YATIRIM MENKUL DEERLER A.. VE BALI ORTAKLIKLARI 31 Mart 2009 Tarihinde Sona Eren Döneme Ait Konsolide Finansal Tablolar ve Dipnotlar
BAIMSIZ DENETMDEN GEÇMEM 31 MART 2009 TARHL KONSOLDE BLANÇO VARLIKLAR Not Cari Dönem 31 Mart 2009 Geçmi Dönem 31 Aralık 2008 Dönen Varlıklar 1.645.113.583 1.428.562.970 Nakit ve nakit benzerleri 6 953.585.258 933.049.887 Finansal yatırımlar 7 316.513.030 244.014.821 Ticari alacaklar 10 355.873.738 237.559.859 Dier alacaklar 11 2.417.578 2.140.267 Dier dönen varlıklar 26 16.723.979 11.798.136 Duran Varlıklar 53.031.374 54.276.423 Ticari alacaklar 6 - - Dier alacaklar 11 - - Finansal yatırımlar 7 9.552.684 9.619.819 Özkaynak yöntemiyle deerlenen yatırımlar 16 36.378.471 35.802.580 Maddi duran varlıklar 18 5.547.324 5.578.973 Maddi olmayan duran varlıklar 19 1.271.347 1.301.180 erefiye 20 - - Ertelenmi vergi varlıı 35 66.336 1.604.365 Dier duran varlıklar 26 215.212 369.506 TOPLAM VARLIKLAR 1.698.144.957 1.482.839.393 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 1
BAIMSIZ DENETMDEN GEÇMEM 31 MART 2009 TARHL KONSOLDE BLANÇO KAYNAKLAR Not Cari Dönem 31 Mart 2009 Geçmi Dönem 31 Aralık 2008 Kısa Vadeli Yükümlülükler 1.266.435.752 1.071.643.838 Finansal borçlar 8 933.034.317 889.267.721 Dier finansal yükümlülükler 9 23.877.054 2.921.747 Ticari borçlar 10 298.256.566 166.592.286 Dier borçlar 11 6.069.726 6.638.376 Dönem karı vergi yükümlülüü 35 192.811 644.443 Borç karılıkları 22 480.233 386.134 Çalıanlara salanan faydalara ilikin karılıklar 24 3.676.744 3.333.735 Dier kısa vadeli yükümlülükler 26 848.301 1.859.396 Uzun Vadeli Yükümlülükler 4.385.502 1.265.522 Finansal borçlar 8 - - Dier finansal yükümlülükler 9 - - Ticari borçlar 10 - - Dier borçlar 11 - - Borç karılıkları 22 - - Çalıanlara salanan faydalara ilikin karılıklar 24 1.550.029 1.265.522 Ertelenmi vergi yükümlülüü 35 2.835.473 - Dier uzun vadeli yükümlülükler 26 - - ÖZKAYNAKLAR 427.323.703 409.930.033 Ana Ortaklıa Ait Özkaynaklar 284.206.377 272.688.675 Ödenmi sermaye 27 119.387.000 119.387.000 Sermaye düzeltmesi farkları 16.394 16.394 Karılıklı itirak sermaye düzeltmesi (-) - - Hisse senedi ihraç primleri 27 40.656.600 40.656.600 Deer artı fonları 27 (1.317.998) (2.732.493) Yabancı para çevrim farkları (177.925) (253.595) Kardan ayrılan kısıtlanmı yedekler 27 10.784.730 7.860.998 Geçmi yıllar karları / (zararları) 27 104.830.039 63.048.170 Net dönem karı / (zararı) 10.027.537 44.705.601 Azınlık Payları 143.117.326 137.241.358 TOPLAM KAYNAKLAR 1.698.144.957 1.482.839.393 Ekteki dipnotlar bu konsolide finansal tabloların tamamlayıcı bir parçasıdır. 2
BAIMSIZ DENETMDEN GEÇMEM 31 MART 2009 TARHNDE SONA EREN DÖNEME AT KONSOLDE KAPSAMLI GELR TABLOSU Cari Dönem Geçmi Dönem Dipnot 1 Ocak-31 Mart 1 Ocak-31 Mart Referansları 2009 2008 SÜRDÜRÜLEN FAALYETLER Satı Gelirleri 28 4.748.419.922 7.399.186.313 Satıların Maliyeti (-) 28 (4.744.031.498) (7.414.158.467) Esas faaliyetlerden faiz ve vadeli ilem gelirleri (net) 28 15.125.931 6.085.176 Hizmet gelirleri (net) 28 12.941.925 14.824.623 Esas faaliyetlerden dier gelirler (net) 28 2.033.756 3.481.131 Ticari faaliyetlerden brüt kar / (zarar) 34.490.036 9.418.776 Faiz, ücret, prim, komisyon ve dier gelirler 28 - - Faiz, ücret, prim, komisyon ve dier giderler (-) 28 - - Finans sektörü faaliyetlerinden brüt kar(zarar) - - BRÜT KAR/ZARAR 34.490.036 9.418.776 Pazarlama, Satı ve Daıtım Giderleri (-) 29-30 (2.895.362) (4.488.323) Genel Yönetim Giderleri (-) 29-30 (18.538.313) (15.944.407) Aratırma ve Gelitirme Giderleri (-) 29-30 - - Dier Faaliyet Gelirleri 31 738.672 571.325 Dier Faaliyet Giderleri (-) 31 (916.392) (1.535.884) FAALYET KARI/ZARARI 12.878.641 (11.978.513) Özkaynak yöntemiyle deerlenen yatırımların kar/zararlarındaki paylar 16 605.155 (264.974) (Esas faaliyet dıı) finansal gelirler 32 8.502.528 6.842.927 (Esas faaliyet dıı) finansal giderleri (-) 33 (1.094.370) (428.637) SÜRDÜRÜLEN FAALYETLER VERG ÖNCES KARI/ZARARI 20.891.954 (5.829.197) Sürdürülen faaliyetler vergi gelir/gideri (4.704.818) (2.859.335) Dönem vergi gelir/gideri 35 (411.433) (365.987) Ertelenmi vergi gelir/gideri 35 (4.293.385) (2.493.348) SÜRDÜRÜLEN FAALYETLER DÖNEM KARI/ZARARI 16.187.136 (8.688.532) DURDURULAN FAALYETLER Durdurulan faaliyetler vergi sonrası dönem karı/zararı 34 - - DÖNEM KARI/ZARARI 16.187.136 (8.688.532) Dönem Kar/Zararının Daılımı Azınlık Payları 6.159.599 (10.820.780) Ana Ortaklık Payları 10.027.537 2.132.248 16.187.136 (8.688.532) Hisse baına kazanç 36 0,0840 0,0179 Seyreltilmi hisse baına kazanç 36 0,0840 0,0179 DÖNEM KARI/ZARARI 16.187.136 (8.688.532) DER KAPSAMLI GELR/GDER Satılmaya hazır finansal varlıkların deer artıları 1.602.319 (4.788.803) Yabancı para çevrim farkları 75.670 180.786 Vergi gelir / (gideri) (80.116) 239.440 TOPLAM KAPSAMLI GELR 17.785.009 (13.057.109) Dönemin Kapsamlı Gelir/Giderinin Daılımı Azınlık Payları 6.267.306 (11.153.268) Ana Ortaklık Payları 11.517.703 (1.903.841) 17.785.009 (13.057.109) Hisse baına kazanç / (kayıp) 36 0,0965 (0,0159) Seyreltilmi hisse baına kazanç 36 0,0965 (0,0159)
BAIMSIZ DENETMDEN GEÇMEM 31 MART 2009 TARHNDE SONA EREN DÖNEME AT KONSOLDE ÖZKAYNAK DEM TABLOSU Sermaye Hisse Senetleri hraç Primleri Finansal Varlıklar Deer Artı Fonu Özsermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları Kardan Kısıtlanmı Yedekler Yabancı Para Çevrim Farkları Net Dönem Karı / (Zararı) Geçmi Yıllar Karları / (Zararları) Ana Ortaklıa Ait Özkaynak Azınlık Payları Toplam Özkaynak 1 Ocak 2009 itibarıyla bakiye 119.387.000 40.656.600 (2.732.493) 16.394 7.860.998 (253.595) 44.705.601 63.048.170 272.688.675 137.241.358 409.930.033 Geçmi yıllar karlarına transfer - - - - - - (44.705.601) 44.705.601 - - - Yedeklere transferler - - - - 2.923.732 - - (2.923.732) - - - Ödenen temettü - - - - - - - - (391.338) (391.338) Dönemin kapsamlı gelir / (gideri) - - 1.414.495 - - 75.670 10.027.537-11.517.702 6.267.306 17.785.008 31 Mart 2009 itibarıyla bakiye 119.387.000 40.656.600 (1.317.998) 16.394 10.784.730 (177.925) 10.027.537 104.830.039 284.206.377 143.117.326 427.323.703 Sermaye Hisse Senetleri hraç Primleri Finansal Varlıklar Deer Artı Fonu Özsermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları Kardan Kısıtlanmı Yedekler Yabancı Para Çevrim Farkları Net Dönem Karı / (Zararı) Geçmi Yıllar Kar / (Zararları) Ana Ortaklıa Ait Özkaynak Azınlık Payları Toplam Özkaynak 1 Ocak 2008 itibarıyla bakiye 119.387.000 40.656.600 3.363.092 16.394 4.059.152 (236.703) 38.383.852 37.966.164 243.595.551 162.710.607 406.306.158 Geçmi yıllar karlarına transfer - - - - - - (38.383.852) 38.383.852 - - - Yedeklere transferler - - - - 922.952 - - (922.952) - - - Ödenen temettü - - - - - - - - - (12.298.832) (12.298.832) Dönemin kapsamlı gelir / (gideri) - - (4.216.875) - - 180.786 2.132.248 - (1.903.841) (11.153.268) (13.057.109) 31 Mart 2008 itibarıyla bakiye 119.387.000 40.656.600 (853.783) 16.394 4.982.104 (55.917) 2.132.248 75.427.064 241.691.710 139.258.507 380.950.217
