III.ÜNİTE :TÜRK TARİHİNDE YOLCULUK ANADOLU YA İLK TÜRK AKINLARI : * Anadolu ; Asya ile Avrupa kıtaları arasında Karadeniz,Marmara,Ege Ve Akdeniz ile çevrili bir yarımadadır.anadolu nun iklimi,yer şekilleri,su kaynakları ve verimli toprakları ile tarih boyunca her zaman devletlerin sahip olmak istediği bir yer olmuştur. * Anadolu ya yapılan ilk Türk akınları 4. yüzyılda Hunlar, 6. yüzyılda Sibirler tarafından yapılmıştır. * Anadolu ya yerleşmek amacıyla ilk Türk akınları Büyük Selçuklu Devleti komutanı ÇAĞRI BEY tarafından 1015 tarihinden itibaren yapılmıştır. 1015 1048 1071 1176 ANADOLU NUN TÜRKLEŞMESİNDEKİ GELİŞMELER : İLK TÜRK AKINLARI PASİNLER SAVAŞI (B.Sel.Dev X Bizans İmp) MALAZGİRT SAVAŞI (B.Sel.Dev X Bizans İmp) MİRYOKEFALON SAVAŞI (A.Sel.Dev X Bizans İmp) Büyük Sel.Dev. komutanı Çağrı Bey taraf. yapılmıştır. Bizans İmp. ile yapılan ilk savaştır ve zaferdir. Anadolu nun kapıları Türklere açıldı. Anadolu nun Türk yurdu olduğu kesinleşti. Malazgirt Savaşı nın (26 Ağustos 1071) Önemi: Türklerin Anadolu da ilerleyişleri ve Bizans ın Türkleri Anadolu dan atmak isteyişi, Malazgirt Savaşı na neden olmuştur. Malazgirt Savaşı yla Anadolu nun kapıları Türklere açılmış oldu. Türkler, bu zafer sonrası Anadolu ya toplu olarak yerleşmeye başladılar. ANADOLU DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ Malazgirt zaferinden sonra Büyük Selçuklu hükümdarı Sultan Alparslan,komutanlarına Anadolu nun fethi için görev vermiştir.bu komutanlarda kendi adlarını verdikleri ilk Türk Beyliklerini kurmuşlardır. DSMAÇ - Beyliğin Adı Kurucusu Kurulduğu Yer Danişment Sivas, Çorum, Danişmentliler Gazi Tokat çevresi Ebu l Kasım Saltuklular Saltuk Bey Erzurum (İlk Beylik) Mengücek Mengücekliler Gazi Erzincan Mardin, Diyarbakır, Artuklular Artuk Bey Hasan Keyf Çaka Beyliği (Türk tarihindeki ilk denizci beylik) Çaka Bey İzmir ANADOLU DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLRİNİN TÜRK TARİHİNDEKİ ÖNEMLERİ : 1.Anadolu nun Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağladılar. 2.Anadolu yu, yaptıkları eserler, kurdukları şehirlerle bayındır hale getirdiler. Türk-İslam kültürünü yaydılar. ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ NİN KURULUŞU Anadolu Selçuklu Devleti, 1077 yılında, Kutalmışoğlu Süleyman Şah tarafından, İznik te Miryokefalon Savaşı nın Önemi : Miryokefalon Savaşı, Anadolu Selçuklu Sultanı II. Kılıçarslan zamanında (1176 yılında) yapılmıştır. Türkleri Anadolu dan atmak isteyen Bizans bu savaşta bir kez daha yenilmiştir. Bu savaş sonucunda; 1.Türklerin Anadolu ya yerleşmeleri kesinlik kazanmıştır. 2. Bizans, Türkleri Anadolu dan çıkaramayacağını anlamıştır. HAÇLI SEFERLERİ (1096-1270) 11. ve 12. yüzyıllarda Avrupalı Hıristiyan devletlerin, kutsal sayılan Kudüs ü Müslümanlardan geri almak, Türklerin ilerleyişini durdurmak ve İslam dünyasının zenginliklerine sahip olmak amaçlarıyla Türk ve İslam ülkeleri üzerine yaptığı saldırılara Haçlı Seferleri denir. Avrupalılar, 1096 1270 yılları arasında sekiz kez sefer düzenlemiştir. Bunlardan ilk dördü Anadolu üzerinden diğerleri ise deniz yolu ile gerçekleştirilmiş, ancak başarılı olamamışlardır. HAÇLI SEFERLERİ'NİN NEDENLERİ: A) DİNİ NEDENLER 1. Hıristiyanlarca kutsal sayılan Kudüs Müslümanlardan geri alınmak istenmesi. 