Türkiye de Kamu Alımları ve Kamu İhale Kurumu Abdullah KORKMAZ Daire Başkanı abdullahkorkmaz@kik.gov.tr Ankara, 3 Eylül 2012 Uluslararası İlişkiler ve AB ile Koordinasyon Dairesi Başkanlığı
1. Türkiye de Kamu Alımları 2. Kamu İhale Kanunu 3. Kamu İhale Kurumu 4. Türkiye - AB Üyelik Müzakereleri 5. Uluslararası Faaliyetlerimiz 6. Projelerimiz
1. Klasik alımlar (2004/18/AT sayılı Direktif) 2. Enerji, su, ulaştırma ve posta sektörlerinde faaliyet gösteren teşebbüs, işletme ve şirketlerin alımları (2004/17/AT sayılı Direktif) 3. Kamu-Özel İşbirliği 4. İmtiyazlar
1. Klasik alımlar 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu Madde 1: Amaç Madde 2: Kapsam Madde 3: İstisnalar Madde 53: Kamu İhale Kurumu Madde 54: İhalelere yönelik başvurular
2. Enerji, su, ulaştırma ve posta sektörlerinde faaliyet gösteren teşebbüs, işletme ve şirketlerin alımları 4734 sayılı Kanun Geçici 4. madde ile 3 (g) bendi hükmüne, bu kapsamda değilse diğer hükümlere tabi 3(g) istisna maddesi: «ticarî ve sınaî faaliyetleri çerçevesinde; doğrudan mal ve hizmet üretimine veya ana faaliyetlerine yönelik ihtiyaçlarının temini için yapacakları, Hazine garantisi veya doğrudan bütçenin transfer tertibinden aktarma yapmak suretiyle finanse edilenler dışındaki yaklaşık maliyeti ve sözleşme bedeli ikitrilyon üçyüzmilyar Türk Lirasını (beşmilyon sekizyüzkırkdokuzbin dörtyüzyirmialtı Türk Lirasını)* aşmayan mal veya hizmet alımları,» (*2.803.025 )
3, 4 İmtiyazlar ve Kamu-Özel İşbirliği Dağınık bir mevzuat ile düzenlenmiştir. 1910 tarihli Menafii Umumiyeye Müteallik İmtiyazat Hakkında Kanun, 3096 Sayılı Türkiye Elektrik Kurumu Dışındaki Kuruluşların Elektrik Üretimi, İletimi, Dağıtımı ve Ticareti ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun, 3465 Sayılı Karayolları Genel Müdürlüğü Dışındaki Kuruluşların Erişme Kontrollü Karayolu (Otoyol) Yapımı, Bakımı ve İşletilmesi ile Görevlendirilmesi Hakkında Kanun, 3996 Sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun, 4046 Sayılı Özelleştirme Kanunu,
3, 4 İmtiyazlar ve Kamu-Özel İşbirliği 4283 Sayılı Yap-İşlet Modeli İle Elektrik Enerjisi Üretim Tesislerinin Kurulması ve İşletilmesi İle Enerji Satışının Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 5335 Sayılı Devlet Hava Meydanları İşletmesinin sahip olduğu havaalanlarını kısmen veya tamamen özel sektöre uzun dönemli kiralama veya işletme hakkı devri yöntemleri ile devretme yetkisi veren Kanun, 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu, 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu, 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu.
