GÖRÜNTÜLEME CİHAZLARI & RADYOTERAPİDE KULLANIMI Yavuz Anacak Ege Üniversitesi
Fool with a tool is still a fool Lars Leksell
Radyoterapi ve Görüntüleme Radyasyon onkolojisi tüm tıp disiplinleri içerisinde görüntüleme yöntemlerinin en çok kullanıldığı ğ disiplin Radyoterapinin planlanması, uygulanması ve kalite kontrolu tamamen görüntülemeye dayanıyor Mevcut tüm görüntüleme yöntemleri radyoterapi planlaması ve uygulaması için kullanılıyor
Radyoterapide Kullanılan Görüntüleme Teknikleri Radyasyon temelli X-ışınları Direkt grafi Kontrastlı grafiler Tomografi Bilgisayarlı tomografi Radyonüklid görüntüleme Sintigrafi Spect Pozitron emisyon tomografi Radyasyon İçermeyen Ultrasonografi Manyetik rezonans görüntüleme
X-ışınları Tıbbi Görüntülemenin Başlangıcı W.Konrad Roentgen
22 Aralık 1895
Katod Işınlarış Bir vakum tübünün içerisine yerleştirilen katoddan çıkan elektronlar anoda çarparak floresans adı verilen ışık parlamalarını meydana getirir Elektronların yoluna tungsten gibi ağır metal bir hedef konursa buraya çarpan elektronların tungsten atomları ile etkileşimi sonucunda X-ışınlarını ortaya çıkar
Röntgen Tüpü
Röntgen Tüpü 1900 lü yılların başında kullanılan bir röntgen tüpü
Röntgen Tüpü Modern bir röntgen tüpü
Röntgen Cihazı Direkt Film
Röntgen Cihazı Fluoroskopi
Röntgen Cihazı
Röntgen Cihazı
Röntgen Cihazları Ortopantomografi Mammografi
Röntgen Cihazları C-kollu anjiografi
Direkt grafi
Baryumlu grafi Çift kontrast tekniği
Dijital Subtraction Anjiografi
Simülatör Tedavi volümlerinin lokalizasyonu ve simülasyonu klasik olarak simülatörde yapılır Simülatör tedavi cihazı ile aynı hareketleri yapabilen bir X-ışını ünitesidir
Simülatör
Simülatör Bazı simülatörlere dedektör eklenerek BT Benzeri kesit alma kapasitesi sağlanabilir l
Yumuşak ş Doku Radyolojisi
Beyin Radyolojisi
Konvansiyonel Tomografi X ışını tüpü ve film birbirine bağlantılı olarak ters yönlerde bir düzlem üzerinde karşılıklı olarak hareket ettirilir. Hareketin merkez ekseni seviyesindeki i düzlemde d bulunan tüm yapılar röntgen filmi üzerinde net olarak izlenirken, bu düzlem dışındaki ş yapılar silik kalır. Bu şekilde süperpozisyon olmaksızın kesitsel görüntüleme sağlanmış olur. Hasta masaya supin ya da pron yatırıldığında koranal kesitler, yan yatırıldığında ise sagittal kesitler alınabilmektedir
Konvansiyonel Tomografi
Konvansiyonel Tomografi
Konvansiyonel Tomografi Direkt grafi Konvansiyonel tomografi
Konvansiyonel Tomografi
Bilgisayarlı Tomografi
Bilgisayarlı Tomografi
Bilgisayarlı Tomografi
Bilgisayarlı Tomografi
Bilgisayarlı Tomografi
Bilgisayarlı Tomografi Godfrey Hounsfield ve ilk BT
Bilgisayarlı Tomografi Siretom, 1974
Bilgisayarlı Tomografi Tüp Gantri açıklığı Dedektörler
Bilgisayarlı Tomografi Teknolojide gelişme 1.kuşak BT 2.kuşak BT
Bilgisayarlı Tomografi Teknolojide gelişme 3.kuşak BT 4.kuşak BT
Bilgisayarlı Tomografi Görüntünün işlenmesi
Bilgisayarlı Tomografi Görüntünün işlenmesi
Bilgisayarlı Tomografi Piksel, Voksel BT görüntüsü piksel ve voksellerden oluşmaktadır Piksel: Tüm sayısal görüntülerin en küçük parçası olan üçlü nokta grubu Voksel: 3 boyutlu piksel. Kesit kalınlığı pikseli 3 boyutlu yapmaktadır
Bilgisayarlı Tomografi Piksel, Voksel
Bilgisayarlı Tomografi Rezolüsyon
Bilgisayarlı Tomografi Hounsfield Skalası Her bir piksel doku yoğunluğuna ğ ğ bağlı ğ olarak X- ışınlarını azaltmaktadır. Bu etki Hounsfşield skalası adı verşilen beyazdan siyaha giden bir skala üzerinde gösterilir
Bilgisayarlı Tomografi Hounsfield Skalası
Bilgisayarlı Tomografi Homojenite
Bilgisayarlı Tomografi Pencereleme (windowing) WL (window level - pencere genişliği): ş ğ görülmek istenen yapıların HÜ değerlerini içine alıp ilgilenilmeyenleri dışarıda bırakacak şekilde seçilen bir Hounsfield skalası bandıdır. WL (window level - pencere seviyesi): Seçilen pencere genişliğinin orta noktasıdır.
