EKONOMİ İLETİŞİMİ FerHH ÖRS* COMMUNICATIONS OF ECONOMY In recent years, economic activities and events have been more and more conciderable role in human life. The role of economy is rising gradually which have caused by globalization, industrialized of commwıication and crisis. Alsa people's interests are rising on economy so they ever more desire to receive information from media and other communication channels. The new situations have brought new approachs and concepts. In this article we have argued a new concept which have called as 'communications of economy'. We have tried to explain main characteristics and compenents of communications of economy. 1. Giriş 21. yüzyılda ekonomi ile ilgili olaylar ve faaliyetler giderek daha çok öne çıkmaktadır. Ekonomi, yaşamın pek çok alanını doğrudan etkiliyor. Ekonomik gelişmeler, adeta ekmek, hava ve su gibi yaşamın zorunlu bir parçası haline geliyor. Tek tek bireyler veya ailenin tüm bireyleri, neredeyse ekonomi ile yatıp kalkar hale geliyorlar. İnsanlar, evlerinde ve işyerlerinde, sanki hava tahmin raporu izler gibi, radyo, televizyon ve gazetelerden ekonomiyi, borsayı ve döviz paritelerini izliyor, dinliyor ve okuyorlar. Bütün bu gelişmeler, iletişim alanında yepyeni bir kavramı; yeni bir bakış açısını, yeni bir iletişim tarzını ve hatta yeni bir spesifik uzmanlık alanını gündeme getiriyor. İşte bu yeni kavram 'ekonomi iletişimi'dir. Bu çalışmamızda, sözünü ettiğimiz yeni iletişim kavramını ve tarzını; 'ekonomi iletişimi'ni sergilerneye ve irdelemeye çalışacağız. Makalemizde yanıtlamaya çalışacağımız sorular şunlar olacak: Ekonomide iletişimin artan öneminin nedenleri nelerdir? Ekonomi iletişimi nedir? Unsurları nelerdir? Ekonomik kurumlar hangi yöntem, teknik, kanal ve araçlardan faydalanarak iletişimlerini sağlıyorlar? Kamuoyu ekonomiyi nasıl izliyor? Ekonomi gündemi nasıl oluşuyor? vb... Son yıllarda iletişimin ekonomide artan etkinli,ği sonucunda ortaya çıkan ve bir bilim dalı olarak yerini alan iletişim ekonomisinin ardından, yeni bir yaklaşımı, ekonomi iletişimini uzmanların ve akademisyenlerin değerlendirmelerine sunuyoruz. *Yrd. Doç. Dr. Celal Bayar Üniversitesi Öğretim Üyesi
98 1 FERLAL ÖRS 2. Ekonomide İletişimin Artan Önemi Bugün ekonomi ile iletişim birbirleriyle iç içe girmiş kavramlardır. İletişimin ekonomi içerisindeki önem ve etkinliği giderek artmaktadır. Ekonomide iletişimin artan önemini üç temel nedene bağlayabiliriz: 1. Küreselleşme, 2. İletişimin sanayileşmesi, 3. Ekonomik krizler. Bunlardan ilki olan küreselleşme, tüm dünyada olağanüstü değişmelere ve gelişmelere neden olmaktadır. Küreselleşen dünyada iletişim ve bilişim alanında olağanüstü ve baş döndürücü gelişmeler yaşanmaktadır. Ekonomik kurumların bu gelişmelere ayak uydurabilmesi, etkili ve verimli kararlar alabilmesi için çevresi ile sürekli, sağlam ve karşılıklı iletişim ağları kurması zorunlu hale gelmiştir. Çevresi ile iletişim kuramayan, sektöründeki gelişmelerle ilgili yeterli bilgiye sahip olamayan kurumların faaliyetlerini