DÜZCE ÜNĐVERSĐTESĐ SAĞLIK ARAŞTIRMA VE UYGULAMA MERKEZĐ AMELĐYATHANE ĐŞLEYĐŞ YÖNERGESĐ BĐRĐNCĐ BÖLÜM Amaç, Kapsam ve Yasal Dayanak Amaç Madde 1-Bu yönergenin amacı; Düzce Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Ameliyathanelerinin işleyiş usul ve esaslarını belirlemektir. Kapsam Madde 2-Bu yönerge; ameliyathaneyi kullanan tüm anabilim ve bilim dallarını ve ameliyathanede görev yapan veya ameliyathaneyi kullanan tüm personeli (hekim, hemşire, sağlık teknisyeni, hastabakıcı, temizlik personeli, memur ve diğer çalışanlar) kapsar. Dayanak Madde 3- Bu yönerge, Düzce Üniversitesi Sağlık Araştırma Ve Uygulama Merkezi Yönetmeliği nin 12. maddesine dayanarak düzenlenmiştir. ĐKĐNCĐ BÖLÜM Tanımlar, Organlar ve Nitelikler Tanımlar Madde 4-Bu yönergede yer alan a. Rektör: Düzce Üniversitesi Rektörünü b. Yönetim Kurulu: Merkezin Yönetim Kurulunu, c. Merkez Müdürü (Başhekim): Düzce Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürünü ç. Ç.Merkez Müdür Yardımcısı (Başhekim Yardımcısı): Düzce Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Merkez Müdür Yardımcısını, d. Merkez (Hastane): Düzce Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezini, e. Ameliyathane: Düzce Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi ameliyat salonlarını, bağlı ünite ve diğer alanlarını, f. Ameliyat Salonu: Đçerisinde; ameliyat masası, anestezi cihazı, monitör, ameliyat lambaları, koter cihazı, aspiratör gibi cihazların bulunduğu ve hastanın ameliyat edildiği alanları, g. Merkezi Sterilizasyon Ünitesi: Ameliyathane başta olmak üzere hastanede kullanılan aletlerin sterilizasyon işlemlerinin yapıldığı, ve sterilizasyon ile ilgili personelin bulunduğu ayrı alanı, h. Ameliyathane Genel Koordinatörü: Düzce Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi ameliyathanesinin düzgün işleyiş ve yönetiminden sorumlu hekimi, ı. Komisyonu: Düzce Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Merkezi ameliyathanesinin işleyişi ve koordinasyonundan sorumlu çalışma grubunu, i. Ameliyathaneden Sorumlu Merkez Müdür Yardımcısı (Başhekim Yardımcısı): Ameliyathanelerin çalışma ve verimliliğinden sorumlu olan merkez müdür yardımcısını, j. Ameliyathane Sorumlu Hemşiresi: Ameliyathane hemşireleri arasından ameliyathane koordinatörü tarafından belirlenen kriterlerle seçilerek Merkez Müdürü tarafından görevlendirilen sorumlu hemşireyi, k. Ameliyathane Sorumlu Personeli: Ameliyathanede çalışan tecrübeli personel (hastabakıcı, temizlik personeli vb) arasından Hemşirelik Hizmetleri Merkez Müdürü 1
ünün belirleyeceği adaylar arasından Merkez Müdürü (Başhekim) tarafından görevlendirilen personeli, l. Ameliyathane Sorumlu Teknisyeni: Ameliyathanedeki cihaz ve arızaların en kısa sürede tespit ve onarımını sağlamakla sorumlu teknik personeldir. Ameliyathane genel koordinatörünün istek yazısı ile Merkez in teknik hizmetlerden sorumlu işletme müdürü tarafından belirlenen adaylar arasından Merkez Müdürü tarafından atanır, Ameliyathane Sorumlu Hemşiresi ne bağlı olarak çalışır. m. Skrab (Steril) Hemşire: Ameliyata steril giren, steril setler, enstrüman masası ve cerrahi tekstil malzemelerini hazırlayan ve ameliyat boyunca cerrahi ekibe yardımcı olan hemşiredir. n. Sirküler (Dolaşan) Hemşire: Ameliyat odasının hazırlanması, servisten istenmesi, hastanın masaya alınması, ameliyat salonunun düzeni (ameliyat salonuna giren çıkanların ilaç ve malzemenin kontrolü, cihazların çalışır halde tutulması gibi işlemleri denetler). Ameliyatın başlatılması ve sürdürülmesi için gerekli tüm işlemlerden sorumlu hemşiredir. o. Ameliyat Ekibi: Hastanın ameliyatına katılacak cerrahlar, anestezistler, anestezi teknisyenleri, hemşireler ve salon personelinden oluşur. ö. Ameliyathane ayniyat ve depo sorumlusu: Ameliyathane malzeme ve eczane deposu ya da depolarındaki malzemelerin envanterini tutmak, korumak, kollamak, kontrol etmek ve uygun harcanmasını (son kullanım tarihi, lot numarası kontrolü vb.) ve kullanılmasını sağlamak üzere Merkez Müdürlüğü tarafından görevlendirilir. Ameliyathane Sorumlu Hemşiresine ve Koordinatörüne karşı sorumludur. p. Ameliyathane Salon Personeli: Ameliyathane Sirküler (dolaşan) hemşiresi -yokluğunda Skrab (steril) hemşire emri altında çalışan hastanın taşınması, malzeme taşınması, ameliyathane yüzey ve ortam temizliği işlerinden sorumlu personeldir. r. Ameliyathane Derlenme Alanı/Odası: Hastaların ameliyata girmeden önce hazırlıklarının yapılarak bekletildiği Ameliyat Öncesi Hazırlık Alanı/Odası (Premedikasyon Alanı/Odası) ile ameliyat sonrası bakım ve tedavilerinin yapılarak servisine gönderilmeden önce bekletildiği Ameliyat sonrası Bakım Alanı/Odası ndan (Uyanma Odası) oluşan alandır. Organlar ve Nitelikler Madde 5- Ameliyathane; Düzce Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi nde cerrahi girişimlerin yapıldığı, ilgili anabilim dallarının işbirliği ile multidisipliner bir yaklaşımla hizmet, eğitim ve araştırma alanında faaliyet gösteren ameliyat salonları ve diğer ünitelerin (ameliyathane ile ilgili hasta derlenme, uyanma üniteleri, personel girişi, hasta girişi ve çevresi, bayan ve erkek soyunma odaları, temiz, yarı steril, steril alanlar, depolar, ameliyathane içerisindeki her tür oda, ameliyat salonları, personel, doktor odaları) hepsinin adıdır. Madde 6- Ameliyathane Genel Koordinatörü: Cerrahi uygulamalara fiili olarak katılarak ameliyathaneyi kullanan anabilim veya bilim dallarında en az 4 yıl çalışmış öğretim üyeleri arasından Merkez Müdürü nün önerdiği adayın hastane yönetim kurulu tarafından onaylanması ile iki yıl süre için atanır. Merkez Müdürü ne doğrudan bağlı olup, Merkez Müdürü ne ve ameliyathaneden sorumlu Merkez Müdür Yardımcısına karşı sorumludur. Madde 7- Ameliyathane Komisyonu: a) Merkezde cerrahi branşlarda en az 2 yıl çalışmış öğretim üyeleri arasından iki cerrah ve bir anestezi uzmanının Merkez Müdürlüğünce önerilmesi ve Merkez yönetim kurulunca onaylanmasıyla oluşur. 2
b) Ameliyathane Genel Koordinatörü Ameliyathane Komisyonuna başkanlık eder. Komisyon üyeleri gerek görüldüğü takdirde Merkez Müdürünün önerisi ile yönetim kurulu tarafından süre bitiminden önce görevden alınabilir. Madde 8- Ameliyathane Sorumlu Hemşiresi: Merkez Müdürlüğünce 1 (bir) yıllığına atanır. Genel koordinatörün önerisi ve merkez müdürlüğünün onayı ile süre bitiminden önce değiştirilebilir. Madde 9- Ameliyathane Sorumlu Hemşire Yardımcısı: Ameliyathane genel koordinatörü tarafından önerilen adaylar