İhracatçı Eğilim Araştırması

1 İhracatçı Eğilim Araştırması 1. Çeyrek Sonuçları Ocak-Mart Gerçekleşmeleri Nisan-Haziran Beklentileri İSTANBUL // 24 Nisan 2014

ARAŞTIRMANIN KAPSAMI // (1/2) Araştırmanın 1. dönemi kapsamında aşağıdaki temel konu başlıkları irdelenmiştir: 2 Ocak - Mart 2014 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi gerçekleşmeleri, Nisan - Haziran 2014 döneminde üretim, ihracat, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, birim ihraç fiyatı, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, genel kârlılık düzeyi, ihracatta kârlılık düzeyi, beklentileri, Ocak -Mart 2014 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin orijinleri, Nisan- Haziran 2014 döneminde ilk kez girilmesi planlanan pazarlar/ülkeler, Ocak - Mart 2014 döneminde ihracatta yeni pazarlara girebilme / mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabilme / müşteri kaybedilen pazar olup olmadığı / tamamen kaybedilen pazar olup olmadığı, Ocak - Mart 2014 döneminde ihracat pazarlamasında karşılaşılan sorunlar, Ocak Mart 2014 dönemi ile Nisan-Haziran 2014 döneminde dış finansman talebi, Döviz kuru riskinden korunmak için kullanılan araçlar / Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenleri,

ARAŞTIRMANIN KAPSAMI // (2/2) 3 Ocak-Mart 2014 cirosunun ihracat ve iç piyasa satışlarına dağılımı, Sektörlerin ihracatta karşılaştıkları öncelikli sorunların tespiti, 1. çeyrek sonu itibariyle toplam çalışan sayısı / dönemde çalışan sayısındaki değişim, 1. çeyrek çalışan sayısının geçen yılın aynı dönemine göre nasıl değiştiği, Nisan- Haziran 2014 döneminde yeni çalışan istihdam etme durumu/ istihdam öngörüleri, Ocak- Mart 2014 döneminde yapılan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, Nisan- Haziran 2014 döneminde yapılması planlanan yurt içi / yurt dışı yatırım türleri, Nisan-Haziran 2014 dönemi ve 2014 yıl sonuna ilişkin piyasa tahminleri, 2014 yılı sonu itibarıyla Sektör - Türkiye - Avrupa - Dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin tahminler, Şirketlerin halihazırda aktif web sitesi olup olmadığı, Şirketlerin kullandığı sosyal medya kanalları, Müşteri ilişkileri yönetiminde web sitesi ve sosyal medya araçlarının aktif kullanılıp kullanılmadığı.

METODOLOJİK BİLGİLER // 4 Katılım # Katılım Oranı Ortalama Cevaplanma Süresi 1. Dönem (Ocak-Mart 2010) 313 %24,0 20,52 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2010) 525 %27,4 19,40 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2010) 500 %26,1 21,34 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2010) 527 %27,5 19,20 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2011) 531 %26,8 22,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2011) 546 %27,6 20,18 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2011) 509 %26,0 27,44 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2011) 520 %26,5 25,43 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2012) 507 %25,5 28,55 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2012) 508 %25,5 26,15 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2012) 505 %25,5 25,81 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2012) 505 %25,5 26,65 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2013) 502 %25,2 25,40 dk. 2. Dönem (Nisan-Haziran 2013) 500 %23,0 26,57 dk. 3. Dönem (Temmuz-Eylül 2013) 471 %21,6 25,19 dk. 4. Dönem (Ekim-Aralık 2013) 500 %26 25,23 dk. 1. Dönem (Ocak-Mart 2014) 500 %26 23,33 dk.

GÖRÜŞÜLEN FİRMALARIN SEKTÖRLERE GÖRE DAĞILIMI // 5 Sektör Toplam Oran Tekstil, Hazır Giyim, Deri ve Halı 126 25% Demir çelik ve Demir dışı Metaller 59 12% Bitkisel Ürünler 56 11% Makine, Elektrik- Elektronik ve Bilişim 43 9% Otomotiv Sanayi 39 8% Hububat - Bakliyat 38 8% Kimyevi Maddeler ve Mamulleri 36 7% Toprak Ürünleri ve Madencilik 36 7% Ağaç Orman Ürünleri 30 6% Su Ürünleri ve Hayvansal Ürünler 14 3% Dış Ticaret Sermaye Şirketi 23 5% TOPLAM 500 100,0% Firmalardan en yüksek ciro elde ettikleri sektörü belirtmeleri istenmiştir.

TEMEL BULGULAR// 6

Yılın İlk Çeyreğindeki Gerçekleşmeler // 7 S Geçen yılın aynı dönemine göre, geçtiğimiz 3 aylık dönemdeki (Ocak- Mart 2014) gelişmeyi belirtiniz. Arttı Aynı kaldı Azaldı Bu alanda verimiz yok 6,7% 1,8% 19,1% 25,2% 32,9% 26,6% 41,3% 46,4% 7,1% 5,2% 4,2% 3,4% 5,0% 14,8% 19,7% 19,9% 21,8% 49,8% 39,0% 48,4% 69,0% 34,2% 26,4% 32,0% 4,8% 5,4% 19,3% 19,3% 6,1% 8,0% 39,4% 33,0% 30,0% 54,3% 38,6% 40,4% 42,8% 20,3% 17,2% 21,2% 11,9% 8,0% 1,7% 8,6% 31,4% 42,1% 54,9% 41,3% Üretim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi maliyetleri Birim ihraç fiyatı İthal girdi kullanım oranı Hammadde Genel kârlılık birim ithalat düzeyi fiyatı İhracatta kârlılık düzeyi Enerji birim girdi fiyatı (doğalgaz, LPG, Fuel oil) Elektrik tüketimi Baz: 500 Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, enerji birim girdi fiyatı ve elektrik tüketimi unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 477 dir.

