KORDON KANI TESTİ Cord blood testing; Bebeğin kordon kanından yapılan testlerdir. Bebeğin sağlık durumunu görmek için yapılır. Doğumdan hemen sonra kordon kanı testi yapılacak ise göbek bağı bağlandıktan sonra 25 25 cm üstten bir bağlama daha yapılıp bu kordon kısmı alınır. İçindeki kordon kanı alınarak incelenir. Kordon kanından hangi testler çalışılır? Alınan kordon kanından Tam kan sayımı, Bilirübin, Kan kültürü (bir enfeksiyon şüphesi varsa), Kan gazları, oksijen karbondiyoksit ve ph, Kan şekeri,kan gurubu, Trombosit sayısı bakılır. Kordon kanı testinde anormal seviyeler ne anlama gelir? Düşük ph : 7,04 7,10 arası asidoz anlamına gelir, bebeğin doğum sırasında yeterli oksijen alamadığının gösterir. Kültürde üreme olması anne karnında enfeksiyon kaptığını gösterir. Kordon kanında glikozun yüksek olması annede diyabet olduğunu gösterir, doğumdan sonra bebekte hipoglisemi gelişebilir. Bilirübinin yüksek olması enfeksiyon yada kan uyuşmazlığından olabilir. Kordon kanında bilirübin yüksekliği sebepleri: Enfeksiyonlar Kongenital CMV, Kongenital hepatit, Kongenital rubella,
Kongenital toksoplazmoz, Dubin Johnson sendromu, Annede sarılık olması, Annenin sülfa içeren ilaçlar kullanması, Rh uyuşmazlığı, eritroblastozis fetalis. Referanslar: American Academy of Pediatrics Section on Hematology/Oncology, American Academy of Pediatrics Section on Allergy/Immunology, Lubin BH, Shearer WT. Cord blood banking for potential future transplantation.pediatrics 2007;119(1):165-170. Carlo WA. The fetus. In: Kliegman RM, Behrman RE, Jenson HB, Stanton BF, eds. Nelson Textbook of Pediatrics. 19th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 90 COOMBS TESTİ Coombs test; Direk coombs; indirek coombs; Direk antiglobülin testi, İndirek antiglobülin testi; Coombs testi eritrositlere bağlanarak ömrünü kısaltan, kansızlığa yol açan antikorların varlığını gösteren testtir. Coombs testi ne için yapılır? İki tip coombs testi vardır 1- Direk coombs testi: Kanda eritrositlere ( kırmızı kan hücresi) yapışmış ve onların ömrünü kısaltan antikor var mı diye bakılır. Birçok hastalıkta ve bazı ilaçların kullanımı sırasında kanda eritrositlere
bağlanan antikorlar ortaya çıkar. Bu antikorlar eritrositlere bağlanarak ömürlerini kısaltır ve kansızlığa sebep olurlar. Eritrositlerin parçalanması çok hızlı olursa sarılık da görülür. 2- İndirek coombs testi: Kanda kendisi değil de başka eritrositler için antikorlar var mı diye bakılır. Bu antikorlar eritrositlere bağlı değildir ancak farklı eritrositlere bağlanıp onların parçalanmasına sebep olurlar. Bu antikorlar özellikle kan gurubu uyuşmazlıklarında ya da anne karnındaki bebekte kan uyuşmazlığı sırasında görülür. Annede bebeğin kanına karşı antikor vardır bu antikorlar bebeğe geçerek kansızlık hatta ölüme yol açabilir. Coombs testi normal değeri nedir? Coombs testi normalde negatif olmalıdır. Pozitif coombs testi ne anlama gelir? Pozitif indirek coombs testi anne kanında bebeğin eritrositlerine karşı antikor var yani kan uyuşmazlığı var anlamına gelir. Bu duruma Eritroblastozis fetalis yada yeni doğanın hemolitik hastalığı da denir. Ayrıca: Otoimmün hemolitik anemiler, İlaçlara bağlı hemolitik anemiler, Transfüzyon reaksiyonlarında da indirek coombs pozitif bulunur. Pozitif direk coombs testi ne anlama gelir? Kanınızda ertrositlerin üstüne yapışmış ve onların ömrünü kısaltan antikorlar var demektir. Pozitif direk coombs testi neden olur? Aşağıdaki hastalıklarda eritrositler üstüne antikorlar yapışıp
