T.C GAZİ ÜNİVERSİTESİ BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR YÜKSEKOKULU ANTRENÖRLÜK EĞİTİMİ BÖLÜMÜ BUZ HOKEYİNİN TEMEL TEKNİK ELEMENTLERİ VE ÖĞRENİM AŞAMALARI Lisans Bitirme Tezi Hazırlayan Niyazi Çağrı KARABULUT 042140023 Danışman PROF. DR. KADİR GÖKDEMİR ANKARA 2009
İÇİNDEKİLER GİRİŞ VE AMAÇ DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE BUZ HOKEYİNİN TARİHÇESİ GENEL BİLGİLER: Kayma Tekniği ( skating ) Pak kontrolü Tekniği ( puck control ) Pas Tekniği ( passing and receiving ) Şut Tekniği ( shooting and scoring) Engellemeler ( angling,body contact, checking) 1) KAYMA TEKNİĞİ VE AŞAMLARI 1.1 Temel duruş ( hockey stents) 1.2 Paten açıları (iç ve dış açı) 1.3 V başlama 1.4 Kros başlama 1.5 Keskin dönüş 1.6 Kros düz ve geri dönüş( ayak aşırma) 1.7 Geri kayma 1.8 Pivot dönüş 1.9 Durmalar: 1.9.1 Tek ayak (iç-dış) 1.9.2 Çift ayak 1.9.3 Geri V 1.9.4 Geri T durma. 2) PAK KONTROLÜ TEKNİĞİ 2.1 Sopa yönü (sağ sol) 2.2 Sopa boyu 2.3 Sopa tutuş ve kavrama 2.4 Sopanın pakı kavraması 2.5 Temel pozisyon 2.6 Pakın kontrol edilmesi ( önde,yanda, ucu,arkası) 3) PAS TEKNİĞİ : 3.1 Vücut pozisyonu 3.2 Süpürerek pas ( forhand-backhand )
3.3 Pas alış ( receiving ) 3.4 Ani pas ( snap ) 3.5 Havadan pas ( flip ) 3.6 Elle pas alma 3.7 Sopayı yatırarak pas alma 4) ŞUT TEKNİĞİ 4.1 Süpürerek şut ( sweep ),( forhand backhand ) 4.2 Bilek şut ( wrist ), ( forhand backhand ) 4.3 Ani şut ( snap ), ( forhand backhand ) 4.4 Savurarak şut ( slap ) 4.5 Havalandırarak şut ( flip ) 5)ENGELLEMELER 5.1) Sopa engellemeleri : 5.1.1 Dürterek engelleme ( poke ) : 5.1.2 Süpürerek engelleme ( sweep ) : 5.1.3 Kanca engelleme ( hook ) : 5.1.4 Sopa ucu vurarak engelleme : 5.1.5 Sopa kaldırarak engelleme : 5.1.6 Sopa bastırarak engelleme : 5.2) Vücut engellemeleri : 5.2.1 Normal vücut engelleme 5.2.2 Omuzla engelleme 5.2.3 Blok engelleme 5.2.4 Kalça engelleme 5.2.5 Dönerek engelleme
GİRİŞ VE AMAÇ Ülkemizde yeni tanınmaya başlanan ve gelişmekte olan buz hokeyi sporu ile ilgili temel teknik elementlerin ve öğretim aşamaları konularında yeterli Türkçe kaynak bulunmamaktadır. Bu projeyle birlikte yeni yetişen antrenör ve sporcularına iyi bir el kitabı olarak ışık tutacaktır. Bu bilgilerle tekniği daha düzgün, oturmuş sporcular yetiştirerek buz hokeyi milli takımlarına ve kulüp takımlarına en iyi sporcuları kazandırarak ülkemizi başarıya götürmek amaçlanmaktadır. Buz hokeyi sahası DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE BUZ HOKEYİNİN TARİHÇESİ
Çoğu tarihçi buz hokeyinin, çim hokeyinin 500 yıldan fazla bir zaman önce popüler bir yaz sporu olduğu Kuzey Avrupa ülkelerinde oynanmaya başlandığını öne sürmektedir. Kışın göl ve nehirlerin donduğunda, insanlar çim hokeyine benzer oyunu oynuyorlardı ve bandy ismi verilmişti. Tahta toplarla ve söğüt ağacının dallarından yapılmış olan sopalar ile oynuyorlardı. Buz hokeyinin atası kesinlikle bandy oyunudur. 4 Kanada da okuyan İngiliz öğrenciler, bandiyi Avrupa ya buz hokeyi ile birleştirerek getirdiler. Gerek patenle kayarak oynanması gerekse oyuncu sayısının azalması ve sıkı kurallar koyulması bu dönemde olmuştur. 4 Montreal de McGill üniversitesi öğrencileri ve hocaları ilk maçı 3 Mart 1875 te yaptılar. Dünyanın ilk hokey ligi 1885 de Kingston da yapıldı. 1890 da ise ilk defa Ontario Hokey Federasyonu kuruldu. 4 Türkiye nin ilk buz pisti Ankara Atatürk Buz Pistinde 1983 yılında başlamıştır. Amerikalı Subay Glenn Brown ( Prof. Antrenör ) ve ona inanan bir grup genç, kendi imkanları ile süngerden yaptıkları koruma malzemeleri, birkaç sopa ve pakla çalışmalarına başladılar. Antrenmanların bir kısmı Ankara Gençlik Parkının donmuş havuzunun üzerinde gerçekleştirmişlerdir. 8 İlk maç 9 ocak 1988 tarihinde, Ankara da yapılmıştır. 1989 yılında Türkiye nin ilk olimpik ölçülere uygun olarak açılan ilk buz hokeyi pisti Bahçelievler Buz Pateni Sarayın da ( Belpa ) kurallara uygun ilk hokey maçını yapmışlardır. 8 1989 yılında Kayak Federasyonuna bağlı olarak ilk çalışmalar başladı. 1991 yılında buz hokeyi, Kayak Federasyonundan ayrılarak, yeni kurulan Buz Sporları Federasyonu çatısı altına girmiştir. 1) KAYMA TEKNİĞİ VE AŞAMALARI