Yılın 2. Çeyreğinden Beklentiler // 8 S Geçen yılın aynı dönemine göre, önümüzdeki 3 aylık dönem (Nisan- Haziran 2014) için beklentinizi belirtiniz. Artar Aynı kalır Azalır Bu alanda verimiz yok 6,5% 13,4% 36,1% 2,0% 14,2% 36,6% 8,0% 5,2% 5,0% 4,6% 5,0% 9,0% 14,5% 21,0% 41,7% 40,9% 61,6% 55,1% 19,9% 19,5% 6,5% 5,5% 45,1% 58,5% 4,8% 6,0% 14,9% 10,9% 26,2% 23,2% 2,7% 7,1% 35,0% 44,0% 50,6% 50,2% 44,0% 47,2% 36,7% 18,7% 48,2% 24,8% 15,1% 30,0% 18,4% 20,6% 47,4% 37,9% Üretim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi maliyetleri Birim ihraç fiyatı İthal girdi kullanım oranı Hammadde Genel kârlılık birim ithalat düzeyi fiyatı İhracatta kârlılık düzeyi Enerji birim girdi fiyatı (doğalgaz, LPG, Fuel oil) Elektrik tüketimi Baz: 500 Dış ticaret sermaye şirketlerine üretim, kapasite kullanım oranı, stok durumu, girdi maliyetleri, ithal girdi kullanım oranı, hammadde birim ithalat fiyatı, enerji birim girdi fiyatı ve elektrik tüketimi unsurları üzerindeki gelişme sorulmamıştır, dolayısıyla bu unsurları yanıtlayan firma sayısı 477 dir.

Yılın 1. Çeyreğinde İhracatta Yeni Pazarlar// 9 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2014) döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiniz mi? 2010-35,9% 2011-30,5% 2012-33,6% 2013-34,8% 42% 36% 34% 32% 31% 30% 31% 31% 34% 34% 33% 34% 34% 32% 34% 40% 40% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 40,4% 41,5% 48,2% 34,6% Baz: 500 Grafikte Ocak- Mart 2014 döneminde ihracatta yeni pazarlara girebildiğini belirten firmaların oranı ihracat büyüklükleri kırılımında incelenmektedir.

Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan Ülkeler// 10 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran 2014) ilk kez girmeyi planladığınız 5 hedef ülkeyi yazınız. 21,0% 10,6% 10,6% 9,4% 9,0% 10,4% 7,4% 6,8% 6,6% 6,4% 6,2% 6,0% 5,6% 5,2% 5,2% Baz: 500 5% in altındaki ülkeler tabloda yer almamaktadır.

Yılın 2. Çeyreğinde İlk Kez Girilmesi Planlanan İlk 5 Ülke// 11 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Rusya [21,0%] Rusya [16,9%] Rusya [17,0%] Rusya [26,3%] A.B.D. [10,6%] Japonya [9,2%] A.B.D. [13,5%] Irak [12,4%] Almanya [10,6%] A.B.D. [8,5%] Almanya [10,6%] Almanya [12,0%] Çin [9,4%] Almanya [8,5%] Çin [10,6%] Çin [10,6%] Irak [9,0%] Irak [7,7%] Brezilya [9,9%] A.B.D. [10,1%] Baz Genel : 500; Baz İlk 500 :142; Baz İkinci 500 :141; Baz Diğer :217

Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi// 12 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak-Mart 2014) ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş alabildiniz mi? 73,0% 61,6% 59,2% 55,8% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak- Mart 2014 döneminde ihracatta; mevcut pazarlarda yeni müşterilerden sipariş aldığını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 500

Yılın İlk Çeyreğinde İhracatta Mevcut Pazar Değerlendirmesi// 13 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2014) ihracatta; müşteri kaybettiğiniz pazar oldu mu? 26,2% 22,5% 30,5% 25,8% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak- Mart 2014 döneminde ihracatta; müşteri kaybettiği pazar olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 500

İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim// 14 Mevcut Pazarlarda Yeni Müşterilerden Sipariş Alma Oranlarındaki Değişim 60% 61% 76% 74% 73% 71% 71% 71% 69% 68% 69% 66% 67% 65% 66% 65% 64% 62% 65% 65% 65% 65% 63% 61% 63% 61% 64% 63% 63% 62% 62% 61% 62% 58% 59% 60% 61% 58% 59% 59% 57% 58% 61% 61% 57% 60% 56% 56% 58% 59% 57% 57% 56% 56% 56% 54% 56% 56% 54% 52% 50% 50% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

İhracatta Mevcut Pazar Potansiyelindeki Değişim// 15 Mevcut Kaybedilen Pazar Oranlarındaki Değişim 47% 44% 44% 40% 38% 34% 42% 40% 37% 43% 41% 40% 35% 46% 44% 38% 39% 38% 33% 33% 34% 33% 42% 42% 37% 37% 36% 35% 33% 35% 36% 34% 38% 36% 35% 33% 32% 30% 34% 32% 31% 39% 35% 34% 33% 32% 33% 30% 25% 28% 26% 26% 23% 28% 26% 30% 26% 23% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer

Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı// 16 S Geçtiğimiz 3 aylık dönem (Ocak-Mart 2014) cirosunun ne kadarı ihracat ne kadarı ise iç piyasa satışlarından elde edilmiştir? İhracat İç Piyasa Satışları 37,5 36,2 34,5 40,2 62,5 63,8 65,5 59,8 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak Mart 2014 döneminde elde edilen cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İhracat Trend İç Piyasa Satışları 60,1 59,9 57,9 60,9 59,4 62,4 62,3 60,9 60,7 62,4 62,5 39,8 40,1 42,1 39,1 40,6 37,6 37,7 39,1 39,3 37,6 37,5 2010-Q4 2011-Q1 2011-Q2 2011-Q3 2011-Q4 2012-Q1 2012-Q2 2012-Q3 2012-Q4 2013-Q1 2014-Q1 İhracat 60,1 59,9 57,9 60,9 59,4 62,4 62,3 60,9 60,7 62,4 62,5 İç Piyasa Satışları 39,8 40,1 42,1 39,1 40,6 37,6 37,7 39,1 39,3 37,6 37,5 Baz: 500

Yılın İlk Çeyreğinde Cironun Pazara Göre Dağılımı (Sektörler) // 17 27,2 27,6 37,5 40,6 41,4 43,2 43,5 46,4 46,9 59,2 72,8 72,4 62,5 59,4 58,6 56,8 56,5 53,6 53,1 40,8 Tekstil İhracat Bitkisel Ürünler İç Piyasa Satışları GENEL Toprak Ürünleri ve Madencilik Otomotiv Sanayi Makine Elektrik Elektronik ve Bilişim Hububat Bakliyat ve Mamulleri Kimyevi Maddeler ve Mamulleri Demirçelik ve Demirdışı Metaller Agaç Orman Ürünleri Baz: 500 Yukarıdaki grafikte; Ocak - Mart 2014 dönemindeki cironun ihracat ve iç piyasadan elde edilme oranı sektörel kırılımda sunulmaktadır. Ciroda iç piyasa satışları oranının en yüksek olduğu sektörler olarak ağaç- orman ürünleri, demirçelik/ demir dışı metaller ile kimyavei maddeler sektörleri ön plana çıkmaktadır.

