HAVACILIK ve ENDÜSTRİ SEKTÖRLERİNDEKİ TAHRİBATSIZ MUAYENE UYGULAMALARI. Ahmet GÜDÜK NANDTB-TR Kurul Üyesi



Benzer belgeler
HAVACILIK SEKTÖRÜNDEKİ TAHRİBATSIZ MUAYENE UYGULAMALARI

TAHRİBATSIZ MUAYENE PERSONELİNİN EĞİTİMİ VE BELGELENDİRİLMESİ

TAHRİBATSIZ MUAYENE PERSONELİNİN ASNT SİSTEMİNE GÖRE EĞİTİMİ VE BELGELENDİRİLMESİ

TAHRİBATSIZ MUAYENE PERSONELİNİN EĞİTİMİ VE BELGELENDİRİLMESİ

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ Türk Standardları Enstitüsü

«Tahribatsız Muayene Personelinin Online Eğitimi ve Sertifikalandırılması - indt Okulu»

EĞĠTĠM ve SERTĠFĠKALANDIRMA SĠSTEMLERĠ

Tahribatsız Muayene Yöntemleri

HİZMETLERİMİZ;

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/4) Akreditasyon Kapsamı

FORUM FOR AEROSPACE NDT BOARDS

TÜRKİYE'DE TAHRİBATSIZ MUAYENENİN GELİŞİMİ ve METALÜRJİ MÜHENDİSLERİ ODASI TAHRİBATSIZ MUAYENE KOMİSYONU

YÜK KALDIRMA APARATLARININ KONTROLLERİ VE TAHRİBATSIZ MUAYENELERİNİN ÖNEMİ

TAHRİBATSIZ MUAYENE PERONELİ BELGELENDİRME TALEP FORMU

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ PERSONEL BELGELENDİRME FAALİYETLERİ ÜCRETLERİ (01/01/2014)

ANATEST Kalite Kontrol ve NDT Cihazları Ltd. Şti. NİLTİM ZER Plaza 638. Sk. No: 1/C Nilüfer/BURSA.

TMMOB Makina Mühendisleri Odası Uygulamalı Eğitim Merkezi-Bursa

ODTÜ - KAYNAK TEKNOLOJİSİ VE VE TAHRİBATSIZ MUAYENE ARAŞTIRMA/UYGULAMA MERKEZİ

Türk Akreditasyon Kurumu -TÜRKAK

DEMİRYOLU SEKTÖRÜNDE ÜRÜN BELGELENDİRME SÜREÇLERİ

EĞĠTĠM KURULUġU DENETLEME KONTROL FORMU

TÜRK AKREDİTASYON KURUMU. Personel Akreditasyon Başkanlığı

TÜRK STANDARDLARI ENSTİTÜSÜ PERSONEL VE SİSTEM BELGELENDİRME MERKEZİ BAŞKANLIĞI

YÖNETMELİK GAZİ ÜNİVERSİTESİ KAYNAK VE BİRLEŞTİRME TEKNOLOJİLERİ UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ BİRİNCİ BÖLÜM

Kalite Kontrol Hizmetleri Ltd. Sti. Hizmetimiz kalitemizdir, Çözüm Ortağınız...

Bölüm 7 Tahribatsız Malzeme Muayenesi

Kariyer ve Yetenek Yönetimi Ulusal Meslek Standardı

Metal Ve Makine Sektörü Ücretlendirme Talimatı. SINAV VE BELGELENDİRME ÜCRET TARİFESİ Ücret Tarifesi Başlangıç Tarihi: 11/12/2018.

Hizmetimiz kalitemizdir, Çözüm Ortağınız

Tahribatsız Muayeneye Giriş ( Nondestructive Testing NDT )

SERTİFİKALANDIRMA PROSEDÜRLERİ

DOĞAL GAZ MESLEK STANDARTLARI VE PERSONEL BELGELENDİRMENİN ÖNEMİ. Serkan KELEŞER UGETAM A.Ş. Genel Müdür

GÖZLE MUAYENE EĞİTİM ve SINAV TAKVİMİ

BELGELENDİRME PROSEDÜRLERİ

Hilal DOĞRUÖZ ÖZER Uzman

TS EN kapsamında firmaların belgelendirilmesinde dikkat edilmesi gerekenler. Özlem Karaman Metalurji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi

TSE KURULUŞU VE GÖREVLERİ

TÜRK AKREDİTASYON KURUMU. Ürün Hizmet ve Muayene Akreditasyon Başkanlığı Ürün Belgelendirme Akreditasyonu

TS EN ISO STANDARDI KAPSAMINDA UYGUNLUK

HAKKIMIZDA. Ülkemizde henüz yapılamayan muayene metotları üzerine çalışmalar yürüten Teknik Muayene, bu konularda öncü olmayı hedeflemektedir.

