Muamber YILMAZ * Nurtaç BENLİ **

Benzer belgeler
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

TÜRKÇE ÖĞRETMEN ADAYLARININ KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞINA YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ (SİİRT ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

ÖĞRETMENLER, ÖĞRETMEN ADAYLARI VE ÖĞRETMEN YETERLĠKLERĠ

FEN VE TEKNOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN KİŞİLERARASI ÖZYETERLİK İNANÇLARININ BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ (BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

Öğretmen Adaylarının Eğitim Teknolojisi Standartları Açısından Öz-Yeterlik Durumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMENLİĞİ ÜÇÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN COĞRAFYA DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK , S İSTANBUL ISSN: Copyright

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİĞE YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

MATEMATİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ MATEMATİK OKURYAZARLIĞI ÖZYETERLİK DÜZEYLERİ

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

ELETRONİK SOSYAL BİLİMLER DERGİSİ Electronic Journal of Social Sciences

EVALUATION OF TEACHER CANDIDATES' PRINTED MEDIA AND DIGITAL READING HABITS

Yrd. Doç. Dr. Celal Deha DOĞAN. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Ölçme ve Değerlendirme Bilim Dalı- Doktora

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ALAN SINAVI ÖLÇEĞİNİN GELİŞTİRİLMESİ : GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Okulöncesi Öğretmen Adaylarının Bilgisayar Destekli Eğitim Yapmaya İlişkin Tutumlarının İncelenmesi

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN BİLGİ OKUR- YAZARLIĞI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Kasım 2013 Cilt:2 Sayı:4 Makale No:25 ISSN:

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARI VE MESLEKİ BENLİK SAYGILARININ İNCELENMESİ

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİĞE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİK, KİMYA VE BİYOLOJİ LABORATUVARINA YÖNELİK TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

MÜZİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİREYSEL SES EĞİTİMİ DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARI

8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ (TOKAT İLİ ÖRNEĞİ)

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Halil Coşkun ÇELİK

ZfWT Vol. 9 No. 1 (2017) 25-40

Beden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi

Araştırma Makalesi / Research Article. Technical Program Students' Attitudes Towards Analysis of Computer and Internet Use

DANIŞMAN ÖĞRETMEN MENTORLUK FONKSİYONLARI İLE ADAY ÖĞRETMENLERİN ÖZNEL MUTLULUK DÜZEYİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ 4. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ (BAYBURT ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖRNEĞİ)

Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu nda sözlü bildiri olarak sunulmuştur.

Doç.Dr. NURİ KARASAKALOĞLU

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK

ÖĞRETMEN ADAYLARININ YETENEK ve İLGİLERİ

BĠYOLOJĠ EĞĠTĠMĠ LĠSANSÜSTÜ ÖĞRENCĠLERĠNĠN LĠSANSÜSTÜ YETERLĠKLERĠNE ĠLĠġKĠN GÖRÜġLERĠ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ KİTAP OKUMA TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Akademik ve Mesleki Özgeçmiş

SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 6, Sayı: 72, Haziran 2018, s

Yrd. Doç. Dr. Talip ÖZTÜRK Ordu Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Temel Eğitim Bölümü

Üniversite Öğrencilerinin Çevreye Yönelik Görüşleri

Beden eğitimi ve spor eğitimi veren yükseköğretim kurumlarının istihdam durumlarına yönelik. öğrenci görüşleri

Hasan GÜRBÜZ * Mustafa KIŞOĞLU **

ilkögretim ÖGRENCilERi için HAZıRLANMıŞ BiR BEDEN EGiTiMi DERSi TUTUM

Siirt Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Yrd. Doç. Dr. H. Coşkun ÇELİK Arş. Gör. Barış MERCİMEK

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretim I Dersine İlişkin Öz Yeterlik Algıları ve Bilişsel Tutumlarının Belirlenmesi

