HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU Bu kitap FSEK md.1/b-c kapsamında İşlenme Eser dir ve tüm yayın hakları Seçkin Yayıncılık San.ve Tic. A.Ş. ye aittir. Kitap içerisinde ve kapağında kullanılan tasarım, logo, marka, işaret ve yenilikler Türk Patent Enstitüsü tarafından tescil edilmiştir. Yayınevinin yazılı izni olmadan tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyen alıntılar hariç olmak üzere, kitapta yer alan içerik, notlar, tasarım, marka, logo, yenilik ve işaretler herhangi bir ortamda kısmen veya tamamen yayımlanamaz ve çoğaltılamaz.
Hazırlayan Mutlu DİNÇ HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU Gerekçe Karşılaştırmalı Eski-Yeni Kanun Metni Karşılaştırma Tablosu Bilgi Notları ve Mevzuat İşlemeleri Kavram Dizini Madde Değişim Göstergesi Ankara 2011
Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hazırlayan: Mutlu DİNÇ Libra Mevzuat Dizisi: 1 376 Sayfa, 11,5x22,5 cm. ISBN 978-975-02-1451-6 Birinci Baskı: Şubat - 2011 Sayfa Tasarımı: Emre Kızmaz Kapak Tasarımı: İsmail Çam Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. Bu kitabın her türlü yayın hakkı Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş. ye aittir. Yayınevinin yazılı izni olmadan, tanıtım amaçlı toplam bir sayfayı geçmeyecek alıntılar hariç olmak üzere, hiçbir şekilde kitabın tümü veya bir kısmı herhangi bir ortamda yayımlanamaz ve çoğaltılamaz. Yayın ve Dağıtım: Merkez Sağlık Sok. No: 21 06410 Sıhhiye / Ankara Tel : (312) 435 30 30 Faks: (312) 435 24 72 satis@seckin.com.tr Şube Ankara Adliye Sarayı K-Blok Zemin Kat Sıhhiye / ANKARA Tel: (312) 309 52 48 adliyesube@seckin.com.tr Şube Strazburg Cad. No: 23/B Sıhhiye / Ankara Tel: (312) 230 52 62 ankarasube@seckin.com.tr Şube Abide-i Hürriyet Cad. No: 179/E Şişli / İSTANBUL Tel : (212) 234 34 77 Faks: (212) 231 24 69 sislisube@seckin.com.tr Web Adresi www.seckin.com.tr / yayin@seckin.com.tr Baskı: Sözkesen Matbaacılık, Tel: (0 312) 395 21 10 / Sertifika No: 13268
Bu Kitaptan Faydalanırken Usul kurallarının dayandığı temel hukuk anlayışı, maddi gerçeğe en hızlı ve mümkün olduğunca en az giderle ulaşarak adil yargılamanın sağlanmasıdır. Ülkemizdeki en önemli yargılama sorunu; mahkemelerin iş yükünün fazlalığı ve bu sebepten yargılamanın çok uzun sürmesi, hatta kimi zaman iki sene süren bir inceleme sonunda, esasa yönelik karar verilmeden görevsizlik kararı verilebilmesidir. Geciken yargılamanın hızlandırılması için 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu otuz kez değişmiş, ancak bu temel sorunu çözmeye yeterli olamamıştır. Çözümsüzlüğün asıl nedeni; belirli maddeler ya da kurumlara yönelik değişikliklerin kısa vadede bazı sorunları çözmeye yardımcı olsa da, temel şikâyetleri çözmede kifayetsiz kalmasıdır. 2001 yılında Türk Medeni Kanunu ile başlayan yenilenme süreci, Türk Borçlar Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu ile devam etmiş ve bu paralelde tüm bu kanunlarla yakından bağlantılı Medeni Usul Hukukunda reform yapmak kaçınılmaz olmuştur. Yeni Hukuk Muhakemeleri Kanununda benimsenen temel ilke; yüksek yargıda sorunları çözmeye yönelik olarak oluşan kapsamlı içtihat birikimini, usul yargılamasında benimsenmiş olan esas felsefeyi değiştirmeden yeni kurum ve kurallarla kanun sistematiğine adapte etmektir. Yeni Kanunda öncelikli olarak; her maddeye bir başlık verilerek maddelerin daha basit ve açık olması sağlanmış, uygulaması olmayan eskimiş ya da başka kanunlarda düzenlenmiş maddeler Hukuk Muhakemeleri Kanunundan çıkarılmıştır. Bunun dışında 1086 sayılı Kanunun farklı kısımlarında yer alan ancak birbiri ile ilişkili veya yakın hükümleri düzenleyen maddeler tek madde olarak birleştirilmiştir. Çalışmamızın ilk sayfalarında yer alan Karşılaştırma Tablosu nda ilk dikkatinizi çekecek olan husus; mülga maddelerin pek çoğunun karşılığının olmadığı ve kimi mülga maddenin ise bent bent, cümle cümle bölünerek farklı maddelerin karşılığı olarak düzenlendiğidir. Bu anlamda Karşılaştırma Tablosu, bir bütün halinde tüm sistematiği gözlemleyerek, kapsamlı değişiklikleri hızlı bir şekilde ayırt etmenizi sağlayacaktır. Çalışmamız her ne kadar klasik yeni-eski metin karşılaştırması ve gerekçeden ibaret gibi gözükmekte ise de, bu şekilde hazırlanmış çalışmalardan ayırt edici yanı kapsamlı Bilgi Notları dır. Yukarıda da ifade ettiğimiz gibi, yeni Hukuk Muhakemeleri Kanunu pek çok kanuna atıfta bulunmakta, eski kanununun farklı kısımlarında yer alan maddeleri birleştirmektedir. Bilgi notlarımızda, HMK içinde atıfta bulunulan diğer kanunların ilgili maddeleri, yeni kanunda yer almayan mülga maddelerin hangi gerekçe ile çıkarıldığı, madde birleştirmelerinin hangi saikle yapıldığı, eklenen/çıkarılan bentlerin hangi sorunu/aksaklığı çözmeye yönelik olarak düzenlendiği belirtilmektedir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu, hukukun usulî uygulamasını bizlere gösterdiğinden, çalışmamızda her bir ayrıntının önemli olduğu bilinciyle hareket ettik. Bu sebeple Bilgi Notları nda, Adalet Komisyonunda yapılan değişiklikler ile kanunun kabulünden sonra yapılan redaksiyon çalışmasına yönelik olan, ancak kanun sistematiği için önem teşkil eden notları da göreceksiniz. Bu sebeple metin içinde yapılan değişiklikleri gözlemleyebilmeniz için sadece gerekçeyi değil, bilgi notlarını da incelemenizi özellikle öneririz. Çalışmamızın Yürürlükten Kaldırılan Mevzuat kısmı da ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Burada yeni maddenin altında eski kanundaki maddenin tam karşılığı verilirken, aynı zamanda kurumun, eski halinde önemli olan ancak yürürlükteki kanunda yer almayan maddelerine de yer verilmiştir. Bu şekilde sistemdeki değişikliğin net olarak gözlemlenebilmesi amaçlanmıştır. Çalışmamızdaki bir diğer yenilik ise Madde Değişim Göstergesidir. Bu gösterge madde altında yer alan Gerekçe yi incelemeden, madde hakkında hızlı bilgi sahibi olmanızı sağlayacaktır. Gösterge dört aşamadan oluşmaktadır. Madde Aynen Korunmuş; Bu göstergedeki en alt derece, madde içinde Türkçeleştirme, metinsel arılaştırma, sadeleştirme ile maddenin esasını değiştirmeyecek kelime düzeltmelerini ifade etmektedir. Bu dereceyi Madde Aynen Korunmuş ifadesiyle tanımladık. Az Değişiklik; 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununu kısmen karşılayan, kimi zaman tek bir kelime bazen de yeni bir hüküm eklenmek sureti ile maddede yer alan bir kav-
