FATİH PROJESİ HAKKINDA ÖĞRETİM ELEMANLARININ GÖRÜŞLERİ THE INSTRUCTORS OPINION ABOUT FATIH PROJECT

FATİH PROJESİ HAKKINDA ÖĞRETİM ELEMANLARININ GÖRÜŞLERİ THE INSTRUCTORS OPINION ABOUT FATIH PROJECT Serkan DİNÇER Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi, dincerserkan@cu.edu.tr ÖZET Devlet Planlama Teşkilatı nın 2006-2010 yılları arasındaki hedeflerinden biri olan Bilgi ve iletişim teknolojileri eğitim sürecinin temel araçlarından biri olacak ve öğrencilerin, öğretmenlerin bu teknolojileri etkin kullanımı sağlanacaktır ifadesinden yola çıkılarak hazırlanan Fatih Projesi, eğitim sistemine birçok yenilik getirmesinin yanı sıra, birçok tartışmayı ve eleştiriyi de gündeme taşımıştır. Proje ile ilgili gerekli akademik çalışmaların yapılmaması, öğrencilerin ve öğretmenlerin bilgisayar/teknoloji okuryazarlık seviyeleri ve özellikle hazırlanan/hazırlanacak içeriklerin eksikliği bu eleştirilerin başında gelmektedir. 2011 yılından itibaren Fatih Projesi ile ilgili akademik çalışmalar yapılmasına rağmen Fatih Projesi nin hedefleri, süreçleri ve çıktılarının nasıl olabileceği hakkında bilgi düzeyini açıklayan bir çalışmaya literatürde ulaşılamamıştır. Bu kapsamda Fatih Projesi ni kullanacak olan öğretmenleri yetiştiren öğretim elemanlarının, Fatih Projesi hakkında görüşlerinin tespit edilmesi; Fatih Projesi hakkında ne kadar bilgiye sahip olduklarının belirlenmesi ilgili projenin geliştirilmesinde önemli bir rol oynayacağı düşünülmektedir. Bu nedenle Türkiye nin 20 farklı eğitim fakültesindeki 315 öğretim elemanına Fatih Projesi hakkındaki görüş ve bilgilerini soran bir anket uygulanmış ve sonuçları analiz edilerek sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Fatih Projesi; bilgisayar destekli eğitim; teknoloji kullanımı. ABSTRACT Created based on the principle that Information and communication technologies will be one of the main tools of the educational process and students and teachers will use these technologies effectively, one of the goals of the State Planning Organization between 2006-2010, The Fatih Project has innovated Turkish educational system but also has been the subject of many discussions and criticisms. Lack of academic studies on the project, students and teachers (low) level of computer literacy and especially, shortcomings related to contents being prepared or to be prepared are some of these criticisms. Although there are some academic studies about the Fatih Project since 2011, no studies have been found in literature that could explain objectives, processes and outcomes of this project. To more improve the project in question, we believe that it is important to survey instructors views and their knowledge level concerning the Fatih Project since they train future teachers who would use it. To that end, a questionnaire has been conducted to 315 instructors from 20 faculties of education in Turkey and results are presented. Keywords: Fatih Project; computer-assisted