SRAST YATAKLARI ÇE İTLERİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "SRAST YATAKLARI ÇE İTLERİ"

Duygu Yakin
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 GEMİ ŞAFT SİSTEMİ VE EKİPMANLARI Srast yatakları Stern tüyüp Pervane şaftı Ara şaftlar Rulman yataklar Tünel yataklar Pervane Şaftı montajı Ara şaft montajı Ara şaft ve pervane bakımı Yatakların aşırı ısınması Kontrapropeller sistemi

yataklar Pervane Şaftı montajı Ara şaft montajı Ara şaft

2 ŞAFT SİSTEMİ

3 SRAST YATAKLARI Dizel makinelerinin silindirlerinde üretilen güç krank şafta oradan da ara şaftlar ve pervane şaftı yardımıyla pervaneye iletilir. Pervanede oluşan titreşimi alıp geminin gövdesine veren yataklara denir. SRAST YATAKLARI ÇE İTLERİ SRAST YATAKLARI srast yatakları kendi arasında ikiye ayrılır TEK KOLARLI SRAST YATAKLARI Günümüz gemilerinde kullanılan yatak tipidir Bunlarda kendi aralarında ikiye ayrılır ÇOK KOLARLI SRAST YATAKLARI Eskiden kullanılan srast yatak tipidir uan günümüz gemilerinde kullanılmamaktadır KİNGBURY(KİNGZBÖRİ) Küçük güçlü yüksek devirli motorlarda kullanılır MCHELL(Mİ EL) Yüksek güçlü ağır devirli motorlarda kullanılır

SRAST YATAKLARI ÇE İTLERİ SRAST YATAKLARI srast yatakları kendi arasında ikiye ayrılır TEK KOLARLI SRAST YATAKLARI Günümüz gemilerinde kullanılan yatak tipidir

4 MİŞEL TÜRÜ TEK KOLARLI SRAST YATAĞI

5 SRAST YATAKLARI STANDARTLARI Müstakil ana srast yatkları,imalatçı firmalar tarafından genel olarak:taşınacak trust değerine veya basınç şaftı çapına göre standartlandırılmış şekilde üretilir.

6 STERN TÜYÜP STERN TÜYÜP ÇE İTLERİ PELESENKLİ STERN TÜYÜP Bronz,pirinç veya ganmetal den iki yarım silindir parçası şeklinde yapılan ve bu parça ların iç yüzünde boyuna olar ak kırlangıç kuyruğu şeklin de oyuklar açılmış ve bu oyu kların içerisine pelesenk ağa cı geçirilmiştir işte bu tip stern tüyüplere pelesenkli stern tüyüp denir. SEDERVAL SİSTEMİ Gemilerin çamurlu ve pis sul arda çalışması,stern tüyüpe girer ve aşımasını sağlar ve zarar verir bu daha çok pele senkli stern tüyüpler de gör ülür iştebu yüzden sederval sistemi bulunmuştur. Bu sist emde pelesenk yerine dök me demir veya vaytmetal ku llanılır.

7 SEDERVAL SİSTEMİNİN YAĞLANMASI Sederval sistemli stern tüyüplerin içinde dökme demir veya vaytmetal kullanılmasından dolayı bu tür yatakların her tarafını iyi bir biçimde b yağlanması gerekir.bu nedenle kovan içine yağlama yağı doldurulur r ve bu yağın denize ve makine dairesine sızmasını önlemek üzerine makine dairesi tarafına salmastra kutusu ve deniz tarafına ise metal m pakin ya da salmastralar yerleştirilir.

bu nedenle kovan içine yağlama yağı doldurulur r ve bu yağın denize ve makine dairesine sızmasını

12 PERVANE ŞAFTI Pervane şaftı da ara şaftlar gibi takılıp sökülmelerini kolaylaştırmak amacıyla mümkün olduğu kadar kısa olmalıdır. Bu şaftın,tekne içinde kalan kısmının içinde kavrama;geminin dışında kalan ucunda ise,pervaneyi taşıyan konik kısım ile bu pervanenin tesbitini sağlıyan somun için gerekli klavuzlu kısım bulunur.

Bu şaftın,tekne içinde kalan kısmının içinde kavrama;geminin dışında kalan ucunda

13 PERVANE ŞAFTININ YAPISI Konik kısmın meyil derecesi genellikle 1/15 cıvarında olur. Pervane şaftının yataklama kısımları,şaft çapına nazaran 5 ila 7 mm daha kalın olmalıdır. Yalnız bu taktirde, gene takıp sökme amelyelerini kolaylaştırmak amacıyla,pervane tarafındaki yataklama kısmının, diğerine nazaran biraz daha ince yapılması yerinde olur.

14 ARA ŞAFTLAR Ana makinanın geminin orta kısmında veya kıç tarafında bulunması hallerinde,geminin boyuna göre de şaft donanımının boyu değişir. Ana makinanın,geminin orta kısmında bulunması hallerinde birden fazla ara şaft bulunur. Bunların boyları,tercihen eşit yapılmalıdır. Sökülüp takıla bilmeleri için,boyları 8 metreden aşağı yapılır. Ayrıca bu şaftlarda palamar yatakları içinde bulunan muylu kısımları, şaft çapından 4 ila 8 mm daha kalın olarak yapılır.

Ana makinanın,geminin orta kısmında bulunması hallerinde birden fazla ara şaft bulunur.