Asuman Seda Saracaloğlu Accepted: July Fevzi Dursun Series : 1C

ÖN LİSANS ÖĞRENCİLERİNİN FoMO DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ ve BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

KİMYA ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖZEL ALAN YETERLİKLERİNE İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ


İLKÖĞRETİM 8.SINIF ÖĞRENCİLERİNİN HAVA KİRLİLİĞİ KONUSUNDAKİ BİLGİ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

BİLGİSAYAR DESTEKLİ EĞİTİM YAPMAYA İLİŞKİN TUTUM ÖLÇEĞİ. Ali ARSLAN

İLKÖĞRETİM 6. ve 7. SINIF FEN ve TEKNOLOJİ DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMININ İÇERİĞİNE VE ÖĞRENME- ÖĞRETME SÜRECİNE İLİŞKİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ


Researcher: Social Sciences Studies

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

BİYOLOJİ ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVAR DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ FARKLI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRENMEYE İLİŞKİN TUTUMLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

ÖĞRETMENLİK UYGULAMASI DERSİNİN SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ MESLEKİ YETERLİLİKLERİ KAZANMALARI ÜZERİNE ETKİSİ

Sınıf Öğretmeni Adaylarının Kaynaştırmaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

TİCARET VE TURİZM EĞİTİM FAKÜLTESİNDE OKUYAN ÖĞRENCİLERİN OKUL DENEYİMİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 2, Sayı: 6, Eylül 2014, s

4. SINIF SOSYAL BİLGİLER DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMINDA YER ALAN BECERİLERİN KAZANDIRILMASINA YÖNELİK ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİ

ORTAOKUL ÖĞRENCİLERİNİN TÜRKÇE VE MATEMATİK ÖĞRETMENLERİYLE GERÇEKLEŞEN İLETİŞİM DÜZEYLERİNİ BELİRLEME

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRENME STİLLERİ, CİNSİYET ÖĞRENME STİLİ İLİŞKİSİ VE ÖĞRENME STİLİNE GÖRE AKADEMİK BAŞARI 1

BÖLÜM 5 SONUÇ VE ÖNERİLER. Bu bölümde araştırmanın bulgularına dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve geliştirilen önerilere yer verilmiştir.

SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ELEŞTİREL DÜŞÜNME DÜZEYLERİ VE OKUMAYA YÖNELİK TUTUMLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Araştırma Makalesi / Research Article

MÜZİK ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARI

Parametrik İstatistiksel Yöntemler (t testi ve F testi)

The Relationship between Technological Competencies and Attitudes of Pre-service Teachers towards Technology

TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİMSEL ARAŞTIRMAYA YÖNELİK TUTUMLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

ORTAÖĞRETĠM VE YÜKSEK ÖĞRETĠM ÖĞRENCĠLERĠNĠN ĠNTERNET KULLANIMINA YÖNELĠK TUTUMLARININ ÇEġĠTLĠ DEĞĠġKENLERE GÖRE INCELENMESĠ

Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi Journal of Research in Education and Teaching Ağustos 2018 Cilt: 7 Sayı: 3 ISSN:

Hilal İlknur TUNÇELİ ** Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Sakarya/Türkiye

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Sosyal Proje Geliştirme Dersi Raporu PROJE BAŞLIĞI BURAYA YAZILACAK. İsim Soyisim Öğrenci No Buraya Yazılacak

Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Kişisel ve Mesleki Gelişim Yeterlilikleri Hakkındaki Görüşleri. Merve Güçlü

Üniversite Öğrencilerinin Eleştirel Düşünmeye Bakışlarıyla İlgili Bir Değerlendirme

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI PRESERVICE TEACHERS ATTITUDES TOWARDS TEACHING PROFESSION

İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Meslek Olarak Öğretmenliği

INVESTIGATION OF THE PROSPECTIVE TURKISH TEACHERS READING HABIT ACCORDING TO SEVERAL VARIABLES

Fizik Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi 1

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Fizik Laboratuvarına Yönelik Tutumlarının Karşılaştırılması