arasından Merkez Müdürlüğünce 1 (bir) yıllığına atanır. Ameliyathane sorumlu hemşiresine karşı doğrudan sorumludur. Ameliyathane sorumlu hemşiresi değiştiğinde görev süresi otomatikman sona erer. GÖREV ve YETKĐLER Madde 10- Ameliyathane Genel Koordinatörünün Görev ve Yetkileri: a) Ameliyathane genel koordinatörü ameliyathanelerin merkez yönetim kurulunca onaylanan talimat ve prosedürlere uygun olarak çalışmasını sağlamakla görevlidir. Bu çerçevede ameliyathanenin düzenli çalışması ve ameliyat salonlarının verimli kullanımını sağlar. b) Ameliyathane komisyonuna başkanlık eder, komisyonun düzenli aralıklarla toplanmasını sağlar. Ameliyathane komisyonu ile beraber, ameliyathane çalışması ve hizmet kalite standartlarının yükseltilmesi için talimat ve prosedürlerde gereken düzenlemeleri öneri haline getirerek merkez yönetim kuruluna sunulmak üzere Merkez Müdürlüğüne rapor eder. c) Ameliyathane ile ilgili, ameliyathanenin çalışmasını etkileyen bölümlerin çalışma düzenini kontrol eder, ameliyathanenin çalışmasını optimize etmek için gereken tüm düzenlemeleri yapar. ç) Cerrahi bölümlerden ameliyat listelerinin en az bir gün öncesinde toplanmasını sağlar. Ameliyathanenin iş akışında verimliliği gözetmek üzere ameliyat salonlarının tahsisini ilgili ana bilim dalları ile beraber koordine eder. Ameliyathanenin verimliliğini sağlamak için gerekirse kliniklerin o günkü elektif vakalarını erteleyebilir ya da gün içerisindeki programı değiştirebilir. d) Koordinasyonla ilgili karşılaştığı zorlukları Merkez Müdürlüğü ne rapor eder. e) Ameliyathanedeki tüm tıbbi girişim ve girişime hazırlık aşamalarının antisepsi, sterilizasyon, dezenfeksiyon ilkeleri doğrultusunda ilgili talimat ve prosedürlere uygun olarak yürütülmesini sağlar, f) Ameliyathane kurallarına uymayanlar hakkında tutanak tutarak Merkez Müdürlüğü ne iletir. g) Ameliyathanedeki hemşire, teknisyen ve diğer personellerin çalışma düzenini sağlar, gerekli eğitimleri programlar ve uygular, h) Mesai dışında ameliyathanenin kullanımı ile ilgili düzenlemeler yapar, bu düzenlemeleri ilgili mevzuata uygun bir şekilde ana bilim dalları ve Merkez Müdürlüğü ile koordinasyon halinde yapar. ı) Ameliyathane için gerekli sarf ve demirbaş malzemelerin ihtiyacını belirleyerek, stok kontrolünü denetler, otomasyon sistemi üzerinden girilmelerini sağlar, bu konuda ameliyathaneyi kullanan bölümlerin uyması gereken kurallarla ilgili talimatlar hazırlar, düzenlemeler yapar, malzeme eksiklikleri temin edilmek üzere ilgili birimlere bildirir. Eczane deposunun Merkez Eczanesi ile koordinasyonunu sağlar, Ameliyathane Eczane deposunda günlük ameliyatlar için yeterli malzeme bulunmasını denetler, otomasyon sistemi üzerinden kullanılan malzemelerin hastalar üzerine 3