EK-4) TSE EĞİTİM DAİRESİ BAŞKANLIĞI PERSONEL BELGELENDİRME KONULARI ÜCRET TABLOSU

TÜRK AKREDİTASYON KURUMU. Ürün Hizmet ve Muayene Akreditasyon Başkanlığı Muayene Kuruluşu Akreditasyonu

NONDESTRUCTIVE TESTING ON HIGH SPEED LINES AND PERSONNEL QUALIFICATION RAILWAY APPLICATION

ALTINBAŞ ÜNİVERSİTESİ MESLEKİ EĞİTİM VE KARİYER GELİŞTİRME, UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

Laboratuvar Akreditasyonu

SERTİFİKALANDIRMA PROSEDÜRLERİ

EN ISO/IEC PERSONEL BELGELENDİREN KURULUŞLAR İÇİN GENEL ŞARTLAR

KAYNAK DİKİŞLERİNİN TAHRİBATSIZ YÖNTEMLERLE MUAYENESİNDE AVRUPA STAND ARDLARI

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/4) Akreditasyon Kapsamı

u E M 1 UYGULAMALI EĞİTİM MERKEZİ TEKNIK r d AMMINIERiMiZ AWAINIFi 6i1615A r VAR CE5TcKL KONIRCQ TAHRMA.I.Sq MVA YINE VORW tim res x VF ANA ERi

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/4) Akreditasyon Kapsamı

Fatih BİLEN MYK Uzman Yardımcısı Sınav ve Belgelendirme Dairesi Başkanlığı. 14 Eylül 2015 ADANA

Sınav Sorumlusu: Sınavı yapan kadrolu veya sözleşmeli belgelendirme kuruluşu personeli.

KAMU VE TOPLUM YARARI DOĞRULTUSUNDA MESLEKİ DENETİM VE TEKNİK HİZMETLER

Laboratuvar Akreditasyonu

SHT MED. Dr. Kadir EREN Hava Sağlık Birim Sorumlusu Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü

ASKERİ GEMİLERDE ÜRÜN BELGELENDİRME SÜREÇLERİ

İstanbul Havacılık Sektörü Yenilikçi İşbirliği Platformu

TÜRK AKREDİTASYON KURUMU. Sistem Akreditasyon Başkanlığı

Düzenleme Paneli-SB02 Görüş ve Öneriler Neşe Güneş

Kapsam MADDE 2- (1) Bu yönerge, Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğünün teşkilatı ile bu teşkilatta görevli personeli kapsar.

ULAŞIM VE LOJİSTİK SİSTEMLERİ MERKEZİ BAŞKANLIĞI

ULUSAL MESLEK STANDARTLARI VE ALT YAPI SİSTEMLERİNE KAZANDIRDIKLARI

BURSA TEKNİK ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME DAİRESİ BAŞKANLIĞI TARAFINDAN PİLOT SEÇİLEN BÖLGELERDE YÜRÜTÜLEN ÇALIŞMALAR

TEHLİKELİ MADDE VE KOMBİNE TAŞIMACILIK MÜDÜRLÜĞÜ YETKİNLİK KRİTERLERİ LİSTESİ

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/3) Akreditasyon Kapsamı

Mehmet ORDUKAYA. Mesleki Yeterlilik Kurumu Sınav ve Belgelendirme Dairesi Başkanı ANTALYA

PROSEDÜRÜ GEDİK TEST MERKEZİ EĞİTİM, BELGELENDİRME VE ENDÜSTRİYEL HİZMET MERKEZİ HAZIRLAYAN KONTROL EDEN ONAYLAYAN. Dr. Polat TOPUZ Genel Müdür v.

Medikal Dozimetristlik & Mesleki Yeterlilik

Faaliyet 1.8. Eğiticilerin Eğitimi ULUSAL YETERLİLİK SİSTEMİ Mesleki Yeterliliklerin Tanımlanması ve Belgelendirilmesi

Personel Akreditasyonu ve Doğalgaz Sektörü

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME ENSTİTÜSÜ BAŞKANLIĞI GÖREV, YETKİ VE SORUMLULUKLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

Kaynak Talimatlarının (WPS) Hazırlanması için Yöntemler. Yerstem Yağan Metalürji ve Malzeme Mühendisi Kaynak Mühendisi

TASARIM ORGANİZASYON ONAYI VE OTORİTE KATILIM SEVİYESİ (LOI)

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ KADIN ARAŞTIRMALARI VE UYGULAMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

TÜV SÜD TÜV SÜD. İş Sağlığı ve Güvenliği, Çevre, Teknik Eğitim ve Mühendislik Çözümleri

DENETİM ELEMANLARI TEMEL EĞİTİMİ NİSAN 2011 MERSİN

TÜRK AKREDİTASYON KURUMU. 24. İŞ SAĞLIĞI ve GÜVENLİĞİ HAFTASI

MEHMET ŞİRİN DENETİM STANDARTLARI DAİRESİ BAŞKANI

Türk Akreditasyon Kurumu TÜRKAK PERSONELİNİN EĞİTİM İHTİYACININ BELİRLENMESİ TALİMATI. Doküman Adı: Doküman No.: T Revizyon No: 02

KALİTE EL KİTABI PERSONEL BELGELENDİRME

GSI KOMPAKT. Deutscher Verband für Schweißen und verwandte Verfahren e. V.