İLKÖĞRETİM (2-6. SINIF) ÖĞRENCİLERİNİN OKUMA ve YAZMA TUTUMLARININ İNCELENMESİ

İLKÖĞRETİM OKULLARINDA ÇALIŞAN ÖĞRETMENLERİN MESLEKİ YETERLİK ALGILARININ İNCELENMESİ 1 (ADIYAMAN İLİ ÖRNEĞİ)

TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİ İLE ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARINA İLİŞKİN KARŞILAŞTIRMALI BİR ÇALIŞMA

Teknik Eğitim Fakültesi Öğretim Elemanlarının, Eğitim Programların Niteliğine İlişkin Görüşlerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi

Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks

İlköğretim Öğretmen Adaylarının Kariyer Planları ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları

İLKÖĞRETİM SINIF ÖĞRETMENLİĞİ, FEN BİLGİSİ VE MATEMATİK ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BİLGİSİ ÖĞRETİMİNE YÖNELİK TUTUMLARI

Transkript:

281 SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ OKUMA ALIŞKANLIĞINA YÖNELİK TUTUMLARININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ ANALYZING PRE-SERVICE CLASSROOM TEACHER CANDIDATES ATTITUDES TOWARDS READING HABIT ACCORDING TO SOME VARIABLES Muamber YILMAZ * Nurtaç BENLİ ** ÖZET Bu araştırmada sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının cinsiyete, öğretim türüne ve sınıf düzeyine göre incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesindeki 400 sınıf öğretmeni adayı üzerinde yapılmıştır. Verilerin toplanmasında okuma alışkanlığına yönelik tutum ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, standart sapma, t testi ve oneway anova kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarında cinsiyete göre anlamlı bir farklılık olduğu, öğretim türü ve sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık olmadığı görülmüştür. Anahtar sözcükler: Sınıf öğretmeni, okuma alışkanlığı, tutum, eğitim fakültesi. ABSTRACT This study aims to investigate class teacher candidates attitudes towards reading habit according to some variables, such as, gender, type of education and grade level. The study was carried out on 400 class teacher candidates in Faculty of education in Mustafa Kemal University. For obtaining data, attitude scale of reading habit was used. Mean, Standard deviation, t-test oneway anova were used in analyzing data. The study revealed that there was a significant difference according to gender in attitudes of class teacher candidates towards reading habits, however, there was not a significant difference according to type of education and grade level. Key words: Pre-service class teacher, reading habit, attitude, educational faculty. * Yrd. Doç. Dr. Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı. muammeryilmaz66@gmail.com ** Yüksek Lisans Öğrencisi. Mustafa Kemal Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü, Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı. nurtac_benli@hotmail.com

