Bilgi Ref. No : 2017/1/232 Tarih : 20.12.2016 Sürüm : PrestoPlus 2.01.75.001 Konu : BES Otomatik Katılım 10.08.2016 tarihde yayınlanan 6740 sayılı yasa ve 17.12.2016 tarihde yayınlanan 29921 sayılı yönetmelik ile çalışanların otomatik olarak bir bireysel emeklilik planına dahil edilmesi konusuna ilişkin esaslar belirlenmiştir. Kanunun kapsamı kısaca aşağıda belirtilmiştir; - 45 yaşını doldurmamış olan 4a ve 4c kapsamındaki çalışanlar işverenin sunacağı bir emeklilik planına otomatik olarak dahil edilecektir. - Çalışanların maaşından kesilecek olan katkı payı tutarı prime esas kazanç tutarının %3 ü tutarındadır.bu tutar, en geç çalışanın ücretinin ödeme gününü takip eden iş günü işveren tarafından sigorta şirketine aktaracaktır. - Çalışan, emeklilik planına dahil olduğunun kendisine bildirildiği tarihi müreakip iki ay içinde sözleşmeden cayabilir. Cayma durumunda, ödenen katkı payları on iş günü içinde çalışana iade edilecektir. - Çalışan katkı payı ödemeye ara vermeyi talep edebilir. Bu talep, talep tarihinden itibaren azami 3 aylık süre için yapılabilir. - Bu madde kapsamında bir emeklilik sözleşmesi bulunan çalışanın işyeri değiştirmesi durumunda, yeni işyerinde bu madde kapsamında bir emeklilik planı var ise çalışanın birikimleri ve kazandığı emekliliğe esas süre yeni işyerindeki emeklilik planına aktarılır. - Bes sistemine kademeli geçiş olacaktır. Kuruluşta çalışan personellerin sayılarına göre aşağıda belirtilen tarihlerde geçiş yapılacaktır. - 1 Ocak 2017 de 1000 ve üzeri çalışan özel sektöre ve memurlar (genel ve özel bütçeli idareler) - 1 Nisan 2017'de 250-1000 çalışanı olan özel sektör - 1 Temmuz 2017 de 100 ile 249 çalışanı olan özel sektör - 1 Ocak 2018 de belediyeler mahalli idareler ve KİT'ler. - 1 Temmuz 2018 den itibaren 10-49 çalışanı olanlar, - 1 Ocak 2019'dan itibaren 5-9 çalışanı olanlar. Daha detaylı bilgi için bu dokuman ile birlikte yayınlanan 6740 sayılı kanun ve 29921 sayılı yönetmelik incelenebilir. Bu dokumanda yukarıda sözü edilen kanun kapsamında Personel Yönetiminde yapılan düzenlemeler anlatılmıştır. 1/10
İşyeri kartı personel-4 sekmesinde BES Sözleşme Tanımları eklenmiştir. Bu sekmede emeklilik şirketi ile yapılan sözleşme bilgileri girilir. Sigorta şirketinin seçimi yapıldıktan sonra sözleşme no, katkı paylarının yatırılacağı IBAN ve sözleşmenin geçerlilik süreleri girilir. Personel kartının ücret sekmesinde personelin BES ile ilgili bilgileri tanımlanır. Tanımlanan bilgiler bu sekmede verilen dönem tarihi ile ilişkili olarak dönemsel saklanır. 2/10
Personel kartındaki bes tanımı ile ilgili alanlar şöyledir ; BES Otomatik Katılım : BES otomatik katılım sistemine dahil olacak personeller için bu alandaki seçim kutusundan Aktif seçimi yapılmalıdır. Bu durumda tahakuk sırasında bes katkı payı kesintisi yapılır. Bu alanda Tabi Değil seçimi yapılır ise ilgili personel için tahakuk sırasında herhangi bir kesinti yapılmaz. Cayma seçimi yapılırsa ilgili personel için cayma hakkını kullanmış olduğu kayıt altına alınmış olur ve tahakkuk sırasında herhangi bir kesinti yapılmaz. Sigorta Şirketi : Bu alanda ilgili personelin tabi olduğu sigorta şirketinin(sözleşmenin ) seçimi yapılır. Katkı payı Hesap Tipi : Bu alanda bes katkı payı tutarının hesaplama yöntemi belirlenir. Eğer oran seçimi yapılırsa Katılım Payı Oran/Tutarı alanında bes katkı payı oranı girilmelidir. Maaş, ikramiye ve fark tahakuklarında hesaplanan sgk matrahı üzerinden burada belirtilen oran nispetinde bes katkı payı hesalanır ve net ücretten kesilir. Bu alanda Tutar Seçimi yapılırsa Katılım Payı Oran/Tutarı alanında kesilecek olan bes katkı payı tutarı 3/10