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/6) Akreditasyon Kapsamı

ALTYAPI MALZEMELERİNDE MUAYENE HİZMETLERİ VE ÖNEMİ İSTANBUL UYGULAMALI GAZ VE ENERJİ TEKNOLOJİLERİ ARAŞTIRMA MÜHENDİSLİK SAN. VE TİC. A.Ş.

T.C. ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Kaynak Yöntem Onayları için Kullanılan Mekanik ve Teknolojik Testler, Güncel Standartlar ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/8) Akreditasyon Kapsamı

PLASTİK BORU SİSTEMLERİNDE UYGUNLUK DEĞERLENDİRMESİ. Keziban ULU Y.Kimyager TSE Gebze Kimya Lab. Müd.

Erciyes Üniversitesi, Türkiye Mühendislik Fakültesi. Yıl : : Makine Mühendisi

P704. Revizyon No : 05 Yürürlük Tarihi : Yeterlilik Deneyleri ve Laboratuvarlar Arası Karşılaştırma Programları Prosedürü

PROSEDÜR. Tarafsızlığın Korunması. REVİZYON İZLEME TABLOSU Revizyon Revizyon Açıklaması Tarih. 00 İlk yayındır

Akreditasyon Sertifikası Eki (Sayfa 1/3) Akreditasyon Kapsamı

TSE ile ÇÖZÜM ORTAKLIĞI AMACIMIZ

TÜV NORD TÜRKİYE ENDÜSTRİYEL HİZMETLER

T. C. KAMU İHALE KURUMU

Uygunluk Değerlendirme

TÜRK LOYDU RÜZGAR TÜRBİNİ BELGELENDİRME. ADEM AKGÜN TÜRK LOYDU

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SÜREKLİ EĞİTİM UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ YÖNETMELİĞİ

Transkript:

HAVACILIK ve ENDÜSTRİ SEKTÖRLERİNDEKİ TAHRİBATSIZ MUAYENE UYGULAMALARI Ahmet GÜDÜK NANDTB-TR Kurul Üyesi

Takdim Planı Tahribatsız Muayene (TM) Non-Destructive Testing (NDT) Nedir? Havacılık Sektöründeki NDT Uygulamaları (EN 4179), Genel Endüstrideki NDT Uygulamaları (EN 473), Ülkemiz liderliğinde G-8 Ülkeleri ile birlikte üst kurul ve akreditasyon sisteminin oluşturulması. (EF-NANDTB, ASNT v.b.)

Tahribatsız Muayene Nedir? Tahribatsız Muayene (TM); bir malzemenin imalat, işleme veya servis esnasında bünyesinde meydana gelebilecek süreksizlikleri (çatlak, korozyon, yapısal bozukluklar vb.) malzemenin yapısal bütünlüğüne zarar vermeden yapılan test ve kontrol ederek bulma işlemidir. Tahribatsız Muayene yöntemleri, malzeme yüzeyindeki veya içerisindeki süreksizliklerin tespitinde kullanılmaktadır. Tahribatsız Muayene metotlarının kullanıldığı sektörler kısaca; parça imalatı (dövme ve döküm), otomotiv, havacılık (bakım-onarım ve parça imalatında), inşaat-yapı, köprü bakımı, boru imalatı, demir yolları, endüstriyel binalar (nükleer reaktörler) olarak sıralanmaktadır.

Tahribatsız Muayene Metotları Sıvı Penetrant (Liquid Penetrant ) PT Manyetik Parçacık (Magnetic Particle) MT Elektromanyetik Akım (Eddy Current) ET Ultrasonik (Ultrasonic) UT Radyografi kontrol (Radiography) RT Akustik Emisyon (Acoustic Emission) AET Termografi (Thermography) IRT Shearografi (Shearography) ST

Tahribatsız Muayene

Tahribatsız Muayene Kaliteli, güvenilir ve rekabet edebilir maliyette üretim/imalat için ürünlerin ve üretimde kullanılan ekipman ve tesislerin muayenesi söz konusudur. Bu çerçevede Tahribatsız Muayenenin önemi artmakta, Tahribatsız Muayene birimlerine önemli görevler ve sorumluluklar düşmektedir. TM personeli, ilgili TM metodu için uluslararası tanınırlılığı olan bir sistem çerçevesinde eğitilip belgelendirilmelidir. Ülkemizde yaygın olarak iki eğitim / belgelendirme sistemi uygulanmaktadır: 1. Avrupa sistemi: Temel standard EN 473 (Havacılık EN 4179, Boru imalat EN 10256). 2. Amerikan sistemi :Tahribatsız Muayene Cemiyeti (ASNT) programları ve tavsiyeleri.

