Hemşirelik Ve Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin Meslek Seçimlerini Etkileyen Faktörler*

Hemşirelik Ve Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin Meslek Seçimlerini Etkileyen Faktörler* Gülseren ÇITAK TUNÇ**, Neriman AKANSEL***, Aysel ÖZDEMİR** ÖZET Amaç: Bu araştırma Uludağ Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu na yeni başlayan 1. sınıf öğrencilerinin hemşirelik ve sağlık memurluğu bölümlerini tercih nedenlerini belirlemek amacı ile tanımlayıcı ve kesitsel tipte bir araştırma olarak planlanmıştır. Yöntem: Araştırma Uludağ Üniversitesi Sağlık Yüksekokulunun birinci sınıfına kesin kayıt yaptıran 104 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Bulgular: Araştırmanın verileri değerlendirildiğinde, hemşirelik bölümü öğrencilerinin yarıdan fazlası (%64.2) ile sağlık memurluğu bölümü öğrencilerinin yarısının (%52.9) okudukları bölümü ilk 10 sırada tercih ettikleri belirlenmiştir. Hemşirelik bölümünün tamamını (%100) kız öğrenciler oluştururken, sağlık memurluğu bölümünde okuyan öğrencilerin sadece %5.8 i kızdır. Cinsiyet ile bölümü tercih sıralaması arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı görülmüştür( p>0.05). Mesleki olarak bölüm tercihlerini belirlemede dershanelerin etkili olduğu, okudukları okulun bu konudaki etkisinin sınırlı olduğu belirlenmiştir. Hemşirelik mesleğine yönelik görüşlerine bakıldığında hemşirelik ve sağlık memurluğu öğrencilerinin görüşleri arasında fark saptanmıştır. Hemşirelik bölümü öğrencilerinin büyük bir kısmı (%69.8) hemşirelik mesleğini hastalara bakma ve onlara yardım etme olarak tanımlamıştır. Sağlık memurluğu öğrencileri arasında mesleği sağlık ekibinin üyesi olarak tanımlayanlar çoğunluktadır (%37.3), dörtte biri (%25.5) ise herhangi bir görüş belirtmemiştir. Sonuç: Hemşirelik ve sağlık memurluğu öğrencilerinin cinsiyetleri, seçtikleri bölümden memnuniyetleri ile tercih sıralamaları arasında anlamlı farkların olmaması mesleklerini isteyerek seçmiş olmalarından kaynaklanmaktadır. Bölümlerdeki cinsiyet dağılımına bakıldığında kız olan öğrencilerin hemşirelik, erkek olan öğrencilerin de sağlık memuru adı altında eğitim görmek istedikleri belirlenmiştir. Mesleğe yönelik görüş farklılıklarının nedeni ise toplumun hemşirelik ve sağlık memurluğu mesleğini algılamalarından kaynaklanabileceğini düşündürmektedir. Anahtar Sözcükler: Profesyonel kimlik, meslek seçimi, hemşire, sağlık memuru ABSTRACT Factors Affecting Career Choices Of Nursing And Health Officer Program Students Objective. However profession s image in the society is one of the factors in improving professional identity. The aim of this study was to determine the reasons why the first year students who enrolled in nursing and health officer programs chose their professions. * Bu çalışma 4. Uluslararası 11 Ulusal Hemşirelik Kongresinde (5-8 Eylül 2007) poster bildiri olarak sunulmuştur. ** Öğr. Gör. Uludağ Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu, ***Yrd. Doç. Dr. Uludağ Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu,

