Tarım Kredi Kooperatifleri nin 150. Yılını Kutluyoruz

GÜBRE FABRİKALARI T.A.Ş. NİN YAYINIDIR YIL: 9 SAYI: 33 Tarım Kredi Kooperatifleri nin 150. Yılını Kutluyoruz GÜBRETAŞ tan geleceğin ziraat mühendislerine destek > 04 GÜBRETAŞ Basın Fotoğraf Yarışması nın ikincisi başlıyor > 06 Faaliyet Raporuna ödül yağıyor > 18

Merhaba OSMAN BALTA - Genel Müdür - Hep birlikte büyüyoruz Çok değerli Verim okurları, 60 yılı aşan köklü tecrübesiyle her açıdan büyük bir başarı ivmesi yakalayan GÜBRETAŞ, son yıllardaki istikrarlı yükselişi ile birlikte Türkiye nin büyük sanayi kuruluşları arasında yerini aldı. Türkiye de sektörün öncü şirketi olduk, dünyada markalaşmış bir dev şirket olma hedefine doğru da hızla ilerliyoruz. 32. sayımızda geleceğimiz birlikte, gücümüz birlikte demiştik. Bu sayımızda da gücümüze güç katan Türkiye nin en büyük tarım ailesi olan ana hissedarımız Tarım Kredi Kooperatifi nin 150. yılını kutluyoruz. Hep birlikte büyümeye devam ediyoruz. Tarımın giderek daha da önem kazandığı bu dönemde, 150 yıldır ülkemizdeki tarım sektörüne hizmet eden Tarım Kredi Kooperatifi gibi köklü ve öncü bir şirketin ana hissedarımız olmasından dolayı, mutluluk duyuyoruz. 2013 ilk yarı finansal sonuçlarımız açıklandı. Bu sonuçlara göre; konsolide olarak 1 milyar 109 milyon 362 bin TL net satış geliri elde ederek, 152 milyon 93 bin TL konsolide kâra ulaştık. Ana ortaklık payına düşen net kâr ise 46 milyon 814 bin TL oldu. Finansal başarılarımızın yanı sıra sosyal sorumluluk çalışmalarımıza da hız kesmeden devam ediyoruz. Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarışması Sergimizi İstanbul dan sonra Kocaeli ve Çanakkaleli sanatseverlerle de buluşturduk. Yeni şehirlerde bir çok sanatseverle sergimizi buluşturmayı planlıyoruz. Geleneksel hale getirmeyi planladığımız yarışmanın ikincisi için çalışmalara başladığımızın müjdesini de verebilirim. Ve daha bir çok yeni haberle bu sayıda da sizlerle buluştuk. Yeni başarı haberlerimizle yine bir araya gelme temennimizle. Bereketli günler dilerim İÇİNDEKİLER > 3 Panorama > 4 Sosyal Sorumluluk GÜBRETAŞ Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarışması nın sergisi Türkiye yi geziyor. > 7 Gündem > 10 Etkinlik > 12 Açık Görüş > 16 Ürün Tanıtımı > 18 Ödül Kürsüsü Faaliyet Raporu na ödül yağıyor. > 20 Çerçeve > 22 Sektörel Bakış > 25 Eğitim > 26 Başarılı Bayilerimiz > 28 Buluşmalar > 31 Ödüllü Bulmaca Periyodik Kurumsal Bülten Yıl: 9 Sayı: 33 Yayın Türü: Yaygın Süreli Baskı Tarihi: Ekim 2013 GÜBRETAŞ Tarım Kredi Kooperatifleri İştirakidir. Gübre Fabrikaları T.A.Ş. adına sahibi: Osman Balta Yazı İşleri Müdürü Nihat Vuran Yayına Hazırlık Kurumsal İletişim Müdürlüğü Yayın Kurulu Osman Balta, Ferhat Şenel, Tahir Okutan, İsmail Babacan, Yakup Güler Katkıda Bulunanlar Şükrü Kaya, Yusuf Karatekin, İsmet Kirkit, Merve Tekçam İletişim Bilgileri Gübre Fabrikaları T.A.Ş. Esentepe, Kasap Sok. No: 22 Şişli / İSTANBUL Tel: (0212) 376 50 50 Faks: (0212) 272 56 78 E-posta: verim@gubretas.com.tr İnternet: www.gubretas.com.tr Tasarım Uygulama Düzey Ajans Merkez Mah. Begonya Sok. No: 12 Gaziosmanpaşa/İSTANBUL Tel: (0212) 417 92 92 pbx Faks: (0212) 417 72 74 Baskı İlbey Matbaa 2. Matbaacılar Sitesi 3 NB 3 Topkapı- Zeytinburnu / İstanbul Tel: (0212) 417 92 92

> PANORAMA 2. çeyrek finansal sonuçlar açıklandı GÜBRETAŞ, yılın ikinci çeyrek finansal sonuçlarını Ağustos ta açıkladı. 2013 ün ilk yarısında 152 milyon 93 bin 159 TL konsolide kâra ulaşıldı. KAP ta yapılan açıklamaya göre GÜBRETAŞ, 2013 yılının ilk altı ayında konsolide olarak 1 milyar 109 milyon 362 bin TL net satış geliri elde ederek, 152 milyon 93 bin TL konsolide kâra ulaştı. Ana ortaklık payına düşen net kâr ise 46 milyon 814 bin TL oldu. GÜBRETAŞ, yılın ilk yarısında Türkiye de 220 bin 968 ton çeşitli bileşimdeki kimyevi gübre üretirken; 859 bin 146 ton katı,1 milyon 364 bin 20 litre sıvı ve 7 milyon 851 bin 20 kg toz gübre satışı gerçekleştirdi ve toplam net satış geliri 707 milyon 756 bin 872 TL oldu. İran daki bağlı ortaklığı Razi de ise 612 bin 497 ton gübre ve gübre hammaddesi satışı yapılarak 401 milyon 605 bin TL net satış geliri elde edildi. YATIRIM YERİNDE İNCELENDİ Kocaeli nin Körfez ilçesinde bulunan GÜBRETAŞ Yarımca Tesisleri nde üretim kapasitesi ve verimlilik artışı sağlayacak tesis yenileme çalışmaları başladı. Genel Müdür Osman Balta ve Genel Müdür Yardımcısı Yakup Güler yenileme yatırımını yerinde incelemek ve teknik detayları görmek için 17 Ağustos 2013 tarihinde Yarımca Tesislerini ziyaret etti. Mühendislik Hizmetleri ve Yatırım Müdürü Nihat İsmuk dan teknik bilgi alındı. Yaklaşık 160 milyon TL lik (59 milyon Euro) yatırım bütçesiyle şirket tarihinin en büyük yurtiçi tesis yatırımı olma özelliği taşıyan proje ile NPK-1 ünitesi yenilenirken amonyak tankı da inşa edilecek. 2014 te tamamlanması hedeflenen yatırımla eski teknolojiye sahip tesislerin yerine yüksek çevre standartlarına uygun ve modern üretim tekniğine sahip bir tesis inşa edilecek. 2011 de alınan yatırım kararının ardından ihale süreci geçtiğimiz yıl tamamlanarak uygulama aşamasına geçilen proje, Umde Mühendislik Müteahhitlik Tic. Ltd. Şti. firması tarafından gerçekleştiriliyor. İSTİKRAR DEVAM EDİYOR Capital Dergisi nin Ağustos sayısında yayınlanan 500 Büyük Özel Şirket listesinde GÜBRETAŞ, 2012 yılının en çok kâr eden 19. şirketi olarak en büyük 500 özel şirketi arasında 54. sırada yerini aldı. GÜBRETAŞ, en çok kar eden ilk 25 şirket sıralamasında geçen yıl 21. sıradayken bu yıl 472 milyon 440 bin 683 lira vergi öncesi kârı ile 19. sıraya yükseldi. 2 milyar 226 milyon 819 bin 536 liralık cirosuyla ise 54. sırada. Fortune Türkiye dergisinin her yıl Temmuz sayısında yayınladığı 2012 sonuçlarıyla hazırlanan Fortune-500 listesinde ise cirolara göre yapılan En Büyük 500 Şirket sıralamasında GÜBRETAŞ 48. sırada yerini aldı. İSO 500 listesinde ise 45 yıldır sürekli yer alan 13 şirketten biri olan GÜBRETAŞ, satış hasılatı sıralamasında da 61. sırada. GÜBRETAŞ TAŞINIYOR Şişli de bulunan GÜBRETAŞ Genel Müdürlük Binası, İstanbul Anadolu yakasının Göztepe semtinde yeni tamamlanan Nida Kule ye taşınacak. Şu an hizmet verilen binanın depreme dayanıklı olmamasından dolayı taşınma kararı alan GÜBRETAŞ ın yıl sonu itibariyle yeni yeri Göztepe de hizmetlerine devam etmesi planlanıyor. GÜRETAŞ LA VERİM 03

