İÇ ANADOLU BÖLGESİ ELEKTRİK İLETİM SİSTEMİNE GENEL BİR BAKIŞ TEİAŞ ORTA ANADOLU YÜK TEVZİ İŞLETME MÜDÜRLÜĞÜ
Bilindiği üzere Türkiye elektrik iletim sistemi gerilim seviyesi 66 kv, 154 kv ve 380 kv tur ve bu sistem illerin ve bölgelerin siyasi sınırlarına göre değil ; optimum iletim ekonomisine,enerjinin kesintisiz olarak ulaştırılmasına,enerji kaynaklarına ve tüketim merkezlerine göre planlanmış ve gerekli eklentiler yapılarak sistem bugünkü halini
Bu açıdan iletim sistemi verilerine bakarak bir ilin veya bir bölgenin elektrik enerjisi tüketimini ve üretimini net olarak hesaplamak mümkün olmasa da,yaklaşık olarak değerler elde edilebilir.bu değerler bize elektrik enerjisi tüketiminin mevsimlere göre durumu,mevcut kapasite kullanım oranları,yakın gelecekte yapılması gereken yatırımlar ve bölgenin gelişmişlik durumu hakkında değerli bilgiler verecektir.
TEİAŞ, KURULUŞU VE YAPISI : TEİAŞ Devletin genel enerji politikasına uygun olarak, ülkedeki tüm iletim tesislerini devralmak, elektrik iletimi, yük tevzi ve işletme planlaması hizmetlerini yürütmek üzere 01.10.2001 tarihinde faaliyete geçirilmiştir. TEİAŞ, 233 sayılı KHK sistemi içinde, iktisadi devlet teşekkülü olarak ve mevcut mevzuat ve ana statüsü hükümleri çerçevesinde, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan (EPDK) 13.03.2003 tarihinde aldığı iletim lisansı çerçevesinde, yeni piyasa yapısına uygun olarak faaliyetlerini yürütmektedir.
TEİAŞ IN ANA FAALİYET ALANLARI Türkiye Enterkonnekte Elektrik Sistemini işletmek. Piyasa Mali Uzlaştırma sistemini çalıştırmak. İletim sisteminin geliştirilmesi ve yenilenmesi yatırımlarını yapmak. Üretim kapasite projeksiyonunu hazırlamak. Uluslar arası enterkonneksiyon çalışmalarını yürütmek.
TEİAŞ, TAŞRA TEŞKİLATI YAPISI :
Türkiye Elektrik İletim sistemi coğrafi konum ve diğer koşullar nedeni ile 19 İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü ne ayrılmıştır.
Ayrıca tüm sistemin yük dağıtım,sistem izleme,gerilim regülasyonu, frekans regülasyonu ve bakım koordinasyonunu sağlamak ve gerekli tüm bilgileri bir elde toplamak amacı ile dokuz bölgesel Yük Dağıtım Merkezi ve bunların koordinasyonunu sağlamak üzere Milli Yük Tevzi Merkezi tesis edilmiştir.
