DR. ABDURRAHMAN YURTASLAN ANKARA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA ONKOLOJİ HASTANESİ YETER SOYLU BRAKİTERAPİ BÖLÜMÜ SORUMLU HEMŞİRESİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "DR. ABDURRAHMAN YURTASLAN ANKARA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA ONKOLOJİ HASTANESİ YETER SOYLU BRAKİTERAPİ BÖLÜMÜ SORUMLU HEMŞİRESİ"

Emre Yücel
5 yıl önce
İzleme sayısı:

1 DR. ABDURRAHMAN YURTASLAN ANKARA EĞİTİM VE ARAŞTIRMA ONKOLOJİ HASTANESİ YETER SOYLU BRAKİTERAPİ BÖLÜMÜ SORUMLU HEMŞİRESİ

2 Hastanemizde jinekolojik kanserlerde, brakiterapi tedavisi 1993 yılından itibaren yapılmaktadır.

Özellikle serviks ve korpus kanserlerinde, dışarıdan

3 Hedeflenmiş radyasyonun normal dokuları en iyi koruyacak şekilde vücuda verilmesi yöntemidir. Özellikle serviks ve korpus kanserlerinde, dışarıdan tedaviye ek olarak ya da tek başına yapılan vazgeçilmez bir yöntemdir.

4 1898 de Madam Curie radyumu bulur. ilk defa 1901 yılında Danlos ve Block tarafından Radyoaktif kaynaklar tedavi amaçlı kullanılır li yıllarda Brakiterapide kullanılan radyum iğne ve tüpleri geliştirilir.

Teknolojik ilerlemelerle birlikte LDR,MDR,

5 Teknolojik ilerlemelerle birlikte LDR,MDR, HDR ve Üç Boyutlu Brakiterapi uygulamaları başlar larda uzaktan kumanda ile yükleme teknolojisi geliştirilir. Bütün bu gelişmeler sonucunda sağlık personelinin radyasyona maruz kalma riski de azalır.

6 Tedavi; cerrah, radyasyon onkoloğu, medikal onkolog, patolog ve konuyla ilgili diğer branşların katıldığı konsey kararı ile verilir. Brakiterapi,tek başına yada sıklıkla eksternal radyoterapi veya eş zamanlı kemoterapi ile birlikte uygulanır.

7 DÜŞÜK DOZ HIZLI (LDR) BRAKİTERAPİ 0,4-2 Gy/saat ORTA DOZ HIZLI (MDR) BRAKİTERAPİ Gy/saat YÜKSEK DOZ HIZLI (HDR) BRAKİTERAPİ Brakiterapinin farklı doz hızlarında uygulanabilirliği HDR ile sağlanmıştır. HDR de genellikle 192 Ir ve 60 Co kaynaklarından yaralanılır ve doz hızı 12 Gy/saat üzerindedir. 3B BRAKİTERAPİ MR/CT uyumlu aplikatörlerle.

8 SERVİKS KANSERİNDE BRAKİTERAPİ UYGULAMALARI

9 LDR, Brakiterapinin ilk uygulanmaya başlandığı dönemden beri kullanılmaktadır. En çok kullanılan kaynak Sezyum (Cs 137) dur. Hasta brakiterapi randevusuna geldiğinde kendisine doktor ve hemşire tarafından işlem hakkında bilgi verilir. Psikolojik destek sağlanır. Hazırlık tetkikleri yapılır. Brakiterapi, küçük cerrahi prosedür olarak kabul edilmekte ve anestezi altında yapılması önerilmektedir.

10 Girişim öncesi doktor ve hemşire aseptik kurallarına uygun şekilde hazırlanır. Setler hemşire tarafından kullanıma hazır hale getirilir, aplikasyon masası düzenlenir. Hastaya jinekoloji pozisyonu verilerek, perine temizliği yapılır. Hastaya aplikasyon odasında,uygunluk durumuna göre SPİNAL VEYA GENEL ANESTEZİ UYGULANIR.