Penetrant Kontrol Yüzey gerilimi düşük (ıslatma kabiliyeti yüksek) sıvılar kullanarak, malzeme yüzeyine açık olan süreksizliklerin tespit edilmesi amacıyla kullanılır. Metot penetrant, ara temizleyici ve geliştiriciden oluşan ürün kombinasyonları kullanılarak gerçekleştirilir. Metodun prensibi, penetrant sıvının yüzeye açık süreksizliğe nüfuz etmesi fazla penetrantın yüzeyden uzaklaştırılması ve nüfuz eden penetrant sıvının geliştirici vasıtası ile sızdığı süreksizlikten çekilerek görür hale gelmesidir. Bu metot TS EN 571-1,2 ve diğer EN, ASTM, ISO standartlarına göre uygulanmaktadır.

Penetrant Kontrol

Manyetik Kontrol Ferromanyetik malzemelerin muayenesinde yüzey/yüzey altı süreksizliklerin tespiti için kullanılmaktadır. Manyetik parçacık metodunun esası muayene parçasının mıknatıslandırılmasıyla malzeme yüzeyindeki süreksizliklerde kaçak manyetik akının oluşması, malzeme yüzeyine püskürtülen demir tozlarının süreksizlikler üzerine toplanması ile süreksizliklerin görünür hale getirilmesidir. Bu metotdun standartları TS EN ISO 9934-1, TS EN ISO 23287, TS EN ISO 17638 dir. Ancak belirli ürünleri test ederken bu ürünlere yönelik oluşturulmuş, talimat ve standartlar esas alınarak test yapılmaktadır.

Manyetik Kontrol

Elektromanyetik Akım Kontrol Elektrik akımını ileten malzemelerin yüzey/yüzey altı süreksizliklerinin tespiti için kullanılır. Elektromanyetik metot olarak da adlandırılan bu metodun prensibi probun malzemede indüklediği girdap akımlarının olası hatalarla değişiminin algılanmasıdır. Elektomanyetik akımı metodunda belirli ürünleri test ederken bu ürünlere yönelik oluşturulmuş standartlar esas alınarak test yapılmaktadır.

Elektromanyetik Akım Kontrol

Ultrasonik Kontrol Ultrasonik muayene; sesin malzeme içinde yankılanması prensibine dayanır. Ses yüzeyden gönderildiğinde bir yansıtıcıya çarpar ve geri döner. Sesin malzeme içindeki hızının sabit olması ve sesi gönderme ile geri alma süresi bilindiğinden, sesin kat ettiği mesafe bulunabilmektedir. Buradan da, alınan yankının süreksizlikten mi yoksa malzeme geometrisinden mi olduğu kolayca tespit edilebilmektedir. Ultrasonik muayene ile her türlü parça, kaynak dikişleri, döküm dövme parçalar test edilebilmektedir. Bu metodun standartları TS EN 583-3, TS EN 1712, TS EN 1713, TS EN 1714 tir. Ancak belirli ürünleri test ederken bu ürünlere yönelik oluşturulmuş diğer talimat ve standartlar esas alınarak test yapılmaktadır.

Ultrasonik Kontrol

Radyografi Kontrol X ve Gama ışınları gibi çok kısa dalga boylu ışınların malzeme içinden geçerek bir film ya da ekran (Radyoskopi) üzerinde 2 boyutlu görüntü oluşturmaları prensibine dayanır. Bu yöntemle malzeme içindeki süreksizlikler (gözenek cüruf kalıntı ya da boşluklar) tespit edilir. Bu metot tüm malzemelere uygulanmaktadır. X ışını veya gama ışını kaynaklarının kapasitelerinden dolayı kullanılabilirlikleri sadece malzeme kalınlığı ile ilgili bir kısıtlama getirmektedir. Metot standartları: TS EN 444, TS 5127 EN 1435, TS EN 462-1,5 ilgili ASTM ve ISO standartlarıdır.

Radyografi Kontrol

Isıl İşlem Çatlağı

Büzülme Çatlağının X-Ray Görüntüsü

Çatlak Test Panel Görüntüsü

Kaynak İşlemi Esnasında Oluşan Eksik Veya Yetersiz Nufuziyet Görüntüsü

Manyetik Kontrol

Sivil Havacılık Sektöründeki Otoriteler International Civil Aviation Organization (ICAO) Amerika Federal Aviation Administration (FAA) Avrupa European Aviation Safety Agency (EASA) Joint Aviation Authorities (JAA) Türkiye Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü

Havacılık Sektörü TM Standartları Personel Kalifikasyonu ve Sertifikasyonu Amerika NAS 410 NAS Certification & Qualification of nondestructive testing Avrupa EN4179 Aerospace series - qualification and approval of personnel for non-destructive testing Türkiye TS EN4179 Havacılık Sektörü TM Personeli vasıflandırılması ve belgelenmesi

Ulusal Havacılık Tahribatsız Muayene Kurulu EN4179 standandardında NANDTB tanımı: Tahribatsız Muayene vasıflandırma, sınav ve/veya yetkilendirme hizmetlerini sağlamak ya da bu hizmetleri desteklemek amacıyla ulusal düzenleyici kurumlar tarafından tanınmış, ana yükleniciler tarafından imtiyazlı, bir ulusun havacılık sektörünü temsil eden bağımsız ulusal havacılık kurumudur.