2. Papanın, sefere katılanlara cennet vaat etmesi. 3. İslâmiyet in batıya yayılmasını engelleyerek Hıristiyanlığı tekrar doğuya yayma düşüncesi. B) SİYASİ NEDENLER 1.Malazgirt Zaferinden sonra Bizans ın Türklere karşı Papadan yardım istemesi. 2.Kralların ve Derebeylerin güçlü ve zengin olma düşüncesi. C) EKONOMİK NEDENLER 1. Avrupa'nın fakirliği karşısında İslâm dünyasının zenginliği. 2. Fakir Hıristiyan halkın bu seferlerle zengin olma düşüncesi. 3. Müslümanların kontrolündeki İpek ve Baharat yollarının kontrolünü ele geçirme düşüncesi. Yukarıda verilen sebeplerden dolayı Avrupalılar, Müslümanlar üzerine seferler düzenlediler. Büyük Haçlı Seferleri'nin sayısı sekizdir. Bunlardan ilk dördü önemlidir. I. Haçlı Seferi sonunda Haçlılar, Kudüs ü ele geçirip, Urfa, Antakya, Trablus kontluklarını kurdular. II.Haçlı Seferi, Haçlılara çok pahalıya mal oldu. Bir milyona yakın kayıp verdiler. III. Haçlı Seferi ne Avrupa kralları katıldı. Fakat bir sonuç alınamadı. IV.Haçlı Seferi nde Haçlılar hedeflerini şaşırıp, Bizans ı yağmaladılar ve orada Latin İmparatorluğu nu kurdular (1204). HAÇLI SEFERLERİNİN SONUÇLARI A) DİNİ SONUÇLARI: 1. Kilise ve din adamlarına olan güven ilk defa sarsıldı. 2. Kilise ve papalık ilk defa güç kaybetmeye başladı.
B) SİYASİ SONUÇLARI: 1. Avrupa da Derebeylik zayıfladı, merkezî krallıklar ilk kez güçlenmeye başladı. 2. Türklerin Anadolu da ve batıya ilerleyişi bir süre durdu. C) EKONOMİK SONUÇLARI: 1.Doğu-Batı arasındaki ticaret gelişti,akdeniz kıyılarındaki şehirlerin limanların önemleri arttı. 2. Türk İslam dünyası(anadolu-suriye-filistin) birçok yönden zarar gördü. 3. Avrupa zenginleşti. D) BİLİMSEL VE TEKNİK SONUÇLARI : 1. Avrupalılar İslâm medeniyetini yakından tanıdılar. 2. Barut, pusula, kâğıt, matbaa gibi teknik buluşlar Avrupa'ya taşındı. Bunlar Avrupa medeniyetinin gelişmesinde önemli katkılar sağlamıştır. ANADOLU NUN TÜRKLEŞMESİNDEKİ FAKTÖRLER * Anadolu nun Türkleşmesi Malazgirt Zaferinden sonra beyliklerle birlikte hızlı bir şekilde olmuştur. * Anadolu daki ilk Türk Beylikleri özellikle kuruldukları yerlerde yaptıkları eserlerle Anadolu nun Türkleşmesinde etkili olmuşlardır.bu eserler; Divriği Ulu Cami (Mengücekliler) Erzurum da Çifte Minare (Saltuklular) Sivas ta Gök Medrese ( Danişmentliler). *Anadolu nun Türkleşmesinde buraya gelen dervişler,şair ve düşünürlerde etkili olmuşlardır.