sürdürmesi mümkün değildir. Çünkü artık ekonomide eskisi gibi yıldan yıla değil, günden güne, hatta saatten saate olağanüstü değişimler yaşanabilmektedir. Bu nedenle tek tek bireyler, gruplar ve ekonomik kurumlar, iletişim araç ve yöntemleri ile giderek daha sıkı bir ilişkiye girmektedirler. İletişiminekonomide artan öneminin ikinci nedeni, iletişimin artık bir sanayi dalı haline gelmesidir. Günümüzde televizyon, radyo, gazeteler ve dergilerin üretimi, dağıtımı ve tanıtımı önemli miktarlarda yatırımlarla gerçekleşmekte ve bunlardan büyük karlar sağlanmaktadır ve dolayısıyla kitle iletişim sektörüne büyük miktarlarda para girip çıkmaktadır. (Gomery, 1993: 1-6) Böylece iletişim kurumları, gerek son yıllarda elde ettikleri hasılalar, gerekse istihdam bakımından ulusal ekonomi içinde etkili bir ticari ve sanayi güç haline gelmişlerdir. Bütün bu gelişmeler, iletişim ekonomisi-diğer kullanımlarıyla; medya ekonomisi-iletişimin ekonomi politiğiolarak adlandırılan yepyeni bir alanı ortaya çıkarmıştır. İletişimin sanayileşmiş araçları olan kitle iletişim araçları, kamuoyu üzerindeki etkinliğini giderek arttırmaktadır. İletişimin ekonomide artan öneminin bir diğer nedeni, ulusal ekonomilerde sık sık yaşanan krizlerdir. Nitekim ekonomi haberciliğinin atılım dönemlerine bakıldığında hep bir ekonomik krize rastlanmaktadır. Bunun en önemli nedeni ekonomik belirsizlik dönemlerinde ekonomi haberlerine duyulan gereksinimin artmasıdır. (Yüksel, 2000: 118) Ekonomik kriz dönemlerinde kamuoyunun ekonomiye olan ilgisi önemli ölçüde artmaktadır. Bunun en taze örneği Şubat 2001 krizi dir. 19 Şubat 2001 krizi ülkemiz ekonomi tarihinde bir dönüm noktası olarak nitelendirilmektedir. Bu tarihten itibaren ekonominin bireyler, toplumsal güçler ve kurumlar üzerindeki etkinliği artmış, önceki dönemlerin tersine ekonomi siyaseti şekillendirmeye başlamıştır. Bir araştırma şirketinin gerçekleştirdiği araştırmanın
EKONOMiK YAKLAŞlM 1 99 sonuçları, Şubat krizinin Türkiye kamuoyunun gündemini değiştirdiğini, arkadaş, dost sohbetlerinin konularında, Kasım 2000'e oranla büyük farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur. Araştırma şirketinin Türkiye nüfusunu temsil eden 21 ilde, 18 yaş ve üstü 912'si kadın 1836 denekle yaptığı araştırınaya göre, Kasım 2000'de sohbet konularındaki oranı yüzde 2.4 olan ekonomi, Şubat 2002'de yüzde 42.3'e fırladı. Cinsellik üzerine konuşmalar yüzde 6.1 'den 3.8'e inerken gelecek ve ai levi konuların oranı arttı, futbol konuşma oranı ise azaldı. (Milliyet, 23 Mart 2002) Bu çarpıcı sonuçlar, Türkiye gündeminin krizlerden ne ölçüde etkilendiğinin çarpıcı bir ömeğidir. Son yıllarda sık sık ekonomik krizlerle sarsılan ülkemizde, krizlerden büyük zarar gören bireylerin, geniş halk kitlelerinin ve kurumların diğer gündem maddelerine olan ilgisi azalırken, ekonomiye olan ilgisi olağanüstü artmakta, tüm dikkatlerini ekonomi konusunda bilgilenmeye verınektedirler. Böylece ekonomide iletişimin etkinliği ve önemi artmaktadır. 3. 