Ulusal Havacılık Tahribatsız Muayene Kurulu Gereksinimi EASA 145.A.30 (f) ve AMC 145.A.30(f) EASA 145 onaylı bakım kuruluşunun TM personelinin vasıflandırma işlemlerinin Ulusal Havacılık Tahribatsız Muayene Kurulu (NANDTB) kontrolünde olması. Ulusal Havacılık Tahribatsız Muayene Kurulu yok ise başka bir EASA üyesi ülkeden destek alınması.

Türk Ulusal Havacılık Tahribatsız Muayene Kurulu SHGM gözetiminde 21 Haziran 2007 tarihinde Ulusal Havacılık Tahribatsız Muayene Kurulu (NANDTB-TR) kurulmuştur. SHGM tarafından yayınlanan 24.10.2011 tarihli Sivil Havacılık Tahribatsız Muayene Talimatı (SHT-NDT) ve 02 Nisan 2012 tarih ve B.11.1.SHG.0.15.01.00/sayılı genelge ile Ulusal Havacılık Tahribatsız Muayene Kurulu yeniden yapılandırılmıştır. SHGM tarafından tanınan bir organizasyondur. EF NANDTB na tam üyedir.

Ulusal Kurulun Amacı Türk havacılık sektöründe TM alanında sertifikasyon hizmeti veren kurumların EN 4179 standardı çerçevesinde denetlenmesi, desteklenmesi ve ihtiyaç duyulduğunda rehberlik hizmeti verilebilmesidir.

Ulusal Kurulun Faaliyetleri Vasıflandırma ve belgelendirme hizmeti vermek isteyen kuruluşları EN 4179 standardını çerçevesinde denetleyen bir sistem kurmak, EN 4179 standardının gereklerini yerine getiren eğitim organizasyonlarının tanınırlığını sağlayan bir sistem oluşturmak, Bir plan dâhilinde Türk havacılık sektörüne uygun projeleri araştırmak, diğer ülke kurullarının veya yetkili kuruluşların kullanmakta olduğu benzer projeleri üretmek ve uygulamak.

Ulusal Kurulun Çalışma Prensipleri Kurul asgari beş kişiden oluşur. Her bir Kurul üyesi TS EN 4179 konusunda son 10 yıl içinde asgari beş yıllık pratik deneyime sahip ve asgari Seviye 2 tahribatsız muayene uzmanı olmalıdır. Kurul yılda en az iki kez toplanır Kurulun çalışma prensipleri Kurul Tahribatsız Muayene El Kitabı (KTMEK) nda tanımlanmaktadır. Bu El Kitabının amacı, her türlü sivil hava aracına ve/veya komponentine tahribatsız muayene yöntemleri ile muayene işlemlerini gerçekleştirecek ve/veya tahribatsız muayene eğitimi verecek kurum/kuruluşlar ile gerçek/tüzel kişilerin denetleme ve değerlendirme faaliyetlerinde, Ulusal Havacılık Tahribatsız Muayene Kurulunun çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir.

Amerika TM Organizasyonları American Society for Nondestructive Testing (ASNT) Avrupa European Federation for Non-Destructive Testing (EFNDT) Yerel Organizasyonlar (BINDT, DGZfP, Cofrend, ) Türkiye Tahribatsız Muayene Cemiyeti

Genel Sanayi ve Havacılık Sanayi Arasındaki Farklılıklar Part 145 Onaylı Havacılık işletmeleri ve Bakım Kuruluşları, Part 21 onaylı Uçak ve Motor Malzeme Üreticilerine Özgü; Malzemeler Prosesler Sistemler Kritiklik ve minimum tolerans aralığı Personel Kalifikasyonu ve Sertifikasyonu

Genel Sanayide Tahribatsız Muayene Personel Kalifikasyonu ve Sertifikasyonu Amerika ASNT STN-TC-1A Avrupa EN473

TM Uygulama Endüstri ve Teknoloji Alanları EN 473 te belgelendirme, mamul sektörleri ve endüstriyel sektörler olarak gruplanmıştır. Sektör,muayene parçaları ile ilgili özel bilgi, beceri, cihaz veya eğitim gerektiren özel uygulamaların kullanıldığı endüstri veya teknolojinin belirli bir bölümüdür. a) Mamul Sektörleri Döküm (c); Dövme (f); Kaynaklı mamuller (w); Tüpler, borular, kaynaklı boruların imalatı için yassı mamuller dahil (t); Deformasyonla şekillendirilen mamuller (wp); Kompozit malzemeler. b) Endüstriyel Sektörler Metal imalat (c, f, t, w ve wp kombinasyonu); Cihaz, fabrika ve konstrüksiyonların işletmeye alınma öncesi ve işletme sırasında muayenesi (c, f, w, t, wp diğer mamul sektörlerinin kombinasyonu); Demiryolu bakım ( f, wp ve diğer mamul sektörlerinin kombinasyonu); Havacılık (c, f, w, t, wp ve diğer mamul sektörlerinin kombinasyonu).