282 1. GİRİŞ İnsanın doğasında yer alan merak duygusu, onu sürekli araştırmaya ve keşfetmeye yöneltmiştir. Kişinin etrafındaki olayları keşfetmesinde ve eski bilgilerine yeni bilgiler katmasında okuma her zaman önemli bir yer tutmuştur. İçerisinde yaşanılan çağa ayak uydurmada da okuma vazgeçilmez bir araç durumundadır. Çünkü okuma öğrenmenin temelini teşkil etmektedir. Okuma, yazar ve okuyucu arasında etkili bir iletişime dayanan anlam oluşturma süreci olarak tanımlanmaktadır (Akyol, 2006, s.29). Okumanın insan için kişisel ve toplumsal olarak birçok faydası olduğu bilinen bir gerçektir. Okumanın bireyin kendini zihinsel olarak geliştirmesi, hayatına zenginlikler katması ve bakış açısını değiştirmesi gibi kişisel faydalarının yanı sıra topluma uyum sağlamasında, daha iyi ilişkiler kurarak sosyal yaşamın bir parçası olmasında ve yaşadığı ülkenin vatandaşı olarak sorumluluklarını yerine getirmesinde de faydası büyüktür (Korkmaz, 2008, s.71). Bunun için okumanın kişide alışkanlık hâline gelmesi gerekir. Türk Dil sözlüğüne göre alışkanlık; bir şeye alışmış olma durumu, iç ve dış etkilerle davranışların tekrarlanması sonucu gerçekleşen şartlanmış davranış olarak tanımlanmıştır. Bu tanımdan hareketle bir işin alışkanlık olabilmesi için bireyin gereksinim duyması ve ihtiyacı olduğunu hissetmesi gerekir. Okuma ne zaman gereksinim olarak hissedilirse işte o zaman alışkanlık hâline gelmiştir denilebilir. Okuma alışkanlığı; bireyin okumayı bir gereksinim olarak algılaması, bunu yaşadığı sürece düzenli bir şekilde ve eleştirici bir gözle bakarak gerçekleştirmesi olarak tanımlanabilir (Bınarbaşı, 2006, s.13). Okuma alışkanlığını kazanmada kuşkusuz en önemli etken öğretmendir. Çünkü birey okuma edimini ilköğretim yıllarında sınıf öğretmeninden almaktadır. Çocuğun okumaya karşı tutumu bu yıllar da şekillenmektedir. Çocuk bu alışkanlığı okul yıllarında kazanırsa ileriye yönelik sıkıntı olmayacaktır. Dolayısı ile çocuklara okuma alışkanlığını kazandırmada sınıf öğretmenlerine büyük görev düşmektedir (Saracaloğlu, Yenice ve Karasakaloğlu 2003, s.150). Çocukların okumaya karşı tutumları üzerinde öğretmenlerin etkili olduğu belirtilmektedir. (Tompkins, 1997, s.21; Garret, 2002, s.46). Bu nedenle o- kuma eğitimi veren sınıf öğretmenlerinin okuma alışkanlığına sahip olmaları gerekmektedir. Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine yapılan çalışmalarda adayların okuma alışkanlıklarının yeterli düzeyde olmadığı görülmüş-

283 tür. Yılmaz (2006) tarafından Çanakkale 18 Mart Üniversitesinde yapılan araştırmada, sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlıklarının yeterince gelişmediği, bu durumu etkileyen etmenlerin ise ailenin okuma alışkanlığı durumu, bireyin öğrenim yaşantıları, ekonomik nedenler, televizyon ve internetin sık kullanımı olduğu belirtilmiştir. Odabaş ve arkadaşları (2008) tarafından Ankara Üniversitesi Fen ve Sosyal Bilimler öğrencileri üzerinde yapılan araştırmada kız öğrencilerin erkeklere göre okumaya daha fazla zaman ayırdıkları bulunmuştur. Bununla beraber öğrencilerin çalışma yoğunluğunun ve ekonomik sorunlarının okumalarını engelleyen sebepler olduğu belirtilmiştir. Ayrıca öğrencilerin öğrenimlerinin son yıllarında ilk yıllarına göre daha fazla okuma eğilimleri olduğu ama bu oranın üniversite öğrencisi için olması gerekenden az olduğu ifade edilmiştir. Kolaç (2007) tarafından Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesinde sınıf öğretmenliği bölümünde okuyan 4. sınıf öğrencileri üzerinde yapılan araştırmada, sınıf öğretmeni adaylarının çoğunun kitap okumaya karşı olumlu tutum içinde oldukları görülmüştür. Ancak sınıf öğretmeni adaylarının okumaya yeterli zaman ayıramadıkları ve kitap okuma noktasında kendilerini yeterli görmedikleri belirtilmiştir. Öğretmen adaylarının istedikleri sıkılıkta kitap okuyamadıkları, okumalarını derslerin, sınavların, ödevlerin ve KPSS nin olumsuz etkilediği ifade edilmiştir. Çağımız bilgi çağıdır. Bu çağda yetişecek bireylerin bilgiyi araştıran, keşfeden, keşfettiği bilgiyi ürüne dönüştüren özelliklere sahip olması beklenmektedir. Bireyleri yetiştirecek öğretmenler olduğuna göre ilk önce öğretmenlerin bu niteliklere sahip olması gerekmektedir. Yapılan birçok araştırmada özellikle sınıf öğretmenliği bölümünde okuyan öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına sahip olmadığı ifade e- dilmektedir. Bu çalışmada ise sınıf öğretmenliği bilim dalında okuyan öğretmen adaylarının okumaya yönelik tutumlarına etki eden faktörler incelenmiştir. 1.1. Araştırmanın Amacı Araştırmanın amacı, Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalında öğrenim gören öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumlarının bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Bu amaca ulaşmak için aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: 1. Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumları cinsiyete göre değişmekte midir?

