Öğrencileri Araştırmaya Yönlendirme "Öğretimde Ödev"

Öğrencileri Araştırmaya Yönlendirme "Öğretimde Ödev" Yazar ÜNİTE 3 Prof.Dr. Ayhan HAKAN Amaçlar Bu üniteyi çalıştıktan sonra; öğretimde ödevin bir araştırma faaliyeti olduğunu bilecek, bilimsel araştırma konusunda bilgi edinecek, araştırma konusu belirleyip, araştırma yöntemine uygun olarak bilgi toplayacak, toplanan bilgileri yorumlayıp raporlaştırabileceksiniz. İçindekiler Giriş 43 Araştırma 43 Araştırmanın Aşamaları 44 Özet 50 Değerlendirme Soruları 50 Ödev Raporu Örneği 52 Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar 55

Çalışma Önerileri Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı'nın 9.11.1989 tarih ve 4778-1989/1 Sayılı, Ders Dışı Eğitim ve Öğretim Faaliyetleri genelgesini bir kere daha inceleyiniz ve bu uygulamanın daha ziyade dördüncü ve sekizinci sınıf öğrencilerine yönelik olduğunu unutmayınız. Ünite içinde yer alan uygulamaları yapınız ve öğrencilerin halen yapmakta olduğu ödevler ile bunlar arasında fark olup olmadığını belirleyiniz. ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" 43 1. Giriş Milli Eğitim Temel Kanunu, bilimsel düşünme gücüne sahip, yapıcı, yaratıcı insanları yetiştirebilmek amacıyla, her öğretim kademesinde araştırma ve değerlendirmelere dayalı bir eğitimin yapılmasını istiyor. Bilimsel düşünme gücüne sahip insanlar yetiştirmek üzere Milli Eğitim Bakanlığı, Öğrencilerin Ders Dışı Eğitim ve Öğretim Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik ve genelgeleri uygulamaya koymuştur. Bu yönetmeliğin ve genelgenin amacı, öğrencilerin grup halinde veya bireysel olarak bir konuda bilgi toplama, bilgileri yorumlama, bir sonuca varma ve buna ilişkin bir rapor hazırlama becerilerini geliştirmektir. Bu amaçları başka bir şekilde ifade edersek, ödev yönetmeliği ve genelgesinin temel hedefi, öğrenciye bilimsel düşünme yeteneği kazandırmak ve onu araştırmaya yöneltmektir. O halde bilimsel araştırmanın aşamaları incelendiği taktirde, bu aşamalar ödevle ilgili çalışmalara da aynen uygulanabilir. Çünkü yönetmelikte sözü edilen ödev, bilimsel araştırmanın tanımına uymaktadır. İster sosyal bilimlerde isterse fen bilimlerinde araştırma yapılsın, izlenecek yollar birbirinin hemen hemen aynıdır. Bu nedenle bilimsel araştırmanın nasıl planlanıp uygulandığı incelenirse, bu ödevin planlanması ve yapılışına da ışık tutar. Çünkü ödev bir bakıma araştırmadır. Bu ünitede, araştırmanın planlanması, uygulanması ve raporlaştırılması konusunda, genel düzeyde bilgi verilecektir. Öğrencilere verilen ödevlerin planlanması, yapılması ve raporlaştırılmasında bu bilgilerden yararlanılabilir. Okullarda öğrencilere verilen yıllık ödevler, projeler veya araştırmalar, bilimsel yöntem izlenerek yapılır. Bilimsel yöntem ise problem çözmek için izlenen yoldur. Bu aşamada öncelikle araştırma kavramına değinelim. 2. Araştırma Araştırma nedir? Araştırma kavramı çeşitli kaynaklarda değişik biçimlerde tanımlanmaktadır. Ancak kaynaklarda sıkça rastlanan bir tanım, burada incelenebilir.? AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ

44 Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" Araştırma, problemlere güvenilir çözümler aramak amacıyla, planlı ve sistemli olarak verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak değerlendirilmesi ve rapor edilmesi sürecidir (Karasar, 1982).? Bilinmeyene uzanarak, bilinenleri arttırma çabalarının tümü, araştırma adı altında toplanabilir. Bir yönüyle araştırma, bilinmeyenlere uzanmak için tutulan yolların ortak adıdır. Bu açıdan bakıldığında, bütün bilimlerde araştırmadan yararlanıldığı görülür. Adı ve konusu ne olursa olsun, her bilimsel çalışmada araştırmadan bir araç olarak yararlanılır. Kaç tür araştırma vardır? Bu soruyu kendi kendimize sorduğumuzda her birimiz ayrı bir cevap verebiliriz. Gerçekten de araştırmaların çeşitli sınıflamaları var. Ancak kaynaklarda genellikle aşağıdaki sınıflama kullanılıyor. Temel araştırmalar ile Uygulamalı araştırmalar Çok kısaca açıklamak gerekirse, temel araştırma, var olan bilgilere yenilerini katmak için yapılır. Temel araştırmalar daha çok bilim adamları tarafından yapılır. Uygulamalı araştırmalar ise değişik kimseler tarafından yapılabilir. Bir eğitim kurumunun karşı karşıya bulunduğu bir problemin okul müdürü veya öğretmenlerin katılımıyla çözümlenmesi buna örnek verilebilir. Uygulamalı araştırma ise üretilen bilgilerin problemlerin çözümünde kullanılmasına yönelik araştırmalardır (Karasar, 1982). Kısacası, uygulamalı araştırmaların, toplum kalkınmasında pek çok kuruluşun probleminin çözümünde ve eğitim programlarının geliştirilmesinde son derece yaygın ve etkili bir yeri vardır (Varış, 1988). 3. Araştırmanın Aşamaları Araştırma konusundaki bu genel bilgilerden sonra, araştırmanın aşamaları konusunda da bilgi vermek gerekiyor. Öğretim kurumlarında öğrenim gören öğrencilere verilecek ödevlerin yaptırılmasında da kullanılabilecek olan bu aşamalar Şekil 3.1'de görülmektedir. Şekil 3.1: Araştırmanın Aşamaları ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" 45 Şekil 3.1'in incelenmesinden görüleceği gibi, araştırma konusunun belirlenmesinden sonra, o konuya veya probleme ilişkin kaynaklar taranarak konuya açıklık getiren ilk bilgiler toplanır, araştırmanın amaçları netleştirilir, ilgili kaynaklardan problemin çözümüne yönelik bilgiler toplanır, toplanan bilgiler değerlendirilir ve buna göre rapor yazılır. Şimdi bu aşamaları kısaca inceleyelim. 3.1. Konunun (Problemin) Belirlenmesi Araştırma açısından bir konunun incelenmek üzere benimsenmesi için, rahatsız etmesi, kararsızlık yaratması ve birden çok çözüm yolunun bulunması gerekir. Araştırma konusu olarak benimsenen problemin cevabı evet veya hayır şeklindeyse bu iyi bir araştırma problemi olamaz. Araştırma için seçilen konunun, araştırmaya değer bir konu olabilmesi için aşağıdaki sorulara evet cevabı verilmesi gerekir (Karasar, 1982). Problemin çözümü mümkün mü, bu konuda yeterli bilgi elde edilebilir mi? Problemin çözümünün bir önemi var mı? Problemin çözümü bir yenilik getiriyor mu? Araştırmayı yapacak kişinin bu