Bilgisayarlı Tomografi Helical scan
Bilgisayarlı Tomografi Volume rendering (hacimleştirmek) Değişik opasitelerdeki yapıların volüm oluşturacak şekilde rekonstrüksiyonu ve farklı renklerde gösterilmesi
Bilgisayarlı Tomografi Volume rendering (hacimleştirmek)
Radyoterapide BT Kullanımı
BT Simülatör Diagnostik BT ile farklar
BT Simülatör Diagnostik BT ile farklar Düz tedavi tablası Sabitleme ekipmanı Geniş gantri açıklığı Özel yazılım Eksternal Lazerler Solunum ayarlı BT
BT Simülatör Düz tedavi tablası (table top)
BT Simülatör Sabitleme ekipmanları
BT Simülatör Geniş gantri açıklığı
BT Simülatör Geniş gantri açıklığı
BT Simülatör Simülasyon yazılımı
BT Simülatör Eksternal lazerler
BT Simülatör Solunum ayarlı BT (respiratory gating)
BT Simülatör Solunum ayarlı BT (respiratory gating) on off on off on off
Manyetik Rezonans Görüntüleme
Manyetik Rezonans Görüntüleme
Manyetik Rezonans Görüntüleme Dr.Raymond Damadian ve ilk MR cihazı Indomitable, 1977 İnsanda ilk MR 3 Temmuz 1977
Manyetik Rezonans Görüntüleme
Manyetik Rezonans Görüntüleme
Manyetik Rezonans Görüntüleme
Manyetik Rezonans Görüntüleme Güçlü manyetik alan içinde elektromanyetik dalgalar kullanılarak anatomik yapılar arasındaki farkları ayırt etmek için tıbbi görüntüleme tekniği Görüntüler, hidrojen atomlarından gelen elektromanyetik sinyallerin yoğunluğunu yansıtır. Sinyal yoğunluğu - hidrojen atomlarının yoğunluğu ve manyetik çevre ile ilişkilidir. Multiplanar kesitler Görüntüler: T1, T2 ve proton dansite (PD) ağırlıklı
Manyetik Rezonans Görüntüleme Görüntü nasıl oluşuyor? Atom hem kendi etrafında hem de vertikal aks boyunca dönüyor Bütün atomlar gelişigüzel spin dönme spin hareketi yaparlar ve küçük birer mıknatıs gibi davranırlar
Manyetik Rezonans Görüntüleme Görüntü nasıl oluşuyor? Magnet dışındad Magnet içindei Manyetik alan uygulandığında atomların manyetik alanı Manyetik alan uygulandığında atomların manyetik alanı kutuplara uygun devinim yaparlar
Manyetik Rezonans Görüntüleme Görüntü nasıl oluşuyor? Uygulanan manyetik alanın sinyaline devinim i yapan hidrojen atomlarının sinyali de eklenir, hidrojen atomu yoğunluğuna bağlı olarak dokular arasında farklı şiddette sinyal alınır
Manyetik Rezonans Görüntüleme Görüntü nasıl oluşuyor?
Manyetik Rezonans Görüntüleme Görüntü nasıl oluşuyor? T1 süresi: RF puls sonrası longitudinal manyetizasyonun %63 ünün tekrar oluşması için geçen süre T2 süresi: RF puls sonrası transvers manyetizasyonun %37 sinin kaybı T2 süresi: RF puls sonrası transvers manyetizasyonun %37 sinin kaybı için geçen süre
Manyetik Rezonans Görüntüleme BT = dansite, MR = intensite T1 ağırlıklı görüntü Yağ hiperintens T2 ağırlıklı görüntü Su hiperintens
Manyetik Rezonans Görüntüleme BT = dansite, MR = intensite T1 ağırlıklı görüntü Yağ hiperintens T2 ağırlıklı görüntü Su hiperintens
Manyetik Rezonans Görüntüleme Çekim teknikleri Spin-eko Gradient-eko Fast spin-eko (FSE) Echoplanar imaging (EPI) Yag baskılama
Manyetik Rezonans Görüntüleme Kontrast uygulama Gadolinium (yüksek atom No) Intravenöz uygulanır * T1 ve T2 süresini kısaltır Sadece T1 ağırlıklı sekanslarda kullanılır T1A sekansta hiperintens (beyaz) görülür
Manyetik Rezonans Görüntüleme Kontrast uygulama T2 A T1 A kontrastsız T1 A kontrastlı
Manyetik Rezonans Görüntüleme Kontrast uygulama T2 aksiyel T1 aksiyel Kontrastlı tl T1 aksiyel
Manyetik Rezonans Görüntüleme BT MR füzyon
Manyetik Rezonans Görüntüleme BT MR füzyon
