BASIN BÜLTENİ TRABZON DA YAŞAM KALİTESİNİ GELİŞTİRME VE MODELLEME PROJESİ

1 BASIN BÜLTENİ TRABZON DA YAŞAM KALİTESİNİ GELİŞTİRME VE MODELLEME PROJESİ 04 MART 2014 SALI 11.00 TRABZON GAZETECİLER CEMİYETİ TRABZON

2 BASIN BÜLTENİ BİLGİ NOTU Doğu Karadeniz Kalkınma Ajansı nın desteklediği Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü nde yürütülen Trabzon da Yaşam Kalitesini Geliştirme ve Modelleme Projesi nin sonuçları açıklandı. Karadeniz Teknik Üniversitesi nden Prof.Dr. Ahmet ULUSOY un koordinatörlüğünde, İstanbul Üniversitesi nden Doç.Dr. Murat ŞEKER in akademik danışmanlığında yürütülen projede yaşam kalitesi ile ilgili, Trabzon da 18 ilçeye ait 7 farklı alanda 200 ü geçen veri toplandı. Toplanan tüm veriler www.trabzondayasam.com adresinde yer alan Trabzon Yaşam Kalitesi Veritabanı nda tüm kullanıcılara açık bir şekilde yayınlandı. Veritabanı kullanılarak Trabzon da 18 ilçeye ait Yaşam Kalitesi Haritaları çıkartıldı. Yapılan analizler sonucunda Trabzon Yaşam Kalitesi Endeksi hesaplanarak ilçeler arasında sıralama yapıldı. o Trabzon da ilçeler arasında yapılan yaşam kalitesi endeksinde ilk sırada Merkez ilçe yer alırken; Akçaabat ikinci, Yomra üçüncü, Beşikdüzü dördüncü sırada geldi. Listenin sonunda ise Köprübaşı, Hayrat ve Dernekpazarı sıralandı. o Demografik yapı endeksinde Merkez ilçe, Beşikdüzü ve Sürmene ilk sıraları; Çaykara, Hoyrat ve Şalpazarı ise son sıraları paylaştı. o Eğitim endeksinde ilk sıralarda Merkez ilçe, Beşikdüzü ve Akçaabat; son sıralarda ise Köprübaşı, Hoyrat ve Şalpazarı yer aldı. o Sağlık endeksinde Yomra, Merkez ilçe ve Çaykara listenin başında iken; Arsin, Beşikdüzü ve Hayrat listenin sonunda sıralandı. o Sosyal yaşam endeksinde Merkez ilçe, Akçaabat ve Yomra ilk sıralarda, Köprübaşı, Hayrat ve Dernekpazarı son sıralarda yer aldı. o Düzköy, Hayrat ve Yomra güvenlik endeksinde öne çıkarken; Merkez ilçe, Sürmene ve Dernekpazarı güvenlik endeksinde sonlarda konumlandı. o Merkez ilçe, Akçaabat ve Yomra çevre ve altyapı endeksinde ilk sıralarda; Köprübaşı, Tonya ve Hayrat ise son sıralarda yer aldı. o Ekonomik yapı açısından ise ilk sıralarda Merkez ilçe, Akçaabat ve Arsin gelirken; Şalpazarı, Dernekpazarı ve Çarşıbaşı son sıralardadır.

Proje kapsamında Trabzon da 18 ilçe düzeyinde toplam 1.500 hanehalkı anketi yapıldı. Ankette aile yaşamı ve konut, iş hayatı, sağlık, güvenlik ve kentsel memnuniyet alanında katılımcılara sorular yöneltildi. o Trabzon da yaşayanların konutlarıyla ilgili yaşadıkları en önemli sorun elektrik kesintileri olarak saptandı. Bunu komşulardan ve sokaktan gelen gürültü izledi. o Genel olarak stresli bir iş hayatı yaşadığını ifade eden Trabzonlular, çalışma arkadaşları ve ortamlarından memnun iken, ücret ve ücret dışı imkânlardan memnuniyetsizliklerini belirtti. o Çalışanların yaklaşık %40 ı zaman zaman eve iş getirdiğini ifade ederken, yarıya yakını ise ailevi sorumlulukları nedeniyle işlerine konsantre olamadığını söyledi. o Sağlık alanında alınan hizmetlerden memnuniyet duyulsa da; temizlik/hijyen konusunda ve sağlık çalışanlarının hastalarla yeterince ilgilenmesi hususunda memnuniyetsizlik gözlenmektedir. o Güvenlik alanında da genel bir memnuniyetten söz edilebilirken; memnuniyetin düşük olduğu alan polisin olaylara müdahale hızıyla ilgilidir. o Trabzonluların %21 i akrabaların ya da tanıdıkların yanında kalmadan yılda 1 haftalık bir tatil yapamadığını ifade etti. o Araştırmada Trabzon un en önemli sorunu işsizlik olarak saptandı. İşsizliği, trafik ve hava kirliliği izledi. Sorunlar gruplandırıldığında ekonomi, çevre ve hava kirliliği ve kent içi ulaşım sorunları öne çıktı. o Kamu hizmetlerinden duyulan memnuniyet düzeyi 25 farklı kategoride incelendi. Sonuçlara göre orta düzeyin üstünde memnuniyet duyulan alanların başında muhtarlardan alınan hizmetler, yolların bakımı ve kar temizliği vb. hizmetler geldi. o Memnuniyet düzeyinin en düşük olduğu hizmet alanların başında ise yoksullara yönelik hizmetler, mesleki beceri geliştirme ve iş bulma hizmetleri ve kadınlara yönelik hizmetler geldi. Ayrıca yeşil alan, zabıta, toplu taşıma, yol/kaldırım ve trafik hizmetleri de memnuniyet düzeyinin düşük seyrettiği hizmet alanları olarak saptandı. o Trafik kurallarına uymama ve çevreyi kirletme Trabzonluların en fazla şikayet ettikleri konuların başında geldi. o Trabzonlular, çevrelerinde yaşayanların çocuklarının başarıları ve ahlaklarına önem verirken; etnik kökenlerine fazla önem vermediklerini ifade ettiler. o Trabzon da yaşamaktan duyulan memnuniyet düzeyi, 5 üzerinden 4,29 gibi yüksek bir oranla ortaya çıktı. o Trabzonlular, evliliklerinden ve manevi hayatlarından yüksek düzeyde; eğitimlerinden ve hayat standartlarından ise düşük düzeyde memnun olduklarını belirtti. 3 Projenin tüm ayrıntıları ve Trabzon Yaşam Kalitesi Veritabanı www.trabzondayasam.com adresinde kamuoyu ile paylaşıldı.

