Ö R G Ü T PSİKOLOJİSİ. Dr. Mustafa Aydın BAŞAR

Transkript

1 Ö R G Ü T PSİKOLOJİSİ Dr. Mustafa Aydın BAŞAR

2 YÖNETİM ile ÖRGÜT birbirinden ayrıl(a)maz iki kavramdır. Bir yerde örgütlenmeye gidilmiş, örgüt oluşmuş ise, YÖNETSEL BİR SORUNUN varlığından da söz edilebilir. ÖRGÜT; ortak amaç(lar)ı gerçekleştirmek üzere biraya gelmiş, güç ve eylemlerini bu yönde biraraya getirerek tümleştiren bireylerin etkileşimiyle ortaya çıkan ilişkiler ağıdır. ÖRGÜTÜN ÖĞELERİ 1. Birden çok insan, 2. Ortaklaşan amaçlar, 3. Gönüllü katılım, dayanışma 4. Etkili iletişim 5. Amaçlara dönük düzenli eylemler 6. Dış çevreye uyum 7. Yasallık

3 YÖNETİM: Bir örgütte, önceden belirlenmiş amaçları gerçekleştirmeye yönelik işleri yapmak üzere biraya getirilmiş insanları ve madde kaynaklarını örgütleyip eşgüdümleyerek eyleme geçirme sürecidir. * GERÇEKLEŞTİRİLECEK AMAÇ(LAR) * İNSAN ve MADDE KAYNAKLARININ ÖRGÜTLENMESİ * İŞBÖLÜMÜ İLE DAĞILAN İNSANLARIN BÜTÜNLEŞTİRİLMESİ

4 Y Ö N E T İ M Süreç Bilim - Sanat AMAÇLARIN ETKİLİ VE VERİMLİ BİR BİÇİMDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ MAKSADIYLA; Planlama, örgütleme, iletişim, eşgüdüm ve denetim işlevlerine ilişkin (SÜREÇ) kavram, ilke, kuram, model ve tekniklerin (BİLİM) sistematik ve bilinçli bir biçimde, ustalıkla uygulanması (SANAT) ile ilgili etkinliklerin tümüdür.

5 YÖNETİMİN SÜREÇ YÖNÜ Bir veya birden fazla amaç, İnsan ve madde kaynaklarını kullanma yetkisi, Yöneten(ler) Yönetilen(ler), İnsan ve madde kaynakları arasındaki optimum bir uyum ve işbirliği sağlama, Otorite sağlama, Yönetici ile yönetilenler arasında uyum ve iletişim (amaç birliği), Grupta işbölümü ve bu yolla ekonomikliği sağlayacak uzmanlaşma, Zaman yönetimi, Rasyonellik (Verimlilik etkililik) 5

6 YÖNETİMİN BİLİM YÖNÜ Siyasal Bilimler Psikoloji Sosyoloji Ekonomi Antropoloji Mantık Yönetim Bilimi Tarih Hukuk Edebiyat Felsefe Matematik

7 YÖNETİMİN SANAT YÖNÜ ENTELEKTÜEL YÖN Genel kültür Mantıklılık Analiz ve sentez ruhu Sezgi ve hayal gücü Yargı gücü Düşüncelerini konu ve sorunlara odaklaştırabilme, açık seçik ifade edebilme KARAKTER YÖNÜ Akıl ve duygu dengesi Uyum Dikkatlilik İhtiyatlılık Girişkenlik Hafıza gücü Dinamiklik - Azim ve sebatkârlık Yöntemlilik Tertip ve düzenlilik Süratlilik - Ciddilik SOSYAL YÖN Dış görünüş Hitap gücü Sosyallik İş disiplini - İşbirliği ve yöneltme gücü Ölçülü ve dengeli hareket - Otorite ve ikna gücü

8 YÖNETİM BİLİMİNİN GELİŞİMİ Kaba Güç Anamal Din Toplum Bilgi Anaerkil Çağ Tarım Devrimi Ataerkil Çağ Bürokrasi Endüstri Devrimi Bilimsel Çağ * Doğayı sömürme * Barınma doğal sığınaklarda * Anne egemen (doğurganlık) * Klasik Kuramlar Neoklasik Kuramlar Çağdaş Kuramlar

9 Y Ö N E T İ M K U R A M L A R I ve Y A K L A Ş I M L A R A) Gelişim sürecine göre B) Yönetim anlayışına göre 9

10 Gelişim sürecine göre KLASİK * Bilimsel İşletme (F. Tayol) * Yönetim Süreçleri (H. Fayol) Bürokratik Yönetim (Max Weber) * Yön. Formülleştiril. (L. Gulick-L.Urwick) * Dirik Yönetim (M.P. Follett) NEOKLASİK * İnsan İlişkileri (Elton Mayo) * İşbirliği (C. Bernard) * Rasyonel Karar (Herbert Simon) * Sosyal Sistem (Talcot Parsons) * Hizmetlerin Takası (Peter Blau) * Örgütte Uyum (Amitai Etzioni) YENİ YAKLAŞIM. * Bilişim (Shannon W. Weaver) * Sibernetik (Norbert Wiener) * Yöneylem Araştırma (R.Ackoff- W.Churchman) * Genel Sistem (l. Bertalanffy) * Açık Sistem (D. Katz - R. Kahn) DAHA YENİ YAKLAŞIM. 10

11 Yönetim Anlayışlarına göre YAPISAL KURAMLAR Bilimsel Yönetim Bürokrasi Takımerki YÖNETSEL KURAMLAR Yönetim Süreçleri Dirik Yönetim (Rasyonel) Karar Verme Örgütte Uyum İşbirliği Hizmetlerin Takası NİCEL KURAMLAR Yöneylem Araştırması Bilişim Kuramı Sibernetik SİSTEM KURAMLARI Genel Sistemler Açık Sistem DAVRANIŞSAL KURAMLAR Endüstriyel Psikoloji İnsan İlişkileri X ve Y Kuramı Rol Kuramı OLUMSALLIK KURAMI

12 ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ İŞLEVSEL ÇEVRE İŞGÖREN TOPLUMSAL ÇEVRE

13 ÖRGÜTSEL DAVRANIŞ İŞLEVSEL ÇEVRE İŞGÖREN TOPLUMSAL ÇEVRE ÖRGÜT PSİKOLOJİSİ

14 Bilişsel, Devinsel, Duyuşsal Yeterlik İŞGÖREN Görev Rol Görev, Yetke akımı, İş akımı yapıları İŞLEVSEL ÇEVRE (Biçimsel Örgüt) ÖD ÖP Ortam TOPLUMSAL ÇEVRE (Doğal Örgüt) Rol takımı, Küme ve Kültür Yapıları