Braillino Başvuru Kitapçığı Sürüm 4.0 Lütfen bu başvuru kitapçığıyla birlikte paketinizde bulunan kullanıcı kılavuzunu da gözden geçirin. Kabartma hücrelerin arka tarafında orta kısımda 2 adet aralık tuşu yer almaktadır. Aralık tuşlarının sağında ve solunda dörder adet kabartma yazı yazmada kullanılmak üzere tuşlar bulunmaktadır. tuşların ön tarafında 20 adet kabartma modül ve bu modüllerle bağlantılı tıklama butonları vardır. Kabartma yazı tuşlarının soldan sağa dizilişleri şu şekildedir: 7, 3, 2, 1, Sol Aralık, Sağ Aralık, 4, 5, 6, 8. Kabartma modüllerin sağında ve solunda bulunan tuşlar üç fonksiyonlu tuşlar olarak adlandırılmışlardır. Bu tuşların üç fonksiyonlu tuşlar olarak adlandırılmalarının sebebi üst, orta ve alt kısımlarına basıldıklarında farklı işlemler gerçekleştirebilmelerindendir. Editör ve menü modunda üç fonksiyonlu tuşların görevleri şunlardır: Her iki tuşun üst kısımlarına basıldığında, metin üzerinde geriye doğru hareket edilir ve bu işlem [Geri] olarak belirtilmiştir. Her iki tuşun alt kısımlarına basıldığında, metin üzerinde ileriye doğru hareket edilir ve bu işlem [ileri] olarak belirtilmiştir. Sağ tarafta yer alan üç fonksiyonlu tuşun orta kısmı enter tuşuna karşılık gelmekte olup [Enter] olarak belirtilmiştir. Sol tarafta yer alan üç fonksiyonlu tuşun orta kısmı iptal/escape tuşuna karşılık gelmekte olup [iptal] olarak belirtilmiştir. Sağ ve sol aralık tuşlarının aynı işlevi gördüğü durumlarda, bu tuşlar [Aralık] tuşu olarak anılacaklardır. Bazı durumlarda örneğin Jaws ve Talks programlarında, sağ ve sol aralık tuşlarıyla sağ ve sol üç fonksiyonlu tuşlar farklı görevler üstlenebilirler. Bu tür durumlarda söz konusu tuşlar aşağıdaki şekilde adlandırılmışlardır: Sol tarafta bulunan üç fonksiyonlu tuşun üst kısmı: [sol üç fonksiyonlu tuşun üst kısmı] Sol tarafta bulunan üç fonksiyonlu tuşun alt kısmı: [sol üç fonksiyonlu tuşun alt kısmı] Sağ tarafta bulunan üç fonksiyonlu tuşun üst kısmı: [sağ üç fonksiyonlu tuşun üst kısmı] Sağ tarafta bulunan üç fonksiyonlu tuşun alt kısmı: [sağ üç fonksiyonlu tuşun alt kısmı] Sağ tarafta bulunan aralık tuşu: [sağ aralık] Sol tarafta bulunan aralık tuşu: [sol aralık] [ileri] veya [geri] tuşlarına basmanız gereken tüm durumlarda, örneğin alarm sesini sustururken veya işaretlenmiş öğeleri silerken, [geri] işlemi için hem sağ hem de sol üç fonksiyonlu tuşlardan birinin üst kısmını; [ileri] işlemi içinse hem sağ hem de sol üç fonksiyonlu tuşlardan birinin alt kısmını kullanabilirsiniz. Kabartma modüllerle bağlantılı olarak tasarlanmış olan imleç butonları (her bir kabartma modülün üst kısmında yer alan küçük butonlar) kılavuzun bundan sonraki bölümlerinde [tıklama butonu] olarak anılacaktır. Kabartma modüllerin yerleştirildiği bölmenin sağ kenarından geriye doğru yöneldiğinizde açma/kapama (power) düğmesine ulaşırsınız. Cihazı açmak için düğmeyi kendinize, kapatmak için geriye doğru çevirin. Not: cihazı ilk defa açmadan önce, cihazın arkasında yer alan batarya haznesindeki batarya koruma şeridini çıkarmalısınız. Açma/kapama düğmesinin arka tarafında güç kaynağı giriş yuvası bulunmaktadır. Cihazda Seri bağlantı noktası ile klavye portu bulunmaktadır. Cihazı bilgisayar ve diğer aygıtlara bağlayabilmek için Seri bağlantı noktasını, harici klavye bağlayabilmek için de klavye portunu kullanabilirsiniz. Aşağıdaki liste cihazın önemli fonksiyonlarını ve bu fonksiyonları gerçekleştiren kısayol tuşlarını içermektedir. Fonksiyonlardan sonra gelen sayılar kabartma nokta kombinasyonlarını ifade eder.