BAIMSIZ DENETMDEN GEÇMEM 31 MART 2009 TARHNDE SONA EREN DÖNEME AT KONSOLDE NAKT AKIM TABLOSU NAKT AKIM TABLOSU Cari Dönem Geçmi Dönem 1 Ocak -31 Mart 1 Ocak -31 Mart letme faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımları Not 2009 2008 Dönem karı / (zararı) 16.187.136 (8.688.532) - Gelir vergisi gideri 35 4.704.818 2.859.335 - Finansal borçlar faiz tahakkukları 8 6.900.317 (5.932.771) - Nakit ve nakit benzerleri üzerindeki faiz ve kur farkı tahakkukları 6 4.242.273 (7.029.944) - Dier gider tahakkukları 115.568 25.274 - Maddi duran varlıkların satıından kaynaklanan (kar) / zarar 31-32 - (17.949) - Finansal varlıklar reeskontları 5.333.057 10.562.669 - Vadeli ilem (gelir) / gider tahakkukları 9 (22.006.396) 628.780 - Çalıanlara salanan faydalara ilikin karılıklar (kıdem tazminatı) 24 292.794 62.357 - Çalıanlara salanan faydalara ilikin karılıklar (dier) 24 343.009 (1.873.783) - Temettü gelirleri (1.135.664) (1.251.891) - Özkaynak yönetimiyle deerlenen yatırımlardan elde edilen (gelirler) / giderler 16 (605.155) 264.974 - Maddi duran varlıkların amortisman giderleri 18 406.776 311.380 - Maddi olmayan duran varlıkların itfa payları 19 116.853 59.577 14.895.386 (10.020.524) letme sermayesinde gerçekleen deiimler Ticari alacaklardaki (artı) / azalı 10 (120.353.783) (95.304.495) Dier alacaklar ve dönen varlıklardaki (artı) / azalı 9.821.878 (149.656.602) Ticari borçlardaki artı / (azalı) 10 133.704.184 135.282.117 Dier borçlar ve kısa vadeli yükümlülüklerdeki artı / (azalı) (1.579.743) 17.830.960 Borç karılıklarındaki artı / (azalı) (21.469) (588) 36.466.453 (101.869.132) Ödenen gelir vergisi (15.733.803) (12.619.814) Ödenen çalıanlara salanan faydalar 24 (8.287) (5.979) Faaliyetlerde (kullanılan) / elde edilen net nakit 20.724.363 (114.494.925) Yatırım faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımları Finansal varlıklardaki deiim (net) (43.059.034) 18.042.608 tiraklerden alınan temettüler 518.126 - Özkaynak yönetimiyle deerlenen yatırımlardan alınan temettüler - 241.000 Dier hisse senedi yatırımlarından alınan temettüler 617.538 1.251.891 Maddi duran varlık alımı amacıyla yapılan ödemeler 18 (341.754) (195.676) Maddi olmayan duran varlık alımı amacıyla yapılan ödemeler 19 (62.643) (28.668) Yabancı para çevrim farklarındaki deiim 47.184 117.773 Maddi duran varlık satıından elde edilen nakit - 39.664 Yatırım faaliyetlerinden elde edilen / (kullanılan) net nakit (42.280.583) 19.468.592 Finansman faaliyetlerinden kaynaklanan nakit akımları Hisse senedi ihracından elde edilen nakit - Alınan krediler 8 926.134.000 620.118.000 Kredi geri ödemeleri 8 (889.267.721) (623.329.136) Dier finansal yükümlülüklerdeki deiim 9.858.925 147.171.303 Sermaye artırımı - - Azınlık paylarındaki deiim - - Ödenen temettüler - ana ortaklık hissedarlarına - - - ana ortaklık dıı paylara (391.340) (12.298.832) Finansman faaliyetlerinden elde edilen net nakit 46.333.864 131.661.335 Nakit ve nakit benzerlerindeki artı / (azalı) 24.777.644 36.635.002 Dönem baı nakit ve nakit benzerleri 6 926.079.539 680.917.808 Dönem sonu nakit ve nakit benzerleri 6 950.857.183 717.552.810
1. GRUP UN ORGANZASYONU VE FAALYET KONUSU Yatırım Menkul Deerler A.. nin ( irket ) amacı, 3794 Sayılı Kanun'la deiik 2499 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak irket'in ana sözlemesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Bu çerçevede, Sermaye Piyasası Kurulu'nun ( SPK ) 5 Aralık 1996 tarih ve 51/1515 sayılı kararı ile kurulu izni alınmıtır. irket Türkiye de kayıtlıdır ve haberleme bilgileri aaıda sunulmutur: Kuleleri Kule - 2 Kat 12, 4. Levent 34330, Beikta / stanbul / Türkiye Telefon: + 90 (212) 350 20 00 Faks: + 90 (212) 350 20 01 http://www.isyatirim.com.tr Bir Türkiye Bankası Grubu kuruluu olan irket in ana ortaı %65,65 hisse payı ile Türkiye Bankası A.. dir. irket in hisse senetleri borsada ilem görmektedir. Cari dönem itibarıyla irket in çalıan sayısı 334 dür (31 Aralık 2008: 318). Bu rapor kapsamında irket ve konsolidasyona dahil edilen itirak ve balı ortaklıkları hep birlikte Grup olarak nitelendirilmektedir. Konsolidasyona dahil edilen itirak ve balı ortaklıkların faaliyet alanları aaıda açıklanmıtır: Cami Menkul Deerler A.: Balı ortaklıın amacı, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak ana sözlemesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Bu faaliyetler kapsamında balı ortaklık Sermaye Piyasası'nda aracı kurum olarak faaliyet göstermektedir ve 1984 yılında kurulmutur. Yatırım Ortaklıı A.: Balı ortaklıın amacı, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak ana sözlemesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Bu ortaklık sermaye piyasası ilemleri ile portföy iletmecilii faaliyetleri sürdürmektedir. Portföy Yönetimi A.: Kurulu, 23 Eylül 2000 tarihinde stanbul Ticaret Siciline tescil ve 6 Kasım 2000 tarih, 5168 Sayılı T. Ticaret Sicili Gazetesi nde ilan edilerek kurulmutur. tirakin amacı, Sermaye Piyasası Kanunu ve ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak ana sözlemesinde belirtilen sermaye piyasası faaliyetlerinde bulunmaktır. Kurulu, sermaye piyasası faaliyetleri arasında sadece kurumsal yatırımcılara portföy yönetimi ve yatırım danımanlıı hizmeti sunmaktadır. Giriim Sermayesi Yatırım Ortaklıı A.: tirakin faaliyet konusu, esas olarak Türkiye de kurulmu veya kurulacak olan, gelime potansiyeli taıyan ve kaynak ihtiyacı olan giriim irketlerine uzun vadeli yatırımlar yapmaktır. Maxis Securities Ltd: Balı ortaklık, 8 Austos 2005 tarihinde The Official Seal Of The Registrar of Companies tarafından tescil edilerek, 7 Princes Street Londra, ngiltere adresinde kurulmutur. Balı ortaklıın amacı, yurtdıı sermaye piyasalarında kar amaçlı faaliyetlerde bulunmaktır. 6