learning; use of technology. GİRİŞ Bir ülkenin kalkınması, bilgi toplumu haline gelmesi ve çağa ayak uydurmasındaki faktörlerin başında, o ülkenin eğitim sistemi ve eğitim politikaları gelmektedir. Bireylerin almış oldukları eğitimin kalitesi, imkânları ve materyal çeşitliliği bu politikalar ile şekillenmektedir. Teknolojinin her alanda kullanılması, kuşkusuz eğitim sistemini de etkilemektedir. Günümüzde geleneksel öğretim yöntemleri, bilginin aktarılması konusunda yetersiz kalması nedeniyle (Kayaduman, Sırakaya, ve Seferoğlu; 2011), teknoloji eğitim sisteminin gelişiminde önemli bir rol üstlenmektedir. Özellikle bilişim ve teknolojilerinin gelişmesi ile birlikte, ezbere dayalı bilgiler öğrenen bireyler yerine; ezberci değil analitik, eleştirel, yaratıcı ve bilimsel düşünen bireyler yetiştirilmesini hedefleyen öğretim programları hazırlanmaya başlanmıştır (Yavuz ve Coşkun; 2008). Bu bağlamda Türkiye nin bilgi toplumuna dönüşüm vizyonu; Bilim ve teknoloji üretiminde odak noktası haline gelmiş, bilgi ve teknolojiyi etkin bir araç olarak kullanan, bilgiye dayalı karar alma süreçleriyle daha fazla değer üreten, küresel rekabette başarılı ve

refah düzeyi yüksek bir ülke olmak şeklinde Devlet Planlama Teşkilatı tarafından Bilgi Toplumu Stratejisi Belgesi nde belirtilmiştir (Bilici, Akdur, Yıldızbaşı, Günday ve Çiçek; 2011). Bu strateji çerçevesinde 22.12.2010 tarihlinde Milli Eğitim ve Ulaştırma Bakanlığı arasında FATİH Projesi olarak adlandırılan Fırsatları Artırma ve Teknolojiyi İyileştirme Hareketi projesi başlatılmıştır (Akgün, Yılmaz ve Seferoğlu; 2011). Projenin amacı, e-dönüşüm Türkiye kapsamında üretilen ve Ülkemizin bilgi toplumu olma sürecindeki eylemleri tanımlayan Bilgi Toplumu Stratejisi Belgesi, Kalkınma Planları, Bakanlığımız Stratejik Planı ve BT Politika Raporunda yer alan hedefler doğrultusunda 2013 yılı sonuna kadar dersliklere BT araçları sağlanarak, BT destekli öğretimin gerçekleştirilmesi olarak tanımlanmıştır (Fatih Projesi, 2011). Bu amaçla Fatih Projesi nin bileşenleri donanım-yazılım, e-içerik, bilişim teknolojileri kullanımı ve öğretmenlerin hizmetiçi eğitimi olarak beş başlıkta toplanmıştır. Bu proje kapsamında yaklaşık olarak 40.000 okul ve 620.000 derslik, bilgisayar, LCD ekranlı etkileşimli tahta, geniş bant internet erişimi ve çok amaçlı fotokopi makinesi olarak belirtilen bilişim teknolojileri ekipmanları ile donatılacağı ifade edilmektedir (Alkan, Bilici, Aktur, Temizhan, ve Çiçek; 2011). Fatih Projesi nin 2010 2013 yılları arasında 3 yıllık bir süreç içerisinde donanım ve alt yapısının tamamlanması, sonraki 2 yıl içerisinde ise projenin değerlendirme süreci gerçekleştirilerek Türk eğitim, öğretim sistemindeki yansımaları ve çıktıları izlenmesi hedeflenmektedir (Alkan, Bilici, Akdur ve ark.; 2011). Bu hedef çevresinde 1. yıl üçüncü kademe, 2. yıl ikinci kademe ve 3. yıl ise birinci kademe için ihtiyaçların tamamlanması hedeflenmiştir. Bu hedefler doğrultusunda 2011 yılından