11 Mesaneye foley kateter konarak, kateter balonu 7 cc kadar kontrast madde + SF ile şişirilir. Doktor hastayı muayene edip durumuna göre, uygun aplikatörleri seçerek hemşirenin de yardımıyla hastaya yerleştirir. Her hasta için kendi anatomisine uygun aplikatör seçilmesi çok önemlidir. Çünkü aplikatör seçimine göre tümörün tedavi başarısı değişebilmektedir.

12 Aplikasyon sırasında aplikatörlerin fiksasyonu rektum ve mesanenin gazlı bez ile aplikatörlerden uzaklaştırılması gerekmektedir. Bu nedenle yerleştirilen aplikatörler radyo opak maddeyle ıslatılan tamponlarla sabitlenir, flasterle aplikatörler dışarıdan tespit edilir. Kaç adet tampon kullanılmışsa flaster üzerine yazılır.

Aplikasyon sonrası filmlerle aplikatörlerin yerleri kontrol edilir.

13 Aplikatörlerin çıkartılması aşamasında çıkarılacak tampon sayısı kaydedilir. Aplikasyon sonrası filmlerle aplikatörlerin yerleri kontrol edilir. Planı yapılıp, belirlenen tedavi süresi doktoru tarafından onaylanınca, hemşire fizik mühendisliği bölümünü arayarak hastanın kaynağa bağlanmasını sağlar.

Hemşire hastaya kaç dakika tedavi alacağını, tedavi süresince hareketsiz yatması gerektiğini, içerde yalnız olacağını ve tedavi boyunca kamera yoluyla

14 Hemşire hastaya kaç dakika tedavi alacağını, tedavi süresince hareketsiz yatması gerektiğini, içerde yalnız olacağını ve tedavi boyunca kamera yoluyla izleneceğini söyler. Takılan sonda yoluyla 100cc SF ile hastanın mesanesini doldurur ve klempler. Hemşire, tedavisi başlayan hastanın takibini monitörden yapar.

15 Aplikasyon sonrası bir süre hastanın genel durum ve kanama kontrolü yapılır. Hasta yattığı servise veya evine gönderilmek üzere bilgilendirilir.

16 Kliniğimizde hala uygulanmakta olan 2B uygulama 2B görüntü anatomik yapıları net göstermez.doktor mesane, rektum ve serviksi radyoopak ve seedler aracılığıyla lokalize etmek zorundadır

Jinekolojik kanserlerde daha çok HDR brakiterapi tercih edilmektedir. HDR ve LDR yi karşılaştıran çok sayıda prospektif çalışmalar bulunmaktadır.

19 Jinekolojik kanserlerde daha çok HDR brakiterapi tercih edilmektedir. HDR ve LDR yi karşılaştıran çok sayıda prospektif çalışmalar bulunmaktadır. Sonuçta lokal kontrol, sağ kalım ve morbidite açısından anlamlı fark yoktur. Hatta bazı çalışmalarda rektal toksisite açısından HDR brakiterapi daha üstün bulunmuştur.

20 HDR de LDR ye göre daha küçük kaynaklar kullanılır. Hastaya daha az rahatsızlık verir. Doz optimizasyonu daha kolaydır. Genel anestezi alamayan hastaların tedavisi mümkündür. Servikse aplikatör yerleştirebilmek daha kolaydır.

21 Serviksi dilate etme ihtiyacı azalır, böylece genel anseteziye veya yüksek doz sedasyona duyulan gereksinim de azalır. Eksternal radyoterapi ve brakiterapinin birlikte uygulanmasına olanak sağladığı için toplam tedavi süresi kısalır. Tedavi sırasında aplikatör oynama riskini azaltır. Tümöre yüksek doz uygulanırken riskli organ dozlarının azaltılması mümkün olur.

