Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (European Bank for Reconstruction and Development veya EBRD) EBRD Ankara Engin Göksu Mayıs 2013
EBRD Hakkında 1991 yılında kurulmuş çok uluslu bir kalkınma bankasıdır. Orta Avrupa dan Orta Asya ya 34 ülkede piyasa ekonomisine geçişi desteklemektedir. Ortaklık yapısını 63 ülke ve iki uluslararası kurum (AB ve Avrupa Yatırım Bankası) oluşturur. Toplam sermaye tutarı 30 Milyar dır. EBRD İstanbul ofisini 2009 da ve Ankara ofisini 2012 de açmıştır. 2011 de faaliyetlerini Mısır, Fas, Tunus ve Ürdün ü de kapsayacak şekilde genişletmiştir. EBRD nin kredi notu AAA'dır. Milyar 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 '00 '01 '02 '03 '04 '05 '06 '07 '08 '09 '10 '11 '12 78.9 Milyar değerinde kümülatif iş hacmi 2
Nerelerde faaliyet gösteriyoruz
Faaliyetler 1991 den beri 3.640 ı aşkın projeye toplam 78.9 Milyar dan fazla yatırım yapılmıştır. Aralık 2012 sonu itibariyle: Toplam yatırım 9 Milyar olarak gerçekleşmiştir. Özel sektörün payı % 74 tür. Toplam iş hacminin %75 i borç, %25 i öz sermaye yatırımlarıdır. Yıllık iş hacmi (YİH) 12 10 8 6 4 milyar 80 75 70 65 60 55 50 45 40 35 30 25 20 Net kümülatif iş hacmi 2 15 10 5 0 0 Debt ABV Equity ABV Net Cumulative Business Volume 4
EBRD hangi sektörleri finanse eder? Kümülatif İş Hacmi 78.9 Milyar 5
Bölgesel İş Hacmi Dağılımı - 2012 Orta Avrupa & Baltıklar %16 Rusya %28 Türkiye %6 Orta Asya %7 Doğu Avrupa & Kafkaslar %19 Güneydoğu Avrupa %24 Kümülatif Is Hacmi 78.9 Milyar 6
Hedefler Ağırlıklı olarak özel sektöre yatırım yaparak piyasa ekonomisine geçişi teşvik etmek Doğrudan yabancı yatırımı harekete geçirmek Özelleştirme, yeniden yapılandırma ve belediye hizmetlerini desteklemek Çevresel olarak sağlıklı ve sürdürülebilir kalkınmayı teşvik etmek 7
EBRD nin güçlü yönleri Kurumsal Uzun vadeli perspektife ve güçlü mali yapıya sahip, uluslararası arenada tanınan finansal ortak Hükümetler ve hissedarları ile yakın ilişkiler Benzersiz yetki tanımı ve hissedar yapısı sayesinde politik açıdan avantajlı konumu AAA kredi notu Operasyonel Yerel ekonomi, iş ortamı ve uygulamalar hakkında kapsamlı yerel bilgi Azınlık ortak Politik riskler de dahil riskleri paylaşan bir iş ortağı Özsermaye, borçlanma finansmanına erişim için aracılık Özel sektör ve kamu sektöründeki müşterilere finansman 8
Ürünler Krediler Birinci derece teminatlı, sermaye benzeri ve hisse senedine çevrilebilir krediler Uzun vadeli (5-10 yıl veya üstü) krediler Öz Sermaye Adi veya imtiyazlı hisse senedi Azınlık hisseli finansal yatırımcı (toplam %35 e kadar) Sabit / Değişken faiz oranları Farklı döviz seçenekleri (, US$, TRY vb. para birimlerinde) 9
EBRD Türkiye Faaliyetleri Türkiye deki faaliyetler 2009 yılında başladı (Istanbul 2009, Ankara 2012). Öncelikli sektörler sürdürülebilir enerji, bölgesel mikro ve küçük işletmeler ile tarım ve gıda işletmeleriydi 2009-2012 kümülatif iş hacmi Toplam proje sayısı: 76 The EBRD began operating in Turkey in 2009 and by the third quarter 2012 had (MSMEs) in remote regions, agribusiness, improving utilities to residents outside of the main urban centres and support for privatisation Toplam net iş hacmi: 2,6 Milyar Toplam proje değeri: 8,2 Milyar 2012 İş Hacmi Proje sayısı : 28 Net iş hacmi: 1.05 Milyar Mali Kuruluşlar; %51 Altyapı; %12 Kurumsal; %13 Enerji; %24 10