itibaren belirli okullarda pilot uygulamalara başlanmış, 2011-2012 eğitim öğretim yılı sonuna kadar 3 ü ilköğretim, 50 si lise olmak üzere yaklaşık ilde 52 okulda uygulamalar tamamlanmıştır. Daha önceden pek değinilmeyen Tablet PC ler öğrencilere dağıtılarak uygulamalar denenmiştir. Proje başlıkları incelendiğinde donanım, içerik-yazılım ve hizmetiçi eğitim başlıkları dikkati çekmektedir. Donanım başlığı altında tablet bilgisayar, akıllı tahta, projeksiyon cihazı, fotokopi makinası, geniş bant internet erişimi maddeleri mevcutken, içerik ile ilgili sadece 2 madde öne çıkmaktadır. Bu maddelerden biri içerik hazırlama konusunda Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı tarafından yayınlanan 2011-2012 Eğitim-Öğretim Yılında Kullanılacak e-içerik (Elektronik İçerik) ve z-kitap (Zenginleştirilmiş Kitap) Hazırlama ve İnceleme Kriterleri (TTKB, 2011) kılavuzudur. Buna ek olarak hizmetiçi eğitimlerin yanı sıra içerik hazırlamaya destek olmak amacıyla KursiyerNet Uzaktan Eğitim Platformu (http://kursiyernet.meb.gov.tr/kursiyer/) kullanıma sunmuştur. İçerik ile ilgili ikinci madde ise, hazırlanan içeriklerin Eğitim Bilişim Ağı (http://www.eba.gov.tr) olarak tanımlanan nesne deposuyla kullanıcılara sunulmasıdır. Belirtilen proje basamaklarından sonuncusu ise özellikle öğretmenlere sunulan hizmetiçi eğitim programlarıdır. Teknolojinin eğitim hayatına girmesine büyük bir katkı sağlayacağı düşünülen Fatih Projesi, birçok kesim tarafından heyecanla takip edilmesinin yanı sıra bazı eleştirileri de birlikte getirmektedir. Bu eleştirilerin başında ilgili projenin özellikle üniversiteler vb. birimlerin görüş ve önerilerinin alınmadan, olgunlaştırılmadan sunulmasıdır. Ayrıca ilgili proje donanım birimlerinin sürekli tanıtılması ve içerik geliştirme konusunda nasıl bir yol izleneceği; öğretmen ve özellikle öğrencilerin bilgisayar-teknoloji okuryazarlık seviyelerinin bu projeyi kullanmaya ne derece yeterli olduğu gibi belirsizliklerde sınırlılıkların başında gelmektedir. Belki de en büyük sınırlılık Fatih Projesi hakkında yeterli bilgi düzeyinin olmaması ve projenin yeterli bir şekilde tanıtılmaması olarak belirtilmelidir. Proje kapsamında çoğunlukla donanım faktörünün öne çıkması, özellikle içerik ve süreç konusunda ciddi bir boşluk oluşmasına neden olduğu düşünülerek, bu çalışma Fatih Projesi ni kullanacak olan öğretmenleri yetiştiren öğretim elemanlarının bilgi ve görüşlerini incelemeyi amaçlamıştır. Bu amaçla belirlenen araştırma soruları aşağıda verilmiştir: 1) Öğretmen yetiştiren kurumlardaki öğretim elemanlarının Fatih Projesi hakkında bilgi düzeyleri nedir? 2) Öğretmen yetiştiren kurumlardaki öğretim elemanlarının Fatih Projesi ne bakış açıları nasıldır? 3) Öğretmen yetiştiren kurumlardaki öğretim elemanlarının Fatih Projesi kapsamında önerileri nelerdir? 4) Öğretmen yetiştiren kurumlardaki öğretim elemanlarının Fatih Projesi kapsamında yapılan projeakademik faaliyetlere katılma oranları ve talepleri nedir?

