TEDMER Türkiye Etik Değerler Merkezi Vakfı Etik Barometre Araştırması Nisan 2007 ERA Research & Consultancy

Araştırma Hakkında Bilgi Araştırmanın amacı Araştırmanın yöntemi Etiğe ilişkin değişimi, verilere dayalı olarak takip etmesine imkan tanıyacak olan etik barometrenin oluşturulması WEB üzerinden online anket (kendi kendine doldurma) Araştırmanın örneklemi 98 Yönetici Araştırmanın örneklem profili İSO 500 ile ERA Research ve Tedmer in sağladığı listelerdeki şirketlerin üst düzey yöneticileri, Kurumsal İletişim ve İnsan Kaynakları bölümleri yöneticileri 2

Türkiye de Etik Göstergeler TEDMER Türkiye Etik Değerler Merkezi Vakfı

Etik Gelişim Beklentisi 2006 senesini göz önüne alarak, önümüzdeki 12 ay içinde ülkemizdeki etik gelişmelerin ne yöne gideceğini düşünüyorsunuz? Aynı kalacak 37,8% Kötüye gidecek 19,4% İyiye gidecek 40,8% Bilmiyor/ Fikri yok 2,0% Baz: 98 4

Türkiye de İş Etiğinin İlerlemesini Etkileyen Faktörler Ülkemizde iş etiğinin ilerlemesine yönelik olarak aşağıdaki ifadelere ne derece katıldığınızı belirtir misiniz? Firmaların üst yönetimlerinin etik yaklaşımı desteklemesi iş etiğinin ilerlemesine olumlu katkı yapar Avrupa Birliği'ne uyum süreci iş etiğinin gelişimini olumlu yönde etkileyecektir 89,8 96,9 Bürokratik engeller iş etiğinin gelişimini yavaşlatıcı niteliktedir Bir ülkedeki ekonomik gelişim, etik gelişimi etkileyen başlıca faktörlerden biridir BDDK, Reklam Özdenetim Kurulu vb. düzenleyici otoriteler iş etiğinin gelişimine olumlu katkıda bulunur Etik gelişim, ülkemizde ekonomik gelişimi etkileyen başlıca faktörlerden biridir 73,5 75,5 72,4 72,4 Firmaların finansal gücünün yüksek olması iş etiğinin gelişimini olumlu yönde etkiler Rekabetin artması iş etiğinin gelişimini olumlu yönde etkiler 56,1 50,0 Firmaların zaman baskısı yaşamaması iş etiği yaklaşımını olumlu yönde etkiler Baz: 98 40,8 Katılım % 5

İş Etiğinin Karlılık Üzerindeki Etkisi Sizce iş etiğine uymak, firmaların kârlılık durumunu nasıl etkiler? Kısa Vadede Uzun Vadede Olumsuz yönde etkiler 38,8 1,0 Hiç bir etkisi olmaz 29,6 4,1 Olumlu yönde etkiler 27,6 91,9 Bilmiyor/ Fikri yok 4,1 3,1 % % Ortalama : 2.93 Ortalama : 4.37 Baz: 98 6

Sektörler Bazında Etik Göstergeler TEDMER Türkiye Etik Değerler Merkezi Vakfı

Etik Konusunda En Fazla Yol Kat Etmiş Sektörler Bankacılık ve Finans Bilgi Teknolojileri Otomotiv Dayanıklı Tüketim İlaç Telekomünikasyon Dayanıksız tüketim/ FMCG Eğitim Pazar Araştırması Sağlık İletişim ve danışmanlık Enerji Perakendecilik İnşaat/ Taahhüt Kamu Sektörü Tekstil Turizm Belediyeler/ Yerel Yönetimler Medya Hiçbiri 9,2 7,1 6,1 5,1 4,1 4,1 3,1 2,0 1,0 3,1 20,4 20,4 17,3 12,2 11,2 11,2 Baz: 98 26,5 Baz % 49,0 45,9 40,8 8

Etik Konusunda En Fazla Yol Alması Gereken Sektörler Belediyeler/ Yerel Yönetimler Medya Kamu Sektörü Sağlık İnşaat/ Taahhüt İlaç Eğitim Turizm Bankacılık ve Finans Tekstil Enerji Dayanıksız tüketim/ FMCG Pazar Araştırması İletişim ve danışmanlık Telekomünikasyon Perakendecilik Bilgi Teknolojileri Dayanıklı Tüketim Otomotiv 37,8 33,7 27,6 25,5 23,5 20,4 18,4 17,3 16,3 14,3 13,3 10,2 10,2 48,0 57,1 54,1 66,3 78,6 74,5 Baz: 98 Baz % 9

Türk İş Dünyası ve Kendi Sektörünü Etik Bulma Düzeyi Genel olarak Türk iş dünyasını ve sektörünüzü ne derece etik bulduğunuzu belirtir misiniz? Türk İş Dünyası Kendi Sektörü Etik değil 49,0 28,5 Ne etik ne de değil 42,9 26,5 Etik 6,1 40,8 Bilmiyor/ Fikri yok 2,0 4,1 % % Ortalama : 2.53 Ortalama : 3.11 Baz: 98 10

Etik Konusunda Yerli ve Yabancı Firmaları Karşılaştırma Yerli ve yabancı sermayeli firmaları, iş etiğinde bulundukları nokta açısından, nasıl değerlendiriyorsunuz? Hiçbir fark yok 14,4% Yabancı firmalar daha ileri bir noktada 79,4% Fikri yok 6,2% Baz: 97 11

İş Etiğine Aykırı Davranışlara İlişkin Gözlenen Değişim Geçtiğimiz yıl içinde sektörünüzde iş etiğine aykırı eylem ve davranışların (rüşvet, yolsuzluk, bilgi saklama, ayrımcılık, aldatıcı reklam vb.) nasıl bir değişim gösterdiği görüşündesiniz? Azaldı 23,7% Bilmiyor/ Fikri yok 21,6% Aynı kaldı 41,2% Arttı 13,4% Baz: 97 12

Etik Dışı Uygulamalar Sektörünüzde görülen etik dışı uygulamalar ağırlıklı olarak Sadece münferit düzeyde; birey düzeyinde yapılıyor 30,9 Üst yönetim iradesi ile 23,4 Şirket politikası haline gelmiş nitelikte 13,8 Etik dışı uygulama hiç yok 5,3 Fikri yok 26,6 Baz: 94 % 13

Etik Kod Uygulama Firmanızda/ kurumunuzda yazılı iş etiği/ ahlaki kuralları, standartlarına ihtiyaç var mı? Firmanızın/ kurumunuzun işinize rehberlik etmesi amacıyla sağladığı herhangi bir yazılı iş etiği kuralları, standartları var mı? İhtiyaç yok 25,0 Evet 66,7% Ne ihtiyaç var ne yok 20,0 Hayır 22,2% İhtiyaç var 50,0 Baz: 90 Hazırlanıyor 11,1% Bilmiyor/ Fikri yok 5,0 % Baz: 20 14

Teşekkür ederiz TEDMER Türkiye Etik Değerler Merkezi Vakfı