4 Proje Ekibi Prof.Dr. Ahmet ULUSOY Karadeniz Teknik Üniversitesi Proje Koordinatörü Doç.Dr. Murat ŞEKER İstanbul Üniversitesi Akademik Danışman Ar.Gör. Oğuzhan ASLANTÜRK Karadeniz Teknik Üniversitesi Araştırmacı Ar.Gör. Hakan BEKTAŞ İstanbul Üniversitesi Araştırmacı İletişim Tel: 0 462 377 33 17 0 462 377 32 36 Faks: 0 462 325 32 10 E-posta: Adres: sosbilen@ktu.edu.tr KTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Kanuni Kampüsü 61080 Merkez / Trabzon www.trabzondayasam.com

5 TRABZON DA YAŞAM KALİTESİ ARAŞTIRMASI HANEHALKI ANKETİ Araştırmanın Yöntemi 10 Ocak 10 Şubat 2014 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Trabzon da 18 ilçede toplam 1.500 hanehalkı anketi yapıldı. Örneklem yöntemi olarak tabakalı, rastsal, küme örneklemesi seçildi. %95 güven düzeyinde hata marjı ±2 dir.

6 ARAŞTIRMA BULGULARI Çalışmanın bu bölümünde öncelikle araştırmanın demografik yapısı cinsiyet, yaş, eğitim, meslek ve gelir gibi göstergelerle ortaya konulacaktır. Özellikle alan sorularının demografik yapı dağılımında açıklanmasında bu verilerden faydalanılacaktır. Araştırmanın demografik yapısının belirtilmesinin ardından alan sorularının analizine geçilecektir. Bu kısımda alan soruları hem frekans hem de çapraz analizlerle irdelenecek, ayrıca Trabzon merkez ilçe bazında değerlendirmelere yer verilecektir. DEMOGRAFİK YAPI Araştırmaya katılanların %85,6 sı erkek, %14,4 ü kadındır. Türkiye de yapılan sosyal araştırmalarda genellikle kadın-erkek deneklerin oranı birbirine yakın seyrederken, bu araştırmada hanehalkı anketi uygulandığından, hane reisi ile görüşme yapılmıştır. Dolayısıyla anket yapılanlar arasında erkeklerin oranı yüksek düzeydedir. Deneklerin eğitim durumları incelendiğinde en büyük kesimin lise (%37,6) ve üniversite (%38,6) mezunlarından oluştuğu gözlenmektedir. Lise altı mezun olanların toplam oranı ise %23,8 dir. Örneklemin yaş dağılımı büyük bir oranda 25-54 yaş aralığında yoğunlaşmıştır. Bu aralığa giren deneklerin oranı %75,4 dür. Araştırmaya katılanlar meslek dağılımı açısından bakıldığında, işçilerin (kamu ve özel kesimde çalışanların toplamı) %22,5, kamuda ve özelde çalışan memurların %21,7, küçük ve orta ticaret erbabı, esnafın %20,4, emeklilerin ise %15,4 oranla temsil edildiği gözlenmektedir. Araştırmaya katılanların hane halkı gelir durumları incelendiğinde, 1.501-2.000 TL arası gelir elde edenlerin toplam %25,6 oranla en fazla pay aldığı gözlenmektedir. Aylık geliri 1.001-1.500 TL arasında olanların oranı %21,2; 2001-3.000 TL arası olanların oranı ise %20,9 dur. Geliri 1.000 TL nin altında olanlar %13,3 oranına sahip iken, aylık geliri 3.000 TL yi geçenler %19,1 lik paya sahiptir. Deneklerin gelir durumlarını sübjektif ifadelerle tanımlamalarını, kademeli bir gelir skalası olarak; - Geçinecek kadar kazanmıyorum - Geçinecek kadar kazanıyorum - Tasarruf yapabiliyorum - Lüks tüketim mallarını alabiliyorum - İstediğim herşeyi alabilecek durumdayım; şeklinde yapmaları istenmiştir. Buna göre deneklerin %17,8 i geçinemediğini, %61,6 sı ise geçinecek kadar kazanabildiğini ifade etmiştir. Tasarruf yapabildiğini belirtenlerin oranı %12,2 iken, lüks tüketim malları ve istediği herşeyi alabilecek durumda olanlar %8,4 oranına sahiptirler.

7 Tablo 1. Araştırmanın Demografik Yapısı Cinsiyet Erkek 85,6 Kadın 14,4 Yaş 18-24 yaş arası 4,6 25-39 yaş arası 28,9 40-54 yaş arası 45,6 55 yaş ve üstü 20,8 Eğitim Okur-yazar değil 1,3 Okur-yazar 0,6 İlkokul 11,0 Ortaokul/ilköğretim 10,9 Lise 37,6 Üniversite ve üstü 38,6 Meslek Kendi hesabına çalışan, uzmanlık gerektiren meslekler 1,6 Maaş karşılığı çalışan, uzmanlık gerektiren meslekler 4,3 Kamu/Özel sektörde memur 21,7 Kamu/Özel sektörde işçi 22,5 Küçük-orta ticaret, esnaf, serbest meslek 20,4 Büyük ölçekli ticaret, işveren 3,4 Kamu/Özel sektörde ücretli yönetici 1,4 Emekli 15,4 Öğrenci 3,0 İşsiz 1,8 Ev hanımı 3,5 Tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar 0,4 Sporcu, sanatçı 0,4 Gelir 0-500 TL 3,0 501-1.000 TL 10,3 1.001-1.500 TL 21,2 1.501-2.000 TL 25,6 2.001-3.000 TL 20,9 3.001-4.000 TL 9,5 4.001-5.000 TL 4,4 5.001-7.500 TL 2,1 7.501-10.000 TL 1,5 10.001-15.000 TL 1,0 15.000-20.000 TL 0,3

8 20.000 TL üstü 0,3 Gelir Düzeyi Geçinecek kadar kazanmıyorum 17,8 Geçinecek kadar kazanıyorum 61,6 Tasarruf yapabiliyorum 12,2 Lüks tüketim mallarını alabiliyorum 5,0 İstediğim herşeyi alabilecek durumdayım 3,4 Hanehalkı Sayısı 1-2 kişi 11,80 3-4 kişi 59,77 5-6 kişi 25,88 7 ve üstü 2,55 Araştırmaya ait demografik çerçevenin çizilmesinin ardından, bu bölümde alan soruları belli başlıklar altında analiz edilecektir. Bu başlıklar şu şekilde sıralanmıştır: - Aile yaşamı ve konut - İş hayatı - Sağlık - Ekonomik yapı - Güvenlik - Kentsel memnuniyet - Kişisel memnuniyet, yaşam kalitesi ve beklentiler Bu bölümde kişilerin yaşam kalitesini etkileyen unsurlar yukarıda sıralanan başlıklar altında incelenecek, yapılan analizlerle yaşam kalitesinin belirleyicilerine yönelik sübjektif yorumlar değerlendirilebilecektir. AİLE YAŞAMI VE KONUT Yaşam kalitesini belirleyen faktörlerin başında kişinin aile yaşamı ve yaşadığı konuta ilişkin özellikler gelmektedir. Araştırmamızda aile yaşamı, aile bireyleri ve diğer bireylerle olan iletişimin ne derece olduğuna dair sorularla sorgulanırken; yaşanılan konuta ilişkin sorular konutun fiziki yapısı, mülkiyeti ve var ise konuttaki sorunlar üzerine yoğunlaşmıştır. Aile yaşamı ve konut alanı çerçevesinde değerlendirilen araştırma soruları şu şekilde gösterilebilir: - Aşağıdaki her bir faaliyet alanı için ayırdığınız zamanı belirtiniz. - Aşağıdakilerden hangisi yaşadığınız evin durumunu en iyi tanımlar? - Peki, oturduğunuz evde size sayacağım sorunlar var mı? Lütfen hangi sorunlar varsa, onları söyler misiniz? (Birden fazla tercih edilebilir) Araştırmaya katılanlara aşağıda sıralanan faaliyetlere ne düzeyde zaman ayırdıkları sorulmuştur; - Aile bireyleriyle görüşme - Aile bireyleri dışındaki kimselerle görüşme - Hobi ve özel ilgi alanlarınız - Gönüllü hayır işlerinde veya politik faaliyetlerde yer alma - İnternet - Televizyon - Uyku