> SOSYALSORUMLULUK GÜBRETAŞ tan Geleceğin Ziraat Mühendislerine Destek Tarım sektöründe sosyal sorumluluk projeleriyle dikkat çeken GÜBRETAŞ, ziraat fakültelerinde eğitim görüp ekonomik desteğe ihtiyacı olan belli sayıda çiftçi çocuğuna birinci sınıftan başlayarak 4 yıl boyunca karşılıksız eğitim bursu veriyor. Dokuz ay boyunca aylık 250 TL olan GÜBRETAŞ Eğitim Bursu na başvurular ise 2 Eylül de başladı. 2007 yılından bu yana verilen GÜBRETAŞ Eğitim Bursu desteğinden yararlanmak isteyen ve ziraat fakültesini bu yıl kazanan öğrenciler, 11 Ekim e kadar GÜBRETAŞ ın internet sayfası (www.gubretas.com.tr) üzerinden burs için başvuruda bulunabilecek. Başvurularda sadece çiftçi çocuğu olma ve ziraat fakültesinin Bahçe Bitkileri, Tarımsal Yapılar ve Sulama, Bitki Koruma, Tarla Bitkileri, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme bölümlerinden herhangi birinin 1. sınıfına bu yıl kayıt yaptırma şartları aranıyor. 11 Ekim 2013 tarihinde sona erecek olan burs başvurularının sonuçları ise 6 Kasım 2013 tarihinde şirketin web sitesinde açıklanacak. GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta, Türkiye deki tarım sektörünün geleceğinin yetişecek ziraat mühendislerinin niteliğiyle paralel olduğuna inandıklarını belirterek, Bu nedenle ziraat fakültelerindeki öğrencilere destek olmaya çalışıyoruz dedi. BAŞİSKELE GÜBRETAŞ İLKOKULU 22 Mart 2013 de Kocaeli Başiskele de başlanan okul inşaatı hızlı bir şekilde devam ediyor. Kaba inşaatı biten okulun, hızla devam eden tesisat, seramik, dış cephe ve dekorasyon işlerinin tamamlanmasından sonra bu yıl sonuna doğru eğitime başlayacak. 04

> SOSYALSORUMLULUK Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarışması nın Sergisi Türkiye yi Geziyor GÜBRETAŞ, 60. yılında başlattığı Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarışması na katılan eserler içinde en beğenilen 38 fotoğrafın yer aldığı sergiyi, İstanbul ve Kocaeli den sonra Çanakkale de sanatseverlerle buluşturdu. Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarışması 60. yıl etkinlikleri kapsamında geçen yıl ilk kez düzenlendi ve yarışmaya Türkiye nin 45 ilinden 260 eser katıldı. Jürisinde Coşkun Aral, Garbis Özatay, Selahattin Sevi, İsmail Küçük ve Sabahattin Kayış gibi basın fotoğrafçılığı konusunda tecrübeli isimlerin yer aldığı yarışmada birinciliği İstanbul dan Kürşat Bayhan kazandı. İkincilik ödülünü Van dan Ali İhsan Öztürk, üçüncülük ödülünü ise Trabzon dan Yunus Mermertaş kazandı. Yarışmada Anadolu Ajansı Ankara foto muhabiri Murat Kaynak, Anadolu Ajansı Trabzon muhabiri Fazıl Saraç ve Kırklareli Görünüm Gazetesi nden Halit Kaplan da mansiyon dalında ödül sahibi oldu. Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarışması na katılan eserler içinde en beğenilen 38 fotoğrafın yer aldığı sergi, 22-31 Mayıs tarihleri arasında Marmara Üniversitesi Sultanahmet Yerleşkesi Sanat Galerisinde, 24 Temmuz-11 Ağustos tarihleri arasında İzmit Belediyesi Sanat Galerisinde, 20-26 Ağustos tarihleri arasında ise Çardak Tarihi Handa sanatseverlerle buluştu. Genel Müdür Osman Balta, serginin başka şehirlere de gideceğinin ve olabildiğince çok kişiye ulaştırmak istediklerinin müjdesini de verdi. Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarışması nı geleneksel hale getirerek her yıl farklı bir temayla sürdürmeyi hedeflediklerini belirten Osman Balta, 60 yıldır sektöründe çok sayıda ilklere imza atan GÜBRETAŞ, önümüzdeki dönemde de toprağa, emeğe ve sanata olan katkılarını devam ettirecektir dedi. GÜRETAŞ LA VERİM 05

> YAKINPLAN GÜBRETAŞ BASIN FOTOĞRAF YARIŞMASI NIN İKİNCİSİ BAŞLIYOR Tarım sektöründe sosyal sorumluluk projeleriyle dikkat çeken GÜBRETAŞ, geçen yıl hayata geçirdiği Bu Toprağın Renkleri Basın Fotoğraf Yarşması nın ikincisini başlattı. Yerel ve ulusal basında görev yapan tüm medya mensuplarına açık olan ve ana teması Tarımda Kadın olan yarışmaya başvurular geçen yıl olduğu gibi internet üzerinden yapılabilecek. Toplam 13 bin TL lik para ödülü verilecek olan yarışmaya başvurular 30 Nisan 2014 tarihine kadar devam edecek. Birincilik ödülü olarak 5.000 TL, ikinciye 3.000 TL ve üçüncüye 1.750 TL lik para ödülünün konulduğu yarışmada 3 kişiye Mansiyon ve bir de Jüri Özel Ödülü verilecek. Yarışmanın jürisinde de özellikle basın fotoğrafçılığı konusunda tecrübeli isimler bulunuyor. Coşkun Aral, Selahattin Sevi, Galip Ataman, Halit Ömer Camcı, Mehmet Demirci, Nihal Gündüz, Rıza Özel ve Ferhat Şenel den oluşan Yarışma jürisi, sonuçları 6 10 Mayıs 2014 tarihleri arasında değerlendirecek. Sonuçları 14 Mayıs 2014 teki Dünya Çiftçiler Günü nde açıklanacak yarışmadan seçilen fotoğraflara farklı illerde sergiler düzenlenecek. Başvuru ve yarışmayla ilgili detaylar www.butopraginrenkleri.org adresinde yer alıyor. twitter.com/topraginrengi www.facebook.com/butopraginrenkleri 06

GÜBRETAŞ TAN %300 SERMAYE ARTTIRIMI > GÜNDEM TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİNDE MUTABAKAT SAĞLANDI PETROL-İŞ Sendikası (Türkiye Petrol Kimya Lastik İşçileri Sendikası) ile KİPLAS (Türkiye Kimya Petrol Lastik ve Plastik Sanayi İşverenleri Sendikası) arasında 22 Ocak 2013 de başlayan Toplu İş Sözleşmesi görüşmeleri 28 Haziran 2013 de anlaşma ile sonuçlandı. GÜBRETAŞ ın Yarımca Tesislerindeki işçileri kapsayan toplu iş sözleşmesi 01 Ocak 2013-31 Aralık 2014 tarihleri arasındaki 2 yılı kapsayacak. GÜBRETAŞ Yönetim Kurulu 25 Temmuz 2013 tarihinde aldığı kararla şirket esas sözleşmesinin 7. Maddesinin verdiği yetkiye dayanarak 83.500.000 TL olan çıkarılmış sermayenin iç kaynaklardan %300 oranında 250.500.500 TL artırılarak 334.000.000 TL ye çıkarılmasına karar verdi. GÖREV DEĞİŞİKLİĞİ Turhan Koç, Ankara Bölge Satış Müdürlüğü görevinden İskenderun Bölge Satış Müdürlüğü görevine atandı. Hüseyin Karakuş, Bütçe ve Raporlama Uzmanı görevinden Bütçe, Raporlama Yatırımcı ve İştirak İlişkileri Müdürlüğüne terfi etti. Fuat Kalkan, Tekirdağ Müşteri Temsilciliğinden Ankara Bölge Satış Müdürlüğü görevine terfi etti. Koç, Karakuş ve Kalkan a yeni görevlerinde başarılar dileriz. TEŞVİK BELGESİ ONAYLANDI Yıllık 500.000 ton kapasiteli GÜBRETAŞ Yarımca ikiz DAP/NPK tesisi yatırımıyla ilgili teşvik belgesi onaylandı. Ekonomi Bakanlığı, Teşvik Uygulama ve Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü tarafından onaylanan teşvik belgesi; KDV, gümrük vergisi, kurumlar vergisi ve sigorta işveren hissesi konularında vergi avantajı sağlıyor. > Turhan Koç > Hüseyin Karakuş > Fuat Kalkan ARAMIZA KATILANLAR Filiz Barak, Gökhan Gümüş, Mustafa Karacan, Kadir Budak Genel Müdürlük bünyesinde; Muammer Çelebi, Mahmud Sami Başara, Aytaç Esen Yarımca Tesisleri nde; Yaşar Köse İskenderun Lojistik Merkezi nde; Muhammed Hakan Çeliktaş ise İzmir Bölge Satış Müdürlüğü nde göreve başladı. GÜBRETAŞ ailesine katılan tüm yeni çalışma arkadaşlarımıza başarılar dileriz. GÜRETAŞ LA VERİM 07