METOT Katılımcılar İlgili çalışmaya Türkiye nin farklı bölgelerinde görev yapan 315 öğretim elemanı katılmıştır. Araştırmaya katılan bu katılımcıların % 61.6 sı (n=194) öğretim üyesi; % 38.4 ü (n=121) ise öğretim elemanı unvanı ile 20 farklı üniversitenin eğitim fakültelerinde görev yapmaktadır. Veri Toplama Araçları ve Analiz Yöntemleri Bu çalışama için açık uçlu ve beşli likert tipi sorulardan oluşan ve internet üzerinden yayınlanan bir anket kullanılmıştır. Hazırlanan anket linki e-mail olarak öğretim elemanlarına gönderilmiş, gönüllü katılımcılardan toplanan veriler kontrol edilerek tekrarlanan ya da hatalı doldurulan veriler araştırmacı tarafından çalışma dışı tutulmuştur. Hazırlanan beşli likert tipi sorularının cevapları 1 den (Çok az/hiç yeterli değil) 5 e (Çok yeterli/çok yararlı) kadar ölçeklenmiş, sorular hakkında bilgisi olmamaları durumunda ise boş bırakmaları istenerek kodlamaları 0 olarak yapılmıştır. Derlenen veriler frekans dağılımıyla incelenerek sunulmuştur. BULGULAR Katılımcılara Fatih Projesi ile ilgili sorular sorulmuş, bu sorular Tablo 1 de gösterilmiştir. Ayrıca katılımcıların sorulara vermiş oldukları cevapların frekans-yüzde dağılımları Tablo 2 de gösterilmiştir. Tablo 1. Katılımcılara sorulan sorular. Soru Soru Cümlesi Maddesi 1 Fatih Projesi hakkındaki bilgi düzeyiniz nedir? 2 Eğitim Bilişim Ağı (EBA)hakkındaki bilgi düzeyiniz nedir? 3 Fatih Projesi'nin amaçları hakkındaki bilgi düzeyiniz nedir? 4 Fatih Projesi için MEB., TÜBİTAK ve akademik kurumlar tarafından yapılan proje çağrıları hakkındaki bilgi düzeyiniz nedir? 5 Fatih Projesi resmi web sayfasını inceleme oranınız nedir? 6 Fatih Projesi resmi web sayfasını içerik anlamında yeterli buluyor musunuz? 7 Fatih Projesi'nin yeterince tanıtımının yapıldığını düşünüyor musunuz? 8 Fatih Projesi hakkında yeterli akademik çalışma yapıldığını düşünüyor musunuz? 9 Fatih Projesi ile üniversiteler arasında yeterli iş birliğinin yapıldığını düşünüyor musunuz? 10 Fatih Projesi ile ilgili tanıtımlara/sunulara katılma oranınız nedir? 11 Fatih Projesi kapsamında öğretmenlerin teknoloji okur-yazarlığı düzeylerinin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? 12 Fatih Projesi kapsamında öğrencilerin teknoloji okur-yazarlığı düzeylerinin yeterli olduğunu düşünüyor musunuz? 13 Fatih Projesi'nin genel olarak yararlı olacağını düşünüyor musunuz? Tablo 2. Katılımcıları sorulan sorulara vermiş oldukları cevaplar. Soru Maddesi Bilgim Yok İncelemedim Çok az Hiç yeterli değil Az Yetersiz Orta Kararsız Fazla Yeterli Çok Fazla Çok yeterli 1 20 46 80 116 36 (% 6.3) (% 14.6) (% 5.4) (% 25.4) (% 36.8) (% 11.4) 2 37 39 66 125 31 (% 11.7) (% 12.4) (% 5.4) (%21.0) (% 39.7) (% 9.8) 3 20 31 27 70 112 55 (% 6.3) (% 9.8) (% 8.6) (% 22.2) (% 35.6) (%.5) 4 12 38 74 102 66 23 (% 3.8) (% 12.1) (% 23.5) (% 32.4) (%21.0) (%7.3) 5 41 58 54 58 57 47 (%13.3) (% 18.4) (%.1) (%18.4) (%18.1) (%14.9) 6 41 59 55 100 51 9 (%13.3) (% 18.4) (%.5) (% 31.7) (% 16.2) (% 2.9) 7 68 1 67 37 9 (% 5.4) (% 21.6) (% 37.1) (% 21.3) (% 11.7) (% 2.9) 8 22 101 110 74 8 0 (% 7.0) (% 32.1) (% 34.9) (% 23.5) (% 2.5) (% 0.0) 9 136 81 80 1 0

