AKC ER KANSER NDE CEA VE PSA NIN TANISAL DE ER

Benzer belgeler
AKC ER KANSER NDE ENDOBRONfi YAL GÖRÜNÜM LE H STOPATOLOJ K ALTT P ARASINDAK L fik

fiekil 2 Menapoz sonras dönemde kistik, unilateral adneksiyel kitleye yaklafl m algoritmas (6)

AKC ER KANSER NDE TÜMÖR BOYUTU SERUM LDH DÜZEY N ETK LER M?

80 PR MER AKC ER KANSER N N RETROSPEKT F ANAL Z

Sigara çenlerde ve çmeyenlerde Akci er Kanseri: Genel Özelliklerde Farkl l k Var m?

KÜÇÜK HÜCREL DIfiI AKC ER KANSER NDE SERUM KARS NO EMBR YON K ANT JEN DÜZEY N N HASTALIK ÖZELL KLER LE L fik S

AKC ER KANSER NDE TEfiH S ANINDA GENEL KL N K VER LER: B R GÖ ÜS HASTALIKLARI ONKOLOJ POL KL N N N B R YILLIK KAYITLARI

KOAH l Olgularda Akci er Kanseri

LENFOMA NEDİR? Lenfoma lenf dokusunun kötü huylu tümörüne verilen genel bir isimdir.

AKC ER KANSERL HASTALARDA KOAH B RL KTEL

AKC ER KANSERL HASTALARDA HEPAT T C V RÜSÜ PREVALANSI

Akciğer Kanseri 8. TNM Evreleme Sistemi

SB Sakarya E itim ve Araflt rma Hastanesi Asinetobakterli Hastalarda DAS Uygulamalar ve yilefltirme Çabalar

TÜBERKÜLOZ EP DEM YOLOJ S

Anahtar sözcükler: akci er kanseri, epidemiyoloji, tan sal teknikler, bronkoskopi

Akci er Tümörlerinde Ameliyat Öncesi nvazif Tan Yöntemlerinin Hücre Tipini Belirlemedeki Do rulu u

AKCİĞER KANSERLİ HASTALARDA AKCİĞER DIŞI METASTAZ İLE KLİNİK DEĞERLENDİRMENİN İLİŞKİSİ

DİFFÜZ GASTRİK KANSER TEDAVİSİNDE CERRAHİ TEDAVİ YETERLİ MİDİR? Dr. İlter Özer. Türkiye Yüksek İhtisas Hastanesi Gastroenteroloji Cerrahisi Kliniği

Yediyüzyetmişiki Akciğer Kanseri Olgusunda Cilt Metastazı: 5 Yıllık Deneyimin Analizi

Elli Kad n Olguda Akci er ve Plevra Tümörleri

Primer akciğer kanserinde bronkoskopik biyopsi ve torakotomi materyalleri arasında hücre tipi uyumu

AKC ER KANSERL HASTALARIN TEfiH S ANINDAK SEMPTOMLARI: 3547 HASTANIN ANAL Z

Akci er Kanserli Olgular m zda Semptomatolojik, Radyolojik ve Endoskopik Bulgular n Histopatolojik Bulgularla Birlikte De erlendirilmesi

KÜÇÜK HÜCREL DIfiI AKC ER KANSER BAfiLANGIÇ EVRELEMES NDE KL N K DE ERLEND RME VE LABORATUVAR L fik S

ADRENAL KORTİKAL KANSER TEDAVİSİNDE LAPAROSKOPİK CERRAHİ

407 Akciğer Kanseri Olgusunun Geriye Dönük Analizi

2007 YILI VE ÖNCES TAR H BASKILI HAYVANCILIK B LG S DERS K TABINA L fik N DO RU YANLIfi CETVEL

YAYGIN ANKSİYETE BOZUKLUĞU OLAN HASTALARDA NÖROTİSİZM VE OLUMSUZ OTOMATİK DÜŞÜNCELER UZM. DR. GÜLNİHAL GÖKÇE ŞİMŞEK

CO RAFYA GRAF KLER. Y llar Bu grafikteki bilgilere dayanarak afla daki sonuçlardan hangisine ulafl lamaz?

Primeri Bilinmeyen Aksiller Metastazda Cerrahi Yaklaşım. Dr. Ali İlker Filiz GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesi Genel Cerrahi Servisi

METASTATİK KÜÇÜK HÜCRELİ DIŞI AKCİĞER KANSERİ TANISI SAĞKALIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLER

Küçük Hücreli Dışı Akciğer Kanserinde Serum ve Bronş Lavajı Karsinoembriyonik Antijen Ölçümlerinin Tanısal Değerleri

Akciğer Karsinomlu Olgularda İntraoperatif Plevra Yıkama Sıvısında Malign Hücre Saptanmasının Sağkalıma Etkisi #

Kolorektal Adenokarsinomlarda Tümör Tomurcuklanmasının Kolonoskopik Biyopsi ve Rezeksiyon Materyalleri Arasındaki Uyumu

