GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ GAZİANTEP EĞİTİM FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ

GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ GAZİANTEP EĞİTİM FAKÜLTESİ BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ EĞİTİMİ 6 th INTERNATIONAL COMPUTER AND INSTRUCTIONAL TECHNOLOGIES SYMPOSIUM 6. ULUSLARARASI BİLGİSAYAR VE ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ SEMPOZYUMU 4-5-6 OCTOBER 2012 4-5-6 EKİM 2012 GAZİANTEP

iv HONORARY BOARD Ömer DİNÇER (Minister of National Education) Prof. Dr. M. Yavuz COŞKUN (President of University of Gaziantep) ADVISORY BOARD Ph.D. M. Emin ZARARSIZ (MEB Undersecretary) Prof. Dr. Emin KARİP (MEB Chairman of the Board of Education) Birol EKİCİ (MEB Assistant of Undersecretary) Mahmut TÜNCEL (MEB Director of Innovation and Educational Technology) Ömer BALIBEY (MEB Director of Teacher Training and Education) Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN (Dean, Gaziantep Faculty of Education, University of Gaziantep) Assoc. Prof. Dr. Servet DEMİR (Chair, Department of Comp. Educ. and Inst. Technology, University of Gaziantep) ORGANIZING COMMITTEE Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN (Dean, Gaziantep Faculty of Education, University of Gaziantep) Assoc. Prof. Dr. İlhan VARANK (MEB Director of Innovation and Educational Technology and President of Advanced Educational Technologies and Research Groups) Ekrem SERİN (Director of Gaziantep Provincial of National Education) EXECUTIVE COMMITTEE Prof. Dr. Hikmet Yıldırım CELKAN, University of Gaziantep Prof. Dr. Tokay GEDİKOĞLU, University of Gaziantep Assoc. Prof. Dr. Servet DEMİR (Chair, Department of Comp. Educ. and Inst. Technology, University of Gaziantep) Abdurrahman GÜZEL (MEB Group President of the General Directorate of Innovation and Educational Technology) Hüseyin KOCASARAÇ (MEB Director of Innovation and Educational Technology) Prof. Dr. Zeynep HAMAMCI (Department Head of Science of Education, University of Gaziantep) Assist. Prof. Dr. Fevzi KARADEMİR (Department Head of Turkish Education, University of Gaziantep) Assoc. Prof. Dr. M. Fatih ÖZMANTAR (Department Head of Primary Education, University of Gaziantep) Assist. Prof. Dr. Ayhan DOĞAN (Assistant Dean, Gaziantep Faculty of Education, University of Gaziantep) Assist. Prof.Dr. Erdal BAY (Assistant Dean, Gaziantep Faculty of Education, University of Gaziantep) Prof. Dr. Kürşat ÇAĞILTAY (Department of Comp. Educ. and Inst. Technology, METU) Assist. Prof. Dr. Ömer Faruk VURAL (Department of Comp. Educ. and Inst. Technology, University of Gaziantep) Assist. Prof. Dr. Atınç OLCAY (Vocational School of Tourism, University of Gaziantep) Assoc. Prof. Dr. Yılmaz SAĞLAM (Department of Primary Education, University of Gaziantep) Assist. Prof. Dr. Erhan BİNGÖLBALİ (Department of Primary Education, University of Gaziantep) Assist. Prof. Dr. Ali BOZKURT (Department of Primary Education, University of Gaziantep) Assist. Prof. Dr. Yusuf KOÇ (Department of Primary Education, University of Gaziantep) Assoc. Prof. Dr. Arif SARIÇOBAN, Hacettepe University Prof. Dr. Mehmet DEMİREZEN, Hacettepe University