düşümü için düzenlemeler yapar, talimatlar belirler ve bu düzenlemelerin uygulanmasını denetler. i) Ameliyathanedeki cihazların periyodik bakımlarının ve kalibrasyonlarının yapılmasını sağlar. Arızalı cihazların tamirini gözetir, tamir edilemeyen cihazlar ile ilgili teknik servis raporu tutturarak, ihtiyaç duyulan yeni cihazların temini için girişimlerde bulunur. j) Ameliyathane hizmetlerinin verimli ve hizmet kalite standartlarına uygun işleyişini sağlamak üzere form, anket ve hasta kayıtları ile ameliyathane işleyiş ve verimliliğinin istatistiksel analizini sağlar, bu formların otomasyon sistemi üzerinden girilmesini sağlar ve elde edilen veriler ışığında gereken düzenleme önerilerini Merkez Müdürlüğü ne rapor eder. k) Ameliyathanenin Hizmet Kalite Standartlarına uyumluluğunu kontrol eder. Bu konuda kriterleri ve uyum oranlarını belgeleyerek hizmet kalitesini en üst düzeye çıkaracak önlemleri alır ve bu konudaki raporlarını yılda en az iki kez Merkez Müdürlüğü ne sunar. Madde 11: Ameliyathane Komisyonu nun Görevleri ve Çalışma Şekli: a) Komisyon düzenli olarak ayda bir kez Genel Koordinatör başkanlığında, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. Gerektiği hallerde; Merkez Müdürü ve/veya ameliyathanelerden sorumlu Merkez Müdür Yardımcısı komisyona başkanlık yapar ve kurul üyelerini toplantıya çağırabilir. b) Ameliyathanenin daha verimli ve etkin çalışması için kararlar alır. Bu kararları Merkez Müdürlüğü ne rapor eder. c) Ameliyathanenin tertip ve düzenini gözetir. ç) Ameliyathanenin daha verimli çalışması için talimat ve prosedürler belirler, gerektiğinde mevcut talimat ve prosedürlerde değişiklik önerileri getirir, bunları Merkez Müdürlüğünün onayına sunar, Merkez Müdürü nün oluru ve Merkez Yönetim Kurulunun onayından sonra ameliyathane hizmetlerinin bu talimatlara ve prosedürlere uygun olarak yürütülmesinde Ameliyathane Genel Koordinatörü ne yardımcı olur. d) Ameliyathane komisyonu üyeleri kendi arasında görev dağılımı ve işbölümü yapabilir. Bu durumda yapılan görev dağılımı Merkez Müdürlüğü ne bildirilir. e) Komisyon üyeleri hafta sonu günler de dahil olmak üzere ameliyathaneyi denetleme görevini yerine getirirler. Komisyon bu amaçla haftalık veya günlük bazda bir sorumlu üye belirler ve aylık sorumlu listeleri düzenli olarak Merkez Müdürlüğü ne bildirilir. Madde 12: Ameliyathane sorumlu hemşiresinin görev ve yetkileri: a) Kurumun hemşirelik hizmetleri müdürlüğü ile koordineli bir şekilde çalışır ve Ameliyathane hizmetlerinin yürütülmesinde Ameliyathane Genel Koordinatörüne yardımcı olur. b) Ameliyathanede görevli hemşirelerin hizmetlerini ilgili yönerge, talimat ve prosedürlere uygun olarak yürütülmesini sağlar. Bu konuda oluşabilecek aksaklıkları Ameliyathane Genel Koordinatörüne rapor eder. c) Ameliyathanede hemşirelik hizmetleri, personel hizmetleri, hasta taşınması, ameliyathane salonlarının temizliği, düzen ve tertibi ile ameliyathaneye malzeme temini gibi hizmetlerin koordinasyonunda yetkili ve sorumludur. ç) Koordinasyon alanıyla ilgili aksayan yönlerin düzeltilmesi için Ameliyathane Genel Koordinatörü, Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü ve Merkez Đşletme Müdürlüğü ile koordinasyonu sağlar ve hizmet kalitesinin yükseltilmesi için gereken düzenlemeleri rapor eder. 4