AKC ER KANSER TEDAV S NE YANITIN DE ERLEND R LMES NDE BRONKOSKOP VE B LG SAYARLI TOMOGRAF BULGULARININ ANAL Z

AKC ER KANSERL OLGULARDA SERUM L P D PROF L *

Suç Duyurusu: Dilovası = Sanayi = Hava Kirliliği = Akciğer Kanseri? / Onur Hamzaoğlu

ANKARA ÜNİVERSİTESİ PSİKİYATRİK KRİZ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ

C. Gökhan Orcan, Ömer F. Nas,. Gökhan Çavuflo lu, Oktay Alan, Hakan K l ç, A. Ulca Uyguç, S. Burkay Öztürk, Emin Ulutafl, Hakan Cebeci

Manisa linde Okul Ça Çocuklar nda Tüberküloz Taramas

Akciğer Kanserinde Tanı Yöntemleri

Akciğer Kanserlerinin Histopatolojik ve Morfolojik Özellikleri ile Bronşiyal Yerleşimleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Gö üs Hastal klar nda Mortalite

ELLE SÜT SAĞIM FAALİYETİNİN KADINLARIN HAYATINDAKİ YERİ ARAŞTIRMA SONUÇLARI ANALİZ RAPORU

Dr. Muharrem Do an 1, Dr. Cüneyt Müderriso lu 2, Dr. Muzaffer Fincanc 3, Dr. Bahad r Ceylan 4, Dr. Gülhan Eren Özdemir 4, Dr.

Akciğer Kanserinde TNM Evrelemesi

Doç. Dr. Serir Aktoğu Kurs Başkanı. Prof. Dr. Tevfik Özlü TTD Okulu Başkanı. Doç. Dr. Peri Arbak Kurs Sekreteri

Duygu Karacan, Ayça Pınar Nas, Güldeniz Uzar, Doruk Demirel, Yunus Emre Özdemir, İlke Aktuğ Buzkan

Ege Üniversitesi nde kanser kay t analizleri: Olgunun de erlendirmesi

NAZOFARENKS KARSİNOMUNDA CLAUDIN 1, 4 VE 7 EKSPRESYON PATERNİ VE PROGNOSTİK ÖNEMİ

DR. NA L YILMAZ. Kastamonulular Örne i

Patoloji Arşivindeki 10 Yıllık Kanser ( ) Olgularının Genel Değerlendirilmesi

Akci er Kanserinin Histolojik Tiplerinin Da l m

Küçük Hücre-Dışı Akciğer Kanserinde Tanı ve Tedavi

Dr. M. Fatih Önsüz 1, Doç. Dr. Ahmet Topuzo lu 2

AKC ER KANSERL HASTALARDA ANKS YETE VE DEPRESYON DÜZEYLER NDEK DE fi MLER

TÜRK YE DE A LE Ç fi DDET Ülke Çap nda Kriminolojik-Viktimolojik Alan Araflt rmas ve De erlendirmeler

Ayşe YÜCE Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji AD.

ÖZET. Anahtar Kelimeler: HCV-HBV koinfeksiyonu, viral interferans Nobel Med 2010; 6(3): Bulgular: De erlendirmeye al nan olgulardan 13'ü

DEĞERLENDİRME NOTU: Mehmet Buğra AHLATCI Mevlana Kalkınma Ajansı, Araştırma Etüt ve Planlama Birimi Uzmanı, Sosyolog

KANSER HASTALARINDA PALYATİF BAKIM VE DESTEK SERVİSİNDE NARKOTİK ANALJEZİK KULLANIMI

Uygulama Önerisi : ç Denetim Yöneticisi- Hiyerarflik liflkiler

GÖREV ANALİZİ 2. YAZILMA ÖĞRENİM HEDEFİ. Mesane ve üreterin normal ve patolojik özelliklerini belirler

YÖNTEM 1.1. ÖRNEKLEM Örneklem plan l seçim ölçütleri

Yetmifldört yafl nda, 60 paket/y l sigara içme

GEKA NİHAİ RAPOR TEKNİK BÖLÜM. 1. Açıklama

Klasik Hodgkin Lenfoma Vakalarında PD-L1 Ekspresyonunun Sıklığı, EBV ile İlişkisi, Klinik ve Prognostik Önemi

Merkezi Sterilizasyon Ünitesinde Hizmet çi E itim Uygulamalar

ARAŞTIRMA. 3 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon A.B

TÜRK DÜNYASI TRANSPLANTASYON DERNE

Pnömoni Gelişen Tüm KOAH lı Olguların Akciğer Kanseri Yönünden Araştırılması Gerekli midir? #

HEMOPT Z L OLGULARDA ET YOLOJ VE AKC ER GRAF S, B LG SAYARLI TOMOGRAF (BT), F BEROPT K BRONKOSKOP (FOB) BULGULARININ DE ERLEND R LMES

MAKÜ YAZ OKULU YARDIM DOKÜMANI 1. Yaz Okulu Ön Hazırlık İşlemleri (Yaz Dönemi Oidb tarafından aktifleştirildikten sonra) Son aktif ders kodlarının

Akciğerin adenoskuamöz karsinomu (13 olgu nedeniyle)

AKC ER KANSER NDE TANI GEC KMES N ETK LEYEN FAKTÖRLER

Hipofiz adenomu; Prolaktin salgılayan hipofiz adenomu;

MURAT YÜKSEL. FEM N ST HUKUK KURAMI VE FEM N ST DÜfiÜNCE TEOR LER

Akciğer Kanserini Hangi Evrede Yakalıyor ve Nasıl Tedavi Ediyoruz?