konuda yeterli bilgisi var mı? Araştırmayı yapacak kimsenin bu konuya ilgisi var mı? Bir problemle ilgili olarak, bu sorulara olumlu cevap alınıyorsa, bu konu araştırma için benimsenir ve bundan sonra da, seçilen araştırma konusunun iyi ifade edilip edilmediği kontrol edilir. İyi bir araştırma konusunun, mümkün olduğu kadar kısa ve açık bir şekilde ifade edilmesi gerekir. Araştırma konusuna bir kaç örnek vermek gerekirse aşağıdakiler yazılabilir. Öğrencilerin boş zaman etkinlikleri. Hava kirliliğine yol açan etmenler. En iyi araştırma konusu, araştırmayı yapacak olan kişinin, kendi ilgilerine ve çevresinin koşullarına uygun olan konudur. Siz de bu ölçütlere uygun bir araştırma konusu belirleyiniz. AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ

46 Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" 3.2. Amaç Belirleme Bu bölümde, araştırmanın konusu daha açık şekilde ifade edilir. Böylelikle neyin, nasıl yapılacağı tanımlanmış olur. Bir örnek vermek gerekirse, hava kirliliğine yol açan etmenler konulu bir araştırma için amaç aşağıdaki gibi yazılabilir. Bu çalışmanın amacı, hava kirliliğine yol açan etmenleri belirlemektir. Amaçlar hipotez şeklinde de ifade edilebilir. Bu durumda, araştırmanın sonunda bu hipotez doğrulanır veya reddedilir. Siz de belirlediğiniz konuya ilişkin bir araştırma amacı yazınız. 3.3. Araştırma Yöntemi Yapılacak çalışma için gerekli bilgilerin kimlerden, nerelerden, nasıl toplandığı ve bu bilgilerin nasıl değerlendirilip sonuçlar çıkarıldığı bu bölümde belirtilir. Sosyal bilimlerle ilgili bazı konularda bilgi, yazılı kaynaklardan, bazı konularda ise konu ile ilgili insanlardan toplanabilir. Bu bilgiler duruma göre görüşme yoluyla toplanabileceği gibi anket ve benzeri araçlarla da toplanabilir. Kimi zaman da, fen bilimleri ile ilgili konularda deney veya gözlem yoluyla bilgi toplanabilir. 3.4. Bilgi Toplama Yapılacak araştırma için gerekli bilgiler, yazılı kaynaklardan, insanlardan diğer canlı ve cansız kaynaklardan elde edilir. Araştırmacı bu bilgileri, kaynak tarayarak, anket uygulayarak, görüşme veya gözlem yaparak elde edebileceği gibi deney yoluyla da elde edebilir. Bilgi toplama yollarından bazılarını birlikte inceleyelim. 3.4.1. Yazılı Kaynaklardan Bilgi Toplama Bilgi toplamaya, genellikle yazılı kaynaklara başvurarak başlanır. Öncelikle, yararlanacağımız kitaplar hangi kitaplıklardadır ve bu kitaplıklar hangi sisteme göre tasnif edilmiştir? Bu kitaplıklardan nasıl yararlanabiliriz? Bunu belirlememiz gere ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" 47 kir. Bu yolla elde edilen kitaplardan yararlanırken bazı kurallara uymak gerekir. Bu kuralların başında, başvurulan kaynaktan elde edilecek bilgilerin tasnifi gelir. Bu amaçla, yararlanılan her kitapla ilgili fişler hazırlanır. Bu fişlere yararlanılan eserin yazarının adı ve soyadı, kaynağın adı ve yayım bilgileri yazılır. Gerekirse bu fişlerin üstüne ilgili kaynaklardan yapacağımız alıntılar ve sayfaları da yazılır. Bu amaçla kullanılabilecek bir kaynak ve not fişi örneği Şekil 3. 