örneğin; Mevlana, Yunus Emre ve Hacı Bektaşi Veli gibi. KÖSEDAĞ SAVAŞI 1243 1243 yılında Moğollarla yapılan Kösedağ Savaşı nda Anadolu Selçuklu Devleti yenildi. Bu savaş sonrası devletin birliği bozuldu. Bir süre sonra da Anadolu Selçuklu Devleti yıkıldı. KÖSEDAĞ SAVAŞI NDAN SONRA Anadolu Selçuklu Devleti nin yıkılmasından sonra Anadolu da kurulan Türk beylikleri 1. OSMANOĞULLARI 2. Karamanoğulları 3. Germiyanoğulları 4. Karesioğulları 5. Hamitoğulları 6. Menteşeoğulları 7. Candaroğulları 8. Aydınoğulları 9. Dulkadıroğulları 10. Saruhanoğulları 11. Ramazanoğulları 12. Eretna Devleti OSMANLI TARİHİ (1299 1922) : OSMANLI DEVLETİ NİN KURULUŞU (1299): * Kösedağ Savaşından bir sonra Anadolu Sel.Dev. yıkılmış ve Anadolu nun çeşitli yerlerinde yukarıda adı geçen beylikler Bu beyliklerde en önemlisi ve ileride büyük bir devlet olacak olan OSMANOĞULLARIDIR. * Osmanlı Devleti'ni kuranlar Oğuzların Kayı boyundandır.kayılar Anadolu ya geldiklerinde başlarında bulunan Ertuğrul Gazi batıya doğru ilerleyerek Bizanslılardan Söğüt ve Domaniç'i alarak yurt edinmiştir. * Ertuğrul Gazinin ölümünden sonra beyliğin başına oğlu Osman Gazi geçmiş ve 1299 yılında Söğüt(Bilecik) ve Domaniç(Kütahya)te Osmanlı Devletini kurmuştur. *Osmanlı Beyliği Anadolu da kurulan beylikler arasında en küçüğü olmasına rağmen kısa zamanda büyüyüp güçlü bir devlet haline gelmiştir. Osmanlı Devleti'nin Kuruluşunu ve Yükselişini Kolaylaştıran Nedenler: 1. Osmanlı Devleti kurulduğu sırada Anadolu ve Balkanlarda kuvvetli bir devletin olmaması. 2.Anadolu ve Balkanlardaki devlet ya da beyliklerin birbirleriyle sürekli çatışma halinde olması 3.Osmanlı yöneticilerin öncelikle zayıf olan Bizans'a karşı mücadele etmesi ve diğer beyliklerle mücadele etmemesi 4. Osmanlıların ele geçirdikleri yerlerde adil ve hoşgörülü bir yönetim kurmaları. 5. Devlet yöneticilerinin yetenekli- cesur olmaları ve merkezi sistemin güçlü olması. 6. Osmanlı Beyliğinin Uç(Sınır)Beyliği olması nedeniyle Doğudan gelen Türkmen göçlerinin beyliğin nüfusunu hızla artırması. 7. Anadolu daki dervişlerin Ahi Teşkilatı nın desteğini alması. Ahi teşkilatları toplumda önemli bir yeri vardı. (Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Bey'in, Ahi Şeyhi Edebali'nin kızıyla evlenmesi) 1. OSMAN GAZİ (1299-1324) 2. ORHAN GAZİ (1324 1362 3. I.MURAT (1362 1389) 4. I.BEYAZIT (YILDIRIM 1389-1402 5. I.MEHMET (ÇELEBİ) 1413 1422 6. II.MURAT (1422 1451) OSMANLI DEVLETİ KURULUŞ PADİŞAHLARI (1299 1453) : - Osmanlı Devletinin kurucusudur. - Koyunhisar Savaşı(1302)yapıldı.(Bizans Dev. İle yapılan ilk Savaş) - Osm. Dev.nin ilk başkenti Söğüt olmuştur. - İlk Osmanlı parası Osman Bey zamanında bastırıldı. - Bursa nın fethi (1326). (2.başkent olmuştur.) - Maltepe (Palekanon) Savaşı(1329)'nda Bizans ı yenildi. - Karesioğullarının alınmasıyla ilk denizcilik faaliyetleri başladı.(ilk alınan beylik) - Çimpe Kalesinin alınması. (Rumeli ye geçiş - 1353) - İlk defa Divan Teşkilatının ve ilk düzenli ordunun kurulması. * Edirne fethedildi.(1363). (3.başkent olmuştur.) * Sırp Sındığı savaşı(1364). Haçlılarla bu ilk savaşla Trakya nın büyük bölümü ele geçirildi. * I. Kosova Savaşı yapıldı.