Kamu alımlarında görevli kamu kurum ve kuruluşlar Klasik alımlar (2004/18/AT sayılı Direktif) Kamu İhale Kurumu (Kapsam dışında olanlar ve istisnalar hariç: düzenleme ve denetleme) Enerji, su, ulaştırma ve posta sektörlerinde faaliyet gösteren teşebbüs, işletme ve şirketlerin alımları (2004/17/AT sayılı Direktif) Kamu İhale Kurumu (eşik değerin üzerindeki alımlarda düzenleme ve denetleme) Kamu-Özel İşbirliği Kalkınma Bakanlığı koordinatör kurum, Hazine Müsteşarlığı (Hazine garantili ihaleler için), Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı İmtiyazlar Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, İçişleri Bakanlığı (düzenleme), Belediyeler Maliye Bakanlığı: - Kamu alımları alanında yapılacak birincil mevzuat çalışmalarda koordinatör kurum - Genel ekonomik politika ve stratejiler çerçevesinde kamu alımlarına ilişkin temel politikaları oluşturmak, bu konudaki kanun tasarılarının hazırlanmasında ilgili kurumlar arasında koordinasyonu sağlamakla görevlidir. Hazine Müsteşarlığı, Milli Savunma Bakanlığı (Savunma alımları), AB Bakanlığı (AB uyum sürecinin yurtiçi koordinasyonu) Devlet Malzeme Ofisi (kamu kurum ve kuruluşları adına merkezi satınalma) Kamu İhale Kurumu merkezi satınalma kuruluşu değildir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanunun amacı, kamu hukukuna tâbi olan veya kamunun denetimi altında bulunan veyahut kamu kaynağı kullanan kamu kurum ve kuruluşlarının yapacakları ihalelerde uygulanacak esas ve usulleri belirlemektir. (70 madde) 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu 1 Ocak 2003 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Kanunun amacı, Kamu İhale Kanununa göre yapılan ihalelere ilişkin sözleşmelerin düzenlenmesi ve uygulanması ile ilgili esas ve usulleri belirlemektir. 4734 sayılı Kanun da belirlenen temel ilkeler: Saydamlık, rekabet, eşit muamele, güvenirlik, gizlilik, kamuoyu denetimi, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanması, kaynakların verimli kullanılması. Eşik değerler: İdare / İhale türü TL Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin mal ve hizmet alımlarında 792.482 335.088 Kanun kapsamındaki diğer idarelerin mal ve hizmet alımlarında 1.320.805 558.480 Kanun kapsamındaki idarelerin yapım işlerinde 29.057.835 12.286.611 4734 sayılı Kanun ile kamu tüzel kişiliğini haiz, idari ve mali özerkliğe sahip Kamu İhale Kurumu kurulmuştur. (2002 yılında)
KİK idari ve mali özerkliğe sahiptir. Kurumun ilişkili olduğu Bakanlık Maliye Bakanlığıdır. Kurumun merkezi Ankara'dadır. Elektronik kamu alımları Platformu Hacettepe Teknokent Kampüsü nde kurulu Elektronik İhale Arge Merkezi Adresi nden yürütülmektedir. EKAP çağrı merkezi: 444 0 545 Kurumun karar organı biri başkan, biri ikinci başkan olmak üzere dokuz üyeden oluşan Kamu İhale Kuruludur. Kamu İhale Kurulu üyeleri Maliye Bakanının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca atanır. Kurul üyelerinin görev süresi dört yıldır. Bir üye bir defadan fazla seçilebilir. Bakanlar Kurulu, atamayla birlikte Kurul Başkanını ve İkinci Başkanı da görevlendirir. Kurul Başkanı, Kurumun da başkanıdır.
Kamu İhale Kanunu na göre; «Üyelerin en az dört yıllık öğrenim veren hukuk, iktisat, siyasal bilgiler, işletme, iktisadi ve idari bilimler, mimarlık ve mühendislik fakülteleri ile bunlara denkliği yetkili makamlarca kabul edilen yurtdışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olmaları gerekir. Kurul üyeliğine atanacak kişilerin; kamu kurum ve kuruluşlarında en az oniki yıl hizmetinin bulunması, kamu ihale mevzuatı ile ilgili yargılama, inceleme, denetleme, uygulama veya danışma konularında fiilen en az dört yıl çalışarak ulusal veya uluslararası ihale mevzuatı açısından kanıtlanmış niteliğe ve deneyime sahip olmaları, geçmişte ve halen bir siyasi parti ile aday gösterilme dâhil üyelik ve görev alma ilişkilerinin bulunmaması gerekir.» «Kurul, başkanın veya başkanın bulunmadığı durumda ikinci başkanın çağrısı üzerine üye tam sayısı ile toplanır ve çoğunlukla karar alır. Oyların eşit olması halinde Başkanın bulunduğu taraf çoğunlukta kabul edilir. Kurul üyeleri çekimser oy kullanamaz. Kurul üyeleri oy ve kararlarından sorumludur. İzin, rapor, görevlendirme veya boşalan üyeliğe henüz atama yapılmaması hallerinde en az altı üye ile toplanılabilir.»