6 Hukuk Muhakemeleri Kanunu ramı açıklamaya yönelik, madde kapsamını genişleten, ancak madde esasını değiştirmeyen düzenlemeleri ise Az değişiklik ifadesi ile belirttik. Kapsamlı Değişiklik; ise Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunundaki eski maddeyi kısmen karşılamakla birlikte esas yönünden temel farklılık yaratan, sistemi değiştiren, benzer içeriğe sahip olmasına rağmen hukuk tekniği açısından farklı müesseseleri karşılayan ya da eski kanunda yer alan ilgili maddedeki bir hükmü mülga eden veya yeni hak ihdas eden, süreleri arttıran/eksilten usulî uygulamayı değiştiren/düzenleyen değişiklikleri ifade etmektedir. Madde Yeni İhdas Edilmiş; ifadesi ise Kanunumuza yeni getirilen Ön inceleme, Belge, Topluluk Davası vb. tamamen yeni olan kurum ve kuralları ifade etmektedir. Bu noktada bir parantez açmakta fayda var. Daha önce kanunumuzda, yeni kanunumuzda kabul edilen şekli ile bulunmamakla birlikte farklı kurumlar içinde yer alan maddeler yeni ihdas edilen madde olarak değerlendirilmemiştir. Ör: Her ne kadar HMK 2. Maddesinde düzenlenen Asliye Hukuk Mahkemelerinin Görevi HUMK yer almasa da, bu madde eski Kanunda karşılığı bulunmamaktadır olarak değerlendirilmemiştir, zira eski kanunumuzda görevi değere göre düzenleyen maddeler bulunmaktadır. HMK da her maddeye yeni madde başlığı verildiğinden ve yeni Kanunla çok önemli yeni kurumlar ihdas edildiğinden, çalışmamızın sonunda yer alan Dizin bölümünün, size yeni kavramları bir bakışta görüp hızla ilgili sayfaya yönlenmek açısından pratiklik sağlayacağına inanıyoruz. Hukukun taraflara adalet sağlayabilmesi için uygulayıcılarının ve akademisyenlerin kanunlara eksiksiz bir şekilde vakıf olması gerekmektedir. Ancak kanunların uygulanmasında temel olan Usul kurallarına hâkim olmamak geri dönüşü olmayan hak kayıplarına sebep olabilmektedir. Bu sebeple Usul hükümlerinin hukuk eğitiminin ilk basamağı olduğunu düşünüyoruz. Bu temelin sağlam atılması ve okuyucuların yeni kanuna çabuk adapte olabilmeleri için çalışmamızı mümkün olduğunca detaylandırmaya gayret ettik. Bu çalışmanın yer aldığı Libra Hukuk Dizisinin daha sonra yayınlanacak kitaplarının çok daha iyi olması için sizlerin de yorum ve eleştirilerinizi bekliyoruz. Kitabın hazırlık aşamasında, çalışmamızı yakından inceleyerek değerli fikirlerini bizimle paylaşan Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Sayın Doç. Dr. İbrahim Özbay a en içten sevgi ve saygılarımızı sunuyoruz. Büyük bir editoryal ekiple ince ince titizlikle işleyerek hazırladığımız bu çalışmanın tüm hukukçulara faydalı olmasını dileriz. Av. Mutlu DİNÇ Seçkin Yayıncılık Hukuk Yayınları Editörü
Kitabın Sistematiği
İçindekiler Bu Kitaptan Faydalanırken... 5 Yeni - Eski Karşılaştırma Tablosu... 21 Eski - Yeni Karşılaştırma Tablosu... 26 GENEL GEREKÇE...33 BİRİNCİ KISIM Genel Hükümler BİRİNCİ BÖLÜM Görev, Yetki ve Yargı Yeri Belirlenmesi BİRİNCİ AYIRIM Görev MADDE 1. Görevin belirlenmesi ve niteliği...41 MADDE 2. Asliye hukuk mahkemelerinin görevi...42 MADDE 3. Ölüm veya vücut bütünlüğünün yitirilmesinden doğan zararların tazmini davalarında görev..43 MADDE 4. Sulh hukuk mahkemelerinin görevi...42 İKİNCİ AYIRIM Yetki MADDE 5. Genel kural...46 MADDE 6. Genel yetkili mahkeme...46 MADDE 7. Davalının birden fazla olması hâlinde yetki...47 MADDE 8. Bir yerde geçici olarak oturanlara karşı açılacak davalarda yetki...47 MADDE 9. Türkiye de yerleşim yerinin bulunmaması hâlinde yetki...48 MADDE 10. Sözleşmeden doğan davalarda yetki...48 MADDE 11. Mirastan doğan davalarda yetki...49 MADDE 12. Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki...50 MADDE 13. Karşı davada yetki...51 MADDE 14. Şubeler ve tüzel kişilerle ilgili davalarda yetki...51 MADDE 15. Sigorta sözleşmelerinden doğan davalarda yetki...52 MADDE 16. Haksız fiilden doğan davalarda yetki...52 MADDE 17. Yetki sözleşmesi...53 MADDE 18. Yetki sözleşmesinin geçerlilik şartları...54 MADDE 19. Yetki itirazının ileri sürülmesi...54 ÜÇÜNCÜ AYIRIM Görevsizlik veya Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler ve Yargı Yeri Belirlenmesi MADDE 20. Görevsizlik veya yetkisizlik kararı üzerine yapılacak işlemler...56 MADDE 21. Yargı yeri belirlenmesini gerektiren sebepler...57 MADDE 22. İnceleme yeri...57 MADDE 23. İnceleme usulü ve sonucu...58 İKİNCİ BÖLÜM Yargılamaya Hâkim Olan İlkeler MADDE 24. Tasarruf ilkesi...59 MADDE 25. Taraflarca getirilme ilkesi...59 MADDE 26. Taleple bağlılık ilkesi...60 MADDE 27. Hukukî dinlenilme hakkı...60 MADDE 28. Aleniyet ilkesi...62 MADDE 29. Dürüst davranma ve doğruyu söyleme yükümlülüğü...63 MADDE 30. Usul ekonomisi ilkesi...64 MADDE 31. Hâkimin davayı aydınlatma ödevi...64 MADDE 32. Yargılamanın sevk ve idaresi...65 MADDE 33. Hukukun uygulanması...65
10 Hukuk Muhakemeleri Kanunu ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Hâkimin Yasaklılığı, Reddi ve Hukukî Sorumluluğu BİRİNCİ AYIRIM Hâkimin Davaya Bakmaktan Yasaklılığı ve Reddi MADDE 34. Yasaklılık sebepleri...67 MADDE 35. Çekinme kararının sonuçları...68 MADDE 36. Ret sebepleri...68 MADDE 37. Hâkimin bizzat çekilmemesi hâli...69 MADDE 38. Ret usulü...69 MADDE 39. Çekilme kararının incelenmesi...70 MADDE 40. Ret talebini incelemeye yetkili merci...71 MADDE 41. Ret talebinin geri çevrilmesi...72 MADDE 42. Ret talebinin incelenmesi...72 MADDE 43. Ret talebine ilişkin kararlara karşı istinaf...73 MADDE 44. Ret talebine ilişkin kararların temyizi...74 MADDE 45. Zabıt kâtibinin yasaklılığı ve reddi...75 İKİNCİ AYIRIM Hâkimin Hukukî Sorumluluğu MADDE 46. Devletin sorumluluğu ve rücu...76 MADDE 47. Davaların açılacağı mahkeme...77 MADDE 48. Dava dilekçesi ve davanın ihbarı...78 MADDE 49. Davanın reddi hâlinde