d) Hemşirelerin çalışma çizelgesi ve izinlerini düzenler ve Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü ne onaya sunar. e) Ameliyathane hemşirelik hizmetlerinde aksamaya yol açan nedenleri ve çözüm önerilerini Ameliyathane Genel Koordinatörlüğüne rapor eder. f) Skrab (steril) ve sirküler (dolaşan) hemşireleri belirleyerek günlük çalışma listelerini hazırlar. Sirküler (dolaşan) ve skrab (steril) hemşirelerin görev tanımlarını özümseyerek düzenli çalışmalarını sağlar. Gerektiğinde rol model oluşturmak üzere Sirküler (dolaşan) ve Skrab (steril) hemşirelerin görevlerini yerine getirir. Ameliyathanede çalışan hemşire ve personelin yemek ve dinlenme aralarını düzenler, listeler ve kaydeder, bu konudaki aksaklıkları rapor eder. g) Ameliyathanede bulunan setlerin standart listelerinin oluşturulmasını ve güncellenmesini sağlar. Ameliyat sonrası cerrahi set ve malzeme sayım formlarını denetler. Ameliyathanedeki cihazlar ve malzemelerin uygun koşullarda korunmasını ve kullanıma hazır bulundurulmasını sağlar. Bu konuda gereken tüm tedbirleri alır ve aksayan yönleri genel koordinatörlüğe gecikmeden rapor eder. h) Kullanılan malzeme sarfını planlar, ilgili birimlerle koordineli bir şekilde temin edilecek sarf malzemelerinin teknik özelliklerini belirler, yeni ve deneme aşamasındaki malzemelerin test edilmesini sağlar. Test sonuçlarıyla ilgili Merkezin satın alma birimlerine bildirimde bulunur ve teminini sağlar. ı) Ameliyathanede kullanılacak sarf malzemelerinin ve ilaç, serum ve benzeri Eczane malzemesinin ameliyathane salonlarına getirilmesini sağlar, otomasyon sistemine girilmelerini sağlar ve kullanılan malzemenin otomasyon sistemi üzerinden hastalar üzerinden düşümünü denetler. i) Hemşirelik hizmetlerine ilişkin formların düzenli kullanımını, kayıtların tutulmasını gerekiyorsa bilgisayar ortamına (otomasyon sistemine) girilmesini, muhafazasını ve arşivlenmesini sağlar. J) Ameliyathanede temizlik ve sterilizasyon işlemlerinin ilgili talimatlara uygun olarak yürütülmesini sağlar. k) Enfeksiyon Kontrol Komitesi ve merkezi sterilizasyon ünitesi ile işbirliği yaparak, ameliyathanede enfeksiyon kontrol tedbirlerinin uygulanmasını sağlar. l) Elektrik, su tesisatı, araç gereçlerin arızalarının bildirilmesini ve giderilmesi için ilgili birimlerle bağlantıyı sağlar. m) Ayaktan veya yatan hastaların ameliyathaneye kabulünü, yatan hastaların servislerden, ameliyat olan hastaların da servislere transferini düzenler, bu süreçlerde hasta mahremiyetine özen gösterilmesini gözetir, varsa emanetli hasta eşyalarının teslim forumu ile teslim alınmasını ve ameliyat sürecinde hastanın gerekli bakımı almasını sağlar. n) Ameliyathane hemşireleri ve ameliyathane personelleri ile birlikte veya ayrı ayrı toplantılar yapar ve yenilikleri duyurur, toplantı ile ilgili kayıtları tutar, Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü ne rapor eder. o) Ameliyathaneye yeni başlayan hemşirelerin rehber hemşire gözetiminde oryantasyon eğitimi almasını ve oryantasyon formunun doldurulmasını sağlar. Ameliyathane hemşirelerine rehberlik ve danışmanlık yapar. Gerektiğinde ameliyathane prosedürleriyle ilgili bilgilendirme toplantıları düzenler. ö) Hemşirelerinin mesleki gelişimlerinde eğitim taleplerini alır, eğitim programları düzenlenmesi hizmet içi eğitim talebinde bulunur, iş doyumunu artırıcı tedbirlerin alınması için Hemşirelik Hizmetleri Müdürlüğü ne ve Merkez Müdürlüğü ne öneri sunar. Yapılan eğitimlerle ilgili kayıtları tutar ve arşivler. Merkezin Kalite Birimine eğitim raporları gönderir. Her yılın başında bir önceki yılda yapılan eğitim faaliyetleri ile ilgili eğitim faaliyet raporu hazırlar ve Merkez Müdürlüğü ne sunar. 5