v Prof. Dr. Mehmet GÜROL, Yıldız Teknik University SCIENTIFIC BOARD Prof. Dr. Akif ERGİN, Baskent University Prof. Dr. Ann D. THOMPSON, Iowa State University Prof. Dr. Arif ALTUN, Hacettepe University Prof. Dr. Aytekin İŞMAN, Sakarya University Prof. Dr. Brent G. WILSON, University of Colorado Prof. Dr. Buket AKKOYUNLU, Hacettepe University Prof. Dr. David JONASSEN, University of Missouri Prof. Dr. Deniz DERYAKULU, Ankara University Prof. Dr. Eralp Hüseyin ALTUN, Ege University Prof. Dr. Ferhan ODABAŞI, Anadolu University Prof. Dr. Hafize KESER, Ankara University Prof. Dr. Halil İbrahim YALIN, Gazi University Prof. Dr. James M. LAFFEY, University of Missouri Prof. Dr. Jazlin EBENEZER, Wayne State University Prof. Dr. Kürşat ÇAĞILTAY, Middle East Technical University Prof. Dr. Lynne SCHRUM, George Mason University Prof. Dr. Mack C. SHELLEY, Iowa State University Prof. Dr. M. Yaşar ÖZDEN, Middle East Technical University Prof. Dr. Mustafa Murat İNCE, Ege University Prof. Dr. Petek AŞKAR, TED University Prof. Dr. Rauf YILDIZ, Canakkale 18 Mart University Prof. Dr. Salih UŞUN, Mugla University Prof. Dr. Servet BAYRAM, Marmara University Prof. Dr. Soner YILDIRIM, Middle East Technical University Prof. Dr. Yavuz AKPINAR, Boğaziçi University Assoc. Prof. Dr. Abdullah KUZU, Anadolu University Assoc. Prof. Dr. Aslan GÜLCÜ, Atatürk University Assoc. Prof. Dr. Aysan ŞENTÜRK, Uludağ University Assoc. Prof. Dr. Ebru KILIÇ ÇAKMAK, Gazi University Assoc. Prof. Dr. Ercan AKPINAR, Dokuz Eylül University Assoc. Prof. Dr. Feda ÖNER, Amasya University Assoc. Prof. Dr. Feza ORHAN, Yıldız Teknik University Assoc. Prof. Dr. Hakan TÜZÜN, Hacettepe University Assoc. Prof. Dr. Halil YURDUGÜL, Hacettepe University Assoc. Prof. Dr. Hasan KARAL, Karadeniz Teknik University Assoc. Prof. Dr. İlhan VARANK, Yıldız Teknik University Assoc. Prof. Dr. İsmail ŞAHİN, Konya University

vi Assoc. Prof. Dr. Mukaddes ERDEM, Hacettepe University Assoc. Prof. Dr. Nesrin ÖZDENER, Marmara University Assoc. Prof. Dr. Nurettin ŞİMŞEK, Ankara University Assoc. Prof. Dr. Oğuz SERİN, Cyprus International University Assoc. Prof. Dr. Selçuk ÖZDEMİR, Gazi University Assoc. Prof. Dr. Serçin KARATAŞ, Gazi University Assoc. Prof. Dr. Suzan Duygu BEDİR ERİŞTİ, Anadolu University Assoc. Prof. Dr. Süleyman Sadi SEFEROĞLU, Hacettepe University Assoc. Prof. Dr. T. Volkan YÜZER, Anadolu University Assoc. Prof. Dr. Tolga GÜYER, Gazi University Assoc. Prof. Dr. Ufuk ÇORUH, Ondokuz Mayıs University Assoc. Prof. Dr. Yasemin KOÇAK USLUEL, Hacettepe University Assoc. Prof. Dr. Yavuz AKBULUT, Anadolu University Assoc. Prof. Dr. Yavuz ERDOĞAN, Marmara University Assoc. Prof. Dr. Yüksel GÖKTAŞ, Atatürk University Assoc. Prof. Dr. Zahide YILDIRIM, Middle East Technical University Assoc. Prof. Dr. Zühal ÇUBUKÇU, Eskişehir Osmangazi University COORDINATORS Assoc. Prof. Dr. Servet DEMİR (Chair, Department of Comp. Educ. and Inst. Technology, University of Gaziantep) Assist. Prof. Dr. Mehmet SİNCAR (Department of Comp. Educ. and Inst. Technology, University of Gaziantep) Assist. Prof. Dr. Ömer Faruk VURAL (Department of Comp. Educ. and Inst. Technology, University of Gaziantep) Assist. Prof. Dr. Atınç OLCAY (Vocational School of Tourism, University of Gaziantep) THE AIM OF THE SYMPOSIUM The aim of the symposium is to bring together scholars, students, and administrators from different countries, and to discuss theoretical and practical issues in the field of information and communication technologies in education.