verilecek ceza...79 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Taraflar ve Davaya Katılan Üçüncü Kişiler BİRİNCİ AYIRIM Tarafların Ehliyetleri MADDE 50. Taraf ehliyeti...80 MADDE 51. Dava ehliyeti...80 MADDE 52. Davada kanunî temsil...81 MADDE 53. Dava takip yetkisi...81 MADDE 54. Temsil veya izin belgelerinin verilmesi...82 MADDE 55. Dava sırasında taraflardan birinin ölümü...82 MADDE 56. Kanunî temsilci atanması sebebiyle yargılamanın ertelenmesi...83 İKİNCİ AYIRIM Dava Arkadaşlığı MADDE 57. İhtiyarî dava arkadaşlığı...84 MADDE 58. İhtiyarî dava arkadaşlarının davadaki durumu...84 MADDE 59. Mecburî dava arkadaşlığı...85 MADDE 60. Mecburî dava arkadaşlarının davadaki durumu...85 ÜÇÜNCÜ AYIRIM Davanın İhbarı ve Davaya Müdahale MADDE 61. İhbar ve şartları...87 MADDE 62. İhbarın şekli...87 MADDE 63. İhbarda bulunulan kişinin durumu...88 MADDE 64. İhbarın etkisi...88 MADDE 65. Aslî müdahale...89 MADDE 66. Fer î müdahale...90 MADDE 67. Fer î müdahale talebi ve incelenmesi...91 MADDE 68. Fer î müdahilin durumu...91 MADDE 69. Fer î müdahalenin etkisi...92 MADDE 70. Cumhuriyet savcısının davada yer alması...93 DÖRDÜNCÜ AYIRIM Davaya Vekâlet MADDE 71. Genel olarak...95 MADDE 72. Davaya vekâlet hakkında uygulanacak hükümler...95
İçindekiler 11 MADDE 73. Davaya vekâletin kanunî kapsamı...95 MADDE 74. Davaya vekâlette özel yetki verilmesini gerektiren hâller...96 MADDE 75. Birden fazla vekil görevlendirilmesi...97 MADDE 76. Vekâletnamenin ibrazı...97 MADDE 77. Vekâletnamesiz dava açılması ve işlem yapılması...98 MADDE 78. Vekilin vekâlet veren huzurundaki beyanı...99 MADDE 79. Vekilin veya vekâlet verenin duruşmada uygun olmayan tutum ve davranışı...99 MADDE 80. Tarafın davasını takip edebilecek ehliyette olmaması...100 MADDE 81. Vekilin azli ve istifasının şekli...100 MADDE 82. Vekilin istifası...101 MADDE 83. Vekilin azli...101 BEŞİNCİ BÖLÜM Teminat MADDE 84. Teminat gösterilecek hâller...102 MADDE 85. Teminat gerektirmeyen hâller...104 MADDE 86. Teminat kararı...104 MADDE 87. Teminatın tutarı ve şekli...105 MADDE 88. Teminat gösterilmemesinin sonuçları...105 MADDE 89. Teminatın iadesi...106 ALTINCI BÖLÜM Süreler, Eski Hâle Getirme ve Adli Tatil BİRİNCİ AYIRIM Süreler MADDE 90. Sürelerin belirlenmesi...107 MADDE 91. Sürelerin başlaması...107 MADDE 92. Sürelerin bitimi...108 MADDE 93. Tatil günlerinin etkisi...108 MADDE 94. Kesin süre...109 İKİNCİ AYIRIM Eski Hâle Getirme MADDE 95. Talep...110 MADDE 96. Süre...110 MADDE 97. Talebin şekli ve kapsamı...111 MADDE 98. Talep ve inceleme mercii...112 MADDE 99. Talebin yargılamaya ve hükmün icrasına etkisi...112 MADDE 100. İnceleme ve karar...113 MADDE 101. Giderler...113 ÜÇÜNCÜ AYIRIM Adli Tatil MADDE 102. Adli tatil süresi...114 MADDE 103. Adli tatilde görülecek dava ve işler...114 MADDE 104. Adli tatilin sürelere etkisi...116 İKİNCİ KISIM Dava Çeşitleri, Dava Şartları ve İlk İtirazlar BİRİNCİ BÖLÜM Dava Çeşitleri MADDE 105. Eda davası...117 MADDE 106. Tespit davası...117 MADDE 107. Belirsiz alacak ve tespit davası...118 MADDE 108. İnşaî dava...120 MADDE 109. Kısmî dava...120 MADDE 110. Davaların yığılması...121 MADDE 111. Terditli dava...122
12 Hukuk Muhakemeleri Kanunu MADDE 112. Seçimlik dava...122 MADDE 113. Topluluk davası...123 İKİNCİ BÖLÜM Dava Şartları ve İlk İtirazlar BİRİNCİ AYIRIM Dava Şartları MADDE 114. Dava şartları...125 MADDE 115. Dava şartlarının incelenmesi...127 İKİNCİ AYIRIM İlk İtirazlar MADDE 116. Konusu...128 MADDE 117. İleri sürülmesi ve incelenmesi...128 ÜÇÜNCÜ KISIM Yazılı Yargılama Usulü BİRİNCİ BÖLÜM Davanın Açılması MADDE 118. Davanın açılma zamanı...129 MADDE 119. Dava dilekçesinin içeriği...129 MADDE 120. Harç ve avans ödenmesi...130 MADDE 121. Belgelerin birlikte verilmesi...131 MADDE 122. Dava dilekçesinin tebliği...131 MADDE 123. Davanın geri alınması...132 MADDE 124. Tarafta iradî değişiklik...132 MADDE 125. Dava konusunun devri...134 İKİNCİ BÖLÜM Cevap Dilekçesi MADDE 126. Cevap dilekçesinin verilmesi...135 MADDE 127. Cevap dilekçesi verme süresi...135 MADDE 128. Süresinde cevap dilekçesi verilmemesinin sonucu...136 MADDE 129. Cevap dilekçesinin içeriği...136 MADDE 130. Cevap dilekçesinde eksiklik bulunması...137 MADDE 131. Cevap dilekçesi verilmesinin sonucu...138 MADDE 132. Karşı dava açılabilmesinin şartları...138 MADDE 133. Karşı davanın açılması ve süresi...139 MADDE 134. Asıl davanın sona ermesi...139 MADDE 135. Uygulanacak hükümler...140 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Cevaba Cevap ve İkinci Cevap Dilekçesi MADDE 136. Tarafların ikinci dilekçeleri...141 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ön İnceleme MADDE 137. Ön incelemenin kapsamı...142 MADDE 138. Dava şartları ve ilk itirazlar hakkında karar...142 MADDE 139. Ön inceleme duruşmasına davet...143 MADDE 140. Ön inceleme duruşması...143 MADDE 141. İddia ve savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesi...145 MADDE 142. Süreler hakkında karar...146
İçindekiler 13 BEŞİNCİ BÖLÜM Tahkikat ve Tahkikat Sırasındaki Özel Durumlar BİRİNCİ AYIRIM Tahkikat MADDE 143. Tahkikatın konusu...147 MADDE 144. Tarafların dinlenilmesi...147 MADDE 145. Sonradan delil gösterilmesi...148 MADDE 146. Mevcut delillerle davanın aydınlanması...148 İKİNCİ AYIRIM Duruşma MADDE 147. Tarafların duruşmaya daveti...149 MADDE 148. Mahkemenin çalışma zamanı...149 MADDE 149. Ses ve görüntü nakledilmesi yoluyla duruşma icrası...150 MADDE 150. Tarafların duruşmaya gelmemesi, sonuçları ve davanın açılmamış sayılması...150 MADDE 151. Duruşma düzeni...152 MADDE 152. Soru yöneltme...153 MADDE 153. Kayıt ve yayın yasağı...154 MADDE 154. Tutanak...154 MADDE 155. Tutanağın imzalanması ve imza atamayanların durumu...155 MADDE 156. Tutanağın ispat gücü...156 MADDE 157. Zabıt kâtibi bulundurulması zorunluluğu...156 MADDE 158. Tutanak örneği verilmesi...157 MADDE 159. Dosyaya belge konulması ve dosyanın başka yere gönderilmesi...157 MADDE 160. Dizi listesi...158 MADDE 161. Dosyanın taraflar ve ilgililerce incelenmesi...158 MADDE 162. Dosyanın