2.Hafta (16-20.02.2015) ORMANCILIKTA UZAKTAN ALGILAMA (2014-2015 Bahar Yarıyılı) Prof.Dr. Mehmet MISIR
Ders İçeriği Planlama Sistemleri Envanter Uzaktan Algılama (UA) Uzaktan Algılamanın Tanımı ve Tarihsel Gelişimi UA Sistemleri ve Kaynakları Topoğrafik haritalar ve Hava fotoğrafları Uydular hakkında genel bilgiler Doğal Kaynak İzleyen Uyduların Detay Tanıtılması (LANDSAT, IKONOS, QUICKBIRD, GEOEYE vb.) Uydu Görüntüsü İşleyen Programlar ve bu programların genel özellikleri ERDAS Imagine Programına Giriş Arasınav Uydu görüntülerinin açılması Uydu görüntülerinin koordinatlandırılması Uydu görüntülerinin kesilmesi, Kontrollü Sınıflandırma Kontrolsüz Sınıflandırma Vejetasyon İndeksleri Segmentasyon (Birleştirme) Uydu görüntüleri kullanılarak gerçekleştirilmiş çalışmalar 3-D uygulamalar Final Sınavı
Planlama Süreci Envanter Tasarım Denetim Modelleme Uygulama Plan Yapımı
Envanter Alan envanteri Ağaç Serveti ve artımın envanteri Yetişme ortamı envanteri Biyolojik çeşitlilik envanteri Odundışı orman ürünleri envanteri.
Alan Envanteri Alan envanteri sadece orman işletmesi içinde ormancılık faaliyetlerinin yürütüldüğü ormanlık ve açık alanları değil, orman işletme alanının dışındaki bağ, bahçe, tarım, mera, iskan, taşlık, kayalık, göl, bataklık vb. gibi orman işletmeciliği yapılmayan alanları da kapsamaktadır. Alan ayrımı; 1-Orman rejimi içindeki alanlar -Ağaçla örtülü ormanlık alanlar, -Ağaçsız ormanlık alanlar, 2-Orman rejimi dışındaki bütün alanlar
Alan Envanteri 1/25.000 ölçekli haritalar üzerinde yapılır. Haritalar üzerinde bölme sınırları geçirilir. Hava fotoğraflarında meşcere tipleri belirlenerek harita üzerine aktarılır. Haritalar sayısal olarak bilgisayar ortamında hazırlanarak alanları doğrudan tahmin edilebilir. Alan ölçümünde kullanılan haritalardaki meşcere tipleri; 1) Ağaç türü, 2) Gelişim çağı 3) Kapalılık sınıfları esas alınarak ayrılmaktadır.
Uzaktan Algılama ile Alan Envanteri Taslak Meşcere Haritası
Envanter Yöntemleri Yersel Yöntemler Uzaktan Algılama Kombine Yöntemler
Uzaktan Algılama ile Ağaç Serveti ve Artımın Envanteri Ormancılık amaçlarına yönelik olarak özellikle hava fotoğrafları yardımıyla, ağaç boyu, tepe boyu, gövde çapı, ağaç sayısı, tepe kapalılığı, ağaç ve meşcerelerin hacimlerinin hesaplanmasına ilişkin bazı dendrometrik değişkenlerin hesaplanması akla gelir (Soykan, 1986). Ağaç Boyunun Ölçülmesi Tepe Boyutlarını Ölçülmesi Tepe çapının ve izdüşüm Alanının ölçülmesi Tepe Sayısının Belirlenmesi Tepe Kapalılığının Ölçülmesi Ağaç Servetinin Saptanması