> GÜNDEM Tarım Kredi Kooperatifleri 150 yaşında Türk çiftçisinin her türlü ihtiyacını karşılamaya dönük mal ve hizmetleri zamanında, güvenilir, kaliteli ve uygun şartlarda sağlamayı ve ürünlerini pazarlamayı, Türk tarımını çevreye ve doğaya saygılı, sürdürülebilir en üretken sektör yapmak amacıyla hizmet veren ve GÜBRETAŞ ın ana hissedarı olan Türkiye Tarım Kredi Kooperatifi 150 yaşında... 08

GÜBRETAŞ ın ana hissedarı Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri, kuruluşunun 150. yılı ve Merkez Birliği nin kuruluşunun 36. yılı münasebetiyle bir Gala Yemeği düzenledi. Ankara Büyükşehir Belediyesi Mehter Takımı gösterisiyle başlayan yemekte 150. yıl anısına pasta kesim merasimi ve havai fişek gösterisi yapıldı. Yemekte konuşan Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Genel Müdürü Abdullah Kutlu, Tarım Kredi Kooperatiflerinin kuruluşunun 150. Yıl dönümü olduğunu kaydederek; Dile kolay, bir buçuk asırdır Türk tarımına ve çiftçisine hizmet götürüyoruz. Bugün, Türkiye nin en büyük çiftçi ailesiyiz dedi. Kutlu, sözlerine şöyle devam etti: 1863 yılında başlayan maraton buralara kadar geldi. Bu 150 yılda Tarım Kredi Kooperatifleri ailesi ve hitap etmiş olduğu çiftçi güzel şeyler yaşadı. Bu süreçte kurumun daha da gelişmesi adına birçok kanun ve kararnameler çıkarıldı. Bugün Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri hiçbir yere bağlı olmadan yalnızca Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nın ilgili kuruluşu olarak kendi ayakları üzerinde durabilen, yatırımlar yapan, istihdam sağlayan, büyüyen, gelişen, köklü geçmişten aydınlık geleceğe doğru emin adımlarla ilerleyen bir kurum durumuna geldi. Tarım kredi Kooperatiflerinden artık herkesin övgüyle bahsettiğini vurgulayan Kutlu, Bu durum bizi şımartmıyor, yalnızca kamçılıyor. Daha fazla çalışarak daha güzel işlere imza atmaya sevk ediyor. Bu başarıyı hep birlikte tüm çalışanlarımızın emekleriyle elde ettik. Hepinize çok teşekkür ederim. Allah birliğimizi, beraberliğimizi bozmasın. Bu kurum bundan sonra da Türk tarımına ve çiftçisine hizmet etmeye devam edecektir. Türkiye büyüyecek, Tarım Kredi Kooperatifleri daha da büyüyecek. dedi. TKK Merkez Birliği Sosyal Hizmetler Müdürlüğü tarafından organize edilen Gala yemeğinde TRT Türk Sanat Müziği Sanatçısı Bahadır Özüşen ile Kültür Bakanlığı Sanatçısı Sercan Direkli de sahne alarak katılımcılara keyifli anlar yaşattılar. Türkiye büyüyecek, Tarım Kredi Kooperatifleri daha da büyüyecek. Yemeğe, Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı İlhami Teke, Yönetim Kurulu Başkan Vekilleri Varol Yıldız ve Adnan Güney, Yönetim Kurulu Üyeleri Ahmet Sakin, Osman Şirin, Hacı Özata, Salih Aydın, Necat Buğdaci, Emrullah Tekman, Denetçiler İsmail Daşdelen, İhan Saltık, Genel Müdür Yardımcıları Oktay Malyemez, Veli Çelebi ve Hüsamettin Gülhan, Koop-İş Sendikası Genel Başkanı Eyüp Alemdar, Rehberlik ve Teftiş Kurulu Başkanı, 1. Hukuk Müşaviri, Daire Başkanları, Bölge Müdürleri, Merkez Birliği personeli, Ankara Bölge Birliği personeli, iştiraklerin müdürleri ve personeli ile Koop-İş Sendikası personeli aileleriyle birlikte katıldılar. GÜRETAŞ LA VERİM 09

> ETKİNLİK Geleneksel GÜBRETAŞ iftarları Ramazan ayı boyunca düzenlenen geleneksel iftar davetleri, GÜBRETAŞ paydaşlarını buluşturmaya devam ediyor. Ana hissedarımız Tarım Kredi Kooperatifleri (TKK) Merkez Birliği nin yöneticileri ve çalışanlarına yönelik olarak Ankara da düzenlenen geleneksel iftar yemeği programı, 11 Temmuz 2013 tarihinde gerçekleştirildi. JW Marriott Otel de yapılan iftar programına Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı M. Mehdi Eker, TBMM Tarım Komisyonu Başkanı İbrahim Yiğit ve Tarım Komisyonu üyeleriyle diğer milletvekillerimizin yanı sıra Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Yönetim Kurulu Başkanı İlhami Teke ve yönetim kurulu üyeleri ile TKK Merkez Birliği Genel Müdürü ve GÜBRETAŞ Yönetim Kurulu Başkanı Abdullah Kutlu, GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta ve diğer yönetim kurulu üyeleri, genel müdür yardımcıları ve daire başkanları ile Merkez Birliği yönetici ve çalışanlarının aileleri katıldı. İftar yemeğinde konuşma yapan Bakan Mehdi Eker, konuşmasında GÜBRETAŞ ın Türkiye nin en büyük şirketlerinden birisi haline geldiğini vurguladı. GÜBRETAŞ ın İstanbul daki personeline ve paydaşlarına yönelik organize edilen iftar programı ise 12 Temmuz 2013 tarihinde Kandili Cemile Sultan Korusu nda gerçekleşti. İftar yemeğine GÜBRETAŞ yöneticileri ve çalışanların ailelerinin yanı sıra iştirak şirketlerinden yöneticiler ve tedarikçi firmalardan davetliler de katıldı. Genel Müdür Osman Balta, konuşmasında GÜBRETAŞ ın başarılarında ailenin her bir ferdinin rolü olduğunu belirterek çalışanlarımızın, iştiraklerimizin, tedarikçilerimizin ve onların arkasındaki aileleriyle bu başarılara ulaştık dedi. GÜBRETAŞ ın bir diğer iftar buluşması ise 19 Temmuz da Kocaeli nde düzenlendi. Sekapark taki Özsar Restoran da gerçekleşen programa, şirket yöneticileri ile Yarımca Tesisleri ndeki çalışanlar aileleriyle birlikte katıldı. Yaklaşık 450 kişilik katılımla gerçekleşen iftarın davetlileri, büyük GÜBRETAŞ ailesi olarak bir araya gelmiş olmaktan mutlu olduklarını dile getirdiler. 10

Umre ve İtalya yolcuları keyifli döndü Sıvı-toz ürün grubu için düzenlenen Damla Damla Bereket kampanyasından yurtdışı seyahati kazanan müşterilerimiz, umre ve İtalya turundan keyifli döndüler. 24 Haziran 2 Temmuz tarihleri arasında 8 gece 9 gün olarak gerçekleştirilen umre turunda katılımcılar Medine ve Mekke deki kutsal mekanlarda ibadetlerini ifa ettiler. Umreciler tur süresince Sevr ve Hira dağları, Uhud şehitliği, İki Kıbleli Mescit, Cenneti Mualla Mezarlığı, Arafat ve Müzdelife gibi birçok kutsal mekanı da ziyaret etme fırsatı buldu. İtalya seyahatine katılanlar ise 24-28 Haziran da gerçekleştirilen program çerçevesinde Napoli, Sorrento, Positano, Amalfi, Capri Adası, Pompei, başkent Roma ve Vatikan daki tarihi, kültürel ve turistik mekanları rehber eşliğinde gezdiler. GÜRETAŞ LA VERİM 11