'Ekonomi iletişimi' Kavramı İletişim, kişiler ve toplumlar arasındaki haber, olgu, fikir veya kısa bir ifade ile ileti (mesaj) değişimi süreci olarak tanımlanabilir. (Yumlu, 1990:8) Başka bir tanımla iletişim, mesajlar aracılığıyla gerçekleştirilen toplumsal etkileşim sürecidir. (Mutlu, 1995: 168) Son bir tanımla iletişim, arzu edilen bir sonuca ya da hedefe ulaşmak için gerçekleştirilen karşılıklı, iki yönlü ilişki kurma sürecidir. (Baker, 1990: 4) Ekonomi ise, en basit şekliyle, bir toplumda değerlerin ve servetin üretimi, dağılımı ve tüketimiyle ilgili etkinliklerin tümü olarak tanımlanabilir. (Dictionnaire Larousse) Yakın zamana kadar birbiriyle bağdaştırılamayan, pek ilişkili görünmeyen ekonomi ve iletişim, giderek birbirini bütünleyen, destekleyen ve besleyen olgular halini almış, son zamanlarda birlikte anılmaya, söz edilmeye başlanmıştır. Yukarıda sözünü ettiğimiz nedenlerin ortaya koyduğu değişimler ve iletişimin ekonomik yaşamdaki artan etkinliği, bu iki alanı birleştiren, içine alan yepyeni alanları, kavramları ve yaklaşımları doğurınuştur. Bunlardan ilki, bir bilim dalı haline gelen iletişim ekonomisi, diğeri ise, ekonomik güçlerin, bireylerin kurumların birbirleriyle iletişimini konu alan ekonomi iletişimidir. Ekonomi iletişimi, 'ekonomik konularda bireyler, gruplar ve kurumlar arasında sürekli ve karşılıklı fikir, bilgi ve haber alışverişini sağlayan; etkili, verimli, saydam, demokratik ve katılımcı bir ekonomik sisteminin oluşturulmasına katkıda bulunan bir iletişim süreci' olarak tanımlanabilir.
100 1 FERLAL ÖRS Tablo 1. Ekonomi iletişimi Süreci Kaynak Ekonomik Kurumların: - Halkla ilişkiler birimleri/ajanslan - Reklam birimleri/ajanslan - Basın/enformasyon birimleri/ajansları Teknikler -Halkla ilişkiler -Reklam -Lobicilik Amaçlar - Bilgi verme - Bilgi toplama - İkna etme - Güdüleme - Toplumsaliaştırma - Eğitimikültür t Yöntemler -Yüz yüze iletişim -Kitle iletişimi -Ekonomi gazeteciliği -Araştırma Araçlar TV -radyo-gazete-dergi-kitap broşür -rapor-istatistik -rehber katalog-internet portalı-web anket-mülakat-toplantı-panel... Hedef Kitleler/bilgi kaynakları -Genel Kamuoyu -Resmi/özel ekonomik kurumlar -İş ve sermaye çevreleri -Karar alma merkezleri -Ekonomi basını -Kamuoyu önderleri -Reklam verenler -Halkla ilişkiler birimleri -Üniversiteler -Akademisyenler-uzmanlar Etkiler -Algılama -Bilgi -ilgi - Önemseme -Katılım Değerlendirme -Araştırma -Analiz -Yorum -Rapor
EKONOMiK YAKLAŞlM 1 101 Bu tanımda sözü geçen bireyler, gruplar ve kurumların ortak paydaları ekonomidir. Ekonomide etkinlik, verimlilik, saydamlık, açıklık, işbirliği ve eşgüdüm, iletişim ile yaşam bulmaktadır. Toplumun çeşitli kesimleri, ekonomik beklentileri ve çıkarlarını gerçekleştirmek için çeşitli yöntem, teknik ve araçlar yardımıyla birbirleriyle diyalog kurmakta, karşılıklı fikir, bilgi ve haber alışverişi yapmaktadırlar. Böylece ekonomi iletişimi, geniş halk kitlelerinin kendileri ile ilgili kararlara katılımının üstlenmektedir. sağlanmasında ve demokratik yaşamın sürdürülmesinde önemli bir