İzolasyon ve İdentifikasyon (9. Hafta) 1 İzolasyon : Ayırmak İzolasyon Mikrobiyolojide izolasyon? Hangi amaçlarla izolasyon yapılır? Endüstriyel mikroorganizmalar Bozulma ve/veya hastalık etmeni mikroorganizmalar Şahit mikroorganizmalar 2 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 1
İzolasyon şekilleri: Karışık bir kültürden sadece istenen bir mikroorganizmanın saf olarak elde edilmesi Karışık bir kültürde bulunan mikroorganizmaların ayrı ayrı saf halde elde edilmesi Karışık bir kültürde istenen belirli mikroorganizmaların yine ayrı ayrı saf halde elde edilmesi Saf olduğu düşünülen bir mikroorganizmanın saflık kontrolünün yapılması, 3 İzolasyonda besiyeri seçimi Genel besiyeri Tam selektif besiyeri Yarı selektif besiyeri Diferansiyel (ayırıcı) besiyeri XLT4 AGAR 4 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 2
Bakteriler Laktozu kullanabilme B vitamini gereksinimi Antibiyotiğe Dirençlilik Tuza dirençlilik (%) A + Yok 4 ppm % 3 B - Yok 5 ppm % 2 C + Var 4 ppm % 1 D - Var 3 ppm % 5 E - Yok 3 ppm % 2 F + Yok 3 ppm % 3 G + Yok 3 ppm % 2 5 XLT4 (Xylose Lysine Tergitol 4) AGAR Bileşimi (g/litre) proteose peptone No. 3 1,6 g yeast extract 3.0 g L-lysine 5.0 g xylose 3.75 lactose 7.5 sucrose 7.5 ammonium-iron(iii) citrate 0.8 g sodium thiosulfate 6.8 sodium chloride 5.0 g phenol-red 0.08 agar-agar 18.0. XLT4 supplement: A 27% solution (approximate) of the surfactant Tergitol ** 4(7-ethyl-2-methyl-4-undecanol hydrogen sulfate, sodium salt). 6 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 3
Test strains Growth Colony color Salmonella typhimurium ATCC 14028 good / very good black center Salmonella enteritidis ATCC 13076 good / very good black center Salmonella anatum ATCC 9270 good / very good black center Shigella sonnei ATCC 11060 good / very good colorless Shigella flexneri ATCC 12022 good / very good colorless Enterobacter aerogenes ATCC 13048 fair / good yellow Citrobacter freundii ATCC 8090 fair / good yellow Proteus mirabilis ATCC 14273 none / poor yellow Escherichia coli ATCC 25922 none / fair yellow Salmonella typhimurium (Siyah) Citrobacter freundii (sarı) 7 İzolasyonun temel basamağı: koloni elde edilmesi Materyal sıvı ise doğrudan katı besiyerine sürme yapılır Materyal katı ise. Peynirden laktobasil izolasyonu Peynirden anaerobik bakteri izolasyonu Şeker, tuz vs Kuru kayısı yüzeyinden koliform izolasyonu 8 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 4
9 Bazı özel izolasyon örnekleri Sporlu bakteri izolasyonu Çiğ sütten Streptococcus lactis izolasyonu Salmonella izolasyonu Bakteriyofaj izolasyonu Rhizobium izolasyonu 10 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 5
İDENTİFİKASYON İdentifikasyon = Tanıma/Tanımlama Morfolojik ve kültürel özelliklerin belirlenmesi Biyokimyasal testler Serolojik testler 11 Morfolojik ve kültürel özelliklerin belirlenmesi Basit boyama Gram boyama Ayrıca Flagella boyama Spor boyama Faz kontrast ve elektron mikroskobunda inceleme vs. 12 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 6
Biyokimyasal testler Oksidaz Katalaz Üreaz Triptofandan indol oluşumu Nitrat redüksiyonu H 2 S oluşumu Şekerlerden asit ve/veya gaz oluşumu Aminoasit metabolizması Gelişme sıcaklığı sınırları NaCl e direnç Antibiyotik duyarlılığı 13 14 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 7
15 İndol testi Bu test, mikroorganizmaların bir aminoasit olan triptofanı ayrıştırarak indol meydana getirebilme yeteneğini belirlemek için kullanılır. İçinde triptofan bulunan sıvı besi yeri yani tripton water a bakteri aşılanır ve 37 o C de 24-48 h inkübasyona bırakılır. İnkübasyon sonunda kovac s ayıracı damlatılır. Tüplerin üst kısmında bir iki dakika içinde kırmızı bir halkanın oluşması pozitif reaksiyon (indol formasyonunu) ifade eder. Sarımsı halka indolun oluşmadığını gösterir (negatif indol testi). Renk, indol içinde bulunan pyrrole'den ileri gelir. 16 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 8
Triple Sugar Iron (TSI) Agar Dipte sarı renk: Glikozdan asit oluşumu Yüzeyde sarı renk: Laktoz/sakaroz kullanımı Dipte siyah renk: H 2 S oluşumu Dipte çatlaklar: Glikozdan gaz oluşumu 17 Katalaz testi H 2 O 2 H 2 O + ½ O 2 Katalaz Bu test, bazı mikroorganizmalarca sentezlenen katalase enzimini (hidrojenperosid oksidoredüktase) saptamak amacıyla yapılır 18 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 9
Sitrat testi Bakterinin sitratı karbon kaynağı olarak kullanıp kullanmadığını belirlemek için yapılır. Sitrat içeren besiyerinde bakteri sitratı kullanarak geliştiğinde alkali ürünler açığa çıkacağı için ph yükselir ve renk maviye dönüşür. 19 Metil Kırmızısı Testi: Bu test, glikozun fermentatif metabolize olması sonucu besi yerinde organik asitlerin meydana geldiğini ve ph'nın düştüğünü ortaya koymak için yapılır. Metil kırmızısı solüsyonu ph 6.0 da sarı renk ve ph 4.4 den aşağıda kırmızı renk gösterir. 20 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 10
Voges - Proskauer (VP) Testi Mikroorganizmaların glikozu fermente edilerek, nötral bir ürün olan acetylmethylcarbinol'u (acetoin) meydana getirme yeteneğini tayinde kullanılır. Önce α-naftol, daha sonra da KOH ilave edilir ve karıştırılır, 15 dk beklenir. Renk kırmızıya dönerse (+), sarımsı-bakır renk oluşursa (-) olarak değerlendirilir. 21 Mikroorganizmaların üreyi hidrolize eden ürease enzimini saptamak amacıyla yapılır. Kültürde kırmızı rengin meydana gelmesi (amonyak oluşumu nedeniyle ph'nın yükselmesi sonu indikatörün renginin ortaya çıkması) pozitif reaksiyon olarak ve hiçbir değişikliğin olmaması de negatif olarak değerlendirilir. ÜREAZ TESTİ 22 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 11
Hareket testi 23 API identifikasyon kitleri 24 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 12
Antibiyotiğe duyarlılık testi 25 Serolojik testler 26 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 13
Faj tiplendirmesi Genetik yöntemler Ayrıca; 27 Doç. Dr. Serap Coşansu Akdemir 14