Yılın İlk Çeyreğinde İhracat Pazarlamasında Karşılaşılan Sorunlar// 18 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2014), ihracat pazarlamasında aşağıdaki sorunlardan hangileri ile karşılaştınız? (Çok Cevap) Rekabetçi fiyat sunamama 51,6% Hedef ülkedeki ekonomik koşullar 44,0% Hedef ülkedeki siyasi ve bürokratik engeller 31,0% Finansman 26,0% Korumacılık politikaları 15,8% Tarife dışı engeller Tanıtım sorunu Ürün kalitesi Hedef ülkenin dili 10,0% 8,4% 7,4% 3,6% Herhangi bir sorun yaşamadım 20,0% Baz: 500

İhracat Sektörünün Öncelikli Sorunları// 19 S Aşağıdakilerden hangileri sektörünüzün öncelikli sorunlarıdır? (Çok Cevap) Enerji maliyetleri Döviz kurları 47,8% 50,6% Hammadde ve aramal fiyatları 41,4% İstihdam maliyetleri Lojistik maliyetleri Teşviklerin ve vergi uygulamalarının Vergi maliyetleri Finansman elverişliliği ve maliyetleri Bürokratik engeller Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergileri Kayıtdışı ticaret Nitelikli personel yetersizliği İç pazardaki fiyat istikrarsızlığı 36,0% 32,4% 28,8% 28,4% 27,2% 24,8% 24,6% 21,6% 18,0% 17,4% Sektördeki kapasite fazlası Diğer 2,2% 12,2% * Bir önceki çeyreğe göre azalış var. Baz: 500

Yılın İlk Çeyreğinde Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri// 20 S Üretimde kullanılan hammaddelerin ne kadarının yurt içinden, ne kadarının yurt dışından temin edildiğini (orijinlerini) oransal olarak belirtir misiniz? Yurt içi Yurt dışı 32,8 41,9 32,9 27,2 67,2 58,1 67,1 72,8 Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Ocak- Mart 2014 döneminde üretimde kullanılan hammaddelerin yurt içi ve yurt dışından temin edilme oranları firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. İlk 500 büyük firmada yerli girdi kullanım oranı ortalama %58,1 iken diğer firmalarda bu oran 15 puan daha yüksektir. Soru, ticaret sermaye şirketleri dışında tüm sektörlerde faaliyet gösteren firmalara yöneltilmiştir. Baz: 477

Kullanılan Hammaddelerin Orijinleri// Trend 21 Yurt içi Yurt dışı 65,5 65,5 66,1 67,1 66,5 67,7 67,1 64,9 64,2 63,1 65,6 65,1 67,2 34,5 34,5 33,9 32,9 33,5 32,3 32,9 35,1 35,8 36,9 34,4 34,9 32,8 2010- Q4 2011- Q1 2011- Q2 2011- Q3 2011- Q4 2012- Q1 2012- Q2 2012- Q3 2012- Q4 2013- Q1 2013- Q3 2013- Q4 Yurt içi 65,5 65,5 66,1 67,1 66,5 67,7 67,1 64,9 64,2 63,1 65,6 65,1 67,2 Yurt dışı 34,5 34,5 33,9 32,9 33,5 32,3 32,9 35,1 35,8 36,9 34,4 34,9 32,8 2014- Q1

Yılın İlk Çeyreğinde Dış Finansman Talebi// 22 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2014), dış finansman talebiniz oldu mu? 2010 30,0% 2011 36,6% 2012-40,4% 2013-41,6% 29% 30% 33% 32% 27% 39% 34% 41% 39% 40% 43% 39% 42% 41% 42% 41% 41% 41,2% 46,5% 41,8% 37,3% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Baz: 500 Yukarıdaki grafikte; Ocak- Mart 2014 döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır.

Yılın İlk Çeyreğinde Dış Ticaret Finansman Kaynakları// 23 S Dış ticaret (ihracat) finansman ihtiyacınızı hangi kaynaklardan karşıladınız? (Çok Cevap) 88% 81% 77% 78% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 54% 56% 58% 47% 40% 35% 33% 32% 34% 21% 17% 15% 9% 9% 10% 9% 14% 7% 5% 2% 3% 5% 2% Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları (Eximbank hariç) Faktoring Leasing Yurtdışı Finans Kurumları Diğer kaynaklar Soru, Ocak- Mart 2014 döneminde dış finansman talebi olduğunu belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz Genel : 206; Baz İlk 500 :66; Baz İkinci 500 :59; Baz Diğer :81

Yılın 2. Çeyreğinde Finansman Talebi// 24 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran 2014), dış finansman talebiniz olacak mı? 41,4% 43,7% 41,1% 40,1% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Yukarıdaki grafikte; Nisan- Haziran 2014 döneminde dış finansman talebi olacağını belirten firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 500

Döviz Kuru Riskinden Korunmak İçin Kullanılan Araçlar// 25 S Döviz kuru riskinden korunmak için aşağıdaki araçlardan/ hedging yöntemlerinden hangilerini kullanıyorsunuz? (Çok Cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 45% 46% 51% 36% 30% 32% 30% 32% 28% 27% 25% 37% 11% 9% 9% 9% 8% 7% 6% 6% 8% 5% 5% 3% 3% 3% 4% 1% Döviz kredisi / Vadeli işlemler Forward işlemler SPOT Piyasalar Opsiyon SWAP Future işlemler Hiçbiri Baz: 500