Personel durumu Bayan Erkek Toplam Meslek Personeli 29 69 98 Toplam Personel 92 160 252 Üniversite Mezunu 88 154 242 Kurumun gelirleri - 254.315 TL yi aşan sözleşmelerde, yükleniciden tahsil edilecek sözleşme bedelinin onbinde beşi (121.867 ) - İtirazen şikayet başvuru bedelleri - Eğitim, kurs, seminer ve toplantı faaliyetlerinden elde edilecek gelirler - Her türlü basılı evrak, form, ilan, doküman ve yayınlar ile Elektronik Kamu Alımları Platformunun işletilmesinden elde edilecek gelirler İhale ilanı ücreti: 944 TL (399 ) 2011 yılı kurum bütçesi: 76.120.000 TL (32.186.047 ) 2012 yılı kurum bütçesi: 89.000.000 TL (37.632.135 )
İtirazen şikayet başvuru bedelleri Mal ve hizmet alımı ihaleleri (TL) Mal ve hizmet alımı ihaleleri ( ) YM < 653.493 1.305 YM < 276.318 552 653.493 YM < 1.306.988 2.612 276.318 YM < 552.638 1.104 YM 1.306.988 3.918 YM 552.638 1.657 Yapım işleri ihaleleri (TL) Yapım işleri ihaleleri ( ) YM < 1.306.988 1.305 YM < 552.638 552 1.306.988 YM < 13.069.894 2.612 552.638 YM < 5.526.382 1.104 13.069.894 YM < 26.139.788 3.918 5.526.382 YM < 11.052.764 1.657 YM 26.139.788 5.226 YM 11.052.764 2.210 YM: Yaklaşık Maliyet
Kurumun görev ve yetkileri: 1. İhalenin başlangıcından sözleşmenin imzalanmasına kadar olan süre içerisinde idarece yapılan işlemlerde bu Kanun ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olmadığına ilişkin şikayetleri inceleyerek sonuçlandırmak. 2. Bu Kanuna ve Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununa ilişkin bütün mevzuatı, standart ihale dokümanlarını ve tip sözleşmeleri hazırlamak, geliştirmek ve uygulamayı yönlendirmek. 3. İhale mevzuatı ile ilgili eğitim vermek, ulusal ve uluslararası koordinasyonu sağlamak. 4. Yapılan ihaleler ve sözleşmelerle ilgili Kurum tarafından belirlenen şekilde bilgi toplamak, adet, tutar ve diğer konular itibariyle istatistikler oluşturmak ve yayımlamak. 5. Haklarında ihalelere katılmaktan yasaklama kararı verilenlerin sicillerini tutmak.
Kurumun görev ve yetkileri: 6. Araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunmak. 7. İhale ilânları ile ilgili esas ve usulleri düzenlemek, basılı veya elektronik ortamda Kamu İhale Bültenini yayımlamak. 8. Yerli isteklilerin, yabancı ülkelerde açılan ihalelere katılmalarına engel olunduğunun tespit edilmesi halinde, bu uygulamanın yapıldığı ülkenin isteklilerinin de, bu Kanun kapsamında yapılan ihalelere katılmalarının önlenmesine yönelik tedbirlerin alınmasını ve gerekli düzenlemelerin yapılmasını sağlamak üzere Bakanlar Kuruluna teklifte bulunmak. 9. Kurumun yıllık bütçesi ile kesin hesabını ve yıllık çalışma raporlarını hazırlamak, Kurum bütçesinin uygulanmasını, gelirlerin toplanmasını ve giderlerin yapılmasını sağlamak.