2 de görülmektedir. Yararlanılan kaynaklarla ilgili bilgiler: Karasar, Niyazi. Araştırmalarda Rapor Hazırlama Yöntemi. Dördüncü Baskı. Ankara: Hacettepe - Taş Kitapçılık, 1984. Kaynaktan yapılan alıntı: Ders Ödevleri Ders ödevleri, tez ve araştırmalara oranla, daha az ayrıntılı ve kısa olur. Bölümler yerine, genellikle alt bölümler kullanılır. İçerik bilgileri, problem, amaç, yöntem, bulgular, yorum, sonuç ve öneriler başlıkları ile verilebilir. (Sayfa, 11). Şekil 3.2: Kaynak ve Not Fişi Örneği Bu fişlerden, rapor yazılırken yararlanılabileceği gibi ilgili kaynağın yeniden bulunmasında da yararlanılabilir. Fişler, araştırmalarda ve günlük yaşantımızdaki diğer çalışmalarda önemli yer tuttuğundan siz de kalın kağıt veya ince kartondan 10 x 15 cm boyutunda fiş örnekleri hazırlayınız ve bunları kullanınız. Bilgi toplarken uyulması gereken diğer bir kural da, hangi kaynaklardan yararlanıldığının belirtilmesidir. Bu amaçla araştırmacı, yararlandığı kaynakları kaynak fişinde belirtildiği şekilde alfabetik sıraya göre araştırma raporunun kaynakça kısmında verir. 3.4.2. Gözlem Yoluyla Bilgi Toplama Gözlem, araştırmacının gerçek hayat içinde olanları bir plan dahilinde izlemesi ve kaydetmesidir. Bu teknikle, karmaşık insan ilişkileri, hayvan ve bitkilerin gelişimleri hakkında gerçekçi bilgiler alınabilir. Örneğin, öğretmen-öğrenci ilişkileri, kuşların beslenmesi, bitkilerin gelişimi gibi konularda gözlem yoluyla sağlıklı bilgiler toplanabilir. AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ

48 Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" Gözlem tekniğiyle bilgi toplamada ilk adım plan yapmaktır. Bu planda, kimin veya neyin gözleneceği, ne zaman, gözleneceği, hangi koşullar altında gözleneceği, hangi durum veya davranışların gözleneceği, gözlemin kimin tarafından yapılacağı belirtilir (Kaptan, 1973). Araştırmacının, gözlemle ilgili şartları hazırladıktan sonra yapacağı en önemli şey gözlem sonuçlarını iyi not etmek ve bunları iyi yorumlamaktır. Gözlem tekniğinin en önemli özelliği, gözlenen şeylerin kendi doğal ortamı içinde bulunmasıdır. Bu nedenle gözlem sonucunda gerçekçi bilgilere ulaşılır. 3.4.3. Görüşme (Mülâkat) Yoluyla Bilgi Toplama Görüşme, yüz yüze, telefonla veya benzeri iletişim araçlarıyla bilgi toplamaktır. Bu etkili bir bilgi toplama yoludur. Görüşme tek kişiyle olabileceği gibi grupla da yapılabilir. Bu yöntemin geniş uygulama alanı vardır. Bir öğretmenin öğrencisiyle, bir avukatın müvekkiliyle, bir doktorun hastasıyla görüşmesi buna örnek verilebilir. Bunun dışında yöneticilerle, uzmanlarla ve halkla görüşme yapılarak bilgi toplanabilir. Görüşmeyi yapacak kişi öğrenmek istediği konuya ilişkin soruları önceden hazırlar, görüşme zamanını ve yerini kararlaştırır. Bilgi almak üzere hazırlanan sorular, kısa, açık ve konu ile ilgili olmalıdır. Görüşmeci, sorulara aldığı cevapları hemen kaydetmelidir. 