rol 4. Ekonomi İletişiminin Unsurları Ekonomi iletişimi, çeşitli aşamalardan oluşan bir süreçtir. Bu süreçte yer alan unsurlar şunlardır: A-Kaynak Ekonomi iletişimi sürecinde kaynak, ekonomik kurumların kamuoyu ile iletişimini sağlayan organizasyonları ifade etmektedir. Bunlar kurum içi ya da kurum dışı organizasyonlardır. Kurumlar, kendi bünyeleri içinde yer alan halkla ilişkiler, reklam, basın/enformasyon birimleri ya da kurum dışı profesyonel halkla ilişkiler, reklam ya da basın/enformasyon ajansları/danışmanları aracılığıyla kamuoyu ile iletişim kurabilir. Bu organizasyonların en temel görevleri: ülke ve dünya gündemindeki ekonomik, politik ve toplumsal gelişmeleri izlemek; kurumu bu gelişmelerle ilgili sürekli bilgilendirmek; raporlar ve öngörüler hazırlayarak kurumun bu gelişmeler karşısındaki tavrının, politikalarının belirlenmesine katkıda bulunmak; kurumun iletişim çalışmalarını planlamak ve programlamaktır. B-Amaçlar Ekonomi iletişiminin temel amacı, kurum ile kamuoyu arasındaki enformasyon alışverişini sağlamak, başka bir deyişle kurum ve çevresi arasında iletişim ağları kurmaktır. Kaynağı oluşturan kurumlar, bu amacı gerçekleştirmek için, kamuoyu ile aralarında iki yönlü, sürekli ve sağlam bir iletişim köprüleri kurmak zorundadırlar. Ekonomi kurumlarının planlı iletişim çalışmaları ile hedef kitlelerine gönderdiği mesajlar, ikna etme, güdüleme, toplumsaliaştırma ve eğitim amaçlarını da taşırlar. C-Teknikler Ekonomik kurumlar, gerek ekonomi gündemini izlemek, gerekse kendilerini tanıtmak, kamuoyunu kendi düşünceleri doğrultusunda ikna etmek, harekete
102 1 FERLAL ÖRS geçirmek için çeşitli iletişim teknikleri kullanırlar. Bu tekniklerden en önemlileri şunlardır: a-halkla ilişkilfr: Halkla ilişkiler, bir kuruluşun duyarlı olduğu çevreyi tanıması ve kendini bu çevreye tanıtınası amacıyla iletişim tekniklerinin planlı/programlı bir biçimde ve iki yönlü olarak yönetim felsefesine dayandınlarak uygulanmasıdır. (Lloyd, 1984: 7) Kurumlar, kendi iç bünyelerinde oluşturdukları halkla ilişkiler birimleri ya da dışarıdan profesyonel destek aldıkları halkla ilişkiler ajanslarınıni danışmanlarının kendilerine sağladıkları bilgiler, öngörüler ve raporlarla ekonomik, siyasal ve toplumsal gelişmeleri sıcağı sıcağına izleyebilmekte ve bu sayede geleceğe yönelik tutarlı ve etkili politika ve stratejileri belirleyebilmektedirler. Aynı zamanda da hedef kitleler, basın, resmi ve özel kurumlarla ilişki kurarak, kendilerini tanıtmakta ve kurumsal imajını güçlendirmektedirler. Ancak halkla ilişkiler, sonuç ve etkilerinin uzun dönemde alınabilmesi, özellikle ülkemizde mesleki standartların tam olarak yerleşememiş olması gibi nedenlerle, henüz gerçek önem ve değeri kavranamamış bir alan durumundadır. b- Reklam: Amerikan Pazarlama Birliği'nin tanırnma göre reklam, herhangi bir malın, hizmetin veya fikrin bedeli verilerek ve bu bedelin kimin tarafından ödendiğinin anlaşılacak biçimde yapılan yüz yüze satış dışında kalan tanıtım faaliyetleridir. (Bol en, 1981: 4) Günümüzde