1.1 TEMEL DURUŞ Temel duruş pozisyonu, sporcunun gitmek istediği yöne hareket edebilmesine yardımcı olacak hazır pozisyonudur. Hemen her hareketin gerçekleşmesinde etkili bir temel duruş pozisyonuna sahip olmak gerekir. Pas verirken, şut çekerken yada çeşitli engellemeler yaparken sık sık kullanma durumunda kalırız. 8 Temel duruş pozisyonu; - Patenler omuz genişliğinde aralıklı ve paten uçları hafif dışa doğru açıktır. - Diz ve ayak bilekleri 45 derece olacak şekilde büküktür. - Vücut hafif öne doğru yaklaşık 45 derece bir açı yapar. - Kafa havada ve gözler öne doğru bakmaktadır. - Sopa iki el ile tutulmakta ve sopanın uç kısmı buza değmektedir. 6 Temel Duruş Pozisyonları düz ve yandan görünüş 1.2 PATEN AÇILARI
Kayma tekniğinin başarılı gerçekleşmesinde paten bıçak açılarının kullanılmasının önemi büyüktür. Bıçak açıları iç açı ve dış açı olmak üzere iki çeşittir. İç açı hız almak kaymak için, dış açı ise dönüşler ve durmalarda kullanılır. 1 1.3 V BAŞLAMA Patenler v şeklindedir.( topuklar birbirine yakın, paten uçları açık şekildedir.) Patenin iç açılarını kullanarak itiş yaparız ve kayma hareketini gerçekleştiririz. 1 V Başlama pozisyonu 1.4 KROS BAŞLAMA İki patenin paralel olduğu durumlarda, oyuncu yanlara doğru gitmek istediğinde bu başlangıcı gerçekleştirir. Kafa ve omuzların gidilecek yöne doğru dönmüş olması gerekir. Kros hareketi yani dıştaki patenin içteki patenin üzerinden aşırtılmasıdır. Bu durum gidilecek yöne doğru 90 derecelik bir açı yapacaktır. 6 Kros başlama pozisyonu
1.5 KESKİN DÖNÜŞ Öndeki dış açı konumundaki paten ve arkadaki iç açı konumundaki paten üzerindeki dengeli vücut ağırlığı keskin dönüşü gerçekleştirecektir. Baş, omuzlar, kollar ve sopanın dönmesiyle birlikte dönülecek yöne doğru gerçekleştirilir. Dizi bükme miktarı, dönmenin çabukluğuna bağlı olarak ayarlanmalı ve keskin dönüşte bacaklar üzerindeki ağırlığın paten bıçaklarının arkasına verilmesi dönüşün keskinliğini arttıracaktır. 8 Keskin dönüş pozisyonu 1.6 KROS DÜZ VE GERİ DÖNÜŞ Düz aşırtma; Birinci aşama, itici aşamadır. İlk olarak sporcular normal kayma konumunda ilerlerken, dıştaki pateni ( iç açı ile ) bastırarak hızlı itmeye başlar. İtici arka bacak tam uzatılana kadar buz üstü ile temas halindedir. Sonunda ayak bileğinin yardımı ile buz itilir. Bu sırada iç kısma kalçaya doğru ve iç omuza doğru bir itiş söz konusudur. 6 İkinci aşama, aşırtmanın yapılma aşamasıdır. Buzu iten dış paten hafifçe kaldırılarak, iç patenin üzerinden aşırtılır. Bu sırada ağırlık iç paten üzerindedir. İç bacak dizi büküktür ve destek konumundadır. 6
Üçüncü aşamada, aşırtmanın yapılması ile birlikte ağırlık transferi olacaktır. Destek bacağı olan iç bacak görevini şimdi dış bacak yapacaktır. İçteki paten dış açı ile buzu itecek ve diğer patenin yanına getirecektir. İlk pozisyona tekrar ulaşılmış olacaktır. 6 1.7 GERİ KAYMA Buz hokeyinde tüm oyuncular geri kayma tekniğinde uzman olmaları gerekir. Defans oyuncuları içinse ayrı bir önemi vardır. Çünkü maç sırasında en çok defans oyuncuları geri kaymak zorunda kalırlar. 2 Geri kayma pozisyonu; - Dizler bükük, vücut dik ve hafifçe öndedir. - Patenler arası omuz genişliğinde açıktır. - Sopa tek elde, dirsek bükük ve omuzlar kayış yönüne göre diktir. - Sopa ucu buz üzerinde karşı oyuncu önündedir. 6 Geri kayma başlama; Temel geri duruş pozisyonunda paten bıçağının uç kısımlarını kullanarak yan dış tarafa buz itilerek gerçekleştirilir. Bu durumda ağırlık itici bacak üzerindedir. İtici bacak itişi yaparken diğer bacak destek bacak durumundadır ve dizi büküktür. Geriye doğru yapılan bu itici adımlama sırasında vücut ağırlığı itici bacaktan diğer kayıcı bacağa geçecektir. Diğer adım için tekrar hazır pozisyonuna gelinir. Bu şekilde her iki bacağın hareketi devam edecek ve her defasında ağırlık, geri adımlamayı yapacak bacağın üzerine verilerek devam eder. Daha kolay anlaşılması için bu itiş hareketine C itişi diyebiliriz. Geri kayarken sopa tek elde olacaktır. 7