Döviz Kuru Riskine Karşı Araç Kullanmama Nedenleri// 26 S Döviz kuru riskinden korunmak için herhangi bir araç kullanmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) Dövizde artış beklentisinden dolayı 34,8% İthalatımız da olduğundan 29,1% Araçlar hakkında bilgim yok 18,5% Yüksek komisyon oranları 11,0% Kredi limiti yetersizliği Gerek duyulmadı/risk yok İhracat ile ithalat tahsilatının birbirini karşılaması Gelir / Gider döviz olduğu için Hizmet veren kurumlara duyulan güvensizlik Merkez tarafından yönetiliyor Diğer 4,4% 4,4% 4,4% 3,5% 3,1% 1,8% 4,8% Soru, döviz kuru riskinden korunmak için hiçbir araç kullanmadığını belirten firmalara yöneltilmiştir. Baz: 227

Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri// 27 S 1. Çeyrek sonu itibariyle firmanızdaki toplam mevcut çalışan sayısını belirtiniz. Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 42 (n:495) 149 (n: 460) 5 (n: 262) 88 (n: 140) 423 (n: 121) 15 (n: 80) 60 (n: 141) 210 (n: 138) 5 (n: 75) 17 (n: 214) 60 (n: 201) 3 (n: 107) Firma büyüklüğüne bağlı olarak çalışan sayısındaki değişkenlik nedeniyle ortalama olarak medyan kullanılmıştır. 2014 yılı 1. çeyrekte sektörde ortalama çalışan sayısı 196 olarak hesaplanmaktadır. Bu dönemde ikinci 500 de yer alan firmalarda toplam çalışan sayısındaki artış dikkat çekmektedir (anketi cevaplayan grup kırılımın etkisi olmuştur). Yandaki grafikte dönemlere göre ortalama çalışan sayısındaki değişim incelenmektedir. 200 150 100 50 0 Dönemlere Göre Ortalama Personel Sayısındaki Değişim 174 176 177 196 160 165 169 159 162 166 139 139 132 142 147 152 159 149 140 136 130 130 129 134 120 123 125 110 100 105 110 107 118119 25 29 35 25 30 30 30 30 35 35 35 36 35 30 35 38 42 5 3 4 4 4 4 2 5 4 5 5 5 5 4 5 5 5 Genel Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge

Yılın İlk Çeyreğinden İstihdam Verileri// Genel 28 S 1. Çeyrekte çalışan sayınızdaki değişimi ve net gerçekleşmeyi (kaç kişi azaldığı ya da arttığını yazar mısınız? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 21,4% 25,4% 27,0% 15,2% Net değişim Ortalama +3,9 personel Mavi Yakalı 28,4% 28,9% 35,5% 23,5% Ar-Ge Personeli 6,6% 9,9% 5,0% 5,5% 89,4% BAZ 500 142 141 217 Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının arttığını belirten firmaları ifade etmektedir. 64,0% 54,4% 21,4% 28,4% 6,6% 14,6% 17,2% 4,0% Arttı Azaldı Değişmedi Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Baz: 500

Yılın İlk Çeyreğinde İstihdam Değerlendirmesi// 29 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2014) çalışan sayınız, geçen yıla göre nasıl değişti? 32,0% 29,4% 12,4% 45,0% 38,8% 59,8% 17,6% 20,0% 8,0% Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Beyaz Yakalı 29,4% 33,8% 37,6% 21,2% Mavi Yakalı 32,0% 28,2% 46,1% 25,3% Ar-Ge Personeli 12,4% 19,0% 12,1% 8,3% BAZ 500 142 141 217 Tablodaki oranlar; dönemde çalışan sayısının geçen yılın aynı döneminde göre arttığını belirten firmaları ifade etmektedir. 8,0% 9,2% 19,8% Arttı Aynı kaldı Azaldı Cevap vermek istemiyorum Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Baz: 500

Yılın 2. Çeyreğine İlişkin İstihdam Beklentisi// 30 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran 2014) yeni çalışan istihdam edecek misiniz? Evet ise, kaç yeni çalışan istihddam edeceğinizi belirtiniz. Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer Ortalama +17 personel (3 Beyaz Y.+ 14 Mavi Y.) Beyaz Yakalı 24,0% 30,3% 27,7% 17,5% Mavi Yakalı 27,0% 29,6% 33,3% 21,2% Ar-Ge Personeli 9,6% 12,7% 9,2% 7,8% BAZ 500 142 141 217 49,2% 46,0% 58,8% Tablodaki oranlar; gelecek dönemde yeni çalışan istihdam edeceğini belirten firmaları ifade etmektedir. 24,0% 27,0% 26,8% 27,0% 31,6% 9,6% Evet Hayır Bilmiyorum / Fikrim yok Beyaz Yakalı Mavi Yakalı Ar-Ge Personeli Baz: 500

Yılın İlk Çeyreğinde Gerçekleştirilen Yatırımlar// 31 S Geçtiğimiz 3 aylık dönemde (Ocak- Mart 2014) yaptığınız yurt içi/ yurt dışı yatırımın türlerini belirtiniz. (Çok Cevap) Yurt İçi Yurt Dışı 72,4% 49,8% 32,0% 26,0% 10,4% 8,6% 14,6% 13,4% 12,4% 11,2% 4,0% 4,6% 1,4% 1,4% Modernizasyon Kapasite artırımı Yeni tesis kurma / Satın alma Ar-Ge / inovasyon yatırımı Satış- dağıtım ağı genişletme Şirket satınalma Hiçbir yatırım yapılmadı Baz: 500

Yılın 2. Çeyreğinde Gerçekleştirilmesi Planlanan Yatırımlar// 32 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran 2014) yurt içi/ yurt dışı yatırımlarınız hangi alanda olacak? (Çok Cevap) Yurt İçi Yurt Dışı 71,2% 47,0% 31,8% 25,6% 10,2% 8,0% 12,6% 14,2% 13,4% 13,8% 3,0% 5,2% 1,0% 0,4% Modernizasyon Kapasite artırımı Yeni tesis kurma / Satın alma Ar-Ge / inovasyon yatırımı Satış- dağıtım ağı genişletme Şirket satınalma Hiçbir yatırım yapılmayacak Baz: 500

Yılın 2. Çeyreğinde Yurt İçinde Yatırım Planlamama Nedenleri 33 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran) yurt içinde herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık/ belirsizlik 35,3% Piyasada yetersiz talep 31,9% Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık/ belirsizlik 30,2% Halihazırda (mevcut) yatırımların devam etmesi 23,0% Kurulu fazla kapasite 20,9% Diğer 8,9% Baz: 235

