Kurulu üyelerinin Ģirketle kendisi veya baģkası adına yaptığı iģlemler ile rekabet yasağı kapsamındaki faaliyetleri bulunmamaktadır. B- YÖNETİM KURULU ÜYELERİ ve ÜST DÜZEY YÖNETİCİLERE SAĞLANAN MALİ HAKLAR Kurumumuz Yönetim Kurulu Üyelerine 399 sayılı KHK nin 34. Maddesi gereği Yüksek Planlama Kurulu'nca her yıl belirlenen miktarda ödemeler yapılmaktadır. C- ARAŞTIRMA ve GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI Kurumumuz, günümüzün değiģen ve geliģen Ģartları açısından linyit üretimi ve sonraki aģamalarında çevre mevzuatlarına ve AB ne uyum politikalarına uygun olarak ekonomiklik, verimlilik ve yenilikçilik esaslarına bağlı olmak kaydıyla, kömür kalitesinin yükseltilebilmesi ve çevre dostu olarak kullanılabilmesi yönünde geliģmiģ kömür hazırlama, zenginleģtirme ve diğer temiz kömür teknolojilerine büyük önem vermektedir. Buna yönelik olarak; muhtelif üniversite ve araģtırmacı kuruluģlarla aģağıda yer verilen Ar-Ge projeleri baģlatılmıģ ve programlanmıģtır. C.1. Biyokütle ve Kömür Karışımlarından Sıvı Yakıt Üretimi (TRIJEN) MüĢteri KuruluĢlar : TKĠ, EIE Destekleyen KuruluĢlar : TÜBĠTAK, ĠTÜ, MÜ, UMDE, HABAġ Amaç: Ülkenin sürdürülebilir kalkınması ve enerji güvenliği açısından yaygın ve ulusal kaynağı olan kömür ve biyokütle karıģımlarından daha ekonomik, verimli, temiz ve çevre dostu sıvı yakıt üretimi, yüksek verimlilikte ayrıklaģtırılmıģ ve merkezi santraller için uygulanabilir teknolojilerin geliģtirilmesi, sonuçların pilot ölçekte demostrasyonu amaçlanmıģtır. Proje ile ilgili olarak 250 kg/saat kapasiteli linyit ve biyokütle ile günde 6-7 varil sentetik petrol üretecek Ģekilde tasarım çalıģmaları tamamlanmıģ olup, pilot tesisin TKĠ Soma ELĠ Müessesesinde kurulması çalıģmalarına proje ye verilen 1 yıllık ek süre ile devam edilmektedir. Proje; TUBĠTAK 1007 programı kapsamında TUBĠTAK tarafından finanse edilmektedir. 15
C.2.Kömür Gazlaştırma Tesislerinin İşletilmesi, Gazın Temizlenmesi ve Metanol Üretimi Proje Yürütücüsü Proje BaĢlangıç Tarihi : 04.08.2011 : TKĠ, TÜBĠTAK-MAM Enerji Enstitüsü Kömürün gazlaģtırılması konusunda GLĠ Tunçbilek sahasında 250 kg/ saat Kapasiteli sürüklemeli ve 20 kg/saat kapasiteli akıģkan yataklı olmak üzere 2 farklı tip ve özellikte pilot tesis kurularak, TÜBĠTAK-MAM Enerji Enstitüsü ile 04.08.2011 tarihinde 24 ay süreli olarak imzalanan Tunçbilek GazlaĢtırma Sistemleri Optimizasyonu adlı sözleģme çerçevesinde 2012 yılında tesis devreye alınmıģtır. Pilot tesiste 2013 yılında projenin devamı için sentez gazının temizlenmesi ve metanol üretimi ile ilgili olarak TÜBĠTAK MAM Enerji Enstitüsü ile Eylül 2013 yılı itibarıyla yeni bir sözleģme imzalanmıģtır. Gaz temizleme ile ilgili yöntem tespiti yapılmıģ olup detay tasarım ve projelendirme çalıģmaları tamamlanarak ihaleye çıkılmıģ olup,2015 yılı ocak ayında sözleģme imzalanmıģtır. Ayrıca metanol tesisi ile ilgili tasarım çalıģmaları devam etmektedir. C.3. Mevcut Teknolojilerle Kömür Hazırlama Çalışmaları Projesi Proje Yürütücüsü Proje BaĢlangıç Tarihi : 01.01.2012 : TKĠ, Hacettepe Üniversitesi Maden Mühendisliği Bölümü Öğretim Görevlileri Proje ile; kömür yıkama tesisi simülatörü Lave nin geliģtirilmesi, Dereköy lavvarı miks ürünlerinin değerlendirilmesi, daha düģük yatırım ve iģletme maliyetlerine sahip olan kabaran yataklı ayırıcının TKĠ kömürlerine uygulanabilirliğinin araģtırılması, kömürün kurutulması, optik ayırmanın pazarlama ve satıģ sorunu olan Ilgın linyitlerine uygulanabilirliğinin incelenmesi, yoğunluk izleyicilerin uygulanması ile lavvar verimliliklerine yönelik teknik analizlerin yapılması ve kömürlerin kırılıp öğütülmesi sırasında aģırı parçalanmalardan kaynaklanan Ģlam oluģma kapasitesinin düģürülmesi konularında geliģmiģ kömür hazırlama ve zenginleģtirme teknolojilerine geçiģin sağlanması amaçlanmaktadır. Yoğunluk izleyiciler kullanılarak elde edilen test sonuçları. 16
C.4. Isıl Değeri Düşük Kömürlerin Ekstraksiyon Yöntemi İle Külsüzleştirilmesi ve Alternatif Ürünlerin Geliştirilmesi Projesi Proje Yürütücüsü : TKĠ, TÜBĠTAK MAM Kimya Enstitüsü Proje BaĢlangıç Tarihi : 28 Ağustos 2013 Bu proje ile solventlerle ekstraksiyon yöntemi kullanılarak laboratuvar koģullarında gerçekleģtirilecek çalıģmalar sonrası kurulacak pilot ölçekte külsüz kömür üretilmesi hedeflenmektedir. Projenin laboratuvar çaplı çalıģmaları tamamlanmak üzeredir. C.5. Linyit Kömürlerinden Kükürdün Uzaklaştırılabilirliğinin Araştırılması Kömürdeki kükürt oranlarının azaltılması hususunda Kurumumuz tarafından Gazi Teknopark ta kurulan laboratuvarda özellikle teshine uygun kömür elde etmek amacıyla kömürlerin kükürt içeriklerinin azaltılması ile ilgili çalıģmalar tamamlanmıģtır. Laboratuvar ölçekli bu Ar-Ge çalıģmaları olumlu neticelenmiģ olup pilot ölçekli çalıģmalar planlanmaktadır. C.6. Türkiye Linyitlerinden Gazlaştırma Yoluyla Elektrik Üretilmesi İçin Gereken Teknolojilerin Geliştirilmesi Proje Yürütücüsü : BERSEY (Sınai ve Tıbbi Cihazlar Ġmalat ve Tic. Ltd. ġti.) Proje BaĢlangıç Tarihi : 01.05.2013 TÜBĠTAK TEYDEB Programı kapsamında kazanılan proje ile yüksek nemli ve yüksek küllü Türkiye Linyitlerine özgün gazlaģtırma teknolojilerinin irdelenmesi, bu özelliklere en uygun teknolojilerden dolayı gazlaģtırmalı dolaģımlı akıģkan yatak teknolojisi kullanılarak,9 MWt güce en yakın olacak Ģekilde gazlaģtırma tesisinin detaylı boyutlandırılması, imalatı ve montajı yapılıp ruhsatı Kurumumuza ait Saray-Edirköy Havzasında devreye alınması amaçlanmaktadır. C.7. Pülverize Kömür Yakıcılarının