9 - Oyun (bilgisayar, kağıt, okey vb ) - Kitap, dergi okumak Tablo 2. Günlük Faaliyetlere Ayrılan Zamanlar Ayırmak istediğimden Daha az Ne az-ne çok Daha çok Ayırmak istemiyorum Aile bireyleriyle görüşme 18,0 36,7 43,7 1,7 Aile bireyleri dışındaki kimselerle görüşme 17,3 52,1 28,3 2,4 Hobi ve özel ilgi alanlarınız 18,5 48,7 27,7 5,1 Gönüllü hayır işlerinde veya politik faaliyetlerde 20,8 47,7 26,1 5,4 yer alma İnternet 27,8 39,1 29,8 3,2 Televizyon 24,3 44,2 28,8 2,7 Uyku 26,7 47,8 22,2 3,3 Oyun (bilgisayar, kağıt, okey vb ) 28,2 35,3 28,8 7,7 Kitap, dergi okumak 38,1 36,3 18,7 6,8 Trabzon daki bireylerin yukarıda sayılan faaliyetlere ayırmak istediklerinden daha az zaman ayırmak zorunda kaldığı faaliyetlerin başında, kitap, dergi okumak (%38,1), oyun (bilgisayar, kağıt, okey vb )(%28,2) ve uyku (%26,7) yer almaktadır. Buna karşın ayırmak istenilenden daha fazla zaman ayrılan faaliyetlerde ise aile bireyleriyle görüşme (%43,7), internet (%29,8) ve televizyon (%28,8) ilk sıralarda gelmektedir. Araştırmaya katılan bireylere yaşadıkları konutlara ilişkin bazı sorular yöneltilmiştir. Bunlardan ilki konutun mülkiyetine yöneliktir. Araştırmaya katılanlar arasında yaşadığı konutun kendine ait olduğunu ifade edenlerin oranı %70,7 dir. Kirada oturanlar ise %23,2 lik bir paya sahiptir. Öte yandan oturduğu yere kira ödemeyenlerin oranı ise %3,3 dür. Grafik 1. Yaşanılan Konutun Durumu Oturduğum yere kira ödemiyorum/ Ücretsiz; 3,3 Kira; 23,2 Diğer; 0,2 Kendime ait ama borcu var (banka, kooperatif vd.); 2,6 Kendime ait; 70,7

Araştırmaya katılanların yaşadıkları konutlara ilişkin sorulan bir diğer soru ise konutlarında var olan sorunlara ilişkindir. Bu bağlamda aşağıdaki seçenekler sunularak, birden fazla seçenek işaretleme serbestliğinde tercihlerini belirtmişlerdir; - Evin küçüklüğü/yer azlığı - Pencere, kapı veya zeminde çürüme - Rutubet/Akıntı/Sızdıran çatı - Dışarıda oturulabilecek bir yerin olmaması (bahçe, balkon, teras vb.) - Karanlık, yetersiz gün ışığı - Yağmur yağınca kanalizasyon taşması/su baskını - Komşulardan gelen gürültü - Sokaktan gelen gürültü - Elektrik kesintisi - Şebeke suyu kesintisi - Isınma (iyi yalıtım olmamasından kaynaklanan sorunlar) 10 Grafik 2. Konutta Yaşanılan Sorunlar Elektrik kesintisi 35,3 Komşulardan gelen gürültü Sokaktan gelen gürültü 28,9 31,1 Şebeke suyu kesintisi 24,5 Evin küçüklüğü/yer azlığı Dışarıda oturulabilecek bir yerin olmaması (bahçe, balkon, teras vb.) Yağmur yağınca kanalizasyon taşması/su baskını Pencere, kapı veya zeminde çürüme Rutubet/ Akıntı / Sızdıran çatı Isınma (iyi yalıtım olmamasından kaynaklanan) Karanlık, yetersiz gün ışığı 17,8 16,9 16,1 16,1 14,6 12,2 10,4 Bu soruya alınan yanıtlar incelendiğinde konutlarla ilgili öne sürülen sorunların başında elektrik kesintisi (%35,3) gelmektedir. Öyleki, Trabzon da her 3 evden 1 i elektrik kesintisinden şikayet etmektedir. Komşulardan gelen gürültü %31,1 oranıyla ikinci, sokaktan gelen gürültü ise %28,9 oranıyla üçüncü sıradadır. Dolayısıyla gürültü kirliliğinin Trabzon da yaygın düzeyde yaşanan sorunlardan biri olduğu gözlenmektedir. Su kesintisi, evin küçüklüğü, dışarıda oturulabilecek bir yerin olmaması konutlarda yaşanılan sorunlar arasında sıralanırken; karanlık, yetersiz gün ışığı ve ısınma sorunu son sıralarda yer almıştır.