(1389). İlk defa bir padişah savaşta şehit düştü. * Yeniçeri ocağı kuruldu. * İlk kez Tımar sistemi uygulandı. * Osm. tarihinde İlk defa İstanbul kuşatıldı. (1396) * Niğbolu Savaşı(1396) Haçlılara karşı kazanıldı. * Anadolu da Türk Birliği ilk defa sağlandı. * Ankara Savaşı (1402) -- Osm. Dev. X Timur arasında olmuştur. Önemi ; Osm. Dev. Yenilmiş ve Fetret Devri ne girmiştir. FETRET DEVRİ(1402-1413) : Ankara Savaşından sonra 11 yıl Osm. Dev.de yaşanan duraklama ve karışıklık devridir. * Osm. Dev.nin 2. Kurucusu dur. * İlk defa bir devletle Deniz savaşı yapıldı. (Venediklilerle) *Edirne Segedin Ant.(1444) Haçlılarla yapılan ilk antlaşma. * Varna Savaşı (1444) Haçlılara karşı kazanıldı. * II.Kosova Savaşı (1448) - Osmanlıların Balkanlardaki hâkimiyeti kesinleşti. * II.Murat tan sonra tahta Fatih geçmiş ve İst. un fethiyle yükselme dönemi başlamıştır.
OSMANLI ORDUSU * İlk düzenli Osmanlı ordusu Orhan Bey zamanında Yaya ve Müsellem (atlılar) adıyla * I.Murat, doğrudan padişaha bağlı olan Kapıkulu ordusunun- Yeniçeri Ocağının - temellerini attı. Fatih devrinde ordu teşkilatı büyük ölçüde tamamlanmıştır. * Osmanlı ordusu Kara Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetleri olmak üzere iki ana bölüme ayrılmaktadır. A) KARA KUVVETLERİ B) DENİZ KUVVETLERİ 1. Eyalet Askerleri 2. Kapıkulu Askerleri 3. Yardımcı Kuvvetler OSMANLI DEVLET YÖNETİMİ DİVAN-I HÜMAYUN ---- (Bakanlar Kurulu) Osmanlı Dev. de devlet işlerinin görüşülüp karara bağlandığı meclise Divan-ı Hümayun denirdi.bugünkü karşılığı Bakanlar Kurulu dur. * Divan-ı Hümayunda alınan kararlar padişah tarafından incelendikten sonra son şeklini alırdı. * Divan-ı Hümayun ilk olarak Orhan Bey zamanında kurulmuş ve Fatih döneminde son şeklini almıştır.divan-ı Hümayun a Fatih e kadar Padişahlar başkanlık ederken bu dönemden sonra Sadrazamlar başkanlık etmiştir. * Divan-ı Hümayun II.Mahmut zamanında kaldırılarak yerine Nazırlıklar(Bakanlıklar) * DİVAN-I HÜMAYUN ÜYELERİ 1. Sadrazam(Vezir-i azam) ---- Başbakan (Padişahtan sonra en yetkili kişi) 2. Vezirler ---- Devlet Bakanları 3. Kazasker(Kadıasker) ---- Adalet Bakanı 4. Defterdar ---- Maliye Bakanı 5. Nişancı (Padişahın tuğrasını ---- Sekreter -imzasını- taşırdı) 6. Kaptan-ı Derya ---- Deniz Kuvvetleri Komutanı 7. Reis-ül Küttab ---- Dışişleri Bakanı 8. Şeyhülislam ---- Diyanet İşleri Başkanı OSMANLI TOPLUMU * Osmanlı Devletinde Halk yaşadıkları yerlere göre gruplara ayrılırdı. Bunlar ; 1. Şehirliler 2. Köylüler. 3. Göçebeler(Konar-Göçerler) * Nüfusun büyük bir bölümü köylüler oluşturmaktaydı. Çünkü Osmanlı halkının çoğunluğu tarımla uğraşmaktaydı. Devlet Müslüman olan köylülerden Öşür (1/10) adında bir vergi alırken gayri Müslimlerden(Müslüman olmayan) Haraç adında bir vergi alırdı.ayrıca gayrimüslimlerden askere gitmedikleri için Cizye adlı bir vergi alınırdı. * Osmanlı Dev.de göçebe olan aileleri yerleşik hayata geçirebilmek için İSKAN (yerleştirme) politikası uygulanmıştır.iskan Politikası daha çok Rumeli de fethedilen topraklarda uygulanmıştır. * İskan Politikasıyla ;1.Göçebeler yerleşik hayata geçirilerek topraklar işlenmiş ve vergiler artmış, 2. Fethedilen bölgeleri Türk yurdu haline getirilerek kalıcı hakimiyet kurma amaçlanmıştır. OSMANLI DEVLETİNDE FETİH HAREKETLERİ İSTANBUL UN FETHİ (29 MAYIS 1453) * İstanbul tarih boyunca birçok devlet ve komutanlar tarafından alınmaya çalışılmış,fakat başarılı olunamamıştır.