Hemşirelik Ve Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin.25 Method. This study was descriptive and cross sectional. Data were collected from 104 first year students who registered nursing and health officer programs in Uludag University School of Health. Results. While parents and private courses for university entrance exam play an important role in choosing a career; no correlation was found between student s genders and their list of preferences (p>0.05). Both nursing and health officer program students made different descriptions of their profession. While nursing students (69.8%) made a definition of nursing as a person who takes care of patients health officer program students (37.3%) described their profession as a member of health care team and 25.5% of the health officer students did not make any description. Conclusion. Both nursing and health officer program students reported satisfaction with their areas of education. Gender did not affect students choices in university entrance exam. However female students preferred studying in nursing and male students preferred studying in health officer program. Differences are caused by perceptions of public image related to both nursing and health officer professions. Key Words: Professional identity, profession, nurse, health officer GİRİŞ ve AMAÇ Meslek, Türkçe sözlükte bireyin geçimini sağlamak için yaptığı iş, uğraş olarak tanımlanmaktadır (Türkçe Sözlük 1992). Bireyin mesleğinde başarılı olabilmesi, mesleğini bilerek ve isteyerek seçmiş olması ile yakından ilişkilidir. Hemşirelik, geçmişten günümüze kadar sosyal kültürel ve teknolojik değişimlerle kendini yenilemeyi başaran, hasta ve sağlıklı her yaş grubundan bireye, ailelere ve topluma bakım vermeyi hedefleyen, sağlık ekibinin diğer üyeleri ile çalışma becerisine sahip, felsefe, kuram, uygulama ve araştırma üzerine temellenmiş bilim ve sanattan oluşan bir sağlık disiplinidir (Özcan, 2006). Hemşirelikte bakım verme temeldir ve bakım veren kişi, yani hemşire hastanın sağlığını geliştirmek ve sürdürmek için çevreyi değiştirmeli, hasta için uygun hale getirmelidir (Nightingale 1980). Karsten ve arkadaşlarının (1991) birinci sınıf hemşirelik öğrencileri ile yaptığı çalışmada, öğrencilerin tamamına yakının hemşireliği bakım verme olarak algıladıklarını saptamıştır (Karsten, Bakewell and Meyer 1991). Profesyonel kimliğin kazandırılması her meslek için önemli görülmektedir. Profesyonel mesleki kimlik kazandırma öğrencilikte başlar. (Secrest,Norwood & Keatly 2003). Bu nedenle eğitim sistemi profesyonel kimliğin gelişimini sağlamada önemli ve etkili bir rol oynamaktadır (Cook, Gilmer & Bess 2003). Hemşirelik ile ilgili mesleki eğitim ülkemizde çok farklı düzeylerde verilmiştir. Yurdumuzda ilk defa 1920 yılında öğretim süresi 2.5 yıl olan hemşire okulu açılmış daha sonraki yıllarda öğretim süresi kademeli olarak artırılarak 4 yıla çıkarılmış ve meslek lisesi denkliği kazanmıştır. Cumhuriyet döneminde açılan ilk hemşire okulunun kuruluş yılı 1925 tir.1976 yılında sağlık kolejleri ortaokuldan sonra dört yıllık sağlık meslek liselerine dönüştürülmüştür. 