HAVA DEVRELERİ VE DİZEL MOTORUNUN İLK HAREKETE HAZIRLANMASI VE ÇALI TIRILMASI

HAVA DEVRELERİ VE DİZEL MOTORUNUN İLK HAREKETE HAZIRLANMASI VE ÇALI TIRILMASI

HAVA DEVRELERİ Gemi dizel motorlarda yakıtın yanması için silindire sevk edilen emiş (dolgu) havası ile motorun ilk hareketi için kullanılan basınçlı hava devresi vardır Hava giriş devresi (sistemi): Yakıtın motor silindiri içinde yanabilmesi için gerekli havayı temin ederek silindire göndermek lazımdır.bu hava normal atmosferden bir filitreden geçirilerek emilir, soğutucu tanka gönderilir ve oradan emme manifoltuna ve silindirlere gider.emme işlemi motor zaman ve tipine göre değişik tulumbalar ile yapılır, skavenç tulumbaları, bloverler, super şarjerler motora süpürme havasını ve aşırı doldurmayı temin eden tulumbalardır.superşarz ve aşırı doldurma ile makine gücü 0,50-0,60 0,60 miktarında aktara bilmektedir.

HAVA TÜPLERİNE HAVA BASAN KOMPRESÖRLER

Hava tüpleri

(İlk hareket havasının içindeki suyu, tozu vb. gibi maddeleri süzer.)

DİZEL MOTORUNUN İLK HAREKETE HAZIRLANMASI VE ÇALI TIRILMASI İster yeni bir dizel motoru, ister büyük tamir görmüş dizel motoru olsun gemideki yerine bağlandıktan sonra hiç bir zaman derhal çalıştırılmamalı.önce dizel motoruna ait katalog, bakım-tutum kitabı (Instruction Book) tetkik edilerek makine iyice tanınmalı ve çalıştırılmadan evvel yapılması icap eden kontrol ve işler yapılmalıdır.dizel motorunu çalıştırmadan evvel biraz sonra sıralayacağımız kontrol ve işler yapılarak gerekli tedbirler alınacak olursa dizel çalıştırıldığı zaman arızalara meydan verilmemiş ve zaman tasarrufu yapılmış olacaktır.

1.Çalıştırılmada firma talimatlarına uygun hareket edilmeli. 2.Makine dairesinde ve dizel motorunda umumi bir temizlik yapılmalı. 3.Dizel motoru, dinamo, şaft ve kaplin montesi sonunda ölçülen deflekşin, briç geyç, yatak boşlukları, kaplin baglantı toleransları ve laynı değerleri ile Instruction book taki değerleri mutlaka mukayese ve kontrol edilmeli 4. Ana ve servis yakıt ve tanklarının sızdırmazlık testlerinin yapılıp yapılmadığı kontrol edilmeli.sonra tankları temizletip kafi miktarda yakıt ve yağ alınmalı, aldığımız yakıt ve yağın karakteristiklerinin kullanacağımız dizel motora uygun olmasına dikkat edilmeli.

5.Hava, yağ, yakıt, soğutma suyu vb.boruların iyice temizlenmiş, montajdan evvel ve sonra sızdırmazlık testlerinin yapılmış olmasına dikkat edilmeli. 6.Hava tüplerine kafi miktarda hava doldurulmalı. 7.Dizel ile tüp arasındaki ilk hareket havası borusunu teste tabi tutarak sızdırmazlık durumunu kontrol etmeli. 8.Makinenin ilk hareket kolunu stop durumuna getirmeli.

9.Soğutma suyu tulumbası müstakil bir elektrik motoru ile çalışıyorsa, çalıştırılarak devreyi ve sistemi kontrol etmeli.(dizelde, kulerde, borularda vs. su kaçak durumu kontrolü.) 10.Endikatör ve emniyet musluklarını açmalı. 11.Tanktan servis tanka, yağ devresine ve dizele el pompası ile yağ basarak bütün yataklardan yağ çıkıncaya kadar dizeli torna çark etmeli.devrede sızıntı olup olmadığına bakmalı. 12.Dizelin karterindeki yağlama yağı seviyesini kontrol etmeli.