1.8 PİVOT DÖNÜŞ Pivot dönüşleri, buz üzerinde sporcunun her an hareketliliğini ve dönüş sonrası hızını kaybetmemesini sağlayan ustalıkla yapılması gerekli bir dönüş hareketidir. İki türlü pivot dönüşü vardır; Önden geriye dönüş ve geriden öne dönüştür. 7 Önden Geriye Pivot Dönüşü; Özellikle defans oyuncularının en iyi şekilde yapmaları gerekir. Sporcu hızını kaybetmeksizin hareketi tamamlayabilmelidir. Defans oyuncularının savunma yaparlarken rakip takımın forvetlerini durdurabilmek için hemen yüzlerini onlara çevirerek geri kayabilmeleri gerekir. Bu önden geriye pivot dönüşü ile mümkün olacaktır. Ön kayış ile hız kazanıldıktan sonra hareketli bir defansif kayış gerçekleşecektir. 2 Önemli noktaları; Öne doğru düz bir hatta ön kayış halindeyken, vücut ağırlığı kayıcı bacak üzerine verilirken diğer bacak döndürülecek pivot bacağıdır. Oyuncu sağ bacağını kaldırıp, kayıcı bacağının diğer tarafına sol tarafına taşır. Aynı anda baş ve omuzlarda döndürülür. Vücut ağırlığı sağ patenin üzerine verilir. Bu sırada sol patende 180 derecelik dönüşü yaparak sağ patenin paraleline getirilir. Pivot dönüşü sonuçlandığında, sopa ucu hemen buz konur ve tek elle tutulan sopa ile kayış devam eder. 6 Geriden Öne Pivot Dönüşü; Defansif geriye kayıştan sonra pakın ( top ) kapılmasıyla atağa katılacak oyuncu geriye kayarken pivot dönüş yaparak düz kaymaya başlaması gerekmektedir. 2 Önemli noktalar;
- Geri doğru düz bir hatta kayış durumundayken - Vücut ağırlığı kayıcı sol bacak üzerine verilir. - Sıra ile kafa, omuzlar ve kalça döndürülme başlanır. - Sağ pivot bacağı kaldırılarak ( 180 derece dönüş yapar ) kayıcı bacağın diğer tarafına taşınır. Şimdi vücut ağırlığı sağ bacak üzerindedir. - Sol paten de 180 derecelik dönüş yaparak sağ patenin yanına getirilir. 6 Pivot dönüş sonuçlandığında sopa iki elle tutulmalıdır. Dönüş sırasında patenler birbirine mümkün olduğunca yakın, kollar da vücuda mümkün olduğunca yakın olmalıdır. 8 1.9 DURMALAR 1.9.1 Tek Ayak Durmalar 1.9.1.1 Dış açı durma; Bu durma stilindeki önemli nokta, hangi patenin kayacağı hangi patenin freni gerçekleştireceğinin bilinmesi ve karar verilmesidir. Dış bıçak tarafındaki patenle durma gerçekleştirilecektir. Freni yapacak olan paten, iki paten paralel durumdayken iç açı yaparak yatacak ve bıçağın dış açı kısmı ile buza itme uygulayarak fren yapacaktır. Yine öncelikle kafa, omuz, kollar ve sopa döndürülmelidir. 6 1.9.1.2 İç Açı Durma; Bu durma stilindeyse keskin dönüş pozisyonundayken öndeki patenin bıçağının iç kısmını ayak bileğiden çevirerek buzu itmesi sağlanarak yapılır. Şaşırtıcı ve ani bir fren şeklidir. Bant kenarlarında sıklıkla uygulanır. 6
1.9.2 Çift Ayak Duruşu En çok kullanılan ve önemli durma stilidir. Her hokeycinin mutlak iyi bilmesi gerekir. Öncelikle ön kayış pozisyonunda durma noktasına yaklaşırken, vücut, dönülecek yöne doğru yavaşça doğru bir açı ile döndürülecektir. Dönülecek yöne doğru dışta kalan paten, diğer patenin hafifçe önünden döndürülmede önce sıra ile kafa, omuzlar, kollar ve sopa döndürülmüş olmalıdır. Dönüş anında dıştaki ve daha gerideki patenin iç açısı buza uygulanırken, vücut ağırlığı öndeki dış açı durumundaki patenin üzerindedir. Bu sırada patenler arası mesafe omuz genişliğindedir. 8 Şimdi bu durumda ağırlık, iki patenin üzerine verilip, iki patenle de buza bir baskı uygulanır. Bu baskı patenin önünde itibaren başlayacaktır. 8 Dıştaki patenin buza olan baskısı ( iç açı baskı ) kuvvetlenerek arttırılarak, bir bıçağın iç bir bıçağın dış açı ile baskı yapması ile çift ayak fren gerçekleştirilir. 8 1.9.3 Geri V Duruşu