GENÇ VE YAfiLI AKC ER KANSERL HASTALARDA KL N KOPATOLOJ K ÖZELL KLER

Yrd. Doç. Dr. Berrin Telatar, 1 Prof.Dr. Ayça Vitrinel, 2 Dr. Serdar Cömert, 3 Doç. Dr. Ethem Erginöz, 4 Dr. Engin Tutkun, 5 Dr.

OKS JEN TEDAV S ALAN HASTALARIN OKS JEN KULLANIMI LE LG L B LG DÜZEYLER N N NCELENMES

Akciğer Kanserinde Evreleme SONUÇ ALGORİTMİ

Prostat Kanseri De erlendirilmesinde nflamasyon Göstergeleri ve Fibrin Y k m Ürünlerinin Rolü

MALAT SANAY N N TEMEL GÖSTERGELER AÇISINDAN YAPISAL ANAL Z

Malignite Kaynaklı Plevra Sıvılarında CEA, CA 15-3, CA 19-9, CA 125, CA 72-4 ve AFP Düzeyinin Tanısal Değeri

Akciğer Kanseri. Prof. Dr. Pınar Çelik

Kahraman Marafl ta Difl Hekimleri ve Di er Difl Sa l Personeli Aras nda Hepatit B ve C Seroprevalans

Uluslararas De erleme K lavuz Notu, No.11 De erlemelerin Gözden Geçirilmesi

Küçük Hücreli Akciğer Kanserinde Cerrahinin Yeri Var mı? Dr.Ali Kılıçgün Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi

BEBEK VE ÇOCUK ÖLÜMLÜLÜĞÜ 9

SAĞ VE SOL KOLON YERLEŞİMLİ TÜMÖRLER: AYNI ORGANDA FARKLI PATOLOJİK BULGULAR VE MİKROSATELLİT İNSTABİLİTE DURUMU

TOPLUMSAL VE KÜLTÜREL YAPI

Endometriyum Kanserli Hastalarda Preoperatif Serum CA-125 Düzeylerinin De erlendirilmesi ve Lenfadenektomi Gereklili ini Belirlemedeki Rolü

KOAH l Hastalarda Beslenme Durumu ve Solunum Fonksiyonlar

İkiyüzsekiz Akciğer Kanseri Olgusunda Uzak Metastazların Değerlendirilmesi

Hepatit B Virüs Testleri: Hepatit serolojisi, Hepatit markırları

ONKOLOJİDE SIK KULLANILAN İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER VE SAĞKALIM EĞRİLERİ

CA15-3, CA 19-9, CA 125 ve CEA Referans Aral klar n n Belirlenmesi. Determination of CA15-3, CA 19-9, CA 125 and CEA Reference Intervals

ÇALIŞAN SAĞLIĞI BİRİMİ İŞLEYİŞİ Hastanesi

stanbul Kültür Üniversitesi, Türkiye

Transkript:

Solunum 23 Vol: 5 Say : 5 Sayfa: 194-199 AKC ER KANSER NDE CEA VE PSA NIN TANISAL DE ER Semra GÜRCAN KILIÇ*, Gürkan ERTU RUL*, Mehmet BÖNCÜ*, Ayflenur ATAY**, Füsun ERC YAS**, Hüseyin HAL LÇOLAR* * zmir Dr. Suat Seren Gö üs Hastal klar ve Cerrahisi E itim ve Araflt rma Hastanesi, ZM R ** zmir Atatürk E itim ve Araflt rma Hastanesi 2. Biyokimya Klini i, ZM R ÖZET Nisan-Ekim 2 tarihleri aras nda servislerimizde yatan, prostat yak nmalar ve bulgular olmayan, histolojik ve sitolojik olarak akci er kanseri tan s konmufl 63, benign akci er hastal olan 21 olguda karsinoembriyojenik antijen (CEA) ve prostat spesifik antijen (PSA) serum düzeylerini ölçerek erken tan, ay r c tan, tip tayini ve evrelendirmede yard mc olup olmayaca n araflt rd k. Akci er kanseri olgular n n yafl ortalamas 62.4±7.9 ( yafl aral 37-76), kontrol grubunun 58.8±1.7 (yafl aral 28-74) idi. 22 olgu skuamöz hücreli, 18 olgu adeno, 14 olgu küçük hücreli d fl, 7 olgu küçük hücreli ve 2 olgu indiferan karsinom tan s alm flt. Çal flma grubunda serum CEA median de erini 3.35 ng/ml, kontrol grubunda 3.8 ng/ml, serum PSA median de erini çal flma grubunda 3. ng/ml, kontrol grubunda.8 ng/ml bulduk. Serum CEA de erini ; skuamöz hücreli akci er karsinomlular n %28 inde, adenokarsinomlular n %44 ünde, PSA düzeyini ise, skuamoz hücrelilerin %27 sinde, adenokarsinomlular n %6 s nda yüksek bulduk. Serum median CEA ve PSA düzeyleriyle hastan n yafl, performans durumu, tümör histolojik tipi, evresi, T,N,M durumlar, metastaz yer ve say s, akci er radyogram ve toraks BT de invazyon bulgular ve bronkoskopi bulgular aras nda istatiksel anlaml iliflki saptayamad k. Yaflla serum CEA düzeyi ve sigara içimiyle serum PSA düzeyi aras nda pozitif korelasyon saptad k. Sonuç olarak; akci er kanserleriyle serum CEA ve PSA düzeyleri aras ndaki iliflkinin belirlenmesi için daha genifl ve karfl laflt rmal çal flmalara gereksinim vard r. PSA n n akci er alt tipi SK-MES-1 le çal flmas daha anlaml olabilir. Tümörün daha erken tan nmas n sa layan balgam ve bronfl aspirasyon s v lar nda CEA ve PSA bak lmas uygun olacakt r. Anahtar Kelimeler: Akci er kanseri, tan, karsinoembriyonik antijen, prostat spesifik antijen (Solunum 23;5:194-199) SUMMARY Diagnostic Value of Serum CEA and PSA Levels in Lung Cancer We investigated whether serum CEA and PSA levels are helpful in early diagnosis, type and staging in patients with lung disease. Sixty-three of the patients were diagnosed as lung cancer and 21 as benign disease. They had no complaints and signs of prostatism. All the patients recruited for the study were hospitalized in our clinic from April to October 2. The mean age was 62.4±7.9 (37-76) for the lung cancer group and 58.8±1.7 (28-74) for the control group. Of the patients with lung cancer, 22 had squamous cell carcinoma, 18 had adenocarcinoma, 14 had non-small cell carcinoma, 7 had small cell carcinoma and 2 had undifferentiated carcinoma. The mean of serum CEA level was 3.35 ng/ml in the cancer group and 3.8 ng/ml in the control group while serum PSA level was 3. ng/ml in the cancer group and.8 ng/ml in the control group. The serum CEA level was high in 28% of squamous cell and 44% of adenocarcinoma patients. Serum PSA level was high in 27% of squamous cell and 6% of the adenocarcinoma patients. We could not find any correlation between serum median CEA and PSA levels and patients age, performance status, histological type, stage, TNM status, origin and number of metastases, radiological and bronchoscopic findings. On the other hand, there was a significant correlation between age and serum CEA levels and between cigarette smoking and PSA levels. In conclusion, more Yaz flma Adresi: Dr. Semra Gürcan K l ç. zmir Dr. Suat Seren Gö üs Hastal klar ve Cerrahisi E itim ve Araflt rma Hastanesi, 3511 Yeniflehir / ZM R Tel.: (232) 433 33 33 Fax: (232) 458 72 62 Toraks Derne i 5. Y ll k Kongresi nde (24-27 Nisan 22 Antalya) sunulmufltur. 194