ÜLKEMİZİN SON YILLARDAKİ ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİM VE TÜKETİM DURUMU İLE İLGİLİ BİLGİLER: 2006 yılı itibari ile Türkiye Elektrik Sisteminin kurulu gücü 40.358,8 MW tır. SIVI+D.GAZ; 3,6 FUEL-OİL; 5,5 KATI+SIVI; 1,1 AKARSU HİDROLİK; RÜZGAR; 0,1 MOTORİN; 0,5 İTHAL KÖMÜR; 4,1 2,7 TAŞ KÖMÜRÜ; 0,8 BARAJ LI HİDROLİK; 29,5 LiNYiT; 20,3 J EOTERMAL; 0,1 NAFTA; 0,1 YENİLENEBİLİR+ATIK; 0,1 DOĞALGAZ; 31,4
Grafik : 2006 yılı itibari ile Türkiye Elektrik Sistemi kurulu gücüne iştirak eden kuruluşlara göre yüzdelik olarak dağılımı. SERBEST ÜRETİM ŞİRKETİ; 6,9 OTOPRODÜKTÖR; 10,1 YAP İŞLET DEVRET; 6 YAP İŞLET; 15,1 EÜAŞ; 49 MOBİL; 1,8 İŞLETME HAKKI DEVİR; 1,6 EÜAŞ'A BAĞLI ORTAKLIK; 9,5
Grafik : 1990-2005 Yılları arasında Türkiye Elektrik Enerjisi üretiminin değişimi (GWh) 180000 160000 2004 2005 140000 120000 100000 80000 60000 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 40000 20000 0
İÇ ANADOLU BÖLGESİNİN İLETİM SİSTEMİ AÇISINDAN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ: Daha önce İletim sistemimizin yük tevzi bölgesi olarak 9 bölgeye ayrıldığından bahsetmiştik.iç Anadolu bölgesinin büyük bir bölümü bu dokuz bölgeden biri olan Orta Anadolu Yük Tevzi İşletme Müdürlüğünün görev sahası dahilinde kalmaktadır. Bu bölgede faaliyet gösteren ;8.İletim Ankara,9.İletim Konya ve 11.İletim Kayseri olmak üzere 3 grup müdürlüğü vardır.
Üretim: Bölgede irili ufaklı 38 adet üretim merkezi bulunmaktadır.bu santrallerin 2005 yılı itibari ile kurulu güç toplamı 3178,5 MW tır. Grafik: 2005 yılında Orta Anadolu Kurulu gücünün Toplam Kurulu gücüne oranı. (MW) KURULU GÜÇ 37.180,30 92% 3178,5 8%
SANTRAL ÜNİTE K.GÜÇ SANTRAL ÜNİTE K.GÜÇ ÇAYIRHAN 4 620 ÇAMLICA 3 84 GÖKÇEKAYA 3 278,4 KAY. MENSUCAT 2 10 H.P.SARIYAR 4 160 ORTADOĞU RULMAN 2 7,4 HİRFANLI 4 128 O.ANADOLU RAFİNERİ 2 24 KESİKKÖPRÜ 2 76 İVRİZ 2 1 KAPULUKAYA 3 54 NOREN 1 8,7 GEZENDE 3 159,4 SAMUR 2 7,4 YENİCE 3 15 KIRIKKALE MOBİL 14 153,9 BEYKÖY 3 37,9 MOLU HES 2 3,4 GÖKSU 3 10,8 ANKARA ENERJİ 7 53,9 SIZIR 3 6,8 BAYMİNA DG 3 798 BÜNYAN 3 1,4 ZORLU DG 2 50,3 DERE 2 0,6 ANADOLU EFES 1 3,8 BOZKIR 2 0,1 BİRKAPILI HES 1 48,5 DÖRTYOL 2 0,3 AYEN EN.(ostim) 2 41 ÇAMARDI 1 0,1 K.KOMBASSAN 1 5,5 PINARBAŞI 1 0,1 KAYSERİ ZORLU DG 4 188,5 BEL-KA 2 3,2 YAMULA 2 100 BİL ENERJİ 2 36,6 YEŞİLLER 1 0,5 TOPLAM: 3178,5
İletim: Türkiye Elektrik sistemini genel olarak göz önüne aldığımızda özellikle üretim merkezlerinin daha ziyade doğuda, yüksek tüketimi olan merkezlerinse ağırlıklı olarak ülkenin batısında olduğunu söyleyebiliriz. Bunun bir sonucu olarak İç Anadolu Bölgesi ülkeyi doğudan batıya kat eden 380 kv Enerji Nakil hatlarının geçiş güzergahında olması bakımından önemlidir. ORTA ANADOLU YÜK TEVZİ BÖLGESİ İÇİNDE BULUN ENERJİ NAKİL HATLARININ GERİLİM SEVİYESİ(kV) ADEDİ UZUNLUĞU(km) 154 107 4230,2 380 24 4971,6 *Bölge dışına çıkan hatların tüm uzunlukları dahil edilmiştir
Orta Anadolu yük tevzi bölgesi içinde 8 i 380 kv bağlantılı olmak üzere toplam 73 adet trafo merkezi bulunmaktadır.bu merkezlerde 123 adet güç trafosu bulunmakta ve bu transformatörlerin toplam güç toplamı 7010,5 MVA dır.ayrıca 8 380 kv merkezde 20 adet 380/154 kv Oto-trafo bulunmakta ve bu transformatörlerin kurulu gücü ise 3811 MVA dır.