3.4.4. Anketle Bilgi Toplama Anketle bilgi toplama eski bir bilgi toplama tekniğidir. Bu tekniğin esası, kendilerinden bilgi alacağımız kimselerle yüz yüze gelmeden, bir soru listesi aracılığıyla bilgi almaktır (Kaptan, 1973). Sorulara cevap veren kişi dilerse ismini belirtmeyebilir. Bu nedenle bir baskı altında olmadığı için daha gerçekçi cevaplar verebilir. Bu olumlu bir yöndür. Anket yoluyla bilgi toplamanın olumsuz yönü ise, ilgililere cevaplandırılmak üzere gönderilen anketlerin dönmeme ihtimalinin olmasıdır. Buna rağmen bizden uzakta olan çok sayıda kişiden bilgi almamız gerekiyorsa bu teknikle bilgi toplamak zorunda kalırız. Anket, hangi konuda bilgi toplanacaksa sadece o konuyu kapsayacak şekilde kısa olmalıdır. Bunun yanında çalışmanın amacını belirten bir açıklama yazısı olmalıdır. ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" 49 Ankette yer alacak sorular kapalı veya açık türde sorular olabilir. Kapalı soruların cevapları da birlikte verilir. Anketi cevaplayan, soruların cevabını seçenekler arasından işaretler. Kapalı anket sorularına bir örnek aşağıda verilmiştir. Örnek 1: Hangi mevsimi seversiniz? ( ) İlkbahar ( ) Yaz ( ) Sonbahar ( ) Kış Açık soruların cevapları ise, ankete katılanlar tarafından yazılır. Açık anket sorularına bir örnek aşağıdadır. Örnek 2: Hangi üniversiteye gitmek istiyorsunuz?... Belirlediğiniz araştırma konusuna ilişkin olarak nereden kimlerden, hangi yolla bilgi toplayacağınızı yazınız. 3.5. Toplanan Bilgilerin Değerlendirilmesi ve Araştırma Raporunun Yazılması Araştırma konusu ile ilgili bilgiler toplandıktan sonra, bu bilgiler değerlendirilir, yorumlanır ve sonuçlar çıkarılır. Bu aşamadan sonra en önemli iş bu bilgileri ve varılan sonuçları raporlaştırma tekniğine göre yazmaktır. Uygun bir şekilde yazılan bir raporun etkisi ve yararlanılma düzeyi yüksektir. Bu açıklamalara göre hazırlanmış bir rapor örneği Ek I de dir. Bu örnekte, raporun kapak sayfası ve diğer kısımlarının biçimsel özellikleri yer almaktadır. Ekteki rapor örneğini inceleyiniz. Ortaöğretim öğrencilerinin yaptıkları ödevlerin raporları bu örneğe uyuyor mu? Uyan ve uymayan yanlar nelerdir? Belirleyiniz. AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ

50 Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" Özet Ortaöğretim öğrencilerin yaptıkları ödevlerin (proje), bilimsel araştırma yaklaşımıyla ele alınması gerekiyor. Araştırma, sorunlara çözüm aramak için, belli kurallara göre, bilgi toplamak ve bu bilgilerden sonuçlar çıkarmaktır. Herhangi bir konuda araştırmaya, kaynak taranarak başlanır. Sonra çalışmanın amacına uygun olarak bilgi toplanır. Bu bilgiler değerlendirilir ve sonuçlara varılır. Bu sonuçlar, araştırmanın problemine ışık tutar. Araştırmanın tamamlanmasından sonra atılacak olan önemli bir adım da araştırmanın raporunu yazmaktır. Rapor yazımında, kapak sayfası, başlıkların düzeni, anlatım, şekiller, çizelgelerin metin içindeki konumu ile kaynak vermede bazı kurallara uyulursa, raporun rahat okunması, anlaşılması kolaylaşır. Değerlendirme Soruları Aşağıdaki soruların yanıtlarını verilen seçenekler arasından bulunuz. 