Sanayi Sektöründeki Eksiklikler Bilinçli TM personeli ve yönetici eksikliği, TM gerekli önemin yaygın olarak verilmemesi, Vasıflandırma ve belgelendirme konusunda bilinç eksikliği, Bilgi paylaşımını ve iş birliğinin zayıf olması, Denetim ve kontrol eksikliği, Toplam kaliteyi ön planda tutan, günümüz koşullarına uygun, mevcut sistemi disipline edecek bir organizasyonunun bulunmaması.

Tahribatsız Muayene Cemiyeti (TURKNDT) Tahribatsız Muayene Cemiyeti (TURKNDT), tahribatsız muayene girişimcilerinin bir araya gelmesiyle 19 Nisan 2007 de İçişleri Bakanlığının izniyle kurulmuştur. EFNDT ve ICNDT tam üyedir.

Türk NDT i Cemiyetin Amaçları Türkiye de TM nin uygulanmasına ve gelişmesine katkıda bulunmak Uluslararası organizasyonlarda ülkemizi temsil etmek, Konferans, teknik dergi, kitap gibi faaliyetlerle bilginin yayılmasına katkıda bulunmak Bu alanda araştırma yapan bilim adamlarının ve mühendislerin yaratıcılıklarını ve mesleklerini geliştirmeleri için çabalarını birleştirmelerine ve bilgi değişimine yardımcı olmak TM alanında çalışan bütün kişilerin, TM personeli çalıştıran ve bu hizmeti alan veya veren bütün kuruluşların, TM eğitimi, vasıflandırma ve sertifikalandırma yapan kuruluşların, TM cihaz satıcısı/temsilcisi kuruluşların, Tahribatsız Muayene Cemiyeti nin bütünlüğünde bir araya getirmek

Genel Sanayide En 473; TM Eğitimleri Ülkemizde tahribatsız muayene alanında eğitim, vasıflandırma ve sertifikalandırma yapan çeşitli kuruluşlar mevcuttur. ODTÜ, TSE ve UGETAM EN 473 standardına göre belgelendirme yapmaktadır ve sistemlerinin EN ISO/IEC 17024 e uygunluğu uluslararası tanınırlığı olan TÜRKAK (Türk Akreditasyon Kurumu) tarafından akredite edilerek tescil edilmiştir. Söz konusu kuruluşların akreditasyon kapsamına giren faaliyetleri TÜRKAK ın internet sayfasında görülebilir.

Genel Sanayide En 473; TM Eğitimleri Bunlara ilave olarak, bazı firmalar elemanlarını ASNT SNT-TC-1A ya göre belgelendirmektedir. Ancak bu sistemin amacına uygun olarak ülkemizde uygulanmasında sorunlar vardır. ASNT uygulamalarının daha bilinçli gerçekleştirilmesine ve bir düzene girmesine katkıda bulunmak amacıyla ülkemizdeki ASNT üyelerinin katılımıyla 2007 de başlatılan çalışmalar sonucunda, ASNT-Türkiye Birimi (ASNTTURK), 2008 sonunda ASNT tarafından resmen onaylanarak faaliyete geçmiştir.

Avrupa Uygulamaları Avrupa da EN 473 e göre personel belgelendiren kuruluşların ISO/IEC 17024 şartlarını yerine getirdikleri kendi ülkelerinin ulusal Akreditasyon Kuruluşları tarafından akredite edilerek gerçekleştirilir. TÜRKAK, Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) nin tam üyesidir ve ülkemizde personel belgelendirme kuruluşlarına verdiği akreditasyon belgelerinin uluslararası tanınırlığını sağlayan çok taraflı tanıma anlaşmasını 2008 de imzalamıştır. Avrupa Tahribatsız Muayene Federasyonu (EFNDT), farklı ülkelerden alınan personel belgelerinin eşdeğerliğinin incelenerek karşılıklı tanınması (mutual recognition) için sistem kurma çalışmalarını sürdürmektedir.

Avrupa Uygulamaları Bu sistemin ön koşulu, tahribatsız muayene personel belgelendirmesi yapan kuruluşun TÜRKAK gibi uluslararası tanınırlığı olan bir kuruluştan akredite olmasıdır. Diğer taraftan, Avrupa Birliğinde 2004 te yürürlüğe giren CE işareti teknik mevzuatı çerçevesinde, 97/23/EC Basınçlı Ekipmanlar Yönetmeliği ile ilgili sektörlerde tahribatsız muayene işini ve gözetimini yapan ve onaylayan personelin EN 473 ve bu direktif kapsamında vasıflandırılıp belgelendirilmesi ve tanınırlığı olan bir kuruluş tarafından onaylanması gerekmektedir.