Ülkemiz Orman Varlığının Değişimi 1963-1972 Arası Dönem Envanteri Orman Alanının Dağılımı Orman formu Toplam Normal Bozuk Hektar % Hektar % Hektar % Genel Toplam 20 199 296 100 8 856 457 44 11 342 839 56 Koru ormanı 10 934 607 54 6 176 899 31 4 757 708 23 Baltalık ormanı 9 264 689 46 2 679 558 13 6 585 131 33 Ağaç Servetinin Dağılımı Orman formu Toplam Normal Bozuk m 3 % m 3 % m 3 % Genel Toplam 935 512 150 100 847033015 90 88479135 10 Koru ormanı 813 082 044 87 758 732 197 81 54 349 847 6 Baltalık ormanı 122 430 106 13 88 300 818 9 34 129 288 4 Yıllık Cari Artımın Dağılımı Orman formu Toplam Normal Bozuk m 3 % m 3 % m 3 % Genel Toplam 28 063 205 100 25604869 91 2458336 9 Koru ormanı 22 135 416 79 20 791 672 74 1 343 744 5 Baltalık ormanı 5 927 789 21 4 813 197 17 1 114 592 4 46% Koru ormanı 54% Baltalık ormanı 13% Koru ormanı Baltalık ormanı 87% 21% Koru ormanı Baltalık ormanı 79%
Ülkemiz Orman Varlığının Değişimi 1973-2004 Arası Dönem Envanteri Orman Alanının Dağılımı Orman formu Toplam Normal Bozuk Hektar % Hektar % Hektar % Genel Toplam 21 188 747 100 10 621 221 50 10 567 526 50 Koru ormanı 15 439 595 73 8 940 215 42 6 499 380 31 Baltalık ormanı 5 749 152 27 1 681 006 8 4 068 146 19 27% 73% Koru ormanı Baltalık ormanı Ağaç Servetinin Dağılımı Orman formu Toplam Normal Bozuk m 3 % m 3 % m 3 % Genel Toplam 1 288 124 772 100 1 199 034 187 93 89 090 585 7 Koru ormanı 1 194 007 026 93 1 128 570 285 88 65 436 741 5 Baltalık ormanı 94 117 746 7 70 463 902 5 23 653 844 2 7% 93% Koru ormanı Baltalık ormanı Yıllık Cari Artımın Dağılımı Orman formu Toplam Normal Bozuk m 3 % m 3 % m 3 % Genel Toplam 36 282 291 100 33 834 897 93 2 447 394 7 Koru ormanı 31 426 787 86 29 908 701 82 1 518 086 4 Baltalık ormanı 4 855 504 14 3 926 196 11 929 308 3
Ülkemiz Orman Varlığının Değişimi Bugünkü Durum (2012 verilerine göre) Orman Alanının Dağılımı Orman formu Toplam Normal Bozuk Hektar % Hektar % Hektar % Genel Toplam 21 678 134 100 11 558 668 53 10 119 466 47 Koru ormanı 17 260 592 79 10 281 728 47 6 978 864 32 Baltalık ormanı 4 417 542 21 1 276 940 6 3 140 602 15 21% 79% Koru ormanı Baltalık ormanı Ağaç Servetinin Dağılımı Orman formu Toplam Normal Bozuk m 3 % m 3 % m 3 % Genel Toplam 1 494 454 538 100 1 417 482 684 95 76 971 854 5 Koru ormanı 1 424 505 934 95 1 365 186 239 91 59 319 695 4 Baltalık ormanı 69 948 604 5 52 296 445 4 17 652 159 1 Yıllık Cari Artımın Dağılımı Orman formu Toplam Normal Bozuk m 3 % m 3 % m 3 % Genel Toplam 42 179 115 100 40 020 179 95 2 158 936 5 Koru ormanı 38 712 353 92 37 300 713 89 1 411 640 3 Baltalık ormanı 3 466 762 8 2 719 466 6 747 296 2 5% 95% Koru ormanı Baltalık ormanı
Ormanlık Alanın Yıllara Göre Değişimi
Toplam orman alanındaki değişimin grafikle gösterimi (milyon ha) 1973 : 20.199.296 ha (Ülke genelinin %26,1'i), 1999 : 20.763.248 ha (Ülke genelinin %26,7'si), 2004 : 21.188.747 ha (Ülke genelinin %27,2'si), 2010 : 21.537.091 ha (Ülke genelinin %27,4'ü), 2012 : 21.678.134 ha (Ülke genelinin %27,6'sı)
Ülkemiz Orman Varlığının Değişimi Servet değişiminin grafikle gösterimi (milyar m3) Artım değişiminin grafikle gösterimi (milyon m3)
Ormanların Orman Formuna Göre Dağılımı Aynıyaşlı ve değişikyaşlı koru alanlarının toplam normal koru alanına oranları