> AÇIKGÖRÜŞ Prof. Dr. Yusuf KURUCU Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sitemleri Laboratuarı TARIMIN UZAKTAN ALGILAMA TEKNİĞİ İLE İZLENMESİ Etkili tarım politikaları geliştirmek ve sağlıklı gıda üretimi için tarımsal üretimin planlanması ve izlenmesi gerekmektedir. Ancak geniş alanlara yayılan ve çok çeşitli ürünlerden oluşan tarımsal üretimin izlenmesi kolay bir işlem değildir. Üstelik tarımsal üretimde ürün desenini ve verimliliği etkileyen pek çok parametre vardır. Tüm bu değişkenlerin coğrafi olarak izlenmesi ve karar vericilere sunulması için çok farklı yöntemler geliştirilmiştir. Başarı düzeyleri farklı olan geleneksel yöntemlerin dışında, günümüz uzay teknolojisinin bir ürünü olan Uzaktan Algılama Tekniği, gelişmiş ülkeler tarafından etkili olarak kullanılmaya başlanmıştır. Ülkemizin başarıyla ürettiği Göktürk 2 Uydusundan alınacak görüntüler de bu amaca hizmet edebilecek özelliklerdedir. 12

Uzaktan Algılama Tekniği, cisimlerle fiziksel temas sağlamadan, uydu yada uçak tarafından taşınan geliştirilmiş kameralar ile elde edilen görüntü veya fotoğraflarla tanımlanması çalışmalarıdır. Uzaktan algılama tekniği, başta tarım olmak üzere pek çok bilim dalı için vazgeçilmez bir araç konumundadır. Konusunu iyi bilen uzman kullanıcılar, hava fotoğrafları yada uydu görüntülerinden, çalışma alanına ait bilgileri ayrıntılı olarak üretebilirler. Ancak, uzaktan algılama tekniği ayrıntılı veri üretmek için tek başına yeterli değildir. Arazi çalışmaları ve gerekli laboratuar analizleri ile desteklenmelidir olayların don meydana gelen hasarların saptanmasında, su kirliliğinin belirlenmesinde, jeoloji, maden, kent ve yol planlama, denizcilik vb. konularda yoğun olarak kullanılmaktadır (Altınbaş vd. 2003). Cisimler doku ve konum özelliklerine göre güneş ışınlarını değişik dalga boylarında yansıtırlar ya da absorbe ederler. Özel platformlarla (uydu, uçak vb.) taşınabilen algılama düzenekleri ile yansıyan yada cisimler tarafından salınan enerji algılanabilmektedirler (Şekil 1). Bu yolla elde edilen verilerin bilgisayar ortamında değerlendirilmesi ile istenilen alan içerisindeki doğal öğelerin yerleri haritalanabilmektedir (Kurucu vd 2004). Uzaktan algılama tekniği kullanılan enerji kaynağına bağlı olara Aktif Uzaktan Algılama ve Pasif uzaktan Algılama tekniği olarak iki ayrı başlıkta çalışılmaktadır. Pasif uzaktan algılama tekniği, güneş enerjilerinin yeryüzüne ulaşması ve geri yansımasının kaydedilmesi temeline dayanmaktadır (Şekil 1). Aktif uzaktan algılama tekniği ise Uydu yada uçağa takılı sistemler tarafından üretilen mikro dalga boyundaki enerjinin yer yüzüne ulaşması ve geri saçılımın kaydedilmesi temeline dayanır. Pasif uzaktan algılama tekniği ile sadece gündüz ve bulutsuz hava koşullarında çalışılabilir ve algılama işlemi farklı fitleler ve lens sitemini içeren bir kamera tarafından yapılır. Aktif uzaktan algılama tekniğinde ise gece, gündüz veya her türlü hava koşullarında çalışılabilmektedir. RADAR olarak da bilinen aktif uzaktan algılama tekniğinde görüntü almak için bir kamera yerine farklı uzunluk ve şekillerdeki antenler kullanılmaktadır. Günümüzde RA- DAR uydu görüntüleri, başta toprak nemi, bitki örtüsü çeşitliliği, bitki örtüsü yoğunluğu ve kar örtüsünün su verimi, kalınlığı vb özellikleri olmak üzere tarımsal amaçlar için etkili olarak kullanılmaktadır. Yeryüzü objeleri güneşten gelen farklı dalga boyunda ışınları absorbe ederler ya da farklı ölçülerde yansıtırlar. Örneğin, bitkiler güneşten gelen enerjinin yeşil ve kızılötesi dalga boyunda olan bölümünü neredeyse tamamen yansıtırken diğer dalga bo- Şekil 1. Uzaktan algılama tekniğinde görüntü alma işlemi (Kurucu ve Balık, 2004) Araştırma dünyasında pek çok veri toplama yöntemi uygulanmaktadır. Bunlardan birisi olan uzaktan algılama tekniği, konusunu iyi bilen kullanıcıya, özellikle çok disiplinli çalışmalar ile gerçekleştirilen araştırmalarda çok yararlı bir araç şekline gelmiştir. Son yıllarda ise çok bantlı tarama düzenekleriyle algılanmış uydu görüntüleri özellikle toprak, orman, maki-funda, mer a, kültür bitkilerinin yeri, yüzölçümü, tarım ürünlerinin rekoltesinin belirlenmesinde, doğal Şekil 2. Yaprakların sağlık durumuna bağlı olarak kırmızı, yeşil, mavi ve yakın kızılötesi (NIR) enerjiyi yansıtma özellikleri GÜRETAŞ LA VERİM 13

> AÇIKGÖRÜŞ Şekil 3. Kızılötesi enerji ile RapidEye (543) Uydusundan Ağustos, 2012 tarihinde görüntülenmiş Germencik ilçesi (Aydın) tarım arazileri (Kaynak E.Ü.Z.F. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Uzaktan Algılama ve CBS Lab.). yundaki enerjileri ya bünyesinde kullanırlar yada yapraklarından geçerek zemine ulaşır ve çoğunlukla burada absorbe edilirler (Şekil 2). İnsan gözünün kızılötesi dalga boyundaki enerjiyi görme yeteneği yoktur. Bitkilerin yansıttığı enerjilerden yaklaşık 0.5 0.6 mikrometre dalga boyu aralığındaki yeşil enerjiyi görebilirler. İnsanların bitkileri yeşil olarak görmesinin nedeni de aslında bu prensibe dayanır. Uzaktan algılama tekniği insan gözünün göremediği başta kızılötesi ve diğer dalga boyundaki enerjiyi kaydederek ve bizler için görülebilir şekle getirme becerisiyle, objelerin birbirinden ayırt edilmesinde çok büyük bir avantaj sağlamaktadır. Örneğin geniş yapraklı fiziksel yapısı olan mısır bitkisi, yaprak içerisindeki hücre yapısı, hücrelerindeki sıvı içeriği, bitkinin kahve renkli tepe püskülü (erkek çiçekler) nedeniyle kızılötesi enerjiyi, küçük ama yoğun yapraklı pamuk bitkisine göre daha düşük oranlarda yansıtmaktadır. Bu nedenle kızılötesi enerjinin kullanıldığı uydu görüntülerde mısır bitkisi pamuğa göre daha koyu (düşük yansıma değeriyle) renkle görülmektedir. Bitkilerin belirlenmesi için en uygun görüntü alma zamanı onların toprağı en çok örttüğü ve yeşil olduğu zamandır. Örneğin, mısırın büyüme evresinde en yüksek toprağı örtme oranı ekiminden 8-10 hafta sonra oluşmaktadır. Daha sonra yapraklarında lekelenmeler başlamakta ve sonraki haftalarda da fizyolojik ömrünü tamamlayarak kurumaya başlamaktadır. Bu nedenle örneğin Ağustos ayında alınmış bir görüntüde 1. ve 2. ürün mısır yada hayvancılık için yetiştiriciliği yapılan 3. ürün mısır tarlaları birbirinden farklı görünmektedir (Şekil 3). Uzman kullanıcıların uydu görüntülerinden yararlanma düzeyi, arazi yapısını ve bölge tarımsal ürün desenini, üretilen bitkilerin ye- 14