Yılın 2. Çeyreğinde Yurt Dışında Yatırım Planlamama Nedenleri 34 S Önümüzdeki 3 aylık dönemde (Nisan- Haziran) yurt dışında herhangi bir yatırım planı yapmama nedenlerinizi belirtir misiniz? (Çok Cevap) Dünya ekonomisindeki istikrarsızlık/ belirsizlik 28,7% Halihazırda (mevcut) yatırımların devam etmesi 27,5% Piyasada yetersiz talep 25,6% Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık/ belirsizlik 25,0% Kurulu fazla kapasite 13,8% Yatırım planı yok/gerek duyulmuyor 7,3% Diğer 6,7% Baz: 356

Piyasa Beklentileri// 35 2014 Nisan- Haziran Dönemi Beklentileri USD/TL kur tahmini Euro/TL kur tahmini Euro/USD parite tahmini Nisan- Haziran Dönemi 2,19 n: 500 3,02 n: 500 1,37 n: 500 Enflasyon oranı tahmini (%) - MB politika faiz tahmini (%) - Büyüme Beklentisi (%) Rekabetçi ideal USD/TL kur seviyesi Rekabetçi ideal EURO/TL kur seviyesi 2,69 n: 465 2,09 n: 500 2,88 n: 500 2014 Yılı Sonu 2,27 n:500 3,12 n:500 1,37 n:500 8,76 n:498 8,69 n:500 3,89 n:475

2014 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri// Trend (Daha iyi olacak) 36 Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi 58% 57% 51% 49% 51% 45% 47% 42% 42% 52% 50% 41% 43% 35% 35% 30% 30% 28% 27% 26% 26% 25% 19% 18% 17% 18% 41% 37% 37% 36% 35% 32% 29% 28% 28% 27% 27% 27% 25% 22% 19% 23% 20% 23% 24% 21% 19% 19% 20% 16% 21% 18% 16% 12% 13% 11% 12% 11% 9% 10% 8% 9% 7% 7% 8% 7% 8% 2010 /Q1 2010 /Q2 2010 /Q3 2010 /Q4 2011 /Q1 2011 /Q2 2011 /Q3 Sektör 50,8% 49,3% 42,1% 57,9% 52,4% 41,4% 35,2% 34,8% 36,5% 29,4% 22,0% 40,6% 37,1% 27,6% 28,0% 27,4% 32,4% Türkiye Ekonomisi 45,4% 46,9% 50,7% 56,7% 49,9% 42,7% 30,1% 28,1% 35,1% 26,5% 19,2% 40,8% 36,3% 19,8% 26,8% 15,8% 21,4% Avrupa Ekonomisi 25,6% 16,8% 19,0% 18,2% 17,7% 9,0% 6,9% 9,6% 12,8% 7,3% 6,5% 18,8% 11,6% 8,4% 19,1% 22,8% 25,4% Dünya Ekonomisi 42,2% 27,4% 25,9% 30,4% 25,2% 11,9% 8,1% 11,2% 17,6% 9,1% 7,5% 23,2% 16,3% 10,8% 21,0% 20,2% 23,6% 2011 /Q4 2012 /Q1 2012 /Q2 2012 /Q3 2012 /Q4 2013 /Q1 2013 /Q2 2013 /Q3 2013 /Q4 2014 /Q1

2014 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri// 37 S 2014 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak 15,0% 29,2% 14,2% 16,0% 52,6% 49,4% 60,4% 60,4% 32,4% 21,4% 25,4% 23,6% Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Baz: 500

2014 Yılı Genel Ekonomik Beklentileri// 38 S 2014 yılı sonu itibariyle genel durumuna ilişkin tahmininiz nedir? Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 35,9% 32,4% 31,8% 29,8% 25,4% 25,5% 26,3% 23,9% 23,9% 23,6% 24,6% 24,8% 21,4% 21,3% 22,1% 19,8% Sektör Türkiye Ekonomisi Avrupa Ekonomisi Dünya Ekonomisi Yukarıdaki grafikte; sektör, Türkiye, Avrupa ve Dünya ekonomisine ilişkin olumlu beklenti içerisinde olan firmaların oranı firmaların ihracat büyüklükleri kırılımında sunulmaktadır. Baz: 500

GÜNDEM BÖLÜMÜ// 39

KURUMSAL WEB SİTESİ KULLANIMI// 40 S Şirketinizin halihazırda aktif web sitesi var mı? Evet, var Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 91,8% 87,0% 95,7% 92,3% Baz Genel : 485; Baz İlk 500 :138; Baz İkinci 500 :138; Baz Diğer :209

SOSYAL MEDYA KULLANIMI// 41 S Şirketiniz aşağıdaki sosyal medya kanallarından hangilerini kullanıyor? (Çok cevap) Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 54% 51% 52% 48% 33% 38% 33% 30% 29% 28% 23% 18% 19% 20% 20% 15% 18% 14% 14% 12% 14% 10% 10% 8% 2% 3% 1% 2% Facebook Google + Twitter Linkedn Youtube Diğer Hiçbiri Baz Genel : 485; Baz İlk 500 :137; Baz İkinci 500 :138; Baz Diğer :210

CRM- AKTİF WEB SİTESİ & SOSYAL MEDYA KULLANIMI// 42 S Müşteri ilişkileri Yönetiminizde (CRM: Customer Relationship Management) web sitesi ve sosyal medya araçlarını aktif olarak kullanıyor musunuz? Evet, kullanıyoruz Genel İlk 500 İkinci 500 Diğer 62,6% 53,0% 50,7% 48,1% Baz Genel : 487; Baz İlk 500 :139; Baz İkinci 500 :138; Baz Diğer :210

TREND// 43

2014 2.çeyreğine ilişkin üretim beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2010/Q1 50,2 29,1 12,8 37,4 2010/Q2 47,2 28,7 15,0 32,2 2010/Q3 44,2 33,2 15,5 28,7 2010/Q4 45,6 33,5 14,5 31,1 2011/Q1 47,7 32,5 14,8 32,9 2011/Q2 43,8 33,3 16,2 27,6 2011/Q3 40,9 34,6 17,7 23,2 2011/Q4 37,2 34,4 20,7 16,5 2012/Q1 41,1 34,6 15,1 26,0 2012/Q2 35,3 37,7 18,5 16,8 2012/Q3 33,3 38,5 20,1 13,3 2012/Q4 35,3 39,4 17,2 18,0 2013/Q1 43,6 34,9 13,9 29,7 2013/Q2 37,7 34,8 18,5 19,2 2013/Q3 36,9 41,8 15,6 21,3 2013/Q4 33,9 36,2 22,8 11,1 2014/Q1 44,0 36,1 13,4 30,6 Üretim Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 44 37,4% 32,2% 31,1% 32,9% 29,7% 30,6% 28,7% 27,6% 23,2% 16,5% 26,0% 16,8% 18,0% 13,3% 21,3% 19,2% 11,1%