10 11 12 13 (% 5.4) (% 43.2) (% 25.7) (% 25.4) (% 0.3) (% 0.0) 94 131 55 20 12 3 (% 29.8) (% 41.6) (%.5) (%6.3) (%3.8) (%1.0) 16 142 90 61 6 16 (% 5.1) (% 45.1) (%28.6) (% 19.4) (%1.9) (% 5.1) 9 66 85 106 44 5 (%2.9) (% 21.0) (% 27.0) (% 33.7) (% 14.0) (% 1.6) 14 21 100 131 32 (% 4.4) (%5.4) (% 6.7) (% 31.7) (% 41.6) (%10.2) Katılımcılara Fatih Projesi hakkında bilgi düzeylerinin ne olduğu sorulmuş; katılımcıların % 48.2 si (n= 152) bilgi düzeylerinin yeterli olduklarını belirtirken, % 20 si (n=63) bilgi düzeylerinin yeterli olmadığını belirtmiştir. Buna ek olarak katılımcıların % 6.3 ü (n=20) ise Fatih Projesi hakkında hiç bilgilerinin olmadığını belirtmiştir. Katılımcıların büyük bir çoğunluğunun (% 51.8; n= 163) yeterli bilgiye sahip olmama nedenleri incelenmiş, bu katılımcıların Fatih Projesi ni sadece basın organlarından ya da sosyal medya üzerinden takip ettikleri, proje ile ilgili tanıtım ve duyurulara ulaşamamaları sonucunda bu şekilde cevap verdikleri tespit edilmiştir. Fatih Projesi ne gerekli içerikleri sağlayacak ve projenin en önemli öğesi olarak düşünülen EBA hakkında katılımcıların bilgi düzeylerinin hangi seviyede olduğu sorulmuş; katılımcıların % 49.5 i (n=156) bilgi düzeylerinin yeterli olduklarını belirtirken, %.8 i (n=58) bilgi düzeylerinin yeterli olmadığını belirtmiştir. Bunun yanı sıra katılımcıların % 11.7 si (n=37) EBA nı hiç incelemediklerini ve bu konuda bilgilerinin hiç olmadığını belirtmiştir. Katılımcıların proje amaçları ile ilgili bilgi düzeyleri incelenmiş, katılımcıların % 53.1 i (n=167) bilgi düzeylerinin yeterli olduğunu belirtirken, % 18.4 ü (n=58) bilgi düzeylerinin az olduğunu, % 6.3 ü (n=20) amaçları hakkında hiç bilgisi olmadığını belirtmiştir. Projenin amaçları doğrultusunda ilgili web sitesi ve akademik dokümanlar incelenmiş, 2013 yılı sonuna kadar dersliklere BT araçları sağlanarak, BT destekli öğretimin gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır (Fatih Projesi, 2011) şeklinde sınırlı bir amaç belirtildiği tespit edilmiştir. Proje kapsamında MEB. ve TÜBİTAK tarafından yapılan proje çağrıları hakkında katılımcıların bilgi düzeyleri incelendiğinde, katılımcıların büyük bir çoğunluğunun (% 60.7; n= 162) bu çağrılar hakkında bilgisi olduğu belirlenmiştir. Buna paralel olarak katılımcılara Fatih Projesi resmi web sitesinin derecelendirmeleri istenmiş, içerik anlamında katılımcıların % 19.1 i (n=60) içerik anlamında yeterli düzeyde olduğunu belirtirken, % 35.9 u (n= 114) içerik anlamında yetersiz bulduklarını; buna ek olarak katılımcıların % 13.3 ü (n=41) ise web sayfasını hiç incelemediklerini belirtmiştir. Bir çalışmanın en önemli basamaklarından biri sayılan tanıtım faktörü ilgili proje için katılımcılara sorulmuş katılımcıların % 14.6 sı (n= 46) tanıtımın yeterince yapıldığını belirmiş olmasına rağmen, katılımcıların büyük bir çoğunluğu (%58.7; n= 185) projenin yeteri kadar tanıtılmadığını belirtmiştir. Bu soruya paralel olarak ilgili proje hakkında yapılan akademik çalışmaların yeterliliği hakkında görüş sorulmuş, katılımcıların çok az bir bölümü (% 2.5; n=8) yeterli akademik çalışmanın yapıldığını düşündüklerini; büyük bir kısmı (% 67.0; n=211) ise yeterli akademik çalışmanın yapılmadığını düşündüklerini belirtmiştir. Proje hakkında akademik çalışmaları destekleyeceği düşünülen MEB.