Oyun sırasında geri kayma durumundayken aniden ileri kaymamız gerekebilir. Gerekli olan ani ve çabuk duruştur. 3 Geri kayma durumundayken, patenler omuz genişliğinde açık durumda iken her iki patenin uç tarafı ile dış taraflara doğru bıçakların dış açısı ile itilmesiyle meydana gelir. Patenler öne doğru dayanırken her iki patenin iç açısı ile kuvvetli bir baskı yapılır. Durma başlarken ilk anda dizler hafif bükük olmalıdır. Sonra tam durma gerçekleşirken bacaklar uzatılarak patenlere ve bıçaklara tam baskı gerçekleştirilir. Durma bittiğinde sporcu temel duruş pozisyonunda olmalıdır. 6 1.9.4 Geri T Duruşu Oyuncu geri kayma durumundayken, sol bacak arkaya doğru uzatılırken ağırlık sağ bacak üzerindedir. Arkaya doğru uzatılan sol bacak fren pozisyonundayken omuzlar, kalça ve bacaklar dışa doğru dönecek ve sol paten iç açı ile buza baskı yaparak durmayı gerçekleştirecektir. Durma sonrası patenler T pozisyonundadır. İki paten arası açı 90 derecedir. 1 2) PAK KONTROLÜ TEKNİĞİ Buz hokeyi sopası tahta veya kompozit malzemeden yapılarak çeşitli esneklik, kaşık yönü ve boylara göre üretilir. Bu gibi unsurlar sporcuların tercihine, tekniğine, gücüne, yaşı ve boyuna göre değişir. 5 Sopa boyu sporcunun çenesi ile burnu arasında bir mesafede olmalıdır. Kalınlığı ise elinin kavrayacağı şekilde, kaşığı ve esnekliği sporcunun terciğine göre seçilir. Özellikle küçük yaş kategorilerinde antrenörler çocuklara doğru seçim yapmaları gerekir, ilerleyen yıllarda çocuğun doğru teknikle büyümesi için çok önemlidir. 5 2.1. SOPA YÖNÜ ( SAĞ SOL ) Sopa yönü yani pakın kontrol edildiği sopanın kaşık kısmının yönüdür. Bu konuyla ilgili buz hokeyindeki söz sahibi ülkeler alt yapıda çocuklara 1-3 kadar kaşığı düz olan sopalar
vererek çocukların kendi karar vermelerini istemektedirler. Ancak bilinen yöntem antrenörün deneme ve gözlemesi ile yönlendirmesidir. Bilinen bir yöntem ise kişi solaksa sağ sopa, sağlaksa sol sopa olmasıdır, yani yazı yazan elin sopada üst tarafı tutmasıdır. Sopa yönü sağ veya sol dur, son derece önemli bir seçimdir. 3 2.2. SOPA BOYU Buz hokeyi sopasının boyu sporcunun tercihine göre defans veya forvet mevkisinde olmasına göre değişebilir. Ancak yeni başlayan sporcularda ayaklarında paten varken, sopasını dik tutarak ölçer ve sopa çenesi ile burnu arasında bir mesafede olması gerekir. Sporcular ilerleyen yıllarda sopa boyunu kendi stiline göre kısaltabilir veya uzatabilir. Dünyaca ünlü elit sporcuların daha kısa sopalarla oynadıkları bilinmektedir. Bunun sebebi diğerlerine göre daha fazla eğilerek kaymalarından dolayı olduğu söylenmektedir. 3 2.3. SOPA TUTMA VE KAVRAMA İyi bir sopa tekniğinin gerçekleşmesi için sopa kavramasının tam ve doğru yapılması gerekmektedir. Üst tutucu el kontrolü sağlayan eldir. Üst el sopanın en üst kısmında eli yumruk şeklinde sıkı bir şekilde kavrar, alttaki el ise 20-30 cm daha aşağıdan çok sıkı olmadan sopayı kavrar. Alttaki elin dirseği ve üstteki elin başparmağı dikkate alınarak en iyi mesafe sağlanabilir. Bazı durumlarda şut çekerken, şaşırtma yaparken, engellemelerde sopa tutuş pozisyonu değişebilir, ancak üstteki elin pozisyonu hep aynıdır. Alttaki el daha aşağıdan, yukarıdan veya kaydırma yaparak tutabilir. 6 Pas verirken alırken, sut çekerken sopayı tutuş sertliği değişir. Alt taraftaki el bunu uygulayan eldir. Buz içi ve buz dışı sopa tekniği çalışmalarıyla bunlar geliştirilir ve en iyi şekilde uygulanmalıdır. 2 Sopa tutma ve kavrama pozisyonu
2.4. SOPANIN PAKI KAVRAMASI Pak sopanın kaşığının iç-dış hareketi yapmasıyla kavranmaktadır. Bu hareket süreli yapılarak, pak sürmekte, pasa ve şuta hazırlıkta kullanılır. Sopanın kaşığının kumaş bir bant ile kaplayarak pakın sopaya daha iyi tutunması sağlanmaktadır. 4 Sporcu pakı ne kadar iyi kavrarsa oyun içinde o kadar çok şans elde edecektir. 3 Sopa kaşığının pakı kavraması 2.5. TEMEL POZİSYON Yandan bakıldığında sporcunun pateninin ucu, diz kapağı ve kafası aynı hizada hafif oturur pozisyonda bacakları omuz genişliğinde açık, sopasını kavramış ve sopanın kaşığı iki bacağın arasında öne doğru pak kontrolü yaparken, kafası normal açıda göz ucu ile pakı görebilecek şekilde ve etrafına bakar durumda olmalıdır. 1 Bu durumlar ilk günden çok iyi hatalarda sürekli uyarılarak öğretilmelidir. 5