1991 yılında Anadolu Üniversitesi Açık öğretim Fakültesi Hemşirelik Ön lisans programı başlatılmıştır. Bahsettiğiniz konuya ilişkin Lisans düzeyinde hemşirelik eğitimi veren ilk hemşirelik yüksekokulu 1955 yılında kurulmasına rağmen hemşirelik eğitiminin lisans düzeyinde verilmeye başlanması 1996 yılında sağlık meslek liselerinin kapatılıp tüm ön lisans düzeyinde hemşirelik eğitimi veren okulların lisans düzeyine çıkarılması ile olmuştur (Dursun, 2008). Sağlık Memurlu bölümünde ise üniversite dönemi 1994 yılında Trakya Üniversitesi Kırklareli Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulunun ön lisans eğitimi ile başlamıştır. Sağlık Bakanlığı ve YÖK arasında yapılan bir protokolle ön lisans eğitimi veren okullar sağlık yüksekokullarına dönüştürülerek böylece sağlık memurluğunda lisans eğitimine geçilmiştir. 1997-1998 öğretim yılından itibaren hemşirelik ve sağlık memurluğu eğitimi yalnızca üniversite lisans düzeyinde verilmeye başlanmıştır (Dursun 2008)

26 Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:3,Sayı:1.2010 Profesyonel bir mesleki kimliğin kazandırılmasında diğer önemli olan bir etken ise o mesleğin toplumda algılanan imajıdır. Hemşireliğin kadın mesleği olarak görülmesi hemşirelik mesleğinin toplumdaki imajını etkileyen faktörlerden biridir (Özsoy 2000 ). Ülkemizde sağlık memurluğu bölümlerinde hemşirelik eğitimine denk eğitim ve öğretim verilmektedir. Sağlık memurluğu isminin kullanılması tamamen Türk toplumunun geleneksel yapısından kaynaklanmaktadır. (Eriş, Ağırbaş, Şenses ve ark.2000;sağlık Bakanlığı ve YÖK arasındaki Protokol Kararı,1996). MATERYAL VE METOD Bu çalışmanın amacı, Uludağ Üniversitesi Sağlık Yüksekokulunda hemşirelik ve sağlık memurluğu bölümlerin birinci sınıflarına kayıt yaptıran öğrencilerin okumakta oldukları bölümleri tercih etme nedenlerini ve hemşirelik mesleğini nasıl algıladıklarını belirlemek amacı ile yapılmıştır. Tanımlayıcı kesitsel bir çalışma olarak planlanmış olan bu araştırmada örneklem seçimine gidilmemiş, Uludağ Üniversitesi Sağlık Yüksekokulunun hemşirelik ve sağlık memurluğu bölümlerine 2005 2006 eğitim öğretim yılında kesin kayıt yaptıran tüm öğrenciler (104 öğrenci) araştırma kapsamına alınmıştır. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından ilgili literatür taranarak geliştirilen ve 15 sorudan oluşan bilgi toplama formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 11.0 programı kullanılmış, sonuçlar sayı ve yüzde olarak verilmiştir. Değişkenler arasındaki ilişkilerin incelenmesinde spearman korelasyonu kullanılmıştır. BULGULAR Araştırmaya katılan 1. sınıf öğrencilerinin bölümlere göre cinsiyet dağılımları incelendiğinde, hemşirelik bölümü öğrencilerinin tamamını (%100) kız öğrenciler oluştururken, sağlık memurluğu bölümünde okuyan öğrencilerin sadece %5.8 i kızdır. Hemşirelik bölümü öğrencilerinin yarısı (%50.9) 17 18 yaş grubundadır, % 55.8 inin ailedeki çocuk sayısı 3 4 arasında değişmektedir. Ailelerin yarıya yakınının (%45.3) aylık geliri asgari ücret düzeyinde olup, evin geçimini sağlayan kişi sıklıkla babadır (% 67.9). Sağlık Memurluğu bölümü öğrencilerinin % 56. 