AÇIK DERS MALZEMELERİ İLE GERÇEKLEŞTİRİLEN BİR DERS DENEYİMİNİN DİNAMİKLERİNİN İNCELENMESİ: MITX İN DEVRELER VE ELEKTRONİK DERSİ ÖRNEĞİ INVESTIGATING DYNAMICS OF AN OPEN PILOT COURSE EXPERIMENT: THE CASE OF MITX CIRCUITS & ELECTRONICS COURSE Yiğit Emrah TURGUT Atatürk Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü, yigitweb25@hotmail.com Engin KURŞUN Atatürk Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Bölümü, enginkursun@gmail.com ÖZET Massachusetts Institute of Technology (MIT) üniversitesinin 12 sene önce başlatmış olduğu Açık Ders Malzemeleri (ADM) hareketi, MITx projesi ile yeni bir boyut kazanmıştır. Bu kapsamda tamamen ücretsiz olan Devreler & Elektronik (Circuits&Electronics) dersi, tüm dünyadan öğrencilerin kayıt olması için Mart itibariyle açılıp Haziran 2012 de sona ermiştir. Dersi başarıyla bitirenlere MITx sertifikası verildiği bu pilot açık ders denemesine toplam 154,763 öğrenci kaydolmuş ve 7,157 öğrenci sertifika almaya hak kazanmıştır. Bu açık ders denemesi ilk olması, çok geniş bir kitleye hitap ediyor olması, ücretsiz ve sonunda sertifika veriyor olması nedeniyle ADM nin, dolayısıyla eğitimin geleceği konusunda önemli bir deneyimdi. Bu çalışma kapsamında, ADM hareketinin yeni bir ivme kazandığı, şu ana kadar örneğini görmediğimiz bu deneyimin dinamikleri incelenerek, geleceğine yönelik uygulamaları tartışılmıştır. Bu doğrultuda özellikle bu açık ders sistemini oluşturan temel bileşenler, öğretim elemanıöğrenci, öğrenci-öğrenci ve öğrenci-içerik etkileşiminde kullanılan çevrimiçi araçlar, sunulan içeriğin özellikleri ve ölçme-değerlendirme boyutları incelenmiştir. Anahtar Kelimeler: Açık Ders Malzemeleri (ADM), MITx. MOOC, Açık Ders, Açık Eğitim Kaynakları (AEK) ABSTRACT Open Course Ware (OCW) movement, initiated by Massachusetts Institute of Technology (MIT) 12 years ago, has gained a new dimension with MITx project. In this context, Circuits & Electronics course has been provided in March for students from all over the world to freely register and has ended in July, 2012. A total of 154,763 students enrolled in this pilot open course trial in which MITx certificates were given to whom completed the course successfully and 7,157 students achieved to take the certificate. Since this massive open course trial was the first, servicing a very broad audience freely and providing a certificate at the end, it was an important experience for OCW movement and consequently for the future of education. In this study, implications of MITx experience for the future have been discussed by examining the dynamics of the experience. In this respect, the core components of this open course system, online tools that were used in instructor-student, student-student and student-content interactions, features of the content and assessment and evaluation dimensions have been investigated. Key Words: OpenCourseWare (OCW), MITx, MOOC, Open Course, Open Educational Resources (OER) GİRİŞ Bilim ve teknoloji, insanoğlunun paylaşmış olduğu bilgilere dayalı olarak gelişmeye devam etmektedir. Özellikle teknoloji dünyasında meydana gelen değişiklikler toplumun her alanını olduğu gibi eğitim alanını da ciddi bir şekilde etkilemektedir. Bilgi ve İletişim Teknolojilerinde 1990 lı yıllarda başlayan, özellikle de internet alanında meydana gelen gelişmeler, kaynak paylaşımını kolaylaştırmış ve insanların zengin bilgi kaynaklarına ücretsiz erişimini mümkün kılmıştır. Şimdiye kadar mümkün olmayan bir bilgi paylaşımı söz konusu olmuş, bu da içinde bulunduğumuz yüzyılda bilgi birikiminde önemli bir artışı beraberinde getirerek, bilgi toplumu olarak adlandıracağımız yeni bir yüzyılın kapılarını bizlere aralamıştır. Diğer taraftan bilgi toplumlarında yeni teknolojilerin sürekli gelişerek kısa sürede güncelliğini

