Bina Yaşam Döngüsü Evreleri I. TASARIM EVRESİ III. TESİS YÖNETİMİ EVRESİ II. PROJELENDİRME & YAPIM EVRESİ IV. ONARIM veya YIKIM EVRESİ
1-Tasarım evresinde BIM BIM de biçim oluşturma yöntemleri: A- Tasarımın geometrik kütle oluşturma komutları ile meydana getirilmesi B- Tasarımın bir skript dili ile parametrik tasarım ilkeleriyle oluşturulması (Son biçim mimari elemanlarla ilişkilendirilerek BIM modeline dönüştürülür) İdeal tasarım süreci döngüseldir. Projenin her aşamasında tasarım geri dönülerek revize edilebilir. C-Tasarımın performans analizi yapılarak geliştirilmesi
1-Tasarım evresinde BIM Tres Mimarlık: Aydos Terasları Projesi
1-Tasarım evresinde BIM Performatif Tasarım C-Performansa dayalı tasarım Bina kütleleri, iç mekanlar, cephe elemanları, boşlukdoluluk ve malzeme vb. girdiler iklimsel verilerle farklı simülasyonlarda kullanılabilir. Gün Işığı Analizi Güneş / Gölge Analizi Güneş Işınımı Analizi Simülasyonlarda ortaya çıkan bina performansı analizi 5 tasarım kararlarının gözden geçirilmesine ve geliştirilmesine imkan sağlar. İklimsel Analizi Rüzgar Analizi Enerji Analizi Sık kullanılan bazı performans analizi tipleri(autodesk)
1-Tasarım evresinde BIM Performatif Tasarım
1-Tasarım evresinde BIM Performatif Tasarım 5
2-Projelendirme ve Yapım evresinde BIM Revit Architecture ve Revit Structure arasında veri değişimi Model verisi değişimi Mimari model, BIM yapı ve mekanik proje yazılımlarına yazılım ailesinin desteklediği formatta veya IFC dosya formatında aktarılıp yapı ve elektromekanik projelerin oluşumunda kullanılabilir. Mimari model ve dolayısıyla tasarım ihtiyaç doğrultusunda revize edilebilir. Çoğu kez yazılımlar arası çift yönlü düzenleme bağlantısı mevcuttur. Revit Structure ve RFEM arasında stürüktürel analiz için veri değişimi (Kaynak: Autodesk)
2-Projelendirme ve Yapım evresinde BIM Çakışma Tespiti Farklı BIM modelleri (mimari, yapı ve mekanik) biraraya getirilerek elemanların birbiriyle çakıştığı yerler veya çok yaklaştığı bölgeler hızla bulunabilir. Çakışmalar hem grafik, hem de rapor halinde gösterilebilir. Çakışmaları önceden görmek ve düzeltmek sonradan oluşabilecek zaman, iş gücü ve maliyet ile ilgili kayıpları ortadan kaldırır. GMW İstanbul: Medine hızlı tren istasyonu projesi Mimari, mekanik ve statik projeler arası çakışma tespiti
2-Projelendirme ve Yapım evresinde BIM Revit ortamında BIM modelinin animasyon için hazırlanması 4B-5B-6B Modelleme 3B BIM modeli elemanları iş programı, maliyet, performans, analizi, mekan/mahal ile ilişkilendirilerek: (4B) zaman (5B) maliyet (6B) sürdürülebilirlik (7B) tesis yönetimi alanlarında animasyonlar oluşturulabilir. Özellikle inşaat sırasında ortaya çıkabilecek sorunlar bina yapım ve iş akış süreçlerini gösteren animasyonlarda tespit edilebilir. Bina iş programını referans alan bir Autodesk Navisworks yapım animasyonu
3-Tesis yönetimi evresinde BIM BIM modeli, yapım sonrası bakım ve işletim amaçlı kullanılabilir. Olası kullanımlar: İklimlendirme (HVAC) ve elektrik sistemlerinin düzgün işletimi Bina için güvenlik ve izleme sistemleri kurulumu Emlak ve mekan-insan kaynağı yönetimi Bina afet ve acil durum tahliye planları hazırlanması BIM mekanları ile bütünleşme TAV Earth Havaalanı Mahal Yönetim Sistemi Atatürk hav. İç Hatlar Terminali BIM Modeli