ABD Uygulamaları Amerikan Tahribatsız Muayene Cemiyeti (ASNT) nin işverenlerin kullanımı için hazırladığı SNT-TC-1A Uygulama Tavsiyesi nin yanı sıra ASNT nin kendi yönettiği programları (ASNT ve ACCP) mevcuttur. ASNT veya ASNT nin yetkilendirdiği bir kuruluşun düzenlediği sınavlar, işverenlerin düzenlediği sınavlardan farklıdır. ASNT tarafından sınava tabi olup belgelendirilenler ASNT belgeli (ASNT Seviye 3) olarak adlandırılırlar. ASNT Merkezi Belgelendirme Programına göre belgelendirilenler ise ACCP Seviye 3 veya ACCP Profesyonel Seviye 3 olarak anılırlar.

ABD Uygulamaları SNT-TC-1A Uygulaması : Sınavların yapılması ve değerlendirilmesinden seviye 3 personel sorumludur. Seviye 1 ve 2 sınavlarında kullanılan sorular seviye 3 uzmanca onaylanmalıdır. Sınav dökümanları kaydedilip muhafaza edilmelidir. Eğitimler sonunda SNT-TC-1A ya göre yapılan vasıflandırma sınavı 3 kısımdan oluşur. 1. Genel Bilgi: Yöntem hakkında genel bilgileri içeren sorular, 2. Spesifik Bilgi: Yöntem hakkında özel bilgileri içeren sorular, 3. Pratik: En az 1 adet uygulama sorusu (Seviye 2 sorularından biri, prosedür hazırlama olabilir). Aday, gerekli cihazları çalıştırabildiğini, muayeneyi yapabildiğini, sonuçları yorumlayabildiğini ve değerlendirme yapabildiğini kanıtlamalıdır. Pratik sınav, işverenin prosedüründe tanımlanmalı ve en az 10 farklı hususta gözetim yapılarak yürütülmelidir.

Organizasyonla Hedeflenenler Ülkemizin tahribatsız muayene ile ilgili uluslararası platformlarda temsili gerçekleştirilmektedir. TURK-NDT, Avrupa Tahribatsız Muayene Federasyonu 'na (EFNDT) ve Uluslararası Tahribatsız Muayene Komitesi 'ne (ICNDT) tam üye olarak kabul edilmiştir. Sektörümüze ve istihdama katkı olarak, TOSYÖV ve ODTÜ ile işbirliği halinde, Avrupa Birliği destekli "Ankara Bölgesinde Tahribatsız Muayene Operatörü Yetiştirme ve İstihdam" projesi İŞKUR tarafından kabul edilmiş ve 2009 yılı sonunda bitirilmiştir. Tahribatsız muayene eğitimi alanında farklı standartlar ve uygulamalara bağlı bilgi karmaşasını gidermeye ve sektörümüzü doğru şekilde bilgilendirmeye yönelik bilgi dokümanları oluşturulması gerekmektedir.

Organizasyonla Hedeflenenler Sektördeki TM personelini bir araya getirerek bilinç oluşturmak, Bilgi ve tecrübeyi paylaşımını sağlamak, Sektördeki sorunları takip etmek, analiz edip çözüm üretmek, Kuruluşlar arasındaki işbirliğini güçlendirerek ülkemizin Genel Endüstri ve Havacılık Sektörünü geliştirmek, Uluslar arası platformları takip ederek, birikimleri ülkemize aktarmak, Ülkemizdeki Tahribatsız Muayene seviyesini geliştirecek araştırma geliştirme çalışmalarına destek olmak, Vasıflandırma ve Belgelendirme konusunda bilinç yaratmak.

Organizasyonla Hedeflenenler 196O'lı yıllardan itibaren, tüketicilerin beklentilerinin artması ve pazar koşullarının ağırlaşması, firmaları yeni üretim teknikleri ve kalite stratejileri geliştirmek zorunda bırakmıştır. Piyasadaki amansız rekabet bir teknoloji savaşı olarak devam ettiğinden, firmalar sadece üretimi değil, sürekli olarak gelişen, güvenilir ve sonuçta tüketicinin ihtiyaçlarına cevap veren ürünleri üretmek için çaba sarf etmektedirler. Bu yeni anlayış, yurt içi ve uluslararası ticarette mal ve hizmetlerin alışverişinde belirli kriterlere göre belgelendirme veya beyan zorunluluğu getirmektedir. Sistem, ürün, laboratuvar ve personel vasıflarının belgelendirilmesi, özellikle Avrupa Birliği ülkelerinin yetkili ulusal kuruluşları tarafından ortak Avrupa Standardlarına göre gerçekleştirilmektedir.

Organizasyonla Hedeflenenler Kalite güvence stratejilerinin geliştirilmesiyle birlikte, ürün ve tesis güvenilirliğinin sağlanmasında tahribatsız muayene yöntemlerinin önemi artmıştır. Bunun sonucunda, özel cihazlar ve donanımları ile personelinin eğitimini, vasıflandırılması ve sertifikalandılmasını gerektiren bir yapı oluşmuştur. Dünyadaki bu değişime bağlı olarak, biraz gecikilmekle birlikte, özellikle dış ülkelerle ticari ilişkilerinin artması nedeniyle ülkemizde de bu konu ile ilgili faaliyetler başlatılmıştır.