p) Hizmet kalite standartları ve kurum politikaları doğrultusunda hemşirelerin performans değerlendirmelerini yapar. r) Kurumun belirlemiş olduğu acil durum planlamalarını uygular/uygulanmasını sağlar, s) Ameliyathanede oluşan iş kazalarına ait raporları tutar/tutulmasını sağlar ve ilgili birimlere bildirir. ş) Ameliyathanenin temizlik, aydınlanma, ısınma ve havalandırma gibi hizmetlerine ilişkin arızaların en kısa sürede çözülmesi için ilgili birimlere bildirimde bulunur ve sorunun çözümü için işbirliği yapar. t) Tüm uygulama ve işlemleri etik kurallar doğrultusunda yürütülmesini sağlar. u) Đzin, rapor ve benzeri durumlarda ameliyathaneden sorumlu Hemşirelik Hizmetleri Müdür Yardımcısı kendisine vekalet eder. Madde-13: Ameliyathane salonlarının kullanımı. a) Ameliyathaneyi kullanacak olan öğretim üyeleri ya da anabilim dalları elektif (planlı) ameliyat listelerini en az bir gün öncesinden ameliyathane genel koordinatörüne yazılı liste şeklinde bildirir ve hastaların otomasyon sistemine kaydı yapılır. Otomasyon sistemine girişi yapılmayan elektif (planlı) vakalar için ameliyathane salonları kullanılamaz. Bu konuda en geç bildirim veya işlem süresi hastane koşullarına göre ameliyathane komisyonunca belirlenebilir. b) Ameliyathane salonlarının kullanımı bölümlerin verdikleri listelere ve otomasyon sistemine girdikleri kayıtlara göre düzenlenir. Verilen listelerde değişiklik olması veya listedeki hastaların ameliyatlarının çeşitli nedenlerle ertelenmesi veya iptali durumunda ilgili bölümün veya diğer bölümlerin ihtiyaçlarına göre ameliyat salonlarının kullanımının verimlilik esaslarına göre düzenlenmesinde ameliyathane genel koordinatörü tam yetkilidir. c) Acil operasyonlar ameliyathane koordinatörüne bildirilerek Ameliyathaneye alınır. Ameliyathane koordinatörüne ulaşılamayan durumlarda ameliyathane komisyon üyelerinden birine, onlara da ulaşılamıyorsa ameliyathane sorumlu hemşiresine veya nöbetçi ekibe bilgi verilir. Madde-14: Ameliyathaneye giriş ve çıkış ve kıyafetler: a) Ameliyathaneye giriş ve çıkışlar, yarı temiz, temiz ve steril alan prensiplerine ve ilgili talimatlara uygun olarak yapılır. b) Ameliyathane kıyafetleri ameliyathane dışında başka bir yerde kesinlikle giyilemez, kullanılamaz, bulundurulamaz. c) Ameliyathane kıyafetlerinin özellik ve diğer vasıfları ameliyathane komisyonunca belirlenir. Madde-15: Ameliyathaneye hasta alınması: a) Hastalar ameliyathaneye hasta bakıcı, hemşire ya da bir hekim nezaretinde getirilir. Bunlar haricinde ameliyathaneye hasta teslimi yapılmaz. b) Hastalar ameliyathaneye sedye ya da tekerlekli sandalye ile getirilir. c) Hastalar ameliyathaneye tüm elbiselerini çıkarmış ve sadece ameliyathane elbisesi giymiş olarak girerler. Üzerlerinde gündelik kıyafet ya da aksesuarlar olan hastalar içeri alınmaz. ç) Ameliyat salonlarına alınacak hastalar, acil vakalar dışında, öncelikle premedikasyon odasına alınır, burada gerekli işlemleri tamamlandıktan sonra ameliyat salonuna alınırlar. Hastanın odaya alınmasını Sirküler (dolaşan) hemşire yönetir. Onun olmadığı zamanlarda Skrab (steril) hemşire bu görevi üstlenir. 6