Akci er kanserinde CEA ve PSA comperative studies are needed to assess the relationship between the serum CEA and PSA levels and lung cancer. It may be more valuable to work with lung subtype of PSA, SK-MES-1. Also to investigate CEA and PSA levels in sputum and bronchial aspiration fluid for the early diagnosis of tumor will be more promising. Key words: Lung cancer, diagnosis, carcinoembrionic antigen, lung cancer, prostate specific antigen (Solunum 23;5:194-199) G R fi Akci er kanseri, yirminci yüzy l n bafllar nda nadir görülen bir malignite iken, tütün kullan m n n ve kokarsinojenlere maruz kalman n artmas, tan yöntemlerinde geliflmeler ve nüfustaki h zl art fl nedeniyle, pek çok ülkede 195 lerden itibaren endifle verici bir art fl göstermifltir (1,2). Prognozu kötü olan bu hastal kta erken tan çok önemlidir. Etkin erken tan ve tarama yöntemlerinin bulunmamas, hastal a ait semptomlar n spesifik olmamas ve bu semptomlar için sigaran n suçlanmas erken dönemde tan y güçlefltirmekte ve tedavi sonuçlar yüz güldürücü olmamaktad r (1,3,4). Son y llardaki geliflmeler kanser tan s nda sadece morfolojinin de il, hücrede oluflan tüm de iflmelerin incelenmesini gerekli k lm flt r. Tümör belirteçleri histopatolojik tan ya kesinlik kazand rmakta ya da histopatolojik tan n n henüz konmad durumlarda, erken dönemde tümör olas l n n kuvvetle pozitif olabilece ine iflaret etmektedir (1,3). Biz de çal flmam zda akci er kanserleriyle, iki serum belirteci karsinoembriyonik antijen (CEA) ve prostat spesifik antijen (PSA) aras nda iliflki olup olmad n, e er iliflki varsa erken tan, tip tayini, evrelendirme ve ay r c tan da yard mc olup olmayaca n araflt rmay amaçlad k. GEREÇ ve YÖNTEMLER Nisan - Ekim 2 tarihleri aras nda servislerimizde yatarak tetkik edilen ve prostat ile ilgili yak nmalar ve bulgular bulunmayan histolojik ve sitolojik olarak akci er kanseri tan s konmufl 63 olgu çal flma grubunu, akci er tüberkülozu, kronik obstrüktif akci er hastal, pnömoni, interstisyel akci er hastal gibi benign akci er hastal olan 21 olgu kontrol grubunu oluflturdu. Olgular n yafl, cinsiyet, sigara öyküsü, performans durumlar, tümör çap, tipi, metastaz say s ve yeri, T, N, M bulgular ve evresi, akci er radyografisi ve toraks bilgisayarl tomografisi ve bronkoskopi bulgular belirlendi. Performans durumlar ECOG performans skalas na göre de erlendirildi. Her bir parametrenin serum CEA ve PSA düzeyleri ile iliflkisi incelendi. Çal flmaya dahil olan hastalardan al nan kanlar 5 devir/ dakikada 5 dakika santrifüj edilerek serumlar ayr ld ve 2ºC de 2 günlük periyodlar halinde biriktirildi. zmir Atatürk E itim ve Araflt rma Hastanesi Biokimya Laboratuvar nda serumlar oda s s nda çözülüp CEA ve PSA düzeyleri, DPC firmas na ait Immulite cihaz nda, firmaya ait kitler (CEA: Cat No: LKCE1, PSA: Cat No: LKPS1) kullan larak elektrokemilüminesans yöntemiyle çal fl ld. Çal flma öncesinde yüksek ve düflük konsantrasyonlu kalibratörlerle kalibrasyon yap ld. Kontrol de erleri ölçülebilir aral k içinde bulunduktan sonra numuneler çal fl ld. CEA için, sigara içmeyenlerde serum normal de er aral -4.6 ng/ml, sigara içenlerde serum normal de er aral -1. ng/ml ve PSA için serum normal de er aral -4. ng/ml olarak belirlendi. statistik de erlendirmeleri, Ege Üniversitesi Bilgisayar Mühendisli i statistik Bölümü taraf ndan yap ld. Spearman n korelasyon analizi, Mann Whitney-U, Ki-kare, t test ve Fisher s Exact test uyguland. p de erinin.5 ve alt nda olmas anlaml kabul edildi. BULGULAR Akci er kanseri tan l 57 erkek olgunun yafl ortalamas 62.4±7.9 (37-76) ve 6 kad n olgunun yafl ortalamas 62.5±8.6 (47-7), kontrol grubunu oluflturan 19 erkek olgunun yafl ortalamas 58.8±1.7 (28-74) ve 2 bayan olgunun yafl ortalamas 5.5± 14.8 (4-61) olarak bulundu. Hastalar yafl gruplar na göre 4 yafl n alt, 4-69 yafl aras, 7 yafl ve üstü olmak üzere 3 e ayr ld. Hastalar n yafl gruplar yla serum CEA ve PSA düzeyleri aras nda istatistiksel iliflki araflt r ld nda serum CEA ile yafl aras nda pozitif korelasyon bulundu (p<.5). Çal flma grubumuzda serum CEA median de eri 3.35 ng/ml, kontrol grubunda ise 3.8 ng/ml bulundu (p>.5). Serum PSA median de eri çal flma grubunda 3. ng/ml iken kontrol grubunda.8 ng/ml idi (p>.5). Karfl laflt rmalarda belirteç düzeyleri aras ndaki büyük farkl l ktan dolay ortalamalar de il, 195