Manyetik Rezonans Görüntüleme Kas -iskelet
Morfoloji fmri Fonksiyon Gd perfüzyon MR Difüzyon/ Perfüzyon Akım MR Anjiyografi İçerik MR spektroskopi in vivo
Manyetik Rezonans Görüntüleme MR anjiografi
Manyetik Rezonans Görüntüleme Perfüzyon MR Gr-2 astrositomda azalmış kan akımı
Manyetik Rezonans Görüntüleme MR spektroskopi
Manyetik Rezonans Görüntüleme MR spektroskopi
Manyetik Rezonans Görüntüleme MR spektroskopi radyoterapide kullanımı
Manyetik Rezonans Görüntüleme MR spektroskopi radyoterapide kullanımı MR ile planlama MR spectro ile planlama
Manyetik Rezonans Görüntüleme MR spektroskopi radyoterapide kullanımı
Manyetik Rezonans Görüntüleme Fonksiyonel MR (fmri)
Manyetik Rezonans Görüntüleme Fonksiyonel MR radyoterapide kullanımı
Manyetik Rezonans Görüntüleme Fonksiyonel MR radyoterapide kullanımı
Manyetik Rezonans Görüntüleme Fonksiyonel MR radyoterapide kullanımı
Manyetik Rezonans Görüntüleme Diffüzyon Tensor Görüntüleme - DTI
Manyetik Rezonans Görüntüleme Diffüzyon Tensor Görüntüleme - DTI
Manyetik Rezonans Görüntüleme Diffüzyon Tensor Görüntüleme - DTI Juvenil pilositik astrositom
Manyetik Rezonans Görüntüleme Diffüzyon Tensor Görüntüleme - DTI Corpus callosum tutulmuş mu?
Manyetik Rezonans Görüntüleme Diffüzyon Tensor Görüntüleme - DTI 6 hafta sonra
Manyetik Rezonans Görüntüleme Diffüzyon Tensor Görüntüleme - DTI
Ultrasonografi
Ultrasonografi Ultrases kullanarak tıbbi görüntüleme Ultra-ses = Frekansı 20 kilohertz (khz khz) üzerindeki ses Ultrasonografi (US) de f: 2000-10000 khz (= 2-10 MHz)
Ultrasonografi Nasıl çalışır? Real-time görüntüleme Doku 1 Doku 2 Hiperekoik Hipoekoik Anekoik Akustik gölge g Yansıma Emilme Saçılma Doku 3
Ultrasonografi Nasıl çalışır?
Ultrasonografi Klinik uygulamalar Yumuşak dokular, batın, obstetri, bt ti göz Kitle / normal anatomi dışı ş yapılar, varyasyonlar Kitle karakterizasyonu, komşuluk ilişkileri
Ultrasonografi Klinik uygulamalar
Ultrasonografi Karaciğerde yer kaplayan oluşum
Ultrasonografi Doppler Mesanede yer kaplayan oluşum
Ultrasonografi Doppler
Ultrasonografi Prostat brakiterapisi
Ultrasonografi Prostat brakiterapisi
Ultrasonografi Prostat brakiterapisi
Ultrasonografi Prostat brakiterapisi
Ultrasonografi Meme brakiterapisi
Nükleer Tıp
Nükleer Tıp Konvansiyonel : planar, tüm vücut,spect,.. single photon emitters : Tc-99m, I-123 PET versus SPE(C)T sayısallaştırma sensitivite & rezolüsyon +++ dual photon emitters : C-11, N-13, O-15 F-18 FDG
Nükleer Tıp Gamma kamera
Nükleer Tıp Gamma kamera
Nükleer Tıp Kemik sintigrafisi
Nükleer Tıp Pozitron Emisyon Tomografi Pozitron = antielektron, +1 yüklü. Elektron ile çarpıştığında ğ ikisi i de yok oluyor ve birbirine i zıt yönde hareket eden iki annihilasyon fotonu oluşuyor
Nükleer Tıp Pozitron Emisyon Tomografi
Nükleer Tıp Radyoizotop üretimi - siklotron
Nükleer Tıp PET-BT BT ve PET tek bir cihazda birleştirilmiş
Nükleer Tıp PET-BT
Nükleer Tıp PET-BT
Nükleer Tıp FDG18-PET Tanı Evreleme Re-staging ve izlem Radyoterapi planlama l
Nükleer Tıp FDG18-PET
Nükleer Tıp FDG18-PET
Nükleer Tıp FDG18-PET
Nükleer Tıp FDG18-PET
Nükleer Tıp [ 18 F]FDG-PET [ 11 C]Choline-PET [ 99m Tc]MDP B.P. 65 yrs PSA: 1,9 ng/ml PROSTATE CANCER
Nükleer Tıp Metabolically Aimed Radiotherapy (MART ART) CT CT BASED PET PET/CT BASED
Nükleer Tıp Metabolically Aimed Radiotherapy (MART ART) PET guided d IMRT/Tomotherapy Improved tumor/non tumor radiation dose Hypo Hypo-fractionation 30-40 5-10 fractions
Teşekkürler