11 İŞ HAYATI Aile yaşamı ve yaşanılan konuta ait özellikler yaşam kalitesini belirleyen faktörlerin başında gelirken; iş hayatına ilişkin göstergeler de yaşam kalitesini birebir etkilemektedir. Bu bağlamda, araştırmaya katılan deneklere iş hayatlarıyla ilgili bir takım sorular yöneltilerek, işlerinden duydukları memnuniyet ve işlerinden kaynaklanan sorunlar ortaya konulmuştur. Öncelikle deneklere aşağıdaki ifadelere ne derece katıldıklarını 1-5 arasında ifade etmeleri istenmiştir; - İşim çok stresli ve zahmetli/ çok emek isteyen bir iş - İşim sıkıcı ve kasvetli - İşim bana mesleki gelişimim için iyi fırsatlar sunuyor - Sürekli kısa zamanda fazla iş yüküyle meşgulüm - Sağlık koşullarına uygun olmayan ve tehlike arz eden bir işim var - İşimi severek yapıyorum Grafik 3. İş Hayatıyla İlgili İfadeler - 1 İşim çok stresli ve zahmetli/ çok emek isteyen bir iş 3,98 İşimi severek yapıyorum 3,62 İşim bana mesleki gelişimim için iyi fırsatlar sunuyor 3,37 İşim sıkıcı ve kasvetli 3,35 Sürekli kısa zamanda fazla iş yüküyle meşgulüm 3,26 Sağlık koşullarına uygun olmayan ve tehlike arz eden bir işim var 2,95 1 2 3 4 5 Trabzon da yaşayanlar en fazla, işinin çok stresli ve zahmetli bir iş olduğundan (3,98) şikayet etmektedirler. Ancak işini severek yaptığını ifade edenler de (3,62) önemli bir orana sahiptirler. İşini sıkıcı ve kasvetli bulanlar (3,35) ve işinin kendisine mesleki gelişimi için fırsatlar sunduğunu (3,37) belirtenler azımsanmayacak bir düzeydedir. Sağlık koşullarına uygun olmayan ve tehlike arz eden bir durumdan bahsedenler ise oldukça düşük bir seviyededir. Deneklere işleriyle ilgili aşağıdaki konulardaki memnuniyet düzeylerini 1-5 arası belirtmeleri istenmiştir; - Ücret - Çalışma saati - Çalışma ortamı - Çalışma arkadaşları - Ücret dışı imkanlar (yol, yemek, servis vb.)

12 Grafik 4. İş Hayatıyla İlgili Memnuniyet Düzeyi Çalışma arkadaşları 4,24 Çalışma ortamı 4,2 Çalışma saati 3,86 Ücret 3,81 Ücret dışı imkânlar (yol, yemek, servis vb.) 3,39 1 2 3 4 5 Bu soruya alınan yanıtlar incelendiğinde Trabzon daki çalışanların işleriyle ilgili memnuniyet düzeyi yüksek olan alanlar çalışma arkadaşları (4,24) ve çalışma ortamıdır (4,2). Çalışma saati (3,86) ve ücret (3,81) ise göreceli olarak memnuniyet düzeyi düşük olan alanlardır. Memnuniyetsizlik düzeyinin en yüksek olduğu alan ise ücret dışı imkanlardır (3,39) dır. Deneklere işlerinden kaynaklanan birtakım sorunlara ilişkin aşağıdaki durumları, ne sıklıkta yaşadıkları sorulmuştur; - İşten eve, evle ilgili yapılması gereken bazı işleri yapamayacak kadar yorgun geliyorum. - İşime harcadığım zaman nedeniyle aileme karşı olan sorumluluklarımı yerine getiremiyorum. - Eve iş getiriyorum. - Ailevi sorumluluklarım nedeniyle işime konsantre olamıyorum. Tablo 3. İş Hayatıyla İlgili İfadeler - 2 Haftada Ayda birkaç birkaç kez kez Yılda birkaç kez Asla İşten eve, evle ilgili yapılması gereken bazı işleri 18,2 36,7 39,2 6,0 yapamayacak kadar yorgun geliyorum İşime harcadığım zaman nedeniyle aileme karşı olan 8,6 32,5 25,5 33,4 sorumluluklarımı yerine getiremiyorum Eve iş getiriyorum 2,3 22,4 15,7 59,5 Ailevi sorumluluklarım nedeniyle işime konsantre olamıyorum 5,0 15,0 21,6 58,5 Araştırmaya katılanların iş hayatlarıyla ilgili en sık yaşadığı sorun işten eve, evle ilgili yapılması gereken bazı işleri yapamayacak kadar yorgun gelmeleridir. Öyle ki, bu durumu haftada birkaç kez yaşayan denek sayısı toplam örneklemin %18,2 sini oluşturmaktadır. Bunu, işe harcanan zaman nedeniyle ailesine karşı olan sorumluluklarını yerine getiremeyen bireyler izlemektedir. Deneklerin %32,5 i ayda birkaç kez bu durumu yaşadığını ifade etmiştir. Öte yandan Trabzon da çalışanların %40,5 i eve belli zaman aralıklarıyla iş getirmekte, %41,5 i ise zaman zaman ailevi sorumlulukları nedeniyle işlerine yeterince konsantre olamamaktadır.

13 SAĞLIK Kaliteli bir yaşamın vazgeçilmez bir unsuru sağlık olarak kabul edilmektedir. Kişinin sağlık durumu, yaşadığı sorunlar, sağlık problemlerini çözme yöntemleri ve bu yöntemlerden duyulan memnuniyet düzeyi yaşam kalitesini doğrudan doğruya etkilemektedir. Katılımcılara sağlık hizmeti aldığınız kuruluşlarla ilgili şimdi okuyacağım konuların sizin için sorun olup olmadığını söyler misiniz sorusu aşağıdaki alt başlıklarda sorgulanmıştır; - Temizlik/hijyen konusunda sorun var mı? - Yapılan muayeneden memnun musunuz? - Sağlık çalışanlarının (doktor, hemşire vd.) hastalarla yeterince ilgileniyor mu? - Yaşadığınız bölgede yeterli sayıda sağlık kurumu var mı? - Fazla beklemeden muayene olabiliyor musunuz? Grafik 5. Sağlık Hizmetlerinde Yaşanan Sorunlar Yapılan muayeneden memnun musunuz? 85,9 14,1 Fazla beklemeden muayene olabiliyor musunuz? 85,8 14,2 Yaşadığınız bölgede yeterli sayıda sağlık kurumu var mı? 78,5 21,5 Sağlık çalışanlarının (doktor, hemşire vd.) hastalarla yeterince ilgileniyor mu? 65,5 34,5 Temizlik/hijyen konusunda memnun musunuz? 65,4 34,6 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 Evet Hayır Yukarıda sıralanan alt başlıklar içinde en fazla sorun yaşanan temizlik ve hijyen ile sağlık çalışanlarının hastalarla yeterince ilgilenmesi alanında gözlenmektedir. Her üç kişiden biri sağlık kurumunu yeterince temiz bulmamakta ve aynı zamanda sağlık çalışanlarının hastalarla yeterince ilgilenmediği görüşünü taşımaktadır. Ancak genel olarak yapılan muayeneden memnun kalınmakta ve muayene bekleme süresi açısından fazla bir sorun görülmemektedir.

