Kavramına Genel SİYASET BİLİMİ VE KAMU YÖNETİMİ TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI MODERN YÖNETİM TEKNİKLERİ Prof. Dr. Fatih YÜKSEL 1
Ünite: 1 YÖNETİM KAVRAMINA GENEL BAKIŞ Prof. Dr. Fatih YÜKSEL İçindekiler 1.1. Kavramına Genel bakış... 3 1.1.1. in Unsurları... 3 1.1.2. Düşüncesinin Yararları... 3 1.2. Geleneksel... 4 1.3. kaynakça... 5 2
Kavramına Genel Düşüncesini Gelişimi Geleneksel Çağdaş Klasik Neo Klasik (1940-60) Modern (1960-80) Post Modern (1980-?) Bilimsel (Frederick Taylor) Yönetsel Teori ( Henry Fayol) Bürokrasi Modeli (Max Weber) Sistem Yaklaşımı Durumsallık AGY Yöneylem Araştırması Sibernetik Z Teorisi TKY Stratejik Dış Kaynaklardan Yararlanma Kıyaslanma Değişim Mühendisliği Öğrenen Örgütler Şekil 1.1. Kavramına Genel 1.1. Kavramına Genel bakış XX. yy. da yönetim teorilerinin ortaya konmasıyla birlikte bilim haline gelmiştir. uygulamaları toplumsal yaşam kadar eskidir. asırlarca sezgi ve tecrübelere dayalı olarak el yordamıyla, deneme yanılma yoluyla gerçekleştirilmiştir. amaçların etkili ve verimli gerçekleştirilmesi amacıyla insan grubunda işbirliği ve koordinasyon sağlamaya yönelik faaliyetlerin tümüdür. Aynı zamanda yönetim, amaçların etkili ve verimli bir biçimde gerçekleştirilmesi için planlama, örgütleme, yürütme, kordinasyon ve kontrol fonksiyonlarına ilişkin, kavram, ilke, teori, model ve tekniklerin, sistematik ve bilinçli bir biçimde, maharetle uygulanmasıyla ilgili faaliyetlerin tümüdür., planlama, örgütleme, yürütme, kordinasyon ve kontroldür. 1.1.1. in Unsurları 1. Grup faaliyetidir 2. Süreçtir 3. Sanat ve bilimdir 4. Meslek ve sınıftır 1.1.2. Düşüncesinin Yararları 1. Örgütsel etkinliği ve verimliliği artırılamasını sağlar 2. uygulamalarını kolaylaştırmak ve basiteştirmek 3. eğitim ve öğretimini kolaylaştırmak 3
MODERN YÖNETİM TEKNİKLERİ 1 Taylor, 1911 de yayınlanan Bilimsel in İlkeleri (The Principles of Scientific Management) kitabı ile düşündüğü yönetim ve organizasyon anlayışının esaslarını açıklamıştır. Üretimde verimliliğin artması için bilimsel yöntemlerin kullanılması gerektiğini belirtmiştir. Belirli birtakım amaçlara ulaşmak için başta insan olmak üzere, parasal kaynakları, araç-gereçleri, hammaddeleri ve zaman faktörünü birbiriyle uyumlu ve etkin kullanmaya olanak verecek kararlar alma ve bunları uygulatma süreçlerinin toplamı. Önceden belirlenmiş amaç ve hedeflere başkalarının ortaklaşa çabalarıyla ulaşma sanatı. Bir amaca ulaşma yönünde girişilen eylemlerin ve yapılan işlerin bütünü. Örgüt amaçlarının en kısa ve en kestirme yoldan gerçekleştirilmesi için, elde bulunan kaynakların (insan, para, makine, malzeme, bilgi vb.) anlamlı bir şekilde bir araya getirilerek ; planlama, örgütleme, yöneltme, eşgüdümleme denetleme faaliyetlerinden oluşan bir süreç. 1.2. Geleneksel tarihi incelemeleri milattan önceki dönemlere kadar götürülmektedir. Milattan önceki dönemlerde ve ortaçağ dönemlerinde yönetim uygulamalarını; kralların buyruklarından, düşünürlerin eser ve sohbetlerinden, krallara ve devlet adamlarına verilen öğütlerden, din ve ahlak kitaplarından öğreniyoruz. İyi yönetim uygulamalarının göstergeleri; Çin seddi ve pramitler gibi tarihi mimarilerin varlığı Haberleşme ve ulaşım imkanlarının imkanlarının ilkel olmasına rağmen geniş coğrafyalara yayılmış imparatorlukların varlıklarını sürdürebilmeleri 18. yy. ın ikinci yarısında ortaya çıkan sanayi devrimine kadar yönetim uygulamaları, zihinsel ve mantıksal tahlillere dayanmıştır, metafizik açıklama ve spekülasyonlara dayanmış ve felsefe niteliği taşımıştır. uygulamaları eski çağlarda; devlet, ordu ve dini kurumlarla sınırlı ele alınmıştır. M.Ö. dönemlerde dikkat çeken nokta; Sümer, Babil, eski Mısır, Çin, Yunan ve Roma gibi zamanın ileri medeniylerinde yönetim uygulamaları da ileri düzeyde olmuştur. Medeniyet düzeyiyle yönetim uygulamaları arasında ilişki var 4
Kavramına Genel 1.3. kaynakça Atilla Baransel, Çağdaş düşüncesinin Evrimi, İşletme İktisadı Enstitüsü Yayını, 2.B., İstanbul, 1979. Aykut Bedük, Benchmarking, (Ed.) Aykut Bedük, Modern Teknikleri, Gazi Kitabevi, Ankara, 2005. Ercan Oktay, Küçülerek Büyüme (Downsizing), (Ed.) Aykut Bedük, Modern Teknikleri, Gazi Kitabevi, Ankara, 2005. Hasan Gül, Dış Kaynak Kullanımı, (Ed.) Aykut Bedük, Modern Teknikleri, Gazi Kitabevi, Ankara, 2005. Mehmet İnce, Rekabetin Farklı Yüzü: Öğrenen Örgütler, (Ed.) Aykut Bedük, Modern Teknikleri, Gazi Kitabevi, Ankara, 2005. Nuri Tortop v.d., Bilimi, 8.B., Nobel Yayınları, 2010. Ömer Dinçer, Stratejik ve İşletme Politikası, 2. B., Timaş Yayınları, İstanbul, 1992. Şevki Özgener, Toplam Kalite i, (Ed.) Aykut Bedük, Modern Teknikleri, Gazi Kitabevi, Ankara, 2005. Tamer Koçel, İşletme Yöneticiliği, Beta Yayınları, İstanbul, 1998. 5