Geliştirilmesi ve Optimizasyonu Proje Yürütücüsü Proje BaĢlangıç Tarihi : 01.05.2013 : BERSEY (Sınai ve Tıbbi Cihazlar Ġmalat ve Tic. Ltd. ġti.) TÜBĠTAK TEYDEB Programı kapsamında kazanılan proje ile pülverize(toz) edilmiģ kömürün termik santrallerde ve diğer ısıl sistemlerde verimli bir Ģekilde yakılması amacıyla Türkiye linyitlerine uygun çevre dostu pülverize kömür yakıcılarının tasarlanması, geliģtirilmesi ve üretilmesi amaçlanmaktadır. Tasarlanacak tesisin, Saray Edirköy havzasında kurulması ve test edilmesi öngörülmektedir. C.8. Yüksek Küllü Linyitlerin Elektrik Üretim Amaçlı Gazlaştırılmasının Optimizasyonu(OPTIMASH) Proje Yürütücüsü : CNRS-ICARE (Fransa Ulusal AraĢtırma Merkezi- Enerji ve Çevre Enstitüsü) Proje BaĢlangıç Tarihi : 01.11.2011 Avrupa Birliğinin 7. Çerçeve Programı kapsamında kazanılan 01 Kasım 2011 tarihinde baģlayan; Fransa, Hollanda, Türkiye ve Hindistan olmak üzere dört ayrı ülkeden 6 ortaklı yürütülen bu proje ile ilgili olarak Kurumumuz; Hacettepe Üniversitesi ile beraber yapmakta yükümlü olduğu Hindistan ve Türkiye Kömürlerinin karakterizasyonuna yönelik test ve analizleri tamamlamıģtır. Hindistan lı ortaklardan THERMAX da 1 MWh kapasiteli sentez gazına dayalı pilot ölçekli bir IGCC (entegre gazlaģtırma kombine çevrim) tesisi kurulmasını amaçlayan proje ile ilgili çalıģmaların 31 Ekim 2015 tarihinde tamamlanması beklenmektedir. 17
C.9. Biyoteknolojik Yöntemlerle Kömür Gazlaştırılması ve Hümik Ürünler Eldesi Proje Yürütücüsü : TKĠ, ARCTECH Proje BaĢlangıç Tarihi : 13.11.2009 Temiz kömür teknolojileri konusunda, kömürden, hümik asit ve benzeri kimyasallar üretilmesi amacıyla Kurumumuz tarafından yürütülen Ar-Ge projelerinin devamı olarak; Hümik Gübre, Metan Gazı, Su Filtre Malzemesi, Biyo Atıklarda Koku Giderimi ve Hümik Asitçe ZenginleĢtirilmiĢ Gübre, Askeri Atıkların Bertaraf Edilerek Gübre Olarak Kullanılmasına Ġmkan Sağlayacak Olan Hümik Asit Kaynaklı Kimyasalların Üretilmesi hedeflenmiģtir. Eylül 2011 itibari ile gaz üretimi tamamlanmıģtır. Proje kapsamında oluģturulan Biyoteknoloji Laboratuvarı tamamlanmıģ ve analiz yapılabilir durumdadır. ĠĢbirliği SözleĢmesinin amacı olarak JVC(ortak giriģim Ģirketi) oluģturulmasına yönelik çalıģmalar taraflarca yürütülmektedir. C.10. Plazma Kömür Gazlaştırma Projesi Proje Yürütücüsü : TKĠ, APTM Proje BaĢlangıç Tarihi : 28.04.2011 Mikrodalga yöntemi ile plazma oluģturma ve saatte 500-5.000 Kg kömür besleme kapasiteli gazlaģtırma tesisi kurulması için 10 KW Plazma Kömür GazlaĢtırma tesisi kurulması için Manisa Soma da kuruluģ alanı belirlenmesi devreye alınması, çalıģtırılması ve ekonomik açıdan ihtiyaç duyulan raporların hazırlanması çalıģmaları devam etmektedir. Kurumumuz 4 adet 75 KW mikro dalga plazmatron ve 4 adet 75 KW güç kaynağını temin etmiģtir. Proje faaliyetleri, bundan sonraki süreçte EÜAġ ve APTM arasında yapılacak sözleģme kapsamında yürütülecektir. GazlaĢtırma sonrasında alınan sentez gazının daha farklı amaçlarla değerlendirilmesi amacıyla sözleģme kapsamında elmas kaplı malzeme üretimi için 2 adet Plazma Enhanced-Chemical Vapor Deposition (CVD) sisteminin alımı gerçekleģtirilmiģ olup; farklı maddelerin elmas kaplama deneme faaliyetleri devam etmektedir. C.11. Lavvar Şlam Atıklarının Çimento Tuğla gibi Yapı Malzemelerinin Üretiminde Hammadde olarak Değerlendirilmesi Proje Yürütücüsü : TKĠ, TÜBĠTAK- MAM Proje BaĢlangıç Tarihi : 30.12.2014 Bu proje kapsamında Tunçbilek lavvar tesisinde bulunan Ģlam atıklarının hem çevreye verilen zarar giderilecek hem de atığa katma değer katılmıģ olacaktır. Ayrıca bu proje model oluģturacak ve diğer lavvar tesis atıklarına da uygulanarak ekonomiye kazandırılmaları sağlanacaktır. Proje ile ilgili literatür ve laboratuvar malzemesi temin çalıģmaları devam etmektedir. 18
C.12. Lavvar Şlam Atıklarının Zenginleştirilmesi Bu çalıģma kapsamında, MTA iģbirliği ile GLĠ Ömerler Lavvarında kurulan ve baģarılı bir Ģekilde çalıģmaya devam etmekte olan ince malzemelerin geri kazanılmasını sağlayan ünitenin benzerlerinin Kurumumuzun diğer lavvarlarına kurularak yaygınlaģtırılması amaçlanmaktadır. ELĠ Dereköy lavvarına HG dryer adlı yurt dıģı bir ünitenin de deneme ünitesi Ģeklinde kurulması sağlanarak devreye alınmıģtır. GLĠ ve ELĠ ye kurulan ince malzeme geri kazanım sağlayan ünitelerin tamamından bugüne kadar toplam 545.000 ton ince ebatlı kömür geri kazanılmıģtır. C.13. Şlam Havuzlarının Susuzlandırılması, Çevre Mevzuatına Uygun Olarak Depolanması Bu proje çalıģması, TKĠ bünyesinde bulunan yaklaģık 20 adet atık havuzunda biriken yaklaģık 25 milyon ton Ģlam atığının su jeti vb. ekipmanlar ile kazılarak boyuta göre zenginleģtiren hidrosiklon gibi bir ekipmanda zenginleģtirilmesi ve geriye kalan düģük katı ve yüksek kil içerikli malzemelerin bez filtre, belt filtre gibi ekipmanlarda susuzlandırılarak çevre mevzuatına uygun Ģekilde depolanması/bertaraf edilmesini ya da bu malzemelerin farklı sektörlerde kullanılabilirliğinin araģtırılmasını kapsar. Ayrıca lavvardan elde edilen Ģlamların belli ölçüde susuzlandırıldıktan sonra çevre mevzuatına göre depolanması planlanmaktır. HÜMİK ASİT Bilinçsiz kimyasal gübre kullanımıyla topraklarımızdaki humus miktarı hızla tükenmiģ ve topraklarımız verimsiz hale gelmiģtir. Türkiye Kömür ĠĢletmeleri; sahip olduğu leonardit rezervlerini kullanarak hümik ve fülvik asit içeriği yüksek TKĠ Hümas adı altında bir toprak düzenleyicisi üretmiģ bulunmaktadır. TKĠ Hümas tarla bitkileri, sebzeler, sera bitkileri, süs bitkileri, çim, fide, bağ ve meyve ağaçları olmak üzere bütün bitki türlerinde kullanılabilen bir üründür. Kullanımı basit, etkileri ise son derece olumludur. Toprakta bitki besin elementlerinin çözünmesini sağlayarak elveriģli besin elementi miktarını artırır. Topraktaki organik ve amino asitleri parçalayarak tohumun çimlenmesini ve kök geliģimini artırır. Toprakta bulunan besin elementleri ile kompleks bileģikler oluģturarak köklere taģınmasını ve bitkilerce alımını artırır. Topraktaki mikroorganizma faaliyetini arttırır. 19