S G KILIÇ ve ark. Tablo I: Cinsiyete göre serum CEA ve PSA median de erleri Çal flma Grubu Kontrol Grubu Cinsiyet Erkek Kad n Olgu Say s 57 6 CEA (ng/ml) Normal Yüksek 3.4 (.28-55) %8 %2 4.35 (.57-52.6) %57 %43 PSA (ng/ml) Normal Yüksek 1 (.3-22.6) %88 %12.3 (.3) %1 Olgu Say s 19 2 CEA (ng/ml) 1.9 (.23-5.8) 4.12 (.34-7.9) PSA (ng/ml).87 (.13-4.8).3 (.3) median de erler kullan ld. Hastalarda serum CEA ve PSA düzeylerinin birlikte art fl çal flma grubunda sadece iki olguda izlendi. Kontrol grubunda birlikte art fl izlenmedi. Çal flma grubumuzdaki erkek hastalar n % 8 inde serum CEA de eri normal, % 2 sinde yüksek, kad n hastalar n % 57 sinde normal, % 43 ünde yüksek bulundu (p>.5). Erkek hastalar n % 88 inde serum PSA de eri normal % 12 sinde yüksek, kad n hastalar n % 1 ünde normal bulundu (p>.5). Kontrol grubundaki hastalar n % 4,7 sinde serum CEA düzeyi yüksek saptanm flt r. Kontrol grubunda serum PSA düzeyi yüksekli i saptanmam flt r. Çal flma ve kontrol grubundaki erkek ve kad n hastalar n say lar, serum CEA ve PSA median de erleri Tablo I de verilmifltir. Çal flma grubundaki hastalar n serum CEA ve PSA düzey da l mlar Tablo I ve II de gösterilmifltir. Çal flma grubunda bronkoskopik olarak 29 olguda indirekt tümör bulgular, 22 olguda direkt tümör bulgular, 4 olguda infeksiyon bulgular saptand. Hastalar n doku biyopsileri sonucu belirlenen tümör histolojik tipleriyle serum CEA ve PSA düzeyleri aras nda istatistiksel anlaml iliflki saptanmad (p>.5). Çal flma ve kontrol grubundaki hastalar n sigara içme durumlar paket y l olarak kaydedildi. Sigara içme oranlar karfl laflt r ld nda akci er kanseri tan l 63 olgudan sadece 4 ünün sigara içmedi i, 7 sinin içme durumunun belirlenemedi i, kalan 52 olgunun halen sigara içti i saptand. Sigara içme süresi ortalama 59 paket y l olarak bulundu. Kanser d fl akci er hastal tan l 21 hastan n 6 s n n sigara içmedi i, geri kalan 15 hastan n ortalama 42 paket y l sigara içti i belirlenmifltir. Serum CEA düzeyi ile sigara içme durumu aras nda istatistiksel olarak anlaml iliflki izlenemezken (p>.5), sigara içimiyle serum PSA düzeyi aras ndaki iliflki istatistiksel olarak anlaml yd (p<.5). Tümör çap ortalama 59.1 mm (2-1 mm) idi. Tümör çap ile serum CEA ve PSA düzeyleri aras nda istatistiksel anlaml iliflki saptanmad (p>.5). Akci er kanseri olgular n n toraks bilgisayarl 196 tomografilerinde 11 olguda mediasten, 11 olguda büyük damar, 7 olguda mediasten ve büyük damar, 2 olguda gö üs duvar, 1 olguda gö üs duvar ve mediasten, 1 olguda gö üs duvar ve büyük damar invazyonu saptand, 22 olguda invazyon yoktu. ng/ml 6 5 4 3 2 1 2 4 6 8 Grafik 1: Serum CEA düzeyi da l m ng/ml 25 2 15 1 5 Grafik 2: Serum PSA düzeyi da l m Hasta say s CEA 2 4 6 8 Hasta say s PSA Metastaz de erlendirmesi yap lan 6 olgunun 24 ünde metastaz saptand. Bunlar n 21 inde tek organda, 3 ünde

Akci er kanserinde CEA ve PSA birden çok organda metastaz gözlendi. Metastaz yerlerine göre serum CEA ve PSA de erleri aras nda istatistiksel anlaml iliflki saptanmad. Çal flma grubundaki olgular n TNM sistemine göre yap lan evrelemeleriyle serum CEA ve PSA düzeyleri aras nda istatistiksel olarak anlaml iliflki bulunmad (p>.5). Evre da l m ve serum CEA ve PSA düzeyi iliflkisi Tablo II de gösterilmifltir. Tablo II: Evrelere göre serum CEA ve PSA median de erleri evre Evre IA IB IIA IIB IIIA IIIB IV Say 5 2 32 21 CEA 2.2 3.35 3.9 4.2 PSA.24.4.95 1.1 Performans durumlar yla serum CEA ve PSA median de erleri aras nda istatistiksel olarak anlaml iliflki izlenmedi. Kontrol grubunda hastal klarla serum CEA ve PSA düzeyleri aras nda istatistiksel olarak anlaml iliflki izlenmedi (p>.5). Kanser hastalar n n histolojik tiplere göre serum CEA ve PSA iliflkileri Grafik III ve IV de gösterilmifltir. 1 8 6 % 4 2 Skuamöz Adeno Küçük normal yüksek ndiferan Küçük D fl Grafik III: Histolojik tiplere göre serum CEA oranlar (p=.24) 1 9 8 7 6 % 5 4 3 2 1 Skuamöz Adeno Küçük normal yüksek Grafik IV: Histolojik tiplere göre serum PSA oranlar (p=.15) TARTIfiMA ndiferan Küçük D fl Son y llarda, malign hücreye özgü ve hücrenin fonksiyonel bir ürünü olan tümör belirteçleri erken dönemde tümör tan s koymada s k kullan lmaya bafllanm flt r (5-12). Pauwels ve ark. (13) bronfl kanserli olgular n % 8 inde, kronik bronflitli hastalar n % 68 inde CEA düzeyi yüksekli i saptam fllard r. Ak n ve ark. (6) sa l kl ve akci er kanserli 41 olgunun % 61 inde yüksek, % 39 unda normal bulmufllard r. Çal flmam zda kanser olgular m z n % 22 sinde yüksek, % 77 sinde normal bulduk (p>.5), literatüre göre düflük olmas n olgu say m z n azl na ve çal flma grubumuzun homojen olmamas na ba layabiliriz. Rubins ve arkadafllar (14), serum CEA düzeyindeki art fllar, adenokarsinom ve küçük hücreli kanserde, büyük hücreli ve skuamöz hücreli kanserden belirgin olarak yüksek bulmufllard r. Çal flmam zda serum CEA düzeyini, skuamöz hücreli kanserde % 28, adenokarsinomda % 44, küçük hücreli d fl akci er kanserinde % 31 oran nda yüksek bulduk, küçük hücreli ve indiferan tiplerde yükseklik tespit etmedik (p=.24). Tümör boyutu ve serum CEA konsantrasyonu aras nda önemli iliflki saptayamad k. Bu sonuç Rubins ve arkadafllar n n çal flmas ile uyumludur (14). Takamochi ve arkadafllar (15) 14 hastay içeren bir çal flmada, serum CEA düzeyi ve bilgisayarl tomografide ölçülen tümör boyutunu N2 yi belirlemede de erli bulmufllard r. Çal flmam zda toraks bilgisayarl tomografi bulgular na göre lenf nodu tutulumuyla, serum CEA düzeyi aras nda istatistiksel iliflki 197