G-8 Ülkelerine yönelik Akreditasyon sisteminin kurulmasında Hedeflenenler Özellikle, imalat sanayiindeki uygulamaların yanısıra kimya, petro-kimya ve rafineri tesislerinde ve enerji santrallerinde tesis güvenliği, ekonomik işletme ve çevre koruması ile ilgili kurallar nedeniyle TM alanındaki gelişme daha hızlı olmuştur. Diğer taraftan, ülkemizin jeostratejik konumu, ticari ilişkilerinin artması ve AB'ne giriş çabaları ile otomobil, makina, donanım, imalat, gemi inşaat ve elektronik sektörlerimiz ve bunların yan sanayilerindeki gelişmeler TM konusuna olan gereksinimi arttırmaktadır.

G-8 Ülkelerine yönelik Akreditasyon sisteminin kurulmasında Hedeflenenler Tahribatsız Muayene Komisyonu'nun amacı, Uluslar arası ve ulusal sanayinin ihtiyaçlarını, bilimsel ve teknolojik seviyesini dikkate alarak, TM alanında çalışan personelin yetiştirilmesi ve sınıflandırılması, bilgi ve becerilerinin denetlenmesi ve yeterliliklerinin saptanması amacıyla bir eğitim sistemini oluşturmak,, Uluslar arası ve ulusal bir sertifikalandırma sisteminin oluşturulmasını desteklemek, TM alanında ülkemizde ve dünyada çeşitli kişi ve kuruluşlardaki bilgi birikiminin, geliştirilen tekniklerin ve araştırma sonuçlarının yayılması ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak için etkin bir iletişim ağını oluşturmak, Üyelerine seminerler, eğitim programları ve yayınlar aracılığıyla hizmet vermek,

G-8 Ülkelerine yönelik Akreditasyon sisteminin kurulmasında Hedeflenenler TM alanında çalışan devlet kurumlarım ve özel kuruluşları teknik raporlar ve uygulama önerileriyle desteklemek, Eğitim ve danışmanlık faaliyetleri ile sanayi ve hizmet sektörüne destek olmak, Gerek ürün kalite kontrolunda gerekse üretim işlemlerinin kontrolü ve geliştirilmesinde TM önemim anlatarak TM yöntemlerinin kalite kontrolunda yaygın olarak kullanılmasını teşvik etmek, Pratik sanayi uygulamalarında kullanılmak üzere, uygulama tekniğine ve ürüne yönelik teknik kuralların ve önerilerin hazırlanmasını sağlamak, ve bu amaçla çeşitli faaliyetleri desteklemektir.

Özet Olarak Günümüzde açık pazar koşulları ve rekabet nedeniyle sadece üretmek yeterli olmamakta; güvenilir, kaliteli, çevre dostu ve rekabet edebilir maliyetlerde üretim ve imalatı gerçekleştirmek gerekmektedir. Bu çerçevede; Genel Endüstri kuruluşları, Havacılık ve Raylı ulaşım sektörü, TSE, TAEK, Üniversiteler ve Metalürji Mühendisleri Odası bünyesinde 1987 yılından beri faaliyet gösteren Tahribatsız Muayene Komisyonları Sanayi ve Ticaret Bakanlığı şemsiyesi altında tanıtılmalı ve faaliyetleri hakkında G-8 Ülkelerine bilgi verilmelidir. Ülkemiz liderliğinde G-8 Ülkelerine önderlik, EF-NANDTB, ASNT v.b. Akreditasyon sisteminin kurulması hedeflenmeli, bu kapsamda Ülkemiz TM alanında faaliyet göstermekte olan Çalışma gurbu temsilcilerinden (başkan, başkan yardımcısı, sekiz üye). oluşacak bir komisyon kurulmalıdır. Çalışma gruplarının başkanları Yönetim Kurulu'nun doğal üyeleri olmalıdır. Yönetim Kurulu, komisyon çalışmaları ile ilgili olarak faaliyetlerin yürütülmesi, yazışmaların ve anlaşmaların yapılması, bütçenin hazırlanması ve gerekli harcamaların yapılması konularında Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yetkilendirilmelidir.

Özet Olarak Yönetim Kurulu, komisyonun varoluş amaçları doğrultusunda faaliyetlerinin planlanmasını ve gerçekleştirilmesini sağlamalıdır. Yönetim Kurulu Başkanı, tüm faaliyetlerin belirlenmiş olan kurallara göre gerçekleştirilmelidir. Sektörel çalışma grupları başkan, başkan yardımcısı ve üyelerden oluşmalıdır. Başkan ve başkan yardımcısı, grup üyelerinin mutlak çoğunluğu ile iki yıl için seçilmelidir. Aynı göreve, ardarda sadece iki kere seçilmek mümkündür. İgili çalışma grubunda belirli bir süre aktif faaliyette bulunularak deneyim kazanılması gerekmektedir. Çalışma gruplarının başkanları grupları ile ilgili faaliyetlerin prosedür ve talimatlara uygun olarak yürütülmesinden ve kontrolünden Yönetim Kurulu'na karşı sorumlu olmalıdır.