Temel pozisyon vücut ve sopa tutuşu 2.6. PAKIN KONTROL EDİLMESİ ( önde,yanda, ucu,arkası) Pak sopa kaşığının orta kısmında yer alır. Pak sağdan sola hareket ettirildiğinde sopanın kaşığı pakın üzerini hafifçe kapatarak, zıplamasını engelleyecek hem de karşı oyunculardan koruyacaktır. Önde pakın kontrol edilmesi, temel pozisyondayken kaşığın iç-dış kısmı ile iki bacağın arasında kontrol yapılmasıdır. Yanda pakın kontrolü sol sopala için sol tarafta, sağ sopalar içinse sağ tarafta gerçekleşir. Sporcu sağ veya sol tarafında kontrolü sağlayarak görüş açısını değiştirir, pakı rakiplerinden saklayabilir. Pakın kaşığın ucu veya akası ile çekilmesi şaşırtma yaparken çok önemlidir. Sporcu bileklerini iyi kullanarak hızlı bir şekilde bunları gerçekleştirebilir. 1 Önde kontrol Uçta kontrol 3) PAS TEKNİĞİ : 3.1 VÜCUT POZİSYONU
Buz hokeyinde pas verme ve alma son derece önemlidir. Çünkü dünyanın en hızlı oynan takım sporudur. 2 Önemli noktalar; - Sopa tutuşu, pak kontrolü durumundaki ile aynı rahatlıkta olmalıdır. - Kollar vücudun önünde tutulmalıdır. - Gözler pakın yollanacağı hedefi gözlemelidir. - Pak yollandığında sopanın ucu ile hedef arasında dikey bir ilişki mevcuttur. - Pak yollandığında sopa ucu hedefe doğru yön göstermelidir. 6 3.2 SÜPÜREREK PAS ( sweep forhand ) İlk öğretilmesi gereken pas çeşididir. Kolay anlaşılır ve yapılabilir olduğundan en çok kullanılan pas çeşididir. Ayrıca hedefe kısa, uzun, hızlı ya da yavaş bir şekilde tam olarak yollamak kolay olacaktır. Başka bir avantajı ise karşı oyunculara hissettirmeden, şaşırtarak yapılabilmesidir. 5 Önemli noktaları; - Sopa tutuşu, pak kontrolündeki sopa tutuşu ile aynı olmalıdır. ( Şekil A) - Temel duruş pozisyonundayken, pak, vücudun yan tarafında arkadaki ayağın dizi hafif bükük, bu sırada sopa arkadaki ayağın gerisinde, pak kaşığın alt kısmında ve sporcunun omzu hedefe dönüktür. ( Şekil A) - Vücut ağırlığı arkadaki ayağa verilir. Sopa hazır durumda ve gözler hedefe bakmalıdır. ( Hedef; diğer kişini vücudu ve sopasının kaşığıdır. ) (Şekil B ) - Sonra sopayı tutan üst el çekilerek, alt el itilerek pak hedefe doğru süpürülür. (Şekil B ) - Son aşama ise, pak hedefe doğru giderken arka ayaktaki vücut ağırlığı ön ayağa aktarılır ve ön diz bükülerek diz transferi gerçekleştirilir. (Şekil B ) 8
A B 3.2.1 SÜPÜREREK PAS TERS ( sweep pasing backhand) Aynı sopa içi süpürerek pas gibi, sopa vücudun ilerisinde hazır pozisyondadır. Önemli noktalar; - Sopa tutuşu, sopa temel tutuş pozisyonu ile aynıdır. Pas veriş anında daha sıkı tutulur. - Pak sopa kaşığının dışı ile tutulur. Sopa yanda ve arka bacağın gerisindedir. - Hedefe bakılır, süpürme başlar diz transferi arkadan öne doğru devam eder ve pak çıkış anında sopa kaşığı hedefi gösterir. - Üstteki el vücuda alttaki el pas yönüne doğru itilir. 6 3.3 PAS ALIŞ Önemli noktalar;
- Gelen pakı karşılamak için şunlar uygulanmalıdır; - Temel pozisyonda durulur. Pasın geldiği yöne doğru omuz çevrilir, dolayısıyla vücut yan durumda olacaktır. - Kollar önde sopanın üst kısmı sıkı, alt kısmı daha rahat tutulmalıdır. - Sopanın kaşığı pakla buluşacağı en ön noktada buluşmalıdır ki sert gelen paslarda yumuşatma iyi şekilde yapılabilsin. - Sopa kaşığı pakla buluştuğunda geriye çekilerek ve diz transferi uygulanarak pas alınır. - Pas alındığında sopa kaşığı buza iyice bastırılarak ve hafif kapatılarak pakın sopadan kaçması önlenmelidir. 8 Yukarıdaki teknikler uygulanarak sopanın kaşığının tersi ile pas alma mümkündür. 