07. IGY ZIRVE 23 Ekim 2014 Oğuz YILDIZ TUPRAŞ Teknik Emniyet Müdürü 1 11
Proses Emniyeti ve Risk Yönetimi Modeli-İş İzin Sistemi İş Güvenliğinde Yönetim&Liderlik Taahüdü İş İzni Risk Analizi İş İzin Çeşitleri ve Sertifikalar Planlı Bakım Çalışmalarında İş Güvenliği ve Kazaların Önlenmesi Uygulama Örneği
3 33
İş Güvenliği ve Proses Emniyeti Temel Bileşenleri 4 44
İş Güvenliği Temel Prensipleri 1.Tüm kazalar engellenebilir. 2.En tepe yöneticiden başlayarak tüm yöneticiler İş Güvenliği konusunda örnek liderlik gösterirler. 3.Çalışan ve paydaş katılımının sağlanması büyük önem taşır. 4.Eğitim ve farkındalık iş güvenliğinin temelidir. 5.Riskler belirlenmeli, koruyucu önlemler alınmalı, risk yönetimi sağlanmalıdır. 6.İş güvenliği denetimleri etkin yapılmalıdır. 7.Yaşanan kaza ve olaylardan ders çıkartılmalı, tekrarlanmaması için paylaşımı sağlanmalıdır. 8.Etkili iletişim kritik önem taşımaktadır. 9.Öncül ve Artçı Temel Performans Göstergeleri ile SEÇ hedefleri etkin bir biçimde izlenmeli her yıl daha da geliştirerek sürekli iyileştirme temel hedef olmalıdır. 5 55
6 66
TUPRAŞ İş İzin Sistemi 77
İş İzin Sistemi Temel Unsurları Emin Giris Sertifikasi Elektrik İzolasyon Sertifikası Mekanik İzolasyon Sertifikası Atesli is Sertifikasi Kazı Sertifikasi İs İzin Formu ve Sertifikalar İş İzin Standardı ve Prosedürler İş İzni Standardı İTA Standardı Elektrik İzolasyon Prosedürü Mekanik İzolasyon Prosedürü TEK BİR İŞ İZNİ VE İZNE EK OLARAK İŞE UYGUN SERTİFİKALAR 88
İŞ İZİN OFİSİ 99
İŞ İZİN SİSTEMİ AKIŞI İŞ GÜNÜ ÖNCESİ İNCELEMELER Yerinde Kontrol İTA Önlemler İzolasyonlar Kilitleme & Etiketleme İzin Yetkilisi İzin Sahibi İş İzni ve Sertifikaların Hazırlanması 10
İş Tehlike Analizi - İTA İşin yapılacağı sahanın ziyaret edilmesi Saha yetkilileri ile görüşülmesi Detaylı gözlem 11
İşi yapılış adımlarına bölün 12
Her adım için işin tehlike ve potansiyel sonuçlarını tanımlayın 13
Her adım için kontrol ve önlemelere karar verin 14
Her adım için Kontrol ve önlemelerin sorumlularını atayın 15
İTA yı ilgililere onaylatın 16
YENİ İŞ İZİN SİSTEMİ AKIŞI İŞ GÜNÜ SABAHI İzin Yetkilisi Kontroller İTA Önlemler İzolasyonlar Kilitleme & Etiketleme İzin Sahibi İş İzni ve Sertifikaların Onaylanması 17
YENİ İŞ İZİN SİSTEMİ AKIŞI İŞ GÜNÜ SABAHI İzin Sahibi Bilgilerin Çalışanlara İletilmesi: SDRD (Son Dakika Risk Değerlendirmesi) İş İzini Ek Sertifikalar İTA Bilgilerinin Diğer Ekip Çalışanlarına Aktarılması İzinlerin Çalışma Sahasında Bulundurulması 18
Son Dakika Risk Değerlendirmesi ( SDRD) İzin Sahibi; İş İzni Sertifikalar İTA da belirtilen tehlike ve önlemler, Acil Durumda Yapılması Gerekenler hakkında çalışanları bilgilendirir. SDRD formunu çalışanlar ile birlikte doldurur ve çalışanların tümü formu imzalar. Yüksek Riskli İşlerde SDRD Formu Saha Operatörü Tarafından Kontrol Edilir. 19