9 u 19 20 yaş grubundadır. Hemşirelik bölümünü seçen öğrencilerde olduğu gibi sağlık memurluğu öğrencilerinin de büyük bir kısmında(%49) çocuk sayısı 3 4 arasındadır, ailelerin yarıya yakını (%45.1)asgari ücretle geçinmekte, üçte ikiye yakının(%72.5) geçimini baba sağlamaktadır. Öğrencilerin en uzun süre yaşadıkları bölgeler sorulduğunda, hemşirelik (%69.8) ve sağlık memurluğu (%54.9) bölümlerindeki öğrencilerin büyük kısmının Marmara, Ege, Akdeniz Bölgelerinde ikamet ettikleri görülmüştür. Hemşirelik bölümü öğrencilerinde Anadolu/ Süper lise mezunu öğrenciler (%50.9) çoğunlukta iken, sağlık memurluğu öğrencilerinin önemli bir kısmını (%66.7) normal lise mezunu öğrenciler oluşturmuştur. Öğrencilerin Hemşirelik ve Sağlık Memurluğu Bölümlerini Tercihlerine İlişkin Tanımlayıcı Özellikler Tablo 1 de verilmektedir. Hemşirelik bölümünün puan ortalaması 310.08 ± 4.01, sağlık memurluğu bölümü ÖSS giriş puan ortalamaları 313.84 ±5.14 dir. Hemşirelik bölümü öğrencileri (% 64.2) ve sağlık memurluğu öğrencilerinin(%52.9) yarıdan fazlası okudukları bölümü ilk 10 içinde tercih etmişlerdir. Her iki bölümde okuyan öğrencilerin önemli bir kısmının yakın çevresinde bir sağlık personeli yoktur. Bölüm seçiminde her iki bölümde okuyan öğrencilerin önemli bir kısmında öğrencilerin üniversiteye hazırlık amacı ile gittikleri dershanelerin yönlendirici olduğu, bunu ikinci sırada aileden alınan tavsiyelerin izlediği görülmektedir. Hemşirelik bölümü öğrencileri mesleklerini; hastalara yardım eden ve hizmet eden kişi (% 69.8) doktor yardımcısı (%15.2), sağlık ekibinin bir üyesi (%7.5) olarak tanımlarken, sağlık memurluğu bölümünü öğrencileri ise; sağlık ekibinin bir üyesi (%37.3), doktor yardımcısı (%19.6), hastalara yardım ve hizmet eden kişi (% 17.6) olarak tanımlamışlardır. (Tablo 1).

Hemşirelik Ve Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin.27 Tablo 1. Öğrencilerin Hemşirelik ve Sağlık Memurluğu Bölümlerini Tercihlerine İlişkin Tanımlayıcı Özellikler Hemşirelik Bölümü Sağlık Memurluğu Bölümü n % n % ÖSS Giriş Puanı 291 310 ( sayısal) 37 69.8 2 3.9 311 333 (sayısal) 16 30.2 49 96.1 Bölümü Tercih Sırası 1-10. tercih 34 64.2 27 52.9 11-24. tercih 19 35.8 24 47.1 Yakın çevrede sağlık personelinin olması Var 24 45.3 22 43.1 Yok 29 54.7 29 56.9 Meslek seçiminde danışmanlık/tavsiye alma durumu Danışmanlık/tavsiye alan 34 64.2 31 47.7 Danışmanlık/tavsiye almayan 18 34.0 20 39.2 Danışmanlık/ Tavsiye alınan kişi/kurum Dershane 21 61.8 20 64.5 Okul 2 5.8 1 3.2 Yakın Çevre 11 32.4 10 32.3 Mesleğe Yönelik Görüşleri Sağlık Ekibinin Üyesi 4 7.5 19 37.3 Hastalara Yardım ve Hizmet Eden Kişi 37 69.8 9 17.6 Doktor Yardımcısı 8 15.1 10 19.6 Görüşü Olmayan 4 7.5 13 25.5 TOPLAM 53 100 51 100 Tablo 2. Öğrencilerin cinsiyetleri ve tercih ettikleri bölümden memnuniyetlerine göre tercih sıralamaları arasındaki ilişki n r p Cinsiyet ve tercih sıralamaları arasındaki ilişki 104 0.211 p>0.05 Spearman Korelasyonu Öğrencilerin bölümden memnun olma durumları ile tercih sıralamaları arasındaki ilişki 104 0.242 p>0.05 Spearman Korelasyonu Her iki bölümde de öğrencilerin cinsiyetleri, seçtikleri bölümden memnuniyetleri ile tercih sıralamaları arasında bir korelasyon bulunamamıştır (p>0.05). TARTIŞMA Bu çalışmada hemşirelik ve sağlık memurluğu bölümlerini seçen öğrencilerin büyük bir çoğunluğunda ailedeki çocuk sayısı 3 4 tür ve genellikle asgari ücret ile geçinen ailelerin çocuklarıdır. Bu sonuçlar konu ile ilgili bazı çalışmalar ile benzerdir (Kuzulu ve Koçak 1997; Sezgin ve Yalçınkılıç 1997; Yanıkkerem, Altıparmak ve Karadeniz 2004). Yanıkkerem ve ark.(2004) 92 hemşirelik öğrencisi ile gerçekleştirdikleri çalışmada öğrencilerin yarıdan fazlasının ekonomik düzeylerini orta düzey olarak saptamışlardır.