1. GRUP UN ORGANZASYONU VE FAALYET KONUSU (devamı) irket in konsolidasyona dahil edilen itirak ve balı ortaklıklarının detayları aaıda verilmektedir: Kurulu ve faaliyet yeri Sermayedeki pay oranı Esas faaliyet konusu Cami Menkul Deerler A.. stanbul %99,79 Aracı kurum Yatırım Ortaklıı A.. stanbul %29,12 Yatırım ortaklıı Maxis Securities Ltd. Londra %100,00 Aracı kurum Portföy Yönetimi A.. stanbul %70,00 Portföy yönetimi Giriim Sermayesi Yatırım Ortaklıı A.. stanbul %29,00 Giriim sermayesi Ödenecek Temettü: Yönetim Kurulu 6 Nisan 2009 tarihinde 2008 yılı ile ilgili olarak hissedarlara toplam 12.938.694 TL temettü ödenmesini teklif etmi, bu teklif irket in 27 Nisan 2009 tarihinde gerçekletirilen Olaan Genel Kurul Toplantısı nda onaylanarak 4 Mayıs 2009 tarihinden itibaren pay sahiplerine daıtılmıtır. Finansal Tabloların Onaylanması: Finansal tablolar, Yönetim Kurulu tarafından onaylanmı ve 15 Mayıs 2009 tarihinde yayınlanması için yetki verilmitir. Genel Kurul un finansal tabloları deitirme yetkisi bulunmaktadır. 2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR 2.1. Sunuma likin Temel Esaslar Finansal Tabloların Hazırlanı Temelleri ve Belirli Muhasebe Politikaları: irket ve Türkiye de yerleik balı ortaklıkları, yasal defterlerini ve kanuni finansal tablolarını Türk Ticaret Kanunu ( TTK ) ve vergi mevzuatınca belirlenen muhasebe ilkelerine uygun olarak tutmakta ve hazırlamaktadır. Yabancı ülkelerde faaliyet gösteren balı ortaklıklar muhasebe kayıtlarını ve yasal finansal tablolarını faaliyette bulundukları ülkelerin para birimleri cinsinden ve o ülkelerin mevzuatına uygun olarak hazırlamaktadır. Sermaye Piyasası Kurulu ( SPK ), Seri: XI, No: 29 sayılı Sermaye Piyasasında Finansal Raporlamaya likin Esaslar Tebli ( Seri: XI, No: 29 sayılı Tebli ) ile iletmeler tarafından düzenlenecek finansal raporlar ile bunların hazırlanması ve ilgililere sunulmasına ilikin ilke, usul ve esasları belirlemektedir. Bu Tebli, 1 Ocak 2008 tarihinden sonra balayan hesap dönemlerine ait ilk ara finansal tablolardan geçerli olmak üzere yürürlüe girmitir ve bu Tebli ile birlikte Seri: XI, No: 25 sayılı "Sermaye Piyasasında Muhasebe Standartları Hakkında Tebli" ( Seri: XI, No: 25 sayılı Tebli ) yürürlükten kaldırılmıtır. Bu teblie istinaden, iletmeler finansal tablolarını Avrupa Birlii tarafından kabul edilen haliyle Uluslararası Finansal Raporlama Standartları na ( UMS/UFRS ) göre hazırlamaları gerekmektedir. Ancak Avrupa Birlii tarafından kabul edilen UMS/UFRS nin Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ( UMSK ) tarafından yayımlananlardan farkları Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu ( TMSK ) tarafından ilan edilinceye kadar UMS/UFRS ler uygulanacaktır. 7
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.1. Sunuma likin Temel Esaslar (devamı) Finansal Tabloların Hazırlanı Temelleri ve Belirli Muhasebe Politikaları: Bu kapsamda, benimsenen standartlara aykırı olmayan, TMSK tarafından yayımlanan Türkiye Muhasebe/Finansal Raporlama Standartları ( TMS/TFRS ) esas alınacaktır. Bu rapor tarihi itibarıyla, Avrupa Birlii tarafından kabul edilen UMS/UFRS nin UMSK tarafından yayımlananlardan farkları TMSK tarafından henüz ilan edilmediinden, iliikteki konsolide finansal tablolar SPK nın Seri: XI, No: 29 sayılı Tebli i çerçevesinde UMS/UFRS ye göre hazırlanmı olup konsolide finansal tablolar ve dipnotlar, SPK tarafından 14 Nisan 2008 tarihli duyuru ile uygulanması zorunlu kılınan formatlara uygun olarak sunulmutur. Kullanılan Para Birimi: Grup un her iletmesinin kendi finansal tabloları, faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmutur. Her iletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, irket in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum para birimi olan TL cinsinden ifade edilmitir. Yüksek Enflasyon Dönemlerinde Finansal Tabloların Düzeltilmesi: SPK nın 17 Mart 2005 tarih ve 11/367 sayılı kararı uyarınca, Türkiye de faaliyette bulunan ve SPK tarafından yayımlanan finansal raporlama standartlarına (UMS/UFRS uygulamasını benimseyenler dahil) uygun olarak finansal tablo hazırlayan irketler için, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere enflasyon muhasebesi uygulamasına son verilmitir. Buna istinaden, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren UMSK tarafından yayımlanmı 29 No lu Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama Standardı ( UMS/TMS 29 ) uygulanmamıtır. Konsolidasyona likin Esaslar: irket in itirak ve balı ortaklıklarının 31 Mart 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibarıyla detayları aaıdaki gibidir: Balı Ortaklıklar Kurulu ve faaliyet yeri 31 Mart 2009 Sermayedeki pay oranı 31Aralık 2008 Sermayedeki pay oranı Esas faaliyet konusu Cami Menkul Deerler A.. stanbul %99,79 %99,79 Aracı kurum Yatırım Ortaklıı A.. (*) stanbul %29,12 %29,12 Yatırım ortaklıı Maxis Securities Ltd. Londra %100,00 %100,00 Aracı kurum Portföy Yönetimi A.. stanbul %70,00 %70,00 Portföy yönetimi (*) Ana ortaklıın iletmenin faaliyetlerinden fayda salamak amacıyla söz konusu iletmenin finansal ve faaliyet politikaları ile ilgili kararlarında tek baına etkin rol oynama gücü olan Kontrol Gücü nün bulunması sebebiyle tam konsolidasyon yönetimi ile muhasebeletirilmitir. 8
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.1. Sunuma likin Temel Esaslar (devamı) Konsolidasyona likin Esaslar (devamı): Konsolide finansal tablolar irket ve irket in balı ortaklıkları tarafından kontrol edilen ya da müterek kontrol edilen iletmelerin finansal tablolarını kapsar. Kontrol, bir iletmenin faaliyetlerinden fayda elde etmek amacıyla finansal ve operasyonel politikaları üzerinde kontrol gücünün olması ile salanır. Yıl içinde satın alınan veya elden çıkarılan balı ortaklıkların sonuçları, satın alım tarihinden sonra veya elden çıkarma tarihine kadar konsolide gelir tablosuna dahil edilir. Gerekli olması halinde, Grup un izledii muhasebe politikalarıyla aynı olması amacıyla balı ortaklıkların finansal tablolarında muhasebe politikalarıyla ilgili düzeltmeler yapılmıtır. Tüm grup içi ilemler, bakiyeler, gelir ve giderler konsolidasyonda elimine edilmitir. Konsolide balı ortaklıkların net varlıklarındaki ana ortaklık dıı paylar Grup un finansal tablolarında ayrı olarak belirtilir. Azınlık payları, ilk iletme birlemelerinde oluan bu paylar ile birleme tarihinden itibaren özkaynakta meydana gelen deiikliklerdeki ana ortaklık dıı payların toplamından oluur. Ana ortaklık dıı payların oluan zararları telafi etmek için zorunlu bir yükümlülüünün ve söz konusu zararları karılayabilmek için ilave yatırım yapabilme imkanının olduu durumlar haricinde, ana ortaklık dıı payların balı ortaklıın özkaynaındaki payını aan ana ortaklık dıı paylara ait zararlar, Grup un paylarına daıtılır. tirakler: Grup un önemli derecede etkide bulunduu, balı ortaklık ve müterek yönetime tabi teebbüslerin dıında kalan iletmelerdir. Önemli derecede etkinlik, bir iletmenin finansal ve operasyonel politikalarına ilikin kararlarına münferiden veya mütereken kontrol yetkisi olmaksızın katılma gücünün olmasıdır. 31 Mart 2009 ve 31 Aralık 2008 tarihleri itibarıyla Grup un itiraklerinin detayı aaıdaki gibidir: Kurulu ve faaliyet yeri 31 Mart 2009 Sermayedeki pay oranı 31 Aralık 2008 Sermayedeki pay oranı Esas faaliyet konusu tirakler Giriim Sermayesi Yatırım Ortaklıı A.. stanbul %29,00 %29,00 Giriim sermayesi 9