Son Dakika Risk Değerlendirme Formu ( SDRD) 20
TUPRAŞ İş İzin Sistemi 21
ATEŞLİ İŞLER SERTİFİKASI OPERATÖR KONTROLÜ GAZ ÖLÇÜM SONUÇLARI SERTİFİKA ONAYLARI 22
TUPRAŞ İş İzin Sistemi 23
KAZI SERTİFİKASI FARKLI BİRİMLERİN KONTROL VE ONAYI 24
MEKANİK İZOLASYON SERTİFİKASI İLGİLİ İŞ İZİN NOLARI İZOLASYON YÖNTEMLERİ KÖR ve KİLİT LİSTESİ ONAY 25
MEKANİK İZOLASYON Pozitif İzolasyon Vanalı İzolasyon Diğer İzolasyon Yöntemleri 26
MEKANİK İZOLASYONUN UYGULAMASI 1 2 3 4 5 6 İzolasyon Yapılacak Noktalarının Belirlenmesi İzolasyon Yöntemlerinin Belirlenmesi İzolasyonun Sahada Uygulanması ve Testi Kilitleme ve Etiketleme Mekanik İzolasyon Sertifikasının Onaylanması Anahtarların Sertifika ile Birlikte Dolaba Asılması 27
ELEKTRİK İZOLASYONUN UYGULAMASI 1 2 BAK-Elektrik Personeli Tarafından İzolasyonun Yapılması Panel Üzerinde Kilitleme ve Etiketleme 3 İzolasyonun Testi 4 5 Elektrik İzolasyon Sertifikasının Doldurulması Kilit Anahtarının Kilit Dolabına Asılması 28
Elektrik İzolasyonunun Yapılışı 1 İZOLASYON TALEBİ Ünite Başoperatörü elektrik izolasyonu için iş izin formunu doldurur. 2 İZOLASYON SERTİFİKASI ve İZOLASYON İŞLEMİ Yetkili elektrikçi İzolasyon Sertifikasının 3 kopyasını doldurur ve ekipmanı izole eder. 3 ÜNİTE PERSONELİ KONTROLÜ Ünite personeli, yetkili elektrikçi ile birlikte doğru ekipmanın izole edildiğini izolasyon esnasında kontrol eder. 29
Elektrik İzolasyonunun Yapılışı 4 GÜÇ KAYNAĞININ KİLİTLENMESİ ve ETİKETLENMESİ Yetkili Elektrikçi, ekipmana ait kesiciyi Kırmızı Elektriksel İzolasyon Kilidi ile kilitler. Kilidin üzerine ELEKTRİK ENERJİSİ KESİLMİŞTİR yazılı kırmızı uyarı etiketini asar. 5 KİLİT ANAHTARININ SAKLANMASI Kilidin anahtarı ünite Kontrol odası / İzin Ofisindeki (Planlı Bakımlarda) kilit barın üstüne asılır. 6 SERTİFİKALARIN DAĞITIMI Ünite personeli, onaylanmış Elektrik İzolasyon Sertifikası Formunun 1. (Beyaz) kopyasını izolasyon anahtarının olduğu bara asar, 2.kopya yetkili elektrikçide kalır 3. kopya kontrol odasında kalır. 30
3.1 Elektrik İzolasyonunun Yapılışı 7 EKİPMANIN ETİKETLENMESİ Ünite Operatörü, çalıştırma butonu üstüne ÇALIŞTIRMA yazılı beyaz uyarı etiketini asar. 8 TEST ve KONTROL İŞLEMİ Eğer ekipman çalışıyor ise izolasyonu için kontroller Elektrikçi ile birlikte tekrar yapılır ve doğru ekipmanın izolasyonunun yapılması sağlanır, hatalı izolasyonun nedeninin ortadan kaldırılması için OSAR sistemine rapor yazılır. 31
ELEKTRİK İZOLASYONUN UYGULAMASI KIRMIZI Elektrik İzolasyon MAVİ Elektrik İşleri (Elektrik İzolasyonu Harici) YEŞİL Mekanik İşler TURUNCU Enstrüman İşleri SARI Metal, Kaynak, Garaj, İnşaat, Transport MOR Üretim Müdürlüğü 32