S G KILIÇ ve ark. saptayamad k (p>.5). Organ metastazlar nda, özellikle karaci er metastazlar nda ve tümörün diferansiasyon derecesi düflük oldu unda serum CEA düzeyi artar. Concannon (16) ve Vincent (17) metastazl hastalar n ço unda yükselmifl CEA düzeyi bildirmifllerdir. Bizim çal flmam zda ise organ metastazlar n n yeri ve say s yla serum CEA ve serum PSA düzeyleri aras nda istatistiksel olarak anlaml iliflki saptamad k (p>.5). Salgia ve arkadafllar (18) serum CEA düzeylerini erken evre hastalarda daha düflük bulmufllard r. Baflka bir çal flmada hastalar n küçük bir bölümünde (~%1) di er yönlerden klinik olarak operabl hastal olan evre I ve II hastalarda 2 ng/ml nin üzerindeki de erlerin inoperabilite kriteri say labilece i ve buna yönelik çal flmalara ihtiyaç oldu u belirtilmifltir. Evre II de yer alan 33 olgudan 3 ünde CEA>1 ng/ml olup, bu olgular 12 ay içinde dissemine hastal kla kaybedilmifllerdir (14). Çal flmam zda evrelere göre serum CEA düzeylerini inceledi imizde, rezektabl kabul edilen evre I-II -IIIA da normal s n rlarda bulundu. Ancak bu düzeylerle, ileri evre akci er kanserlerindeki düzeyler aras nda istatistiksel olarak anlaml bir fark saptanmad (p=.761). PSA n n hücre büyümesini düzenleyici rolü yan s ra anjiogenezdeki etkisi nedeniyle yurt d fl nda yap lan çal flmalarda akci er kanserinde de artt saptanm flt r (19). Literatür araflt rmam zda Türkiye de bu konuda bir çal flma bugüne kadar yap lmam flt r. Zarghami ve arkadafllar (2) düflük düzey PSA-mRNA y akci er doku örneklerinin büyük ço unlu unda bulmufllard r. PSA-mRNA varl ile hastan n yafl, tümör evresi, histolojik tip aras nda iliflki bulunamam flt r. Diamandis (21) bir çal flmas nda 57 akci er kanserli hastadan adenokarsinomlar n % 15 inde ve skuamöz hücreli karsinomlular n % 5 inde serum poliklonal PSA düzeyini yüksek bulmufllard r. Çal flmam zda serum median CEA ve PSA düzeyleri ile hastan n yafl, performans durumu, tümör histolojik tipi, evresi, ayr ayr T, N, M durumlar, metastaz yer ve say s, akci er radyogram ve toraks BT de invazyon bulgular ve bronkoskopi bulgular aras nda istatistiksel anlaml bir iliflki saptanmad. Ancak, yafl ile serum CEA düzeyi ve sigara içimiyle serum PSA düzeyi aras nda pozitif korelasyon izlendi (s ras yla p=.13 ve p=.26). Literatürdeki bilgilerden farkl olan bu sonuçlar olgu say m z n az olmas na ba lanabilir. Çal flman n daha genifl olgu gruplar yla ve sa l kl bireylerle karfl laflt rmal olarak yap lmas uygun olacakt r. Çal flmam zda Türkiye de daha önce yap lmam fl olmas nedeniyle akci er kanserlerinin erken tan s, evre ve 198 tip belirlenmesi aç s ndan de erlendirmek üzere serum PSA düzeylerini tespit ettik ve daha önceden s k kullan lm fl bir belirteç olmas nedeniyle serum CEA düzeyleriyle karfl laflt rmay uygun bulduk. Literatürde bu iki belirteci akci er kanserlerinde birlikte karfl laflt ran baflka bir çal flmaya rastlanmad, bu bak mdan çal flmam z ilktir. Çal flmam zda iki olguda serum CEA ve PSA düzeylerinin birlikte art fl n izledik. Zamcheck (12) ve Pauwels (13) çal flmalar nda bronflitli hastalar n % 33-68 inde, pnömonili hastalar n % 47 sinde serum CEA düzeylerini yüksek bulmufllard r. CEA sa l kl eriflkinlerde ve hipotiroidi, pnömoni, pankreatit gibi inflamasyonlarda artar. Ancak yap lan bir çal flmada benign grupta olup yüksek CEA içeren (>2 ng/ml) bir hastada takipte 5 ay sonra rektosigmoid kanser ve akci er metastazlar geliflmifltir (16). Biz çal flmam zda kanser d fl hastal klarla belirteçler aras nda anlaml bir iliflki saptamad k. Serbest form PSA cinsiyet olarak erkek ve tip olarak adenokarsinom ile yak ndan iliflkilidir. PSA n n akci er dokusundaki fizyolojik rolü ve prognostik önemi belirlenmeye muhtaçt r. Sonuç olarak; akci er kanserleriyle serum CEA ve PSA düzeyleri aras ndaki iliflkinin belirlenmesi için daha genifl olgu say lar ile yap lacak karfl laflt rmal çal flmalara gereksinim vard r. PSA n n akci er için spesifik alt tipi olan SK-MES-1 ile çal fl lmas daha anlaml olabilir. Tümörün daha erken tan nmas na imkan veren balgam, bronfl aspirasyon ve bronkoalveoler lavaj s v lar nda CEA ve PSA düzeylerine yönelik çal flmalar n yap lmas da uygun olacakt r. KAYNAKLAR 1. Halilçolar H, Tatar D. Epidemiyoloji. In: Akkoçlu A, Öztürk C, eds. Akci er kanserlerinde multidisipliner yaklafl m. Ankara, Bilimsel T p Yay nevi 1999;17-21. 2. Vidinel. Akci er hastal klar. zmir Ege Üniversitesi Matbaas. 1977. 3. Litzky AL. The pathology of non-small cell lung carsinoma. In: Fishman AP, ed. Fishman s pulmonary diseases and disorders. 3 rd eds. New York, Mc Graw-Hill 1998;2:111;1739-1758. 4. Egeli Ü. Tümör moleküler biyolojisi. In: Özyard mc N, ed. Nonspesifik akci er hastal klar. Bursa, Uluda Üniversitesi Bas mevi, 1999;2:77-747. 5. Numano lu N. Klinik solunum sistemi ve hastal klar. Ankara, Ant p A.fi. 1997. 6. Ak n M. Bronfl kanserli hastalarda serum CEA ölçümü. zmir Gö üs Hastal klar Hastanesi Dergisi 1986;1:1-13. 7. Gazio lu K. Akci er hastal klar. stanbul, Tek Ofset Matbaas,