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.1. Sunuma likin Temel Esaslar (devamı) Konsolidasyona likin Esaslar (devamı): Ekteki konsolide finansal tablolarda itiraklerin faaliyet sonuçları ile varlık ve yükümlülükleri, UFRS 5 standardı uyarınca satılmak üzere elde tutulan varlık olarak muhasebeletirilenler dıında, özkaynak yöntemi kullanılarak muhasebeletirilmitir. Özkaynak yöntemine göre konsolide bilançoda itirakler, maliyet bedelinin itirakin net varlıklarındaki alım sonrası dönemde oluan deiimdeki Grup un payı kadar düzeltilmesi sonucu bulunan tutardan itirakte oluan herhangi bir deer düüklüünün düülmesi neticesinde elde edilen tutar üzerinden gösterilir. tirakin, Grup un itirakteki payını (özünde Grup un itirakteki net yatırımının bir parçasını oluturan herhangi bir uzun vadeli yatırımı da içeren) aan zararları kayıtlara alınmaz. Satım alım bedelinin, itirakin satın alınma tarihindeki kayıtlı belirlenebilir varlıklarının, yükümlülüklerinin ve arta balı borçlarının gerçee uygun deerinin üzerindeki kısmı erefiye olarak kaydedilir. erefiye, yatırımın defter deerine dahil edilir ve yatırımın bir parçası olarak deer düüklüü açısından incelenir. tirakin satın alınma tarihindeki kayıtlı tanımlanabilir varlıklarının, yükümlülüklerinin ve arta balı borçlarının gerçee uygun deerinin satım alım bedelini aan kısmı yeniden deerlendirildikten sonra dorudan gelir tablosuna kaydedilir. Grup irketlerinden biri ile Grup un bir itiraki arasında gerçekleen ilemler neticesinde oluan kar ve zararlar, Grup un ilgili itirakteki payı oranında elimine edilir. 2.2. Muhasebe Politikalarındaki Deiiklikler Muhasebe politikalarında yapılan önemli deiiklikler geriye dönük olarak uygulanmakta ve önceki dönem konsolide finansal tabloları yeniden düzenlenmektedir. 2.3. Muhasebe Tahminlerindeki Deiiklikler ve Hatalar Muhasebe tahminlerindeki deiiklikler, yalnızca bir döneme ilikin ise, deiikliin yapıldıı cari dönemde, gelecek dönemlere ilikin ise, hem deiikliin yapıldıı dönemde hem de gelecek dönemlerde, ileriye yönelik olarak uygulanır. Grup un cari yıl içerisinde muhasebe tahminlerinde önemli bir deiiklii olmamıtır. Tespit edilen önemli muhasebe hataları geriye dönük olarak uygulanır ve önceki dönem finansal tabloları yeniden düzenlenir. 10
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.4. Yeni ve Revize Edilmi Uluslararası Finansal Raporlama Standartları Grup cari dönemde Uluslararası Muhasebe Standartları Kurulu ( UMSK ) ve UMSK nın Uluslararası Finansal Raporlama Yorumları Komitesi ( UFRYK ) tarafından yayınlanan ve 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren geçerli olan yeni ve revize edilmi standartlar ve yorumlardan kendi faaliyet konusu ile ilgili olanları uygulamıtır. UMS 1, Finansal Tabloların Sunumu (Deiiklik) Deiiklik, özsermaye deiim tablosunun sadece hissedarlar ile yapılan gelir gider ilemlerinin içermesini öngörmektedir. Hissedarlar dıındakilerle yapılan gelir gider ilemlerinin ise özsermaye deiim tablosundan ayrı olarak Kapsamlı Gelir Tablosu nda gösterilmesi gerekmektedir. Direkt olarak özsermaye altında takip edilen de dahil olmak üzere, tüm gelir gider kalemleri tek bir tablo ( Kapsamlı Gelir Tablosu ) veya iki ayrı tablo olarak ( Gelir Tablosu ve Kapsamlı Gelir Tablosu ) gösterilebilmektedir. Buna balı olarak, Grup, gelir ve giderlerini tek tabloda göstermeyi seçmi ve finansal tablolar ve dipnotlar deiikliklere göre hazırlanmıtır. UFRS 8 Faaliyet Bölümleri UFRS 8 Faaliyet Bölümleri, UMS 14 Bölümlere Göre Raporlama nın yerine geçmektedir. Bu standart, bölümlere göre raporlamanın yönetimin bakı açısına göre hazırlanan ve iç raporlamada kullanılan bölümleme kriterleri baz alınarak yapılmasını getirmektedir. Bu nedenle, faaliyet bölümleri, karar almaya yetkili mercilere iç raporlamada sunulan bölümlemelerle tutarlı olacak ekilde raporlanmaktadır. Bu durum daha önceden raporlanan bölüm sayısında deiiklie sebep olmamıtır. UMS 23 (Revize) Borçlanma Maliyetleri Deiiklik, iletmelerce, bir özellikli varlıın elde edilmesi, inası veya üretimi ile dorudan ilikilendirilebilen borçlanma maliyetlerinin, ilgili özellikli varlıın maliyetinin bir parçası olarak aktifletirilmesini gerektirmektedir. Borçlanma maliyetlerinin olutuu anda giderletirilmesi seçenei bu deiiklik ile sona erecektir. Bu durum daha önceden nitelikli varlıklar için UMS 23 kapsamındaki alternatif yöntemin kullanılmasından dolayı önemli bir deiiklie sebep olmamıtır. Yukarıda bahsedilen etkiler dıında Grup un varlık ve yükümlülüklerinde bir deiiklik olmamıtır. 2008 yılı karılatırmalı bilgileri yeniden düzenlenmitir Aaıda yer alan standartlar ile önceki standartlara getirilen deiiklikler ve yorumlar 1 Ocak 2008 tarihinde veya söz konusu tarihten sonra balayan finansal dönemler için zorunlu olduu halde Grup un faaliyetleri ile ilgili deildir veya uygulaması tercih edilmemitir: UFRYK 11, UFRS 2 - Grup ve letmenin Geri Satın Alınan Kendi Hisselerine likin lemler, UFRYK 12, Hisse mtiyaz Anlamaları, UFRYK 14, UMS 19 - Tanımlanmı Fayda Varlıı Üzerindeki Sınırlama, Asgari Fonlama Gereklilikleri ve Birbirleriyle Olan Karılıklı Etkileimleri. 11
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.4. Yeni ve Revize Edilmi Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (devamı) Henüz Yürürlüe Girmemi ve Grup Tarafından Erken Uygulanması Benimsenmemi Standartlar ile Mevcut Önceki Standartlara Getirilen Deiiklikler ve Yorumlar: Aaıdaki Standartlar ve Yorumlar bu konsolide finansal tabloların onaylanma tarihinde yayınlanmı ancak yürürlüe girmemitir: UFRYK 17, Parasal Olmayan Varlıkların Hissedarlara Daıtımı 1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra balayan hesap dönemleri için geçerlidir. UFRYK 18, Müterilerden Varlık Transferi 1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra balayan hesap dönemleri için geçerlidir. UFRS 3, letme Birlemeleri UMS 27, Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar UMS 28, tiraklerdeki Yatırımlar UMS 31 Ortaklıklarındaki Paylar Satın Alma Yönteminin Uygulanması Hakkında Kapsamlı Deiiklik UMS 39, Finansal Araçlar: Muhasebeletirme ve Ölçme Riskten Korunmaya Konu Olabilecek Kalemlere lgili Deiiklikler 1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra balayan hesap dönemleri için geçerlidir. 1 Temmuz 2009 tarihinde veya bu tarihten sonra balayan hesap dönemleri için geçerlidir. Grup Yönetimi, yukarıdaki Standart ve Yorumların uygulanmasının gelecek dönemlerde Grup un finansal tabloları üzerinde önemli bir etki yaratmayacaını düünmektedir. UFRS 3, letme Birlemeleri Deiiklikler, iletme birlemelerindeki satın alımlar ile ilgili maliyetlerin olutuu anda gider yazılmasını ve satın alım sırasında muhasebeletirilen koullu bedelin gerçee uygun deerinde sonradan meydana gelen deiikliklerin erefiyeden düzeltilmesi yerine gelir tablosunda dikkate alınmasını gerektirmektedir. UFRYK 17 Parasal olmayan varlıkların hissedarlara daıtımı UFRYK 17, hissedarların teslim alacaı parasal veya parasal olmayan varlıkları seçme hakkına sahip olmaları durumu da dahil olmak üzere, karılıklı olan tüm parasal olmayan varlıkların daıtımı için uygulanacaktır. Bu yorumun Grup un finansal tablolarına bir etkisi olması beklenmemektedir. 12