çünkü İstanbul dünyanın en sağlam surlarıyla çevrili şehriydi. * İstanbul,29 Mayıs 1453 tarihinde II.Mehmet(Fatih) tarafından fethedilmiştir.fatih,istanbul un fethi için o zamana kadar görülmeyen değişik hazırlıklar yapmıştır. İstanbul un Fethi İçin Yapılan Hazırlıklar ; 1. Anadolu Beylikleri ile anlaşmalar yapıldı. 2. Karadeniz den gelebilecek yardımlara karşı Rumeli hisarını yaptırdı. 3. Büyük toplar Şahi ve havan topları yaptırdı. 4. 400 parçalık bir donanma oluşturdu. İstanbul un Fethedilmesinin Sebepleri; 1. İstanbul un Asya ile Avrupa arasında geçiş ve ticaret yolları üzerinde olması. 2.Bizans ın Avrupalıları, Anadolu Beyliklerini ve şehzadeleri kışkırtmasını önlemek. 3. Osmanlı Devletinin Anadolu ve Rumeli toprakları arasında birlik sağlamak istemesi. 4. Rumeli topraklarının güvenliğini sağlamak ve Avrupa daki fetihlerini kolaylaştırmak 5. Hz. Muhammed in(sav) İstanbul için söylediği hadisi(sözü). İstanbul un Fethinin Türk Ve Dünya Tarihi Açısından Önemli Sonuçları : 1.Orta çağ bitti, yeni çağ başladı. 2.Osmanlı Devleti yükselme dönemine girdi ve İstanbul başkent oldu. 3.Bin yıllık Bizans(Doğu Roma) İmp. sona erdi. 4.Boğazların hakimiyeti Osm. Dev.ne geçti ve toprak bütünlüğü sağlandı. 5. II.Mehmet e Fatih unvanı verildi. 6. Fetihte kullanılan topların,avrupa da örnek alınmasıyla Derebeylik (feodalite) yönetimini yıkılmasında etkili oldu. 7. Osm. Dev. nin Avrupa daki ilerlemesi kolaylaştı. 8. Bizans tan kaçan bilim adamları İtalya ya giderek Rönesans ın başlamasında etkili oldular. OSMANLI DEVLETİNDE FETİHLER VE DENİZLERDEKİ GELİŞMELER : 1- FATİH MEHMET (1451-1481) 2- YAVUZ SELİM 1512-1520 * İstanbul un Fethi (1453) * Amasra ve Sinop un fethi * Trabzon un Fethi (1461) Önemi;İpek yolunun kontrolü ele geçti. * Kırım ın Fethi (1477) Önemi;Karadeniz ticaretinin kontrolü. * Ege Denizindeki bazı adalarının fethi. * Otlukbeli Savaşı (1473) Osm. Dev. X Akkoyunlu Dev. Önemi;Akkoyunlu Dev.yıkıldı. * ÇALDIRAN SAVAŞI (1514) Önemi;Doğu ve Güneydoğu Anadolu tamamen alındı. * MISIR IN FETHİ (1517) Önemi; Halifelik ve Baharat Yolunun kontrolü Osm. Dev.ne e geçmiştir.
3- KANUNİ SÜLEYMAN (1520-1566) 4- II.SELİM (1566-1579) 5- DURAKLAMA (1579-1699) *Rodos Adasının Fethi (1522) Önemi; Ege Denizinin güvenliği sağlandı. * Mohaç Savaşı (1526) Önemi;Macaristan Osmanlı topraklarına katıldı. * Kapitülasyonlar-Ayrıcalık- ( 1535) Fransızlara,Haçlı birliğini parçalamak için birtakım ayrıcalıklar verilmiştir. * Preveze Deniz Zaferi (1538) Önemi; Akdeniz de üstünlük sağlanmıştır. Tarihimizdeki en önemli deniz zaferidir. * Hint Deniz Seferleri (1538-1553) * Bu dönemde Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa öncülüğünde fetihler yapılmıştır. * Kıbrıs ın Fethi (1571) Önemi;Doğu Akdeniz in güvenliği sağlanmıştır. * İnebahtı Deniz Savaşı (1571) Önemi; Osm. Dev.ilk defa yenilmiştir. *Girit Adasının Fethi (1648) Önemi ; Fetih 24 yıl sürmüştür ve Osm. Dev.nin güçsüzlüğünü göstermiştir. * Çeşme Baskını (1770) Osmanlı Donanması Çeşme(İzmir)de Rusların baskınıyla yakılmıştır. * Sinop Baskını (1853) Osmanlı Donanması Sinop limanında Rusların baskınıyla yakılmıştır. OSMANLI DEVLETİ NDE YENİLEŞME HAREKETLERİ * Osmanlı Dev. 16.yüzyılın sonlarından itibaren özellikle askeri alanda gerilemeye başlamış ve Avrupa ya karşı yapılan savaşlarda başarısız olunmaya başlamıştır. * Askeri alandaki gerilemeyi önlemek için çalışmalar yapılmış ve subay yetiştirmek için yeni okullar açılmıştır. - III.Selim zamanında, Nizam-ı Cedit adında bir ordu - II.Mahmut döneminde,görevini yerine getiremeyen Yeniçeri Ocağı kaldırılarak yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adında bir ordu OSMANLI DEVLETİNDE ADALET VE HOŞGÖRÜ: Osmanlı Devleti, farklı din ve ırktan birçok milleti kendi içinde barındırmasına rağmen 600 yıl kadar yaşamayı ve bu toplulukları Osmanlı Milleti adı altında bir arada tutmayı başarmıştır. Bundaki en önemli etken Osmanlı Dev. nin izlediği Adalet ve hoşgörü politikasıdır. OSMANLI AVRUPA ETKİLEŞİMİ : * Osmanlı Devletinin Avrupa yı etkilediği alanlar : Halı Müzik(Mehter Müziği) Kahve kültürü gibi. * Osmanlı Devletinin Avrupa dan etkilediği alanlar: Askeri (ilk) Mimari Edebiyat Resim Sosyal Hayat ve Bilimsel alanlarda etkilemiştir. LALE DEVRİ (1718 1730) * Osmanlı tarihinde, 1718 Pasarofça Antlaşması ile başlayıp 1730 Patrona Halil isyanı ile sona eren devrine Lâle Devri denilir. * Bu dönemin padişahı III.Ahmet,Sadrazamı ise Nevşehirli Damat İbrahim Paşadır. Lale Devri'nde özellikle kültürel alanda birçok yenilik yapılmıştır.yenilikler Şunlardır : 1. Osmanlı Dev.de ilk defa Devlet Matbaası (1727 - İbrahim Müteferrika ) 2. İlk kez çiçek aşısı uygulandı. 3. Komşu ülkelerle barış siyaseti izlenmiş, İstanbul'da saraylar, köşkler ve lale bahçeleri yapılmıştır. 4. Avrupa'ya ilk kez geçici elçilikler açılmıştır. 5. İstanbul'un çeşitli yerlerinde kütüphaneler açıldı. 6. İlk defa Tulumbacı(İtfaiye) Ocağı kuruldu. 7. Yalova da kağıt ve İstanbul da kumaş fabrikası kuruldu. NOT: Lâle Devri, Osmanlı Devleti'nde batının üstünlüğünün kabul edildiği, batının örnek alınarak ıslahatların(yeniliklerin) yapıldığı ilk dönemdir. 19.YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİNDE ISLAHAT (YENİLİK) HAREKETLERİ : III.SELİM (1789-1807) II. MAHMUT (1808-1839): ABDÜL MECİD (1839-1861): II. ABDÜLH AMİT (1876-1909): 1-Yeniliklerinin genel ismi ve Avrupa tarzında kurduğu ordu Nizam-ı Cedid'tir. 2-Avrupa dan öğretmen ve subay getirildi. 3-Avrupa'ya ilk kez sürekli elçilikler gönderildi. 4. İrad-ı Cedit adında yeni bir ordu kurdu. 5. Mehter takımı yerine Musika-i Hümayun kurdu. 1. Divan-ı Hümayun kaldırılarak yerine Nazırlıklar(Bakanlıklar) kuruldu. 