3.4 ANİ PAS ( snap ) Ani pas, girişi süpürerek pasa benzer ancak hızlı göz teması, tecrübe güç gerektirmektedir. Önemli noktaları; - Sopa tutuşu, pak kontrolündeki gibi olacaktır. - Pak, süpürülerek buzda çekilirken aniden sopa kaşığı ile pak arasındaki bağ kopar ve pakı 5-10 cm arkasından sopanın kaşığı ile ikinci bir bilek hareketi ile pas gerçekleştirilir. - Pasın gerçekleşmesi sırasında, sopa tutan üst ve alt el daha sıkı olmalıdır. Dirsekler vücuttan uzaklaşır. - Ağırlık transferi arka bacaktan ön bacağa verilir. 6 3.4.1 ANİ PAS TERSİ ( snap pasing backhand ) Önemli noktaları; Sopa tutuşu daha geniş olmalıdır. Pak patenlerin orta ön kısmında ve sopa kaşığının tersinde dıştadır. Pak süpürülürken, sopa geri çekilir ve 3-4 geriden güçlü bir şekilde vurulur. 7 3.5 HAVADAN PAS ( flip )
Havadan pas yani aşırtma pas, pasın verileceği takım arkadaşının sopasının kaşığına, rakibin sopasının veya patenlerinin üzerinden pas vermek için kullanılır. Pak adeta engelin üzerinden dönerek geçer ve tekrar buzun üzerine düşer. 1 Önemli noktaları ; - Sopa tutuşu pak kontrolü durumundaki gibi olacaktır. - Pak sporcunun patenin önünde ve sopa kaşığının en alt kısmındadır. - Pas anında sopa kaşığı açılırken sopa daha sıkı tutulacaktır. Bu arada pakın altına ani bir güç uygulanacaktır. - Pak, pası alacak sporcunun yönüne doğru, sopa kaşığının arkasından önüne doğru süpürülerek yollanır. - Dönerek yükselen pak, gene dönerek buza düşecektir. Pas sonrası sopa kaşığı açılmalıdır. 8 3.5.1 HAVADAN PAS TERSİ ( flip pasing backhand ) Bu pas en zor sopa dışı pasıdır. Güçlü ve sert bir şekilde sopanın kaşığı iyice düz tarafına kapatılarak kaşığın dış tarafına hamle yapılır ve pak havalanır. Sopa kaşığı hedefi gösterir ve pak hedefe yollanır. 6 3.6 ELLE PAS ALMA
Sporcular yukarıdan gelen pak elleriyle tutarak 3 saniye içinde kendi önlerine indirebilirler. 3 Sert gelen paklarda eldivenlerinin tersi ile paka vurarak kendi önlerine düşmesini de sağlayabilirler. Veya kötü gelen pası, sopanın kaşığından kaçacak olan pakı düzeltmek içinde ellerini kullanabilirler. 7 3.7 SOPAYI YATIRARAK PAS ALMA Oyun sırasında her zaman istediğimiz gibi pas alamayabiliriz, sopa kaşığının daha önüne arkasına veya pak dikine dönerek gelebilir. Bu gibi durumlarda sopayı buza düz olarak uzanacağı şekilde yatırarak pakı durdurup kontrol edebiliriz. 3 Önemli noktaları; - Sopa tek el ile tutularak alttaki el bırakılır ve mümkün olduğunca buzun üzerine uzatılmalıdır. Bunu yaparken sopa ucu buz üzerinde düz kalmalıdır. Bilek aşağıyı gösterecektir. - Diğer yöntem ise arkadaki diz bükülerek buzun üzerine koyulur ve sopada uzatılır. Böylece büyük bir alan kapatılmış olur bu durum hem alırken hem de pas yolunu kesmede kullanılır. 8 - Pasın geldiği tarafa yakın olan paten bıçağı ile düz bir şekilde kesilen pak sopaya çekilir. - Eğer pas çok daha arkaya geliyorsa, paka yakın olan bacak mümkün olduğunca uzatılıp sopa kaşığı kullanılarak öne doğru çekilir ve pak sporcunun kontrolüne geçerek normal pozisyonuna geçerek oyuna devam edebilir. 8 4)ŞUT TEKNİĞİ 4.1 SÜPÜREREK ŞUT Her yaştaki buz hokeyi oyuncusu için en çok kullanılan ve ilk öğrenilmesi gereken sut tekniğidir. Önemli noktaları;
- Sopa tutuşu, pak kontrolündeki gibi temel tutuş olmalıdır. (Şekil A) - Pak vücudun yanında iyice arkaya çekilir. (Şekil A) - Pak, buzda öne doğru süpürülür gibi çekilirken maksimum güç uygulanır. Bu sırada diz transferi uygulanır akadan öne doğru. - Pak öne geldiğinde tam güç verilir ve sopa daha sıkı tutulur. Bilekler çevrilir. (Şekil B) - Pak sopanın kaşığından çıktığında kaşıt hedefi gösterir. Üstteki el vücuda doğru çekilirken alttaki el sopa hedefe doğru iter. (Şekil B) 8 A B 4.1.1 SÜPÜREREK ŞUT TERSİ ( sweep shot backhand ) Yukarıdaki teknikler aynen uygulanarak uygulanır. Ancak pak sopa kaşığının tersinde olmalıdır. 8 4.2 BİLEK ŞUT Süpürerek şut ters Süpürerek şuta çok benzese de farklıdır. Çünkü yapanın hızı ve çabukluğuna bağlı olarak gelişen sürpriz şutlardır. 4 Önemli noktaları; - Sopa tutuşu, sopa temel tutuşu ile aynıdır.