28 Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:3,Sayı:1.2010 Hemşirelik bölümü öğrencilerinin tamamı, Sağlık Memurluğu Bölümü öğrencilerinin ise % 88.3 ü normal lise, Süper/Anadolu Lisesi mezunudur. Bu sonuç konu ile ilgili yapılan diğer çalışmalarda hemşirelik yüksekokullarında okuyan öğrencilerin büyük bir çoğunluğunu normal lise mezunu olduklarının bulunduğu çalışmalar ile benzerlik göstermektedir (Kuzulu ve ark. 1997; Özcan, Nural, Beşer ve Akkaş 1997; Sezgin ve ark. 1997; Yanıkkerem ve ark. 2004). Araştırmada kapsamındaki öğrencilerin yarıdan fazlası bölümlerini ilk on sıra içinde tercih etmişlerdir. Yapılan diğer bazı çalışmalarda hemşirelik bölümünde okumakta olan öğrencilerin büyük bir kısmının bu bölüme üniversite tercihlerinde ilk on sırada yer vermedikleri görülmüştür(kuzulu ve ark.1997; Sezgin ve ark.1997;yanıkkerem ve ark.,2004).bu sonuca dayanarak öğrencilerin isteyerek bu bölümlere geldikleri söylenebilir. Araştırmamızda, her iki bölümde okuyan öğrencilerin yarıdan fazlasının ailelerinde ya da yakın çevrelerinde sağlık personeli olarak çalışan kimse yoktur. Hemşirelik bölümü öğrencilerinin % 32,4 nün, Sağlık Memurluğu bölümü öğrencilerinin ise %32.3 nün yakın çevre ve aileleri tarafından mesleğe yönlendirilmiştir. Meslek seçiminde lise/dengi okulların katkısının düşük bulunması dikkat çeken önemli bir sonuçtur. Bu sonuca dayanarak, meslek seçiminde lise ve dengi okulların danışmanlık hizmetlerinin yeterli olmadığını düşündürmektedir. Hemşirelik (%61.8), sağlık memurluğu (%64.5) öğrencilerinin üniversiteye hazırlık amacı ile gittikleri dershanelerden mesleki tanıtım ile ilgili danışmanlık aldıklarını söylemişlerdir. Ancak dershanelerde gençleri mesleğe yöneltme ile ilgili verilen öneriler adayların üniversite sınavında almış oldukları puan doğrultusunda bir bölüm seçmeye yönlendirmektedir. Sezgin ve ark.(1997) çalışmalarında, öğrencilerin %78.95 i kendi kararları ile mesleği seçtiklerini, % 40.35 i hemşirelik mesleği ile ilgili bilgiyi ailelerinden aldıklarını, %43.85 i yüksekokula geldiklerinde mesleğe yönelik bilgi sahibi olduklarını ifade etmişlerdir. Başka bir çalışmada HYO ve SML de okuyan öğrencilerin hemşirelik mesleğine yönlendirmelerinde ailenin önemli etkisi olduğu görülmüştür. HYO seçen öğrenciler hemşirelik bölümünü seçerken ailenin yönlendirmesi, insanlara yardım etmeyi sevme ve aldıkları ÖSS puanı doğrultusunda karar verdiklerini belirtmişlerdir. SML öğrencilerinde ise mesleğin seçiminde aile ve ekonomik durumun etkili olduğu görülmektedir (Özcan ve ark.,1997).yanıkkerem ve ark. (2004), öğrencilerin %42.2 si ailesinin meslek seçiminde etkili olduğu, aileden birinin meslekten olmasının, gelir durumunun, anne babanın eğitim durumunun etkili olmadığı belirlemişlerdir. Başka bir çalışmada, ön lisans ve lisans mezunu hemşirelerin % 24.6 nın mesleği kendi tercihleri