2. İlk nüfus sayımı yapıldı.(1830) 3. Polis ve posta teşkilatı kuruldu. 4. Yeniçeri Ocağı kaldırıldı. Vaka-yı Hayriye(Hayırlı Olay) denir. 5. İlköğretim mecburi hale getirildi. 6. Takvim-i Vakai adıyla ilk resmi gazete çıkarıldı. 7. İlk kez Avrupa öğrenciler gönderildi. A) TANZİMAT FERMANI (1839) * Tanzimat Fermanı ile; Osmanlı Devleti nde ilk defa padişahın gücü üstünde kanun gücünün üstünlüğü kabul edilmiş ve padişahın yetkileri sınırlandırılmıştır. * Tanzimat Fermanı; demokratikleşme yolunda atılmış en önemli adımlardan birisidir. B) ISLAHAT FERMANI (1856) Avrupalı devletlerin baskısıyla ilan edilen bu fermanla azınlıklar(gayrimüslimler), Müslüman halktan daha ayrıcalıklı hale geldiler. 1.Çeşitli alanlarda birçok okullar açılmıştır. 2.Ziraat Bankası kuruldu.(1881) 3.Haberleşme ve Ulaşım(Demiryolu) alanında gelişmeler oldu. 4.Meşrutiyet İlan Edildi (1876): Önemi;I.Meşrutiyetin ilan edilmesi ile,osm. Dev.de ilk defa halk padişahın yanında devlet yönetiminde söz sahibi olmuştur. Ayrıca tarihimizdeki ilk Anayasa olan Kanun-ı Esasi kabul edilmiştir.
OSMANLI DEVLETİNDE ORDU : * Osmanlı ordusu Kara Kuvvetleri ve Deniz Kuvvetleri olmak üzere iki ana bölüme ayrılmaktadır. A) KARA KUVVETLERİ B) DENİZ KUVVETLERİ 1. Eyalet Askerleri 2. Kapıkulu Askerleri 3. Yardımcı Kuvvetler 1-Eyalet Askerleri Tımarlı sipahiler: Osmanlı Devleti'nin en önemli askeri kuvveti tımarlı atlı birliklerdir. Tımar sahipleri kendine verilen dirliğin (toprağa bağlı köylüden alınan verginin) geliri karşılığında asker yetiştirirlerdi. Savaş zamanında tımarının azlığı veya çokluğuna göre "cebelü" denilen tam donanımlı silahlı ve zırhlı asker yetiştirmekteydi. Akıncılar: Sınır boylarında oturan birliklerdi. Orduya öncülük etmek, düşman birlikleri hakkında istihbarat bilgileri toplamak görevleriydi 2-Kapıkulu Askerleri: *Bunlar padişaha bağlı ve üç ayda bir ulufe denilen maaş alan askerlerdi. *Kapıkulu askerleri başlangıçta savaş esirleri arasından seçilenlerden oluşturdu. Ancak Ankara Savaşı ndan sonra fetihlerin durması üzerine hazırlanan Devşirme Kanunu ile Hıristiyan ailelerden alınan çocukların Türk kültürü ile yetiştirilmesi ile oluşturulmaya başlanmıştır *Kapıkulu askerleri kapıkulu piyadeleri ve süvarileri olmak üzere ikiye ayrılırdı. a)kapıkulu Piyadeleri Yeniçeri Ocağı: Savaş zamanında padişahın yanında yer alırlar. Barış zamanında onu korurlar ve İstanbul un güvenliğini sağlarlardı. Acemi Ocağı: Kapıkulu ocaklarına asker yetiştiren bir okul durumundaydı. Cebeci Ocağı: Orduya ait silahların yapımı, bakımı ve korunmasından sorumluydu. Topçu Ocağı: Savaş meydanlarında topları döken ve kullanan bir ocaktı. Humbaracı Ocağı: Savaşlarda humbara adı verilen el bombası ile havan toplarını kullanırdı. Lağımcı Ocağı: Kale kuşatmaları sırasında tüneller kazarak surların altına patlayıcılar yerleştirme veya kale içine tüneller açmakla görevliydi. b)kapıkulu Süvarileri Kapıkulu ocaklarının atlı sınıfıdır. Yeniçeri ocaklarından yükselenler bu sınıfı oluştururdu. Kapıkulu Süvarileri kendi içerisinde altı sınıfa (Sipahi, Silahtar, Sağ Ulufeciler, Sol Ulufeciler, Sağ Garipler, Sol Garipler) ayrılırdı. Bunlar savaşta padişahı, hazineyi, sancakları ve ordunun ağırlıklarını korurlardı. 