d) Hasta ameliyat salonuna alınmaya hazır olduğunda Sirküler (dolaşan) hemşire ameliyat ekibine haber verir. Ameliyata katılacak cerrahi ekip ve anestezi ekibi ameliyat salonuna davet edilir. Skrab (steril) hemşire kendi hazırlığını yapıp vakanın salona alınabileceği onayını verdikten sonra cerrahi ve anestezi ekipleri kendi işlemlerini başlatırlar. Ekiplerin toplanamaması sebebi ile ameliyat başlatılamaz ise ameliyathane koordinatörü ameliyat salonunun verimli kullanılması amacı ile vakayı erteleyebilir. e) Skrab (steril) hemşire ameliyat başlayabilir onayı verdikten sonra gecikmeden hasta uyutma işlemleri başlatılır. Cerrahi ekip hazırlığını en kısa sürede tamamlayarak ameliyat işlemini başlatır. f) Ameliyat bittikten sonra hastanın ameliyat salonu dışarısına çıkarılmasına anestezi ekibi karar verir. Madde-16: Ameliyat Öncesi Cerrah ve Hemşire Hazırlığı: a) Ameliyatı yapacak ekip Ameliyat Salonu Yıkanma Talimatı na göre yıkanır. b) Skrab (steril) hemşire Ameliyat Salonu Yıkanma Talimatı na göre yıkandıktan sonra cerrahi ekip elemanlarından önce salona girer. c) Skrab (steril) hemşire hasta ameliyat salonuna alınmadan önce setleri kontrol eder; steril olmayan, eksik, arızalı malzeme çıkması halinde hasta ameliyat masasına alınmadan bu aksaklıkların giderilmesini sağlar. ç) Ameliyatı yapacak ekip Skrab (steril) hemşirenin hazırlıkları tamamlandıktan sonra steril olarak giyinir. d) Skrab (steril) hemşire ameliyat esnasında sadece cerrahi alana konsantre olur ve cerrahi ekibe yardımcı olur. e) Sirküler (dolaşan) hemşire ameliyat salonunun ve kullanılacak cihaz ve malzemenin düzenlenmesinden, gerekli ekipmanın salona getirilmesinden, hastanın premedikasyon alanından ameliyat salonuna getirilmesinden, hastanın ihtiyaçlarının cerraha ve anestezi doktoruna iletilmesinden sorumludur. f) Sirküler (dolaşan) hemşire, Skrab (steril) hemşireyi steril olarak giydirir, cerrahi ekibin steril giyinmesine yardım eder, ameliyat öncesinde, esnasında ve sonrasında doldurulması gereken formları doldurur, ameliyat salonuna hastanın alınmasını ve çıkışını organize eder, ameliyat salonuna giren - çıkan kişilerin asepsi-antisepsi prensiplerine uygun hareket etmesini sağlar, uyarır. Salona ameliyat ekibi dışında gireceklerin kontrolünü ve düzenlemesini yapar. g) Skrab (steril) hemşirenin vakaya giremeyeceği durumlarda Sirküler (dolaşan) hemşire steril olarak ameliyata girer; bu durumda Skrab (steril) hemşire Sirküler (dolaşan) hemşirenin görevlerini üstlenir. h) Hemşire yetersizliği durumlarında Skrab (steril) hemşirenin görevini Sirküler (dolaşan) hemşire, Sirküler (dolaşan) hemşirenin görevini de salon personeli üstlenir. Madde-17: Ameliyathane Ameliyat Öncesi Hazırlık (premedikasyon odası) ve Ameliyat Sonrası Bakım (Uyanma Odası) düzeni. a) Ameliyat Öncesi Hazırlık (premedikasyon) Odası veya alanında bir anestezi teknisyeni ya da premedikasyondan sorumlu bir hemşire görev yapar. Bu kişi bu alanın sevk ve idaresinden sorumludur. Ameliyathaneye gelecek hastaların servislerden çağrılmalarını ve zamanında getirilmesini sağlar. Bu konuda varsa kendi personelini, yoksa ameliyathane personelini kullanır. b) Ameliyathane Uyanma (postoperatif bakım) alanında ameliyattan çıkan hastaların vital bulgularının ölçümü, takibi, ameliyat sonrası ilaçların hastaya uygulanması gibi 7