EBRD nin Sürdürülebilir Enerji Girişimi (SEI): Düşük-Karbonlu Kalkınma için Enerji Yatırımlarımızı Arttırıyoruz EBRD nin faaliyet gösterdiği bölgelerdeki enerji geçişi sürecine duyulan ihtiyaca karşılık 2006 yılında Sürdürülebilir Enerji Girişimi (Sustainable Energy Initiative veya SEI) kurulmuştur. Sürdürülebilir Enerji Girişimi nin 6 alanda yatırımı vardır: 1.Endüstriyel Enerji Verimliliği 4. Yenilenebilir Enerji Artırımı 2.Sürdürülebilir Enerji Finansman Araçları 5. Belediye Altyapısı Enerji Verimliliği 3. Güç Sektörü Verimliliği 6. Karbon Piyasaları Gelişimi 11
EBRD Sürdürülebilir Enerji İşletme Yaklaşımı: Bir Bütünsel Strateji Sürdürülebilir Enerji Girişimi, bu üç paralel faaliyet aracılığıyla EBRD nin yatırım portfolyosunun 25% ini oluşturmaktadır (Türkiye'de 45%) Teknik Yardım Kamu ile Diyalog Sürdürülebilir enerji teşvik eden güçlü kurumsal ve yasal çerçevelerin geliştirilmesi için devletle işbirliği Engelleri aşmak için teknik yardım: Piyasa analizi, enerji denetimleri, bilinçlendirme; ortak finansman ile doğru amaçları teşvik etmek Projeler ve Yatırımlar Özel ve kamu müşterili, çeşitli finansman araçlı projeler 12
Sürdürülebilir Enerji Finansmanı Programları (SEFFs): TurSEFF: 280 milyon dolarlık TurSEFF programı, Temiz Teknoloji Fonu (CTF) tarafından da 50 milyon dolar oranında desteklenmektedir. Mesken, ticari, KOBİ enerji etkinliği yatırımlarına ve küçük yenilenebilir enerji yatırımlarına 5 partner banka (Akbank, Iş Bankasi, Deniz Bank, Vakıfbank, Garanti) aracılığıyla 5 milyon dolara kadar kredi verilmektedir (www.turseff.org). MidSEFF: 1 milyar Euroluk program 7 partner banka (Akbank, Deniz Bank, Finansbank, Garanti, Iş Bankası, Yapı Kredi, Vakıfbank) aracılığıyla Sürdürülebilir Enerji (yenilenebilir enerji, enerji etkinliği) yatırımlarına (50 milyon Euro ya kadar) destek sağlamaktadır; bankalar ve sponsorlar için AB-fonlu Teknik Destek, başvurabilmek için EBRD-AB çevre standartlarına uygunluk (www.midseff.com). Başarılar (2011 Nisan ayından beri: 18 projeye 330 milyon Euro sağlanmıştır (7 küçük HEPP, 6 WEPP, 3 GEPP ve 2 EE); 350 MW kurulmuştur. 13
Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD): Çalışma Biçimi Proje Değeri 10 milyon a kadar TurSEFF 10 milyon 50 milyon MidSEFF Teknik Yardım 50 milyon ve üzeri Doğrudan Kredi TURSEFF: Ortak Finans Kurumları aracılığıyla bireysel müşteriler, küçük ölçekli projeler ve kobiler; Euro 5 milyona varan krediler, Euro 10-15 milyon proje değeri MIDSEFF - orta ölçekli projeler, esnek onay süreci; Euro 15 milyona varan krediler, Euro 50 milyon proje değerinde yatırımlar Doğrudan Yatırım krediler ve öz sermaye yatırımı; toplam proje değeri Euro 50 milyon ve üzeri faaliyetlerde Euro 15 milyondan fazla yatırım Teknik yardım (enerji denetimleri, finansal danışmanlık hizmetleri) sektör ya da proje ölçeği fark etmeksizin temin edilir 14
SEFF Değer Zinciri: Ödemeden Nihai Tüketiciye EC/CTF bağışı Uygulama Ekibi EBRD/CTF Piyasa ve Bilinilirlik Desteği Ekspertiz Danışmanlığı, Eğitim ve Takip Etme Desteği Katılan Yerel Bankalar EUR 1.5 milyar Kredi Limiti Proje Tespiti ve Değerlendirmesi Nihai Tüketici Ticari Krediler 15
Türkiye de Enerji Verimliliği için EBRD Doğrudan Borç Veriyor: Teknik engelleri aşmak ve ticari finansman getirmek EBRD, potansiyel müşterilerine ücretsiz enerji denetimi hizmeti sunmakta ve projenin hayata geçirilmesi için rekabetçi finansman sağlamaktadır. Projelerden bir kaç örnek: Uluslararası seramik üreticisi: 11milyon yatırım 7% gaz ve 27% elektrik tasarrufu (toplam: 8 milyon tasarruf) Büyük tavuk çiftliği: 16 milyon yatırım biogaz tesisi + Enerji Verimliliği önlemleri, 26% gaz ve 44% elektrik tasarrufu (toplam: 7 milyon tasarruf) 16