- üniversiteler arasında yeterli işbirliği yapılması konusundaki madde de ise bir önceki maddeye benzer olarak katılımcıların hemen hemen hepsi yetersiz ya da oldukça az bir işbirliği olduğu görüşünü belirtmiştir. Proje kapsamında en önemli faktör olarak karşımıza çıkan, projeyi asıl kullanacak olan öğrenci ve öğretmenlerin bilgisayar-teknoloji okuryazarlık düzeyleri hakkında öğretim elemanlarının görüşleri alınmış, katılımcıların büyük bir çoğunluğu özellikle öğretmenlerin (%73.7; n=151) olmak üzere öğrencilerinde (% 48.0; n=151) teknoloji okuryazarlıklarının yeterli olmadığını düşüncesinde olduklarını belirtmiştir. Bu bulgular ışığında, katılımcıların çoğunlukla sorulan sorulara olumsuz cevap vermelerine rağmen, çoğunluğun (%51.8; n=163) projenin genel çerçevede yararlı olacağını; bir kısmının ise (%12.1; n=38) yararlı olmayacağını düşüncesinde oldukları tespit edilmiştir. Bu sorulara ek olarak katılımcılara şuanda Fatih Projesi kaçıncı sınıflara uygulanmakta ya da planlanmaktadır sorusu yöneltilmiş, katılımcıların büyük bir çoğunluğu (% 51.1; n=9) lise(3.kademe)

olarak cevap vermiştir. Fatih Projesi nin resmi web sitesin de belirtilen pilot uygulama sınıfları ve açıklamalar incelendiğinde bu projenin ortaöğretim (2. kademeden) başlayacağı anlaşılmakta; ancak net bir bilgiye ulaşılamamaktadır. Son olarak katılımcılara Fatih Projesi ile ilgili çalışmalarda aktif olarak katılmak isteyip istemedikleri sorulmuş, ve katılımcıların çok büyük çoğunluğu (% 80.9; n=283) proje çalışmalarında rol almak istediklerini beyan etmişlerdir. TARTIŞMA ve YORUM Hızla gelişen teknolojinin eğitime yansımasıyla birlikte Türk eğitim sistemine faklı bir bakış açısı ve imkan getiren Fatih Projesi bir çok avantajın yanında tartışmaları da beraberinde getirmektedir. Fatih Projesi hakkında yapılan eleştirilerin başında proje hakkında gerekli ön çalışmaların yapılmaması ve üniversitelerle yeterli iş birliği yapılmaması gelmektedir. Proje hakkında yapılan diğer bir eleştiri ise öğretmen ve öğrencilerin bilgisayar-teknoloji okuryazarlık seviyeleri olmaktadır. Öğretmen, öğrenci ve öğretmen adaylarının bilgisayar-teknoloji okuryazarlık seviyelerini ölçmek için birçok araştırma yapılmış ve yapılan bu çalışmalarda bilgisayar-teknoloji okuryazarlık seviyelerinin düşük olduğu belirtilmiştir (Akpınar, 2003; Dinçer, 2011; Dinçer, Kutlar, Kaleci, ve Kıran, 2012; Sülün, Görecek, ve Çelik, 2007). Daha önceki çalışmalarda ve yukarıda belirtildiği gibi öğrenci, öğretmen ve adaylarının bilgisayar okuryazarlık seviyelerinin genel olarak düşük olması ve buna karşın ek ders, kurs vb. aktivitelerin önerildiği çalışmalar, bu çalışmada da önerilirken, öğrenci