yitirdiği bilinen bir olgudur (Keser, 2005). Bu olguyla yetişen nesil, gelişimi yaşamın bir parçası olarak kabul etmek durumundadır. Çünkü bu yüzyılın en önemli dinamizmi hızlı değişimdir. Bireyler değişime ayak uydurmak için ihtiyacı olan nitelikli bilgi, beceri ve tutumu kaliteli ve sürekli bir eğitimle karşılayabilirler (Cerit, 2001). Artan nitelikli eğitim ihtiyacını karşılanmasında işe koşulan eğitim teknolojilerinden biri de uzaktan eğitimdir (Alkan, 2005). Uzaktan eğitim yer, zaman, yaş, sağlık sorunları gibi sınırlılıkları aşarak eğitimde fırsat eşitliği sağlama, öğrenciye zengin bir eğitim ortamı sunma, alan uzmanlarından daha fazla kişinin faydalanmasını sağlama, eğitimde maliyeti düşürme ve bireye öğrenme sorumluluğu kazandırma noktasında yarar sağlamaktadır (Uşun, 2006; Kaya, 2002). İnternet teknolojilerinin gelişimiyle birlikte uzaktan eğitimin kullanımı yaygınlaşmıştır. Ancak bu durum sunulan içeriğin ve materyalin yasal kullanımı, bilgiye erişim ve eğitsel içeriğin kalitesi noktasında çeşitli sorunları doğurmuştur (Hylén, 2005). Yaşanan sorunların aşılmasında Açık Eğitim Kaynakları (AEK) hareketi işe koşulmaktadır. UNESCO (2002) üniversite ve yüksekokul öğrencilerinin müfredat ve pedagojik gereksinimlerine göre geliştirilen AEK yi; ücretsiz ve herkesin kullanımına açık olan, belirli lisans koşulları altında erişime açık, işlemeye ve yeniden yayınlama olanağına sahip evrensel bir eğitim kaynağı olarak tanımlanmaktadır. Temeli 1990 lı yılların sonlarına dayansa da, 2001 yılında MIT nin başlatmış olduğu Açık Ders Malzemeleri (ADM) modeli, MIT nin lisans ve lisansüstü seviyesindeki yaklaşık 1800 dersinin materyallerini herkesin erişimine açık bir şekilde paylaşması AEK hareketine önemli bir ivme kazandırmıştır (Atkins, Brown, & Hammond, 2007; Sclater, 2009). MIT ADM projesinin amacı dünyanın her yerinden eğitimciler, öğrenciler ve bireysel öğrenenler için MIT nin ders materyallerine sanal olarak ücretsiz erişim sağlamak ve açık ders malzemeleri kavramının etkisini ve alanını genişletmeyi amaçlamaktadır (Massachusetts Institute of Technology OpenCourseWare [MIT OCW], 2005). Bu amaçla 2002 yılında 50 ders ile pilot çalışmaya başlanılan ADM projesi her yıl ders sayısını artırarak ve ders materyallerinin farklı dillerde çevirilerini ekleyerek 2010 yılında 2000 ders yayınlama ve 100 milyon ziyaretçi rakamlarına ulaşmıştır (MIT OCW, 2012). ADM projesinin yaptığı atılımın eğitim çevrelerince takdir edilmesi ve kabullenilmesi sonucu dünyanın çeşitli yerlerinden 250 üniversite ve kurumun katılımıyla birlikte Açık Ders Malzemeleri Konsorsiyumu (OCWC) 2008 yılında kurulmuştur. Kar amacı gütmeyen bu konsorsiyumun amacı; açık yüksek kaliteli eğitim materyallerinin dünya çapında paylaşımı ve kullanımını sağlamaktır. Bu amaçla ADM konsorsiyum üyeleri 20 dilde 13.000 den fazla ders materyali yayınlamışlardır (MIT OCW, 2009). ADM projesinin ders malzemelerindeki artışla birlikte ziyaretçi potansiyeli de artmıştır. Ziyaretçilerin %45 ini öğrenciler, % 42 sini bireysel öğrenenler ve %9 unu da eğitimciler oluşturmaktadır (MIT OCW, 2011). MIT nin 12 sene önce başlatmış olduğu ADM hareketi, MITx projesi ile yeni bir boyut kazanmıştır. Bu kapsamda tamamen ücretsiz olan Devreler & Elektronik (Circuits&Electronics) dersi, tüm dünyadan öğrencilerin kayıt olması için Mart itibariyle açılıp Haziran 2012 de sona ermiştir. Dersi başarıyla bitirenlere MITx sertifikası verildiği bu pilot açık ders denemesine toplam 