ile SML mezunu hemşirelerin %36.2 nin mesleklerini ailelerinin etkisi ile seçtiklerini bulmuşlardır. Bu da meslek seçme yaşı yükseldikçe bilinçli karar verme düzeyinin arttığını göstermektedir(kaya, Şimşek, Kabalcıoğlu ve Dayı 2004). Meslek seçiminde toplumun meslek ile ilgili imajı önemli rol oynayan faktörlerden bir tanesidir. Birçok çalışma hemşirelik mesleğinin gerekli ve önemli bir meslek olduğunu vurgularken, toplumdaki hemşirelik imajının mesleği seçen kişilerde yarattığı sıkıntıları da dile getirmektedir. Çakmakçı ve Aycan ın (2003), lisede öğrenim gören 1100 öğrenci üzerinde yaptıkları çalışmada, öğrencilerin % 83.5 hemşireliği bir meslek olarak algıladıklarını belirlemişlerdir. Hemşirelik öğrenciler ve hemşirelerle yapılan farklı iki çalışmada, öğrenciler hemşirenin toplumda algılanan imajının sıkıntılara neden olduğunu dile getirilerken(sezgin ve ark. 1997), hemşirelerin büyük bir çoğunluğu (%74.1 i) hemşirelik mesleği için doktor yardımcısı ifadesini kullanmışlardır(özcan ve Özgür1990). Yunanistan da öğrenci hemşireler ve hemşirelerde yapılan bir çalışmada her iki grupta hemşirelik mesleğinin bilim değil bir sanat olduğunu ifade etmişlerdir. Katılımcılardan bazıları ise hemşireyi doktorun sağ kolu olarak nitelendirmişlerdir (Krepia, Psychogiou, Sakellari, Kostandinidou and Dimitradaou 2009). Araştırmamızda mesleklerini doktor yardımcısı olarak nitelendiren öğrencilerin oranı düşük olmakla birlikte, hemşirelik öğrencilerinin üçte ikisinin (%69.8) hemşireliği hastalara yardım ve hizmet eden kişi olarak algılamaları toplumun hemşirelik mesleğine yönelik algısını da yansıtmaktadır.

Hemşirelik Ve Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin.29 Hemşirelik mesleği eğitiminin son on beş yılda gösterdiği değişim, verilen eğitimdeki farklılıklara rağmen mezunlarının hepsinin hemşire unvanı ile mezun olmaları, çalışma alanlarında, bu mesleğin kendi üyelerinde ve benzer şekilde aynı ekip içinde çalışan diğer üyelerde mesleğin içeriği ile ilgili kavram kargaşasına yol açmaktadır. Kaya ve ark.(2004), 207 hemşire ile yaptıkları bir çalışmada hemşirelerin %75.8 i mesleki imajı olumsuz bulduklarını ifade etmişleridir Hemşirelerin %72.9 u çalışma ortamlarında kendilerini yardımcı personel olarak algılamaktadırlar. Başka bir çalışmada, hekim, hemşire ve toplum grubunda hemşirelik imajının birbirinden çok farklı olmadığını ve genel olarak olumsuz hemşirelik imajının çizildiği saptanmıştır. Hekimlerin de farklı düzeylerdeki hemşirelik okullarından mezun olan hemşirelerin çok fazla ayrımında olmadıkları bildirilmektedir. Hekimlerin çoğu hemşire hekimin sağ koludur ifadesini kabul ettikleri görülmüştür(yanıkkerem ve ark.2004). Eğitim düzeyi arttıkça seçilen mesleği tanımlama ve ona yüklenen değer de farklılık kazanmaktadır. Özcan ve ark.