İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ TABLOLAR KISALTMALAR vi xvii xviii GİRİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM VERGİ SİSTEMİMİZ İÇİNDE KDV'NİN YERİ VE KDV D E VERGİ SORUMLULUĞU 1.TÜRKİYE'DE VERGİ SİSTEMİNİN GELİŞİM SÜRECİ İÇİNDE KDV'NİN YERİ VE ÖNEMİ 8 2.KDVDE SORUMLULUK 26 2.1. Vergi Mükellefi ve Vergi Sorumlusu Kavramları 26 2.2. Vergi Kanunlarındaki Vergi Sorumluluğu Halleri 34 2.3. KDV'de Mükellef ve Vergi Sorumlusu 35 2.3.1. KDV'de Mükellef 35 2.3.2. KDV'de Vergi Sorumlusu 40 2.3.3. Mükellefiyetin ve Tevkifat Sorumluluğunun Yerine Getirilmemesi Halinde Uygulanacak Müeyyide 53 ix
2.4.Müteselsil Sorumluluk 57 İKİNCİ BÖLÜM KDV'DE TEVKİFATIN NEDENLERİ, AVRUPA BİRLİĞİ'NDEKİ UYGULAMALARIN VE TÜRKİYE UYGULAMASININ DEĞERLENDİRİLMESİ 1. TÜRKİYE'DE KDV TEVKİFATI UYGULAMASI 66 2. ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARININ KDV TEVKİ FATI UYGULAMASINA ETKİSİ 84 3. GENEL HATLARIYLA AVRUPA BİRLİĞİ'NDE (AB) KDV UYGULAMASI VE KDV TEVKİFATININ DURUMU 86 4. TÜRKİYE'DEKİ KDV TEVKİ FATI UYGULAMASINA İLİŞKİN DEĞERLENDİRME 102 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRKİYE'DE KDV TEVKİFATININ UYGULAMA ŞEKİLLERİ 1. KDV'DE TEVKİFATIN GELİŞİM SÜRECİ 112 2. KDV'DE TEVKİFAT UYGULAMASI 122 2.1. KDV Tevkifatı 123 2.2. Tam Tevkifat ve Kısmi Tevkifat 124 x
2.3. Tevkifatın Beyanı 125 2.4. KDV'nin İndirimi 128 3.TAM TEVKİFAT UYGULAMASI 133 3.1.İkametgahı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve İş Merkezi Türkiye'de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan İşlemler (Söz Konusu Kişi ve Kurumlardan Sağlanan ve Türkiye'de Faydalanılan Hizmetler) 134 3.1.1. Yurt DışındanTemin Edilen Kredilerin Durumu 154 3.1.2. Kredilerin Birebir Aktarımı 159 3.1.3. İkametgâhı, İşyeri, Kanuni Merkezi ve İş Merkezi Türkiye'de Bulunmayanlar Tarafından Yapılan KDVK Md.1 Kapsamındaki Mal Teslimleri 160 3.1.4. Mal İthalatına İlişkin Olarak Ortaya Çıkan Fiyat Farkları ve Ciro Primlerinin Durumu 161 3.1.5. Royalti ve Lisans Ödemeleri 169 3.1.6. Franchising Hizmetleri 173 3.1.7. Roaming (Dolaşım) Hizmetleri 176 3.1.8. Elektronik Ticaret (E-Ticaret) Kapsamındaki E-Hizmetler 179 xi
3.1.9.İhraç Mallarının Yurt Dışındaki Alıcılara Pazarlanması İçin Verilen Aracılık Hizmetleri 182 3.1.10. Kur Farklarının Durumu 185 3.1.11. Avans Ödemelerinin Durumu 193 3.2.Serbest Meslek Faaliyeti Çerçevesinde Yapılan Teslim ve Hizmetler (GVK Md.18 Kapsamına Giren Telif Niteliğindeki Satış ve Hizmetlerin Münhasıran GVK Md.94'deki Stopaj Sorumlusu Kişi ve Kurumlara Yapılması) 196 3.3. Kiralama İşlemleri (GVK Md.70'te Yer Alan Gayrimenkuller Dışındaki Mal ve Hakların Belirli Kişi ve Kuruluşlarca Kiralanması) 208 3.4. Reklam Verme İşlemleri (Belirli Şekillerde Yapılan Reklam Verme İşlemleri) 224 3.5.6300 Sayılı Kanun'a Göre Tarım Ürünleri Lisanslı Depoculuğu (TÜLD) Faaliyeti Kapsamında Tarım Ürün Senetlerinin Teslimi İşlemleri 236 4.KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASI 239 4.1. Kısmi Tevkifat Yapmakla Sorumlu Tutulanlar 240 4.2. Kısmi Tevkifat Yapma Zorunluluğu Olmayanlar, Kısmi Tevkifatta Sınır, Bildirim Zorunluluğu ve Müteselsil Sorumluluk 246 xii