154,763 öğrenci kaydolmuş ve 7,157 öğrenci sertifika almaya hak kazanmıştır. Bu açık ders denemesi ilk olması, çok geniş bir kitleye hitap ediyor olması, ücretsiz ve sonunda sertifika veriyor olması nedeniyle ADM nin, dolayısıyla eğitimin geleceği konusunda önemli bir deneyimdi. Bu çalışma kapsamında, ADM hareketinin yeni bir ivme kazandığı, şu ana kadar örneğini görmediğimiz bu deneyimin dinamikleri incelenerek, geleceğine yönelik uygulamaları tartışılacaktır. Bu doğrultuda çalışmanın ana problemini, MITx açık ders deneyiminin dinamikleri nelerdir? sorusu temsil ederken çalışmanın alt problemleri de şunlardır: MITx açık ders deneyiminde öğretim elemanı-öğrenci, öğrenci-öğrenci ve öğrenci-içerik etkileşimi nasıl sağlanmaktadır? MITx açık ders deneyiminde ölçme-değerlendirme nasıl yapılmaktadır? YÖNTEM Araştırılan konunun doğası gereği nitel özellik taşıyan bu çalışmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması benimsenmiştir. Durum çalışmalarında bir duruma ilişkin etmenler (ortam, olaylar, süreçler, vb.) bütüncül bir yaklaşımla ele alınarak ilgili durum derinlemesine incelenir (Yıldırım & Şimşek, 2008; Woodside, 2010). Verilerin Toplanma-Analiz Süreci Araştırmada, veri toplama yöntemi olarak doküman incelemesi kullanılmıştır. Doküman incelemesi, araştırmacının çalıştığı konuyla ilgili kişi veya kurumlara doğrudan ulaşamayacağı durumlarda önemli bir bilgi toplama yöntemidir (Yıldırım & Şimşek, 2008). Bu bağlamda araştırmada doküman incelemesinde Forster (1995) in belirttiği adımlar takip edilmiştir. Bunlar sırasıyla; dokümanlara (projeyle ilgili videolar, e-kitaplar ve internet sayfaları) ulaşma, orijinalliğini kontrol etme, dokümanları anlama, verileri analiz

etme ve verileri kullanmadır. Elde edilen veriler geliştirilen kategoriler altında içerik analizi edilmiştir. Araştırmada kategori olarak MITx sitesinin modülleri (duyurular, ders notları, tartışma, wiki, öğrenci profili, vb.) göz önüne alınmıştır. Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulgular, düzyazı şeklinde rapor edilmiştir. BULGULAR MITx projesi kapsamında elde edilen bulguların sunumunda araştırma soruları temel alınmış ve bulguların daha anlaşılabilir olması amacıyla şekiller kullanılmıştır. MITx Açık Ders Projesi MITx açık ders projesinde dinamiklerinin geliştirilmesini, etkileşimin sağlanmasını ve ölçmedeğerlendirmenin yapılmasını bir çalışma ekibi organize etmektedir. Bu ekip 4 öğretim elemanı, 5 öğretim asistanı, 9 web sitesi geliştiricisi ve 3 laboratuvar asistanından oluşmaktadır. MITx Açık Ders Deneyiminin Dinamikleri Duyurular Modülü Kurs hakkında duyuruların yapıldığı modüldür. Haftalık güncellemeler olduğu için öğrencilerin sürekli takip etmesi gerekmektedir. Şekil 1 de görüldüğü gibi bu modülde sol tarafta duyurular, sağ tarafta kurs ile ilgili bildirimler yer almaktadır. Bildirimler yeni kayıt olmuş bir öğrencinin merak edebileceği şu bilgileri içermektedir: ders programı, akademik takvim, akademik ve teknik personel isim listesi, sistemin, etkileşimli laboratuvarın ve soru-cevap formunun kullanım kılavuzu. Bunun yanında final ve ara sınav sonrası sınav soruları ve çözümleri bildirimler başlığı altında yer almaktadır. Şekil 1. Devreler ve elektronik dersi duyurular modülü Ders Kitabı Modülü Ders sürecinde takip edilecek kitabın bulunduğu modüldür. Şekil 2 de görüldüğü gibi kitabın bölüm başlıklarının bulunduğu içindekiler kısmından öğrenci okumak istediği bölümü seçerek çevrimiçi olarak okuyabilmektedir. Şekil 2. Devreler ve elektronik dersi ders kitabı modülü Kurs Modülü Ders içeriğinin öğrencilere haftalık olarak sunulduğu modüldür. Şekil 3 te bu modülün her bir bölümü farklı harfle nitelendirilmiştir. A ile gösterilen bölümde öğrenciler haftalık olarak takip etmeleri gereken