girilir. Bu alanda girilen tutar kadar maaş, ikramiye ve fark tahakuku sırasında bes katkı payı kesintisi yapılır ve net ücretten kesilir. Katkı Payı Oran/Tutarı : Katkı payı hesaplama tipinde oran seçimi yapılmış ise bu alanda bes kesinti oranı, tutar seçimi yapılmış ise bes kesinti tutarı girilir. Yatırım Tercihi : Personelin katkı payının sigorta şirketi tarafından nasıl değerlendirileceğinin seçimi bu alanda yapılır. Tahakuk sırasında hesaplamaya bir etkisi yoktur. Sigorta şirketine gönderilen listelerde gerekli olan bir bilgidir. Sözleşme No : Sigorta şirketi tarafından personele verilmiş olan sözleşme numarası bu alana girilir. Sigorta şirketine gönderilecek olan listelerde kullanılan olan bir alandır. Giriş Şekli : Personel ilk kez bes otomatik katılım sistemine katılıyorsa Yeni Giriş, bir başka işyerinde Bes otomatik katılım sistemine dahil olup, bu işyerindeki birikimlerini yeni işe girdiği iş yerine aktarıyorsa Aktarım seçimi yapılmalıdır. Sigorta şirketine gönderilecek listelerde kullanılan olan bir alandır. Bes Giriş Tarihi : Bes otomatik katılım sistemine giriş tarihi bu alandan girilir. Bes Çıkış Tarihi : Bes otomatik katılım sisteminenden çıkış tarihi bu alandan girilir. Personel kartındaki bes ile ilgili alanların değeri istenirse toplu personel kartı değiştirmeden verilebilir. 4/10
Personel-4 sekmesine BES ile ilgili diğer tanımlar ekenmiştir. Statüsü yabancı olan personeller için mavi kart numarası girilmeli ve veri tabi olduğu ülke seçimi yapılmalıdır. Sigorta şirketlerine gönderilecek olan tahsilat ve üretim listelerinde personelin maaşının yatırıldığı IBAN dan farklı bir IBAN isteniyor ise Bes Katkı Payı için Farklı IBAN kullanılsın seçim kutusu işaretlenerek bu IBAN numarası girilmelidir. Sigorta şirketi ile iletişim hangi yolla yapılacak ise iletişim şekli alanında gerekli seçim yapılmalıdır. BES tutarının hesaplanması : BES Otomatik katılım sistemine dahil olan çalışanların maaşından kesilecek olan minimum katkı payı tutarı prime esas kazanç tutarının %3 ü tutarındadır. Çalışanın isteğine göre bu tutar artırılabilir. Personel kartı ücret sekmesinde hesaplanması istenen bes oranı ya da tutarı tanımlanır. 5/10
Örneğin personel kartında tanımlı olan bes oranı % 3 ise, personelin sgk matrahı 3000 tl ise 3000 * 0.03 = 90 tl bes katkı payı hesaplanır. Hesaplanan katkı payı net maaştan kesilir. Hesaplanan bes katkı payı tutarındaki kuruşlar mevzuat gere yuvarlanır. 6/10
Personelin o ay içinde ikramiye ve fark tahakuku var ise her bir tahakukta hesaplanan sgk matrahı üzerinden bes katkı payı kesilir. Eğer personel kartında bes hesaplama şekli tutar olarak seçilmiş ise belirtilen tutar kadar bes katkı payı hesaplanır. Personel kartı muhasebe sekmesinde BesKatkı payı için muhasebe kodu tanımlanır. Tahakkukun muhasebe kaydında hesaplanan bes katkı payı tutarı burada belirtilen muhasebe koduna yazılır. 7/10