4.2.1. Kısmi Tevkifat Yapma Zorunluluğu Olmayanlar 246 4.2.2. Kısmi Tevkifatta Sınır 249 4.2.2.1. Grup.2'de yer alan alıcıların tevkifat kapsamındaki satışları 249 4.2.2.2. İşlem bedeline ilişkin sınır 251 4.3. Bildirim Zorunluluğu 253 4.4. Kısmi Tevkifatta Müteselsil Sorumluluk 253 5.KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK HİZMETLER 255 5.1. Yapım İşleri ile Bu İşlerle Birlikte İfa Edilen Mühendislik-Mimarlık ve Etüt-Proje Hizmetleri 259 5.2. Etüt, Plan-Proje, Danışmanlık, Denetim ve Benzeri Hizmetler 269 5.3. Makine, Teçhizat, Demirbaş ve Taşıtlara Ait Tadil, Bakım ve Onarım Hizmetleri 275 5.4. Yemek Servis ve Organizasyon Hizmetleri 279 5.5. İşgücü Temin Hizmetleri 284 5.6. Yapı Denetim Hizmetleri 309 X i i i
5.7. Fason Olarak Yaptırılan Tekstil ve Konfeksiyon İşleri, Çanta ve Ayakkabı Dikim İşleri ve Bu İşlere Aracılık Hizmetleri 312 5.8. Turistik Mağazalara Verilen Müşteri Bulma/Götürme Hizmetleri 320 5.9.Spor Klüplerinin Yayın, Reklam ve İsim Hakkı Gelirlerine Konu İşlemleri 322 5.10.Temizlik, Çevre ve Bahçe Bakım Hizmetleri 330 5.11.Servis Taşımacılığı Hizmeti 335 5.12.Her Türlü Baskı ve Basım Hizmetleri 341 5.13.5018 Sayılı Kanuna Ekli Cetvellerde Yer Alan Kamu Kurum ve Kuruluşlarına İfa Edilen ve Yukarıda Belirtilmeyen Tüm Hizmet İfaları 346 6.KISMİ TEVKİFAT UYGULANACAK TESLİMLER 352 6.1. Külçe Metal Teslimleri 355 6.2. Bakır, Çinko, Alüminyum ve Kurşun Ürünlerinin Teslimi...359 6.3. Hurda ve Atık Teslimi (Metal, plastik, kağıt, cam hurda ve atıkları) 366 6.4. Metal, Plastik, Lastik, Kauçuk ve Cam Hurda ve Atıklardan Elde Edilen Hammadde Teslimi 378 xiv
6.5. Pamuk, Tiftik, Yün ve Yapağı ile Ham Post ve Deri Teslimleri 380 6.6. Ağaç ve Orman Ürünleri Teslimi 384 7. KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASIYLA İLGİLİ DİĞER ORTAK HUSUSLAR 389 7.1. Belge Düzeni 389 7.2. KDV Beyannamelerinin Düzenlenmesi (Alıcıların ve Satıcıların Beyanı) ve Beyanın Hiç Yapılmaması veya Eksik Yapılması 390 8. DÜZELTME İŞLEMLERİ 392 8.1.Mal İadelerinde Düzeltme 392 8.2. Hizmetlerde Düzeltme 393 8.3. Matrahta Değişiklik 393 8.4. Fazla veya Yersiz Tevkif Edilen Vergilerin İadesi 395 9. KISMİ TEVKİFATATABİ İŞLEMLERDE KDV İADESİ 397 9.1. Kısmi Tevkifata Tabi İşlemlerde KDV İadesinin Ortaya Çıkmasının Nedenleri 397 9.2. Kısmi Tevkifata Tabi İşlemlerde KDV İadesi Yapılmasının Yasal Dayanağının Değerlendirilmesi 399 XV
9.3. Kısmi Tevkifata Tabi İşlemlerde KDV İadesinin Ortaya Çıktığı Durumlar 4 0 1 9.4. KısmiTevkifata Tabi İşlemlerde KDV İadesi Uygulamasının GenelEsasları 404 9.5.Mahsuben İade ve Nakden İade 406 9.5.1. Mahsuben İade 4 0 7 9.5.2. Nakden İade 4 0 7 9.5.3. İade Uygulaması İle İlgili Diğer Hususlar 4 11 SONUÇ 4 1 4 KAYNAKÇA 4 1 9 EK: 5018 SAYILI KAMU YÖNETİMİ VE KONTROL KANUNUNA BAĞLI CETVELLER 4 4 6 xvi