konulara, ödevlere, alıştırmalara ve laboratuvar uygulamalarına erişmektedir. B ile gösterilen bölüm, öğrencilerin seçtiği haftanın konusunun içerik akışını gösteren ve sayfa değişmeden içeriğe erişmelerini sağlayan bir menüdür. Şekil 3. Devreler ve elektronik dersi kurs modülü Ders içeriklerinin anlatıldığı videoların uzunluğu yaklaşık 8-10 dakikadır. Ana dili İngilizce olmayanlar için videolarda D ile gösterilen konuşmayı hızlandırma/yavaşlatma özelliği vardır. Bunun yanında videolardaki konuşmalar C ile gösterilen bölümde transkript edilmiştir. Transkript videolardaki konuşma ile eş zamanlı olarak ilerlemektedir. Öğrenciler transkriptte istediği kelimeyi tıkladığında video o kelimenin söylendiği yerden devam etmektedir. Bu özelliği ile MITx anadili İngilizce olmayanlar için ciddi bir avantaj sağlamaktadır. Videonun hemen altında yer alan E bölümünde ise; videoda anlatılan konu ile ilgili tartışma sayfasına, ders kitabının ilgili bölümüne ve videonun sunum haline erişim imkânını sunan linkler vardır. Ayrıca bu modülde öğrencilerin öğrendiklerini pekiştirmeleri için tasarlanan etkileşimli laboratuvar ve alıştırma uygulamalarının birer örneği Şekil 4 te görülmektedir. Şekil 4. Devreler ve elektronik dersi kurs modülündeki uygulama örnekleri Tartışma Modülü Öğrencilerin ders içerikleri veya merak ettikleri ile ilgili soru-cevap yoluyla etkileşimde bulunduğu modüldür. Bu modülde tartışılan bir konunun ne kadar izlendiği, yorum aldığı ve oylandığı, en son ne zaman ve kimin tarafından yorum yapıldığı gibi istatistiki bilgiler Şekil 5 te A ile gösterilen bölümde bulunmaktadır. Bunun yanında B ile gösterilen bölümde öğrenciler soru sorabilmekte, açılmış konulardan arama yapabilmekte, ilgilendiği ve engellemek istediği etiketleri eklemekte ve tartışma profilini

görebilmektedir. Tartışma profilinde öğrenciler aldığı oyları, işaretlediklerini ve yorumlarını görebilmektedir. Şekil 5. Devreler ve elektronik dersi tartışma modülü Wiki Modülü Kursla ilgili tüm makalelerin ve konularla ilgili bilinmesi gereken ek bilgilerin bulunduğu modüldür. Bu modülde öğrenciler makale yazma ve olanların üzerinde düzenleme yapabilme imkânına sahiptir. Ayrıca öğrenciler ders videolarının ve alıştırmaların kodlarını makale yazım sayfasına yazdıklarında ilgili ders videosu veya alıştırma makalenin içinde görüntülenmektedir. Profil Modülü Öğrencilerin ödev ve laboratuvar uygulamalarından aldıkları puanları yani performanslarını haftalık olarak görmelerini sağlayan modüldür. Ayrıca alınan puanlara göre şekillenen grafik gösterimi ile öğrenciler performanslarındaki artışı/azalışı görebilmektedirler. MITx Açık Ders Deneyiminde Etkileşim Öğrenci-öğrenci etkileşimi MITx açık ders sürecinde öğrenciler tartışma modülü sayesinde etkileşimde bulunmaktadırlar. Öğrenciler merak ettikleri bir konu hakkında açtıkları tartışma başlıklarıyla ya da ders videoları ve alıştırma sayfalarının alt kısımlarında yer alan tartışma linkleriyle diğer öğrencilerle fikir alışverişinde bulunabilmektedirler. MITx öğrencilerin daha fazla etkileşimde bulunması için açtıkları sohbet odasının kullanılmasını tavsiye etmektedir. Öğretim elemanı-öğrenci etkileşimi MITx açık ders sürecinde öğretim elemanlarının geleneksel eğitimde olduğu gibi öğrenciyle birebir etkileşimi söz konusu değildir. Ancak öğrencilerin tartışma modülünde tartışıp bir sonuca varamadıkları konularda kursu veren öğretim elemanları bu soruya yönelik olarak gerçekleştirdikleri yuvarlak masa etkinliğinin videosunu