Neden Tümleşik (integrated) Tasarım? Tarihi mesleki pratik: Yapı Ustası (master builder) Tek karar verici Modern mesleki pratik ve işbirliği yapma zorunluluğu Yeni bina tipleri Yapı biçimi ve inşaat teknikleri ile ilgili zorluklar Geniş bina programları Yönetmeliklerin artması Karar vericilerdeki artış İhtisaslaşma ve profesyonelleşme (mesleklerin ayrımı) Yeni malzeme ve ürünler
BIM Tabanlı İşbirliği MAL SAHİPLERİ YÜKLENİCİLER MİMARLAR MÜTEAHHİTLER PLANLAMACILAR MAKİNE MÜHENDİSLERİ İNŞAAT MÜHENDİSLERİ Sürecin başarısı tüm paydaşların katılımına bağlıdır. ELEKTRİK MÜHENDİSLERİ Bilgi Paylaşımı Uzun süreli ortaklık yaklaşımı Güvenle birlikte çalışma KAVRAMSAL TASARIM TASARIM/ PROJELEN. UYGULAMA ÇİZİMLERİ YAPIM BAKIM
BIM Tabanlı İşbirliği BIM veri modeli Bir nesne çok disiplinli görünümler içerebilir ve farklı meslek grubundan katılımcıların veri girdi ve çıktısı alabildiği çok disipilinli merkezi bir veri deposu olarak davranabilir. Mimari Model Yapısal Model Makine Modeli (MEP) MEP: Mekanik, Elektrik ve Sıhhi Tesisat
BIM Tabanlı İşbirliği BIM Proje Süreçleri Yönetimsel Yönetimsel hiyerarşi, BIM vizyonu, BIM kurumsal altyapısı Model odaklı İşlemler Modelleme iş adımları, çıktıları ve standartları çalışma kılavuzu İşbirliği ve Veri Yönetimi Proje paydaşları arasında işbirliği ve ilgili ve doğru veri iletişimi için veri yönetimi çatkısı Tümleşik Analizler Farklı evreler için analiz edilmesi gereken modeller: 2D, 3D, 4D (zaman) 5D (maliyet) vb. BIM İşbirliği Süreçleri Veri üretimi ve paylaşımı süreci Bilgi paylaşımı süreci Veri birlikte kullanılabilirliği (interoperability) İletişim ve etkileşim
BIM Tabanlı İşbirliği Uygulama Planı Uygulama planı proje ekiplerini belirlemek, proje boyunca söz konusu olacak ana süreçleri ve etkileşimleri tespit etmek, rol ve sorumlulukları tanımlamak paydaşlarla etkili bir işbirliğini sağlamayı amaçlar. Autodesk BIM Uygulama Planı üç ayrı belgeden oluşur: 1. UYGULAMA PLANI 2. UYGULAMA PL. EK BELGESİ 3. DETAY SEVİYESİ TABLOLARI Uygulama Planı iki bölümden oluşan ana dokümandır Sayısal Mesleki Pratik Dökümantasyonu Amerikan Mimarlar Odası (AIA) final v. 2013 BIM Proje Uygulama (Execution) Planlama Kılavuzu Amerikan Ulusal BIM standardı ve Penn State Üniversitesi final v. 2012 1.1. Organizasyonel BIM Planı BIM teknolojilerinin organizasyon düzeyinde uygulanması için şirketlere yardımcı olur. 1.2. Proje BIM Planı ise BIM teknolojilerinin uygulanmasında proje ekibine destek sağlamaktadır. http://sayisalgrafik.com.tr/yapi-bilgi-sistemi/kullanim-alanlari-ayrintili-bilgi/bim-uygulama-plani.aspx
BIM Tabanlı İşbirliği Uygulama Planı 1. UYGULAMA PLANI - 1.2. Proje BIM Uygulama Planı Projenin başlatılması (proje bilgileri, ekip, amaç/hedef, ortak proje yönetimi hazırlığı, proje evreleri) AMAÇ ve HEDEFLER EKİP PLANLANAN MODELLER PROJE MODEL YONETİCİLERİ Modelleme planı genel ve detaylı olarak hazırlanır (yöneticiler, planlanan modeller mimari, arazi, strüktür, yapım, vb.--, dosya adlandırma, hassasiyet, detay seviyesi) PROJE İŞBİRLİĞİ PLANI