Menü öğeleri arasında gezinmek için kullanılan kısayollar Bir önceki öğe [geri] veya [aralık+1] veya [aralık+7] Bir sonraki öğe [ileri] veya [aralık+4] veya [aralık+8] Aynı menü düzeyindeki ilk öğe [aralık+123] Aynı menü düzeyindeki son öğe [aralık+456] Bir önceki menü düzeyi [iptal] Üzerinde bulunulan öğeyi seçme veya bir sonraki menü düzeyi [enter] onay kutusunun işaret durumunu değiştirme aralık veya [enter] veya tıklama butonları Uyku modundaki editöre dönme [aralık+123456] Editör fonksiyonları için kullanılan kısayollar İşlem ve işareti iptal etme [iptal] Metin okuma [geri] veya [ileri] Otomatik okumayı başlatma [aralık+ileri] Otomatik okuma hızını değiştirme (otomatik okuma aktifken) [geri] veya [ileri] Manuel kaydırma[aralık] Otomatik okumayı durdurma tıklama butonları İmleç konumundaki karakteri silme [aralık+45] Geriye doğru silme (Backspace) [aralık+12] Dosyanın başı [aralık+123] Dosyanın sonu [aralık+456] Satırın başı [aralık+13] Satırın sonu [aralık+46] Sonraki cümle [aralık+5] Önceki cümle [aralık+2] Sonraki kelime [aralık+6] Önceki kelime [aralık+3] Sonraki karakter [aralık+8] Önceki karakter [aralık+7] Önceki satır [aralık+1] Sonraki satır [aralık+4] İmleç konumunu değiştirme tıklama butonları Blok başlangıcı işaretleme [aralık+enter] (blok başlangıcındaki tıklama butonuna 2 kez basarak da aynı işlem gerçekleşir) Kes [aralık+1346] Kopyala [aralık+14] Blok silme [aralık+13467] veya [aralık+12] Yapıştır [aralık+1236] İşaret ve imleç değiştirme [aralık+78] Araya girme ve üzerine yazma modları geçişi [aralık+24] (varsayılan=araya girme modu ) İşaret oluşturma [ileri+geri] Belirtilen işaret alanına git [aralık+134] İleriye doğru dinamik arama [aralık+124] Geriye doğru dinamik arama [aralık+1247] Bul ve değiştir [aralık+1235] Karakterleri ASCII olarak görüntüle [aralık+1457] Güncel tarihi ekle [aralık+145] Güncel saati ekle [aralık+2345] Dosyayı kapatmadan kaydet [aralık+234] Dosyayı editör üzerinden aç [aralık+135] Dosyayı salt okunur modda aç [aralık+1357]
Bir sonraki dosyaya geç [568] Bir önceki dosyaya geç [237] Dosyayı kaydet ve kapat [aralık+15] Editörü uyku moduna al [aralık+123456] Editör menüsü [aralık+136] Durum bilgisi [aralık+2347] PC Modu [aralık+1234] Yardım [aralık+125] PC Modunda kullanılan kısayollar Menü moduna dönme [aralık+134] (yaklaşık 1,5 saniye kadar basılı tutun) Durum hücrelerini etkinleştirme/devre dışı bırakma [sol aralık+sağ aralık] (Braille Wave için) [aralık] Harici klavye üzerinde kullanılan sabit kısayollar Kabartma ekran satırını sola kaydırma Page up Kabartma ekran satırını sağa kaydırma Page down Dosyanın başı Ctrl+Pos1 Dosyanın sonu Ctrl+End Araya girme ve üzerine yazma modları geçişi Insert İmlecin üzerinde bulunduğu karakteri silme Delete Geriye doğru silme Backspace Blok başlangıcı işaretleme Ctrl+Enter Kopyala Ctrl+c Kes Ctrl+x Blok olarak işaretlenmiş kısmı silme Ctrl+X veya backspace Yapıştır Ctrl+v İmleç ve işaret değiştirme Ctrl+Tab Durum bilgisi Ctrl+S İleriye doğru dinamik arama Ctrl+f Geriye doğru dinamik arama Ctrl+F Bul ve değiştir Ctrl+r ESC ESC Gezinme tuşları ok tuşları Önceki kelime Ctrl+sol ok Sonraki kelime Ctrl+sağ ok Önceki cümle Ctrl+yukarı ok Sonraki cümle Ctrl+aşağı ok Satırın başı Pos1 Satırın sonu End İşaretli alan oluşturma Ctrl+M Belirtilen işaret alanına git Ctrl+m Sonraki dosya ALT+Tab Önceki dosya ALT+Shift+Tab Editörü uyku moduna alma Ctrl+aralık Dosyayı kapatmadan kaydetme Ctrl+s Dosyayı kaydedip kapatma Ctrl+e Yardım Ctrl+h Editör menüsü Ctrl+u PC moduna geçiş Ctrl+p Karakterleri Ascii olarak görüntüleme Ctrl+D Dosyayı editörden açma Ctrl+o