web sitesinde yayınlayarak öğrencilerle etkileşime geçmektedirler. Öğrenci-içerik etkileşimi MITx projesinde öğrenciler laboratuvar uygulamaları, alıştırmalar ve ödevlerde içerikli etkileşim içerisindedirler. Etkileşimli laboratuvarda öğrenciler devre elemanlarının bulunduğu bir simülasyon ortamında devre elemanlarını sürükle-bırak, ekle-çıkar yaparak deneylerini hazırlayıp, uygulayıp sonuçlarını görebilmektedirler. Alıştırmalarda ve ödevlerde ise öğrenciler soruları çözdükten sonra ilgili kutucuğa cevapları girerek buldukları cevapları kontrol edebilmektedirler. Alıştırmalarda cevap kutucuklarına öğrenciler istediği kadar cevap girip deneme imkânına sahiptir. Aynı durum ödevler içinde geçerlidir. MITx Açık Ders Deneyiminde Ölçme-Değerlendirme MITx projesinde sınav haftaları dışında her hafta öğrencilere öğrendikleri konularla ilgili ödev ve laboratuvar uygulaması verilmektedir. Öğrenciler verildiği hafta içerisinde ödev ve laboratuvar uygulamalarını yapmazlarsa puan alamamaktadırlar. Bunun yanında öğrenciler ödev ve laboratuvar uygulamalarında sınırsız cevap verme hakkına sahip oldukları için sorulara doğru cevap verdikçe puanları artmaktadır. Öğrencilerin ödev ve laboratuvar uygulamalarında ortaya koydukları performanslar bilgi

seviyelerinin ölçülmesinde önemli bir yere sahiptir. Çünkü genel değerlendirmede ödevler %15, laboratuvar uygulamaları %15, ara sınav %30, final %40 etkiye sahiptir. Öğrencilere ara sınav ve final online olarak yapılmaktadır. Sınav süresi öğrencilerin sınav sayfasına giriş yapmasıyla başlayıp 24 saat sonra bitmektedir. Sınav sürecinde öğrencilerin hesap makinesi, ders notlarını, interneti ve diğer faydalı materyalleri kullanması serbest bırakılırken diğer öğrencilerle iletişime geçmelerine sıcak bakılmamaktadır. Bu nedenle ara sınavda işbirliği yaptıkları tespit edilen öğrencilerin hesapları dondurulmuştur. Ayrıca sınavlarda öğrencilere sorulara 3 kere cevap verme hakkı tanınarak öğrencilerin öğrendiklerini gösterebilmesi için destekleyici bir tutum sergilenmiştir. Öğrencilerin sınavdan aldıkları puanlar sınav süresi bitiminde profil modülünde, sınav haftası bitiminde de sınav soruları ve cevapları duyurular modülündeki bildirimler köşesinde görüntülenmektedir. SONUÇ ve ÖNERİLER Bu araştırmada MIT tarafından gerçekleştirilen MITx projesi kapsamındaki Devreler & Elektronik dersinin dinamikleri incelenmiştir. Bu bağlamda Devreler & Elektronik dersinin dinamikleri: duyurular, ders kitabı, kurs, tartışma, wiki ve profil modülleridir. Bu modüllerin uzaktan eğitimle sertifika veren bir kurs programı için yeterli olduğu düşünülmektedir. Ancak kurs modülünde öğrenciler videoları izlerken onları aktif edebilecek içeriklerin geliştirilmesi verilen eğitimin kalitesini artırabilir. Ders sürecinde öğrencilerin tartışma modülünü ve sohbet odasını kullanarak etkileşimde bulunduğu görülmüştür. Ayrıca forum sitelerinde sıkça kullanılan arkadaş ekleme ve özel mesaj yollama özelliklerinin bu sistemde olması öğrencilerin etkileşimine katkı sağlayabilir. Simülasyon temelli hazırlanan laboratuvar uygulamalarının öğrencilerin içerikle etkileşimi açısından etkili olduğu düşünülmektedir. Bunun yanında ödevler ve alıştırmalarda öğrencilerin verdiği cevapların doğru veya yanlış olduğunu gösteren dönütler verilmesi basit düzeyde bir öğrenci-içerik etkileşimi sağlamaktadır. Ayrıca 154,763 kayıtlı öğrencisi olan bir kursta öğrencilerin tartışıp bir sonuca varamadıkları konularda öğretim elemanlarının bir araya gelerek gerçekleştirdikleri yuvarlak masa etkinliğinin öğretim elemanıöğrenci etkileşimi noktasında faydalı olduğuna inanılmaktadır. Bu açık ders