284 2. Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumları öğretim türüne (birinci öğretim/ikinci öğretim) göre değişmekte midir? 3. Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumları sınıf düzeyine göre değişmekte midir? 2. YÖNTEM Bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır. Tarama modeli; var olan bir durumu, araştırmaya konu olan olayı, bireyi ya da nesneyi kendi koşulları içinde ve olduğu gibi tanımlamayı amaçlayan araştırma modelidir. Araştırmacı bu modelde var olan durumu herhangi bir şekilde değiştirme ya da etkileme çabasına girmez. Önemli olan öğrenilmek istenilen şeyin uygun bir biçimde gözlenmesidir (Karasar, 2007, s.77). 2.1 Evren ve Örneklem Araştırmanın evreni, 2008 2009 öğretim yılı bahar yarıyılında Mustafa Kemal Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalında öğrenim göre sınıf öğretmeni adayları (toplam 1000 kişi) oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalının 1., 2., 3 ve 4. sınıfında öğrenim gören I. Öğretimden 217 ve II. Öğretimden 183 olmak üzere toplam 400 öğrenci o- luşturmaktadır. 2.2 Veri Toplama Araçları Araştırmanın amacına uygun olarak 25 sorudan oluşan 5 li likert tipi bir tutum ölçeği hazırlanmıştır. Hazırlanan tutum ölçeği uzman görüşleri doğrultusunda düzeltilmiştir. Bu doğrultuda ölçekte yer alan 3 madde çıkarılmıştır. Kalan 22 soruluk tutum ölçeği 80 kişilik öğrenci grubuna deneme amaçlı uygulanmıştır. Elde edilen verilerin faktör analizi yapılmış, faktör yük değeri 0.45 in altında olan maddeler ölçekten çıkarılmıştır. Çünkü faktör analizi sonuçlarının değerlendirilmesinde ölçekte yer alan maddelerin faktör yük değerlerinin 0.45 veya daha yüksek olması önerilmektedir (Kerlinger, 1973, s.461). Faktör analizi sonucunda, faktör yük değeri 0.45 in altında olan 5, 6, 7, 10 ve 16. maddeler ölçekten çıkarılmıştır. Örneklemin ve verilerin faktör analizine uygunluğu KMO ve Bartlett testleriyle belirlenmiştir. Ölçeğin yapılan analizinde KMO katsayısı.91 ve Bartlett testi anlamlı bulunmuştur (x 2 =2672,486, df=231, p=.000<.001). Ölçeğin güveni-