- Gövde yana bükülerek oyuncunun ağırlığı paka yakın olan patene üzerine ve sopaya aktarılır. - Kavrama çok sıkıştırılarak, bileğin ittirilmesi ile pak hedefe yollanır. - Pakın hızı doğrudan doğruya kol ve bilek gücüne bağlıdır. 6 4.2.1 BİLEK ŞUT TERSİ ( wrist shot backhand ) - Sopa tutuşu temel pozisyona göre daha geniş olacaktır. - Pak, sopa kaşığının tersinde alt tarafında, oyuncunun yan ve ilerisindedir. - Pak hedefe yollanırken omuzlar hızlıca yönlenir hedefe doğru ve kollar ve bilekler güçlü bir hareket göstererek pakı fırlatır. - Ağırlık transferi az olacaktır. 6 4.3 ANİ ŞUT Bu sut tekniği süpürerek şuta benzer ancak pakın sopadan çıkışı anında kaşık tekrar paka son bir tokatla hızlandırır. Önemli noktaları; - Sopa tutuşu, temel sopa tutuşudur. - Kayarken pak yana arkaya doğru çekilir. Hedefe bakılır. - Pak süpürülmeye başlanır, pakın çıkış anına yakın kaşıktan ayrılır. - Sopa iyice sıkı tutularak pakın 5cm arkasından son kez tokat vurularak pak hedefe yollanır. 8 Öğrenilmesi zor olan tecrübe isteyen bir şuttur. Kalecilerin en çok çekindiği şuttur. Çünkü aniden hızlanan pakı göremezler. 2 Aynı şutun gelişine şut pozisyonu da ( one- timer snap shot ) vardır. Bunda ise sopa biraz daha alttan çok sıkı tutulur ve gelen paka tek hamlelik bir tokat vuruş uygulanır. 7 Böylece kaleci ne olduğunu bile anlamadan gelişine ani şut kaleyle buluşur. 4.4 SAVURARAK ŞUT Özellikle defans oyuncularının çok iyi uygulaması gereken bir şuttur. Çünkü defanslar genellikle uzak bölgelerden şut çekmek zorunda kalırlar. 2
Şekil - A Şekil B Şekil C Önemli noktalar; - Sopa tutuşu, normal sopa tekniğindeki tutuşa göre daha geniş olacaktır. - Pak vücuda yakın ve bacakların arasındadır.
- Çok çabuk hedefe bakıldıktan sonra gözler tamamen paka kilitlenir. - Oyuncu pakın üzerine eğiliyor gibi ve hedefe yan pozisyondadır. - Oyuncunun tüm ağırlığı ön bacağa ve sopaya verilir. 6 Tam vuruş anında sopa tutuşu sıkılaştırılır. Sopa önce buz ile temas edip, şiddetli bir şekilde pakı yollar bu sırada bilekler kilitlenmiş durumdadır. Aynı şut tekniğinin yarım savurarak olanı da vardır. Bunda ise sopa boyu omuz hizasından daha aşağıdadır. Bu, yarım savurarak şut olacaktır. Sertliği ve çabukluluğu ile oldukça ekili olabilir. Bu sutların alçak seviyeden gitmesi kale önünde rebaund pozisyonu yaratılmasına sebep olabilir. Yani kalecinin iyi görememesi yanında, yeni bir gol şansı yaratılabilir. Bunun için şut çekerken pakın, şut çekenin arka bacağına daha yakın gelmesi gerekir ve şut bittiğinde de sopa kaşığı hedefi gösterir. Alçaktan şut çekmek önemlidir. 4.5 HAVALANDIRARAK ŞUT ( flip ) Genellikle yakın mesafelerden yukarı doğru atılan şuttur. Kaleye yakın yerlerde ve kalecinin yerde olduğu durumlarda kullanılır. 2 Önemli noktalar; - Sopa tutuşu, temel tutuşa göre 5-7 cm daha açıktır. - Pak oyuncunun biraz ilerisinde ve yan tarafındadır. - Paka yakın olan diz bükülür. - Bu sırada sopa kaşığının uç kısmı ile pakın altına girilerek pak, buzda kaldırılır. - Havalandırma sırasında üsteki el aşağı, alttaki el ise yukarı itiş yaparak güç uygular. 8 4.5.1 HAVALANDIRARAK ŞUT TERSİ ( flip shot backhand ) - Sporcu pakı sopa kaşığının tersi ile hızlıca yükseltmek istediği zaman bu şutu kullanır. - Önemli noktalar; - Sopa tutuşu daha geniş olacaktır. - Pak oyuncunun yanında, dizler bükük, omuzlar ve gövde hedefe doğru yan dönmüştür. - Pak sopa kaşığının ters tarafındadır. Hedefe daha yakın olan patenle aynı seviyededir. - Sopa buza doğru indirilerek kaşığının terinin ortası ile pakın altına girilerek, güçlü ve hızlı bir hareketle pak havalandırılır. Sopa kaşığı çıkışta hedefi ve yukarıyı gösterir. 6
5) ENGELLEMELER 5.1 SOPA ENGELLEMELERİ 5.1.1 DÜRTEREK ENGELLEME: - Sopa bir elde tutulmaktadır. - Sopayı tutan elin dirseği bükülerek vücuda yanaştırılır. - Hamle anında, kolun ön kısmını uzatılması ile pak dürtülür. - Bacaklar daima bükük olmalıdır. - İsteniyorsa kayma devam eder. - Engelleme sırasında denge iyi tutulmalıdır. - Defans oyuncularının geri kayken çok sık kullandığı bir tekniktir. Ayrıca forvet oyuncuları da rakip alanda defan yapmaya geçerken kullanırlar. 8 Dürterek engelleme
5.1.2 SÜPÜREREK ENGELLEME Pozisyonu karşılayan için çoğu zaman iyi bir savunma hareketidir. Önemli noktaları; - Sopanın kaşığı buz üzerinde ve dairesel bir hareketle süpürme yapar. - Müdahale hareket halindeyken yapılmalıdır. - Mümkünse bu engelleme iki elden biriyle kontrollü yapılmalıdır. 6 Bu hareketin dezavantajı, yanlış uygulandığı zaman cezaya sebep olmasıdır. Süpürme hareketi rakibin sopasına değil de patenine veya bacağına gelerek düşmesine neden olursa oyuncu ceza alır. 3 5.1.3 KANCA ENGELLEME - Sopa iki elde tutulur. - Rakibin yan tarafına geçilir. - Sopa kaşığı rakibin sopasının üzerinden kaşık yönü aşağı bakarak kanca hareketini yapar. Ancak bu hareket kısa süreli yapılması gerekmektedir. Yoksa sporcu ceza alır. 6 Kanca engelleme hareketi 5.1.4 SOPA KAŞIĞI İLE VURARAK ENGELLEME - Pak taşıyan oyuncuya paralel olarak kayılır. - Pak taşıyan oyuncunun sopasının kaşığına vurularak pakın kontrolünün kaybetmesi sağlanır.