1. Aşağıdakilerden hangisi araştırmanın tanımı değildir? A. Sorunlara güvenilir çözümler aramak amacıyla, planlı ve sistemli olarak verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak değerlendirilmesi ve rapor edilmesi süreci B. Bilinmeyene uzanarak,bilinenleri arttırma çabalarının tümü C. Bilinmeyene uzanmak için tutulan yolların tümü D. Sorunlara bilimsel yolla çözüm arama işlemi E. Sorunlara deneyimlere dayanarak çözüm arama çabası 2. Aşağıdakilerden hangisi temel araştırmanın yapılma nedenidir? A. Var olan bilgiye yeni bilgi katmak B. Teknolojik gelişme sağlamak C. Teorik bilgileri uygulamak D. Elbirliğiyle sorunları çözmek E. Deneklerden doğrudan bilgi toplamak ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" 51 3. Aşağıdakilerden hangisi araştırmanın aşamalarından değildir? A. Konunun belirlenmesi B. Amacın belirlenmesi C. Araştırma yönteminin belirlenmesi D. Bilgilerin değerlendirilmesi E. Araştırma raporunun tartışılması 4. Aşağıdakilerden hangisi araştırma konusu belirlemede uyulması gereken bir ölçüttür? A. Problemin çözümsüzlüğü B. Deneklerin ilgisi C. Konunun önemi D. Araştırmacının bilgisizliği E. Konunun tekrarı 5. Gözlem planında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz? A. Gözlemi yapan B. Gözlemin yararı C. Gözlemin konusu D. Gözlemin süresi E. Gözlemin yeri Aşağıdaki cümlelerin DOĞRU ya da YANLIŞ olduklarını belirleyiniz. 6. Araştırmacı yararlandığı kaynakları belirtmek zorundadır. 7. Anket eski bir bilgi toplama aracıdır. 8. Uygulamalı araştırmaların kullanım alanı kısıtlıdır. 9. En iyi araştırma konusu, araştırmacının yeteneklerini geliştirendir. 10. Gözlem yoluyla karmaşık insan ilişkileri konusunda bilgi edinilir. AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ

52 Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" EK I (ÖDEV RAPORU ÖRNEĞİ) ÖĞRENCİLERİN BOŞ ZAMAN ETKİNLİKLERİ Öğrencinin İsmi DERS ÖDEVİ (PROJE) Lise III SOSYOLOJİ Öğretmenin İsmi ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" 53 1. Sorun Giriş bölümünde öncelikle "Öğrencilerin Boş Zaman Etkinlikleri" konusuna ilişkin kavramlar, kaynak taranarak açıklığa kavuşturulur, tanımlanır. Konunun neden incelenmesi gerektiği ve bunun önemi vurgulanır. 2. Araştırmanın Amacı Araştırma konusunun iyi belirlenmesi kadar, amacının iyi belirlenmesi de önem taşır. Çünkü bu aşamadan sonraki bütün çalışmalara yön veren etmen amaçlardır. Böylelikle ne yapacağımızı açıklamış oluruz. "Öğrencilerin Boş Zaman Etkinlikleri" konusuna ilişkin amaç yazmamız gerekirse şöyle yazabiliriz." "Bu çalışmanın amacı, öğrencilerin boş zamanlarında hangi etkinlikleri gösterdiklerinin saptanmasıdır". Bu bölümde bir hipotez ileri sürüp, araştırma sonunda bunun doğrulanıp doğrulanmadığını kontrol edebiliriz. 