Hümikasit pilot tesisimiz TKĠ Genel Müdürlüğümüze bağlı Ilgın Kontrol Müdürlüğünde bulunmaktadır. Hümik asitin; Seramik, boya sanayi, çevre-su teknolojileri, tutkal, endüstriyel proses besleme suyu Ģartlandırıcıları gibi sektörlerde kullanımı için çalıģmalarımız ve AR-GE faaliyetlerimiz devam etmektedir. Hümik asit organik tarımda da önem kazanacaktır. C.14. Leonarditten Yüksek Fülvik Asit İçerikli Sıvı Hümat Üretimi ve Tarım Alanlarına Uygulamaları Proje Yürütücüsü Proje BaĢlangıç Tarihi : 31.03.2014 : TKĠ, O.P Tarım Ltd. ġti. Bu proje ile TKĠ sahalarındaki leonarditten fiziksel yöntemle sıvı hümat üretimi, hümik ve fülvik asitlerin üretilmesi ve oranlarının tespit edilmesi, ayrıca üretilen asit oranlarının toprak ve bitki için sağlıklı hale getirilmesi, topraktaki mevcut organik madde miktarının yükseltilmesi ve elde edilen yeni ürünün tarımda denemelerinin yapılarak yaygınlaģtırılması ve süreklilik kazandırılması için planlanmıģtır. C.15. Hümik Asidin Hayvan Yeminde Katkı Maddesi Olarak Kullanılması Proje Yürütücüsü Proje BaĢlangıç Tarihi : 24.07.2014 : TKĠ, Afyon Kocatepe Üniversitesi Bu projenin amacı; hümik asitin süt ineklerinde yeme ilave olarak kullanımının, doğumun gerçekleģtiği gün hem inek hem de yavruda bağıģıklık sistemi üzerine etkisini incelemektir. Yapılacak olan bu çalıģma sayesinde süt ineklerine doğumdan iki ay önce verilmeye baģlanan hümik asitin doğum günü hem ana hem de buzağıdaki bağıģıklık düzeyine etkisi incelenebilecek, hümik asitin bu yöndeki potansiyeli ortaya konulabilecektir. ÇalıĢmalar devam etmektedir. C.16. Kömürden Organomineral Gübre Üretim Çalışmaları Proje Yürütücüsü Proje BaĢlangıç Tarihi : 07.07.2011 : TKĠ, TÜBĠTAK MAM Kimya Enstitüsü Kurumumuz ile TÜBĠTAK MAM Kimya Enstitüsü arasında imzalanan sözleģme çerçevesinde; Pilot Ölçekte Kömürden Organomineral Gübre Üretim ÇalıĢmaları adlı bir proje baģlatılmıģtır. Proje çalıģmasında mevcut sıvı hümik asit üretiminin yanında tarım için yüksek talebe haiz olan organominerallerin de üretilebilmesi amaçlanmaktadır. Proje kapsamında gerekli numuneler alınarak laboratuvar ve pilot çaplı denemeler tamamlanmıģ olup sonuç raporu değerlendirilmektedir. C.17. Çeşitli Alanlarda (Boya, Seramik, Kauçuk ve Atıksu ve/veya İçme suyu Arıtımı) Kullanılmak Üzere Pilot Ölçekte Hümik Asit Esaslı Maddelerin Üretimi Proje Yürütücüsü Proje BaĢlangıç Tarihi : 07.07.2011 : TKĠ, TÜBĠTAK-MAM Kimya Enstitüsü Bu proje kapsamında, ülkemizin önemli bir doğal kaynağı olan linyit ve leornardit esaslı kömür kullanılarak laboratuvar koģullarda modifiye ve optimize edilen hümik asit türevlerinin, TÜBĠTAK MAM Kimya Enstitüsü pilot tesislerinde pilot ölçekte üretilerek, sanayi ölçekte, boya, seramik, kauçuk ve sanayi/evsel atıksu ve/veya kullanılması amaçlanmaktadır. Proje kapsamında gerekli numuneler alınarak laboratuvar çaplı denemeler tamamlanmıģ ve halen pilot çapta denemeler tamamlanmıģ olup, sonuç raporunun değerlendirilmesi sonucunda yeni üretim planlaması yapılacaktır. 20
C.18. Organik Toprak Düzenleyiciler İçin Sera ve Tarla Denemeleri Proje Yürütücüsü : TKĠ, Selçuk Üniversitesi Proje BaĢlangıç Tarihi : 10.06.2014 Kurumumuz ile Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sait GEZGĠN arasında Organik Toprak Düzenleyiciler Ġçin Sera ve Tarla Denemeleri adlı sözleģme imzalanmıģtır. Bu sözleģme kapsamında TKĠ nin üretmekte olduğu TKĠ-Hümas uygulamasında ürün çeģitliliğini sağlamak ve kalitesinin artırılması amacıyla sera ve tarla denemeleri ile ilgili çalıģmalar devam etmektedir. Ayrıca Kurumumuzla TAGEM e ait muhtelif enstitü müdürlüklerinin yaptığı sera ve tarla denemeleri ile ilgili çalıģmalar devam etmektedir. AR-GE ÇALIŞMALARINA YAPILAN CARİ HARCAMALAR Bin TL 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 Harcama Kazanım Bin TL 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 HARCAMA 341 2453 7206 9771 5662 13257 10900 8725 7915 KAZANIM - - 2350 5380 7820 10270 19400 24000 27000 21
Ç- FAALİYETLER ve FAALİYETLERE İLİŞKİN ÖNEMLİ GELİŞMELER Ç.1. Yatırım Faaliyetleri Kurumumuzun 2014 Yılı Yatırım Programı toplam 127.500.000 TL tahsisatlı olup, 14.01.2014 tarihli ve 28882 sayılı (Mükerrer) Resmi Gazete de yayımlanmıģ ve detayları Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının 17.02.2014 tarih ve 457 sayılı Makam Oluru ile onaylanarak uygulamaya geçilmiģtir. 2014 yılı 12 aylık nakdi yatırım harcamaları toplamı 56.877.480 TL olarak gerçekleģmiģtir. Ç.2. Rezerv, Kömür Arama ve Üretim Faaliyetleri Ç.2.1. Rezerv Durumu Ç.2.1.1. Dünya Kömür Rezervlerinin Dağılımı (milyar ton) Linyit 377 % 34 Taşkömürü 723 % 66 1,1 TRİLYON TON Ç.2.1.2. Türkiye Kömür Rezervlerinin Dağılımı (milyar ton) 377 % 723 %66 14,1 %92 1,3 Taşkömürü 1,3 %8 % Linyit 15,5 %92 16,8 MİLYAR TON 22