285 lirliği hesaplanmış ve Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0.88 bulunmuştur. 2.3 Verilerin Toplanması ve Analizi Son şekli verilen 17 maddelik tutum ölçeği 400 kişilik örneklem grubuna uygulanmıştır. Madde sınırlılıkları: Tamamen katılıyorum 4,20 5,00 Katılıyorum 3,40 4,19 Kararsızım 2,60 3,39 Katılmıyorum 1,80-2,59 Hiç katılmıyorum 1,00 1,79 Araştırmanın amaçları doğrultusunda toplanan verilerin analizinde istatistiksel işlemlerden frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, t testi ve oneway anova kullanılmıştır. 3. BULGULAR ve YORUM Bu bölümde araştırmanın alt problemleri doğrultusunda toplanan verilere dayalı bulgular üzerinde durulmuştur. Elde edilen bulgular tablolar hâlinde gösterilmiştir. Tablo 1. Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığına Yönelik Genel Tutumları N Minimum Maximum X S Ortalama 400 1,00 5,00 3,14,71 Tablo 1 de görüldüğü gibi sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik genel tutumları 1,00 ile 5,00 arasında değişmektedir. Sınıf öğretmeni adaylarının tutum puanlarının aritmetik ortalamasının 3,14 olduğu görülmektedir. Sınıf öğretmeni adaylarının aldıkları genel tutum puanı ( Χ =3,14) tutum seçeneklerinden kararsızım seçeneği arasında yer almaktadır. Buna göre sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlıklarına yönelik tutumlarında kararsız oldukları söylenebilir.

286 Tablo 2. Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sınıflara ve Cinsiyete Göre Dağılımı Öğrenci 1 sınıf 2 sınıf 3 sınıf 4 sınıf Toplam Erkek 54 46 43 57 200 Kız 46 54 57 43 200 Toplam 100 100 100 100 400 Tablo 3. Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumları Cinsiyete Göre t- Testi Sonuçları Cinsiyet N X S t p Erkek 200 50,135 12,007 Kız 200 56,650 11,530 5,535,000 p<.01 Tablo 3 de görüldüğü gibi sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlılığına yönelik tutumlarının cinsiyete göre anlamlı bir farklılık olduğu görülmektedir (t (400) = 5,535, p<.01). Kız öğretmen adaylarının okuma alışkanlılığına yönelik tutumlarının ( Χ =56,65), erkek öğretmen adaylarının okuma alışkanlılığına yönelik tutumlarına göre ( Χ =50,13) daha olumlu olduğu bulunmuştur. Kız çocuklarının, erkeklerden daha önce konuştuğunu yönünde araştırmalara rastlanmaktadır. Erken konuşmak, dil gelişimine, gelişmiş dil ise okumaya olumlu yönde katkı sağlamaktadır. Tabi okumanın alışkanlık hâline gelmesi için bu yeterli değildir. Okumanın alışkanlık hâline gelmesinde ailenin, öğretmenin, öğretim sürecinin, çok kitap okumanın payı büyüktür. Ancak cinsiyet faktörünün kişinin okuma alışkanlığına çok zayıf da olsa etki ettiği söylenebilir. Cinsiyet faktörünü Akyol (2005), okumaya hazır oluşlukla ilgili faktörlerden en zayıf faktör olarak ifade etmektedir.

287 Tablo 4. Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlılığına Yönelik Tutumlarının Öğretim Türüne Göre t Testi Sonuçları Öğretim Türü N X S t p 1. Öğretim 2. Öğretim 217 53,7834 12,34812 183 52,9290 12,04116 0,697,486 p<.05 Tablo 4 te görüldüğü gibi sınıf öğretmeni adaylarının kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları öğretim türüne göre anlamlı bir farklılık görülmemektedir (t (400) = 0,69, p>.05). Sınıf öğretmen adaylarının okuma alışkanlıklarına yönelik tutumlarının I. öğretim türü ( Χ =53.78) ile II. öğretim türü ( Χ =52.92) arasında anlamlı bir farklılığın olmadığı ifade edilebilir. Tablo 5. Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlılığına Yönelik Tutumlarının Sınıf Düzeyine Göre Oneway Anova Sonuçları Gruplar N X S F p 1.Sınıf 100 53,1500 11,94463 2. Sınıf 100 52,5500 11,15671 3. Sınıf 100 53,8600 13,36588,305,822 4. Sınıf 100 54,0100 12,36033 Toplam 400 53,3925 12,20084 p<.05 Tablo 5 incelendiğinde sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlılığına yönelik tutumlarının sınıf düzeyine göre anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir (F (2-398) =0,305, p>.05).