14 GÜVENLİK Uluslararası alanda yaşam kalitesi ile ilgili çalışmalar incelendiğinde, güvenlik faktörünün yaşam kalitesinin belirleyicileri arasında yer aldığı gözlenmektedir. Grafik 6. Güvenlik Hizmetlerinden Memnuniyet Emniyet görevlilerinin vatandaşa davranışı Sokakta araba park edildiğinde (güvenlik nedeniyle) endişe duyulmaması Yaşanılan çevrede, gece yalnız yürürken güvende hissetme 4,09 4,06 4,02 Evde yalnız otururken güvende hissetme 3,94 Hırsızlık, kapkaç, taciz gibi olaylar yaşanmaması 3,83 Polisin olaylara müdahale hızı ve yeterliliği 3,57 1 2 3 4 5 Trabzon da genel olarak güvenlik alanında memnuniyet düzeyinin yüksek olduğu gözlenmektedir. Emniyet görevlilerinin vatandaşa davranışı (4,09), sokakta araba park edildiğinde endişe duyulmaması (4,06) ve yaşanılan çevrede gece yalnız yürüme (4,02) açısından memnuniyet düzeyi 4 ün üzerindedir. Polisin olaylara müdahale hızı ve yeterliliği (3,57) göreceli olarak memnuniyet düzeyinin düştüğü alan olarak ortaya çıkmaktadır. EKONOMİK REFAH Kişinin ekonomik durumu, yaşam kalitesini etkileyen faktörler arasındadır. İyi bir yaşam kalitesin sağlanabilmesi için ekonomik durumun en azından asgari ihtiyaçları karşılayabilecek düzeyde olması gereklidir. Bu bağlamda araştırmaya katılanların ekonomik durumunun tespitine yönelik borçlanma ve harcama yetisi üzerinden bir sorgulamaya gidilmiştir. Deneklerin ekonomik durumunu incelemek açısından bazı alanlardaki harcama yapabilme kapasitesi ölçülmeye çalışılmıştır. Burada açıklamalı bir şekilde aşağıdaki soru yöneltilmiştir: Arzu etmelerine rağmen, insanların, bazen sahip olamadığı / satın almaya güçlerinin yetmediği şeyler vardır. Aşağıdaki durumları "İSTERSEM YAPARIM" ya da "İSTESEM DE YAPAMAM" şeklinde yanıtlayınız. - Evinizi istediğiniz sıcaklığa getirmek, istediğiniz kadar ısıtabilmek - Akrabaların ya da tanıdıkların yanında kalmadan, 1 haftalık bir tatil yapmak - Eskimiş mobilyalarınızı değiştirmek - İki günde bir et, tavuk ya da balıktan oluşan bir yemek yiyebilmek - Kullanılmış kıyafetler yerine, yeni kıyafetler alabilmek - Ayda bir kere, arkadaşlarınızı ya da akrabalarınızı evinizde ağırlayabilmek

15 Grafik 7. Ekonomik Refah Göstergeleri Akrabaların ya da tanıdıkların yanında kalmadan, 1 haftalık bir tatil yapmak Eskimiş mobilyalarınızı değiştirmek 79 81,2 21 18,8 Kullanılmış kıyafetler yerine, yeni kıyafetler alabilmek İki günde bir et, tavuk ya da balıktan oluşan bir yemek yiyebilmek Ayda bir kere, arkadaşlarınızı ya da akrabalarınızı evinizde ağırlayabilmek Evinizi istediğiniz sıcaklığa getirmek, istediğiniz kadar ısıtabilmek 82 82,9 84,3 88,2 18 17,2 15,7 11,8 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 İstersem yaparım İstesem de yapamam Bu soruya alınan yanıtlar arasında, bireylerin isteseler de yapamayacakları dolayısıyla ekonomik gücünün yetersiz kaldığı alanların başında akrabaların ya da tanıdıkların yanında kalmadan, bir haftalık tatil yapmak (%21) gelmektedir. Bunu eskimiş mobilyaların değiştirilmesi (%18,8) ve kullanılmış kıyafetler yerine, yeni kıyafetler alabilmek (%18) izlemektedir. KENTSEL MEMNUNİYET Yaşam kalitesini, kişinin çevresi ve yaşadığı yerin özellikleri de önemli düzeyde etkilemektedir. Yaşanılan yerin sorunları, kamu hizmetlerinden duyulan memnuniyet düzeyi, toplumsal gerginliklerin varlığı, birlikte yaşanılan bireylerin davranışları ve yaşam biçimleri bu bağlamda değerlendirilebilecek alanlardır. Tüm bu alanlar birlikte değerlendirildiğinde kentsel memnuniyet düzeyine ulaşılabilmektedir. Araştırmaya katılanlara Trabzon un en önemli sorunu açık uçlu şekilde sorulmuş verilen yanıtlar aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere gruplandırılmıştır. Trabzon da yaşayan bireylerin %28,5 ine göre Trabzon un en önemli sorunu işsizlik iken, %16,9 u trafik, %11,86 sı ise hava kirliliği sorununu dile getirmiştir. Dolayısıyla Trabzon un en önemli üç sorununun işsizlik, trafik ve hava kirliliği olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu sorunları sırasıyla, ulaşım (%10,18) ile ekonomi ve yatırım (%7,35) alanındaki sorunlar izlemektedir. Bu soruya verilen yanıtlarda özellikle ekonomik tabanlı sorunlar öne çıkmıştır. Ekonomi ile ilgili sorunlar birlikte değerlendirildiğinde %35,85 e yükselen bir oranla karşılaşılmaktadır. Öte yandan hava ve çevre kirliliği de önemli düzeyde dile getirilen sorunlar arasındadır. Trafik sorunu, kent içi ulaşım sorunlarıyla birleştiğinde önemli düzeylere yükselmektedir. Özetle Trabzon un en önemli üç ana sorunu, ekonomik tabanlı sorunlar, trafik ile ilgili sorunlar, hava ve çevre kirliliği sorunlarıdır. Öte yandan Trabzon un en önemli sorunları arasında Trabzon Spor/ futbol cevabının yer alması da kentin öncelikleri açısından dikkat çekicidir.

16 Grafik 8. Trabzon un En Önemli Sorunları İşsizlik 28,50 Trafik 16,90 Hava Kirliliği Ulaşım 10,18 11,86 Ekonomi ve Yatırımlar 7,35 Çevre Sorunları ve Temizlik Yol ve Kaldırım Altyapısı Elektrik, Su, Doğalgaz Sorunları Eğitim Çarpık Kentleşme Futbol Toplumsal Sosyal olanaklar Otopark Sağlık Diğer 4,78 3,72 3,54 2,65 2,39 1,77 1,50 1,50 1,50 0,97 0,88 Araştırmaya katılan bireylere yaşadıkları ilçede aşağıdaki kamu hizmetlerine yönelik memnuniyet düzeylerini 1-5 arasında bir değer vererek belirtmeleri istenmiştir; - Çöp ve çevresel atık toplama hizmetinden - Kanalizasyon hizmetinden - Şebeke suyu hizmetlerinden - Toplu taşıma hizmetlerinden - Zabıta hizmetlerinden - Yol/kaldırım yapımı hizmetlerinden - Yeşil alanların miktarından - Hava kirliliği ile mücadeleden - Park ve oyun alanları - Pazar yerleri (halk pazarları) - Sokakların aydınlatılması - İtfaiye - Engellilere yönelik hizmetler - Gençlere yönelik sosyal hizmetler - Yaşlılara yönelik sosyal hizmetler - Kadınlara yönelik sosyal hizmetler - Yoksullara yönelik hizmetler - Tapu hizmetleri - Mezarlık ve cenaze hizmetleri