Ç.2.1.3. Kurumumuzun Kömür Rezervleri Kontrol Birimler İşletme Müdürlüğü Müessese Müdürlüğü 3,7 MİLYAR TON (Bin Ton) MÜMKÜN MUHTEMEL GÖRÜNÜR HAZIR TOPLAM SOMA 15.000 665.507 7.570 688.077 ELĠ ÇAN 69.718 985 70.703 TOPLAM 15.000 735.225 8.555 758.780 GLĠ 243.844 8.723 252.567 KONTROL MÜDÜRLÜKLERĠ 8.139 167.006 730.628 159 905.932 DĠĞER 29.721 1.735.480 1.765.201 TOPLAM 8.139 211.727 3.445.177 17.437 3.682.480 Ç.2.2. Kömür Arama Faaliyetleri Ülkemizin kömür potansiyelini daha doğru bir Ģekilde belirleyebilmek için, 2004 yılında Kurumumuz koordinatörlüğünde, TPAO, DSĠ, MTA, EĠE, EÜAġ, TTK ve ETĠMADEN ile ortak bir çalıģma baģlatılmıģtır.2009 yılında YPK kararı ile uygulamaya konulan Elektrik Enerjisi Piyasası Arz Güvenliği Strateji Belgesi ile 2023 yılına kadar tüm yerli kömür potansiyelimizin ekonomiye kazandırılması hedefleri ve Kyoto Protokolü ne göre 2014 yılından itibaren CO 2 Emisyon Pazarı uygulamalarının da baģlayacağı göz önünde bulundurularak rezervlerimizin tamamının arama çalıģmalarının tamamlanması ve projelendirilmesi gerekliliği nedeniyle; TÜBĠTAK, Üniversiteler ve ilgili kurumlarımızla söz konusu çalıģmalar ortaklaģa yürütülmektedir. 23
Bugüne kadar yapılan çalıģmalar neticesinde; Ülke genelinde ve bütün iģletmelerimizde, yeni rezervlerin tespiti ve mevcut rezervlerin yayılım sınırlarının kesinleģtirilmesine yönelik özetle aģağıdaki sonuçlar elde edilmiģtir; 215 adet arama ruhsatı alınmıģ ve 181 adedi olumsuz olduğu için iade edilmiģtir. 279.075 metre arama ve rezerv geliģtirme sondajı yapılmıģtır. Ruhsatlı sahalarımızda 1,62 milyar tonluk rezerv artıģı sağlanmıģtır. 2004 yılına kadar 8,3 milyar olarak bilinen ülkemiz linyit kömürü rezervi ise yaklaģık % 60 oranında artarak 14,1 milyar tona yükselmiģtir. Ç.2.3. Dekapaj Faaliyetleri Ç.2.3.1. Genel Dekapaj Faaliyetleri Dekapaj; açık iģletme olarak çalıģılan sahalarda iģ hacminin en yoğun olduğu ve maliyetlerin de en önemli kısmını oluģturan faaliyetlerden olup, yarısından fazlası ihale ile yaptırılmaktadır. 2014 yılında yapılan dekapajın % 57 si ihale yolu ile yaptırılmıģtır. KÜMÜLATĠF TOPLAM (m3) ELĠ GLĠ TKĠ Bursa Linyitleri ĠĢletmesi Ağustos 2014 de SEAġ a devredildiğinden, dekapaj değerleri ilk 8 aya aittir. MALĠYET (TL/m3) Emanet Shovel Dragline Toplam Ġhale Toplam Emanet Ġhale Ortalama SOMA 15.466.000 15.466.000 8.774.888 24.420.888 9,91 4,20 7,84 ÇAN 5.062.582 5.062.582-5.062.582 6,83-6,83 MÜESSESE TOPLAMI 20.528.582 20.528.582 8.774.888 29.303.470 9,15 4,20 7,67 TAVġANLI 10.304.156 1.758.250 12.062.406 30.860.908 42.923.314 6,78 2,84 3,94 ORHANELĠ 2.461.860 22.550 2.484.410 9.282.222 11.766.632 8,50 3,36 4,45 MÜESSESE TOPLAMI 12.766.016 1.780.800 14.546.816 40.143.130 54.689.946 7,08 2,96 4,05 GENEL TOPLAM 33.294.598 1.780.800 35.075.398 48.918.018 83.993.416 8,29 3,18 5,31 24
34,2 30,2 33,8 40,6 36,9 32,6 32,5 37,2 39,1 41,8 59,4 65,8 69,8 66,2 63,1 67,4 67,5 62,8 60,9 58,2 100 TKİ DEKAPAJI ORANLARI (%) 80 60 40 20 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Emanet İhale 25
Ç.2.4. Üretim Faaliyetleri Ç.2.4.1. Genel Kömür Üretimi Kurumumuzca her yıl 30-35 milyon ton kömür üretilmekte iken; ÖzelleĢtirmeler nedeniyle 2014 yılında yaklaģık 22 milyon ton üretim gerçekleģtirilmiģtir. Üretilen tüvenan kömürlerin tamamı elemeayıklama/lavvar tesislerinden geçirildikten sonra, kalitesi iyileģtirilmiģ satılabilir nitelikte kömürler olarak tüketime sunulmaktadır. 2014 YILI EGE LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ MÜESSESESĠ Birim(Ton) ÜRETĠM YÖNTEMĠ TÜVENAN SATILABĠLĠR Açık ĠĢletme 4.263.692 3.820.214 Yeraltı ĠĢletmesi 8.613.140 5.020.380 TOPLAM 12.876.832 8.840.594 ÇAN LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ Açık ĠĢletme 1.948.734 1.917.554 GARP LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ MÜESSESESĠ Açık ĠĢletme 5.202.000 3.219.867 Yeraltı ĠĢletmesi 1.188.334 513.405 TOPLAM 6.390.334 3.733.272 BURSA LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ Açık ĠĢletme 375.188 375.002 GENEL MÜDÜRLÜK (KELES) Açık ĠĢletme 65.458 65.458 Açık ĠĢletme 11.855.072 9.398.095 GENEL TOPLAM Yeraltı ĠĢletmesi 9.801.474 5.533.785 TOPLAM 21.656.546 14.931.880 Bursa Linyitleri ĠĢletmesi Ağustos 2014 de SEAġ a devredildiğinden, üretim değerleri ilk 8 aya aittir. 26
3,4 4,0 7,0 8,1 8,3 10,7 11,2 11,1 13,0 9,8 11,9 17,6 29,9 30,9 29,3 31,9 34,5 32,5 31,7 37,9 40 35 30 25 20 15 10 5 0 TKİ TÜVENAN ÜRETİM MİKTARLARI (Milyon Ton) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Yeraltı Açık İşletme 27
Ç.2.4.2. Yeraltı İşletmeciliği ile Yapılan Kömür Üretimi Kurumumuzca; yeraltı iģletmeciliğiyle yapılan üretimi artırmaya yönelik, rödovans karģılığı ve hizmet alımı Ģeklinde yüklenici firmalara yaptırılan tüvenan kömür üretim miktarlarında önemli artıģlar olmuģtur. Nitekim 2004 yılında 1 milyon ton civarında olan yeraltı tüvenan kömür üretimi, yıllar bazında artmak suretiyle % 74.5 i rödovans karģılığı, % 21.4 ü hizmet alımı ve % 4.1 i de kendi imkanlarımız ile olmak üzere 2014 yılında toplam 10 milyon ton seviyelerine yükselmiģtir. Birim(Ton) 2014 YILI TÜVENAN SATILABĠLĠR EGE LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ MÜESSESESĠ GARP LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ MÜESSESESĠ GENEL TOPLAM Rödovans KarĢılığı 7.332.209 4.371.371 DıĢ Ġmkanlarla 1.280.931 649.009 TOPLAM 8.613.140 5.020.380 DıĢ Ġmkanlarla 810.742 342.565 Öz Ġmkanlarla 377.592 170.841 TOPLAM 1.188.334 513.406 Rödovans KarĢılığı 7.332.209 4.371.371 DıĢ Ġmkanlarla 2.091.673 991.574 Öz Ġmkanlarla 377.592 170.840 TOPLAM 9.801.474 5.533.785 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 TKİ YERALTI İŞLETMECİLİĞİ İLE YAPILAN TÜVENAN ÜRETİM MİKTARLARI (Milyon Ton) 1,0 1,2 1,5 3,6 3,6 4,5 4,5 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Kurum İmkanlarıyla Hizmet Alımı Rödovans Karşılığı 2,1 28