velilerinin bilgisayar-teknoloji okuryazarlık seviyelerinin de araştırılması ve projeye eklenmesi gerektiği düşünülmektedir. Örneğin, Dinçer (2012) tarafından yapılan çalışmada öğrenci velilerinin bilgisayar okuryazarlık düzeyleri incelenmiş, velilerin büyük bir çoğunluğunun bilgisayar yeterliliklerin az ya da hiç olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmanın sonuçlarının da desteklediği gibi veli bilgisayar okuryazarlıklarının üzerinde daha detaylı durulması gerekliliği bir kez daha belirtilmektedir. Katılımcıların açık uçlu sorulara vermiş oldukları cevaplardan projenin genel olarak yararlı olacağı düşündükleri belirlenmiştir. Ancak bu projenin bir araç olarak görülmesi, kullanılacak yöntemlere de donanımlar kadar yer verilmesi gerektiğini belirtmiştir. Örneğin 4 nolu katılımcı, Fatih Projesi çerçevesinde teknoloji amaç olmamalı araç olmalı tek başına bir işe yaramaz ifadesi gibi birçok katılımcı, projenin sadece bir teknoloji kullanımı gibi algılandığını belirtmektedir. Katılımcıların cevaplarında belirlenen ortak diğer bir nokta ise alt yapı başlığında karşımıza çıkmaktadır. Katılımcılar okulların alt yapılarını bu projeye uygun hale getirmek için yapılan maliyetler konusunda ciddi korkularının olduğu, projenin yarım kalması durumunda oluşabilecek sıkıntıların nasıl çözüleceğini tahmin edemediklerini belirtmiştir. İçerik konusunda da benzer şüpheleri olan katılımcılar öğrencilere dağıtılan Tablet Pc lerden önce içeriğin zenginleştirilmesi gerektiğini belirttikleri de dikkati çekmektedir. Sonuç olarak öğretim elemanlarının birçoğu projenin yararları olduğu kadar sınırlılıklarının da olduğunu, proje hakkında genel olarak bilgiyi basın organları vb. ile takip ettikleri ancak yeterli bilgilerinin olmadığını ve proje birimi ile üniversitelerin yeterince işbirliği yapmadıklarını belirtmiştir. Bu kapsamda öğretim elemanları proje hakkında detaylı bilgi verilmesini; proje ile ilgili çalışmaların daha artırılarak üniversitelerle işbirliğinin artırılmasını ve özellikle çalışmanın içeriği hakkında eksiklerin olduğunu düşündüklerini belirterek içerik geliştirmenin hızlandırılmasını önermektedir. Yukarıda belirtilen sınırlılıklar kapsamında: Birinci, ikinci ve üçüncü kademe öğrencilerine bilgisayar derslerinin tekrar zorunlu halde verilmesi; ilgili müfredat buna uygun olmaması durumunda en azından birinci kademede zorunlu olarak verilmesi; Öğretmen yetiştiren kurumlardaki öğretmen adaylarına genel olarak birinci sınıfta verilen bilgisayar ve teknoloji derslerine ek olarak, sonraki yıllarda özellikle içerik geliştirebilecekleri uygulamaları içeren ek dersler verilmesi; öğretim elemanı eksikliğinden kaynaklanabilecek sorunlara karşı özellikle BÖTE bölümlerinde öğretim gören öğrencilerin diğer bölüm öğrencilerine bu dersleri okutmalarına olanak sağlanarak gerek BÖTE öğrencilerinin uygulama derslerine yardımcı olunması gerekse de diğer öğretmen adaylarının yetiştirilmesi; Fatih Proje sinin resmi web sitesinin sürekli güncel tutularak özellikle içerik-kapsam başlıkları altında daha tanıtıcı bilgilerin verilmesi;