17 RULMAN YATAKLAR Rulman yatakların kullanılması,yay yataklarla taşımaya göre daha yüksek bir verim sağlar. Ara şaftın çalışması sırasında,yay yataklar %8 lik, rulman yataklar ise %6 lık bir kayıp meydana getirirler. Daha küçük kayıplı olmalarına rağmen,rulman yatakların yaygın olarak kullanılmamalarının nedeni,fiyatlarının diğer yataklara göre çok yüksek olmasıdır.

Ara şaftın çalışması sırasında,yay yataklar %8 lik, rulman yataklar ise %6 lık bir kayıp

19 TÜNEL YATAKLAR Ara şaftların taşınmasında kullanılan büyük boyutlu yataklara tünel yatağı veya şaft yatağı adı verilir. Bu yataklar iki kısımdan meydana gelir: 1)En sondaki tünel yatağı bu yataklar biri üste diğeri alta olmak üzere şaft sisteminin en sonunda bulunan tünel yatağıdır. Bu yataklar pervane şaftındaki srastı alıp gemi gövdesine dağıtmaya yararlar. 2)Ara şaftları taşıyan diğer tünel yataklardır ve sadece alt kısımda bulunurlar.

Bu yataklar iki kısımdan meydana gelir: 1)En sondaki tünel yatağı bu yataklar biri üste diğeri alta olmak

20 PERVANE ŞAFTININ MONTAJI PERVANE ŞAFTININ MONTAJINDA İZLENEN 5 AŞAMA VARDIR: İlk olarak kovanın düzgün bir şekilde yerine monte edilmesi Stern tüyüpün kovan içine monte edilmesi Pervane şaftı ile kovanın çaplarının alınıp tablo haline getirilmesi Salmastra kovanının yerine monte edilmesi Pervane şaftının monte edilmesi

içine monte edilmesi Pervane şaftı ile kovanın çaplarının alınıp tablo haline

23 ARA ŞAFT MONTAJI Ara şaftın montajında sekiz önemli aşama bulunmaktadır. Ara şaftlar ve pervane şaftı gemiye götürülmeden önce atölyede şaft flençleri ile bağlı durumda kontrolleri yapılır. Pervane şaftının geriye kaçmaması için stoperlerle emniyete alınır. Şaftlar takozlara veya montaj yatağına alınır. Pervane şaftı kablinine göre layna alınarak bağlanması. Ara şaftlar 90 ar derecelik aralıklarla döndürülmelidir. Bütün ara şaftlar bu şekilde tek tek bağlanır. Bu şekilde ana makine kablinine gelinir ve burasıda bağlanır. En son kontrol döndürülerek veya bir ölçü aletini döndürerek yapılır.

25 ARA ŞAFTLAR VEYA PERVANE BAKIMI ARA AFTLAR VEYA PERVANE BAKIMI PERVANENİN DENETLENMESİ Gemi kuru havuzda olduğu zaman pervane kanatları,galvanik akışın nedeniyle karıncalanma ve kanat uçlarının kırılıp kırılmadığının anlaşılması için denetlenir. PERVANE AFTININ DENETLENMESİ Pervane şaftı veya teylşaftın denetlenmesi için pervanenin yerinden çıkarılması ve teylşaftın gemi içine çekilmesi gereklidir. Teylşaft her üç yılda bir,gemi içine çekilerek kontrol edilmelidir. Klâs kuruluşlarının sürveyörleri bu süreyi en fazla 4 ay uzatma yetkisine sahiptirler

26 ŞAFT YATAKLARININ DENETLENMESİ Eğer şaft,aşağıda verilen değerlerden daha fazla düşmüşse,yatağın yenilenmesi gerekir: Çapı 228 mm'den küçük şaftlar için 6,35 mm Çapı mm olan şaftlar için 8,0 mm Çapı 305 mm'den büyük şaftlar için 9,5 mm Yatak aşınması boyuna pelesenkler ile şaftın üst yarım parçası arasındaki boşluğa bir kama ya da bir siil sokularak ölçülür

27 AŞIRI ISINMIŞ YATAKLARIN AŞIRI ISINMA NEDENLERİ 1. Yatak yağının uygun viskozitede olmaması, 2. Yeterli olmayan yağlama, 3. Yataklar veya şaftın laynında olmaması, 4. Yağ içinde kum,su vb. yabancı maddeler bulunması, 5. Çizilmiş jurnal veya zayıf bir biçimde yerleştirilmiş yatak, 6. Yalak ölçülerinin uygun olmamasıdır.

28 Kontrapropeller sistemi Kontrapropeller sistemine sahip gemilerde, aynı eksen üzerinde bulunan 2 pervanenin ayrı yönlerde dönmelerini sağlamak için,her şaftın içinde bir ikincisi bulunur. Bu durumda,dış şaft pervanelerden bir tanesini;iç şaft ta,diğerine hareket verir.

Benzer belgeler

GEMI SEVK SISTEMLERI N. MENDERES INALMAN I.T.U DF GEMI MAK ISL MUH 2002

GEMI SEVK SISTEMLERI N. MENDERES INALMAN I.T.U DF GEMI MAK ISL MUH 2002 GEMI SEVK SISTEMLERI { N. MENDERES INALMAN I.T.U DF GEMI MAK ISL MUH 2002 İÇERİK GEMI SEVK SISTEMLERINE GENEL BAKIŞ PERVANE KANADININ ÇALIŞMA TEORİSİ PERVANE ÇEŞİTLERİ SABİT KANATLI PERVANELER HAREKETLİ