kpss eğitim bilimleri Ö ĞRENCİNİN D ERS D EFTERİ REHBERLİK - ve ÖZEL EGİTİM Kolay oku Editör: Savaş Doğan Yazar: Ferdi Kaya Hızlı düşün Kalıcı öğren
EDİTÖR: Savaş Doğan YAZAR: Ferdi Kaya ÖĞRENCİNİN DERS DEFTERİ REHBERLİK VE ÖZEL EĞİTİM ISBN 978-605-364-710-2 Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. Pegem Akademi Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. 2. Baskı Yayın-Proje Yönetmeni: Demet Tamer Dizgi-Grafik Tasarım: Gülnur Öcalan Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı Baskı: Ayrıntı Basım Yayın ve Matbaacılık Ltd. Şti. İvedik Organize Sanayi 28. Cadde 770. Sokak No: 105/A Yenimahalle / ANKARA (0312 394 55 90) Yayıncı Sertifika No: 14749 Matbaa Sertifika No: 13987 İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi 0312 430 67 50-430 67 51 Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60 Dağıtım: 0312 434 54 24-434 54 08 Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38 Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60 İnternet: www.pegem.net E-ileti: pegem@pegem.net
İÇİNDEKİLER Rehberlik ve Özel Eğitim Çağdaş Eğitim Anlayışı ve Rehberlik Hizmetleri...1 Özel Eğitim Hizmetleri...20 Rehberlikte Hizmet Alanları...30 Rehberlik Türleri...39 Bireyi Tanıma Teknikleri...64 Psikolojik Danışma Kuramları...92 Öğretmen-Öğrenci İletişimi...105 Rehberlikte Örgütlenme Sistemi...112 Kaynakça...121
1. BÖLÜM Çağdaş Eğitim Anlayışı ve Rehberlik Hizmetleri Çağdaş anlayışa göre eğitimin genel amacı: Bedensel ve psikolojik olarak sağlıklı, topluma etkin bir şekilde uyabilen bireyler yetiştirmektir. Diğer bir deyişle: Çevresel koşulları sorgulamadan topluma uyum sağlamak yerine toplumu ileri götürebilecek, geliştirebilecek değişimleri de sağlayabilecek bireyler yetiştirmektir. Geleneksel
Öğrencinin Ders Defteri 2
3 Öğrenci Kişilik Hizmetleri Sağlık Hizmetleri Öğrencilerin çeşitli sağlık sorunları yaşamaması ve yaşanan sağlık problemlerinin giderilmesi amacıyla yürütülen çalışmalardır. Örnek: C Yükseköğretim kurumlarında mediko sosyal birimlerinde yapılan çalışmalar C Okullarda revir adı verilen birimlerde yapılan çalışmalar C Sağlık taramaları Sosyal Yardım Hizmetleri Öğrencilerin burs, kredi, barınma, beslenme, ulaşım gibi çeşitli ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik hizmetlerdir. Örnek: C Ders kitaplarının ücretsiz dağıtılması C Burs ve kredi hizmetleri C Taşımalı eğitim gibi uygulamalar Rehberlik Hizmetleri Rehberlik hizmetleri kapsamında sunulan hizmetler, hizmet alanları başlığında sınıflandırılmaktadır. Rehberlik hizmetleri kapsamında yer alan hizmet alanları: $ Bireyi tanıma $ Psikolojik danışma $ Oryantasyon $ Bilgi toplama ve yayma $ Yöneltme - yerleştirme $ İzleme $ Sevk $ Araştırma değerlendirme $ Müşavirlik $ Çevre ve veli ile ilişkiler $ Program Hazırlama ve Geliştirme Öğrencinin Ders Defteri
4 Bu hizmetlerden bir kısmı öğrenciye doğrudan ulaşırken bir kısmı da öğrenciye dolaylı olarak ulaşmaktadır Pür t D kka.sosyal Kültürel Hizmetler Öğrencilerin boş zamanlarını değerlendirebilmesi, rahatlaması, kendisini geliştirebilmesi amacıyla yürütülen sosyal, kültürel, sanatsal, sportif etkinlikleri içerir. Örne k: C Okullarda düzenlenen bahar şenlikleri C İl içi veya il dışı gezi faaliyetleri C Okul içi sportif yarışmalar Özel Eğitim ve Özel Yetiştirme Hizmetleri Akranlarına göre öğrenme güçlüğü çeken, herhangi bir engele sahip bireylere yönelik çalışmalardır. Özel Eğitim: Örne k: C Otistik, üstün zekâlı veya üstün yetenekli bireylere yönelik uygulamalar C Zihinsel engele sahip, öğrenme güçlüğü çeken, otistik veya üstün zekâya sahip öğrencilere yönelik uygulamalar C Kaynaştırma eğitimi uygulamaları bu kapsamda değerlendirilir. Pür t D kka Özel Yetiştirme: Örne k: Öğrencilerin özel eğitime ihtiyacı olup olmaması durumu ancak belirli merkezlerde (RAM, hastaneler) ve uzmanlar tarafından yapılan incelemeler sonucunda anlaşılmaktadır. Okullarda görev yapan personelin bu noktada yapması gereken, öğrencileri ilgili kurumlara yönlendirmedir. (Bu noktaya ilişkin 2012 KPSS de soru sorulmuştur.) Özel bir becerisi olan bireylerin bu niteliklerini geliştirmeye yönelik uygulamalardır. C Sınavlara hazırlık amacıyla düzenlenen kurslar, etütler ile başarısızlığı gidermeye yönelik yetiştirme hizmetleri C Matematik olimpiyatlarına, beden eğitimi sınavlarına öğrenci hazırlama C Üniversite sınavlarına hazırlama amaçlı bir grup öğrenciye yardımcı olma Öğrencinin Ders Defteri
5 Kayıt - Kabul Hizmetleri Öğrencilerin okula kabulü, kayıt işlemlerinin yapılması, devamsızlık ve başarı durumlarının takip edilmesi ile ilgili uygulamaları içerir. Örnek: Resmî veya özel eğitim öğretim kurumlarında öğrenci işleri olarak adlandırılan birimlerin yapmış olduğu çalışmalar Rehberlik ve Psikolojik - Öğrencinin Ders Defteri