ÇALIŞAN SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ DAİRE BAŞKANLIĞI MOBİL SAĞLIK ARAÇLARI Dr. Rahime KAÇMAZ
T.C. SAĞLIK BAKANLIĞI Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sayı : B.10.0.THG-0.79.00.03/ 50170*21/12/2010 Konu : Gezici Sağlık Araçları ve Mobil Üniteler Hakkında..VALİLİĞİNE (İl Sağlık Müdürlüğü) GENELGE 2010/81 İLGİ : a) 16/6/2004 tarihli ve 2004/83 sayılı Genelge. b) 13/4/2005 tarihli ve 2005/67 sayılı Genelge. 2
Gezici Sağlık Araçları ve Mobil Üniteler Gezici sağlık araçları ve mobil sağlık üniteleriyle verilen gezici sağlık hizmeti uygulamalarında zaman zaman etik olmayan ve özellikle bazı özel sağlık kuruluşlarının mevzuat hükümlerine aykırı olarak kuruluşları lehine talep oluşturmaya yönelik fiil ve davranışlarda bulundukları Bakanlığımızca müşahede edilmiştir. 3
Gezici Sağlık Araçları ve Mobil Üniteler Ayrıca Aile Hekimliği ve Evde Bakım Hizmetleri uygulamalarının ülke genelinde yaygınlaştığı, Bakanlığımıza bağlı birinci basamak sağlık kuruluşlarınca da tarama ve mobil sağlık hizmetlerinin etkin bir şekilde yürütülüyor olması hususları göz önüne alındığında özel sağlık kuruluşlarınca gezici sağlık hizmeti sunulmasına ihtiyaç kalmadığına karar verilmiştir. 4
Yurtdışı Örnekleri Almanya da iş kazaları ve meslek hastalıkları sandığı, İşviçre de, Avusturya da özel İşyerleri, Hollanda da özel işyerleri, İtalya da, Japonya da, gezici hizmet vermektedir.
6331 sayılı İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ Kanunu ile beraber OSGB lerin yaygınlaşması ile talepler ve şikayetler artmaya başladı. Çalışan Sağlığı ve Güvenliği Daire Başkanlığı olarak konu ile ilgili tekrar çalışıldı. 2013 yılında 2 toplantı, 2015 yılında iki toplantı yapıldı. Toplantılara; Kurumumuzun ilgili Daireleri, ÇSGB İSGGM, SHGM, Üniversitelerden Öğretim Üyeleri, Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesi, TAEK yetkilileri katkı sağladılar. 6
. 7
6331 sayılı Kanunun sağlık gözetimi başlıklı 15 inci maddesinin gereği yerine getirilirken, işyerlerinde çalışanların sağlık muayenelerinin yapılması esnasında hekimler tarafından ilgili mevzuat gereği meslek hastalığı ve maruziyet hakkında gerekli kanaatin belirlenebilmesi ve ayrıca işyeri ortamının çalışanlar üzerinde oluşturduğu etkilerin gözlenmesi; biyolojik, fizyolojik ve kimyasal ölçüm ve analizlerin yapılması ile mümkündür. Bu tetkikler işyeri ortamındaki riskler ve çalışanın maruziyetinin belirlenmesine yönelik ilgili mevzuat gereği yapılması gereken sağlık gözetimidir.
Ülkemiz, iş sağlığı hizmetlerine ilişkin 161 Sayılı ILO Sözleşmesini imzalamış olup söz konusu sözleşmede temel iş sağlığı hizmetlerinin işyerinde verilmesi tavsiye edilmektedir. İş sağlığı gözetimlerinin işyeri dışında verilmesi iş gücü, iş günü, üretim ve iş verimi kayıplarına neden olmaktadır. Diğer yandan, özellikle kimyasal maruziyetlere ilişkin bazı laboratuvar tetkikleri için numunelerin mesainin başlangıcında, ortasında ya da bitiminde alınması gibi bilimsel zorunluluklar bulunmaktadır.
Genelge 4 ana başlıktan oluşmaktadır: A- Genel Esaslar B- Gezici İSG aracının standartları C- Gezici İSG araçları ile verilebilecek hizmetler Ç- Hizmete ilişkin standartlar 10
A- Genel Esaslar 1- Gezici İSG hizmetleri; mezkûr Kanun kapsamında İSG hizmeti vermeye yetkili işyeri sağlık ve güvenlik birimi (İSGB) ile ortak sağlık ve güvenlik birimi (OSGB) tarafından sunulur. İSGB ve OSGB ler bu hizmeti Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılmış sağlık kurum ve kuruluşlarından hizmet alımı yöntemiyle de sunabilirler. Gezici İSG araçları başka kişi ve kurum/kuruluşlar tarafından kullanılamaz. 11
2- Tetkik ve numune taşıma amaçlı kullanılır. 3- İl Sağlık Müdürlüklerince İzin Belgesi düzenlenmelidir. 4- Gezici araç personeli için Çalışma Belgesi düzenlenmelidir. 5- Belgelerin örnekleri araçta bulunmalıdır. 6- Çalışma programları İl sağlık Müdürlüklerine verilecektir. 12
7- Denetimde eksiklikleri olan araca 45 gün süre verilir. 8- İş ve işlemler işyeri hekimi sorumluluğunda yürütülür. 9- Uygunsuzluk tespit edildiğinde 992 sayılı Kanun ile 3153 sayılı Kanun hükümleri kapsamında işlem yapılması gerekmektedir. 13
10- Denetim yılda en az bir kez olur. 11- İSGB ve OSGB ler en az altı ayda bir denetlenir. 12- Tetkik öncesi işyeri hekimi muayene edecektir. 13- Tetkikler İH tarafından saklanmalıdır. 14- Kullanılan tüm cihazlar Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunca kayıtlı olmalıdır. 14
15- Araştırma için SB ve ÇSGB tarafından kullanılan araçlar bu hükümlere tabi değildir. 16- Şikâyetler il sağlık müdürlüğü tarafından sonuçlandırılır 15
B- Gezici İSG aracının standartları Gezici İSG aracı asgari kabin ölçüleri Genişlik 140 cm Uzunluk 290 cm Yükseklik 175 cm (Röntgen aracı için bu yükseklik 185 cm. dir.) 16
C- Gezici İSG araçları ile verilebilecek hizmetler PA akciğer grafi çekim hizmetleri, Endüstriyel tarama işitme testi, Basit solunum fonksiyon testleri, Temel/basit laboratuvar tetkikleri ile biyokimya, mikrobiyoloji ve toksikoloji testleri için numune alma hizmetleri. 17
Ç- Hizmete ilişkin standartlar PA akciğer grafi çekim hizmetleri, Endüstriyel tarama işitme testi, Basit solunum fonksiyon testleri, Temel/basit laboratuvar tetkikleri ile biyokimya, mikrobiyoloji ve toksikoloji testleri için numune alma hizmetleri için tek tek standartlar belirtilmiştir. 18
TEŞEKKÜR EDERİM 19