2010 ve 2011 yıllarına ait bazı istatistikler 2010 yılında eğitim faaliyetleri 12.000 in üzerinde katılımcı 2010 yılında eğitim faaliyetleri 5.000 in üzerinde katılımcı İtirazen şikayet başvurusu sayıları 2010 2011 İhale türleri İtirazen şikayet sayısı Şikayet edilebilir ihale sayısı (İstisnalar hariç) Oran İhale türleri İtirazen şikayet sayısı Mal 747 57.643 1,30 Hizmet 1.884 51.651 3,65 Yapım 1.650 24.047 6,86 Toplam 4.281 133.341 3,21 Mal 839 Hizmet 2.408 Yapım 1.423 Toplam 4.670
Tam üyelik için Türkiye AB müzakereleri 3 Ekim 2005 tarihinde başladı. Maliye Bakanlığı, Kamu Alımları faslının genel koordinatörü olarak belirlenmiştir. Bu nedenle ilk açılış kriteri yerine getirilmiştir. Strateji belgesi ve eylem planı hazırlığı tamamlanarak AB komisyonuna iletilmiştir. Bu nedenle ikinci açılış kriteri yerine getirilmiştir. AB direktifleri ile neredeyse tam uyumlu bir Kanun Taslağı hazırlanmıştır. Ayrıca KÖİ ler ile ilgili de bir Kanun Taslağı hazırlanmıştır.
Düzenli olarak takip edilen toplantılar Kamu Alımları Danışma Komitesi Avrupa Kamu Alımları Öğrenme Laboratuarı Kamu Alımları Ağı UNCITRAL Model Kanunu ve Rehberi (1994) içeriği üzerindeki revizyon çalışmalarını yürüten 1 nolu çalışma grubu toplantıları DTÖ bünyesinde düzenlenen; - GATS Kuralları Çalışma Grubu Toplantıları, - Kamu Alımları Komitesi Toplantıları, - Ticaret Politikalarını Gözden Geçirme Mekanizması Toplantıları, - Bakanlar Konferansı
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası tarafından hazırlanan AİKB bölgesindeki kanun ve uygulamaların gözden geçirilmesini konu alan Kamu Alımlarının Değerlendirilmesi 2011 yılı raporunda Türkiye birinci ülke olarak seçilmiştir.
DTÖ Kamu Alımları Anlaşması (KAA) Kamu alımları ile ilgili en önemli anlaşmalardan birisi DTÖ Kamu Alımları Anlaşması dır. KAA, anlaşmaya taraf ülkelerin alımlarına ilişkin bir dizi kural belirlemektedir. KAA DTÖ Anlaşması kapsamında çok taraflı bir anlaşma olup, DTÖ ye üye tüm ülkeleri bağlayıcı değildir. Anlaşmaya taraf olmak ihtiyaridir. Türkiye gözlemci statüsündedir.
Proje adı: Yeşil Satın Alma ile Düşük Karbon Ekonomisine Geçiş Proje sahibi: Bölgesel Çevre Merkezi, REC Türkiye Faydalanıcı organizasyon: Kamu İhale Kurumu, Türkiye Proje başlangıcı: Temmuz 2011 Proje bitişi: Mart 2012 Fon: Foreign & Commonwealth Office, Prosperity Fund
Planlanan projeler Sertifikasyon sistemi Aşırı düşük teklif sorunu Yeşil alımlar Kamu ihalelerinde KOBİ ler E-ihale
Teşekkür ederim.