hâkimin incelemesine hazır tutulması...159 ÜÇÜNCÜ AYIRIM Ön Sorun ve Bekletici Sorun MADDE 163. Ön sorunun ileri sürülmesi...160 MADDE 164. Ön sorunun incelenmesi...160 MADDE 165. Bekletici sorun...161 DÖRDÜNCÜ AYIRIM Davaların Birleştirilmesi ve Ayrılması MADDE 166. Davaların birleştirilmesi...162 MADDE 167. Davaların ayrılması...163 MADDE 168. Kanun yolları...163 BEŞİNCİ AYIRIM İsticvap MADDE 169. Konusu...164 MADDE 170. İsticvap olunacak kişilerin belirlenmesi...164 MADDE 171. İsticvap olunacak tarafın davet edilmesi...165 MADDE 172. Bizzat isticvap olunma...165 MADDE 173. İsticvabın yapılması...166 MADDE 174. Tutanak düzenlenmesi...166 MADDE 175. Kıyasen uygulanacak hükümler...167 ALTINCI AYIRIM Islah ve Maddî Hataların Düzeltilmesi MADDE 176. Kapsamı ve sayısı...168 MADDE 177. Islahın zamanı ve şekli...168 MADDE 178. Islah sebebiyle ortaya çıkan yargılama giderleri ve karşı tarafın zararının ödenmesi...169 MADDE 179. Islahın etkisi...169 MADDE 180. Davanın tamamen ıslahı...170 MADDE 181. Kısmen ıslah...171 MADDE 182. Kötüniyetli ıslah...171 MADDE 183. Maddî hataların düzeltilmesi...172
14 Hukuk Muhakemeleri Kanunu ALTINCI BÖLÜM Tahkikatın Sona Ermesi ve Sözlü Yargılama MADDE 184. Tahkikatın sona ermesi...173 MADDE 185. Toplu mahkemelerde tahkikatın sona ermesi...173 MADDE 186. Sözlü yargılama...174 DÖRDÜNCÜ KISIM İspat ve Deliller BİRİNCİ BÖLÜM Genel Hükümler MADDE 187. İspatın konusu...175 MADDE 188. İkrar...175 MADDE 189. İspat hakkı...176 MADDE 190. İspat yükü...176 MADDE 191. Karşı ispat...177 MADDE 192. Kanunda düzenlenmemiş deliller...177 MADDE 193. Delil sözleşmesi...178 MADDE 194. Somutlaştırma yükü ve delillerin gösterilmesi...179 MADDE 195. Başka yerden getirtilecek deliller...179 MADDE 196. Delilden vazgeçme...180 MADDE 197. Delillerin incelenmesi ve istinabe...180 MADDE 198. Delillerin değerlendirilmesi...181 İKİNCİ BÖLÜM Belge ve Senet MADDE 199. Belge...182 MADDE 200. Senetle ispat zorunluluğu...183 MADDE 201. Senede karşı tanıkla ispat yasağı...183 MADDE 202. Delil başlangıcı...184 MADDE 203. Senetle ispat zorunluluğunun istisnaları...185 MADDE 204. İlâmların ve resmî senetlerin ispat gücü...186 MADDE 205. Adî senetlerin ispat gücü...186 MADDE 206. İmza atamayanların durumu...187 MADDE 207. Senette çıkıntı, kazıntı ve silinti...188 MADDE 208. Yazı veya imza inkârı...189 MADDE 209. Yazı veya imza inkârının sonucu...190 MADDE 210. Güvenli elektronik imzalı belgenin inkârı...191 MADDE 211. Sahtelik incelemesi...192 MADDE 212. Sahte senedin iptali...193 MADDE 213. Haksız yere sahtelik iddiası...193 MADDE 214. Sahtelik hakkında hukuk ve ceza mahkemesi kararlarının etkisi...194 MADDE 215. Belgelerin halefler aleyhine kullanılması...195 MADDE 216. Mahkemece belge aslının istenmesi ve geri verilmesi...195 MADDE 217. Belge aslının ibrazı usulü...196 MADDE 218. Belgenin yerinde incelenmesi...197 MADDE 219. Tarafların belgeleri ibrazı zorunluluğu...198 MADDE 220. Tarafın belgeyi ibraz etmemesi...199 MADDE 221. Üçüncü kişinin belgeyi ibraz etmemesi...200 MADDE 222. Ticarî defterlerin ibrazı ve delil olması...200 MADDE 223. Yabancı dilde yazılmış belgeler...201 MADDE 224. Yabancı resmî belgelerin yetkili makamlar tarafından onaylanması zorunluluğu...202 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM - Yemin...203 MADDE 225. Yeminin konusu...203 MADDE 226. Yemine konu olamayacak vakıalar...203 MADDE 227. Yemin teklifi...203 MADDE 228. Yemine davet...204 MADDE 229. Yemin etmemenin sonuçları...204 MADDE 230. Yeminin iade olunamayacağı hâller...205
İçindekiler 15 MADDE 231. Ölüm veya fiil ehliyetinin kaybı...205 MADDE 232. Yemini yerine getirecek kimseler...206 MADDE 233. Yeminin şekli...207 MADDE 234. Sağır ve dilsizlerin yemini...208 MADDE 235. Hasta veya özürlülerin mahkeme dışında yemini...208 MADDE 236. Yemin edecek kimsenin mahkemenin yargı çevresi dışında olması...208 MADDE 237. Yemin konusunun açıklattırılması...209 MADDE 238. Yemin tutanağının düzenlenmesi...209 MADDE 239. Yalan yere yemin iddiası...210 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Tanık MADDE 240. Tanık gösterme şekli...211 MADDE 241. Tanıklardan bir kısmının dinlenilmesiyle yetinilmesi...212 MADDE 242. Tanıklığın izne bağlı olduğu hâller...212 MADDE 243. Tanığın davet edilmesi...213 MADDE 244. Davetiyenin içeriği...213 MADDE 245. Çağrıya uyma zorunluluğu...214 MADDE 246. Tanığa soru kağıdı gönderilmesi...214 MADDE 247. Tanıklıktan çekinme hakkı...215 MADDE 248. Kişisel nedenlerle tanıklıktan çekinme...215 MADDE 249. Sır nedeniyle tanıklıktan çekinme...216 MADDE 250. Menfaat ihlâli tehlikesi nedeniyle tanıklıktan çekinme...217 MADDE 251. Tanıklıktan çekinme hakkının istisnaları...217 MADDE 252. Çekinme sebeplerinin bildirilmesi ve incelenmesi...218 MADDE 253. Çekinmenin kabul edilmemesinin sonucu...218 MADDE 254. Tanığın kimliğinin tespiti...219 MADDE 255. Tanıklara itiraz...219 MADDE 256. Tanığa görevinin önemini anlatma...220 MADDE 257. Yeminsiz dinlenecekler...220 MADDE 258. Yeminin zamanı ve şekli...221 MADDE 259. Tanıkların mahkemede dinlenilmesi...221 MADDE 260. Tanığın bilgilendirilmesi...222 MADDE 261. Tanığın dinlenilme şekli...222 MADDE 262. Yasak davranışlar...223 MADDE 263. Tercüman ve bilirkişi kullanılması...223 MADDE 264. Yalan yere veya menfaat temin ederek tanıklık edilmesi ve sonuçları...224 MADDE 265. Tanığa ödenecek ücret ve giderler...224 BEŞİNCİ BÖLÜM Bilirkişi İncelemesi MADDE 266. Bilirkişiye başvurulmasını gerektiren hâller...225 MADDE 267. Bilirkişi sayısının belirlenmesi...226 MADDE 268. Bilirkişilerin görevlendirilmesi...226 MADDE 269. Bilirkişilik görevinin kapsamı...227 MADDE 270. Bilirkişilik görevini kabulle yükümlü olanlar...227 MADDE 271. Bilirkişiye yemin verdirilmesi...228 MADDE 272. Bilirkişinin görevini yapmaktan yasaklı olması ve reddi...229 MADDE 273. Bilirkişinin görev alanının belirlenmesi...231 MADDE 274. Bilirkişinin görev süresi...232 MADDE 275. Bilirkişinin haber verme yükümlülüğü...233 MADDE 276. Bilirkişinin görevini bizzat yerine getirme yükümlülüğü...233 MADDE 277. Bilirkişinin sır saklama yükümlülüğü...234 MADDE 278. Bilirkişinin yetkileri...235 MADDE 279. Bilirkişi açıklamalarının tespiti ve rapor...236 MADDE 280. Bilirkişi raporunun verilmesi...237 MADDE 281. Bilirkişi raporuna itiraz...238 MADDE 282. Bilirkişinin oy ve görüşünün değerlendirilmesi...239 MADDE 283. Bilirkişi gider ve ücreti...239 MADDE 284. Bilirkişinin ceza hukuku bakımından durumu...240 MADDE 285. Bilirkişinin hukukî sorumluluğu...240