Şekil 4. Çiftçi uygulamaları veya toprak özellikleri nedeniyle pamukta seyrek bitki çıkışlarının ya da kızarıklık olan tarlaların 2. ürün mısır ile birlikte RapidEye uydu görüntüsünde (543) görünümü (Söke, Aydın. Kaynak. E.Ü. Z.F. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Uzaktan Algılama ve CBS Lab.). tiştirilme takvimini bilmesine bağlı olarak artmaktadır. Uzaktan algılama tekniği bir araçtır, konusunu iyi bilen uzmanların elinde hayat bulmaktadır. Bitki büyümesini etkileyen parametreler, etki düzeylerine göre bitkilerin fizyolojik görünümlerinde farklılıklar yaratmaktadır. Bitki besin elementleri yetersizliklerine, hastalıklara veya çeşitli nedenlere bağlı olarak klorofil içeriğindeki ileri düzeyde azalmalar ve sararmalar, yanıklıklar, yaprakların dökülmesi, çiftçi uygulamaları yada toprak özelliklerine bağlı olarak düşük çimlenme oranı ve seyrek bitki çıkışı vb özellikler uydu görüntülerinden fark edilebilmektedir (Şekil 4). Böylece ürün gelişimi hakkında görüntülerden bilgiler elde edilirken aynı zamanda ürünlerin rekolte tahminleri hakkında da çok önemli veriler elde edilebilmektedir. Örneğin pamuk bitki örtüsü, sıra araları sık ve bitkinin gelişme özelliklerine göre toprağı çok örtüyorsa yüksek yansıtma değeriyle ve parlak sarı renkli görünürken, Şekil 5. Söke ovası pamuk ekili alanlarındaki değişimin uydu görüntüleri ile izlenmesi (Açık mavi renk boş toprağı, sarı tonları pamuk bitkisini göstermektedir. Kaynak. E.Ü. Z.F. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Uzaktan Algılama ve CBS Lab.). sıra araları seyrek ve zayıf gelişmiş ise daha düşük yansıtma değeriyle, daha koyu ve yeşil-turuncuya yakın renkleriyle kolayca sınıflandırılabilmektedir. Test alanları düzeyinde gerçekleştirilecek arazi çalışmaları ile çok geniş alanlarda ürün deseni ve gelişimlerinin izlenmesinin yanında, doğruluğu Şekil 6. Farklı yaşlardaki zeytin ağaçlarının Worldview2 uydu görüntüsünde (543) görünümleri (Gölmarmara, Manisa. Kaynak. E.Ü.Z.F. Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Bölümü Uzaktan Algılama ve CBS Lab.). çok yüksek bir şekilde ürün rekoltesi tahmin edilebilmektedir (Şekil 5). Ağaç ve ağaççık formundaki bitkiler de yaprak yoğunluğu ve şekline bağlı olarak bir birlerinden ayırt edilebilmektedir. Ağaç dokunun belirlenmesinde dikkate alınan temel kriterlerden birisi yaprağını dökme özellikleridir. Uydu görüntüsü alma zamanını belirleyen bu özellik, ağaçların belirlenmesindeki doğruluk oranını da yükseltmektedir. Örneğin Ulusal ve uluslar arası tarım politikamızda çok önemli bir yer tutan zeytin ağaç varlığının belirlenmesi için, kış aylarında çekimi yapılmış görüntü kullanımı, yaprağını döken bitkilerden ayırt edilmesinde büyük kazançlar sağlamaktadır. Bunun yanında ağaç taç yapısının şekli ve dikim sıklıklarındaki farklılıklar yine onların tanımlanmalarında çok önemli ipuçlarını oluşturmaktadır (Şekil 6). Kaynaklar Altınbaş, Ü., Kurucu, Y., Bolca, M., Esetlili M. T., Özden, N., Özen, F. ve Türk, T., 2003, Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemi Uygulamalı Temel Kursu Ders Notları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü, İzmir Kurucu Y., F. Balık, 2004. Ege Bölgesi Koşullarında Doğal ve Kültür Bitki Örtülerinin Haritalanması Amacıyla Mikrodalga (RADAR) Uydu Görüntülerinin Kullanılabilirliği Üzerine Bir Araştırma. Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu, Proje No; TOGTAK-2903 GÜRETAŞ LA VERİM 15

> ÜRÜNTANITIMI Süper Pancar Gübresi; dengeli beslemeye ekonomik çözüm Üreticilerimizin yüksek verimli ve üstün kaliteli ürünler yetiştirmesi için ürün portföyünü sürekli zenginleştiren GÜBRETAŞ, katı gübre grubuna beş yeni ürün daha ekledi. Bu ürünlerden Süper Pancar hem ekonomik olması hem de dengeli içeriği ile pancar üreticilerine avantaj sağlıyor. Şeker Pancarı nın tabandan bitki besin ihtiyacını karşılamak için formüle edilen Süper Pancar üreticilerle buluşuyor. Şeker pancarında yüksek verim hedefinin yanı sıra yüksek şeker miktarı da istenilen kriterler arasındadır. Klasik gübrelerden 15.15.15, DAP ve 20.20.0 nin besin içerikleri şeker pancarının ilk gelişim dönemi ihtiyaçlarını karşılayacak yeterlilikte değildir. Bitkiye özel gübre için AR-GE çalışmalarına devam eden Gübretaş, şeker pancarının bitki besin ihtiyacı ve şeker pancarı ekilen bölgelerin toprak analiz sonuçlarını dikkate alarak 13-18-15+2(MgO) desenini formüle etti. Süper Pancar markasıyla üreticilere sunulan gübre, şeker pancarının kullandığı bitki besin maddelerini dengeli olarak bünyesinde bulundurmaktadır. Yumrunun daha iri olması, polar miktarının artması ve uniform hasat olgunluğuna erişmesi için üretilen Süper Pancar gübresi makro bitki besin maddeleri içerisinde azot, fosfor ve potasyumun yanı sıra bitkinin en çok tükettiği elementlerden magnezyumu da içermektedir. Genellikle yumrulu bitkiler, diğer bitkilere oranla topraktan daha fazla magnezyum kaldırırlar. Magnezyum bitkinin su kullanım etkinliğini ve fosfor alımını artırır, yapraklara direnç kazandırarak soğuğa ve hastalıklara dayanım sağlar, sonuç olarak verimde ve polar miktarında artışına neden olur. 25.5.0 Yüksek Azot İçeriğiyle Dikkat Çekiyor Yeni ürünlerden 25.5.0 gübresi içerdiği yüksek azot içeriği sayesinde fosforca zengin topraklarda tercih edilebilecek özellikler taşıyor. Bünyesinde amonyum ve üre formunda azot olmasının yanı sıra fosfor da ihtiva etmesi, üreticiler için daha kaliteli ve bol ürün anlamına gelmektedir. Azot bitkinin temel yaşam kaynağı olmakla birlikte bitkinin 16

toprak üstü organlarının büyümesini sağlar. Fosfor ise temelde kök ve çiçek tomurcuğu verimliliğinde etkilidir. Gold Kompozeler Üreticilere Farklı Seçenekler Sunuyor Türkiye nin en zengin içerikli taban gübrelerini üreten GÜBRETAŞ, üreticilere tarla ve bahçe tarımında verim ve kaliteyi arttıracak seçenekler sunmaya devam ediyor. Bitkilerde kükürt (S), proteinlerin ve enzimlerin yapısında yer alır, karbonhidrat metabolizmasında etkilidir, yağ bitkilerinde yağ oranının artmasına sebep olurken tüm bitkilerde kalite ve verimde direk etkilidir. Üreticiler için altın değerinde öneme sahip kükürt içerikli, farklı gübre desenlerine sahip, üç katı gübre ürün portföyüne eklendi ve üreticilerle buluşuyor. Yeni gübreler sebze ve meyvelerde tat ve aromayı mükemmelleştirirken, ürünün raf ömrünü uzatarak pazar değerini arttırıyor. Gübrelerden birincisi, içerisinde makro besin maddeleri olan azot, fosfor ve potasyumu eşit oranlarda bulunduran %20 kükürt içerikli 15-15-15+20(SO3), ikincisi %15 azot, fosfor, potasyum, %20 kükürt ve %1 çinko içeren 15-15-15+20 (SO3)+Zn ve üçüncü olarak %15 azot ve fosfor, %10 potasyum, %20 kükürt ve %1 oranında çinko içeren 15-15-10+20 (SO3)+Zn ürünleridir. Bu gübreler pek çok tarımsal üründe verim ve kaliteyi arttırmak amaçlı kullanılabilmekte. Soğan, tahıllar, narenciye, bağ, muz, zeytin, kiraz, vişne, çilek, kayısı, nar, elma, armut, domates, hıyar, çeltik, tütün, ayçiçeği ve tüm baklagillerde yüksek verim elde edilmesini sağlıyor. Süper Ekin ve Ekin Gübreleri kazandırıyor GÜBRETAŞ ın bitkiye özel ürünlerinden Süper Ekin ve Ekin gübreleri için kooperatif ve bayilerine yönelik olarak düzenlediği kampanya beklentilerin üzerinde ilgi görüyor. 1 Haziran da başlayan ve her 300 ton alıma bir adet yurtdışı seyahati hediye edilen kampanya, her iki ürüne de talebi oldukça arttırdı. Henüz sezon başı olmasına karşın Süper Ekin ve Ekin gübrelerinde geçtiğimiz yılın satış rakamları geçildi. Kampanya yılsonuna kadar devam edecek. Süper Ekin ve Ekin gübreleri zengin içerikleriyle hububat bitkilerinin dengeli beslenmesini sağlayarak verim ve kalite artışı ile çiftçilerimizin de yüzünü güldürüyor. GÜBRE- TAŞ ülkemizde yıllardır süren yanlış gübreleme alışkanlıklarını değiştirmek için AR-GE çalışmaları yürütüyor. Bu çalışmalar ve bitkilerin besin istekleri dikkate alınarak bitkiye özel gübreler formüle ediliyor. GÜBRETAŞ ın özel ürünleri, bitkilere dengeli besleme sağlamasının yanında alternatif ürünlere göre daha ekonomik çözüm sunması nedeniyle çiftçilerin tercihi oluyor. GÜBRETAŞ ın çalışmalarını takdir eden çiftçiler, birkaç yıl gibi kısa bir sürede bitkiye özel ürünlere yoğun talep oluşturdu. GÜRETAŞ LA VERİM 17