kansızlığa yol açabilir bu hastalıkların teşhisinde coombs testi yol gösterir. Otoimmün hemolitik anemi, Kronik lenfositik lösemi ve diğer lösemiler, İlaca bağlı hemolitik anemiler: Kinidin, Metil dopa, Prokainamid, vb, İnfeksiyöz mononükleozis, Mycoplazma enfeksiyonları, Sifiliz, Sistemik Lupus Eritematozus, Transfüzyon reaksiyonu sırasında coombs testi pozitif bulunur. Coombs testi yaşlı kişilerde herhangi bir hastalık olmadan da pozitif bulunabilir. Referanslar: Powers A, Silberstein LE. Autoimmune hemolytic anemia. In: Hoffman R, Benz EJ Jr., Shattil SS, et al., eds. Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Churchill Livingston Elsevier; 2008: chap 47. Schrier SL, Price EA. Extrinsic nonimmune hemolytic anemias. In: Hoffman R, Benz EJ Jr., Shattil SS, et al., eds. Hematology: Basic Principles and Practice. 5th ed. Philadelphia, Pa: Churchill Livingston Elsevier; 2008: chap 48. Schwartz RS. Autoimmune and intravascular hemolytic anemias In: Goldman L, Schafer AI, eds.cecil Medicine. 24th ed. Philadelphia, Pa: Saunders Elsevier; 2011:chap 163.
KAN GRUBU ABO kan Grubu; Rh Kan Grubu; Kros Match; Cross Matching Kanımızın hangi gruptan olduğunun tespiti. Kanımızın hücreleri ve plazması içinde var olan antijen ve antikorlara bakılarak gruplanması nı sağlayan maddelerin laboratuvarda tayinidir. Kanımız içinde birçok protein bulunur bunlara antijen denir bu proteinler kan hücrelerinin üzerine yapışık olarak bulunurlar, ayrıca plazma içinde diğer kan guruplarına karşı antikorlar bulunur. Birçok çeşit kan proteini ve grubu vardır ancak bunlardan iki tanesi çok güçlüdür bu nedenle bu ikisine bakılır: ABO kan grubu ve Rh kan grubu. ABO kan grubuna göre kanımız TİP A TİP B TİP AB ve TİP O olarak 4 gruba ayrılır. Rh grubuna göre ise Rh + pozitif ve Rh negatif olarak ikiye ayrılır. Kan grubumuzu annemiz ve babamızdan geçen genler belirler. Kan grubu acil durumlarda kime kan verebileceğinizi ve kimden kan alabileceğinizi belirlemek açısından önemli ve değerli bir testtir. Kan gurubu bilgilerinin ehliyet ve kimliklerde yer almasının sebebi budur. A kan grubu insanlar sadece A ve O kan grubu kan alabilir, B kan grubu insanlar sadece B ve O kan grubu kan alabilir, AB kan grubu insanlar A, B, O ve Ab grubu kan alabilir,
O kan grubu insanlar sadece O grubu kan alabilir. O kan grubu herkese kan verebilir ancak sadece O grubu kan alabilir. Bu yüzden O grubuna üniversal kan verici denmiştir. AB grubu ise herkesten kan alabilir ancak sadece AB grubuna kan verebilir. Rh uyuşmazlığı nedir? Kan grubu tayini özellikle gebelikte çok önemlidir eğer Rh negatif bir bayan Rh pozitif bir adamdan hamile ise çocuk Rh pozitif olabilir. Bu durumda anne antikorları bebeğe geçerek hasara ve ölüme yol açabilirler. Buna Rh uyuşmazlığı yada kan uyuşmazlığı denir ve sık düşüklere, ölü doğumlara, düşük doğum ağırlığına yol açar. Rh + bir kişi hem Rh + hem Rh kan alabilir, Rh bir kişi sadece Rh negatif kan alabilir. Başka kan grubu varmı? ABO ve Rh gurubu dışında kalan kan guruplarına Minör kan gurupları denir ve normalde bakılmaz ancak bir kişiye kan verilecek ise mutlaka hasta ile torba kanı karşılaştırılır. Her ikisi de aynı gruptan olsa da minör gurup uyuşmazlıkları problem yaratıyor mu diye bakılır. Buna CROSS MATCH denir. Referanslar: 1.Goodnough LT. Transfusion medicine. In: Goldman L, Ausiello D, eds. Cecil Medicine. 23rd ed. Philadelphia, Pa: Saunders