16 Hukuk Muhakemeleri Kanunu MADDE 286. Davaların açılacağı mahkeme...243 MADDE 287. Rücu davasında zamanaşımı...244 ALTINCI BÖLÜM Keşif MADDE 288. Keşif kararı...245 MADDE 289. Keşfe yetkili mahkeme...245 MADDE 290. Keşfin yapılması...246 MADDE 291. Keşfe katlanma zorunluluğu...246 MADDE 292. Soybağı tespiti için inceleme...247 YEDİNCİ BÖLÜM Uzman Görüşü MADDE 293. Uzman görüşü...248 BEŞİNCİ KISIM Hüküm ve Davaya Son Veren Taraf İşlemleri BİRİNCİ BÖLÜM Hüküm MADDE 294. Hüküm, hükmün verilmesi ve tefhimi...249 MADDE 295. Hükmün müzakeresi...250 MADDE 296. Hükmün oylanması ve yeter sayı...250 MADDE 297. Hükmün kapsamı...251 MADDE 298. Hükmün yazılması...252 MADDE 299. Hükmün imza edilememesi...252 MADDE 300. Hükmün korunması...253 MADDE 301. Hüküm nüshası...253 MADDE 302. İlâmın alınması, kesinleşme kaydı ve harçlar...253 MADDE 303. Kesin hüküm...254 İKİNCİ BÖLÜM Hükmün Tashihi ve Tavzihi MADDE 304. Hükmün tashihi...256 MADDE 305. Hükmün tavzihi...256 MADDE 306. Tavzih talebi ve usulü...257 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Davaya Son Veren Taraf İşlemleri MADDE 307. Davadan feragat...258 MADDE 308. Davayı kabul...258 MADDE 309. Feragat ve kabulün şekli...259 MADDE 310. Feragat ve kabulün zamanı...259 MADDE 311. Feragat ve kabulün sonuçları...259 MADDE 312. Feragat ve kabul hâlinde yargılama giderleri...260 MADDE 313. Sulh...260 MADDE 314. Sulhun zamanı...261 MADDE 315. Sulhun etkisi...261 ALTINCI KISIM Basit Yargılama Usulü MADDE 316. Basit yargılama usulüne tâbi dava ve işler...263 MADDE 317. Dilekçelerin verilmesi...264 MADDE 318. Delillerin ikamesi...264 MADDE 319. İddia ve savunmanın genişletilmesi veya değiştirilmesi yasağı...265 MADDE 320. Ön inceleme ve tahkikat...265 MADDE 321. Hüküm...267 MADDE 322. Uygulanacak hükümler...267
İçindekiler 17 YEDİNCİ KISIM Yargılama Giderleri ve Adli Yardım BİRİNCİ BÖLÜM Yargılama Giderleri MADDE 323. Yargılama giderlerinin kapsamı...269 MADDE 324. Delil ikamesi için avans...270 MADDE 325. Resen yapılması gereken işlemlere ilişkin giderler...271 MADDE 326. Yargılama giderlerinden sorumluluk...272 MADDE 327. Dürüstlük kuralına aykırılık sebebiyle yargılama giderlerinden sorumluluk...272 MADDE 328. Fer î müdahale gideri...273 MADDE 329. Kötüniyetle veya haksız dava açılmasının sonuçları...273 MADDE 330. Vekâlet ücretinin taraf lehine hükmedilmesi...274 MADDE 331. Esastan sonuçlanmayan davada yargılama gideri...275 MADDE 332. Yargılama giderlerine hükmedilmesi...275 MADDE 333. Avansın iadesi...276 İKİNCİ BÖLÜM Adli Yardım MADDE 334. Adli yardımdan yararlanacak kişiler...277 MADDE 335. Adli yardımın kapsamı...278 MADDE 336. Adli yardım talebi...278 MADDE 337. Adli yardım talebinin incelenmesi...279 MADDE 338. Adli yardım kararının kaldırılması...280 MADDE 339. Adli yardımla ertelenen yargılama giderlerinin tahsili...280 MADDE 340. Adli yardım kararıyla atanan avukatın ücretinin ödenmesi...281 SEKİZİNCİ KISIM Kanun Yolları BİRİNCİ BÖLÜM İstinaf MADDE 341. İstinaf yoluna başvurulabilen kararlar...283 MADDE 342. İstinaf dilekçesi...284 MADDE 343. İstinaf dilekçesinin verilmesi...285 MADDE 344. Harç ve giderlerin yatırılması...286 MADDE 345. Başvuru süresi...286 MADDE 346. İstinaf dilekçesinin reddi...287 MADDE 347. İstinaf dilekçesine cevap...287 MADDE 348. Katılma yolu ile başvurma...288 MADDE 349. Başvurma hakkından feragat...288 MADDE 350. Başvurunun icraya etkisi...289 MADDE 351. Kötüniyetle istinaf yoluna başvurma...290 MADDE 352. Ön inceleme...290 MADDE 353. Duruşma yapılmadan verilecek kararlar...291 MADDE 354. İnceleme...292 MADDE 355. İncelemenin kapsamı...293 MADDE 356. Duruşma yapılmasına karar verilmesi...293 MADDE 357. Yapılamayacak işlemler...294 MADDE 358. Duruşmaya gelinmemesi ve giderlerin ödenmemesi...295 MADDE 359. Karar...296 MADDE 360. Uygulanacak diğer hükümler...297 İKİNCİ BÖLÜM Temyiz MADDE 361. Temyiz edilebilen kararlar...298 MADDE 362. Temyiz edilemeyen kararlar...298 MADDE 363. Kanun yararına temyiz...299 MADDE 364. Temyiz dilekçesi...300
18 Hukuk Muhakemeleri Kanunu MADDE 365. Temyiz dilekçesinin verilmesi...301 MADDE 366. Kıyas yoluyla uygulanacak hükümler...302 MADDE 367. Temyizin icraya etkisi...302 MADDE 368. Kötüniyetle temyiz...303 MADDE 369. Temyiz incelemesi ve duruşma...303 MADDE 370. Onama kararları...304 MADDE 371. Bozma sebepleri...305 MADDE 372. Yargıtay kararlarının tebliği...306 MADDE 373. Bozmaya uyma veya direnme...306 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Yargılamanın İadesi MADDE 374. Konu...308 MADDE 375. Yargılamanın iadesi sebepleri...308 MADDE 376. Üçüncü kişilerin hükmün iptalini talep etmesi...310 MADDE 377. Süre...310 MADDE 378. İnceleyecek mahkeme ve teminat...311 MADDE 379. Talebin ön incelemesi...312 MADDE 380. Yeniden yargılama veya hükmün iptali...312 MADDE 381. İcranın durdurulması...313 DOKUZUNCU KISIM Çekişmesiz Yargı MADDE 382. Çekişmesiz yargı işleri...315 MADDE 383. Görevli mahkeme...318 MADDE 384. Çekişmesiz yargı işlerinde yetki...318 MADDE 385. Yargılama usulü...319 MADDE 386. Mühürleme, deftere geçirme ve yemin tutanağı düzenlenmesi usulü...319 MADDE 387. Kararlara karşı başvuru yolları...320 MADDE 388. Kararların niteliği...320 ONUNCU KISIM Geçici Hukukî Korumalar BİRİNCİ BÖLÜM İhtiyatî Tedbir MADDE 389. İhtiyatî tedbirin şartları...321 MADDE 390. İhtiyatî tedbir talebi...322 MADDE 391. İhtiyatî tedbir kararı...323 MADDE 392. İhtiyatî tedbirde teminat gösterilmesi...325 MADDE 393. İhtiyatî tedbir kararının uygulanması...326 MADDE 394. İhtiyatî tedbir kararına karşı itiraz...327 MADDE 395. Teminat karşılığı tedbirin değiştirilmesi veya kaldırılması...328 MADDE 396. Durum ve koşulların değişmesi sebebiyle tedbirin değiştirilmesi veya kaldırılması...329 MADDE 397. İhtiyatî tedbiri tamamlayan işlemler...330 MADDE 398. Tedbire muhalefetin cezası...331 MADDE 399. Tazminat...331 İKİNCİ BÖLÜM Delil Tespiti ve Diğer Geçici Hukukî Korumalar MADDE 400. Delil tespitinin istenebileceği hâller...333 MADDE 401. Görev ve yetki...333 MADDE 402. Delil tespiti talebi ve karar...334 MADDE 403. Acele hâllerde tespit...334 MADDE 404. Delil tespiti kararında uygulanacak hükümler...335 MADDE 405. Tutanak ve diğer belgeler...335 MADDE 406. Diğer geçici hukukî korumalar...336