(1997) çalışmalarında, HYO öğrencilerinin hemşirenin rollerini; eğitimci ve danışman rolü olarak tanımlarken, SML öğrencilerinde bu rol tanımlarının olmadığı görülmektedir. Çünkü karar verme ve kritik düşünme, mesleğin felsefesini kavrama gibi yetiler ancak üniversite eğitimine denk gelen yaşlarda kazanılmaktadır. Bu nedenle liseye dayalı bir mesleki eğitimle hemşirelik mesleğinin hedeflerine ulaşamayacağı açıkça görülmektedir. Tarihsel gelişim süreci içinde hemşirelik mesleği kadınlara özgü bir meslek olma özelliğini sürdürmüştür. 1996 yılından itibaren Sağlık Yüksekokullarının sağlık memurluğu bölümlerine öğrenci alınmaya başlanmıştır. Hemşirelik bölümlerinde okutulan program sağlık memurluğu bölümlerinde de yürütülmektedir. Ancak aynı eğitim programı ile özde aynı ancak isimdeki farklılıktan dolayı farklı iki meslek grubunun yaratılmış olması hem bu mesleği seçen öğrenciler hem de toplum açısından karmaşa yaratmaktadır. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından alınan 18.05.2007 gün ve 12015 sayılı yazıda, 5364 sayılı hemşirelik Kanunu nda Değişiklik yapılmasına Dair Kanunun 7. Maddesi ile eklenen madde 2 de yer alan Hemşirelik eğitimine eşdeğer sağlık programının adı, bu kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Hemşirelik Programı olarak değiştirilir ve programlar birleştirilir hükmü uyarınca Sağlık Yüksekokulları bünyesindeki hemşirelik programı ve Sağlık Memurluğu programları birleştirilmiştir. Bu nedenle daha önce Sağlık Memurluğu Programında okumaya hak kazanan öğrencilerin hakları saklı olduğundan, Sağlık Yüksekokulları önümüzdeki iki yıl boyunca sağlık memurluğu programlarından öğrenci mezun etmeye devam edeceklerdir. Aynı eğitimi alan ancak farklı unvanlar alarak mezun olan öğrencilerin mesleğe bakış açıları, mesleği kabullenmeleri ile ilgili sorunların yaşanması kaçınılmazdır. Bu nedenle eğitimde bir standardizasyonun olması bölümü seçen öğrencilerin kafalarındaki soru işaretlerini kaldıracak, meslekte cinsiyet kavramının öncelikli bir unsur olmasını engelleyecektir. SONUÇ ve ÖNERİLER Hemşirelik ve sağlık memurluğu öğrencilerinin yükseköğretime geçişte bölümlerini ilk 10 içinde tercih etmeleri bölümlerine isteyerek geldiklerini düşündürmektedir. Hemşirelik bölümü öğrencilerinin tamamını kız öğrencilerin, sağlık memurluğu bölümünün de tamamına yakınını erkek öğrencilerin oluşturması toplumda cinsiyetle ilgili meslek imajının devam ettiğini göstermektedir. Hemşirelik mesleğinin lise öğrencilerine tanıtımının profesyonel kimliğe sahip meslek üyeleri tarafından gerçekleştirilmesi, öğrencilerin seçtikleri meslekleri daha bilinçli seçmelerine ve meslek seçiminden sonra bölümlerine ve mesleklerine uyumunu kolaylaştıracaktır. 2007 yılı sonrasında hemşirelik ve sağlık memurluğu programları hemşirelik adı altında birleştirildiği için sağlık memurluğu bölümünü bitirip mezun olanların mesleki imajlarının belirlenmesi önerilmektedir.