17 - Mesleki beceri geliştirme ve iş bulma hizmetleri - İmar, inşaat ruhsat, izin, denetim ve benzeri hizmetler - Trafik düzenleme - Otopark hizmetleri - Muhtarınız tarafından mahallenizde verilen hizmetler - Yolların bakımı, kar temizliği vb. hizmetleri Grafik 9. Kamu Hizmetlerinden Memnuniyet Düzeyi Muhtarınız tarafından mahallenizde verilen hizmetler Yolların bakımı, kar temizliği vb. hizmetleri Şebeke suyu hizmetlerinden Pazar yerleri (halk pazarları) Sokakların aydınlatılması İmar, inşaat ruhsat, izin, denetim ve benzeri hizmetler Engellilere yönelik hizmetler Kanalizasyon hizmetinden Tapu hizmetleri İtfaiye Hava kirliliği ile mücadeleden Otopark hizmetleri Çöp ve çevresel atık toplama hizmetinden Gençlere yönelik sosyal hizmetler Mezarlık ve cenaze hizmetleri Park ve oyun alanları Yaşlılara yönelik sosyal hizmetler Trafik düzenleme Yol/kaldırım yapımı hizmetlerinden Toplu taşıma hizmetlerinden Zabıta hizmetlerinden Yeşil alanların miktarından Kadınlara yönelik sosyal hizmetler Mesleki beceri geliştirme ve iş bulma hizmetleri Yoksullara yönelik hizmetler 3,5 3,4 3,22 3,17 3,1 3,09 3,08 3,07 3,07 3,07 3,06 3,04 2,98 2,98 2,97 2,94 2,94 2,87 2,87 2,87 2,84 2,82 2,76 2,73 2,71 1 2 3 4 5

Genel olarak bakıldığında Trabzon da yaşayan bireylerin yukarıda sayılan 25 kamu hizmeti alanından duyduğu memnuniyet düzeyinin ortalaması 3 dür. Dolayısıyla bu oran tam orta düzey memnuniyete denk düşmektedir. Orta düzeyin üstünde memnuniyet duyulan alanların başında muhtarlardan alınan hizmetler (3,5) ve yolların bakımı, kar temizliği vb. hizmetleri (3,4) gelmektedir. Şebeke suyu hizmetleri (3,22) ve sokakların aydınlatılması (3,1) göreceli olarak memnuniyet düzeyinin yüksek olduğu alanlardır. Memnuniyet düzeyinin en düşük olduğu hizmet alanların başında ise yoksullara yönelik hizmetler (2,71), mesleki beceri geliştirme ve iş bulma hizmetleri (2,73) ve kadınlara yönelik hizmetler (2,76) gelmektedir. Ayrıca, yeşil alan, zabıta, toplu taşıma, yol/kaldırım ve trafik hizmetleri de memnuniyet düzeyinin düşük seyrettiği hizmet alanlarıdır. 18 Araştırmaya katılan bireylere yaşadıkları ilçede aşağıda sıralanan alanlardaki memnuniyet düzeylerini 1-5 arasında bir değer vererek ifade etmeleri istenmiştir; - Sosyal yaşam (spor, sinema, tiyatro, park vb.) - Ulaşım imkanları - Hava kirliliği - Güvenlik - Çevre Kirliliği - Nüfus yoğunluğu - Sağlık kurumları - Eğitim kurumları Grafik 10. Kentsel Memnuniyet Düzeyi Sağlık kurumları Güvenlik Çevre Kirliliği Eğitim kurumları Nüfus yoğunluğu Ulaşım imkanları Sosyal yaşam (spor, sinema, tiyatro, park vb.) 3,68 3,52 3,45 3,44 3,43 3,32 3,29 Hava kirliliği 2,97 1 2 3 4 5 Genel olarak bahsi geçen alanlarda memnuniyet düzeyi düşük seyretmektedir. Yukarıda belirtilen alanlarda en fazla memnuniyet duyulan alan sağlık (3,68) ve güvenliktir (3,52). Çevre kirliliği (3,45) ve eğitim kurumları (3,44), sağlık ve güvenlikten sonra memnun olunan alanlardır. Memnuniyet düzeyinin en düşük olduğu alan ise hava kirliliğidir. Hava kirliliği (2,97) diğer sorularda da öne çıkan bir sorun olarak dikkat çekmektedir.

Araştırmaya katılanların yaşadıkları ilçeye ilişkin görüşleri, yaşamlarını sürdürdükleri alanlarda karşılaştıkları sorunlar ve aynı ilçede birlikte yaşadıkları topluma yönelik değerlendirmeler sorgulanmıştır. Öncelikle yaşadığınız ilçedeki insanların aşağıdaki alanlarda ne kadar kurallara uyduklarını belirtiniz sorusu yöneltilmiştir; - Trafik kuralları - Kamuya açık alanlarda (parklarda, otobüslerde, hastanelerde vb.) diğer insanlara anlayış göstermek, saygılı davranmak - Komşuluk ilişkilerinde karşılıklı anlayış göstermek, saygılı olmak - Çevreyi kirletmemek 19 Grafik 11. Yaşanılan Bölgede Toplum Kurallarına Uyum Düzeyi Komşuluk ilişkilerinde karşılıklı anlayış göstermek, saygılı olmak 3,58 Kamuya açık alanlarda (parklarda, otobüslerde, hastanelerde vb.) diğer insanlara anlayış göstermek, saygılı davranmak 3,25 Çevreyi kirletmemek 2,9 Trafik kuralları 2,61 1 2 3 4 5 1-5 arasında değer verilerek yanıtlanan bu soruların ortalama sonuçlarına bakıldığında, komşuluk ilişkilerinde karşılıklı anlayış göstermek seçeneğinin 5 üzerinden 3,58 ile ilk sırada yer aldığı görülmektedir. Bunu kamuya açık alanlarda (parklarda, otobüslerde, hastanelerde vb.) diğer insanlara anlayış göstermek, saygılı davranmak 3,25 ile izlemektedir. Çevreyi kirletmek (2,9) ve trafik kurallarına uymak (2,61) orta düzey memnuniyet derecesinin altında yer almıştır. Araştırmaya katılanlara ilçelerinde yaşayanların aşağıdaki durumlarının kendileri için ne kadar önemli olduğu sorusu yöneltilmiştir; - Kılık kıyafetleri - Aile yaşam biçimleri - Gelir durumları - Çocuklarının başarıları ve ahlakı - Eve giriş-çıkış saatleri - Yaptıkları işleri - Dini inançları ve yaşayış biçimleri - Siyasi düşünceleri - Etnik kökenleri