2014 2.çeyreğine ilişkin ihracat beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2010/Q1 54,0 29,1 15,7 38,3 2010/Q2 51,4 26,9 18,7 32,7 2010/Q3 48,6 29,4 20,8 27,8 2010/Q4 44,0 38,5 15,4 28,6 2011/Q1 51,2 28,8 18,3 32,9 2011/Q2 45,4 32,8 19,2 26,2 2011/Q3 44,8 32,0 21,4 23,4 2011/Q4 38,1 35,2 23,8 14,3 2012/Q1 45,4 35,1 17,9 27,5 2012/Q2 37,6 36,8 24,2 13,4 2012/Q3 38,4 36,4 23,3 15,2 2012/Q4 38,6 37,2 22,0 16,6 2013/Q1 42,4 34,3 20,5 21,9 2013/Q2 39,0 36,4 21,4 17,6 2013/Q3 41,4 39,1 17,0 24,4 2013/Q4 38,6 39,0 20,2 18,4 2014/Q1 47,2 36,6 14,2 33,0 İhracat Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 45 38,3% 32,7% 27,8% 28,6% 32,9% 26,2% 23,4% 27,5% 21,9% 33,0% 24,4% 18,4% 14,3% 13,4% 15,2% 16,6% 17,6%

2014 2.çeyreğine ilişkin kapasite kullanım oranı beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2010/Q1 47,0 31,6 14,4 32,6 2010/Q2 44,8 31,6 14,8 30,0 2010/Q3 40,5 36,7 15,1 25,4 2010/Q4 38,7 39,3 15,9 22,8 2011/Q1 41,9 37,5 14,6 27,3 2011/Q2 40,0 36,2 17,5 22,5 2011/Q3 36,6 39,7 18,5 18,1 2011/Q4 29,4 42,7 21,3 8,1 2012/Q1 36,7 39,3 15,5 21,2 2012/Q2 30,6 42,2 20,1 10,5 2012/Q3 29,4 40,6 21,7 7,7 2012/Q4 29,3 45,9 18,7 10,6 2013/Q1 37,1 38,2 16,8 20,3 2013/Q2 33,5 40,4 18,5 15,0 2013/Q3 31,9 44,4 17,1 14,8 2013/Q4 27,8 41,8 22,0 5,9 2014/Q1 36,7 40,9 14,5 22,2 Kapasite Kullanım Oranı Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 46 32,6% 30,0% 25,4% 22,8% 27,3% 22,5% 18,1% 21,2% 20,3% 15,0% 22,2% 8,1% 10,5% 7,7% 10,6% 14,8% 5,9%

2014 2.çeyreğine ilişkin stok durumu beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2010/Q1 20,8 50,8 24,3-3,5 2010/Q2 24,4 46,6 22,4 2,0 2010/Q3 22,2 48,3 24,6-2,4 2010/Q4 21,3 49,7 23,7-2,4 2011/Q1 21,9 52,3 21,5 0,4 2011/Q2 25,3 47,6 20,8 4,5 2011/Q3 20,4 52,1 23,0-2,6 2011/Q4 21,9 51,1 21,7 0,2 2012/Q1 22,8 50,7 20,2 2,6 2012/Q2 23,3 49,5 22,1 1,2 2012/Q3 19,9 53,2 21,5-1,7 2012/Q4 21,8 54,4 20,1 1,7 2013/Q1 24,1 50,8 20,5 3,5 2013/Q2 27,1 46,7 19,8 7,3 2013/Q3 22,4 52,3 20,7 1,7 2013/Q4 19,9 53,8 21,5-1,7 2014/Q1 18,7 55,1 21,0-2,3 47 Stok Durumu Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 7,3% 4,5% 3,5% 2,6% 2,0% 1,2% 1,7% 1,8% 0,4% 0,2% 2010-Q1 2010-Q3-1,7% -1,7% -3,5% -2,4% -2,4% 2011-Q1 2011-Q3 2012-Q1 2012-Q3 2013-Q1 2013-Q3 2014-Q1-2,6% -2,3%

2014 2.çeyreğine ilişkin girdi maliyetleri beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2010/Q1 59,4 35,5 3,2 56,2 2010/Q2 49,1 40,4 4,7 44,4 2010/Q3 57,2 34,4 3,5 53,7 2010/Q4 63,4 28,2 3,5 59,9 2011/Q1 57,3 35,8 3,8 53,5 2011/Q2 53,0 35,6 6,5 46,5 2011/Q3 60,9 30,2 6,6 54,3 2011/Q4 55,1 33,8 6,6 48,5 2012/Q1 51,1 40,3 3,1 48,0 2012/Q2 42,6 45,4 7,9 34,7 2012/Q3 49,1 41,4 6,2 42,9 2012/Q4 50,4 41,3 4,8 45,6 2013/Q1 38,6 46,7 9,8 28,8 2013/Q2 47,5 39,8 7,1 40,4 2013/Q3 46,4 45,1 4,2 42,2 2013/Q4 61,5 29,3 5,4 56,1 2014/Q1 48,2 41,7 5,0 43,2 48 Girdi Maliyetleri Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 56,2% 53,7% 44,4% 59,9% 53,5% 46,5% 54,3% 48,5% 48,0% 42,9% 45,6% 34,7% 40,4% 42,2% 56,1% 43,2% 28,8%