> ÖDÜLKÜRSÜSÜ Faaliyet Raporuna ödül yağıyor! GÜBRETAŞ ın 2012 Faaliyet Raporu na, Amerikan İletişim Profesyonelleri Derneği (LACP) tarafından düzenlenen 2012 Vision Awards Yarışması nda ve Stevie Ödülleri olarak da adlandırılan International Business Awards da Gümüş Ödül ün sahibi oldu. Son yıllardaki istikrarlı büyümesiyle dikkat çeken GÜBRETAŞ, tasarım ve iletişim alanında en iyi uygulamaları belirlemek amacıyla Amerikan İletişim Profesyonelleri Derneği (LACP) tarafından düzenlenen uluslararası 2012 Vision Awards Yarışması nda Faaliyet Raporu yla kendi sektöründe Silver Award ödülünün sahibi oldu. Bu yıl LACP nin yarışmasına katılan 25 den fazla ülkeden yaklaşık 6 bin faaliyet raporu arasında kendi sektöründe Silver Award Ödülü ne layık görülen GÜBRETAŞ Faaliyet Raporu, aynı zamanda ülkeler kategorisinde Türkiye nin En İyi 20 Faaliyet Raporu arasında da yer aldı. Özellikle bu yılki çalışmanın kapağını çok beğenen LACP nin jüri üyeleri yorumlarında GÜBRETAŞ ın 2012 Faaliyet Raporu yla ilgili olarak, Kapak muhteşem bir ilk izlenim veriyor. Bir organik duygu etkisi oluşturuyor. Bu yayının materyallerinin mümkün olan en iyi etkiyi sağlayabilmek için büyük bir tutkuyla hazırlandığı açıkça görülüyor değerlendirmelerinde bulundular. Bu yılki faaliyet raporunun ikinci gümüş ödülünü veren, uluslararası ödül platformları arasında önemli bir yeri olan Stevie Ödülleri ne 50'den fazla ülkeden 3 binden fazla başvuru yapıldı. GÜBRETAŞ, geçtiğimiz yıl da LA- CP nin yarışmasında 2011 Faaliyet Raporu ile altın ödülün sahibi olmuştu. Faaliyet Raporu nun tasarımları, çok sayıda uluslararası tasarım ödülü kazanan Graffiti tarafından hazırlandı. Gümüş Madalya GÜBRETAŞ ın Kurumlar arası spor festivali Corporate Games 2013 de GÜBRETAŞ ı yüzme dalında Muhasebe Müdürü Önder Arı Bey temsil etti. 400 metre serbest stil müsabakasında GÜBRETAŞ a 2.liği kazandırdı. 18

GÜBRETAŞ, Yarımca Laboratuvarına gübre analizinde uluslararası serifika GÜBRETAŞ Ürün Geliştirme ve Kalite Müdürlüğü bünyesindeki Yarımca Laboratuvarı, Almanya Tarımsal Analitik ve Araştırma Enstitüleri Birliği tarafından Nisan-Temmuz 2013 döneminde uygulanan laboratuvarlar arası karşılaştırmalı çapraz test sonuçlarını başarıyla tamamlayarak VDLUFA Fertiliser Ring Test EU Q5/2013 sertifikasını aldı. Türkiye den sadece GÜBRETAŞ ve TSE nin katıldığı değerlendirme, ISO 17025 akreditasyonuna sahip deney laboratuvarları için önemli bir uygulama özelliğini taşıyor. Enstitü tarafından yapılan değerlendirmede, gübredeki toplam azot ve azotun farklı formları, fosfor, potasyum, magnezyum, kükürt, demir, çinko ve bor parametreleri test ediliyor. Enstitü tarafından yapılan değerlendirmeye GÜBRETAŞ ve TSE laboratuvarı dışında Almanya dan 19, diğer Avrupa ülkelerinden 18 olmak üzere toplam 39 kurum katıldı. Karşılaştırma testine ait sertifika ve sonuç raporuyla GÜBRETAŞ Yarımca Laboratuvarı, gübre analizlerindeki güvenilirliğini ve uluslararası standartlara uygunluğunu bir kez daha ortaya koymuş oldu. GÜRETAŞ LA VERİM 19

> ÇERÇEVE Fosforlu ürünlerde önemli bir tesis: ARYA PHOSPORIC JONOUB GÜBRETAŞ ın İran daki bağlı ortaklığı Razi Petrokimya nın bir iştiraki olan Arya Phosphoric Jonoub, 2003 yılında kuruldu ve Ocak 2010 da asit üretimine başladı. Fabrika SNC Lavalin Europe firması tarafından Prayon Ropel lisansı ile kuruldu. Fabrika 7. 420 m2 alanda Razi Petrokimya kompleksi içeresinde yer alan şirketin, ödenmiş sermayesi 106 milyar 848 milyon İran Riyali Tesis 125,000 m ton/yıl P2O5 nominal kapasiteye sahip. Arya şirketinin Temmuz 2012 tarihinde %87.5 hissesi Razi Petrokimya tarafından satın alındı. İran ın tek fosforik asit üreticisi Arya Phosphoric Jonoub Fabrikada üretilen %52-54 oranındaki fosforik asit başta gübre (DAP, MAP, TSP, ) olmak üzere hayvan yemi (DCP), deterjan, su arıtma, metal kaplama gibi pek çok sektörde kullanılıyor. Üretilen asitin tamamına yakın kısmını İran da DCP (Di kalsiyum fosfat) üreticilerine satılıyor. Bunun yanı sıra yeni pazar arayışları da devam ediyor. 20

Fosforik asitin ana hammaddesi olan fosfat kayası İran ve dış piyasalardan sağlanırken sülfürik asit ise Razi Petrokimya dan alınıyor. Tesis tam kapasiteyle çalıştığında yaklaşık 425,000 ton/yıl fosfat kayası ve 340,000 ton/- yıl sülfürik asit ihtiyacı olacak. Fabrika hammadde alım ve fosforik asit satışında deniz nakliyatını kullanma imkânına da sahip. Fabrika üç vardiya olmak üzere toplam 84 personel ile faaliyetlerini sürdürüyor. Raintrade de ilk 500 de Capital Dergisi nin Ağustos sayısında yayınlanan 500 Büyük Özel Şirket listesinde listeye ilk defa giren 42 şirket arasında bulunan Razi Petrokimya nın iştiraki olan Raintrade Dış Ticaret A.Ş., 846.097.179 TL lik cirosuyla 164. sırada yerini aldı. RAZİ PETROKİMYA BORCU ÖDENDİ GÜBRETAŞ ın liderlik ettiği konsorsiyumla 2008 de İran Özelleştirme İdaresi nden %48,88 i satın alınan Razi Petrokimya nın son taksidi ödendi. Cumhuriyet tarihinin en büyük yurtdışı sanayi yatırımı olan Razi Petrokimya nın 2008 den bu yana altı aylık periyotlarla ödenen borcu 19 Nisan 2013 itibariyle sona erdi. Görev Değişikliği Yönetim Kurulu üyelerimizden Hamdi Gönüllü, Tarım Kredi Kooperatifleri ndeki Krediler Daire Başkanlığı görevinden Tarım Kredi Kooperatifi İzmir Bölge Müdürlüğü görevine atanmıştır. Yeni görevinde başarılar dileriz. GÜRETAŞ LA VERİM 21