işlemler yapılır. Bu alanda bir anestezi teknisyeni ya da premedikasyondan sorumlu bir hemşire görev yapar. Premedikasyon ve hasta uyandırmadan aynı kişi(ler) sorumlu olabilir. Bu alanın düzenli ve temiz tutulması, bu alandaki hastaların ilgili servislere vaktinde naklini sağlar. Bu konuda kendi personelini yok ise ameliyathane personelini kullanır. Madde-18: Ameliyathane Günlük Rapor (Gözlem) Defteri : a) Salon sirküler hemşiresi tarafından her ameliyat salonu için ayrı olarak tutulur, bu amaçla otomasyon sistemi üzerinden form vs oluşturulabilir ve ameliyathane sorumlu hemşiresi tarafından denetlenir. b) Günlük bazda o salonda ameliyat olan hastaların masaya alınış saati, anestezi başlama saati, cerrahi başlama ve bitiş saatleri ve benzeri parametreler kayıt edilir. c) Ameliyathane sorumlu hemşiresi kayıtları düzgün tutulup tutulmadığını, salondaki skrab (steril) hemşirenin eksiklik ve hatalarını, personelin eksiklik ve hatalarını, ameliyat salonunda oluşan olağanüstü durumları (hasta arresti, herhangi bir alet ya da cihazın bozulması, tartışma ya da kavga) cerrahi malzemeler ve ameliyat salonunun işleyişi ile ilgili sorunları günlük rapor defterine kayıt eder veya otomasyon sistemi üzerinden kayıt ettirir. Madde-19: Ameliyathane Temizliği: Đlgili talimatlara göre sorumlu hemşire gözetiminde yürütülür. Talimata aykırı durumlar, ameliyathane genel koordinatörlüğüne bildirilir. Madde-20: Ameliyathane içi davranış ve kurallar: a) Ameliyathane içerisinde yüksek sesle konuşulmaz. Etik kurallar ve cemiyet kuralları çerçevesinde davranılır. b) Ameliyathane içerisinde tartışmak, kavga etmek ve hastanın tedavisini olumsuz etkileyecek davranışlar sergilemek yasaktır. Şayet bu tarz olumsuzluklar yaşanırsa ameliyathane genel koordinatörü veya sorumlu hemşiresi ilgililerin ameliyathane dışarısına çıkarılmasını, durumun ameliyat rapor defterine kaydedilmesini ve ilgili kişiler hakkında tutanak tutularak disiplin yönetmeliğine göre işlem yapılması sağlar. Madde-21: Ameliyathane Atık Yönetimi: a) Ameliyathanede tıbbi atıklar Tıbbi Atıkların Kontrolü Prosedürüne uygun olarak ayrılır, toplanır ve ameliyathane temizlik görevlisi tarafından tıbbi atık için ayrılmış olan tıbbi atık asansörü ile ameliyathaneden uzaklaştırılır. b) Ameliyathane personelinin Tıbbi Atık konusundaki eğitimleri temizlik firması tarafından yürütülür ve Ameliyathane Sorumlu Hemşiresi tarafından denetlenir. c) Tıbbi ve biyolojik atıklar temizlik odası içerisindeki tıbbi atık lavabosundan tahliye edilir. Madde-22: Ameliyathane Talimat ve Prosedürleri: Ameliyathane işleyişi ve yönetimi ile ilgili diğer işler talimat ve prosedürler ile düzenlenir. Ameliyathane Komisyonu gerektiğinde bu talimat ve prosedürlere yenilerini veya değişiklikleri önerebilir. Bu durumda önerilen değişiklikler hastane yönetim kurulunca onaylanarak geçerlik kazanır. 8
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Yürürlük ve Yürütme Madde 23: Yürürlük: Bu yönerge 29.12.2011 tarih ve 2011/103 sayılı karar ile Düzce Üniversitesi Senatosunda kabul edilmiş ve yürürlüğe girmiştir. Madde 24: Yürütme: Bu yönerge hükümlerini Düzce Üniversitesi Rektörü yürütür. 9