Uluç Levent Doruk (TURSEFF & MIDSEFF Projeleri Finansal Danışman)
Proje Finansmanı, ekonomik olarak ayrışabilen yatırım projelerini finanse etmek amacı ile kaynak sağlayanların kredi geri ödemesi ve sermaye karlılığı hesaplamalarında projenin yarattığı nakit akışını esas aldıkları bir finansman kaynağıdır. Diğer bir değişle belli bir büyüklüğün üzerindeki yatırım projelerinin; yatırım, işletim, ve diğer maliyetlerinin tamamen kendi yaratmış olduğu nakit akışına dayalı olarak ödenmesi esasına dayalı uzun vadeli bir finansman tekniğidir.
Proje finansmanında sponsorların sorumluluğu sınırlandırılmıştır. Bu nedenle proje finansmanını gerçekleştirmek için yeni bir şirket kurulur. Bu nedenle proje finansmanında kurulan şirketin yaratacağı nakit akışı esas teminatı oluştur. Bu nedenle proje finansmanı ülkemizde geleneksel olarak kullanılan varlık finansmanından farklıdır.
Bilanço Dışı Finansman Risk Yönetimi ve Paylaşımı Proje Varlıkları ile Sınırlı Teminat Uzun Vadeli Borçlanma
Proje Finansmanı dökümanında bulunan bölümler; Sponsorun Tanıtımı Projenin Teknik Detayları Projenin Finansal Analizi Tedarikçi Seçimi Karbon Finansmanı Projenin Çevresel ve Sosyal Etkileri Riskler (teknik, finansal, sosyal)
Proje Sponsorlarının kredi değerlendirme sürecinde çok önemli bir etkisi bulunmaktadır. Genellikle proje değerlendirilmeden önce sponsor değerlendirilir. Projeler finansmanı süreci genelde 10 yıldan uzun bir zamanı kapsamaktadır. Bu nedenle sponsorun sorumluluğu proje için oldukça önemlidir. Sponsor değerlendirilirken sektördeki deneyimi, mevcut finansal gücü ve bu gücün yürütmekte olduğu projeler ile kıyaslanmasına bakılır.
Proje her türlü teknik detaylarının anlatıldığı bölümdür. Özellikle yenilenebilir enerji projeleri için, rüzgar ölçümler, akarsu debisi, güneş yoğunluğu, jeothermal kaynaklar için kaynağın basıncı su sıcaklığı, biogaz ve bio kütle için ise kaynağın tedariği ve enerji potansiyeli. Enerji üretim senaryoları. Projenin teknik güvenliği.
Projenin finansal analiz bölümü, Yatırım planlaması Projenin nakit yaratım gücü ve bu gücün kredi geri ödeme kapasitesi. Projenin performans kriterleri Stres Testi Bölümlerini içerir.
Yatırım Planlaması Yatırım dağılımı gerçekten anlamlı mı?
Projenin elektrik üretim miktarı. Elektrik Üretim Miktarı gerçekçi mi? Elektrik Üretimi ne zaman başlyacak? Elektrik üretim senaryoları var mı? Elektrik satış fiyatı varsayımı Elektrik satışı nasıl yapılacak? Şirketin kaç tane elektrik santrali var? Hali hazırda yapılmış ikili anlaşma var mı? Lokal komponent kullanılmış mı? Şirketin perakende dağıtım şirketi var mı? Kredi koşuları ve geri ödeme kapasitesi Projenin operasyonel maliyetleri
Kredi koşuları ve geri ödeme kapasitesi Geri Ödemesiz döenm sonuna kadar elektrik üretimi başlayacak mı? Kredinin faiz koşulları nedir? Kredi hangi para biriminden alınacak? Hedging var mı? Proje borç servisi karşılama oranını karşılıyor mu? Projenin operasyonel maliyetleri Operasyonel maliyetler gerçekçi mi? Anlaşmalardaki maliyetler yansıtılmış mı?
Borç Servisi Karşılama Oranı Nakit ihtiyacı
Proje Performans Kriterleri ve Stres testi Proje Performans hangi iskonto oranı ile yapıldı? Hangi senaryolar dahil edildi?
Tedarikçinin hangi kriterlere göre seçildiği Diğer tekliflerin neden seçilmediği Şartname detayları
Karbon emisyonu azaltım ölçüm detayları Karbon varlığının nasıl satılacağı
Projenin yasal koşullara uygunluğu Projenin ilgili fonun gereksinimleri ile uygunluğu(ebrd) Projenin çevreye vereceği potensiyel etkileri için alınan önlemler Diğer sosyal etkiler
Raporun en önemli bölümüdür. Çevresel, Teknik ve Finansal olarak 3 bölümde incelenmektedir.
Projenin bölgedeki hayvanlar üzerindeki etkiler Projenin tarım alanları üzerindeki etkileri Sivil toplum kuruluşlarının tepkileri Diğer çevresel etkiler
İnşaat Riski Proje Gecikme Riskleri Teknolojinin güncelliğini kaybetme riski Operasyon Riski Teknik parametrelerin değişme riski
Fiyat ve Satış Riski Maliyetin Değişme Riski Faiz Oranlarının Değişme Riski Kur Riski Finansman Riski Carbon Gelirleri Riski
Hazırlanan rapor ilgili fians kuruluşunca dikkatli bir şekilde incelenmektedir. Uluslararası Finans kuruluşları enerji konusunda uzman kadrolar istihdam etmektedir. Bu nedenle projeler sadece finansal açıdan değil teknik ve çevresel açıdanda dikkatli bir şekilde incelenmektedir.