3. Araştırmanın Yöntemi Bu kesimde kimlerden, hangi bilgi toplama aracıyla bilgi toplanacağı belirtilir. Burada araştırma konumuzu sınıflayabiliriz. Ayrıca bu bilgileri nasıl değerlendirilip, yorumlayacağımızı da belirtebiliriz. Böylelikle bu çalışmayı nasıl yaptığımızı açıklamış oluruz. Örnek konumuza dönüp bir uygulama yapalım. Bu kesimi şöyle yazabiliriz. "Öğrencilerin Boş Zaman Etkinlikleri"ni belirlemeye yönelik bu çalışma Bahçelievler Lisesi'nde yapılmış ve sadece lise son sınıflar çalışma kapsamına alınmıştır. Okulda, üç lise son sınıf şubesi vardır. Bu öğrencilerin %10'u araştırma kapsamına alınmıştır. Bunlar öğrenci listesinden tesadüfi olarak seçilmiştir. Bu öğrencilere ekteki anket uygulanmıştır. Öğrencilerden toplanan anketler değerlendirilmiş, yorumlanmış ve sonuçlara varılmıştır." AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ

54 Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" 4. Bulgular ve Yorum Bu bölümde, öğrencilere uygulanan anketten elde edilen bilgiler çizelgelerle verilir ve yorumlar yapılır. Buna bir örnek vermek gerekirse, çizelgeler aşağıdaki gibi düzenlenip yorumlanabilir. Ankete katılanların, "boş zamanlarınızda kitap okur musunuz?" sorusuna verdikleri cevaplar çizelge 1 'de görülmektedir. Çizelge 1 "Boş Zamanlarınızda Kitap Okur musunuz?" Sorusuna Verilen Cevapların Cinsiyete Göre Dağılımı (Frekans ve Yüzde) Cinsiyet Evet Hayır Toplam Kız 55 45 100 % 55 % 45 % 100 Erkek 40 60 100 % 40 % 60 % 100 Toplam 95 105 200 % 48 % 52 100 Çizelge 1'in incelenmesinden görüleceği gibi, kız ve erkeklerin cevapları birlikte değerlendirildiğinde, hayır cevabı verenlerin oranı, evet cevabı verenlerinkinden daha yüksektir. Hayır cevabı verenler içinde erkeklerin oranı %60' tır. Bütün anket soruları bu şekilde değerlendirilir ve yorumlanır. Burada önemli bir noktayı vurgulayalım. Yapılan çalışma fen alanında ise bilgiler gözlem veya deney yoluyla toplanabilir ve aynı şekilde yorumlanarak sonuçlara gidilir. 5. Sonuç ve Öneriler Bu kesimde, bulgular bölümündeki önemli yorumlar madde madde sıralanır. Önemli bulgular dışında buraya başka birşey yazılmaz. Vardığımız sonuçlar ışığında bu konuda başka yapılması gereken şeyler varsa öneri olarak bu kesime yazılabilir. 6. Kaynaklar Bu araştırmayı yaparken yararlandığınız kaynaklar bu kısma yazarının soyadına göre alfabetik sırayla yazılır. ANADOLU ÜNİ VERSİ TESİ

Ö Ğ RENCİ LERİ ARAŞ TIRMAYA YÖNLENDİ RME "ÖĞ RETİ MDE ÖDEV" 55 Bu ünitenin yazarının, üniteyi hazırlarken yararlandığı kaynaklar bu konuda örnek olabilir. Yararlanılan ve Başvurulabilecek Kaynaklar Çilenti, Kâmuran. Okan, Kenan. Temel ve Uygulamalı Bilimler Araştırma Projesi Hazırlama Rehberi. Ankara: TÜBİTAK, 1986. Kaptan, Saim. Bilimsel Araştırma Teknikleri ve İstatistik Yöntemleri. Ankara: 1982. Karasar, Niyazi. Araştırmalarda Rapor Hazırlama. Ankara: Hacettepe-Taş Kitapçılık Ltd. Şti., 1984. Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler, Teknikler. Ankara: Hacettepe-Taş Kitapçılık Ltd. Şti., 1984. MEB (Milli Eğitim Bakanlığı), Ortaöğretim Kurumlarındaki Öğrencilerin Ders Dışı Eğitim ve Öğretim Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik. Resmi Gazete, 20336; 8 Kasım 1989. Özçelik, D.Ali. Araştırma Teknikleri "Düzenleme ve Analiz". Ankara: ÜSYM Yayınları, 1981. Varış, Fatma. Eğitimde Program Geliştirme "Teori ve Teknikler". Ankara: 1986. AÇIKÖĞ RETİ M FAKÜLTESİ