2014 2.çeyreğine ilişkin birim ihraç fiyatı beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2010/Q1 30,4 51,8 15,7 14,7 2010/Q2 19,6 57,9 15,8 3,8 2010/Q3 28,6 54,6 13,2 15,4 2010/Q4 38,0 45,9 11,0 27,0 2011/Q1 31,5 53,7 10,7 20,8 2011/Q2 28,4 54,4 12,5 15,9 2011/Q3 29,3 51,3 16,1 13,2 2011/Q4 27,9 51,9 15,0 12,9 2012/Q1 24,7 59,2 12,6 12,1 2012/Q2 23,0 57,7 15,9 7,1 2012/Q3 18,0 62,2 16,2 1,8 2012/Q4 22,0 62,4 12,5 9,5 2013/Q1 17,5 62,0 16,1 1,4 2013/Q2 23,0 56,8 14,2 8,8 2013/Q3 20,2 63,5 10,8 9,3 2013/Q4 28,6 52,8 13,2 15,4 2014/Q1 24,8 61,6 9,0 15,8 27,0% Birim İhraç Fiyatı Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 49 20,8% 14,7% 3,8% 15,4% 15,9% 13,2% 12,9% 12,1% 7,1% 1,8% 9,5% 1,4% 8,8% 9,3% 15,4% 15,8%

2014 2.çeyreğine ilişkin ithal girdi kullanım miktarı beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2010/Q1 23,3 48,6 6,1 17,2 2010/Q2 18,3 51,7 6,8 11,5 2010/Q3 22,2 47,9 7,5 14,7 2010/Q4 22,9 46,4 7,6 15,3 2011/Q1 21,2 54,4 5,8 15,4 2011/Q2 20,4 50,7 10,1 10,3 2011/Q3 17,7 53,3 10,5 7,2 2011/Q4 15,7 54,7 8,7 7,0 2012/Q1 16,3 55,2 6,7 9,6 2012/Q2 15,8 56,0 9,5 6,3 2012/Q3 18,8 54,7 8,9 9,9 2012/Q4 14,3 57,7 8,3 6,0 2013/Q1 15,8 53,3 8,3 7,5 2013/Q2 17,9 51,0 9,2 8,8 2013/Q3 17,8 57,1 5,3 12,5 2013/Q4 17,6 54,0 8,4 9,2 2014/Q1 15,1 58,5 6,5 8,6 50 İthal Girdi Kullanım Miktarı Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) 17,2% 15,3% 15,4% 14,7% 11,5% 10,3% 7,2% 7,0% 9,6% 9,9% 6,3% 6,0% 7,5% 8,8% 12,5% 9,2% 8,6%

2014 2.çeyreğine ilişkin hammadde birim ithalat fiyatı beklentisi 39,7% Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2010/Q1 43,5 31,6 3,8 39,7 2010/Q2 31,0 40,4 6,4 24,6 2010/Q3 36,3 36,9 4,3 32,0 2010/Q4 49,7 25,6 2,3 47,4 2011/Q1 44,4 33,7 3,8 40,6 2011/Q2 38,5 34,1 7,0 31,5 2011/Q3 41,2 32,9 7,2 34,0 2011/Q4 38,2 34,0 7,2 31,0 2012/Q1 31,2 40,7 7,1 24,1 2012/Q2 29,4 42,6 9,1 20,3 2012/Q3 28,2 45,1 8,7 19,5 2012/Q4 30,1 44,4 6,2 23,9 2013/Q1 19,9 46,5 11,2 8,7 2013/Q2 31,3 39,2 7,3 24,0 2013/Q3 31,6 45,1 4,2 27,5 2013/Q4 40,8 34,3 5,2 35,6 2014/Q1 30,0 45,1 5,5 24,5 24,6% 32,0% 47,4% Hammadde Birim İthalat Fiyatı Beklentisi 40,6% (Denge= Artacak-Azalacak) 31,5% 34,0% 31,0% 24,1% 23,9% 20,3% 19,5% 8,7% 24,0% 27,5% 35,6% 24,5% 51

2014 2.çeyreğine ilişkin genel karlılık düzeyi beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2010/Q1 16,9 42,5 38,3-21,4 2010/Q2 17,3 44,8 33,5-16,2 2010/Q3 17,2 42,2 37,4-20,2 2010/Q4 20,5 45,7 30,7-10,2 2011/Q1 19,6 49,7 29,0-9,4 2011/Q2 17,0 46,7 31,7-14,7 2011/Q3 17,7 48,3 30,8-13,1 2011/Q4 15,0 44,2 34,2-19,2 2012/Q1 18,5 47,3 29,6-11,1 2012/Q2 15,4 48,8 32,7-17,3 2012/Q3 10,7 49,7 36,2-25,5 2012/Q4 14,3 54,9 27,1-12,9 2013/Q1 15,9 51,4 28,5-12,5 2013/Q2 18,4 44,0 31,0-12,6 2013/Q3 15,5 50,5 29,1-13,6 2013/Q4 16,0 47,8 31,0-15,0 2014/Q1 18,4 50,6 26,2-7,8 52 Genel Karlılık Düzeyi Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) -21,4% -16,2% -20,2% -9,4% -13,1% -10,2% -14,7% -19,2% -11,1% -17,3% -12,9% -12,5% -7,8% -12,6% -13,6% -15,0% -25,5%

2014 2.çeyreğine ilişkin ihracatta karlılık düzeyi beklentisi Dönem Artar Aynı kalır Azalır Denge 2010/Q1 16,3 40,3 41,2-24,9 2010/Q2 15,4 44,2 36,4-21,0 2010/Q3 16,2 40,4 39,8-23,6 2010/Q4 21,3 44,8 29,4-8,1 2011/Q1 20,5 47,1 29,9-9,4 2011/Q2 17,6 48,7 29,3-11,7 2011/Q3 21,6 44,8 30,3-8,7 2011/Q4 16,5 45,6 33,1-16,6 2012/Q1 17,2 48,9 30,2-13,0 2012/Q2 15,7 48,4 32,5-16,8 2012/Q3 9,9 48,7 37,6-27,7 2012/Q4 14,3 55,0 26,5-12,3 2013/Q1 14,1 51,6 29,9-15,7 2013/Q2 18,4 46,8 29,0-10,6 2013/Q3 18,7 48,2 27,4-8,7 2013/Q4 19,2 47,8 27,2-8,0 2014/Q1 20,6 50,2 23,2-2,6 53 İhracatta Karlılık Düzeyi Beklentisi (Denge= Artacak-Azalacak) -2,6% -8,0% -8,1% -9,4% -8,7% -11,7% -13,0% -12,3% -10,6% -8,7% -16,6% -16,8% -15,7% -24,9% -21,0% -23,6% -27,7%