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.4. Yeni ve Revize Edilmi Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (devamı) UFRYK 18 Müterilerden Varlık Transferi Yorum, müterilerden alınan maddi duran varlıkların, inaat yapımı için alınan nakdin veya bu türde müterilerden alınan varlıkların muhasebeletirilmesi konusuna açıklık getirmektedir. Bu yorumun Grup un finansal tablolarına bir etkisi olması beklenmemektedir. UMS 39, Finansal Araçlar: Muhasebeletirme ve Ölçme Riskten Korunmaya Konu Olabilecek Kalemlerle lgili Deiiklikler Bu deiiklik, enflasyona karı riskten korunma muhasebesinin ancak ilgili finansal aracın nakit çıkılarının sözlemeden kaynaklanacak ekilde enflasyona balı olması halinde yapılabileceine açıklık getirmektedir. 2.5. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti Hasılat: Grup, portföyündeki menkul kıymetlerin satı gelirlerini, satı anında tahsil edilebilir hale geldiinde; temettü ve benzeri gelirleri ise bu gelirlerin vadesinde tahsil edilebilir hale geldiinde gelir kaydetmektedir. Faiz gelir ve giderleri gelir tablosunda tahakkuk esasına göre muhasebeletirilmektedir. Faiz gelirleri, sabit getirili menkul kıymetlerden alınan kupon faizlerini, Borsa Para Piyasası ile ters repo ilemlerinden kaynaklanan faizleri ve vadeli ilem teminatlarının nemalarını içermektedir. Hizmet sunum sözlemesinden elde edilen gelir, sözlemenin tamamlanma aamasına göre muhasebeletirilir. Bu kapsamda hizmet sözlemenin ya da hizmetin tamamlanmasını müteakip ücret ve komisyonlar, fon yönetim ücreti komisyonları, portföy yönetimi komisyonları ve acentelik komisyonları tahakkuk esasına göre muhasebeletirilmektedir. Hisse senedi yatırımlarından elde edilen temettü geliri, hissedarların temettü alma hakkı doduu zaman kayda alınır. Maddi Duran Varlıklar: Maddi duran varlıklar, maliyet deerlerinden birikmi amortisman ve birikmi deer düüklükleri düüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilir. Kiralama veya idari amaçlı ya da halihazırda belirlenmemi olan dier amaçlar dorultusunda ina edilme aamasındaki varlıklar, maliyet deerlerinden varsa deer düüklüü kaybı düülerek gösterilir. Maliyete yasal harçlar da dahil edilir. Kullanıma ve satıa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduunda, borçlanma maliyetleri Grup un ilgili muhasebe politikası uyarınca aktifletirilir. Bu tür varlıklar, dier sabit varlıklar için kullanılan amortisman yönteminde olduu gibi, kullanıma hazır olduklarında amortismana tabi tutulur. 13
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.5. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Maddi Duran Varlıklar (devamı): Arazi ve yapılmakta olan yatırımlar dıında, maddi duran varlıkların maliyet tutarları, beklenen faydalı ömürlerine göre dorusal amortisman yöntemi kullanılarak amortismana tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür, kalıntı deer ve amortisman yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan deiikliklerin olası etkileri için her yıl gözden geçirilir ve tahminlerde bir deiiklik varsa ileriye dönük olarak muhasebeletirilir. Finansal kiralama ile alınan varlıklar, beklenen faydalı ömrü ile söz konusu kiralama süresinden kısa olanı ile sahip olunan maddi duran varlıklarla aynı ekilde amortismana tabi tutulur. Maddi duran varlıkların elden çıkarılması ya da bir maddi duran varlıın hizmetten alınması sonucu oluan kazanç veya kayıp satı hasılatı ile varlıın defter deeri arasındaki fark olarak belirlenir ve gelir tablosuna dahil edilir. Finansal Kiralama lemleri: Kiralama - kiracı durumunda Grup: Mülkiyete ait risk ve kazanımların önemli bir kısmının kiracıya ait olduu kiralama ilemleri, finansal kiralama olarak sınıflandırılırken dier kiralamalar faaliyet kiralaması olarak sınıflandırılır. Finansal kiralamayla elde edilen varlıklar, kiralama tarihindeki varlıın makul deeri ya da asgari kira ödemelerinin bugünkü deerinden düük olanı kullanılarak aktifletirilir. Kiralayana karı olan yükümlülük, bilançoda finansal kiralama yükümlülüü olarak gösterilir. Finansal kiralama ödemeleri, finansman gideri ve finansal kiralama yükümlüündeki azalıı salayan ana para ödemesi olarak ayrılır ve böylelikle borcun geri kalan ana para bakiyesi üzerinden sabit bir oranda faiz hesaplanmasını salar. Finansal giderler, Grup un yukarıda ayrıntılarına yer verilen genel borçlanma politikası kapsamında finansman giderlerinin aktifletirilen kısmı haricindeki bölümü gelir tablosuna kaydedilir. Faaliyet kiralamaları için yapılan ödemeler (kiralayandan kira ileminin gerçekleebilmesi için alınan veya alınacak olan tevikler de kira dönemi boyunca dorusal yöntem ile gelir tablosuna kaydedilir), kira dönemi boyunca dorusal yöntem ile gelir tablosuna kaydedilir. 14
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.5.Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Maddi Olmayan Duran Varlıklar: erefiye: erefiye, satın alınan balı ortaklıın/itirakin tanımlanabilen net varlıklarındaki Grup payının gerçee uygun deerinin satın alma maliyetini aan tutarı olarak ifade edilir. tiraklerin alımından elde edilen erefiye tutarı tirakler / Özkaynak yöntemiyle deerlenen yatırımlar hesabına dahil edilir ve genel bakiyenin bir kısmı olarak deer düüklüü testine tabi tutulur. Ayrı olarak muhasebeletirilen erefiye tutarı için her yıl deer düüklüü testi yapılır ve maliyetinden birikmi deer düüklüü karılıklarının düülmesiyle gösterilir. erefiyedeki deer düüklüü karılıkları iptal edilmez. letmenin elden çıkarılması sonucu oluan kazanç veya kayıplar satılan iletmeyle ilikili olan erefiyenin defter deerini de içerir. Deer düüklüü testi için erefiye nakit yaratan birimlere daıtılır. Daıtımlar, erefiyenin olutuu iletme birlemelerinden fayda salaması beklenen nakit yaratan birimlere ya da nakit yaratan birim gruplarına yapılır. Satın Alınan Maddi Olmayan Duran Varlıklar: Satın alınan maddi olmayan duran varlıklar, maliyet deerlerinden birikmi itfa payları ve birikmi deer düüklükleri düüldükten sonraki tutarıyla gösterilirler. Bu varlıklar beklenen faydalı ömürlerine göre dorusal itfa yöntemi kullanılarak itfaya tabi tutulur. Beklenen faydalı ömür ve itfa yöntemi, tahminlerde ortaya çıkan deiikliklerin olası etkilerini tespit etmek amacıyla her yıl gözden geçirilir ve tahminlerdeki deiiklikler ileriye dönük olarak muhasebeletirilir. Ticari Markalar ve Lisanslar: Satın alınan ticari markalar ve lisanslar, tarihi maliyetleriyle gösterilir. Ticari markalar ve lisansların sınırlı faydalı ömürleri bulunmaktadır ve maliyet deerlerinden birikmi itfa payları düüldükten sonraki tutarıyla gösterilir. Satın alınan ticari markalar ve lisanslar, beklenen faydalı ömürlerine göre dorusal itfa yönetimi kullanılarak itfaya tabi tutulur (5 yılı geçmemek kaydıyla). Bilgisayar Yazılımı: Satın alınan bilgisayar yazılımları, satın alımı sırasında ve satın almadan kullanıma hazır olana kadar geçen sürede oluan maliyetler üzerinden aktifletirilir. Söz konusu maliyetler, faydalı ömürlerine göre (3-5 yıl) itfaya tabi tutulur. 15
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.5.Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Maddi Olmayan Duran Varlıklar (devamı): Bilgisayar Yazılımı (devamı): Bilgisayar yazılımlarını gelitirmek ve sürdürmekle ilikili maliyetler, olutukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir. Kontrolü Grup un elinde olan, saptanabilir ve kendine özgü yazılım ürünleri ile dorudan ilikilendirilebilen ve bir yıldan fazla süre ile maliyetinin üzerinde ekonomik fayda salayacak harcamalar maddi olmayan duran varlık olarak deerlendirilir. Maliyetler, yazılımı gelitiren çalıanların maliyetlerini ve genel üretim giderlerinin bir kısmını da içermektedir. Duran varlık olarak deerlendirilen bilgisayar yazılım gelitirme maliyetleri, faydalı ömürleri üzerinden itfaya tabi tutulur (3 yılı geçmemek kaydıyla). letme Birlemesi Yoluyla Elde Edilen Maddi Olmayan Duran Varlıklar: letme birlemesi yoluyla elde edilen maddi olmayan duran varlıklar, maddi olmayan duran varlık tanımını karılaması ve gerçee uygun deerleri güvenilir bir ekilde ölçülebilmesi durumunda erefiye tutarından ayrı olarak tanımlanır ve muhasebeletirilir. Bu tür maddi olmayan duran varlıkların maliyeti, satın alma tarihindeki gerçee uygun deeridir. letme birlemesi yoluyla elde edilen maddi olmayan duran varlıklar balangıç muhasebeletirmesi sonrasında ayrı olarak satın alınan maddi olmayan duran varlıklar gibi maliyet deerlerinden birikmi itfa payları ve birikmi deer düüklükleri düüldükten sonraki tutar üzerinden gösterilir. Varlıklarda Deer Düüklüü: erefiye gibi sınırsız ömrü olan varlıklar itfaya tabi tutulmaz. Bu varlıklar için her yıl deer düüklüü testi uygulanır. tfaya tabi olan varlıklar için ise defter deerinin geri kazanılmasının mümkün olmadıı durum ya da olayların ortaya çıkması halinde deer düüklüü testi uygulanır. Varlıın defter deerinin geri kazanılabilir tutarını aması durumunda deer düüklüü karılıı kaydedilir. Geri kazanılabilir tutar, satı maliyetleri düüldükten sonra elde edilen gerçee uygun deer veya kullanımdaki deerin büyük olanıdır. Deer düüklüünün deerlendirilmesi için varlıklar ayrı tanımlanabilir nakit akımlarının olduu en düük seviyede gruplanır (nakit üreten birimler). erefiye haricinde deer düüklüüne tabi olan finansal olmayan varlıklar her raporlama tarihinde deer düüklüünün olası iptali için gözden geçirilir. Borçlanma Maliyetleri: Kullanıma ve satıa hazır hale getirilmesi önemli ölçüde zaman isteyen varlıklar söz konusu olduunda, satın alınması, yapımı veya üretimi ile dorudan ilikilendirilen borçlanma maliyetleri, ilgili varlık kullanıma veya satıa hazır hale getirilene kadar varlıın maliyetine dahil edilmektedir. Yatırımla ilgili kredinin henüz harcanmamı kısmının geçici süre ile finansal yatırımlarda deerlendirilmesiyle elde edilen finansal yatırım geliri aktifletirmeye uygun borçlanma maliyetlerinden mahsup edilir. Dier tüm borçlanma maliyetleri, olutukları dönemde gelir tablosuna kaydedilmektedir. 16
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.5. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Finansal Araçlar: Finansal Varlıklar: Finansal yatırımlar, gerçee uygun deer farkı kar veya zarara yansıtılan ve gerçee uygun deerinden kayıtlara alınan finansal varlıklar haricinde, gerçee uygun piyasa deerinden alım ilemiyle dorudan ilikilendirilebilen harcamalar düüldükten sonra kalan tutar üzerinden muhasebeletirilir. Yatırımlar, yatırım araçlarının ilgili piyasa tarafından belirlenen süreye uygun olarak teslimatı koulunu taıyan bir kontrata balı olan ilem tarihinde kayıtlara alınır veya kayıtlardan çıkarılır. Finansal varlıklar gerçee uygun deer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar, vadesine kadar elde tutulacak finansal varlıklar, satılmaya hazır finansal varlıklar ve kredi ve alacaklar olarak sınıflandırılır. Etkin faiz yöntemi Etkin faiz yöntemi, finansal varlıın itfa edilmi maliyet ile deerlenmesi ve ilgili faiz gelirinin ilikili olduu döneme daıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması durumunda daha kısa bir zaman dilimi süresince tahsil edilecek tahmini nakit toplamını, ilgili finansal varlıın tam olarak net bugünkü deerine indirgeyen orandır. Gerçee uygun deer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dıında sınıflandırılan finansal varlıklar ile ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanmak suretiyle hesaplanmaktadır. Gerçee uygun deer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar Gerçee uygun deer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar; alım-satım amacıyla elde tutulan finansal varlıklardır. Bir finansal varlık kısa vadede elden çıkarılması amacıyla edinildii zaman söz konusu kategoride sınıflandırılır. Finansal riske karı etkili bir koruma aracı olarak belirlenmemi olan türev ürünleri tekil eden bahse konu finansal varlıklar da gerçee uygun deer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar olarak sınıflandırılır. Bu kategoride yer alan varlıklar, dönen varlıklar olarak sınıflandırılır. Vadesine kadar elde tutulacak finansal varlıklar Grup un vadesine kadar elde tutma olanaı ve niyeti olduu, sabit veya belirlenebilir bir ödeme planına sahip, sabit vadeli borçlanma araçları, vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar olarak sınıflandırılır. Vadesine kadar elde tutulacak yatırımlar etkin faiz yöntemine göre itfa edilmi maliyet bedelinden deer düüklüü tutarı düülerek kayıtlara alınır ve ilgili gelirler etkin faiz yöntemi kullanılmak suretiyle hesaplanır. Grup un bilanço tarihi itibarıyla portföyünde tuttuu vadesine kadar elde tutulacak finansal varlıkları ile ilgili bilgi Not 7 de verilmektedir. 17