İçindekiler 19 ONBİRİNCİ KISIM Tahkim MADDE 407. Uygulanma alanı...339 MADDE 408. Tahkime elverişlilik...339 MADDE 409. İtiraz hakkından feragat...340 MADDE 410. Tahkimde görevli ve yetkili mahkeme...340 MADDE 411. Mahkemenin yardımı...340 MADDE 412. Tahkim sözleşmesinin tanımı ve şekli...341 MADDE 413. Tahkim itirazı...342 MADDE 414. İhtiyatî tedbir ve delil tespiti...342 MADDE 415. Hakem sayısı...343 MADDE 416. Hakemlerin seçimi...344 MADDE 417. Ret sebepleri...345 MADDE 418. Hakemin reddi usulü...345 MADDE 419. Hakemlerin sorumluluğu...346 MADDE 420. Görevin yerine getirilememesi...346 MADDE 421. Yeni hakem seçilmesi...347 MADDE 422. Hakemin kendi yetkisi hakkında karar vermesi...347 MADDE 423. Tarafların eşitliği ve hukukî dinlenilme hakkı...348 MADDE 424. Yargılama usulünün belirlenmesi...349 MADDE 425. Tahkim yeri...349 MADDE 426. Dava tarihi...349 MADDE 427. Tahkim süresi...350 MADDE 428. Dava ve cevap dilekçesi...350 MADDE 429. Duruşma yapılması veya dosya üzerinden inceleme...351 MADDE 430. Taraflardan birinin yargılamaya katılmaması...352 MADDE 431. Hakem veya hakem kurulunca bilirkişi seçimi...352 MADDE 432. Delillerin toplanması...353 MADDE 433. Hakem kurulunun karar vermesi...353 MADDE 434. Sulh...354 MADDE 435. Tahkim yargılamasının sona ermesi...354 MADDE 436. Hakem kararının şekli, içeriği ve saklanması...355 MADDE 437. Hakem kararının tavzihi, düzeltilmesi ve tamamlanması...356 MADDE 438. Tebligat...356 MADDE 439. İptal davası...357 MADDE 440. Hakem ücreti...358 MADDE 441. Yargılama giderleri...359 MADDE 442. Avans yatırılması ve giderlerin ödenmesi...360 MADDE 443. Yargılamanın iadesi...360 MADDE 444. Uygulanmayacak hükümler...361 ONİKİNCİ KISIM Son Hükümler MADDE 445. Elektronik işlemler...363 MADDE 446. Disiplin para cezası...365 MADDE 447. Diğer kanunlardaki yargılama usulü ile ilgili hükümler...365 MADDE 448. Zaman bakımından uygulanma...366 MADDE 449. Yönetmelik...366 MADDE 450. Yürürlükten kaldırılan hükümler...366 MADDE 451. Yürürlük...368 MADDE 452. Yürütme...368 Kavramlar Dizini... 369
Kavramlar Dizini Adli Tatil 114 Görülecek Dava ve İşler 114 Sürelere Etkisi 116 Süresi 114 Adli Yardım 277 Ertelenen Yargılama Giderlerinin Tahsili 280 Kapsamı 278 Kararının Kaldırılması 280 Kararıyla Atanan Avukatın Ücretinin Ödenmesi 281 Talebi 278 Talebinin İncelenmesi 279 Yararlanacak Kişiler 277 Aleniyet İlkesi 62 B Gizli Yargılama İşlemleri 62 Tarafların Gizlilik Talebi 62 Basit Yargılama Usulü 263 Delillerin İkamesi 264 Dilekçelerin Verilmesi 264 Hüküm 267 İddia ve Savunmanın Genişletilmesi veya DeĞiştirilmesi Yasağı 265 Ön İnceleme ve Tahkikat 265 Tâbi Dava ve İşler 263 Bekletici Sorun 161 Belge 182 Aslının İbrazı Usulü 196 Kişi veya Kurumun Elinde Bulunup Mahkemeye Teslim Edilmesi Gereken Belgenin Aslı 196 Mahkemece Onaylanmış Belge Örneği 196 Belgenin Yerinde İncelenmesi 197 Mahkemeye Getirilmesi Zor Veya Sakıncalı Olan Belgeler 197 Halefler Aleyhine Kullanılması 195 Mahkemece Belge Aslının İstenmesi ve Geri Verilmesi 195 Sahtelik Hakkında Hukuk ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Etkisi 194 Sahtelik İncelemesi 192 Tarafın Belgeyi İbraz Etmemesi 199 Kesin Süre 199 Tarafların Belgeleri İbrazı Zorunluluğu 198 Elektronik Belgeler 198 Ticari Defterler 198 Üçüncü Kişinin Belgeyi İbraz Etmemesi 200 Yabancı Dilde Yazılmış 201 Yabancı Resmî Belgelerin Yetkili Makamlar Tarafından Onaylanması Zorunluluğu 202 Bilirkişi 225 Açıklamalarının Tespiti ve Rapor 236 Başvurulmasını Gerektiren Hâller 225 Özel veya Teknik Bilgiyi Gerektiren Hâl 225 Bilirkişilere Karşı Davaların Açılacağı Mahkeme 243 Ceza Hukuku Bakımından Durumu 240 Gider ve Ücreti 239 Görev Alanının Belirlenmesi 231 Görevini Bizzat Yerine Getirme Yükümlülüğü 233 Görevini Kabulle Yükümlü Olanlar 227 Görevinin Kapsamı 227 Görevini Yapmaktan Yasaklı Olması ve Reddi 229 Görevlendirilmesi 226 Görev Süresi 232 Haber Verme Yükümlülüğü 233 Hukukî Sorumluluğu 240 Oy ve Görüşünün Değerlendirilmesi 239 Raporuna İtiraz 238 Raporunun Verilmesi 237 Resmi 227 Rücu Davasında Zamanaşımı 244 Sayısının Belirlenmesi 226 Sır Saklama Yükümlülüğü 234 Yemin Verdirilmesi 228 Yetkileri 235
370 Kavram Dizini C Cevaba Cevap ve İkinci Cevap Dilekçesi 141 Cumhuriyet Savcısının Davada Yer Alması 93 Çekişmesiz Yargı 315 D Görevli Mahkeme 318 İşleri 315 İşlerinde Yetki 318 Kararlara Karşı Başvuru Yolları 320 Kararların Niteliği 320 Mühürleme, Deftere Geçirme ve Yemin Tutanağı Düzenlenmesi Usulü 319 Şartları 321 Yargılama Usulü 319 Dava Arkadaşlığı 84 İhtiyarî Dava Arkadaşlığı 84 Davadaki Durumu 84 Mecburî Dava Arkadaşlığı 85 Davadaki Durumu 85 Dava Çeşitleri 117 Belirsiz Alacak ve Tespit Davası 118 Davaların Yığılması 121 Eda Davası 117 İnşaî Dava 120 Kısmî Dava 120 Seçimlik Dava 122 Terditli Dava 122 Tespit Davası 117 Topluluk Davası 123 Davada Kanunî Temsil 81 Dava Ehliyeti 80 Davaların Ayrılması 163 Kanun Yolları 163 Davaların Birleştirilmesi 162 Kanun Yolları 163 Davanın İhbarı 87 Etkisi 88 İhbarda Bulunulan Kişinin Durumu 88 Şartları 87 Şekli 87 Dava Sırasında Taraflardan Birinin Ölümü 82 Davayı Takip İçin Kayyım Atanması 82 Dava Şartları 125 İncelenmesi 127 Dava Takip Yetkisi 81 Davaya Müdahale 87 Aslî 89 Fer î 90 Müdahalenin Etkisi 92 Tarafla Rücu 92 Müdahale Talebi ve İncelenmesi 91 Müdahilin Durumu 91 Davaya Vekâlet 95 Birden Fazla Vekil Görevlendirilmesi 97 Kanunî Kapsamı 95 Özel Yetki Verilmesini Gerektiren Hâller 96 Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar 96 Tarafın Davasını Takip Edebilecek Ehliyette Olmaması 100 Vekâletnamenin İbrazı 97 Vekâletnamesiz Dava Açılması ve İşlem Yapılması 98 Vekilin Azli 101 ŞeKli 100 Vekilin İstifası 101 Şekli 100 Vekilin Vekâlet Veren Huzurundaki Beyanı 99 Vekilin veya Vekâlet Verenin Duruşmada Uygun Olmayan Tutum ve Davranışı 99 Delil 175 Başka Yerden Getirtilecek 179 Değerlendirilmesi 181 İncelenmesi ve İstinabe 180 Kanunda Düzenlenmemiş 177 Somutlaştırma Yükü ve Gösterilmesi 179 Sözleşmesi 178 Vazgeçme 180 Delil Başlangıcı 184 Delil Tespiti 333 Acele Hâllerde 334