30 Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:3,Sayı:1.2010 KAYNAKLAR Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu (1992). Türkçe Sözlük, Milliyet Tesisleri 1012. Cook TH, Gilmer MJ, Bess CJ. (2003). Beginning Students Definitions of nursing: An Inductive Frame work of Professional Idenity. Journal of Nursing Education 42 (7):311-317. Çakmakçı A, Aycan N, (2003). Lise son sınıf öğrencilerinin hemşirelik mesleğine bakış açıları ile mesleği tercih etme durumları. Hemşirelik Forumu Dergisi 6 (1): 33-42. Dursun S (2008) Hemşirelik mesleğinin tarihsel gelişimi. Sabuncu N, Edt. Hemşirelik Bakımında İlke ve Uygulamalar, Ankara, Kalkan Matbaası,1-9. Eriş N, Ağırbaş K, Şenses M ve ark.(2000). Sağlık Memuru lisans öğrencilerinin mezuniyet sonrası beklentileri.2000 li Yıllarda Sağlık Yüksekokullarında Eğitimin Geleceği Sempozyumu ( Sempozyum Kitabı). Malatya 15-17 Haziran. Kaya ÖK, Şimşek Z, Kabalcıoğlu F, Dayı F (2004). Hemşirelerin mesleki imajlarını ve mesleği algılamalarını etkileyen faktörler. Hemşirelik Forumu Dergisi 7(1): 1-6. Kartsen JK, Bakewell K & Meyer D (1991). Motivating factors in a student s choice of nursing as career. Journal of Nursing Education 30: 30-33. Krepia D, Psychogiou M, Sakellari E, Kostandinidou A, Dimitradaou A (2009). How Greek Nurses and Nursing Students Define Nursing: A Qualitative Contant Analysis. Health Science Journal, Issue 3: 2-9. Kuzulu K, Koçak F. (1997).Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu 1. sınıf öğrencilerinin mesleğe yönelmelerini etkileyen faktörler ve değerler sistemi, 3. Uluslararası Katılımlı Hemşirelik Eğitimi Sempozyumu (Bildiri Kitabı) Eylül- İstanbul 120-128. Nightingale P. (1980). Notes on Nursing. What it is, And What it is Not Churchill Livingstone: London. Özcan, A (2006) Hemşire- Hasta İlişkisi ve İletişim, Ankara,Sistem Ofset,4-11. Özcan A, Nural N, Beşer A, Akkaş A. (1997). Farklı öğrenim düzeyindeki öğrencilerin hemşirelik anlayışı ve mesleği seçme nedenleri. 3. Uluslararası Katılımlı Hemşirelik Eğitimi Sempozyumu (Bildiri Kitabı). İstanbul 8-10 Eylül, 85-93. Özcan A, Özgür H.(1990).Hemşirelerin Mesleki Benliklerini Algılayışları. II. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildirileri Kitabı. Ege Üniversitesi HYO. 12-14 Eylül, İzmir 226 232. Özsoy SA (2000).Toplumda hemşirelik imajının belirlenmesi. Ege Üniversitesi HYO Dergisi. 16 (2-3): 1-19. Sağlık Bakanlığı ve YÖK arasındaki Protokol Kararı (2006) 22805 Sayılı Resmi Gazete. Secrest JA, Norwood BR, Keatly VM (2003).I Was Actually a Nurse: the meaning of professionalism for baccalaureate nursing students. Journal Of Nursing Education. 42(2):77-82 Sezgin A, Yalçınkılıç G (1997).Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin hemşirelik mesleği ile ilgili bilgi görüş düzeylerinin okuldaki başarı düzeyi ile ilişkisi ve değişme düzeyi. 3. Uluslar Arası Katılımlı Hemşirelik Eğitimi Sempozyumu (Bildiri Kitabı). İstanbul 8-10 Eylül, 130-140. Yanıkkerem E, Altıparmak S, Karadeniz G (2004).Gençlerin meslek seçimini etkileyen faktörler ve benlik saygıları: Manisa Sağlık Yüksekokulu Örneği. Hemşirelik Forumu Dergisi. 7(2): 60-67.

İletişim adresi: Yrd. Doç. Dr. Neriman Akansel U.Ü.Sağlık Yükseokulu, Görükle/BURSA nakansel@uludag.edu.tr Tel: (0224) 29 42 456 Hemşirelik Ve Sağlık Memurluğu Öğrencilerinin.31