ROBOTİK CERRAHİDE AMELİYATHANENİN VE HASTANIN HAZIRLANMASI VE POZİSYON VERME Dr. Murat DEDE GATA Kadın Hast. Ve Doğum AD Jinekolojik Onkoloji Ünitesi
HASTANIN HAZIRLANMASI VE POZİSYON VERME Cerrahi öncesi hazırlık Cerrahi öncesi Cerrahiden önceki gün Operasyon salonunun hazırlanması Hastanın hazırlanması Hastaya ve hasta masasına pozisyon verilmesi Dikkat edilmesi gereken durumlar
HASTANIN HAZIRLANMASI VE POZİSYON VERME Robotik cerrahi, minimal invaziv cerrahi de bu gün için gelinen son noktadır. Robotik cerrahinin yararları, azalmış morbidite, hızlı iyileşme süreci, iyi kozmetik sonuçların alınması, azalmış kan kaybı, azalmış post operatif ağrı ve hastanede kalış süresinin kısalması, laparaskopik cerrahiye uygun olmayan vakaların yapılabilirliği (morbid obez )
HASTANIN HAZIRLANMASI VE POZİSYON VERME Robotik set-up; cerrahi için robotun hazırlanması olarak tanımlanır. Bu süreç, steril ameliyat örtüleri ve diğer cerrahi teçhizatların uygulamasını da içerir. Robotik docking; robotun doğru pozisyona alınması, robotik kolların trokarlara bağlanması ve 2 veya 3 robotik cihaz ile kameranın kurulumunu içerir.
HASTANIN HAZIRLANMASI CERRAHİ ÖNCESİ: Hasta ile operasyonun değerlendirilmesi, operasyon hakkında, öncesinde yapması gerenler hakkında bilgilendirme Operasyon için anestezi onayının alınması CBC, rutin, TİT, hepatit Kanama diatezi açısından kontrol Riegrafi, Ekg Preoperatif diet
HASTANIN HAZIRLANMASI CERRAHİ ÖNCESİ: Daha fazla dinlenme, bulaşıcı hastalığı olan insanlardan uzak durma Eğer sigara içiliyorsa bırakılmalı (aneztezi,cerrahi sonrası akcigerlerin normal fonk. dönmesi..) Operasyondan 5 gün önce aspirin, ibuprofen bırakılmalı
HASTANIN HAZIRLANMASI CERRAHİDEN ÖNCEKİ GÜN: Banyo Barsak hazırlığı fleet fosfo soda, fleet enema oral alımın kesilmesi Antibiyoterapi DVT profilaksisi LMHA Varis çorabı
HASTANIN HAZIRLANMASI Aydınlatılmış onam belgesinin alınması
HASTANIN HAZIRLANMASI Anestezik ilaç ve mayii uygulamak için 2 tane geniş yollu IV kanal açılır Hastaya ekstreme pozisyon vermede anestezik ilaçlar yardımcı olabilir Hasta moniterize edilmeli ( EKG, kan basıncı, pulse oksimetre, ürine output )
HASTANIN HAZIRLANMASI Operasyon şekline göre santral venöz kateter açılabilir. DVT profilaksisi uygulanmamışsa uygulanmalı
HASTANIN HAZIRLANMASI Anestezi indüksiyonundan sonra port yerleştirme açısından hasta bimanuel muayene edilmeli Hasta dorsal litotomi pozisyonunda yerleştirilir. Hasta trendelenburg (>20 ) pozisyonun alınır.
HASTANIN HAZIRLANMASI Omuz destekleri, gel padler kullanılabilir Kollar sabitlenir, doku ve sinir hasarlarından korunmak için kemiksi çıkıntılar sarılır. Baş ve boyun düzgünce sabitlenir.
HASTANIN HAZIRLANMASI Abdomen, alt ekstremite vajen ve perineal bölge sterilizasyonu ve hazırlanması Uterin manipulatör yerleştirilir. 16 Fr Foley kateter ile üriner kateterizasyon uygulanır Nazogastrik yada orogastrik tüple mide dekompresyonu sağlanır
Hasta Masası Pozisyonlaması
Hasta Masasına Pozisyon Verme Cerrahi kolların pozisyonunu uygun yükseklikte olacak şekilde ayarlanır Oda engellerini tespit edilir Hastaya ve ameliyat masasına (eğimi de dahil olmak üzere) pozisyon verilir Hasta masasını pozisyonuna doğru getirilir (bir kişi masaya kumanda ederken diğeri yön verecek şekilde iki kişi) Endoskop port, hedef anatomi ve hasta masası merkez kolonuna hizalanır Kayma düğmelerinin D konumunda olduğundan emin olunur (bu masa frenlerinin kilitleyecektir)
Hasta Masası Pozisyonlaması Kamera kolu kurulum bileşkesini da Vinci cihaz kolunun aksi istikametinde pozisyonlanır Masa ilerletilmesi esnasında bütün cihaz kollarını yeterli yüksekliğe çıkarılır Merkez kolonu, ameliyat masasındaki üzengi bağlantı klempiyleaynı doğrultuda bir çizgi oluşturucak şekilde kamera portuylaaynı hizaya getirilir Hasta masasını Da Vinci cihazıyla aralarında 45⁰ açı olacak şekilde ayarlanır
Hasta Pozisyonlaması Üzengileri ameliyat masası rayındaki en alt pozisyona bağlanır Dizler normal biçimde uzaklaştırılır ama bacakları masa seviyesinde tutulur
HASTANIN HAZIRLANMASI VE POZİSYON VERME Hastaya pozisyon verildikten sonra masaya sabitlenmeli, kayması önlenmeli, son olarak da masa pozisyonu kabloların hastaya baskı yapıp yapmadığı kontrol edilmeli Robotik docking yapıldıktan sonra hastaya pozisyon vermek zordur. Bu yüzden düzgün pozisyon verildiğinden emin olunmalı Aneztezistin değişik hasta pozisyonlarına ve bu pozisyonlarda ilaç uygulamaya alışık olması gerekir.
HASTANIN HAZIRLANMASI VE POZİSYON VERME Ekstrem hasta pozisyonu ve pnömoperiton ile endotrakeal tüp yer değiştirebilir. Bu yüzden docking öncesi tüp pozisyonu kontrol edilmelidir. Robotik dockingden önce monitörlerin ve güvenlik ekipmanlarının(defibrilatör, ) olması önemlidir. Robot kollarının hastaya zarar vermemesine dikkat edilmeli
HASTANIN HAZIRLANMASI VE POZİSYON VERME Kamera ve ışık kaynakları hasta üzerinde deriye temas ettirilmemeli Robot kollarının hastanın bacaklarına çarparak hareketini engellemesimine dikkat etmek gerekir. Endoskop portu uterusla aynı hizada olmalı
HASTANIN HAZIRLANMASI VE POZİSYON VERME DİKKAT Hasta masası docking işleminden sonra hareket ettirilmemeli
OPERASYON SALONU Ameliyathane salonunun ergonomisi operasyonun etkinliğinde ve morbiditede önemli rol oynar
SONUÇ Hastanın preoperatif hazırlığı ameliyathanenin ve ekipmanın hazırlığı, Hastanın Pozisyonunun planlanması ve pozisyon verilmesi, ( operasyon şekline göre) Tüm operasyonun zaman, uygulanabilirlik, komplikasyonlardan korunma ve başarısı için hayati öneme sahiptir