Kavram Dizini 371 Diğer Geçici Hukukî Korumalar 336 Görev ve Yetki 333 İstenebileceği Hâller 333 Kararında Uygulanacak Hükümler 335 Talebi ve Karar 334 Tutanak ve Diğer Belgeler 335 Devletin Sorumluluğu ve Rücu 76 Disiplin Para Cezası 365 Duruşma 149 Dizi Listesi 158 Dosyanın Hâkimin İncelemesine Hazır Tutulması 159 Dosyanın Taraflar ve İlgililerce İncelenmesi 158 Gizli Olarak Saklanmasına Karar Verilen Belge 158 Dosyaya Belge Konulması ve Dosyanın Başka Yere Gönderilmesi 157 Düzeni 152 Kayıt ve Yayın Yasağı 154 Mahkemenin Çalışma Zamanı 149 Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Duruşma İcrası 150 Soru Yöneltme 153 Tarafların Duruşmaya Daveti 149 Tarafların Duruşmaya Gelmemesi, Sonuçları ve Davanın Açılmamış Sayılması 150 Dosyanın İşlemden Kaldırılması 150 Yenileme Dilekçesi 151 Tutanak 154 Gizlilik Kararı Kapsamında Kalan Belgeler 157 İmzalanması ve İmza Atamayanların Durumu 155 İspat Gücü 156 Örneği Verilmesi 157 Zabıt Kâtibi Bulundurulması Zorunluluğu 156 Dürüst Davranma ve Doğruyu Söyleme Yükümlülüğü 63 E Elektronik İşlemler 363 Eski Hâle Getirme 110 Giderler 113 F Islahla Geçersiz Kılınamayan İşlemler 113 İnceleme ve Karar 113 Süre 110 Talep 110 İnceleme Mercii 112 Şekli ve Kapsamı 111 Yargılamaya ve Hükmün İcrasına Etkisi 112 Feragat 258 G Sonuçları 259 Şekli 259 Yargılama Giderleri 260 Zamanı 259 Görev 41 Ölüm veya Vücut Bütünlüğünün Yitirilmesinden Doğan Zararların Tazmini Davaları 43 Sulh Hukuk Mahkemeleri 44 Görevsizlik veya Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler 56 H Davanın Açılmamış Sayılması 56 İnceleme 57 Usulü ve Sonucu 58 Yeri 57 Kanun Yoluna Başvurulması 56 Hâkimin Davaya Bakmaktan Yasaklılığı 67 Çekinme Kararının Sonuçları 68 Sebepleri 67 Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevi 64 Delil Gösterilmesi 64 Hâkimin Hukukî Sorumluluğu 76 Dava Dilekçesi ve Davanın İhbarı 78 Davaların Açılacağı Mahkeme 77 Devletin Sorumlu Hâkime Karşı Açacağı Rücu Davası 77 Davanın Reddi Hâlinde Verilecek Ceza 79
372 Kavram Dizini Devlet Aleyhine Tazminat Davası 76 Hâkimin Reddi 67 Çekilme Kararının İncelenmesi 70 Hâkimin Bizzat Çekilmemesi Hâli 69 Ret Talebine İlişkin Kararlara Karşı İstinaf 73 Ret Talebine İlişkin Kararların Temyizi 74 Bölge Adliye Mahkemesi Hâkiminin Reddine İlişkin Talebin Reddi 74 Esas Hüküm Bakımından Temyiz Yolu Açık Bulunan Dava ve İşler 74 Esas Hüküm Bakımından Temyiz Yolu Kapalı Bulunan Dava ve İşler 74 Ret Talebini İncelemeye Yetkili Merci 71 Ret Talebinin Geri Çevrilmesi 72 Ret Talebinin İncelenmesi 72 Ret Talebinin Kötüniyetle Yapılması 72 Sebepleri 68 Usulü 69 Hukukî Dinlenilme Hakkı 60 Hukukun Uygulanması 65 Hüküm 249 I Hükmün Tashihi 256 HükMün Tavzihi 256 Talebi ve Usulü 257 İlâmın Alınması, Kesinleşme Kaydı ve Harçlar 253 İmza Edilememesi 252 Kapsamı 251 Kesin Hüküm 254 Korunması 253 Müzakeresi 250 Nüshası 253 Oylanması ve Yeter Sayı 250 Verilmesi ve Tefhimi 249 Yazılması 252 Islah 168 Davanın Tamamen Islahı 170 Etkisi 169 Kapsamı ve Sayısı 168 Kısmen 171 Kötüniyetli 171 Sebebiyle Ortaya Çıkan Yargılama Giderleri ve Karşı Tarafın Zararının Ödenmesi 169 Zamanı ve Şekli 168 İcranın Durdurulması 313 İhtiyatî Tedbir 321 DUrum ve Koşulların Değişmesi Sebebiyle Tedbirin Değiştirilmesi veya Kaldırılması 329 Kararı 323 Kararının Uygulanması 326 Karşı İtiraz 327 Muhalefetin Cezası 331 Talebi 322 Tamamlayan İşlemler 330 Tazminat 331 Teminat Gösterilmesi 325 Teminat Karşılığı Tedbirin Değiştirilmesi veya Kaldırılması 328 İkrar 175 İlk İtirazlar 128 İleri Sürülmesi ve İncelenmesi 128 İspat 175 Dava Şartları 128 Ön Sorunlar 128 Hakkı 176 Kanunî Karine 176 Konusu 175 Yükü 176 İsticvap 164 Bizzat İsticvap Olunma 165 Olunacak Kişilerin Belirlenmesi 164 Olunacak Tarafın Davet Edilmesi 165 Tutanak Düzenlenmesi 166 Yapılması 166 İstinaf 283 Başvurma Hakkından Feragat 288 Başvurunun İcraya Etkisi 289 Başvuru Süresi 286 Dilekçesi 284 Dilekçesine Cevap 287 Dilekçesinin Reddi 287 Dilekçesinin Verilmesi 285 Duruşmaya Gelinmemesi ve Giderlerin Ödenmemesi 295
Kavram Dizini 373 K Duruşma Yapılmadan Verilecek Kararlar 291 Duruşma Yapılmasına Karar Verilmesi 293 Harç ve Giderlerin Yatırılması 286 İnceleme 292 İncelemenin Kapsamı 293 Karar 296 Katılma Yolu ile Başvurma 288 Kötüniyetle Başvurma 290 Ön İnceleme 290 Yapılamayacak İşlemler 294 Kabul 258 Sonuçları 259 Şekli 259 Yargılama Giderleri 260 Zamanı 259 Kanunî Temsilci Atanması Sebebiyle Yargılamanın Ertelenmesi 83 Karşı İspat 177 Keşif 245 M Kararı 245 Katlanma Zorunluluğu 246 Soybağı Tespiti İçin İnceleme 247 Yapılması 246 Yetkili Mahkeme 245 Maddî Hataların Düzeltilmesi 172 Medenî Hakları Kullanma Ehliyeti 80 O Ön İnceleme 142 Dava Şartları ve İlk İtirazLar Hakkında Karar 142 Duruşması 143 Duruşmasına Davet 143 İddia ve Savunmasını Genişletebileceği Değiştirebileceği İhtarı 143 İddia ve Savunmanın Genişletilmesi veya Değiştirilmesi 145 Kapsamı 142 Süreler Hakkında Karar 146 Ön Sorun 160 S İleri Sürülmesi 160 İncelenmesi 160 Senet 182 Adî Senetlerin İspat Gücü 186 Çıkıntı, Kazıntı ve Silinti 188 Güvenli Elektronik İmza 186 Güvenli Elektronik İmzalı Belgenin İnkârı 191 Haksız Yere Sahtelik İddiası 193 İlâmların ve Resmî Senetlerin İspat Gücü 186 Kesin Delil 186 İmza Atamayanların Durumu 187 Noterlerin Tasdik Ettikleri 186 Sahtelik Hakkında Hukuk ve Ceza Mahkemesi Kararlarının Etkisi 194 Sahtelik İncelemesi 192 Sahte Senedin İptali 193 Senede Karşı Tanıkla İspat Yasağı 183 Senetle İspat Zorunluluğu 183 Senetle İspat Zorunluluğunun İstisnaları 185 Yazı veya İmza İnkârı 189 Sulh 260 Resmî Senetteki 189 Sahtelik İddiası 189 Senede Dayanılarak Verilmiş Olan İhtiyatî Tedbir 190 Sonucu 190 Etkisi 261 Şarta Bağlı 260 Zamanı 261 SürelEr 107 Başlaması 107 Tebliğ Tarihi 107 Tefhim Tarihi 107 Belirlenmesi 107 Hâkim, Kendisinin Tespit Ettiği Süreler 107 Bitimi 108 Kesin Süre 109