Yeraltı iģletmesi olarak çalıģılmaya uygun sahalarda üretimi artırmaya dönük rezerv belirleme ve projelendirme çalıģmaları, yurtiçinden ve yurtdıģından üniversiteler ve çeģitli firmalarla iģbirliği yapılarak gerçekleģtirilmektedir. Bu kapsamda; önemli miktarlarda kömür rezervinin yeraltı iģletmeciliğiyle üretilerek değerlendirilmesi hedeflenmektedir. ihalesi Planlanan Rezerv Miktarı Birim( Milyon Ton) Ġhale Edilen Rezerv Miktarı Ege Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesi 424 87 Soma-Eynez Derin Sahalar 37 DeniĢ 2 (Evciler, Kozluören, Türkpiyale) 50 Garp Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesi 163 145 Ömerler B (Mevcut santral için, ihale edildi) 25 Derin Sahalar (Termik santral kurma Ģartlı) 114 Ġğdekuzu 6 Tunçbilek deki Ömerler-A sahasında mevcut klasik ve 1 adet mekanize panonun yanı sıra 2 adet daha mekanize panonun tesis edilerek, yıllık yeraltı üretiminin 1,4 milyon tona çıkarılması çalıģmaları ile ilgili teçhizat alımı yapılmıģ olup, teçhizatın 1. Bölümü A-5 panoya yerleģtirilerek test çalıģmalarına baģlanmıģtır. 2. Bölümünün ise A-2 panoya yerleģtirilmesi için gerekli hazırlıklar devam etmektedir. 29
6,0 6,5 6,5 7,0 6,5 6,4 7,6 7,7 6,7 5,9 11,3 14,4 22,4 23,4 25,1 23,4 26,6 29,4 27,7 25,9 Ç.2.5. Kömür Satış Faaliyetleri Ç.2.5.1. Satışların Sektörel Dağılımı Kurumumuzca yılda ortalama 20-25 milyon ton tüvenan kömür üretilmektedir. Üretilen tüvenan kömürlerin tamamı eleme-ayıklama/ lavvar tesislerinden geçirildikten sonra, kalitesi iyileģtirilmiģ satılabilir nitelikte kömürler olarak tüketime sunulmaktadır. 2014 Yılı Müesseseler/ĠĢletmeler Termik Santraller % Isı.+San. Sektörü % Birim( Ton) Toplam SatıĢ Miktarı Ege Linyitleri Müessesesi 6.874.259 70 2.888.911 30 9.763.170 Çan Linyitleri ĠĢletmesi 1.635.239 93 119.276 6 1.754.515 Garp Linyitleri Müessesesi 1.886.155 49 1.964.175 51 3.850.330 Bursa Linyitleri ĠĢletmesi 902.200-4.466-906.666 Gn.Müdürlük (Sosyal Yardım) - - 956.386-956.386 TKĠ Toplam 11.297.853 66 5.933.214 34 17.231.067 Bursa Linyitleri ĠĢletmesi Ağustos 2014 de SEAġ a devredildiğinden, satıģ değerleri ilk 8 aya aittir. 35 TKİ SATIŞLARININ SEKTÖREL DAĞILIMI (Milyon Ton) 30 25 20 15 10 5 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Isınma+Sanayi Termik Santraller 30
Ç.2.5.2. Termik Santral Kömür Satışları Termik santrallere verilen kömür miktarları, santrallerin taleplerine göre yıllık programlanarak tamamı karģılanmaktadır. Santralin Adı Bulunduğu Ġl Kurulu Gücü (MW) 2014 Yılında Verilen Kömür Miktarı (Ton) Soma A+B MANĠSA 1.034 6.874.259 Tunçbilek KÜTAHYA 365 1.886.155 18 Mart Çan ÇANAKKALE 320 1.635.239 Orhaneli BURSA 210 902.200 TOPLAM 1.929 11.297.853 Bursa Linyitleri ĠĢletmesi Ağustos 2014 de SEAġ a devredildiğinden, termik satıģ değerleri yılın ilk 8 ayına aittir. 31
2,4 2,5 2,9 2,8 2,9 3,1 2,9 3,4 3,6 3,5 3,4 3,3 3,6 3,6 3,7 3,8 3,8 3,7 4,0 4,0 Ç.2.5.3. Isınma ve Sanayi Sektörüne Satışlar Birim(Ton) 2014 YILI ISINMA SANAYĠ TOPLAM Müesseseler/iĢletmeler Ege Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesi 1.260.613 1.628.298 2.888.911 Çan Linyitleri ĠĢletmesi 11.944 107.332 119.276 Garp Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesi 673.742 1.290.433 1.964.175 Bursa Linyitleri ĠĢletmesi 4.466-4.466 Ilgın Linyitleri ĠĢletmesi - - - Diğer (Sosyal Yardım) 956.386-956.386 Kompanse (-) - - - TKĠ Toplam 2.907.151 3.026.063 5.933.214 *Bursa Linyitleri ĠĢletmesi Ağustos 2014 de SEAġ a devredildiğinden, satıģ değerleri ilk 8 aya aittir. TKİ'NİN ISINMA VE SANAYİYE OLAN SATIŞ MİKTARLARI (Milyon Ton) 5 4 3 2 1 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Sanayi Isınma 32
Ç.2.5.4. Satış ve Ciro İlişkisi SATIġ (MĠLYON TON) CĠRO (MĠLYON TL) TERMĠK SATIġ VE CĠRO DAĞILIMI (2014) ISINMA VE SYDV ISINMA SYDV TOPLAM SANAYĠ GENEL TOPLAM 11,3 0,9 2 2,9 3 17,2 949,5 259,5 622 881,5 511,5 2.342,5 Termik Isınma ve SYDV Sanayi SATIŞ 17,4% 16,9% 65,7% Termik Isınma ve SYDV Sanayi CİRO (Milyon TL) 21,8 40,5 37,6 33
SATIġ (milyon ton) Ç.2.5.5. Dekapaj Üretim ve Satış Faaliyetleri DEKAPAJ (milyon m3) ÜRETĠM (SATILABĠLĠR) (milyon ton) 2012 2013 PRG REVĠZE PRG 2014 FĠĠLĠ GERÇEKLEġME (%) 153,0 115,0 140,0 140,0 84,0 60,0 33,3 22,0 16,8 16,8 14,9 86.7 TERMĠK 25,9 14,4 9,9 9,9 11,3 114,1 ISINMA VE SANAYĠ 5,5 4,6 5,6 5,6 3,9 69,6 SYDV 2,2 2,0 2,0 2,0 2,0 100,0 CĠRO (milyar TL) 3,2 2,5 2,7 2,7 2,3 85,1 BRÜT KAR (milyon TL) 860,0 178,0 411,7 411,7-8,8 34
Ç.2.5.6. Dekapaj- Üretim ve Satış İlişkisi MİLYON TON MİLYON METREKÜP 100 300 90 80 250 70 200 60 50 150 40 30 100 20 50 10 0 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 SATIŞ (MİLYON TON) ÜRETİM (MİLYON TON) DEKAPAJ (MİLYON M3) 35
Ç.2.6. Çevre Düzenleme ve Ağaçlandırma Çalışmaları Kurumumuz; üretim faaliyeti tamamlanmıģ kömür sahalarının yeniden düzenlenip çevreye kazandırılması çalıģmalarını, kuruluģundan itibaren sürdürmekte olup, 2014 yılı sonuna kadar, yaklaģık 4.925 hektarlık alana, değiģik türde yaklaģık 7.505.666 adet ağaç dikimi gerçekleģtirilmiģtir. Bu çalıģmaların; 2007 yılında yürürlüğe giren Madencilik Faaliyetleri Ġle Bozulan Arazilerin Doğaya Yeniden Kazandırılması Yönetmeliği nin çok öncesinden baģlaması ve madencilik faaliyeti öncesinde ormanlık veya ağaçlı bölge olmayan Kuruma ait maden sahalarını da kapsıyor olması, TKĠ nin çevreye olan duyarlılığının bir göstergesidir. 36