TRAFO KURULU İL ADEDİ GÜÇ(MVA) ANKARA KAYSERİ YOZGAT NEVŞEHİR KIRIKKALE NİĞDE KIRŞEHİR KARAMAN AKSARAY KONYA TOPLAM 43 14 9 7 6 6 5 5 2 26 123 3322,55 762,5 263,75 338,75 187,5 350 176,25 220 112,5 1276,25 7010,05
İLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ: Orta Anadolu Yük Tevzi İşletme Müdürlüğü görev sahası ve İç Anadolu Bölgesi sınırları içinde bulunan iller; Ankara,Kayseri,Konya,Karaman,Kırıkk ale,kırşehir,nevşehir,niğde,yozgat ve Aksaray dır. Aşağıda bu illerin son yıllardaki tüketim değişimleri ile ilgili grafikler verilmiştir.
2006 YILI OAYTM BÖLGESİ TÜKETİMİ İÇİNDE İLLERİN PAYLARI KARAMAN 3% ANKARA 49% AKSARAY 2% YOZGAT 3% SIVAS 1% KAYSERİ 13% KIRIKKALE 3% NİĞDE 5% KIRŞEHİR 2% KONYA 16% NEVŞEHİR 3% AKSARAY ANKARA KARAMAN KAYSERİ KIRIKKALE KIRŞEHİR KONYA NEVŞEHİR NİĞDE SIVAS YOZGAT
Grafik: 2002-2006 yılları arasında İç Anadolu Bölgesi içinde yer alan illerin elektrik enerjisi tüketimlerinin karşılaştırılması.(kwh) 9.000.000.000 8.000.000.000 7.000.000.000 6.000.000.000 5.000.000.000 4.000.000.000 3.000.000.000 2.000.000.000 1.000.000.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 AKSARAY ANKARA KARAMAN KAYSERİ KIRIKKALE KIRŞEHİR KONYA NEVŞEHİR NİĞDE YOZGAT
Grafik:2006 yılı içinde bölge tüketiminin aylık olarak değişimi Tüketim Aylık kwh 1.800.000.000 1.600.000.000 1.400.000.000 1.200.000.000 1.000.000.000 800.000.000 600.000.000 400.000.000 200.000.000 0 Tüketim Aylık kwh OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK
Sulama Karakterli Yükler KIZÖREN TM 2006 YILI İÇİNDEKİ TÜKETİMİ TÜKETİM kwh 30.000.000 25.000.000 20.000.000 15.000.000 TÜKETİM kwh 10.000.000 5.000.000 0 OCAK MART MAYIS TEMMUZ EYLÜL KASIM
Sulama Karakterli Yükler DERİNKUYU TM 2006 YILI İÇİNDEKİ TÜKETİMİ DERİNKUYU 18.000.000 16.000.000 14.000.000 12.000.000 10.000.000 8.000.000 6.000.000 4.000.000 2.000.000 0 DERİNKUYU OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK
Sulama Karakterli Yükler NEVŞEHİR TM 2006 YILI İÇİNDEKİ TÜKETİMİ NEVŞEHİR 45.000.000 40.000.000 35.000.000 30.000.000 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 NEVŞEHİR OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK
Sulama Karakterli Yükler YOZGAT-BOĞAZLIYAN TM 2006 YILI İÇİNDEKİ TÜKETİMİ BOGAZLIYAN 30.000.000 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 BOGAZLIYAN 5.000.000 0 OCAK ŞUBAT MART NİSAN MAYIS HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK
Grafik: 2005-2006 yıllarında Orta Anadolu Yük Tevzi Bölgesi İçindeki Enerji Nakil hatları ve Güç transformatörlerinin aylık bazda arıza istasitiği. 120 100 80 60 40 20 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2005 2005 2006 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2005 20 37 56 66 68 68 71 89 53 34 42 25 2006 33 29 28 86 65 78 65 111 69 51 49 53
Grafik: 2005-2006 yıllarında Orta Anadolu Yük Tevzi Bölgesi İçindeki Enerji Nakil hatları ve Güç transformatörlerinin aylık bazda bakım istatistiği. 120 100 80 60 40 20 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2005 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2005 11 25 36 43 89 73 32 31 82 40 41 33 2006 5 16 52 85 114 58 41 55 51 35 34 37
Ankara İli 2002-2006 yılları arasındaki tüketim grafiği (kwh) Tüketim kwh 9.000.000.000 8.000.000.000 7.000.000.000 6.000.000.000 5.000.000.000 4.000.000.000 3.000.000.000 2.000.000.000 1.000.000.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 Tüketim kwh 6.238.735.71 6.529.175.74 6.701.180.38 7.359.453.17 8.074.291.52
2006 YILI ANKARA İLİ TÜKETİMİNİN TRAFO MERKEZLERİNE DAĞILIMI MACUNKÖY 4% KALECİK 0% MAMAK 7% MALTEPE 7% OVACIK 4% POLATLI 3% SİNCAN 6% Ş.KOÇHİSAR 1% TEMELLİ 0% ÜMİTKÖY 7% YILDIZ(Çankaya) 8% O.DOĞU RULMAN 1% DDY Hip Bey 1% İMRAHOR 5% ANAOLU EFES 0% H.P.SARIYAR 1% GÖLBAŞI 3% ESENBOĞA 5% EMİRLER 0% ÇAYIRHAN 1% BEYPAZARI 1% BEYLİKKÖPRÜ 0% BAŞTAŞ 3% BALGAT 10% A.SANAYİ 5% AKKÖPRÜ 9% BAĞLUM 0% SAMUR 0% ESENBOĞA MOBİL 0% AYEN EN.(ostim) 3% KAZAN 0% BİL ENERJ İ 2% BEL-KA 0%
Konya İli 2002-2006 yılları arasındaki tüketim grafiği (kwh) 3.000.000.000 2.500.000.000 2.000.000.000 1.500.000.000 1.000.000.000 500.000.000 0 Tüketim kwh 2002 2003 2004 2005 2006 Tüketim kwh 1.652.907.38 1.833.307.19 1.938.098.67 2.373.466.25 2.594.291.53
2006 KONYA İLİ TÜKETİMİNİN TRAFO MERKEZLERİNE DAĞILIMI KIZÖREN 6% KARASINIR 1% KARAPINAR 6% KONYA ŞEKER 0% Dedeler 0% Kombassan 1% A.HÖYÜK 1% CİHANBEYLİ 5% ÇUMRA 5% LADİK 4% EREĞLİ 6% KONYA-4 7% KONYA-3 16% KONYA-2 19% KONYA-1 23%
Kayseri İli 2002-2006 yılları arasındaki tüketim grafiği (kwh) 2.500.000.000 Tüketim kwh 2.000.000.000 1.500.000.000 1.000.000.000 500.000.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 Tüketim kwh 1.502.406.03 1.741.913.21 1.841.058.55 2.056.954.10 2.194.695.61
1 YILI KAYSERİ İLİ TÜKETİMİNİN TRAFO MERKEZLERİNE DAĞILIMI SENDİREMEKE 5% K.MENSUCAT 3% TAKSAN 2% YEŞİLHİSAR 2% MOLU HES 1% ÇİNKUR 7% KAYSERİ-1 17% K.KAP ASİTÖR 4% KAYSERİ-3 39% KAYSERİ-2 20%
Karaman İli 2002-2006 yılları arasındaki tüketim grafiği (kwh) Tüketim kwh 450.000.000 400.000.000 350.000.000 300.000.000 250.000.000 200.000.000 150.000.000 100.000.000 50.000.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 Tüketim kwh 312.147.780 322.928.840 356.125.640 414.674.280 413.076.500