denemesinin bitiminde sertifika verilmesi nedeniyle öğrencilerin performansları ölçmedeğerlendirmeye tabi tutulmuştur. Öğrenci performanslarını belirlemek için ödevler, laboratuvar uygulamaları, ara sınav ve final puanları belirli yüzdelerde değerlendirmeyi etkilemiştir. Bu durum aynı zamanda öğrencilerin derslere devamlılığını sağlamıştır. Elde edilen değerlendirme puanlarına göre 7,157 öğrenciye sertifika verilmiştir. Son yıllarda internette öğrencilerin ödevlerini belli bir ücret karşılığı yapan web sitelerinin sayısı oldukça artmıştır. Hatta bazı siteler öğrencilerin kayıt oldukları online kurslar için onların yerine tüm derslere girme, testleri, ödevleri, projeleri yapma garantisi vermektedirler. Bu durum online eğitimlerde dersleri alan öğrencilerin gerçekte kim olduğu şeklinde bir endişe yaratmaktadır. MITx projesinde buna benzer durumların oluşmaması adına ödevler, laboratuvar uygulamaları ve sınavlarda öğrencilerin kimliklerinin doğrulanabildiği bir sistem geliştirilmelidir. KAYNAKÇA Alkan, C. (2005). Eğitim teknolojisi [Educational technology] (8.Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık. Atkins D.E., Brown J.S., & Hammond A.L. (2007). A review of the open educational resources (oer) movement: achievements, challenges, and new opportunities. California: Hewlett Foundation. Cerit, Y. (2001). Bilgi toplumunda ilköğretim okulu müdürlerinin rolleri (Doktora Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu, Türkiye). Retrieved from http://www.ktu.edu.tr/library/ Forster, N. (1995). The analysis of company documentation. In C. Cassell & G. Symon (Eds.), Qualitative methods in organizational research: A practical guide. London: Sage. Hylén, J. (2005, September). Open educational resources: opportunities and challenges. Paper presented at the meeting of the Advancing the Effectiveness and Sustainability of Open Education Conference, Utah State University, USA. Kaya, Z. (2002). Uzaktan eğitim [Distance education] (1.Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Keser, H. (2005). İnsan-bilgisayar etkileşimi ve sağlığa etkisi [Human-Computer interaction and health effects] (1.Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi. Massachusetts Institute of Technology OpenCourseWare (2005). MIT OpenCourseWare 2005 program evaluation findings. Retrieved from http://ocw.mit.edu/ans7870/global/05_prog_eval_report_final.pdf Massachusetts Institute of Technology OpenCourseWare (2009). About the OpenCourseWare Consortium. Retrieved from http://ocw.mit.edu/about/ocw-consortium/

Massachusetts Institute of Technology OpenCourseWare (2011). Site statistics. Retrieved from http://ocw.mit.edu/about/site-statistics/11_eval_summary_112311_mitocw.pdf Massachusetts Institute of Technology OpenCourseWare (2012). Our History. Retrieved from http://ocw.mit.edu/about/our-history/ Sclater, N. (2009). The organisational impact of open educational resources. In Ehlers, U. & Schneckenberg, D. (Eds.), Changing Cultures in Higher Education: Moving Ahead to Future Learning. London: Springer. UNESCO (2002). Forum on the impact of Open Courseware for higher education in developing countries final report. Retrieved from http://unesdoc.unesco.org/images/0012/001285/128515e.pdf. Uşun, S. (2006). Uzaktan eğitim [Distance education] (1.Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi. Woodside, A.G. (2010). Case study research: theory, methods and practice. Bingley: Emerald Group Publishing. Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri [Qualitative research methods in social sciences] (6.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.