EGE LĠNYĠTLERĠ ĠġLETMESĠ (Cenkyeri - Kısrakdere - Sarıkaya ve Çan dan) ağaçlandırma çalıģmaları 37
Ç.2.7. Kömür Yıkama ve Zenginleştirme Faaliyetleri Ç.2.7.1. Lavvar, Kriblaj ve Torbalama Tesisleri DüĢük kalorili kömür, Müessese ve iģletmelerimizde mevcut lavvar tesislerinden geçirilmek suretiyle kalitesi yükseltilerek çevreyle daha uyumlu hale getirildikten sonra termik santraller ile ısınma ve sanayi sektörüne satıģı gerçekleģtirilmektedir. Tüvenan kömür ayrıca mevcut kriblaj tesislerinde eleme ve ayıklama iģlemlerine tabi tutulmaktadır. 38
39
Ç.2.7.2. Lavvar ve Kriblaj Tesisleri Kapasitesi (Milyon Ton/Yıl) MÜESSESELER/ĠġLETMELER LAVVAR KRĠBLAJ Ege Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesi 11,4 7,8 Çan Linyitleri ĠĢletmesi - 4,5 Garp Linyitleri ĠĢletmesi Müessesesi 7,8 - TKĠ TOPLAM 19,2 12,3 Ç.2.8. EĞİTİM FAALİYETLERİ Kurumumuzda 2014 yılında Genel Müdürlük ve Müesseselerimizde, Kurum imkanları ile düzenlenen; ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği eğitimlerine 4813, Ġlk Yardım eğitimlerine 256, Yangın Söndürme eğitimlerine 528, Tahlisiyeci eğitimlerine 49, YetiĢtirme eğitimlerine 1281 ve GeliĢtirme eğitimlerine 491 olmak üzere toplam 7418 personelimizin katılımları sağlanmıģtır. 2014 yılında Kurum dıģından hizmet alınarak düzenlenen Kurs, Seminer, Kongre, Sempozyum vb. eğitimlere de 1341 elemanımızın katılımı sağlanmıģtır. Fakülte ve Yüksek Okullarda öğrenim gören 289 Üniversite öğrencisine Kurumumuz Genel Müdürlük ve Müesseselerinde Staj yaptırılmıģtır. 3308 sayıla Yasa kapsamında 2014 yılında Meslek Liselerinde öğrenim gören 144 lise öğrencisine Kurumumuz Genel Müdürlük ve Müesseselerinde Beceri eğitimi yaptırılmıģtır. 40
Yangın Söndürme Tatbikatı Eğitim Toplantısı 41
Ç.3. İç Kontrol Sistemi ve İç Denetim Faaliyetleri Kurumumuzca iç kontrol sisteminin oluģturulması, yürütülmesi ve geliģtirilmesi faaliyetlerine gereken önem verilmektedir. Tüm birimlerimizde yürütülen iģlerin analizleri; bilgisayar yazılımı ile süreç anlatım formu, süreç bilgileri formu, süreç envanter formu, görev tanımı formları, iģ akıģ Ģemaları, risk kontrol matrislerinin hazırlanması ve kontrol bilgi formları doldurularak yapılmıģtır. Bu iģ süreçlerinin riskleri her birim tarafından, iģlemler yürütülürken, kontrol edilmiģtir. 6331 ĠĢ Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili yönetmelikler uyarınca belirlenmesi gereken riskler de bilgisayar yazılımı kullanılarak belirlenip kontrol edilmiģ ve edilmektedir. Ġç Kontrol sisteminin iģlemesiyle, süreç analizi ve iģ yükü dağılımı analiz edilip, insan, bilgisayar, makine vb. kaynağın doğru kullanılmasıyla, etkin ve verimli yönetim hedeflenmiģtir. Genel Müdürlüğümüz Yönetim Kurulunun 15.08.2014 tarihli ve 7/123 sayılı kararıyla 1 BaĢkan,14 Ġç Denetçi, 1 ġef ve 2 Memur personelden oluģan Ġç denetim Dairesi BaĢkanlığı kurulmuģ olup, BaĢkanlığın personel ihtiyacının karģılanması çalıģmalarına devam edilmektedir. Ç.4. İştirakler Ç.4.1. Doğrudan İştirakler İŞTİRAK ÜNVANI YENİ ÇELTEK KÖMÜR VE MADENCİLİK A.Ş. Kızılırmak Sok. No : 45 Kocatepe-Çankaya / Ankara Telefon : 0 312 418 96 97 Faks : 0 312 417 76 41 İŞTİRAK ÜNVANI KÖMÜR İŞLETMELERİ A.Ş. BeĢtepe Mah.Mertler Sok.No:17 Yenimahalle/ANKARA Telefon : 0312 216 01 00 0312 425 30 07 Sermayesi (TL) : 55.000,00 TL Faks : 0312 425 82 28 Sermaye Oranı (%) : 16 Web Sermayesi (TL) : info@kiaskomur.com.tr : 1.600.000,00 TL Sermaye Oranı (%) : 48 Ç.4.2. Dolaylı İştirakler Bulunmamaktadır. Ç.5. Kurumun İktisap Ettiği Kendi Paylarına İlişkin Bilgiler Kurumumuzun tüm iģ ve iģlemleri 6085 sayılı yasa kapsamında T.C. SayıĢtay BaĢkanlığı ile Kurumumuz TeftiĢ Kurulu BaĢkanlığınca denetlenmektedir. Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumunun 2014 yılı hesap ve iģlemlerinin T.C. SayıĢtay BaĢkanlığı tarafından yapılan denetimi, bu raporun hazırlandığı sırada henüz tamamlanmamıģtır. 42
Ç.6. Denetim Kurumumuzun tüm iģ ve iģlemleri 6085 sayılı yasa kapsamında T.C. SayıĢtay BaĢkanlığı ile Kurumumuz TeftiĢ Kurulu BaĢkanlığınca denetlenmektedir. Türkiye Kömür ĠĢletmeleri Kurumunun 2014 yılı hesap ve iģlemlerinin T.C. SayıĢtay BaĢkanlığı tarafından yapılan denetimi, bu raporun hazırlandığı sırada henüz tamamlanmamıģtır. Ç.7. Hukuki Konular Ç.7.1. Davalar Özel sektörden faydalanılarak yaptırılan iģlerde, yüklenicilerin çalıģtırdığı iģçiler tarafından açılmıģ seri davalar bulunmakta olup, muvazaa iddiasıyla açılan davalardan 1 adet pilot dava kararı çıkmıģtır. Bu davada; davacının Kurumumuzca muvazaa yapıldığı iddialarının reddine, Kurumumuzun asıl iģveren olarak müģterek müteselsil sorumluluğuna karar verilmiģtir. Karar muvazaa yönünden davacı vekili, müģterek müteselsillik yönünden Kurumumuzca temyiz edilmiģtir. Söz konusu karar temyiz safhasında olup, henüz sonuçlanmamıģtır. Ç.7.2. İdari-Adli Yaptırımlar Mevzuat hükümlerine aykırı uygulamalar nedeniyle Kurumumuz ve Yönetim Kurulu üyeleri hakkında uygulanan idari veya adli yaptırımlar bulunmamaktadır. Ç.8.Bağış ve Yardımlar ile Sosyal Sorumluluk Projeleri Ç.8.1. Bağış ve Yardımlar 2014 yılında Kurumumuzca bağıģ ve yardım yapılmamıģtır. 43