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.5. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Finansal Araçlar (devamı): Finansal Varlıklar (devamı): Satılmaya hazır finansal varlıklar Satılmaya hazır finansal varlıklar (a) vadesine kadar elde tutulacak finansal varlık olmayan (b) gerçee uygun deer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlık olmayan veya (c) kredi ve alacak olmayan finansal varlıklardan olumaktadır. Satılmaya hazır finansal varlıklar kayıtlara alındıktan sonra güvenilir bir ekilde ölçülebiliyor olması kouluyla gerçee uygun deerleriyle deerlenmektedir. Gerçee uygun deeri güvenilir bir ekilde ölçülemeyen ve aktif bir piyasası olmayan menkul kıymetler maliyet deeriyle gösterilmektedir. Satılmaya hazır finansal varlıklara ilikin kar veya zararlara ilgili dönemin gelir tablosunda yer verilmektedir. Bu tür varlıkların gerçee uygun deerinde meydana gelen deiiklikler özkaynak hesapları içinde gösterilmektedir. lgili varlıın elden çıkarılması veya deer düüklüü olması durumunda özkaynak hesaplarındaki tutar kar veya zarar olarak gelir tablosuna transfer edilir. Satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılan özkaynak araçlarına yönelik yatırımlardan kaynaklanan ve gelir tablosunda muhasebeletirilen deer düü karılıkları, sonraki dönemlerde gelir tablosundan iptal edilemez. Satılmaya hazır finansal varlık olarak sınıflandırılan özkaynak araçları haricinde, deer düüklüü zararı sonraki dönemde azalırsa ve azalı deer düüklüü zararının muhasebeletirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilikilendirilebiliyorsa, önceden muhasebeletirilen deer düüklüü zararı gelir tablosunda iptal edilebilir. Geri alım ve satım sözlemeleri Geri almak kaydıyla satılan menkul kıymetler ( repo ) konsolide finansal tablolara yansıtılır ve karı tarafa olan yükümlülük müterilere borçlar hesabına kaydedilir. Geri satmak kaydıyla alınan menkul kıymetler ( ters repo ), satı ve geri alı fiyatı arasındaki farkın etkin faiz yöntemine göre döneme isabet eden kısmının ters repoların maliyetine eklenmesi suretiyle nakit ve nakit benzerleri hesabına ters repo ilemlerinden alacaklar olarak kaydedilir. Krediler ve alacaklar Sabit ve belirlenebilir ödemeleri olan, piyasada ilem görmeyen ticari ve dier alacaklar ve krediler bu kategoride sınıflandırılır. Krediler ve alacaklar etkin faiz yöntemi kullanılarak iskonto edilmi maliyeti üzerinden deer düüklüü düülerek gösterilir. Grup müterilerine hisse senedi alımları için kredi kullandırmaktadır. 18
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.5. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Finansal Araçlar (devamı): Finansal Varlıklar (devamı): Finansal varlıklarda deer düüklüü Gerçee uygun deer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal varlıklar dıındaki finansal varlık veya finansal varlık grupları, her bilanço tarihinde deer düüklüüne uradıklarına ilikin göstergelerin bulunup bulunmadıına dair deerlendirmeye tabi tutulur. Finansal varlıın ilk muhasebeletirilmesinden sonra bir veya birden fazla olayın meydana gelmesi ve söz konusu olayın ilgili finansal varlık veya varlık grubunun güvenilir bir biçimde tahmin edilebilen gelecekteki nakit akımları üzerindeki olumsuz etkisi sonucunda ilgili finansal varlıın deer düüklüüne uradıına ilikin tarafsız bir göstergenin bulunması durumunda deer düüklüü zararı oluur. Kredi ve alacaklar için deer düüklüü tutarı gelecekte beklenen tahmini nakit akımlarının finansal varlıın etkin faiz oranı üzerinden iskonto edilerek hesaplanan bugünkü deeri ile defter deeri arasındaki farktır. Bir karılık hesabının kullanılması yoluyla defter deerinin azaltıldıı ticari alacaklar haricinde, bütün finansal varlıklarda, deer düüklüü dorudan ilgili finansal varlıın kayıtlı deerinden düülür. Ticari alacaın tahsil edilememesi durumunda söz konusu tutar karılık hesabından düülerek silinir. Karılık hesabındaki deiimler gelir tablosunda muhasebeletirilir. Satılmaya hazır özkaynak araçları haricinde, deer düüklüü zararı sonraki dönemde azalırsa ve azalı deer düüklüü zararının muhasebeletirilmesi sonrasında meydana gelen bir olayla ilikilendirilebiliyorsa, önceden muhasebeletirilen deer düüklüü zararı, deer düüklüünün iptal edilecei tarihte yatırımın deer düüklüü hiçbir zaman muhasebeletirilmemi olması durumunda ulaacaı itfa edilmi maliyet tutarını amayacak ekilde gelir tablosunda iptal edilir. Satılmaya hazır özkaynak araçlarının gerçee uygun deerinde deer düüklüü sonrasında meydana gelen artı, dorudan özkaynaklarda muhasebeletirilir. Nakit ve nakit benzerleri Nakit ve nakit benzeri kalemleri, nakit para, vadesiz mevduat ve satın alım tarihinden itibaren vadeleri 3 ay veya 3 aydan daha az olan, hemen nakde çevrilebilecek olan ve önemli tutarda deer deiiklii riski taımayan yüksek likiditeye sahip dier kısa vadeli yatırımlardır. 19
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.5. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Finansal Araçlar (devamı): Finansal Yükümlülükler: Grup un finansal yükümlülükleri ve özkaynak araçları, sözlemeye balı düzenlemelere, finansal bir yükümlülüün ve özkaynaa dayalı bir aracın tanımlanma esasına göre sınıflandırılır. Grup un tüm borçları düüldükten sonra kalan varlıklarındaki hakkı temsil eden sözleme özkaynaa dayalı finansal araçtır. Belirli finansal yükümlülükler ve özkaynaa dayalı finansal araçlar için uygulanan muhasebe politikaları aaıda belirtilmitir. Finansal yükümlülükler gerçee uygun deer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler veya dier finansal yükümlülükler olarak sınıflandırılır. Gerçee Uygun Deer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Yükümlülükler Gerçee uygun deer farkı kar veya zarara yansıtılan finansal yükümlülükler, gerçee uygun deeriyle kayda alınır ve her raporlama döneminde, bilanço tarihindeki gerçee uygun deeriyle yeniden deerlenir. Gerçee uygun deerlerindeki deiim, gelir tablosunda muhasebeletirilir. Gelir tablosunda muhasebeletirilen net kazanç ya da kayıplar, söz konusu finansal yükümlülük için ödenen faiz tutarını da kapsar. Dier Finansal Yükümlülükler Dier finansal yükümlülükler balangıçta ilem maliyetlerinden arındırılmı gerçee uygun deerleriyle muhasebeletirilir. Dier finansal yükümlülükler sonraki dönemlerde etkin faiz oranı üzerinden hesaplanan faiz gideri ile birlikte etkin faiz yöntemi kullanılarak itfa edilmi maliyet bedelinden muhasebeletirilir. Etkin faiz yöntemi, finansal yükümlülüün itfa edilmi maliyetlerinin hesaplanması ve ilgili faiz giderinin ilikili olduu döneme daıtılması yöntemidir. Etkin faiz oranı; finansal aracın beklenen ömrü boyunca veya uygun olması halinde daha kısa bir zaman dilimi süresince gelecekte yapılacak tahmini nakit ödemelerini tam olarak ilgili finansal yükümlülüün net bugünkü deerine indirgeyen orandır. 20