374 Kavram Dizini T Resmî Tatil Günleri 108 Tatil Günlerinin Etkisi 108 Tahkikat 147 Konusu 147 Mevcut Delillerle Davanın Aydınlanması 148 Sonradan Delil Gösterilmesi 148 Tarafların Dinlenilmesi 147 Tahkikatın Sona Ermesi 173 Sözlü Yargılama 174 Toplu Mahkemelerde 173 Tahkim 339 Avans Yatırılması ve Giderlerin Ödenmesi 360 Dava Tarihi 349 Dava ve Cevap Dilekçesi 350 Delillerin Toplanması 353 Duruşma Yapılması veya Dosya Üzerinden İnceleme 351 Elverişlilik 339 Görevin Yerine Getirilememesi 346 Görevli ve Yetkili Mahkeme 340 Hakemin Kendi Yetkisi Hakkında Karar Vermesi 347 Hakemin Reddi Usulü 345 Hakem Kararının Şekli, İçeriği ve Saklanması 355 Hakem Kararının Tavzihi, Düzeltilmesi ve Tamamlanması 356 Hakem Kurulunun Karar Vermesi 353 Hakemlerin Seçimi 344 Hakemlerin Sorumluluğu 346 Hakem Sayısı 343 Hakem Ücreti 358 Hakem veya Hakem Kurulunca Bilirkişi Seçimi 352 İhtiyatî Tedbir ve Delil Tespiti 342 İptal Davası 357 İtiraz Hakkından Feragat 340 İtirazı 342 Ret Sebepleri 345 Sözleşmesinin Tanımı ve Şekli 341 Sulh 354 Süresi 350 Taraflardan Birinin Yargılamaya Katılmaması 352 Tarafların Eşitliği ve Hukukî Dinlenilme Hakkı 348 Tebligat 356 Uygulanma Alanı 339 Yargılama Giderleri 359 Yargılamanın İadesi 360 Yargılamasının Sona Ermesi 354 Yargılama Usulünün Belirlenmesi 349 Yeni Hakem Seçilmesi 347 Yeri 349 Taleple Bağlılık İlkesi 60 Tanık 211 Bilgilendirilmesi 222 Bir Kısmının Dinlenilmesiyle Yetinilmesi 212 Çağrıya Uyma Zorunluluğu 214 Disiplin Para Cezası 214 Zorla Getirtilir 214 Çekinme Hakkı 215 Çekinmenin Kabul Edilmemesinin Sonucu 218 Çekinme Sebeplerinin Bildirilmesi ve İncelenmesi 218 İstisnaları 217 Kişisel Nedenlerle 215 Menfaat İhlâli Tehlikesi Nedeniyle 217 Sır Nedeniyle 216 Tanığın Kimliğinin Tespiti 219 Davet Edilmesi 213 Davetiyenin İçeriği 213 Dinlenilmesinden Vazgeçilmiş 211 Dinlenilme Şekli 222 Görevinin Önemini Anlatma 220 Gösterme Şekli 211 İzne Bağlı Olduğu Hâller 212 Listesinde Adres Gösterilmemiş 211 Mahkemede Dinlenilmesi 221 Ödenecek Ücret ve Giderler 224 Soru Kağıdı Gönderilmesi 214 Tanıklara İtiraz 219 Tercüman ve Bilirkişi Kullanılması 223 Yalan Yere veya Menfaat Temin Ederek Tanıklık Edilmesi ve Sonuçları 224 Yasak Davranışlar 223 Yeminsiz Dinlenecekler 220
Kavram Dizini 375 Taraf Ehliyeti 80 Taraflarca Getirilme İlkesi 59 Tasarruf İlkesi 59 Teminat 102 Gerektirmeyen Hâller 104 Gösterilecek Hâller 102 Gösterilmemesinin Sonuçları 105 İadesi 106 Kararı 104 Tutarı ve Şekli 105 Temsil veya İzin Belgelerinin Verilmesi 82 Temyiz 298 U Bozma Sebepleri 305 Bozmaya Uyma veya Direnme 306 Dilekçesi 300 Dilekçesinin Verilmesi 301 Edilebilen Kararlar 298 Edilemeyen Kararlar 298 İcraya Etkisi 302 İncelemesi ve Duruşma 303 Kanun Yararına 299 Kötüniyetle 303 Onama Kararları 304 Yargıtay Kararlarının Tebliği 306 Usul Ekonomisi İlkesi 64 Uzman Görüşü 248 Y Yargılama Giderleri 269 Avansın İadesi 276 Delil İkamesi İçin Avans 270 Dürüstlük Kuralına Aykırılık Sebebiyle Sorumluluk 272 Esastan Sonuçlanmayan Davada 275 Fer î Müdahale Gideri 273 Hükmedilmesi 275 Kötüniyetle veya Haksız Dava Açılmasının Sonuçları 273 Re sen Yapılması Gereken İşlemlere İlişkin Giderler 271 Sorumluluk 272 Vekâlet Ücretinin Taraf Lehine Hükmedilmesi 274 Yargılamanın İadesi 308 İnceleyecek Mahkeme ve Teminat 311 Sebepleri 308 Süre 310 Talebin Ön İncelemesi 312 Üçüncü Kişilerin Hükmün İptalini Talep Etmesi 310 YEniden Yargılama veya Hükmün İptali 312 Yargılamanın Sevk ve İdaresi 65 Yargı Yeri Belirlenmesini Gerektiren Sebepler 57 Yazılı Yargılama Usulü 129 Belgelerin Birlikte Verilmesi 131 Cevap Dilekçesi 135 Ek Cevap Süresi 135 Eksiklik Bulunması 137 İçeriği 136 İlk İtirazlar 138 Süresinde Verilmemesinin Sonucu 136 Verilmesi 135 Verilmesinin Sonucu 138 Verme Süresi 135 Dava Dilekçesinin İçeriği 129 Dava Dilekçesinin Tebliği 131 Dava Konusunun Devri 134 Davanın Açılma Zamanı 129 Davanın Geri Alınması 132 Harç ve Avans Ödenmesi 130 Karşı Dava 138 Açılabilmesinin Şartları 138 Açılması ve Süresi 139 Asıl Davanın Sona Ermesi 139 Tarafta İradî Değişiklik 132 Yemin 203 Davet 204 Edecek Kimsenin Mahkemenin Yargı Çevresi Dışında Olması 208 Etmemenin Sonuçları 204 Hasta veya Özürlülerin Mahkeme Dışında 208 İade Olunamayacağı Hâller 205 Konu Olamayacak Vakıalar 203
376 Kavram Dizini Konusu 203 Konusunun Açıklattırılması 209 Ölüm veya Fiil Ehliyetinin Kaybı 205 Sağır ve Dilsizlerin 208 Şekli 207 Teklifi 203 Tutanağının Düzenlenmesi 209 Yalan Yere Yemin İddiası 210 Yerine Getirecek Kimseler 206 Zamanı ve Şekli 221 Yoluna Başvurulabilen Kararlar 283 Z Zabıt Kâtibinin Yasaklılığı Ve Reddi 75 Zaman Bakımından Uygulanma 366 Yetki 46 Bir Yerde Geçici Olarak Oturanlara Karşı Açılacak Davalar 47 Davalının Birden Fazla Olması Hâlinde Yetki 47 Davayı Ayırarak Yetkisizlik Kararı 47 Genel Yetkili Mahkeme 46 Davanın Açıldığı Tarihteki Yerleşim Yeri Mahkemesi 46 Haksız Fiilden Doğan Davalar 52 İtirazının İleri Sürülmesi 54 Yetkinin Kesin Olduğu Davalar 54 Yetkinin Kesin Olmadığı Davalar 54 Yetkisizlik Kararı 54 KarŞı Dava 51 Mirastan Doğan Davalar 49 Son Yerleşim Yeri Mahkemesinin Kesin Yetkisi 49 Sigorta Sözleşmelerinden Doğan Davalar 52 Can Sigortaları 52 Deniz Sigortaları 52 Zarar Sigortaları 52 Sözleşmeden Doğan Davalar 48 Şubeler ve Tüzel Kişilerle İlgili Davalar 51 Taşınmazın Aynından Doğan Davalar 50 Alıkoyma Hakkı 50 İrtifak Haklarına İlişkin Davalar 50 Taşınmazın Zilyetliği 50 Türkiye de Yerleşim Yerinin Bulunmaması 48 Malvarlığı Haklarına İlişkin Dava 48 Mutad Mesken 48 Özel Yetki Hâlleri 48 Yetki Sözleşmesi 53 Geçerlilik Şartları 54