2014 yılı sonu itibariyle sektörün genel durumuna ilişkin beklenti Dönem Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak Denge 2010/Q1 50,8 37,7 11,5 39,3 2010/Q2 49,3 37,5 13,2 36,1 2010/Q3 42,1 46,7 11,2 30,9 2010/Q4 57,9 32,6 9,5 48,4 2011/Q1 52,4 37,9 9,8 42,6 2011/Q2 41,4 45,1 13,6 27,8 2011/Q3 35,2 50,9 13,9 21,3 2011/Q4 34,8 43,3 21,9 12,9 2012/Q1 36,5 51,1 12,4 24,1 2012/Q2 29,4 52,4 18,2 11,2 2012/Q3 22,0 60,8 17,2 4,8 2012/Q4 40,6 45,7 13,7 26,9 2013/Q1 37,1 50,6 12,4 24,7 2013/Q2 27,6 58,0 14,4 13,2 2013/Q3 28,0 62,4 9,6 18,5 2013/Q4 27,4 52,2 20,4 7,0 2014/Q1 32,4 52,6 15,0 17,4 54 Sektörün Genel Durumuna İlişkin Beklenti (Denge= Daha iyi olacak-daha kötü olacak) 39,3% 48,4% 42,6% 36,1% 30,9% 27,8% 21,3% 24,1% 12,9% 11,2% 4,8% 26,9% 24,7% 18,5% 17,4% 13,2% 7,0%

2014 yılı sonu itibariyle Türkiye ekonomisinin genel durumuna ilişkin beklenti Dönem Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak Denge 2010/Q1 45,4 40,9 13,7 31,7 2010/Q2 46,9 42,6 10,5 36,4 2010/Q3 50,7 42,9 6,4 44,3 2010/Q4 56,7 34,0 9,3 47,4 2011/Q1 49,9 43,1 7,0 42,9 2011/Q2 42,7 43,2 14,1 28,6 2011/Q3 30,1 52,1 17,9 12,2 2011/Q4 28,1 46,0 26,0 2,1 2012/Q1 35,1 52,1 12,8 22,3 2012/Q2 26,5 58,3 15,2 11,3 2012/Q3 19,2 59,0 21,8-2,6 2012/Q4 40,8 47,5 11,7 29,1 2013/Q1 36,3 53,8 10,0 26,3 2013/Q2 19,8 56,0 24,2 19,8 2013/Q3 26,8 60,5 12,7 14,0 2013/Q4 15,8 42,6 41,6-25,8 2014/Q1 21,4 49,4 29,2-7,8 55 Türkiye Ekonomisinin Genel Durumuna İlişkin Beklenti (Denge= Daha iyi olacak-daha kötü olacak) 47,4% 42,9% 31,7% 44,3% 36,4% 28,6% 12,2% 2,1% 22,3% 11,3% 29,1% 26,3% -2,6% 19,8% 14,0% -7,8% -25,8%

2014 yılı sonu itibariyle Avrupa ekonomisinin genel durumuna ilişkin beklenti Dönem Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak Denge 2010/Q1 25,6 46,3 28,1-2,5 2010/Q2 16,8 49,3 33,9-17,1 2010/Q3 19,0 56,1 24,8-5,8 2010/Q4 18,2 47,8 34,0-15,8 2011/Q1 17,7 55,6 26,7-9,0 2011/Q2 9,0 37,2 53,8-44,8 2011/Q3 6,9 30,3 62,9-56,0 2011/Q4 9,6 29,6 60,8-51,2 2012/Q1 12,8 50,5 36,7-23,9 2012/Q2 7,3 41,9 50,8-43,5 2012/Q3 6,5 50,7 42,8-36,2 2012/Q4 18,8 54,1 27,1-8,3 2013/Q1 11,6 59,2 29,3-17,7 2013/Q2 8,4 58,4 33,2-24,8 2013/Q3 19,1 61,8 19,1 0 2013/Q4 22,8 60,8 16,4 6,4 2014/Q1 25,4 60,4 14,2 11,2 56 Avrupa Ekonomisinin Genel Durumuna İlişkin Beklenti (Denge= Daha iyi olacak-daha kötü olacak) 11,2% 6,4% -2,5% 0,0% -9,0% 2010-Q1 2010-Q3 2011-Q1 2011-Q3 2012-Q1 2012-Q3 2013-Q1 2013-Q3 2014-Q1-5,8% -8,3% -17,7% -17,1% -15,8% -23,9% -24,8% -36,2% -44,8% -56,0% -51,2% -43,5%

2014 yılı sonu itibariyle dünya ekonomisinin genel durumuna ilişkin beklenti Dönem Daha iyi olacak Değişmeyecek Daha kötü olacak Denge 2010/Q1 42,2 43,5 14,4 27,8 2010/Q2 27,4 53,1 19,5 7,9 2010/Q3 25,9 55,7 18,4 7,5 2010/Q4 30,4 49,7 19,9 10,5 2011/Q1 25,2 53,5 21,3 3,9 2011/Q2 11,9 48,4 39,7-27,8 2011/Q3 8,1 37,1 54,8-46,7 2011/Q4 11,2 43,1 45,8-34,6 2012/Q1 17,6 58,0 24,5-6,9 2012/Q2 9,1 51,8 39,1-30,0 2012/Q3 7,5 59,0 33,5-25,9 2012/Q4 23,2 57,6 19,2 4,0 2013/Q1 16,3 63,1 20,5-4,2 2013/Q2 10,8 65,2 24,0-13,2 2013/Q3 21,0 60,7 18,3 2,8 2013/Q4 20,2 63,0 16,8 3,4 2014/Q1 23,6 60,4 16,0 7,6 57 Dünya Ekonomisinin Genel Durumuna İlişkin Beklenti (Denge= Daha iyi olacak-daha kötü olacak) -4,2% 2,8% 3,4% 7,6% -9,0% 2010-Q1 2010-Q3 2011-Q1 2011-Q3 2012-Q1 2012-Q3 2013-Q1 2013-Q3 2014-Q1-2,5% -5,8% -17,1% -15,8% -44,8% -56,0% -51,2% -23,9% -43,5% -8,3% -36,2% -13,2%

Teşekkürler. www.tim.org.tr www.timtv.com.tr twitter.com/turkihracat facebook.com/ihracatcilarmeclisi