reklamlar, kamuoyunu bilgilendiren, etkileyen ve yönlendiren en etkili iletişim tekniklerinden biridir ve reklamcılık sektörü elde ettiği hasılalarla ulusal ve uluslararası ekonomilerde önemli paya sahip bir sektör halini almıştır. Ekonomi kurumları, gerek ürün ve hizmetlerini gerekse kurumsal etkinliklerini kamuoyuna tanıtmak amacıyla basın-yayın araçlarına reklam vermekte, reklam kampanyaları düzenlemektedirler. Reklamlar, özellikle profesyonel reklam ajansları ile çalışan özel sektör kurumlarının en yoğun olarak kullandığı iletişim tekniğidir ve ekonomi iletişiminin önemli ayaklarından birini oluşturmaktadır. c-lobicilik: Lobicilik, çıkar ve baskı gruplarının çeşitli iletişim tekniklerini kullanarak, karar verme mekanizmalarını etkilemek, ekonomik ve politik kararların kendileri lehine alınmasını, olumsuz tutum ve kararların ortadan kaldırılmasını sağlamak amacıyla sürdürdüğü çalışmalardır. Lobiciliğin ekonomi iletişiminde önemli bir rolü vardır. Ekonomik kurumlar, çıkar ve baskı grupları özellikle kendilerini ilgilendiren ekonomik kararların alınması ve yasaların çıkarılması dönemlerinde parlamento üyelerini ve hükümet yetkililerini etkilemek amacıyla çok yoğun lobi çalışmaları yapmaktadırlar. Yüz yüze görüşmeler, brifingler, basın toplantıları, basın bültenleri, reklam kampanyaları, resmi toplantılara katılmak, meclis üyelerine
EKONOMiK YAKLAŞlM 1 103 ve karar merciierine raporlar, mektuplar göndermek en sık kullanılan lobi yöntemlerindendir. D- Yöntemler Ekonomi iletişimi çok çeşitli iletişim yöntemlerinin uygulandığı bir alandır. Bunlardan en sık ve yaygın kullanılanların başında yüz yüze iletişim gelmektedir. Yüz yüze iletişim, özellikle halkla ilişkiler ve lo bi çalışmalarında kullanılan bir yöntemdir. Kitle iletişimi ise, enformasyonun çeşitli iletişim araçlarından (radyo-tv, gazete, dergi vb.) yararlanılarak geniş kitlelere ulaştırılmasıdır. Kitle iletişimi, en etkili iletişim yöntemi olarak kabul edilen yüz yüze iletişim ile destektenerek daha etkili hale getirilmektedir. Bir diğer ekonomi iletişimi yöntemi ekonomi gazeteciliği/haberciliğidir. Ekonomi gazeteciliği, özellikle kaynağın bir basın-yayın kurumu olması halinde etkili olmaktadır. Çünkü, ekonomi haberciliği, yaşamın ekonomik yönüne ilişkin haber olaylarının ele alındığı bir uzmanlık alanıdır. Ekonomi gazeteciliğinde, basının haber ve bilgi sağlama, güdüleme, tartışma ortamı hazırlama, eğitim, kültürün gelişmesine katkı eğlendirme ve bütünleştirme gibi işlevlerinin yanında iş adamı yönü ağır basmaktadır. (Yüksel, 2000: 116) Kamuoyuna yönelik fikir ve tutum belirleyici araştım1alar ve sektörel analiz araştırmaları da ekonomi iletişiminin önemli unsurlarındandır. Araştırmalar, hem mevcut durumun analizinde ve değerlendirilmesinde, hem de gelecekte ilgili plan/program ve projelerin tasarlanmasında, ekonomik kurumların önünü aydınlatan projektörlerdir. E-Araçlar Ekonomi iletişiminin temel araçları; gazeteler, dergiler, radyolar ve televizyonlardır. Bunların yanı sıra, kurumların