288 4. SONUÇ ve ÖNERİLER Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlığına yönelik tutumları üzerine yapılan araştırmada şu sonuçlara ulaşılmıştır: 4.1 Cinsiyet Değişkenine Göre Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlıklarına yönelik tutumlarının cinsiyete göre anlamlı farklılık gösterdiği görülmektedir. Bu anlamlı farklılığın kız öğretmen adayları lehine olduğu tespit edilmiştir. Bu sonuç daha önceki araştırmalarla paralellik göstermektedir. Gömleksiz (2003), Saracaloğlu ve arkadaşları (2003), Saracaloğlu ve arkadaşları (2006) Yalınkılıç (2007), Özbay ve arkadaşları (2008) ve Arslantürk (2008) tarafından eğitim fakültesi öğrencileri üzerinde yapılan araştırmalarda kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre kitap okuma alışkanlıklarının daha fazla olduğu belirtilmiştir. 4.2 Öğretim Türü Değişkenine Göre Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlıklarına yönelik tutumlarının öğretim türüne değişmediği tespit edilmiştir. Bu durum I. öğretim öğrencileri ile II. öğretim öğrencilerinin okuma alışkanlıklarına yönelik tutumlarının birbirine benzer olduğu şeklinde yorumlanabilir. Elde edilen bu sonuçta önceki araştırma sonuçlarıyla paralellik göstermektedir. Aslantürk (2008), Özbay ve arkadaşları (2008) tarafından yapılan araştırmada ise eğitim fakültesi öğrencilerinin kitap okumaya karşı tutumlarının öğretim türü göre değişmediği tespit etmiştir. 4.3 Sınıf Düzeyi Değişkenine Göre Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlıklarına yönelik tutumlarının sınıf düzeyi değişkenine göre anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Sınıf öğretmeni adaylarının okuma alışkanlıklarına yönelik tutumlarının sınıf düzeyine göre değişmediği söylenebilir. Elde edilen bu sonuçta önceki alışmalardan elde edilen sonuçları destekleyici durumdadır. Özbay ve arkadaşları (2008) Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Türkçe Öğretmenliği Bölümü öğrencileri üzerinde yaptıkları araştırmada okumaya karşı tutumların sınıf düzeyine göre değişmediğini ifade etmişlerdir. Sağlam ve arkadaşlarının (2008) Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesine devam eden sınıf öğrencileri üzerinde yaptıkları araştırmada; öğ-

289 rencilerin okuma alışkanlığı düzeylerinin sınıf düzeyi değişkenliğine göre farklılaşmadığı tespit etmiştir. Okuma davranışının alışkanlık hâline gelmesinde hem aileye hem de sınıf öğretmenlerine büyük sorumluluk düşmektedir. Kitap okuma alışkanlığının kazanıldığı ilk yer ailedir. Ebeveynlerin çok küçük yaşlardan itibaren çocuklarına kitap okumaları, okuduktan sonra okunan metnin konusu üzerinde beraber konuşmaları, evde okuma materyalleri bulundurmaları, okuma konusunda çocuklarına model olmaları gibi faaliyetler çocuğun okumaya karşı olumlu tutuma geliştirmesine neden olabilir. Okumaya karşı olumlu bir tutumla okula başlayan çocuk elbette daha kolay okuma alışkanlığı kazanabilecektir. Okulda ise öğretmenin okumayla ilgili yapmış olduğu etkinlikler çocuğun okumayı alışkanlık hâline getirmesinde oldukça önemlidir. Öğretmenin çocuğun okumayı öğrenmesinden itibaren seviyesine uygun kitaplar verip okumalarını takip etmesi, Türkçe derslerinde okuma saatleri düzenlemesi, okumanın yararları konusunda çocuğu motive etmesi gibi etkinlikler, çocuğun okuma alışkanlığı kazanmasına yardımcı olabilir. 4.4 Öneriler Araştırmadan elde edilen sonuçlar doğrultusunda şu önerilerde bulunulabilir: 1. Okuma alışkanlığının kazanılması ailede başlamakta ve okulda devam etmektedir. Okumanın alışkanlık hâline gelmesinde ailelerin ve öğretmenlerin sorumluklarına yönelik seminerler verilebilir. 2. Öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığı kazanmalarına yardım etmek amacıyla Eğim fakülteleri tarafından her yıl ödüllü kitap o- kuma etkinlikleri düzenlenebilir. 3. Öğretmen adaylarına hızlı okuma ve okuduğunu anlama seminerleri verilebilir. 4. Okuma alışkanlığı kazandırmaya yönelik Eğitim fakülteleri bünyesinde öğretmen adaylarının ilgi ve ihtiyaçlarına cevap veren kitapların yer aldığı bir fakülte kütüphanesi oluşturulabilir. 5. Sınıf Öğretmenliği Ana Bilim Dalı öğretim programına okumayla ilgili seçmeli dersler konulabilir.