Asli Ağaç Türlerimizin Alansal Dağılımı AĞAÇ TÜRÜ Normal ha ORMAN ALANI Bozuk ha TOPLAM ha Kızılçam 3.207.914 2.646.759 5.854.673 Meşe 2.105.937 3.046.624 5.152.562 Karaçam 2.580.193 2.112.867 4.693.060 Kayın 1.621.257 340.403 1.961.660 Sarıçam 751.060 728.588 1.479.648 Göknar 406.989 263.400 670.390 Sedir 220.328 243.193 463.521 Ladin 230.212 104.260 334.472
Kızılçam; Batı Anadolu ve Akdeniz bölgesindeki geniş yayılışının dışında, Erbaa yakınlarındaki Kelkit çayı ile Yeşilırmağın birleştiği yer, Ayancık, Sinop, Boyabat, Amasya, Zonguldak gibi Akdeniz ikliminin bariz olarak görüldüğü mikroklima bölgelerinde küçük adacıklar halinde bulunur. Türkiye de en büyük yayılışı Akdeniz kıyı kuşağı ile kıyıya yakın arka bölgeler ve Güneydoğu dur. Meşe; Dünya üzerinde 400 türü bulunmaktadır. Ülkemizde ise 18 türü bulunmaktadır. Ülkemizin hemen her bölgesinde türlerine bağlı olarak yayılış gösterir. Çoğunluğu ağaç, bazıları boylu çalı halinde kışın yaprağını döken veya herdem yeşil bitkilerdir. Karaçam; Ülkemizin hemen hemen her bölgesinde görülür. Trakya, Doğu Karadeniz hariç Karadeniz, Ege, Marmara, İç ve Doğu Anadoluda bulunur. Denize bakan yamaçlarda kaçar, denize kapalı kısımları tercih eder. Kayın; Balkanlar dan Trakya ya ve kuzeyden ve güneyden Yıldız (Istranca) Dağları ile İstanbul a ulaşır sonra Kocaeli Yarımadası na biraz Ege ye iner. Buradan Doğu Karadeniz boyunca Kafkaslar a ve Kırım a uzanır. Bu ana yayılıştan ayrı olarak İskenderun körfezinin kuzeydoğusunda Hatay ve Maraş ta ormanların yüksek mıntıkalarında 1500 m. üzerinde izole yayılış gösterir.
Göknar; Ülkemizde 4 türü vardır. Doğu Karadeniz Göknarı; doğudan başlamak üzere Doğu Karadeniz Bölgesinde batıya doğru Kızılırmağa kadar olan yerlerde bulunmaktadır. Uludağ Göknarı Kuzey Anadolu da Kızılırmak vadisinden başlayarak batı yönünde Uludağ a kadar yayılış gösterir. Kazdağı Göknarı; Çanakkale, Balıkesir ve Bursa arasındaki alanda yayılış gösterir. Asıl yayılışını Kazdağları ve Çataldağ da yapar. Toros Göknarı Güney Anadolu Toros dağları, anti-toroslar, Amanos Dağlarında yayılır. Sarıçam; Türkiye ve dünyadaki en güney sınırı Kayseri-Pınarbaşı ndadır. En yoğun yayılışını Kuzey Anadolu nun iç mıntıkalarında yapar ve buradan orta Anadolu ya sarkar. Karadeniz kıyısında Of-Sürmene (Çamburnu) arasında denize kadar iner. Doğu Anadolu da 2700 m ye (Sarıkamış-Ziyaret Tepesi) çıkar. Güneydeki en uç yayılışı Afyon-İhsaniye dedir. Doğu ladini; Kafkasya da ve Türkiye de bulunur. Ülkemizdeki yayılışının batı sınırı Ordu da Melet ırmağının doğusundan başlar ve doğuya doğru Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin mıntıkılarını icine alır Toros Sediri; Genel olarak Akdeniz ikliminin (Guney Anadolu deniz iklimi) hakim olduğu yerlerde, Anadolu da batı, orta ve doğu Toroslarda doğal olarak yayılış gösterir. Kuzeyde Erbaa, Niksar ve Afyon-Emirdağ çevrelerinde kücük ve izole bir yayılış gösterir.