hazırladıkları faaliyet raporları, ekonomik raporlar, kitaplar, kurum dergileri, İstatistikler, bildiriler, kataloglar, bültenler, afişler, yıllıklar, video filmleri, resimler, broşürler, internet portalları, görüşmeler, anketler vb. önemli ekonomi iletişimi araçlarıdır. En uygun iletişim araçlarının seçimi kadar, bu araçların yerinde, zamanında, etkili ve verimli bir şekilde kullanılmaları önem taşır. F- Hedef Kitleler/Bilgi Kaynakları İki yönlü bir iletişim süreci olan ekonomi iletişiminde, bir yandan kaynaktan hedef kitlelere enformasyon akışı sağlanırken, diğer taraftan bu kitlelerden sürekli
104 1 FERLAL ÖRS bilgi ve geri bildirim sağlanmaktadır. Genel kamuoyu, resmi/özel ekonomik kurumlar, iş ve sermaye çevreleri, çıkar çevreleri, karar alma merkezleri, ekonomi basını, kamuoyu önderleri, reklam verenler, halkla ilişkiler birimleri, üniversiteler, akademisyenler/uzmanlar vb., ekonomi iletişiminin hedef kitlelerini/bilgi kaynaklarını o 1 uşturmaktadır. G- Etkiler/Değerlendirme Yukarıda sözünü ettiğimiz iletişim teknik ve yöntemlerini kullanarak çeşitli araçlarla gönderilen mesajların kamuoyu üzerinde yarattığı etkilerin ölçülmesi ve değerlendirilmesi, ekonomi iletişimi sürecinin son ve en önemli aşamasıdır. Bu aşama, gönderilen mesajların hedef kitlelerce algılanması, ilgi uyandırmas ı, önemsenmesi, içselleştirilmesi, öğrenilmesi, yorumlanması ve sonuçta, karar verme ve katılım davranışına yol açmasını içeren, oldukça hassas ve karmaşık bir süreçtir. Bu nedenle, mesajların tasarımı, uygun teknik, yöntem ve araçlarla iletilmesi kadar, yarattığı etkilerin ölçümlenmesi ve değerlendirilmesi de büyük önem taşır. Araştırmalar sonucunda hazırlanan analiz ve raporlar, ekonomik kurumun geleceğe yönelik çalışmalarına, kararlarına ışık tutacak ve yön verecektir. S. Sonuç Ekonomi ve iletişim bilimleri, insanoğlunun günlük toplumsal yaşamında en çok yer bulan çalışma alanlarıdır. İletişim ve ekonomi, hayatın toplumsal gerçekliğidir. Hiç farkında olmasak bile günlük yaşamımızda hep onlarla iç içeyizdir. Ekonomi ve iletişim, bir bakıma hayatın izdüşümleridir. İşte bu saptamadan hareketle, bu makalemizde; iletişim alanında gündeme geldiğini düşündüğümüz ve giderek öneminin daha da artacağını öngördüğümüz 'ekonomi iletişimi' kavramını irdelemeye çalıştık. Temel unsurlarıyla birlikte bu ı lı 1 süreci değerlendirdik Ekonomi ve iletişim alanlarında çalışan akademisyenlerin, uygulamacıların bundan böyle bu konuda daha da yoğunlaşacaklarını düşünüyoruz. Bizim bu ilk çalışınarnızla yapmak istediğimiz, bu yeni kavramın ve sürecin altını çizmek, konuya dikkati çekmektir. Öyle sanıyoruz ki, önümüzdeki yakın dönemde, bu yeni kavram ve süreç çokça konuşulup tartışılacaktır. Dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik, sosyal ve toplumsal gelişmeler bize bu öngörüyü yaptırmaktadır. Biz de bu alandaki çalışmalarımızı ve araştırmalarımızı sürdüreceğiz. Ekonomiyi ve iletişimi, hayatla ve insanla buluşturacağız. Bilimin ve bilim insanlarının misyonu da bu değil midir?