20 Grafik 12. Toplumun Değer Yargıları Çocuklarının başarıları ve ahlakı 3,24 Eve giriş-çıkış saatleri 3,09 Kılık kıyafetleri 3,08 Gelir durumları 3,06 Aile yaşam biçimleri 3,05 Dini inançları ve yaşayış biçimleri 3,04 Yaptıkları işleri 3,03 Siyasi düşünceleri 2,78 Etnik kökenleri 1,8 1 2 3 4 5 Buna göre Trabzon da yaşayan bireyler için ilçelerindeki yaşayanların çocuklarının başarıları ve ahlakları 3,24 ortalamayla ilk sırada yer almıştır. Bunu eve giriş-çıkış saatleri (3,09), kılık kıyafetleri (3,08) ve gelir durumları (3,06) izlemiştir. Etnik kökenleri (1,8) ve siyasi düşünceleri (2,78) ise son sıralarda gelmektedir. Araştırmaya katılanlara Trabzon da ve bulundukları ilçede yaşamaktan memnun olma düzeyini 1-5 arasında puan vererek değerlendirmeleri istenmiştir. Verilen yanıtlara göre 5 üzerinden Trabzon da yaşamaktan memnuniyet düzeyi 4,29 iken bulunulan ilçede duyulan memnuniyet 4,15 e gerilemektedir. Tablo 4. Trabzon da Yaşamaktan Duyulan Memnuniyet Düzeyi Puan Trabzon da yaşamaktan ne derece memnunsunuz? 4,29 İlçenizde yaşamaktan ne derece memnunsunuz? 4,15

21 KİŞİSEL MEMNUNİYET Kişinin geçmişinden ve yaşantısından duyduğu memnuniyet düzeyi de yaşam kalitesinin belirleyicilerindendir. Araştırmaya katılan bireylere aşağıdaki konulardaki memnuniyet düzeylerini 1-5 arasında belirtmeleri istenmiştir; - Eğitiminizden - Şu anki işinizden - Hayat standartlarınızdan - Yaşadığınız evden - Yaşadığınız ilçeden - Evliliğinizden - Aile hayatınızdan - Sağlığınızdan - Sosyal yaşantınızdan - Kazancınızdan - Kişisel gelişiminizden - Manevi hayatınızdan Grafik 13. Kişisel Memnuniyet Düzeyi Evliliğinizden Kişisel gelişiminizden Manevi hayatınızdan Şu anki işinizden Aile hayatınızdan Yaşadığınız ilçeden Sağlığınızdan Yaşadığınız evden Kazancınızdan Sosyal yaşantınızdan Hayat standartlarınızdan Eğitiminizden 4,46 4,42 4,4 4,37 4,34 4,33 4,29 4,29 4,24 4,23 4,14 4,07 1 2 3 4 5 Deneklerin kişisel durum ve gelişimlerine yönelik en fazla memnun oldukları alanların başında evliliklerinin (4,46), kişisel gelişim (4,42) ve manevi hayatın (4,4) yer aldığı gözlenmektedir. Aile hayatından (4,34) da diğer alanlara kıyasla yüksek memnuniyet düzeyine sahip olan deneklerin, eğitim alanı (4,07) memnuniyet düzeyi en düşük olan alandır. Deneklerin yukarıda sayılan alanlara yönelik verdikleri değerlerin ortalaması alındığında 4,29 rakamına ulaşılmaktadır. Dolayısıyla Trabzon da yaşayan bireylerin hayatlarından genel olarak memnuniyet düzeyleri 5 üzerinde 4,29 dür.

22 TRABZON YAŞAM KALİTESİ ENDEKSİ TRABZON 18 İLÇE Trabzon da 18 ilçe düzeyinde toplam 102 farklı veri kullanılarak yapılan analizler sonucunda; ilçeler +3 ile -3 arasında skorlar alarak sıralandı. 0 (sıfır) değeri ortalamayı gösterirken, 0 ın üstünde skor alan ilçeler ortalamanın üstü, 0 ın altında değer alan ilçeler ise ortalamanın altında kaldı. KATEGORİ DEMOGRAFİK YAPI EĞİTİM SAĞLIK SOSYAL YAŞAM GÜVENLİK ÇEVRE VE ALTYAPI EKONOMİK YAPI TOPLAM DEĞİŞKEN SAYISI 14 VERİ 27 VERİ 6 VERİ 4 VERİ 3 VERİ 5 VERİ 43 VERİ 102 VERİ

23 TRABZON YAŞAM KALİTESİ ENDEKSİ 1,66 Merkez 0,38 Akçaabat 0,20 Yomra 0,04 Beşikdüzü 0,03 Vakfıkebir -0,02 Of -0,02 Arsin -0,05 Araklı -0,07 Maçka -0,10 Çarşıbaşı -0,13 Sürmene -0,13 Düzköy -0,20 Çaykara -0,23 Tonya -0,30 Şalpazarı -0,31 Dernekpazarı -0,33 Hayrat -0,42 Köprübaşı

24 DEMOGRAFİK YAPI ENDEKSİ 1,95 Merkez 0,36 Beşikdüzü 0,26 Sürmene 0,23 Akçaabat 0,23 Araklı 0,21 Vakfıkebir 0,07 Of 0,06 Çarşıbaşı 0,03 Yomra -0,02 Arsin -0,04 Tonya -0,35 Dernekpazarı -0,36 Maçka -0,36 Köprübaşı -0,42 Düzköy -0,43 Şalpazarı -0,60 Hayrat -0,81 Çaykara

25 EĞİTİM ENDEKSİ 1,51 Merkez 0,76 Beşikdüzü 0,53 Akçaabat 0,36 Yomra 0,30 Vakfıkebir 0,13 Sürmene 0,03 Çarşıbaşı -0,01 Çaykara -0,11 Of -0,13 Maçka -0,23 Araklı -0,25 Tonya -0,35 Düzköy -0,38 Arsin -0,44 Dernekpazarı -0,44 Şalpazarı -0,61 Hayrat -0,66 Köprübaşı

26 SAĞLIK ENDEKSİ 0,27 Yomra 0,27 Merkez 0,26 Çaykara 0,24 Şalpazarı 0,16 Araklı 0,16 Of 0,09 Akçaabat 0,08 Köprübaşı 0,07 Sürmene 0,05 Vakfıkebir 0,02 Çarşıbaşı -0,06 Tonya -0,13 Maçka -0,13 Düzköy -0,17 Dernekpazarı -0,38 Hayrat -0,38 Beşikdüzü -0,44 Arsin

27 SOSYAL YAŞAM ENDEKSİ 2,14 Merkez 0,28 Akçaabat 0,11 Yomra 0,00 Vakfıkebir -0,04 Beşikdüzü -0,06 Arsin -0,07 Of -0,07 Maçka -0,11 Çarşıbaşı -0,11 Araklı -0,15 Sürmene -0,16 Düzköy -0,21 Tonya -0,25 Çaykara -0,26 Şalpazarı -0,28 Dernekpazarı -0,34 Hayrat -0,43 Köprübaşı