Planlı Bakım SEÇ Uygulama Örneği 2009 yılında toplam 16 adet ünite için planlı duruş ve bakım çalışmaları planlanarak çalışma süresince 0 (Sıfır) İş Kazası, 0 (Sıfır) Hata ve 0 (Sıfır) gecikme hedeflenerek; çalışmaların çalışanlarımızın ve müteahhitlerimizde herhangi bir İş Kazası olması engellemek, işletmemizin ve ekipmanlarımızın bakım ve kontrollerini yaparak ekipman güvenilirliğinin üst düzeye çıkarılması hedeflenmiş ve hedefe ulaşılmıştır. Planlı Bakım süresince İş Kazası olmadan tamamlama hedefimize ulaşmada öncelikle kapsamlı eğitim modülleri hazırlanarak SEÇ eğitimleri verilmiştir. Kapsamlı SEÇ Planı hazırlanmış ve rehber dokuman olarak uygulamaya konmuştur. Çalışmalarımızda riskli ve kritik işlerimizde İş Tehlike Analizleri hazırlanmış kontrol ve emniyetli çalışma yöntemleri geliştirilmiştir. İş başı Emniyet konuşmaları, Günlük Emniyet konuşmaları ile sahadaki ve işlerle ilgili riskler konusunda iş gücü bilinçlendirilerek önlemler aktarılmıştır. Emniyetsiz Durum ve Ramak Kala Raporlamaları etkin olarak paylaşılarak önlemler alınmıştır. İş gücümüze özellikle müteahhitlerimize Emniyetli çalışmayı özendirmek üzere ödüllendirme yapılmış ve teşvik edilmiştir. Sahada etkin olarak İşletme, Bakım, Emniyet Çevre Kalite personeli başta olmak üzere etkin kontrol ve sahiplenme gerçekleştirilmiştir. 33
Planlı Bakım SEÇ Uygulama Örneği-Eğitimler Kapalı Kaplara Giriş modülü ve eğitimi Azotun tehlikeleri ve korunma modülü ve eğitimi, Yüksek başınçlı su ile temizlik eğitimi, İskele kurma ve muayene, Hat ayırma ve pozitif izolasyon Ateş hattı, birbiriyle etkileşimi olabilecek işler, H2S tehlikeleri ve alınması gerekli olan korunma tedbirleri Pyroforik ( Demir sülfür) yangınlarının oluşumu ve alınması gerekli tedbirler, Gaz ölçümü bilgilendirme, Kumlama, Yük kaldırma eğitimi, olası tehlikeler ve alınması gerekli olan tedbirler Kazı çalışmaları, katalist elleçleme Yüksekte çalışma 34
Planlı Bakım SEÇ Uygulama Örneği- İş Tehlike Analizleri SEÇ Uygulamaları İş Emniyet Analizleri İş Tehlike Analizleri Planlı Bakımdan önce ilgili tüm disiplinlerin katılımı ile yapılarak paylaşılmış ve işlerin yapılmasında öngörülen kontrol yöntemleri kullanılmıştır. D 7101 A/B (19 iş adımı, önlemler, 7 sayfa) E 9909-A (22 iş adımı, önlemler, 10 sayfa) H 7203 (32 iş adımı, önlemler, 13 sayfa) R 9201(22 iş adımı, önlemler, 14 sayfa) T 7202 (15 iş adımı, önlemler, 10 sayfa) T 7203 (14 iş adımı, önlemler, 8 sayfa) de İş Tehlike Analizleri gerçekleştirilmiştir. 35
Planlı Bakım SEÇ Uygulama Örneği-İş Başı Emniyet Konuşmaları Her gün işe başlamadan tüm ekiplerle birlikte işbaşı emniyet konuşmaları yapıldı. Önceki gün yaşanan olaylar, Ucuz atlatılan olaylar, Emniyetsiz durumlar konuşuldu, görüşler alındı ve uyulması gereken SEÇ kuralları ile birlikte önlemler alındı. Her gün tüm birimlerin (İşletme, Bakım, Teknik Kontrol, Proje, Teknik Servisler, EÇK ve Müteahhitlerin katıldığı akşam toplantıları Teknik Emniyet konuları ile başladı ve iyi yapılanlar ile aksayan konular ve Riskli işlerle birlikte çözüm önerileri görüşüldü. İşe başlamadan 5 Adım Kuralı uygulandı. Rafineri Müdürümüz ve yöneticilerimiz, Saha Emniyet Konuşmalarına katılarak Teknik Emniyetin Önemi ve önceliğimiz olduğu konusunda mesajları net olarak verdiler. 36