EKONOMiK YAKLAŞlM 1105 KAYNAKÇA Baker, L. Larry, (1990), Communications, Fifth Edition, Prentice Hall, Englewood Cliffs, New Jersey Bolen, William A., Advertising, John Wiley and Sons, New York (ı98l)'den aktaran Ahmet Bülent Göksel, Belma Güneri (ı993), Reklam Kampanyaları ve Medya Planlaması, E.Ü.Yay., İzmir Gomery, D., (1993), 'The Centrality of Economics', Journal of Communications, 43(3), ı 92-198'den aktaran Ertan Oktay (1994), 'Medya Ekonomisi ya da İletişiminEkonomi Politik İktisadı', İletişim (A.Ü. İletişim Fak. Dergisi), ı- 2, ı-6 Lloyd, Peter & Herbert (1984), Public Relations, London Mutlu, Erol, (1995), İletişim Sözlüğü, Ark Yayınevi, Ankara Yumlu, Konca, (1990), Kitle İletişim Araştırmaları, Neşa Yayıncılık, İzmir Yüksel, Erkan(2000), Ekonomi Haberciliğinin Kamusal Görevleri, İ.Ü. İletişim Fakültesi Dergisi, ı O, ll 5-121 Dictionnaire Larousse, Ansiklopedik Sözlük, Cilt 2, Milliyet Yay., ı 994 Milliyet, 23 Mart 2002
YAZARLARA DUYURU 1) Dergiye gönderilen yazılar. başka bir yerde yayımlanmamış veya yayınlanmak üzere gönderilmemiş olmalıdır. Metinler bilgisayar ortamında bir disket ile beraer A4 kağıdının bir yüzüne çift aralıkla yazılmış üç kopya halinde teslim edilmelidir. Disket ile birlikte kullanılan yazılım programı. bilgisayar ismi ve dosya ismi gönderilmelidir. Teknik nedenlerden ötürü, daktilo ile yazılmış metinleri kabul edemiyoruz. Yayın kurulunca kabul edilmeyen yazılar iade edilmez. 2) Yazıyla birlikte. ingilizce başlık ve en çok 15 satırlık ingilizce bir özet teslim edilmelidir. 3) Tablo ve şekiliere numara verilmeli, başlıklar tablo ve şekillerin üzerinde yer almalı kaynaklar ise tablonun altına yazılmalıdır. Denklemlerin sıra numarası parantez içinde. sayfanın sağ tarafında gösterilmelidir. 4) Kaynaklara yapılan göndermeler dipnotlar yerine. metin içinde açılan ayraçlarla belirtilmelidir. Ayrıca içindeki bilgiler sırasıyla şöyle olmalıdır. Yazar(lar)ın soyadı, kaynağın yılı, sayfa numaraları: Örneğin:... tesbit edilmiştir (Atkinson. 1983; 77-28).... Sayer ( 1998a: 43-72; 1986b: 666-695) belirtilmelidir. Metinde gönderme yapılan bütün kaynaklar. Kaynakça başlığı altına ayrı bir sayfada, alfabetik sıraya göre gösterilmelidir. Kaynakçada uyulması gereken biçim kurallarına aşağıdaki örnek verilmiştir. \ ' ~ 1 KİTAPIAR Förlster, S. ( 1991 ), The Art of Encouraging lnvention: A New Approach to Goverment lnnoation and Economic Review. California Press. MAKALELER Baumol. W. J. ( 1986). "Productivity Growth, Convergence and Welfare: What the Long Run Data Show". American Economic Rewiew, 76, 1072-82. DERLEMELER Hall. P.H. ( 1986), "The Theory and Pratice of Innovation Policy: An Overview", P. Hall (der). Technology, lnnovvation and Economic Policy içinde, Oxford: Philip Alan. 1-34. 5) Belirtilen kurallara uymayan yazılar. gerekli düzeltmelerin yapılması için geri gönderilebilir. Yazının yayınlanması halinde derginin 3 kopyası yazara ücretsiz gönderilecektir. 6) Yazarların, makaleleri ile birlikte, yazışma adresi, telefon ve faks bilgilerini de içeren notu göndermeleri gereklidir. 7} Sosyal Bilimler alanına katkı sağlayacağı düşünülenler dışında. tercüme eserler kabul edii'tlemektedir. 8} Teknik kısn:amalar nedeniyle. makalelerin en fazla 15-20 sayfa olması gerekmektedir.