13.Silindir lübrikatör haznesini yağ ile doldurup kolu el ile 20/25 tur kadar çevirerek kafi miktarda yağlama yağını temin etmeli. 14.El ile yağlanacak bütün hareketli aksamı yağlamalı. 15.Yağlama yağı pompası, seperatör, yağ kuleri, filitre, hiter, vb. giriş çıkışlarının doğru bağlanıp bağlanmadığını kontrol edilmeli. 16.Ana tanktan servis tanka kafi miktarda yakıt alınmalı. 17.Yakıt pompaları, yakıt boruları ve enjektörlerdeki havayı tahliye

18.Yakıt filitresinin temizleme kollarını döndürerek filitreye giriş ve çıkış basınçlarını kontrol etmeli. 19.Enjektörlerin atölyede test ve ayarlarının yapılıp yapılmadığını kontrol etmeli 20.Yakıt regülatörünü normal çalışma durumuna ayarlamalı 21.Yakıt pompası, filitre, seperatör, hiter, vb. giriş vee çıkışlarının doğru bağlanıp baglanmadığını kontrol etmeli. 22.Dizel ve boru donanımındaki bütün valf, manometre, termometre, pirometre vb. nin doğru bir şekilde bağlandığını ve çalıştığını kontrol etmeli.

Yukarıdaki tedbirler alındıktan sonra endikatör muslukları açık durumda elle veya torna çark tertibatını makinesi ile dizelin krankına birkaç tur yaptırılır. Dizel el ile rahat dönüyor ve dizelden su gelmiyorsa ilk harekete hazır demektir.

İLK HAREKETE GECME : İlk hareket genellikle basınçlı hava ile yaptırılır.ilk harekete geçmeden evvel dizelden torna çark tertibatını ayırmak ve tüpte kafi miktarda hava olup olmadığına bakmak gerekir.ilk hareket havası stop valfi açılarak dizele 1 tur yaptırılır ve durdurulur, sonra sıra ile 2 tur, 3 tur, 4 tur, vs yaptırılıp tekrar durdurulur.böylece aralıklı olarak hava ile 5-10 dakika çalıştırılır. Su vs. olmadığına bakılır, netice iyi ise endikatör valfleri kapatılarak dizelin yakıtla çalıştırılmasına geçilir.

YAKITLA ÇALI MAYA GEÇME : 1)Yakıt stop valfi açılır. 2)İlk hareket havası stop valfi açılır. 3)Yakıt kolu ilk hareket durumuna getirilir.

Önce hava ile ilk hareket verilir, birkaç tur yaptırıldıktan sonra yakıt verilerek yakıtla çalışmaya geçilir. Dizel boşta (yüksüz) ve alçak devirdedir, 3-4 dakika kadar çalışma devam eder. Çalışma esnasında bütün filitreler manometreler, termometreler ve su kaçağı kontrol edilir, dizel durdurulur ve yataklar kontrol edilir. Netice normal ise tekrar 10-15 dakika daha çalıştırılır ve bütün sistemler kontrol edilir, dizel durdurularak bütün yataklar iyice muayene edilir.

DİZEL GENERATÖR: Yüksüz olarak ve kontrol altında 5-6 saat çalıştırılır, bu çalışmada tedricen devir yükseltilerek normal çalışma devrine kadar çıkarılır. Başınç, ısı, otomatikler, sinyal-alarm, stop, stard durumları ayrı ayrı kontrol edilir ve ölçülür, bulunan değerler dizel özelliğine uyulursa artık yükleme durumuna geçilir.

Eğer imkan var ise dinamoyu yüklemeden evvel su fireni ile dizel 0,25, 0,50, 0,75 ve tam yüklenerek değerler ölçülür ve tabloya yazılır. Firma değerleri ile uygun görülürse regilasyon durumu ayarlanarak dinamo yüke verilir. Gemide her dizel generatör için ayrı tecrübeler yapılır. Bir dizel generatör yüke verilmeden önce boşta 10-12 saat çalıştırılmalı.

ANA MAKİNE: İlk hareket yine hava ile verilir, iyi olduğu görülürse yakıt ile çalışmaya geçilir.bu çalışma alçak devirde 15 dakika kadar devam eder ve çalışırken şu kontroller yapılır: 1)Lany durumu, şaft yatakları, perde glendi, kaplinlerin kontrolü (ısı, vuruntu vb.) 2)Manometre, termometre, pinometre vb. kontrolü.

3)Telgıraf kontrolü 4)Start, stop durumu kontrolü. 5)Soğutma suyu, yağlama yağı devrelerini kısarak ses ve ışık alarmı ile motorun stop etme durumu kontrolü. 6)Filitrelere giriş çıkış basınçları kontrolü 7)Kulerlerin kontrolleri.

Dizel durdurulur, bütün yataklar muayene edilir. Deflekşın ve layn durumu gözden geçirilir.netice iyi ise rimot ve pömatik kontrollerde stop, start durumlarına bakılır. Tüpdeki hava ile soğuk makinenin minimum 12 defa manevra yapma durumu ve bu anda tüpdeki hava basıncı kontrol edilir kontrol neticeleri normal ise umumi bir temizlik ve bakım yapılarak makine denizde tecrübeye hazır hale getirilir.