Bu Kazaları Önleyemezmiydik Çalıştayları? Bu Kazaları Önleyemez miydik? aylık olarak yapılmakta, Katılımcılar: Saha Sorumluları (Md.,Baş. Müh/ Koord., Şef, Baş Operatör, Usta başı, Kazaya karışan personel/müteahhit ve yakın çalışma arkadaşları) Müteahhit Kontrolörü (Md, Baş. Müh/Koord., Şef) Müteahhit Firma Sahibi, Müt. Proje Md. Şantiye Şefi Rafineri Md, Tüm Mdler, Mümkün olduğu kadar fazla Kapsam İçi arkadaşımız (tüm sahalardan) Gündem: Kazanın Yorumsuz Görsel presentasyonu Kazayı Önleyebilirmiydik? Tüm İlgililere söz verilecek NE yapacağız? Aksiyon, Termin,? El Sıkışma ve Mesaj 37
Planlı Bakım SEÇ Uygulama Örneği-Kapalı Alanlara Giriş, Gaz Ölçümleri ve Hava Hatlı/Kaçış Setli Sistemlerin & Hava Tüplü Maske Kullanımı Kapalı alan ortam kontrolleri (LEL, H 2 S, CO,O 2 ) için çoklu gaz analizörleri saha EÇK sorumluları tarafından kontroller gerçekleştirilmiş ve emin giriş izinleri verilerek periyodik kontroller yapılmıştır. Kapalı kaplarda hava hatlı sistem ve tam yüz maskesi, paraşüt tipi emniyet kemeri kullanılarak çalışma yapılmıştır. Çalışma bir EÇK personeli gözetiminde başarı ile tamamlanmıştır. Yer altı dramına giriş için ip merdiven yerine daha emniyetli olan Tripod kullanılmıştır. Kapalı alanlara girişte etiket uygulamasına başlanmış, kapalı alan gaz testleri yapıldıktan ve emin giriş izni alındıktan sonra iskele uygulamalarında olduğu gibi, boş taşıyıcı üzerine yeşil, kullanılabilir etiketi yerleştirilerek çalışmalara izin verilmiştir. 38
Planlı Bakım SEÇ Uygulama Örneği Kapalı Alanlara Giriş, Gaz Ölçümleri ve Hava Hatlı/Kaçış Setli Sistemlerin & Hava Tüplü Maske Kullanımı Kapalı alan girişinde nezaretçi uygulaması yapılmış, giriş ve çıkışlar gözlemlenmiştir. Mesai bitimi yeşil etiketler toplanarak borda iade edilmiştir. Böylelikle kapalı alanlara giriş yasaklanmıştır. Planlı bakım için kombine gaz ölçüm cihazları da temin edilmiş olup EÇK, TKB, BAK personeli ve ünite personeline dağıtılmış, cihazlarla ilgili çalışanlara eğitim verilmiştir. Kapalı alanlara girişte, azot basıncı altında çalışmalarda, H 2 S li ve hidrokarbonlu ortamlarda ve katalist yükleme/boşaltma işlemlerinde bakım için temin edilen 50 lt lik 300 bar lık Airline temiz hava besleme sistemleri ve temiz hava tüplü maske kullanılmıştır. 39
Planlı Bakım SEÇ Uygulama Örneği Yük Kaldırma İşleri Yük Kaldırma işlerinde İşaretçi kullandırılmış, saha şeritle çevrilerek izole edilmiştir. Gereken yerde yük kılavuz halat yardımıyla kaldırılmıştır. Yük kaldırmada asılı yük altında durmamam, işin planlanması, işaretçi kullanımı, sahanın izole edilmesi, eğitimli işaretçi ve sapancı kullanımı ve İş Tehlike Analizleri yapılarak yük kaldırma işleri emniyetli olarak gerçekleştirilmiştir. 40