290 5. KAYNAKLAR Akyol, H. (2005). Türkçe İlk Okuma Yazma Öğretimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık. Akyol, H. (2008). Türkçe Öğretim Yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık. Aslantürk, E. (2008). Sınıf Öğretmenlerinin ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma İlgi ve Alışkanlıklarının Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Aydın. Bınarbaşı, F. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Okuma ve Kütüphane Kullanma A- lışkanlıklarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tez, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Garrett, J. E. (2002). Enhancing The Attitudes of Children Toward Reading: Implications for Teachers and Principals. Reading Improvement, 39, (1), 21-24. Gömleksiz, M. N. (2004b). Geleceğin Öğretmenlerinin Kitap Okumaya İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Fırat Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Elektronik Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 1 21. Karasar, N. (2007). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kerlinger, F. N. (1973). Foundation of Behavioral Research (Second Edition). New York: Holt, Rinehart and Winston Kolaç, E. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuyucu Profilleri. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu, s.1-21. Korkmaz, B. (2008). Okuma Öğretimi, (Ed: Atilla Tazebay, ve Süleyman Çelenk), Türkçe Öğretimi. Ankara: Maya Akademik Yayın Dağıtım, s. 70-127. Odabaş, H., Odabaş, Z., Polat, C. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı: Ankara Üniversitesi Örneği. Bilgi Dünyası Dergisi, 9(2), 431-465. Özbay, M., Bağcı, H., Uyar, Y. (2008). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma A- lışkanlığına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 117-136. Sağlam, M., Suna, Ç., Çengelci, T. (2008). Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıklarını Etkileyen Etmenlere İlişkin Görüş ve Öneriler. Milli Eğitim Dergisi, 178, 8-23. Saracaloğlu, A. S., Bozkurt, N., Serin, O. (2003). Üniversite Öğrencilerinin Okuma İlgileri ve Alışkanlıklarını Etkileyen Faktörler. Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4, (12),149 150. Saracaloğlu, A.S., Yenice, N., Karasakaloğlu, N. (2006). Öğretmen Adaylarının İletişim ve Problem Çözme Becerileri İle Okuma İlgi ve Alışkanlıkları Arasındaki İlişki. III. Uluslararası Öğretmen Yetiştirme Sempozyumu, s. 1 23.

291 Suna, Ç. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Okuma İlgi ve Alışkanlıklarının Analitik Olarak İncelenmesi ve Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir. Temizkan, M. (2008). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(3), 461-486. Tompkins, G. E. (1997). Literacy for The 21th Century. A Balanced Approach. New Jersey: Prentice Hall Inc. Topçu, Y. E. (2007). İlköğretim 6, 7 ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlıkları. Milli Eğitim Dergisi, 176, 36-57. Yalınkılıç, K. (2007). Türkçe Öğretmen Adaylarının Okumaya İlişkin Tutum ve Görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1, 225-241. Yılmaz, Z. A. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığı. İlköğretim Online Dergisi, 5, 1-6. * * * *