Sigorta şirketlerine gönderilecek dosyaları oluşturmak için Presto açılış ekranındaki BES aktarım Oluştur tuşuna basıldığında ilgili ekrana ulaşılır. Likom Bireysel Emeklilik Sistemi Aktarım listesi. BEH Tahsilat Dosya Tipi; Sigorta şirketlerine aylık bildirilen aktif personel listesine ulaşmak için BEH Tahsilat Dosya Tipi seçilir. 8/10
BEH Hesap Açma Dosya Tipi; Sigorta şirketlerinin sistemine dahil edilecek çalışanlara ait mevzuat kapsamında iletilmesi gereken personel listesine ulaşmak için BEH Hesap Açma Dosya Tipi seçilir. Dönem Ay: BES üretim veya tahsilat dosyalarının bildirileceği dönemin Ay bilgisidir. Dönem Yıl: BES üretim veya tahsilat dosyalarının bildirileceği dönemin Yıl bilgisidir. İşyeri: Listelenecek personellerin işyeri ve sigorta şirketi bilgisi bu alandan seçilir. İşyerinin hangi sigorta şirketiyle anlaşmalı olduğu bu seçim ekranından da görülür. İşe Giriş Tarihi Başlangıç ve İşe Giriş Tarihi Bitiş: Listelenecek personelleri işe giriş tarihlerine göre filtrelemek için bu tarih aralıkları kullanılır. Tarih aralığı seçilmezse BES kapsamındaki tüm personeller listelenir. İşten Çıkış Başlangıç Başlangıç ve İşten Çıkış Bitiş: Listelenecek personelleri işten çıkış tarihlerine göre filtrelemek için bu tarih aralıkları kullanılır. Tarih aralığı seçilmezse BES kapsamındaki tüm personeller listelenir. BES Giriş Tarihi Başlangıç ve BES Giriş Tarihi Bitiş: Listelenecek personelleri Bireysel emeklikik sistemine dahil oldukları giriş tarihlerine göre filtrelemek için bu tarih aralıkları kullanılır. Tarih aralığı seçilmezse BES kapsamındaki tüm personeller listelenir. Maaş Ödeme Tarihi: Maaş ödeme tarihi Dönem Ay ve Dönem Yıl bilgilerine göre 01.DönemAy. DönemYıl olarak otomatik oluşur. Eğer işyeri maaş ödemelerini farklı bir tarih olarak bildirecekse filtre ekranından Maaş Ödeme Tarihi değiştirilerek liste yenilenir ve güncel maaş ödeme tarihine göre pesonellerin maaş ödeme tarihleri yüklenir. BES Durumları: Listelenecek presoneller BES durumlarına göre yüklenir. Liste üzerinden de aşağıdaki BES durumları takip edilebilir. Tabi Değil, Cayma, Ara Verme, Ücretsiz İzin, Yeni Giren, İşten Çıkan, Aktif durumları Yabancı Uyruklu: Yabancı uyruklu seçimi yapıldığında işyerindeki yabancı uyruklu T.C Vatandaşı olmayan personeller listelenir. Ekranın üst kısmındaki filtreleme alanından kriterler seçilerek Yenile butonu tıklanarak ilgili kriterlere uygun personeller listelenir. Listedeki kayıtların doğruluğu kontrol edilir ve hatalı kayıtların bulunduğu satırlar kırmızı olarak boyanır. 9/10
Hatalı kayıt listesi. Dosya Oluştur butonu tıklandığında listediki kayıtlarda hata varsa kullanıcıya liste olarak bildirilir. Son aşamada Dosya Oluştur butonu tıklanarak listeden seçilen kayıtlara göre işyerinin anlaşmalı olduğu sigorta şirketinin istediği dosya formatında (Excell, CVS veya TXT) dosyasları, filtreleme alanındaki Dosya Tipi seçimine göre oluşur. Ve oluşan dosya ilgili sigota şiketinin internet sitesinin tahsilat sayfasına ekle yüklenir. Dosya oluşturma yetkilisi sistem modülünden ayarlanabilir. 10/10