TÜBİTAK tarafından Haziran-2012 tarihinde çağrısı yapılan 1003 projelerinin sürdürülmesi ve özellikle bu projelerde görev alabilme, proje yürütücüsü olabilme kriterlerinin yeniden gözden geçirilmesi; Öğrencilerin okul dışında çalışmalarına yardımcı olan velilerinde bu projeye entegre edilerek, özellikle bilgisayar-teknoloji okuryazarlıklarını artıracak kursların verilmesi önerilmektedir. KAYNAKÇA Akgün, E., Yılmaz, E.O., ve Seferoğlu, S. S. (2011). Vizyon 2023 strateji belgesi ve fırsatları artırma ve teknolojiyi iyileştirme hareketi (Fatih) Projesi: Karşılaştırmalı bir inceleme. Akademik Bilişim 2011, Malatya: İnönü Üniversitesi. Akpınar, Y. (2003). Öğretmenlerin yeni bilgi teknolojileri kullanımında yükseköğretimin etkisi: İstanbul okulları örneği. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(2), 79-96. Alkan, T., Bilici, A., Akdur, T. T., Temizhan, O., ve Çiçek, H. (2011). Fırsatları artırma teknolojiyi iyileştirme hareketi (Fatih) Projesi. 5. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Sempozyumu, Elazığ: Fırat Üniversitesi. Bilici, A., Akdur, T. T., Yıldızbaşı, A., Günday, Ö., ve Çiçek, H. (2011). Eğitimde Fatih Projesi nin sağlaması öngörülen fayda ve sosyal etkileri. 5. Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Sempozyumu, Elazığ: Fırat Üniversitesi. Dinçer, S. (2011). Öğretmen Yetiştiren Kurumlardaki Öğrencilerinin Öğrenim Hayatları Boyunca Bilgisayar Öğrenme Düzeylerinin ve Bilgisayar Okuryazarlıklarının İncelenmesi. Akademik Bilişim 2011, Malatya: İnönü Üniversitesi. Dinçer, S. (2012). A study of the relationship between pupils and parents computer literacy level and use. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 46, 484-489. Dinçer, S., Kutlar, N., Kaleci, D., ve Kıran,H. (2012). İlköğretim öğrencilerinin bilgisayar okuryazarlık düzeyleri ve bilgisayar derslerine karşı tutumları. Akademik Bilişim 2012, Uşak: Uşak Üniversitesi. Fatih Projesi. (2011). Proje Hakkında. 06 01, 2012 tarihinde MEB Fatih Projesi Web sitesi: http://fatihprojesi.meb.gov.tr/tr/icerikincele.php?id=6 adresinden alındı. Kayaduman, H., Sırakaya, M., ve Seferoğlu, S. S. (2011). Eğitimde FATİH projesinin öğretmenlerin yeterlik durumları açısından incelenmesi Akademik Bilişim 2011, Malatya: İnönü Üniversitesi. Sülün, Y., Görecek, M., ve Çelik, Ö. (2007). Öğretmen adaylarının bilgi okuryazarlığı düzeylerinin belirlenmesi. The Proceedings of 7th International Educational Technology Conference, North Cyprus: Near East University. TTKB. (2011). 2011-2012 Eğitim-öğretim yılında kullanılacak e-içerik (Elektronik İçerik) ve z-kitap (zenginleştirilmiş kitap) hazırlama ve inceleme kriterleri. 06 01, 2012 tarihinde: http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2012_06/06014233_z_kitap_ierik_kriteleri.pdf adresinden alındı. Yavuz, S. ve Coskun, A. E. (2008) Sınıf öğretmenliği öğrencilerinin eğitimde teknoloji kullanımına ilişkin tutum ve düşünceleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34, 276-286.