28 GÜVENLİK ENDEKSİ 0,99 Düzköy 0,60 Çaykara 0,58 Hayrat 0,37 Beşikdüzü 0,31 Yomra 0,29 Şalpazarı 0,29 Tonya 0,26 Köprübaşı 0,17 Çarşıbaşı 0,13 Maçka 0,12 Araklı 0,05 Arsin 0,01 Akçaabat -0,03 Of -0,18 Vakfıkebir -0,44 Dernekpazarı -0,76 Sürmene -2,74 Merkez

29 ÇEVRE VE ALTYAPI ENDEKSİ 1,95 Merkez 0,96 Akçaabat 0,59 Yomra 0,39 Dernekpazarı 0,17 Of 0,15 Maçka 0,14 Vakfıkebir 0,08 Beşikdüzü 0,06 Çarşıbaşı 0,06 Araklı -0,02 Şalpazarı -0,22 Arsin -0,25 Sürmene -0,31 Çaykara -0,60 Düzköy -0,81 Hayrat -0,86 Tonya -1,47 Köprübaşı

30 EKONOMİK YAPI ENDEKSİ 2,78 Merkez 0,35 Akçaabat 0,19 Arsin 0,04 Yomra -0,08 Düzköy -0,11 Maçka -0,12 Of -0,12 Vakfıkebir -0,17 Araklı -0,19 Sürmene -0,20 Beşikdüzü -0,27 Köprübaşı -0,29 Tonya -0,30 Hayrat -0,30 Çaykara -0,30 Çarşıbaşı -0,41 Dernekpazarı -0,53 Şalpazarı

31 TRABZON YAŞAM KALİTESİ ENDEKSİ GÖSTERGELERİ ANA KATEGORİ ALT KATEGORİ VERİ DEMOGRAFİK YAPI EĞİTİM NÜFUS DEMOGRAFİSİ AİLE DEMOGRAFİSİ EĞİTİM DEMOGRAFİSİ OKUL ÖNCESİ İLKÖĞRETİM ORTAÖĞRETİM FİZİKSEL OLANAKLAR BAŞARI DURUMU Toplam Nüfus Yüzölçümü (km2) Şehirleşme Oranı Hanehalkı Ortalama Büyüklüğü 2010-2012 Nüfus Artış Hızı Nüfus Yoğunluğu (0-14 yaş grubu / ilçe nüfusu) (15-64 yaş grubu / ilçe nüfusu ) (65 yaş ve üzeri / ilçe nüfusu) Toplam Yaş Bağımlılık Oranı Genç Bağımlılık Oranı Yaş Bağımlılık Oranı Kaba boşanma hızı Kaba evlenme hızı Okur-Yazar Oranı Okur-Yazar Kadın Oranı Lise Mezunu Oranı Üniversite Mezunu Oranı Üniversite Mezunu Kadın Oranı Doktora Mezunu/Nüfus (bin kişi) Y.Lisans ve Doktora Mezunu/Nüfus (bin kişi) Okur-Yazar Oranı Okur-Yazar Kadın Oranı Lise Mezunu Oranı Üniversite Mezunu Oranı Üniversite Mezunu Kadın Oranı Doktora Mezunu/Nüfus (bin kişi) Y.Lisans ve Doktora Mezunu/Nüfus (bin kişi) Lisans Mezun Sayısı Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı Şube başına düşen öğrenci sayısı Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı Şube başına düşen öğrenci sayısı Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı Şube başına düşen öğrenci sayısı Kaloriferli Okul Oranı Okul başına düşen çok amaçlı salon Kütüphane Varlığı Spor Salonu Varlığı Örgün ve Açıköğretim Yerleştirme Oranı

32 SAĞLIK SOSYAL YAŞAM GÜVENLİK ÇEVRE VE ALTYAPI EKONOMİ SAĞLIK SOSYAL YAŞAM GÜVENLİK ÇEVRE VE ALTYAPI TİCARİ HAYAT EKONOMİK KAPASİTE TALEP POTANSİYELİ TURİZM Örgün yerleştirme oranları Hastane Varlığı Yatak sayısı Eczane Başına Düşen Nüfus (2014) ASM'lerdeki Doktor Başına Düşen Günlük Ort. Muayene Sayısı (2013) Kaba İntihar Hızı (100.000 kişide) Kaba Ölüm Hızı Tarihi turistik mekan sayısı Kültür-Sanat Mekan Sayısı (Sinema, Tiyatro) Seçimlere Katılma Oranı Alışveriş Merkezi Sayısı Asayiş olay sayısı Bin kişiye düşen suç oranı Asayiş olayları artış oranı İçme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen nüfus oranı İçme ve kullanma suyu arıtma ile hizmet verilen nüfus oranı Kanalizasyon şebekesi ile hizmet verilen nüfus oranı Atık hizmeti verilen nüfus oranı Kişi başına düşen toplam çevresel harcama tutarı Kayıtlı Firma Sayısı (2013) Firma başına düşen nüfus Sanayi Firma Sayısı Sanayi Sektör Çeşitliliği Banka şube başına düşen nüfus Banka Şube Sayısı Vergi Tahsilatı (2013) Vergi Tahsilatındaki Artış Oranı (2012-2013) Kurumlar Vergisi Mükellefi Sayısı (2013) Toplam Vergi Mükellefi Sayısı (2013) Toplam Vergi Mükellefi Sayısındaki Artış Oranı (2012-2013) 20+ Personel Çalıştıran İşyeri Sayısı Toplam İstihdam Sayısı (2013) İstihdam Oranı (İstihdam Sayısı/15-65 Nüfus - 2013) OSB Varlığı İç Talep Potansiyeli (ilçe nüfusu/toplam nüfus) İlçelerde üniversite/yüksekokul varlığı (Var - Yok) Alışveriş Merkezi Sayısı Eczane Sayısı (Ocak 2014 ) Tesise Geliş Sayısı (Yabancı)/Toplam Tesise Geliş Sayısı (Yerli)/Toplam Ortalama Kalış Süresi (Yabancı) Ortalama Kalış Süresi (Yerli) Doluluk Oranı(%) (Yabancı)

33 TARIM HAYVANCILIK Doluluk Oranı(%) (Yerli) Tarihi turistik mekan sayısı Toplam otel ve dağ evi sayısı 5 yıldızlı Toplam işlenen tarım alanı ve uzun ömürlü bitkiler alanı (hektar, 2012) Toplam işlenen tarım alanı (hektar,2012) Tarım alanı ve uzun ömürlü bitki / ilçe alanı Tarım alanı / ilçe alanı Fındık (TON) Çay (Yaş) Mısır Patates Fasulye (Kuru) Sığır Sayısı (Baş) Koyun Sayısı (Baş) Keçi Sayısı (Baş) Süt Üretimi (Ton) Bal Üretimi (Ton) Kümes Hayvanları (Sayı)