Dosyayı salt okunur modda açma Ctrl+O Güncel tarihi ekleme Ctrl+d Güncel saati ekleme Ctrl+t Cihazın açılışı esnasında kullanılan kısayollar EPROM modunda açma Cihaz açılırken [8] tuşuna basılı tutun Firmware modunda açma Cihaz açılırken [7] tuşuna basılı tutun Ekran okuyucu fonksiyonları JAWS, Hal/SuperNova ve Window-Eyes ekran okuyucu programların fonksiyonlarını gerçekleştirmek üzere atanan kısayol tuşları bu 3 program için büyük oranda benzerlik göstermektedir. Bu 3 programın her biri için oluşturulan ayrıntılı tuş/fonksiyon tablosu kullanıcı kılavuzunda bulunmaktadır. Aşağıda Jaws programı için tuş/fonksiyon tablosunu bulacaksınız.
KISAYOL TUŞU FONKSYONU [7] PC imlecini aktive eder. [3] Pencerenin ilk satırını (başlık satırını) görüntüler. [2] Pencere satırının soldan itibaren görüntülenmesini sağlar. [1] Kabartma ekran görüntüsünün yatay pozisyonunu değiştirmeden bir sonraki satırı görüntüler. [sol aralık] Kabartma ekrandaki satırın solunda metin varsa kabartma ekranı sola kaydırır; satırın solunda metin yoksa imleci bir sonraki satıra taşır ve bu satırı görüntüler. [sağ aralık] Kabartma ekrandaki satırın sağında metin varsa kabartma ekranı sağa kaydırır; satırın sağında metin yoksa imleci bir önceki satıra taşır ve bu satırı görüntüler. [4] Kabartma ekranın yatay pozisyonunu değiştirmeden bir önceki satırı görüntüler. [5] Kabartma ekrandaki metni sağa kaydırır. [6] Pencerenin son satırını görüntüler. [8] Jaws imlecini PC imlecine taşıyarak Jaws imlecini aktive eder. [geri] Kabartma ekrandaki satırın solunda metin varsa kabartma ekranı sola kaydırır; satırın solunda metin yoksa bir önceki satırı görüntüler. [ileri] Kabartma ekrandaki satırın sağında metin varsa kabartma ekranı sağa kaydırır; satırın sağında metin yoksa bir sonraki satırı görüntüler. [sol aralık+sağ aralık] Durum hücrelerini etkinleştirir / devre dışı bırakır. [38] İmleç şeklini (sadece 7. ve 8. noktalar ya da tüm noktalar) ve imlecin yanıp sönme durumunu düzenler. [28] 6 ve 8 noktalı kabartma seçenekleri arasında geçiş yapar. [18] Kabartma sistem tarafından kullanılan Jaws sürücü diyalok kutusunu açar. [48] Metnin kabartma ekran üzerinde görüntülenme şekliyle normal ekranda görüntülenme biçimleri arasında geçiş yapar. [58] Jaws imlecini aktive eder. [23] Satır başı. [56] Satır sonu [123] Dosyanın başı [456] Dosyanın sonu [367] Seslendirmeyi açma/kapama [3678] Görev çubuğu [iptal] Tab [enter] Shift + Tab [iptal+enter] Enter [aralık+137] Kabartma ekran görüntüsünü açma/kapama [245] Jaws menüsünü açar. [145] Tüm uygulamaları görev çubuğunda küçülterek masaüstüne dönmenizi sağlar.
[125] Jaws yardım dosyasını açar. [46] Tab [13] Shift Tab [1245] 2. dereceli kısaltma özelliğini açma/kapama [134] Menü çubuğu [234] Başlat menüsü [235] 6 ve 8 noktalı kabartma seçenekleri arasında geçiş yapar. [2356] Sistem tepsisi [1356] Sistem saatini okur [34] Durum hücrelerini etkinleştirme/devre dışı bırakma [14] Ctrl+Tab [147] Shift Ctrl+Tab [15] ESC [26] Enter [12] Kabartma imleci açma/kapama [124] Aktif imleci açma/kapama [1236] Kabartma kısaltma derecesini seçme.