Ç.8.2. SYDV Kömür Yardımları Bakanlar Kurulu kararları gereği, 2003 yılından bu yana 12 yıldır, Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü ile birlikte yürütülen ve Kurumumuzun da özel önem verdiği uygulama ile bedeli Hazinece karģılanmak üzere, her yıl ortalama 1 milyon 880 bin ihtiyaç sahibi aileye, bu güne kadar yaklaģık 5 milyon 300 bin TL tutarında 19 milyon 200 bin ton kömürün dağıtımı gerçekleģmiģtir. YILLAR YARARLANAN AĠLE SAYISI TESLĠM EDĠLEN KÖMÜR MĠKTARI (TON) TESLĠM EDĠLEN KÖMÜR TUTARI (TL) 2003 1.085.511 662.720 89.439.498 2004 1.490.301 1.046.931 163.959.946 2005 1.861.057 1.318.590 229.312.152 2006 1.754.509 1.262.391 241.175.916 2007 1.859.687 1.472.415 316.845.609 2008 2.057.146 1.627.619 433.283.296 2009 2.227.066 1.935.689 557.798.698 2010 2.076.112 1.521.219 431.826.862 2011 2.028.259 2.207.400 654.306.781 2012 2.018.485 2.159.702 745.011.854 2013 2.068.591 2.045.958 731.550.478 2014 2.096.446 1.961.763 733.951.946 ORTALAMA 1.885.264 TOPLAM 19.222.397 TOPLAM 5.328.463.036 44
45
D- FİNANSAL DURUM D.1.Özet Mali Tablolar D.1.1. Özet Bilanço VARLIKLAR (AKTĠF) 2013 2014 DÖNEN VARLIKLAR A-Hazır Değerler 6.277.670 5.117.461 B-Menkul kıymetler 28.050.000 134.865.000 C-Ticari Alacaklar 2.013.173.277 2.134.085.171 D-Diğer Alacaklar 3.213.600 13.590.007 E-Stoklar 335.212.889 169.426.361 F-Yıllara Yaygın ĠnĢaat ve Onarım Maliyetleri - - G-Gelecek Aylara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 3.731.761 3.272.601 H-Diğer Dönen Varlıklar 6.957 53.360.615 DÖNEN VARLIKLAR TOPLAMI 2.389.666.154 2.513.717.216 DURAN VARLIKLAR A-Ticari Alacaklar 7.075.914 7.835.279 B-Diğer Alacaklar - - C-Mali Duran Varlıklar 2.510.327 2.510.326 D-Maddi Duran Varlıklar 272.687.788 271.781.443 E-Maddi Olmayan Duran Varlıklar 4.064.273 288.232.203 F-Özel Tükenmeye Tabi Varlıklar 410.139.037 177.434.408 G-Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 40.000 14.000 H-Diğer Duran Varlıklar - - DURAN VARLIKLAR TOPLAMI 696.517.339 747.807.659 VARLIKLAR (AKTĠF) TOPLAMI 3.086.183.493 3.261.524.875 NAZIM HESAPLAR 992.239.460 829.804.679 (TL) 46
D.1.1. Özet Bilanço (TL) VARLIKLAR (PASĠF) 2013 2014 KAYNAKLAR (PASĠF) I-KISA VADELĠ YABANCI KAYNAKLAR A-Mali borçlar - - B-Ticari Borçlar 258.756.228 243.500.790 C-Diğer Borçlar 3.394.477 1.975.998 D-Alınan Avanslar 9.014.342 17.735.808 E-Yıllara Yaygın ĠnĢaat ve Onarım Maliyetleri - - F-Ödenecek Vergi ve Yükümlülükler 29.891.387 17.009.850 G-Borç ve Gider KarĢılıkları 63.789.166 44.233.928 H-Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları 25.876.180 27.306.485 I-Diğer Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar - - KISA VADELĠ YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 390.721.780 351.762.859 II-UZUN VADELĠ YABANCI KAYNAKLAR A-Mali Borçlar - - B-Ticari Borçlar - 279.200.000 C-Diğer Borçlar - - D- Alınan Avanslar - - E- Borç ve Gider KarĢılıkları 152.557.124 130.719.133 F- Gelecek Yıllara Ait Giderler ve Gelir Tahakkukları - - G- Diğer Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar - - UZUN VADELĠ YABANCI KAYNAKLAR TOPLAMI 152.557.124 409.919.133 III-ÖZ KAYNAKLAR A-ÖdenmiĢ Sermaye Sermaye Olumlu Farkları 800.000.000 1.000.000.000 B-Sermaye Yedekleri 48.800 - C-Kar Yedekleri 1.018.866.077 913.514.828 D-GeçmiĢ Yıllar Karları 629.143.835 629.389.761 E-GeçmiĢ Yıllar Zararları (-) - - F-Dönem Karı Zararı (+/-) 94.845.877-43.061.707 ÖZ KAYNAKLAR TOPLAMI 2.542.904.589 2.499.842.882 KAYNAKLAR (PASĠF) TOPLAMI 3.086.183.493 3.261.524.875 NAZIM HESAPLAR 992.239.460 829.804.679 47
D.1.2. Özet Gelir Tablosu 2013 2014 A- BRÜT SATIġLAR 2.481.068.366 2.342.795.161 B- SATIġ ĠNDĠRĠMLERĠ (-) - 264.600 C- NET SATIġLAR 2.481.068.366 2.342.530.561 D- SATIġLARIN MALĠYETĠ (-) 1.759.431.720 1.801.753.009 BRÜT SATIġ KARI VEYA ZARARI 721.636.646 540.777.552 E- FAALĠYET GĠDERLERĠ (-) 359.509.984 430.999.910 FAALĠYET KARI VEYA ZARARI 362.126.662 109.777.642 F- DĠĞ.FAALĠYETLERDEN OLAĞAN GELĠR VE KARLAR 113.423.044 124.666.406 G- DĠĞ.FAALĠYETLERDEN OLAĞAN GĠDER VE ZARAR. 4.336.613 6.220.210 H- FĠNANSMAN GĠDERLERĠ (-) 1.548 1.262 OLAĞAN KAR VEYA ZARARLAR 471.211.545 228.222.576 I- OLAĞAN DIġI GELĠR VE KARLAR 14.507.917 9.568.629 J- OLAĞAN DIġI GĠDER VE ZARARLAR (-) 307.682.869 246.656.024 DÖNEM KARI VEYA ZARARI 178.036.593-8.864.819 K- DÖNEM KARI VER. VE DĠĞ. YASAL YÜK. KARġ. (-) 83.190.715 34.196.888 DÖNEM NET KARI VEYA ZARARI 94.845.878-43.061.707 (TL) 48
D.2.Mali Bünye Analizi D.2.1. Karşılaştırmalı Bilanço KuruluĢun gerekli sadeleģtirme iģlemlerinden sonra düzenlenen 2014 yılı bilançosu geçen yıl verileri ile karģılaģtırmalı olarak aģağıdaki çizelgededir. MALĠ DURUM Önceki Dönem Cari Dönem Fark (Bin TL) % (Bin TL) % (Bin TL) VARLIKLAR (AKTĠF) 1.Dönen Varlıklar a. Hazır Değerler 6.278 0,2 5.117 0,2-1.161 b. Kısa Sürede Paraya Çevrilebilir Değer 2.374.374 77,2 2.490.887 76,8 116.503 TOPLAM (1) 2.380.652 77,4 2.495.994 77,0 115.342 2.Duran Varlıklar a.uzun Sürede Paraya Çevrilebilir Değer 7.076 0,2 7.835 0,2 759 b.bağlı Değerler 689.441 22,4 739.973 22,8 50.532 TOPLAM (2) 696.517 22,6 747.808 23,0 51.291 VARLIKLAR TOPLAMI 3.077.169 100,0 3.243.802 100,0 166.633 VARLIKLAR(PASĠF) 1.Yabancı Kaynaklar a.kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 1.011.097 32,9 963.430 29,7-47.667 b.uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 152.597 4,9 409.919 12,6 257.362 TOPLAM (1) 1.163.654 37,8 1.373.349 42,3 209.695 2.Öz Kaynaklar 1.913.515 62,2 1.870.453 57,7-43.062 KAYNAKLAR TOPLAMI 3.077.169 100,0 3.243.802 100,0 166.633 Bilançonun sadeleģtirme çalıģmalarında, Kurumun satıģ sözleģmeleri uyarınca gelecekte yapacağı kömür teslimlerine iliģkin peģin tahsil ettiği 17.723 Bin TL tutarla pasifte kayıtlı, alınan sipariģ avansları, aktifte kayıtlı mamul stoklarından; karģılıklı olarak düģülerek sadeleģtirme yapılmıģtır. D.2.2. Finansal Oranlar D.2.2.1. Likidite Oranları 2014% 2013% Dönen varlıklar x 100 2.495.994 x 100 Cari oran = = = 259,1 235,5 Kısa vadeli yabancı kaynaklar 963.430 ĠĢletmenin 1 TL lik kısa vadeli yabancı kaynağına karģılık kaç TL lik dönen varlığa sahip olduğunu gösterir. Cari oran hesaplanmasında amaç, iģletmenin kısa vadeli borçlarını ödeme gücünü ölçmek ve net iģletme sermayesinin (dönen varlıklar kısa vadeli yabancı kaynaklar) yeterli olup olmadığını ortaya koymaktır. 49