> SEKTÖRELBAKIŞ > Şükrü Kaya KÜRESEL GÜBRE SEKTÖRÜNÜN 2013 YILINDAKİ SEYRİ 22 Verim in önceki sayılarında 2012 yılına dair değerlendirmelerde bulunmuş ve azotlu gübrelerdeki dalgalanmalara ve fosfatlı gübreler ile kükürt ve potasyumdaki aşağı yönlü trende dikkat çekmiştik. 2013 yılının ilk sekiz ayını geride bırakırken, küresel gübre piyasalarında hemen hemen tüm gübre çeşitleri için aşağı yönlü bir görünüm ortaya çıktı. Fiyatlar özellikle son birkaç ayda hızla gerilerken, Üre, DAP ve kükürtte tam anlamıyla bir fiyat çöküşünden söz edilebilir. 2012 yılı sonlarında DAP, TSP ve kükürtteki gevşemeye karşın, azotlu gübreler nispeten güçlü bir seyir izlemişti. Ancak yukarıdaki grafikte görüleceği üzere, Ocak 2013 ten itibaren tüm gübreler uzun süreli bir gevşeme sürecine girdi. 8 Aydır devam eden bu süreçte, Üre gübresinin fiyatı 450 USD/MT FOB seviyelerinden 295 USD/MT FOB ye kadar inerken, Amonyum Nitrat 315 USD/MT FOB den 260 USD/MT FOB ye, Amonyum Sülfat 215 US- D/MT FOB den 134 USD/MT FOB ye kadar geriledi. Ancak Amonyum Nitrat ve Amonyum Sülfattaki düşüş Üredeki kadar sert değil. Bitki besin maddesi bazında karşılaştırıldığında her iki ürünün fiyatı Üreye kıyasla yüksek kalıyor. Ukrayna da bünyesinde 6 gübre fabrikası bulunduran NF Grubu nun, traderlar tarafından yapılan açığa bazı üre satışlarında fiyatların 285 US- D/MT FOB seviyesine kadar gerilediğinin görülmesi sonrasında, Eylül ayında tüm tesislerinde üre üretimini durduracağını, amonyum nitratta ise fiyatlar uygun olduğu müddetçe sadece iç pazara üretim yapacağını açıklaması, düşüşün üreticiler açısından nezaketini ortaya koyuyor. DAP gübresi ise 2012 yılından devraldığı düşüş sürecini sürdürerek 490 USD/MT FOB ye kadar gerilerken TSP de benzer bir seyir izledi. En sert düşüş ise 175 USD/MT FOB den 60 USD/MT FOB ye hızlı bir çöküş yaşayan kükürtte görüldü. 2012 yılında olduğu gibi 2013 yılında

da farklı bir seyir izleyen ürün amonyak oldu. Normalde Çin ve Hindistan daki gübre talebinin, üretiminin ve ithalatının azalması amonyak fiyatlarının gevşemesine neden olurdu. Ancak, yıl boyunca Trinidad, Körfez ve Mısır da yaşanan gaz kesintisi ve bakım, teknik sorun vb. nedenlerden kaynaklanan üretim duruşları ve amonyak fiyatlarının seyrini yüksek seviyelerde sürdürmesine yardımcı oldu. Körfez ve Karadeniz menşeli amonyak 430-440USD/MT FOB seviyelerinde müşteri bulmaya devam ediyor. Bitki besin maddesi bazında değerlendirildiğinde, amonyak fiyatı üre ve diğer azotlu gübrelere kıyasla oldukça yüksek. Ancak Eylül de de rahat görünen amonyak tedarikçilerini 2-Ağustos-2012 16-Ağustos-2012 30-Ağustos-2012 13-Eylül-2012 27-Ekim-2012 18-Ekim-2012 25-Ekim-2012 8-Kasım-2012 22-Kasım-2012 6-Aralık-2012 20-Aralık-2012 3-Ocak-2013 17-Ocak-2013 31-Ocak-2013 14-Şubat-2013 28-Şubat-2013 14-Mart-2013 28-Mart-2013 11-Nisan-2013 25-Nisan-2013 19-Mayıs-2013 23-Mayıs-2013 6-Haziran-2013 20-Haziran-2013 4-Temmuz-2013 18-Temmuz-2013 1-Ağustos-2013 15-Ağustos-2013 Grafik: Gübre Fiyatlarının Son Bir Yıldaki Seyri (Ağu 2012-Ağu 2013, USD/MT FOB) GÜRETAŞ LA VERİM 23

> SEKTÖRELBAKIŞ DAP ÜRE A. NİTRAT A. SÜLFAT KÜKÜRT TSP 9-Ağustos-2012 598 385 260 195 175 485 23-Ağustos-2012 598 382 265 200 175 485 6-Eylül-2012 597 384 272 225 175 485 20-Eylül-2012 595 402 280 235 180 485 4-Ekim-2012 595 390 315 240 180 485 18-Ekim-2012 585 412 330 220 165 475 1-Kasım-2012 585 385 305 200 155 455 15-Kasım-2012 585 370 293 200 155 455 29-Kasım-2012 575 387 295 200 145 435 13-Aralık-2012 550 385 315 205 140 435 27-Aralık-2012 550 377 315 215 140 435 10-Ocak-2013 540 395 318 210 140 435 24-Ocak-2013 525 405 323 212 140 435 7-Şubat-2013 515 445 350 225 140 435 21-Şubat-2013 515 410 360 225 140 435 7-Mart-2013 530 410 360 212 140 435 21-Mart-2013 530 385 350 210 140 435 4-Nisan-2013 550 375 340 210 140 435 18-Nisan-2013 530 365 300 192 140 435 2-Mayıs-2013 520 352 285 185 140 425 16-Mayıs-2013 520 352 255 170 135 415 30-Mayıs-2013 520 345 255 166 125 415 13-Haziran-2013 515 320 255 150 120 433 27-Haziran-2013 515 318 262 142 90 433 11-Temmuz-2013 500 323 265 148 60 400 25-Temmuz-2013 490 331 272 140 55 400 8-Ağustos-2013 490 325 272 133 55 390 22-Ağustos-2013 490 295 260 134 60 390 Grafik: Gübre Fiyatlarının Son Bir Yıldaki Seyri (Ağu 2012-Ağu 2013, USD/MT FOB) Ekim den itibaren neyin beklediği belirsiz. Fosfatlı gübrelerde grafikte baz aldığımız Tunus gösterge fiyatı 490 US- D/MT FOB olarak görülse de, diğer bölgelerde fiyatlar çok daha düşük seyrediyor. Hatta Tampa fiyat seviyesi 430 USD/MT FOB'ye kadar düşmüş durumda. Halihazırda devam eden fiyat düşüşlerinin nedeni olarak Hindistan rupisinin ciddi orandaki değer kaybı, ABD'nin sezon dışında olması, Latin Amerika DAP talebinin çok yavaş olması, Brezilya'nın 1. yarıdaki kuvvetli alımlarının yeni talebi geciktirmesi ve küresel DAP/MAP arzının fazlalığı gösteriliyor. Aslında bu faktörlerden belki de en önemlisi arz fazlası. Hatta 2013 yılında tüm gübrelerde kendini gösteren düşüş trendinin temel sebebinin talepteki sıkıntılardan çok arzdaki artışın olduğu belirtiliyor. Örneğin DAP için, Suudi Arabistan daki Ma aden tesisinin devreye girmesi piyasaya 3 milyon ton civarında yeni ürün arz edilmesi anlamını taşıyor. Çin in de uzun süreden beri devam edegelen yatırımlarıyla ciddi bir kapasite artışı yaşadığı biliniyor. Ürede ise Katarlı Qafco nun 2012 yılında devreye giren 1,5 milyon tonluk kapasite artışına ek olarak, bu yıl içinde Cezayir de devreye girmesi beklenen 1,2 milyon tonluk yeni kapasite ve Çin in iki yılda 6,7 milyon tona ulaşması beklenen ilave kapasitesi talepte beklenen artışın ötesinde bir arz artışına neden olacak. Bu gelişmelere ek olarak Kuzey Amerika da ve Çin de yeni kapasite yatırımlarının devam ettiğini, Afrika da ise petrol ve doğalgaz yatırımları sonrasında bu ülkelerin de gübre yatırımlarına girmek için fizibilite çalışmaları başlattığına dikkat çekmek gerekiyor. Öyle görünüyor ki; 2013 ve sonrasında gübre fiyatlarının seyrine arzdaki gelişmeler damga vuracak. Planlanan yatırımların devreye girmeye devam etmesi, fiyatta büyük oranlı bir geri sıçrama ihtimalini azaltıyor. Gübre fiyatlarının yön değiştirip ciddi bir artış rotasına girmesi için için kapasite kullanımında sorunlar yaşanması, veya üreticilerin maliyet nedeniyle zorunlu veya isteğe bağlı üretim kesintilerine gitmesi, veya gıda fiyatlarındaki yükselme ve bununla bağlantılı olarak gübre talebinde ciddi artış gerçekleşmesi gibi faktörlerin devreye girmesi gerekecek. Takvim veya coğrafya kaynaklı lokal etkiler nedeniyle kısmi dalgalanmaların yaşanması her zaman mümkün. Ancak bunun uzun vadeli bir artış trendine dönüşmesi için arzdaki artışı etkisiz bırakacak faktörlerin devreye girmesi gerekiyor. 24