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.5. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Finansal Araçlar (devamı): Vadeli lem ve Opsiyon Sözlemeleri ile Türev Ürünler: Grup un bilanço tarihi itibarıyla aırlıklı olarak vadeli döviz ve MKB Endeksi ne dayalı kontrat pozisyonlarından oluan türev ilemleri bulunmaktadır. Alım-satım amaçlı pozisyonların piyasa dalgalanmalarından korunması amacıyla zaman zaman vadeli döviz alım-satımı ve futures ilemlerine bavurulmaktadır. Dier taraftan alım-satım amaçlı döviz ve menkul kıymete dayalı vadeli ilemler de yapılmakta olup, müteriler adına yapılan vadeli ilem aracılıı da gerçekletirilmektedir. Bilanço tarihi itibarıyla, türev finansal araçlarla ilgili ilemler alım-satım amacıyla yapılmakta ve gerçee uygun deer ile deerlendirilmekte olup, ilgili faiz ve kur farkı tahakkuk esasına göre gelir tablosuna yansıtılmaktadır. letme Birlemeleri: Balı ortaklıkların alımı, satın alım yöntemi kullanılarak muhasebeletirilir. letme birlemesinin maliyeti, birleme tarihinde verilen varlıkların, oluan veya üstlenilen yükümlülüklerin ve balı ortaklıın kontrolünü elde etmek için çıkarılan özkaynak araçlarının gerçee uygun deerlerinin ve iletme birlemesine dorudan atfedilebilen dier maliyetlerin toplamı olarak hesaplanır. UFRS 5 Satılmak Üzere Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler e göre satılmak üzere elde tutulan ve gerçee uygun deerden satı masraflarının düülmesiyle bulunan deer ile kayda alınan duran varlıklar (veya satılacak gruplar) hariç olmak üzere alınan iletmenin UFRS 3 letme Birlemeleri ne göre kayda alınma artlarını karılayan belirlenebilen varlıkları, yükümlülükleri ve arta balı yükümlülükleri gerçee uygun deerleri üzerinden kayda alınır. Satın alım sırasında oluan erefiye, satın alımın maliyetinin, satın alınan iletmenin tanımlanabilen varlıkları, yükümlülükleri ve arta balı yükümlülüklerindeki Grup un payını aan kısmı olarak belirlenir ve ilk olarak maliyet deeri üzerinden kayıtlara alınır. Yeniden gözden geçirildikten sonra Grup un satın alınan iletmeye ilikin tanımlanabilen varlık, yükümlülük ve arta balı yükümlülüklerindeki payının, satın alım maliyetini aması halinde aan kısım derhal gelir olarak kaydedilir. Satın alınan iletmedeki ana ortaklık dıı paylar, söz konusu iletmenin satın alınması sırasındaki belirlenebilir varlık, yükümlülük ve arta balı yükümlülüklerinin gerçee uygun deerindeki ana ortaklık dıı payların tutarı olarak kayda alınır. Ortak kontrol altında gerçekleen iletme birlemelerinin muhasebeletirilmesinde ise iletme birlemesine konu olan varlık ve yükümlülükler kayıtlı deerleri ile konsolide finansal tablolara alınır. Gelir tabloları ise iletme birlemesinin gerçekletii finansal yılın balangıcından itibaren konsolide edilir. Önceki dönem finansal tabloları da karılatırılabilirlik amacıyla aynı ekilde yeniden düzenlenir. Bu ilemler sonucunda herhangi bir erefiye veya negatif erefiye hesaplanmaz. tirak tutarı ile satın alınan irketin özkaynaktaki payı nispetindeki tutarın netletirmesi sonucu oluan fark dorudan özkaynaklar içerisinde ortak kontrol altındaki iletme birlemeleri etkisi olarak muhasebeletirilir ve geçmi yıl karları / zararları içinde gösterilir. 21
2. FNANSAL TABLOLARIN SUNUMUNA LKN ESASLAR (devamı) 2.5. Önemli Muhasebe Politikalarının Özeti (devamı) Kur Deiiminin Etkileri: Grup un her iletmesinin kendi finansal tabloları faaliyette bulundukları temel ekonomik çevrede geçerli olan para birimi (fonksiyonel para birimi) ile sunulmutur. Her iletmenin finansal durumu ve faaliyet sonuçları, irket in geçerli para birimi olan ve konsolide finansal tablolar için sunum birimi olan Türk Lirası ( TL ) cinsinden ifade edilmitir. Her bir iletmenin finansal tablolarının hazırlanması sırasında, yabancı para cinsinden (TL dıındaki para birimleri) gerçekleen ilemler, ilem tarihindeki kurlar esas alınmak suretiyle kaydedilmektedir. Bilançoda yer alan dövize endeksli parasal varlık ve yükümlülükler bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL ye çevrilmektedir. Gerçee uygun deeri ile izlenmekte olan parasal olmayan kalemlerden yabancı para cinsinden kaydedilmi olanlar, gerçee uygun deerin belirlendii tarihteki kurlar esas alınmak suretiyle TL ye çevrilmektedir. Tarihi maliyet cinsinden ölçülen yabancı para birimindeki parasal olmayan kalemler yeniden çevrilmeye tabi tutulmaz. Kur farkları, aaıda belirtilen durumlar haricinde, olutukları dönemdeki kar ya da zararda muhasebeletirilir: Gelecee yönelik kullanım amacıyla ina edilmekte olan varlıklarla ilikili olan ve yabancı para birimiyle gösterilen borçlar üzerindeki faiz maliyetlerine düzeltme kalemi olarak ele alınan ve bu tür varlıkların maliyetine dahil edilen kur farkları, Yabancı para biriminden kaynaklanan risklere (risklere karı finansal koruma salamaya ilikin muhasebe politikaları aaıda açıklanmaktadır) karı finansal koruma salamak amacıyla gerçekletirilen ilemlerden kaynaklanan kur farkları, Yurtdıı faaliyetindeki net yatırımın bir parçasını oluturan, çevrim yedeklerinde muhasebeletirilen ve net yatırımın satıında kar ya da zararla ilikilendirilen, ödenme niyeti ya da ihtimali olmayan yurtdıı faaliyetlerden kaynaklanan parasal borç ve alacaklardan doan kur farkları. Grup un yabancı faaliyetlerindeki varlık ve yükümlülükler, konsolide finansal tablolarda bilanço tarihinde geçerli olan kurlar kullanılarak TL cinsinden ifade edilir. Gelir ve gider kalemleri, ilemlerin gerçekletii tarihteki kurların kullanılması gereken dönem içerisindeki döviz kurlarında önemli bir dalgalanma olmadıı takdirde (önemli dalgalanma olması halinde, ilem tarihindeki kurlar kullanılır), dönem içerisindeki ortalama kurlar kullanılarak çevrilir. Oluan kur farkı özkaynak olarak sınıflandırılır ve Grup un çevrim fonuna (yabancı para çevrim farkları) transfer edilir. Söz konusu çevrim farklılıkları yabancı faaliyetin elden çıkarıldıı dönemde gelir tablosuna kaydedilir. Yurtdıında faaliyet satın alımından kaynaklanan erefiye ve gerçee uygun deer düzeltmeleri, yurtdıındaki faaliyetin varlık ve yükümlüü olarak ele alınır ve dönem sonu kuru kullanılarak çevrilir. 22