Rotor Rüzgar Çiftliği, Türkiye EBRD, Türkiye deki ilk anlaşmasını operasyonlarına başladığı Ekim 2008 yılından sonra Mayıs 2009 da imzalamıştır Banka Zorlu Enerji tarafından gerçekleştirilen Rotor Rüzgar Çiftliği nin finansmanı için 45 mln Euro kredi vermiştir. Rotor Rüzgar Çiftliği Türkiye deki en geniş çiftlikler arasında Proje Finansmanı Dergisi tarafından 2009 yılının Avrupa Kıyı Rüzgar Anlaşması Ödülünü kazandı Kredi Alan Sponsor Kredi Veren Rotor Elektrik Uretim A.S. Zorlu Enerji - EBRD: 45 mln - IFC: 55 mln - EIB: 30 mln Tenor - IFC, EBRD: 12 yıl + 1yıl ödemesiz - EIB: 10 yıl + 1 yıl ödemesiz Yapı - Proje finansmanı 17
Bares Rüzgar Çiftliği, Türkiye EBRD Türkiye deki ikinci rüzgar çiftliği anlaşmasını Nisan 2012 de imzaladı Banka Bares Rüzgar Çiftliği nin finansmanı için 100 milyon Euro sağlamıştır; Enerjisa tarafından 142.5MW bir rüzgar çiftliği oluşturuldu 2013 Şubat ayında tamamlanan Bares Türkiye deki en büyük rüzgar çiftliğidir Kredi Alan Sponsorlar Enerjisa Enerji Uretim A.S. - Sabanci Holding A.S. - Verbund International Gmbh Kredi Veren - EBRD: 100 mln - BAWAG PSK: 35 mln Tenor - EBRD: 12 yıl - BAWAG PSK: 12 yıl 18
Izgaz Özelleştirmesi Haziran 2009 Izgaz işlemi Bankanın ilk TL yatırımıdır Banka Izgaz ın özelleştirilmesini desteklemek için 129 mln TL sağlamıştır Kredi Alan Sponsor Izmit Gaz Dagitim Sanayi ve Ticaret A.S. GDF Suez Kredi Veren - EBRD: TL 129 mln - IFC: USD 50 mln (TL karşılığı) Tenor - EBRD: 9 yıl (3 yıl ödemesiz dönem) - IFC: 9 yıl (3 yıl ödemesiz dönem) Sponsor Desteği - GDFS tarafından kurumsal garanti 19
SEDAS Özelleştirmesi Türkiye deki elektrik dağıtımı özelleştirmesi uzun-dönemli finansmanla uluslararası piyasa yoluyla finanse edilmiştir. Finansman A-B Kredi yapısı kapsamında sağlanmıştır. EBRD ve IFC sırasıyla 100 million dolarlık ve 75 million dolarlık A Kredileri sağlamaktadır. UniCredit, 150 million dolarlık B Kredileri sağlamaktadır. Bu finansman Türkiye de çok taraflı kuruluş ve uluslararası bankaların isbirlği ile gercekleştirilmiştir ve Türkiye nin elektrik sektörünün serbestleşmesini desteklemektedir. 20
Gaziantep Belediyesi Doğalgazlı (CNG) Otobüs Projesi (2011) Gaziantep e verilen kredi 50 ye kadar yeni alçak tabanlı CNG li otobüs, bakım cihazları ve CNG dolum istasyonunun finansmanını sağlıyor. Yatırım Gaziantep in, açılışı yeni yapılmış hafif raylı transit sistemi için şebeke hattına uygun otobüs hatları sağlayarak temel toplu ulaşım entegrasyonunu başlatmak amacıyla gerekli olan bir sonraki önceliği oluşturuyor. Proje ayrıca, yeni bir ulaşım master planının geliştirilmesi, mevcut rota şemasının gözden geçirilmesi, tarife reformu ve geri kalan operatörlerin sağlam Kamu Hizmeti Anlaşmaları aracılığıyla biletleme sistemine entegrasyonu yoluyla toplu ulaşım entegrasyonu üzerine odaklanmaktadır. EBRD Finansmanı: Gaziantep e 12 milyon kredi 21
Danışmanlık Hizmetleri (Business Advisory Servcies veya BAS) Maliyet paylaşımıyla KOBİ` lerin yerel danışmanlarla çalışmasını sağlar. Ortalama 50-250 eleman çalıştıran firmalar BAS programından faydalanmaktadır. Ortalama proje maliyeti 6.000-10.000 dur ve ortalama 4 ay sürmektedir. Küçük işletmeler için sürdürülebilir bir destek altyapısı kurar. Destekler: Pazar analizi, fizibilite, finans yönetim/mis, yeniden yapılanma, ISO sertifikası ve Çevre Yönetimi 25/05/2013 22
Danışmanlık Hizmetleri (BAS) BAS aynı zamanda Çevre Yönetimi Danışmanlık Hizmetleri de sunar Enerji verimliliği Enerji denetimi Yenilenebilir Enerji 23
İletişim Bilgileri Engin Göksu EBRD Ankara Ofisi Eskişehir Yolu Armada is Merkezi No.6 K.4 Söğütözü, Ankara, Türkiye Tel : 0312 205 59 60 E-posta: goksue@ebrd.com Fax: 0312 205 59 70 www.ebrd.com 24