Planlı Bakım SEÇ Uygulama Örneği Eşanjör Tüp demeti (bundle) çekiminde emniyetli uygulama Eşanjör bundle (tüp demeti) çekimi için sahaya getirilen bundle-puller bu bakımda kullanıldı. İş Tehlike Analizi hazırlanarak sahada uygulaması yapılarak bundle çekme işleri diğer metodlara göre son derece emniyetli yapılarak tamamlandı. Vincin etrafı şeritlendi, kılavuz ipi kullanıldı, reflektif yelekli işaretçi kullanıldı, telsiz bağlantısıyla bundle başarılı olarak çıkarıldı aynı adımlar bundle yerleştirilirken de tekrarlandı. Planlı bakımda özellikle yüksekteki bundle ların çekiminde ve yerleştirilmesinde defalarca kullanıldı ve gerek süre ve de emniyetli çalışma anlamında olağanüstü katkılar sağladı. 41
Planlı Duruş SEÇ Uygulama Örneği Emniyetli İskele Kurulumu ve Etiketleme Uygulaması İskeleler yetkili personel tarafından günlük olarak kontrol edilip iskele izin kartına işlenmiştir. Kurulan iskeleler standartlara uygun olarak eğitimli iskele grubu tarafından kurulmuştur. İskele etiketi uygulanmasına başlanmış, iskele ekibi iskele kurulum sonrasında yeşil (kullanılabilir) etiketlerini iskeleye asmışlardır. İskelelerin düzenli olarak günlük kontrolleri yapılmış, iskele kullanım dışı olduğunda iskele etiketi çıkarılarak borda teslim edilmiştir. Bu sistem sayesinde iskelelerin günlük kontrollerinin düzenli olarak yapılması sağlanmıştır. 42
Planlı Duruş SEÇ Uygulama Örneği Yüksek Basınçlı Su Jeti Çalışmaları Yüksek Basınca dayanımlı Özel Koruyucu Elbiseler kullanılmıştır. Ayak pedalı ve emniyet önlemleri alınmıştır. Sahada çalışma alanları etkili olarak ayrılmış ve tehlikeler ortadan kaldırılmıştır. Koruyucu elbise yanında siperlik, baret, koruyucu çizme kullandırılmıştır. Kabza boyu ve flexi hortum işaretleme kurallarına ve standartlarına uyum sağlanmıştır. İş Emniyet Analizi yapılmış ve uygulatılmıştır. 43
Planlı Duruş SEÇ Uygulama Örneği Katalist Dolumu/Boşaltımı Katalistlerin Boşaltımı sırasında özel teçhizatlı ekipler/müteahhit kullanılmıştır. Unite bazında İş Emniyet Analizleri yapılmıştır. Özel Ekipmanlar kullanılmıştır. Çevreye olan tozumanın önüne geçilmiş ve personel ortamın risklerine göre Kişisel Koruyucu Ekipmanları eksiksiz kullanmıştır. 44
Planlı Duruş SEÇ Uygulama Örneği Uyarı İşaretleri Sahalarda devrede olan üniteler ve bakımda olan üniteler izole edilerek giriş çıkışlar ve acil durum kaçışlar düzenlenmiş ve uyarı işaretleri ile yönlendirme yapılmıştır. Sahada birçok tehlikeye karşı çalışan ve müteahhitlerimiz in bilgilendirme ve uyarma için uyarı işaretlemesi etkin olarak yapılmıştır. Boğucu/zehirli gaz tehlikesi olan ortamlar izole edilerek gerekli uyarı işaretleri konulmuş ve önlemler alınmıştır. 45
Teşekkürler 46