Akci er kanserinde CEA ve PSA 1978. 8. Kanser ihbarlar n n de erlendirilmesi 1993-1994. T.C. Sa l k Bakanl Kanser Savafl Daire Baflkanl, yay n no:582, Ankara, 1997. 9. Saldana MJ, Sridhar KS, Thurer RJ. Classification, staging and etiology of lung cancer. In: Saldana MJ, ed. Pathology of pulmonary diseases. Philadelphia, JB Lippincott Co; 1994; 523-53. 1. Carr DT, Holoye PY, Hong WK. Bronchogenic carcinoma. In: Murray JF, Nadel JA, eds. Textbook of respiratory medicine. 2 nd eds. Philadelphia, WB Saunders; 1994;2:48:1528-1596. 11. Mountain CF. Revisions in the international system for staging lung cancer. Chest 1997;111:171-1717. 12. Zamcheck N. The present status of CEA in diagnosis, prognosis and evalution of therapy. Cancer 1975;36:246-2468. 13. Pauwels R. Plasma levels of carcinoembryonic antigen in bronchial carcinoma and chronic bronchitis. Thorax 1975; 3,56-562. 14. Rubins JB, Dunitz J, Rubins HB, ve ark. Serum carcinoembryonic antigen as an adjunct to preoperative staging of lung cancer. J Thorac Cardiovasc Surg 1998;116:412-416. 15. Takamochi K, Nagai K, Suzuki K, ve ark. Clinical predictors of N2 disease in non-small cell lung cancer. Chest 2;117: 1577-1582. 16. Concannon JD, Milton HD, Liebler GA, ve ark. The carcinoembryonic antigen assay in bronchogenic carcinoma. Cancer 1974;34:184-192. 17. Vincent RG, Chu TM, Fergen TB, ve ark. Carcinoembryonic antigen in 228 patients with carcinoma of the lung. Cancer 1975;36:269-276. 18. Salgia R, Harpole D, Herndon JE, ve ark. Role of serum tumor markers CA 125 and CEA in non-small cell lung cancer. Anticancer Res 21;21:1241-1246. 19. Fortier AH, Nelson BJ, Grella DK, ve ark. Antiangiogenic activity of prostate-specific antigen. J Natl Cancer Inst 1999; 6;91:1635-164. 2. Zarghami N, Levesque M, D Costa M, ve ark. Frequency of expression of prostate spesific antigen mrna in lung tumors. Am J Clin Path 1997;18:184-19. 21. Diamandis EP, Yu H. Editorial : New biological functions of prostate spesific antigen. J Clin Endocrinol Metabolism. 1995;8:1515-1517. 199