- Etkili olması için güçlü bir şekilde sopa ucunun arkasına yakın vurulmalıdır. 8 5.1.5 SOPA KALDIRARAK ENGELLEME - Pak taşıyan oyuncunun arkasından veya yanından yaklaşılır. - Rakibe yaklaşıldığında sopasının şaftı aniden kaldırılır. - Sopa indirilirken de pak rakibin sopasının altından çekilerek alınır. 6 Sopa kaldırarak engelleme 5.1.6 SOPAYA BASTIRARAK ENGELLEME - Sopa rakip oyuncunun sopasının üzerine kendi sopamızla bastırarak uygulanır. - Rakibin sopasına güçlü bir şekilde baskı uygulanır ve sopası etkisiz hale getirilir. 8 Sopaya bastırarak engelleme
5.2) VÜCUT ENGELLEMELERİ 5.2.1 NORMAL VÜCUT ENGELLEME - Gözümüz tamamen karşı oyuncuda olmalı. Aynı zamanda görüşümüz paka yansımalı. - Engellemeye başlamadan önce sağlam ve alçak bir dayanma başlar. - Omuzlar ile karşı oyuncunun göğsüne hamle yapılmalı ancak vurulmamalıdır. - Engelleme bitinceye kadar bacaklar uzatılmalıdır. - Sağlam olması için ayakların açıklığı ve iç açı durumundaki patenlerin pozisyonu önemlidir. - Önce omuzlar deymeli sonra daha alçak durumdaki eller karşı oyuncunun göğsünün altına gelmeli. Sopanın yükselmesi bir cezaya neden olabilir. Ayrıca dirsekler ceza yaratmayacak şekilde kullanılmalıdır. 8 5.2.2 OMUZLA ENGELLEME - Vücut pozisyonu normal vücut engellemesindeki ile aynı olmalıdır. - Omuz ile karşı oyuncuya hamle yapılır. Dirsekler vücuda yapışık olmalıdır. - Engelleme bitinceye kadar omuz ile yüklenilir ve ağırlık verilir. 1 Omuzla engelleme 5.2.3 BLOK ENGELLEME - Sopa normal tutuşa göre daha geniştir. - İçteki diz ( banda yakın olan ), bükülerek karşı oyuncunun önüne koyulur. - Kalça ve omuzla rakip sıkıştırılır. - Bir anda karşı oyuncunun kolları banda yapıştırılır.
- Pak, paten ile tekrar alınır. 6 5.2.4 KALÇA ENGELLEME - Karşı oyuncuya yakın olmak çok önemlidir. - Çünkü bir anda göz kontrolü kaybolabilir. - Tam vuruş öncesi gövde, buza paralel olarak bükülür. - Dizler bükülür ve kalçalar ile karşı oyuncunun baldır kısmına doğru engelleme yapılır. Eğer daha yüksek bir yere yapılırsa karşı oyuncunun sopası bir sakatlığa yol açabilir. - Dıştaki bacak uzatılarak itme olur. 6 Forvet oyuncuları da karşı alanda, pakı taşıyan oyunculara yapabilirler. Kalça engellemesi, engellemeler içinde en zor olanıdır. Buz ortasında bunu gerçekleştirmek daha zordur. Oysa buz kenarında ani pivot dönüşü ile daha kolay yapılabilir. Başarılı bir kalça engellemesi, yapan oyuncuyu onurlandıracaktır. 2 5.2.5 DÖNEREK ENGELLEME - Karşı oyuncuyla yan yana bant boyunca kayılırken, - Karşı oyuncunun tam dengesiz durumunda, - Rakibin göğsüne doğru dönerek, kol içi ve omuzla güçlü bir itiş yapılır. - Kayma halinde mümkünse pak tekrar geri alınacaktır. Ya da takım arkadaşı boştaki pakı alacaktır. 8
KAYNAKÇA 1. Coaching Youth Hockey, American Education Program, USA, 1997 2. Dr. Randy GREGG, Hockey, FP Hendriks Publishing Ltd., Steddler, 1999 3. IIHF Coach Manual Book, Zürih,1999 4. IIHF, Official Book, Zürih, 1999 5. Skill and drills for the complete Player and Coach, USA, 2006 6. Hockey Tecnicals, Canada Hockey Fed. CANADA, 2007 7. Coaching Hokey For Dummies, CANADA, 2006 2000 8. Fahri PASLI, Buz Hokeyinin Temel Prensipleri, Evren Yayıncılık, ANKARA.