3)Yardımcı Kuvvetler Yardımcı kuvvetlerin en önemli kısmını bağlı beylik ve eyaletlerden gönderilen askerler oluştururdu. Osmanlı Devleti kendine bağlı Kırım, Eflak ve Boğ-dan gibi yerlerden asker alırdı. B-DENİZ KUVVETLERİ(DONANMA) **Orhan Bey devrinde Marmara Denizi'nin güney kıyısında bulunan Karesi Beyliği egemenlik altına alınmıştır. Bu beyliğin gemilerinden faydalanan Osmanlılar Rumeli'ye geçerek fetihlerde bulunmuşlardır. *Osmanlı denizciliği Fatih zamanında büyük geliş-meler göstermiş, Kanuni zamanında ise altın çağını yaşamıştır. Bu dönemde Osmanlı donanması tüm Avrupa donanmasıyla baş edebilecek güçte idi. Donanmanın bütün gemileri Türk tersanelerinde yapılırdı. Gelibolu, Süveyş, İstanbul ve Rusçuk ta önemli tersaneler *Donanma başkomutanına kaptan-ı derya veya Kaptan Pasa denirdi. Donanmanın diğer komutanlarına reis, donanma askerlerine ise levent adi verilirdi. Barbaros Hayreddin Pasa, Piri Reis, Burak Reis, Turgut Reis, Seydi Ali Reis, Kemal Reis Osmanlı Yükselme Dönemi'nin ünlü denizcileridir. OSMANLI DEVLET YÖNETİMİ DİVAN-I HÜMAYUN Orhan Bey zamanında Padişah başkanlığında toplanan üst düzey devlet görevlilerinin devlet işlerini görüştükleri meclistir. Toplantılara katılan asil üyeler, sadrazam, vezirler, kazaskerler, defterdarlar ve nişancıdır. Fatih dönemine kadar padişahların başkanlığında toplanmıştır. Bu dönemden itibaren Divan başkanlığı sadrazamlara bırakılmıştır. Bu uygu-lama sadrazamların devlet yönetimindeki etkinliğini daha da arttırmıştır Divan teşkilatı, 19. yüzyılda II. Mahmut döneminde kaldırılmıştır. Divan ın yerine bugünkü anlamda bakanlıklar diyebileceğimiz nazırlıklar Divan üyeleri ve bunları başlıca görevleri şunlardır: 1. Sadrazam, padişahın vekili olup, devlet idaresinde büyük yetki sahibidir. Padişahtan sonra en yetkili devlet adamıdır. Büyük devlet memurlarının atamalarını yapar ve görevden alır. Padişah sefere çıkmadığı zaman orduya komuta ederdi. Fatih Sultan Mehmet zamanında Divana başkanlık etmeye başladı. 2. Nişancı, padişahın yazılarına (ferman, berat vb.) onun imzası olan nişanını koymak ve tuğrasını çekmekle görevlidir. Devletin en önemli gelir kaynaklarından olan arazi kayıtlarını içeren tahrir defterlerindeki düzeltme ve değiştirmeleri de nişancı yapar. 3. Vezirler, bakanlık ve valilik gibi önemli görevler yaparlar ve paşa unvanı taşırlar. 4. Defterdarlar, Osmanlı Devleti'nin maliye işlerinden sorumludur. 5. Şeyhülislam (Müftü): Divandan çıkan kararların dine uygun olup olmadığını denetlerdi. 6. Kazasker Adalet işlerine bakardı, Kadıların ve Müderrislerin atamalarını yapardı, Divana gelen davalara bakardı. 7. Reis-ül Küttab: Dış işleri ile ilgilenirdi. 8. Kaptan-ı Derya: Donanma komutanıdır