İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ TEKNİK RESİM DERSİ ÖĞR. GÖR. BERIVAN POLAT
Kesit çıkarma ve Merdivenler
MERDİVENLER Bir yapıda birbirinden farklı iki seviye arasında muntazam aralıklı, yatay ve düşey yüzeylerden meydana getirilen ve yaya düşey sirkülasyon vasıtası olarak kullanılan yapı elemanlarına merdiven denir. 2
KULLANILDIKLARI YERE GÖRE MERDIVENLER Dış (Harici) Merdivenler: Binaların dış kısmında yada açık alanlarda yapılan merdivenlerdir (Şekil 1.1). İç (Dahili) Merdivenler: Binaların iç kısmında yada dışarıda olup üzeri kapalı olarak yapılan merdivenlerdir (Şekil 1.2).
FONKSİYONLARINA GÖRE MERDİVENLER Normal Kat Merdivenleri: Bina katları arasında normal iniş çıkışı sağlayan merdivenler (Şekil 1.3). Yangın Merdivenleri: Bir yangın anında kullanılmak üzere normal kat merdivenleri ve asansörlerin dışında, bina iç kısmında yada bina dış kısmında yapılan merdivenlerdir (Şekil 1.4).
MALZEME CİNSLERİNE GÖRE MERDİVENLER Ahşap Merdivenler: Daha çok ahşap binalarda, dubleks daire iç bağlantılarında, çatı vb. yerlere çıkışlarda kullanılır. Kagir Merdivenler: Beton, taş vb. ile imal edilerek, kagir yada betonarme binalarda kullanılır.
Betonarme Merdivenler: Betonarme olarak, kâgir ve betonarme binalarda yapılır. Günümüzde en çok kullanılan merdiven cinsidir. Metal Merdivenler: Çelik, paslanmaz çelikten yapılmış sac, profil vb. malzemelerin kaynak ve cıvata kullanılarak imal edilir.
32
35
36
11.11.2014 Merdivenlerde genişlikler şöyle düzenlenmelidir (yönetmelikler gereği): Bir ailenin kullanımında olan merdivende genişlik 90 cm den aşağı olmamalıdır. Döner merdivenlerde en dar kenar 10 cm, çıkış hattında ise 26 cm olarak düzenlenmelidir. Merdivenlerde baş yüksekliği (tavan mesafesi) en az 200 cm olmalıdır. Merdiven genişliği umumi yerlerde 150 cm, dört daireden fazla olan apartmanlarda 120 cm, diğer binalarda 100 cm den az olamaz. 39
Bir konutta yapılacak tek kollu sahanlıksız düz merdivenin hesabını yapınız. Verilenler: İstenenler Kat Yüksekliği H=310 cm Rıht Adedi=? Rıht Yüksekliği h=16 cm Rıht Yüksekliği h= (Tekrar hesaplama) Kol Genişliği c=100 cm Basamak Genişliği b=? 40
Rıht Adedi =310/16=19,3 adet =19 adet Rıht Yüksekliği =310/19=16,3 cm 2h+b=63..b=63-2*16,3 b=30,4 cm Basamak Sayısı =19-1=18 adet Merdiven Kol Boyu = 30,4*18=547,2 cm 41
MERDİVEN PLANI 42
11.11.2014 MERDİVEN KESİT ÇIKARMA Çalışma 7 Kat yüksekliği (288 cm) ayarlanır. Döşeme kalınlığı 12 cm. Plan üzerinden duvarlar kesit üzerine taşınır. 43
MERDİVEN KESİT ÇIKARMA 11.11.2014 Ara sahanlık kat yüksekliğinin yarısı olacak şekilde kesit üzerine yerleştirilir. Plan üzerinden basamaklar kesite taşınır. Kesitte çıkış hattına göre bir basamak geriden olacak şekilde rampa çizilir. 44
MERDİVEN KESİT ÇIKARMA 11.11.2014 Çizilen rampaya göre basamaklar çizilir. Yardımcı rampa silinip, basamakların 12 cm altından geçecek şekilde yeni bir rampa çizilir. 45
MERDİVEN KESİT ÇIKARMA Taşıma çizgileri silinir. 46
MERDİVEN KESİT ÇIKARMA 11.11.2014 Taşıma çizgileri silinir. 47
Çeyrek Dönüşlü Merdiven Dengelendirilmesi: İşlem Adımları: Merdiven genişliği hesaplanarak merdiven iç çizgisiyle dönüş yapılan yerdeki çeyrek dairesi çizilir. Daire yarıçapı gerektiği kadar alınabilir. Merdiven genişliğinin tam ortasından çıkış hattı çizilir. Çıkış hattı üzerinde dönüş yapılan kısımdaki orta basamaktan başlanarak basamak genişlikleri işaretlenir. Dengelendirilmesi istenen ilk basamaktan bir önceki düz basamağın (örnekte 3.ncü basamak) rıhtçizgisi ve onun uzantısı çizilir. Orta basamağın (örnekte 7-8) merdiven iç çizgisi üzerindeki rıht noktaları, en az 10 cm basamak genişliği olacak şekilde işaretlenir ve bu noktalar çıkış hattı üzerindeki rıht noktalarıyla birleştirilerek orta basamak belirlenir. Dengelenecek basamakların rıht çizgilerinin uzantıları çizilerek dengelenen ilk basamağın (3) rıht uzantısıyla kesiştirilir.