22 Kardiyo pulmoner yetmezlik gibi nedenlerle uzun süre yatırılamayacak hastalara tedavi olanağı sağlar. Hastanın yatış süresi ve buna bağlı olarak tedavi masrafları azalır. HDR ile, sağlık personelinin radyasyondan korunmasının yanı sıra tedavi süresinin kısalması, hospitalizasyon ihtiyacının olmaması ve aplikatör hareketi gibi LDR nin dezavantajları olan durumlar giderilmiş olur Daha fazla sayıda hastayı tedavi etme olanağı sağlar, bu avantajı özellikle gelişmekte olan ülkeler için önemlidir. HDR bu nedenle dünyada daha çok tercih edilmektedir

2-Boyutlu planda kullanılan noktaların yerini 3B tedavide volümler alır Yüksek-Risk

23 2005 yılında Avrupa ve Amerika Brakiterapi Toplulukları serviks kanserinde 3-Boyutlu Brakiterapi planlama için konsensus oluşturdular. 2-Boyutlu planda kullanılan noktaların yerini 3B tedavide volümler alır Yüksek-Risk ve Orta-Risk Klinik Target volum olmak üzere ayrı ayrı volüm tanımlanmıştır. Doz optimizasyonu bu volümler üzerinden yapılır

24 Target ve risk altındaki organların daha net belirlenmesi Bu sayede verilecek dozun daha iyi optimizasyonu Uterin perforasyon gibi kazalara erken müdahale Bazı özel durumlarda intersitisyel tedavi ile kombine BRT uygulaması

25 Tedavi başlangıcının genellikle 2. haftasında başlar ve tedavi süresince ve sonrasında da ortaya çıkabilir. ERKEN YAN ETKİLER Kanama: Tümörün yapısına ve büyüklüğüne göre transamin ampul uygulanır ve vajinal tampon yerleştirilir. İdrar yolu enfeksiyonu: Sonda uygulamasına bağlı olarak gelişir. Bol sıvı içecekler ( cc) önerilir İştah kaybı, yorgunluk,bulantı veya kusma, sık idrara çıkma, ishal : Bol sıvı, az lifli yiyecek, dinlenme önerilir. Ciltteki değişiklikler : Ilık su ile yıkaması ve parfümsüz sabun kullanması önerilir.

26 GEÇ YAN ETKİLER Kadında cinsel işlev bozukluğu, Azalmış cinsel ilgi, Vajinal kuruluk ve darlık Kaşıntı, kısırlık, menopoz oluşabilir. Tedaviye bağlı yapışıklıkları açmak için plastik apareylerin kullanılması,vajinal lubrikant kullanımı ve vajinal dilatör önerilir.

Hastalarımızın eski sağlıklı günlerine geri dönmek için uğraş verdikleri bu zahmetli, uzun yolda biz hemşirelere çok büyük görevler düşmektedir.

27 Hastalarımızın eski sağlıklı günlerine geri dönmek için uğraş verdikleri bu zahmetli, uzun yolda biz hemşirelere çok büyük görevler düşmektedir. Umutsuzluk içinde, yaşama sevincini kolaylıkla kaybedebilen hastalarımızın, her şeyden önce yaşam kalitelerinin artırılması çok önemlidir. Görevimiz esnasında temel değerin insan olduğunu unutmadan fedakarca çalışan siz değerli meslektaşlarıma beni sabırla dinlediğiniz için Çok tesekkür ederim

Benzer belgeler

Konturlama. Doç. Dr. Binnaz SARPER Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi

Konturlama. Doç. Dr. Binnaz SARPER Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi Konturlama Doç. Dr. Binnaz SARPER Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Radyasyon Onkolojisi 1918 2011 Hangi Radyolojik Teknik Tercih Edilmeli? KONVANSİYONEL GÖRÜNTÜLEME İnternel organlar ek yöntem uygulanmadıkça