(Dönen varlıklar-stoklar) x100 (2.495.994 169.426)x100 2014 2013 Likidite oranı = = = 241,5 202,3 Kısa vadeli yabancı kaynaklar 963.430 Dönen varlıkların bir bölümünün paraya dönüģmesi, çok kısa sürede mümkün olduğu halde, dönen varlıklar arasında yer alan mamul stoklarının paraya dönüģmesi, niteliklerine ve ekonomik koģullara göre değiģmektedir. Bu oran, paraya çevrilmesi oldukça zaman alabilecek stokların dönen varlıklardan düģülmesiyle hesaplanır. (Hazır değerler+menkul değerler)x100 (5.117+134.865)x100 2014 2013 Nakit oranı = = = 14,5 3,4 Kısa vadeli yabancı kaynaklar 963.430 Bu oran iģletmenin satıģlarının durması ve alacaklarını tahsil edememesi ve stoklarını paraya çevirmede güçlük çekmesi durumunda, kısa vadeli borçlarını ödeyebilme gücünü ortaya koyar. D.2.2.2. Net işletme sermayesi devir hızı 2014% 2013% Net SatıĢlar = 2.342.531 = 3,1 2,0 Dönen Varlıklar Kısa Vad. Yab. Kayn. (1.369.555+1.532.564) (Ortalama) 2 Bu oran 1 TL lik net iģletme sermayesinin sağladığı satıģ hacmini gösterir ve net iģletme sermayesinin hangi ölçüde etkin kullanıldığını ve devir hızını gösterir. D.2.2.3. Borçlanma Oranı (Finansal kaldıraç oranı) 2014% 2013% Yabancı kaynaklar x 100 = 1.373.349 x 100 = Varlıklar toplamı 3.243.802 = 42,3 37,8 Bu oran iģletmenin varlıklarının hangi oranda yabancı kaynaklarla finanse edildiğini gösterir. 50
D.2.2.4.Borçlanma katsayısı oranı 2014% 2013% Yabancı kaynaklar x 100 = 1.373.349 x 100 = Öz kaynaklar 1.870.453 = 73,4 60,8 Bu oran, öz kaynakların kaç katı oranında, borçlanıldığını gösterir. Oranın 1 olması öz kaynak, yabancı kaynak dengesi açısından genellikle yeterli olarak görülür. D.2.2.5.Duran varlıkların öz kaynaklara oranı 2014% 2013% Duran varlıklar x 100 = = 747.808 x 100 Öz kaynaklar 1.870.453 = 40,0 36,4 Bu oran, duran varlıkların hangi oranda öz kaynaklarla karģılandığını gösterir. D.2.2.6.Duran varlıkların aktif toplamına oranı 2014% 2013% = Duran varlıklar x 100 747.808 x100 = Varlıklar toplamı 3.243.802 = 23,1 22,6 Bu oran duran varlıkların aktif toplamına bölünmesiyle elde edilir. Varlık toplamının hangi oranda duran varlıklardan oluģtuğunu gösterir. Duran varlık oranı, iģletmenin yapısına ve faaliyet konusuna göre değiģiklik gösterir. Maden iģletmelerinde oranın yüksek olması yürütülen faaliyetin doğal sonucudur. 51
D.2.2.7.Stok devir hızları 2014 2013 Satılan mamul maliyeti 1.801.753 = Mamul stoku (ortalama) 167.569 = 10,8 11,7 Satılan ticari mallar maliyeti 841.664 = Ticari mallar stoku (ort.) 35.032 = 24,0 21,0 Ortalama stok = dönem baģı stok + dönem sonu stok / 2 Stok devir hızı iģletmedeki stokların bir yıl içinde kaç defa devir olduğunu gösterir. Stok yönetimindeki etkinliğin göstergesidir. Devir hızı ne kadar yüksek ise, stokların hızla satıģ hasılatına dönüģtüğü anlaģılır. D.2.2.8. Karlılık oranları 2014% 2013% - Öz kaynak karlılık oranları Dönem kârı x100 = -8.865 x 100 = -0,5 9,5 Öz kaynaklar (ortalama) 1.891.984 Bu oran kullanılan ortalama öz kaynak birim baģına, sağlanan kâr oranını gösterir ve mali rantabilite olarak adlandırılır. - SatıĢ karlılığı 2014% 2013% - Faaliyet kârlılığı Dönem kârı x100 = -8.865 x 100 = -0,4 7,2 Net satıģlar 2.342.531 Faaliyet kârı x100 = = 109.778 x 100 Net satıģlar 2.342.531 = 4,9 14,6 Bu oran sağlanan 1 TL tutarındaki net satıģların ne kadarının faaliyet kârına dönüģtüğünü gösterir. 52
D.2.2.9. Ödenen faizleri karşılama oranı Faiz karģılama oranı = (Vergi öncesi kâr + faiz = giderleri)x100 (- 8.865+1)x100 = Faiz giderleri 1 2014% 2013% = - 886,4 8.902,0 Faizleri karģılama oranı, iģletmenin kullandığı kaynak nedeniyle katlandığı faizleri geri ödeme yeteneğinin olup olmadığının belirlenmesinde kullanılan orandır. 2014 yılı içerisinde Kurumumuzca bankalar veya diğer finans kuruluģlarından nakit kredi kullanılmamıģ olup, 2014 Yılı Gelir Tablosunun Finansman Giderleri kaleminde yer alan 1.261,76 TL tutarındaki gider, bankalardan Kurumumuz lehine alınan teminat mektupları için ödenen komisyonlara iliģkindir. D.3.Mali Güce İlişkin Değerlendirme TTK 376. madde içeriğinde belirtilen oranlar dikkate alınarak yapılan hesaplama çerçevesinde sermayesinin karģılıksız kalma durumu bulunmamaktadır. Kurum bankalardan yaptığı borçlanmaları kendi faaliyetlerinden yarattığı nakit ile ödeyebilmektedir. D.4.Kar Payı Dağıtımı Kurumumuzun dönem sonu hesabı - 43.061.706,76 TL ile kapanmıģtır. E- RİSKLER ve YÖNETİM KURULUNUN DEĞERLENDİRMESİ Risk yönetimi politikası: Kurumumuzca, kontrol edilebilir nitelikteki riskleri önlemek ve azaltma, kontrol edilemez nitelikteki risklere anında müdahale etme esasına dayalı risk yönetimi politikası uygulanmaktadır. F- DİĞER HUSUSLAR Faaliyet yılının sona ermesinden sonra Ģirkette meydana gelen ve alacaklılar ile diğer ilgili kiģi ve kuruluģların haklarını etkileyebilecek nitelikte özel önem taģıyan hususlar bulunmamaktadır. 53
T Ü R K İ Y E K Ö M Ü R İ Ş L E T M E L E R İ K U R U M U H İ P O D R O M C AD. NO: 1 2 Y E N İ M A H A L L E /AN K A R A 06330 T EL: ( + 9 0 ) 3 1 2 540 10 00 FAX: ( + 9 0 ) 3 1 2 384 16 35 54