1 YILI KARAMAN İLİ TÜKETİMİNİN TRAFO MERKEZLERİNE DAĞILIMI GEZENDE 18% GÖKSU 1% ORGANİZE SANAYİ 27% KARAMAN 54% GÖKSU KARAMAN ORGANİZE SANAYİ GEZENDE
Kırıkkale İli 2002-2006 yılları arasındaki tüketim grafiği (kwh) Tüketim kwh 460.000.000 450.000.000 440.000.000 430.000.000 420.000.000 410.000.000 400.000.000 390.000.000 2002 2003 2004 2005 2006 Tüketim kwh 424.995.370 416.086.490 422.227.380 436.700.941 451.286.638
1 YILI KIRIKKALE İLİ TÜKETİMİNİN TRAFO MERKEZLERİNE DAĞILIMI O.RAFİNERİ 33% KIRIKKALE 50% O.RAFİNERİ HACILAR KIRIKKALE HACILAR 17%
Kırşehir İli 2002-2006 yılları arasındaki tüketim grafiği (kwh) Tüketim kwh 350.000.000 300.000.000 250.000.000 200.000.000 150.000.000 100.000.000 50.000.000 0 2002 2003 2004 2005 2006 Tüketim kwh 243.739.320 251.717.880 260.648.316 293.432.196 324.468.290
1 YILI KIRŞEHİR İLİ TÜKETİMİNİN TRAFO MERKEZLERİNE DAĞILIMI PETLAS 30% HİRFANLI 20% HİRFANLI KIRŞEHİR PETLAS KIRŞEHİR 50%
Nevşehir İli 2002-2006 yılları arasındaki tüketim grafiği (kwh) Tüketim kwh 540.000.000 530.000.000 520.000.000 510.000.000 500.000.000 490.000.000 480.000.000 470.000.000 460.000.000 2002 2003 2004 2005 2006 Tüketim kwh 484.631.593 514.848.710 500.633.853 486.451.258 530.754.337
1 YILI NEVŞEHİR İLİ TÜKETİMİNİN TRAFO MERKEZLERİNE DAĞILIMI DERİNKUYU 13% AVANOS 28% AVANOS KALABA NEVŞEHİR DERİNKUYU NEVŞEHİR 36% KALABA 23%
Niğde İli 2002-2006 yılları arasındaki tüketim grafiği (kwh) 800.000.000 700.000.000 600.000.000 500.000.000 400.000.000 300.000.000 200.000.000 100.000.000 0 Tüketim kwh 2002 2003 2004 2005 2006 Tüketim kwh 504.564.250 587.223.216 615.966.089 632.538.800 738.304.684
1 YILI NİĞDE İLİ TÜKETİMİNİN TRAFO MERKEZLERİNE DAĞILIMI NİĞDE 35% NOREN 4% BORŞEKER 1% BOR 37% BOR MİSLİOVA NİĞDE NOREN BORŞEKER MİSLİOVA 23%
Yozgat İli 2002-2006 yılları arasındaki tüketim grafiği (kwh) 600.000.000 500.000.000 400.000.000 300.000.000 200.000.000 100.000.000 0 Tüketim kwh 2002 2003 2004 2005 2006 Tüketim kwh 436.906.573 446.165.410 484.210.946 505.692.409 549.120.740
1 YILI YOZGAT İLİ TÜKETİMİNİN TRAFO MERKEZLERİNE DAĞILIMI YİBİTAŞ 19% YOZGAT 16% YERKÖY 10% AKDAĞMADENİ 7% SORGUN 21% BOGAZLIYAN 27% AKDAĞMADENİ BOGAZLIYAN SORGUN YERKÖY YİBİTAŞ YOZGAT
Aksaray İli 2002-2006 yılları arasındaki tüketim grafiği (kwh) 400.000.000 350.000.000 300.000.000 AKSARAY 250.000.000 200.000.000 AKSARAY 150.000.000 100.000.000 50.000.000 0 2002 2003 2004 2005 2006