BIM Tabanlı İşbirliği Uygulama Planı PROJE İŞBİRLİĞİ PLANI
BIM Tabanlı İşbirliği Uygulama Planı PROJE İŞBİRLİĞİ PLANI
BIM Tabanlı İşbirliği İşbirliği sorunları 1. İş akışına ait düzenin olmaması 2. Bilginin oluşturulması ve yayınlanmasında gecikmeler 3. Paylaşılan bilgiye güvenememe 4. Paylaşılan veriye ilişkin (açıklayıcı) bilginin olmaması 5. Standart yöntem ve adımların olmaması 6. İletişim ve etkileşim sorunları 7. Proje ekibine hızla erişilememesi Trafik ışığı yöntemi
BIM Tabanlı İşbirliği Notasyon yöntemi süreç haritaları yöntemi
BIM Tabanlı İşbirliği BS1192:2007 İŞBİRLİĞİ STANDARDI Mimarlık, mühendislik ve yapım ile ilgili bilginin işbirliği içinde üretimini düzenleyen İngiltere de doğmuş bir mesleki uygulama esasıdır. Farklı tasarım disiplinleri arasında 2B ve 3B veri ve modellerin paylaşım sürecini tanımlar. BIM Yeterlilik Seviye Göstergesi de BS1192 standardının kullanımını tavsiye etmektedir. BS 1192, verinin doğru ve bilinçli olarak tekrar tekrar kullanımı için proje katılımcıları arasında etkin işbirliğinin önemini vurgular. Aşağıdakiler için kılavuzluk eder: Proje ekibi için etkin veri değişimi Yüksek verimlilik Düşük maliyet Kaynak : Siva Koppula, BIM Collaboration Autodesk University 2012 BS1192:2007 Ana bileşenleri Disiplinlere ayrılmış olması ve tanımlı isimlendirme kuralları bina yapım bilgisinin üretim, yayımı ve kalitesi için bir yöntem oluşturur. Bina yaşam döngüsüne katılan ve tedarik zincirindeki tüm paydaşlar için uygulanabilir
BIM - AVANTAJLARI Tasarım sürecinde, koordinasyonun ve oluşabilecek sorunların oluşmadan önlenmesinin sağlanması Maliyet hesaplarında hata paylarının minimize edilerek, rekabet gücünün arttırılması Uygulama aşamasında, uygulama hataları, değişiklik talepleri, malzeme makine ve işçilik kayıplarının minimize edilmesi Lojistik sisteminin en uygun şekilde planlanmasının sağlanması Kontrat yönetiminde oluşacak sorunların minimize edilmesi
BIM - AVANTAJLARI Süresel sapmaların minimize edilmesi Nakit akışının ve maliyetlerin etkili olarak kontrol edilmesi Proje süreci ile ilgili dataların, daha sonraki analizlerde kullanılması amacıyla saklanması Stratejik kararların hızlı ve doğru olarak verilmesi Proje ile ilgili raporların şeffaf ve anlaşılır olarak oluşturulması İnşaat atıklarının minimize edilerek, çevre etki değerlendirmesinin daha etkili yapılması
BIM - AVANTAJLARI Belirsizlikleri minimize ederek, tarafların aldığı risklerin netleştirilmesi, İşveren memnuniyetinin ve karşılıklı güvenin arttırılması, İnşaat kontrol kalitesinin yükseltilmesi, bu sayede depreme dayanıklı ve kaliteli yapı stokunun arttırılması, Çevreci yapı çözümleri olarak adlandırabileceğimiz, Green Building konseptinin en doğru şekilde uygulanmasının sağlanması şeklinde özetlenebilir. BIM konusunda öncü olan firmalar, müşteri portföylerinin kalitesini arttırarak, yüksek karlılığa daha kolay ulaşabilirler.
KAYNAKLAR DESIGN TOGETHER WITH BIM YARIŞMASI SUNUMU PROF. DR. SALİH OFLUOĞLU INFOTRON WEB SİTESİ SAYISAL GRAFİK AUTODESK REVIT ArchiCAD AllPlan