Dengelenen ilk basamak rıht çizgisinin uzantısı üzerinde işaretlenen örnekteki 7ve 8noktalari arasındaki uzaklık (1) Birim alınarak bu uzunluk pergelle izleyen 6, 5, 4 noktaları için işaretlenir. Bulunan bu noktalar çıkış hattı üzerindeki ayni numaralı rıht noktalarıyla birleştirilerek merdiven orta noktasına kadarki dönüşlü basamakların rıht çizgileri elde edilmiş olur. Orta basamaktan sonraki rıht çizgileri de simetrik şekilde veya yukarıda anlatılan işlem adımlarının tekrarlanması yoluyla çizilir. Yukarıdaki dengelendirme işlemi, tam ortadaki basamak köşe noktaya geldiğinde yapılacak çizimi esas alan dengelendirmedir. Eğer orta basamak yerine rıht çizgisi köşeye gelirse bu defa orta rıht çizgisinin bir önündeki basamak esas alınarak ve ayni yukarıdaki sırayla dengeleme yapılmalıdır. Bu tip bir dengelenmiş merdiven örneği aşağıda gösterilmiştir:
Yarım Dönüşlü Merdiven Dengelendirilmesi: İşlem Adımları: Yukarıda çeyrek dönüşlü merdivenler için işlem adımları verilen yöntemin bir diğer adi Kutup Yöntemi olup buna göre çizilen iki ayrı şekil aşağıda verilmiştir. Burada dengelendirmeye başlanacak nokta yarim dönüşün (yarim dairenin) tam ortasına gelen basamak olacaktır; diğer işlemler aynen uygulanır. Ancak, burada çizilecek yarim dairenin yarıçapının merdiven aydınlık genişliğinin yarısı kadar alınacağını unutmamak gerekir.
Kutup Yöntemi için aşağıda verilen ikinci şekilde de dengelendirilecek yarim dönüşlü merdivenin AB çıkış hattı ve basamak genişlikleri yatayda çizilen bir doğru üzerinde işaretlenir ve numaralandırılır. A köşesinden uygun bir açıyla çizilen AB doğrusunun uzunluğu olarak merdiven iç çizgisi uzunluğu alınır. Daha sonra B ve B noktaları birleştirilip uzatılarak üzerinde kutup noktası denilen (O) herhangi bir nokta alınır ve bu noktadan AB üzerindeki tüm noktalara doğrular çizilir. Bu doğruların AB üzerinde ayırdığı doğru parçaları merdiven iç çizgisi üzerinde alınacak basamak genişlikleridir. Bu genişlikler merdiven planında işaretlenerek basamak rıhtları buna göre düzeltilir. Merdiven iç çizgisi üzerinde alınan en küçük uzunluk 10 cm den küçük olmamalıdır.
Tam Döner Merdivenlerin Dengelendirilmesi Pergel yardımı ile yarıçapı ölçekli boyutuna göre Döner merdivenin dış çizgileri ve çıkış hattı çizilir (Şekil 1.19). Çıkış hattı üzerinde pergel yardımı ile merdiven basmak genişlikleri işaretlenir. İşaretlemeye çizilen çıkış hattı üzerinden herhangi bir notadan başlanabilir (Şekil1.20).
İşaretlenen noktalar daire merkezi ile birleştirilerek dengelendirme tamamlanır (Şekil 1.21a, Şekil 1.21b).
Home Exercise 1: Merdiven genişliği: 1 m. Kat yüksekliği: 3 m. Merdiven kolları arasındaki boşluk: 20 cm Ölçek: 1/50 olacak şekilde; *1 adet Yarım Döner *1 adet Tam Döner Merdiven için; Dengelendirme yapınız. Plan ve kesitini çıkarınız. Ölçülendirmesini yapınız.
Home Exercise 2: Kat yüksekliği: 3 m. Dış duvar: 20 cm İç Duvar: 10 cm Denizlik seviyesi: 1 m. Ö: 1/50 Pencere: 150*120 cm Kapı: 90*210 cm Subasman kotu: 0.00 Planı çiziniz, kesit yerini belirtiniz, kesitini çıkarınız ve ölçülendirmeyi yapınız.
Home Exercise 3: Kat yüksekliği: 3 m. Denizlik seviyesi: 1 m. Dış duvar: 20 cm İç Duvar: 10 cm Pencere: 100*120 cm Kapı: 90*210 cm Subasman kotu: +0.45 Ö: 1/50 Planı çiziniz, kesit yerini belirtiniz, kesitini çıkarınız ve ölçülendirmeyi yapınız. Kesitin merdiveni kesmesine dikkat ediniz.