> EĞİTİM Bitki Besleme ve Gübreleme Eğitimi GÜBRETAŞ, Kocaeli nde The Green Park Kartepe Otel de şirketin farklı departmanlarından yaklaşık 100 kişinin katılımıyla Bitki Besleme ve Gübreleme Eğitimi Programı nı gerçekleştirdi. Bilinçli tarımın yaygınlaşması amacıyla tarım uzmanları ve çiftçilere yönelik gerçekleştirdiği eğitim toplantılarıyla sektörde dikkat çeken GÜB- RETAŞ, kurumiçi eğitim kapsamında Bitki Besleme ve Gübreleme Eğitimi etkinliğini 20-21 Haziran tarihleri arasındaki Kocaeli nde yaptı. Kartepe deki The Green Park Otel de gerçekleştirilen Bitki Besleme ve Gübreleme Eğitimi etkinliğinin açılış konuşmasını GÜBRETAŞ Genel Müdürü Osman Balta yaptı. Şirketin farklı departmanlarından yaklaşık 100 kişinin katıldığı eğitim programına GÜBRETAŞ Genel Müdür Yardımcıları Tahir Okutan, İsmail Babacan ve Yakup Güler de katıldı. Eğitim seminerinde Ürün Geliştirme ve Kalite Müdürü Muharrem Akyıldız Gübreler ve Bitki Besleme, GÜBRETAŞ bünyesindeki ziraat yüksek mühendislerinden Hasan Altaş Sıvı ve Toz Gübreler, Yarımca Toprak Analiz Laboratuvar Şefi Dr. Hasan Taşova Toprak Analizi, Ürün Geliştirme ve Kalite Müdürlüğü nden Derya Ulusoy Türkyılmaz Tarımda Kullanılan Kimyevi Gübrelere Dair Yönetmelik ve Kimyevi Gübre Denetim Yönetmeliği, Hammadde ve Emtia Ticaret Müdürü Kürşat Akın ise Hammadde ve Kimyevi Gübrelerde Tedarik Süreçleri konularında sunumlar yaptı. Daha sonra Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Nesrin Atasan Yıldız tarafından bitki besleme ve gübre teknikleriyle ilgili bir seminer verildi. İki günlük eğitim programının sonunda katılımcılara sertifikaları dağıtıldı. GÜRETAŞ LA VERİM 25

> BAŞARILIBAYİLERİMİZ Viranşehir Tarım Kredi Kooperatifi yetkilisi İsa Kemah: rekabet gücümüz; GÜBRETAŞ Bu sayımızda 2012 verilerine göre en yüksek satış yapan Viranşehir Tarım Kredi Kooperatifi ni ziyaret ettik, Ziraat Mühendisi İsa Kemah Bey le GÜBRETAŞ, bölgedeki tarım ve satışlar hakkında konuştuk. Viranşehir Tarım Kredi Kooperatifi (TKK) 2009 yılından bu yana aktif olarak faaliyetlerine devam ediyor. Viranşehir TKK; Ziraat Mühendisi İsa Kemah, Müdür Yardımcısı Zeynal Konuker, İbrahim Halil Mutlu ve Ahmet Yumuşak olmak üzere dört kişilik kadrosuyla 2012 yılının en yüksek satışını yapan kooperatifi oldu. Bu başarının ardından emekli olan Müdür Yardımcısı Zeynel Bey den sonra kooperatif üç kişi olarak çalışmalarına devam 26 ediyor. Viranşehir Tarım Kredi Kooperatifi nin Müdürü İsa Bey, 1980 yılında şimdi hizmet ettiği topraklarda doğmuş. Üniversite eğitiminin ardından 2008 yılında Tarım Kredi Kooperatifi ailesine katılmış. 2009 da ise şimdiki görev yerine atanmış. Şanlıurfa ya bağlı Viranşehir ilçesinde 900 bin dönüme yakın sulanabilir arazi mevcut. Bu bölgede ağırlıklı olarak hububat, pamuk ve mısır yetiştiriliyor. 50 ye yakın zirai ilaç bayisinin olduğu bölgede rekabetin çok yüksek olduğunu dile getiren İsa Bey, GÜBRE- TAŞ ın ürün kalitesi ve hizmet memnuniyeti tercih sebebi. Yani rekabet gücümüz GÜBRETAŞ dedi. Viranşehir Tarım Kredi Kooperatifi ne bağlı 27 köy ve 290 aktif üye bulunmakta. 2012 verilerine göre 8.651.481,00 TL lik satışla yıl birincisi olan Viranşehir TKK nın Ağustos ayı itibariyle satışları 5.893.338,00 TL. İsa Bey, Başarımız üçlü sacayağı gibi; biri Tarım Kredi Kooperatifleri ise, diğeri GÜBRETAŞ ve biz çalışanlar diye başarılarındaki önemli unsurları da bizimle paylaştı.

Ak Tarım Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Akkuş: GÜBRETAŞ ailesinin ferdi olmak bizi onurlandırıyor Günün her saati içtiğimiz çaya GÜBRETAŞ kalitesini katan keyifli çaylarımızda emeği olan Ak Tarım la buluştuk bu sayımızda. Ak Tarım bayiler arasında en yüksek satış payına sahip şampiyon bayimiz. Başarının sırrını öğrenmek için Akkuş Ak Tarım Gübre Çay San. Tic. Ltd. Şti. Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Akkuş ile görüştük. Ak Tarım ı daha yakından tanıdık. Şirket 1970 yılında Rize de Akkuş Giyim Sanayi olarak doğdu. 1989 yılında Türkiye Zirai Donatım Kurumu nun ilk özel bayiliğini alarak gübre sektörüne girdi. Şirket kurucusu Mustafa Akkuş ve oğulları İsmail, İbrahim ve Adem kardeşlerin ortaklığıyla 1992 yılında GÜBRETAŞ la tanışan şirket kurumsallaşma da bir adım daha atarak bölgenin ana gelir kaynağı çaya yöneldi. 2005 de Akkuş Ak Tarım Gübre Çay San. Tic. Ltd. Şti. ismiyle sınırsız hizmet politikasını benimsedi. Şirket; müşteri memnuniyetini, sürekli gelişmeyi, kaliteyi, ekip çalışmasını, sosyal sorumluluğu, profesyonel yönetim anlayışını teknolojik gelişmelerle uygunluğu ve paylaşımı esas alan bir anlayışla sektöründe liderliği ve sektöre yön vermeyi vizyon edinmiş. Bu vizyon çerçevesinde müşterisine, çalışanına ve ülkesine değer katan örnek bir kuruluş olma gayretiyle faaliyetlerini sürdürüyor. Tarladaki yaş çay gübrelemesinden üretimine, pazarlamasından satışına kadar her safhada entegre olan şirket, kendi bünyesinde kurmuş olduğu çay üretim fabrikasıyla birlikte toplamda 297 kişi ile hizmet veriyor. Kuruluşunda 30 bin TL olan sermaye, 2 milyon TL ye yükselen Ak Tarım ın cirosu ise 4.5 milyon TL. GÜBRETAŞ özel bayileri arasında en yüksek satış yapan şirketi ünvanının da sahibi. 700 bin dönümlük arazide 200 bin çiftçinin çalıştığı bölge, Türkiye nin çay ihtiyacını karşılıyor. Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Akkuş, GÜBRETAŞ sevdamız 1992 yılında başladı. Etkili ve yetkili bölge müdürlerinin yanı sıra kaliteli ürün grubuyla GÜBRETAŞ ailesinin bir ferdi olmak bizi onurlandırıyor dedi. Akkuş, 2012 yılında aldıkları kimyevi gübre Türkiye satış birinciliğinin kendilerini ve ekibini motive ettiğini gelecek yıllarda GÜBRETAŞ ailesinde daha büyük başarılara imza atacaklarını vurguladı. > Ak Tarım çalışanları GÜRETAŞ LA VERİM 27