Okula atılan ilk adım, hem öğrenciler, hem veliler hem de öğretmenler için oldukça heyecanlı bir andır. Yeni bir döneme başlarken öğreneceğimiz yeni bilgiler, yeni arkadaşlar, yeni öğretmenler tatlı bir merak konusudur. Senenin başında öğrenmeye istekli, heyecanlı, minik öğrencilerimizin heyecanına ortak olabilmek bizleri de çok sevindiriyor. TED ailesi olarak bizler onlar için hazırız; ama onlar yeni bir başlangıca ne kadar hazırlar? Bu seneki ilk Minik PDR sayımızı Okula Uyum konusuna ayırarak ve bazı soruları cevaplayarak sizlere ufak önerilerde bulunmak istedik. İyi bir eğitim öğretim yılı geçirmemiz dileğiyle Okul Psikolojik Danışmanı Özge GÜLMERİÇ
OKULA BAŞLIYORUM Kendine güvenen herkes, dünyayı idare edebilir. Voltaire Okul Olgunluğu Okul olgunluğu çocuğun ilköğretime hazır olup olmadığını belirleyen bir kavramdır. Okul olgunluğu zihinsel, bedensel, duygusal, sosyal ve dil gelişimi gibi çeşitli yönlerden hazır olmayı gerektirir. 1.Sınıfa Başlayacak Olan Çocukların Sahip Olması Gereken Yeterlilikler : Dikkat süresi yeterince uzun olmalı, Öz bakım becerilerini kazanmış olmalı, Kendi temizliğini yapabilmeli, Sırasını beklemeli, sabır göstermeli, Teneffüslerde kendisini korumalı ve dengeli hareket etmeli, Kendi sorumluluğunu taşıyabilmeli Aileden ve evden kolay ayrılabilmeli, Öğretmeniyle iletişim kurabilmeli, Öğretmeninin verdiği talimatlara uymalı Arkadaşlarıyla ilişkileri ve iletişimim olumlu olmalı. Okula Uyum Zorluğu Yeni bir ortamda yeni bir başlangıç yapmak, herkesi hem tedirgin eder hem heyecanlandırır. Kimi öğrenciler bu duruma oldukça kolay bir şekilde uyum sağlayabilirken kimi öğrenciler de zorlanabilir. Uyum zorluğu yaşayan öğrencilerin bir kısmı ilk günden itibaren kaygılıdır, okula gitmek istemez, okula gittiğinde annesini bırakmak istemez, sınıfa girmekte zorluk yaşar ve ağlama tepkisi gösterirler. 2
Bazı çocuklarda ise başta sorun olmadan başlar fakat birkaç gün sonra okula gitmek istemediğini belirten ifadeler, karın ağrısı, mide bulantısı gibi fiziksel tepkiler görülebilir. Kaygı Yaratabilecek Düşünceler Taşıyan Çocuklar; Anne babasından ve alıştığı ortamdan ayrı kalma endişesi taşıyabilir. Yeni bir başlangıçla alıştığı ortamdan ayrılan çocuklar, artık hayatında yeni bir adım attığının farkındadır. Bu durum heyecan verici olsa da, aynı zamanda çocukların kaygı da duymalarına neden olabilir. Okul içinde kaybolma veya unutulma endişesi duyabilir. Sınıf ortamında kendisiyle ilgilenilmeyeceğini ya da fark edilmeyeceği düşünebilir. Ders süresinin uzun gelmesinden ve oynamak istemesinden dolayı sıkıntı yaratabilir. Kuralları anlama ve uygulamada zorluk çekeceği düşüncesine sahip olabilir. Başarısızlık endişesi taşıyabilir. Mükemmeliyetçi yapıya sahip olan bazı çocuklar, okul ortamında bekledikleri kadar başarılı olamayacakları düşüncesi ile kaygılanabilirler. Kendi ihtiyaçlarını karşılayamayacağı endişesine sahip olabilir. (Özellikle öz bakım becerileri yeterince gelişmemiş olan çocuklarda bu endişeye daha çok rastlamaktayız.) İstediği kadar özgür olamayacağını düşünebilir. Okuldaki kurallar evdeki kadar esnek olmadığı için bu durumdan tedirginlik duyabilirler. 3
Okula Uyum Zorluğunu Yenmesi İçin Çocuğunuza Nasıl Yardımcı Olabilirsiniz? Öncelikle siz hazır olun. Anne ve babanın kaygılı olması öğrencilerin de gittikleri ortamda huzursuz olmalarına neden olabilir. Çocuk anne ve babasının güven duymadığı bir ortamda başına bir şey gelebileceğini düşünebilir. Çocuğunuzun artık TED çatısı altında olduğunu bilerek güven duymanız sağlıklı bir başlangıç için çok önemli olacaktır. Çocuğunuzun okula dönmesi konusunda ısrar edin. Çocuk yetiştirmedeki en önemli kurallardan biri olan kararlı olmak tır. Bu tavrınız, bu aşamada bize de yardımcı olacaktır. Çocuğunuzun akranları ile zaman geçirmesine yardımcı olun. Günlük yaşantısında ağırlıklı olarak yetişkinlerle vakit geçiren çocukların, arkadaşlarının beklentilerine cevap vermede zorlanabildikleri gözlemliyoruz. Bu nedenle öğrencilerimizin mümkün olduğunca farklı ortamlarda ve yaşıtları ile zaman geçirmesinin onları gelişimlerini destekleyeceğini düşünüyoruz. Ona gününüzün nasıl geçeceğini anlatın. Günlük plan hakkında bilgi sahibi olması öğrenciyi rahatlatacaktır. Vedalaşmayı uzun sürdürmeyin. Anne ve babaların yaptığı en önemli hatalardan biri olan uzun süreli vedalaşmalardan uzak durmaya çalışın. Bu tarz vedalaşmalar öğrencinin her an anne ve babasını ikna edebileceğini düşünmesine sebep olarak okula uyum sürecini zorlaştırmaktadır. Bazı çocuklar ev ve okul yaşantılarını birbirine aktarmak istemezler. Okulda neler olduğunu, neler yaptığını merak ediyorsanız ama sorularınıza cevap alamıyorsanız ısrarla sormaktan vazgeçmelisiniz. Onunla farklı ortamlarda sohbet ve çeşitli oyunların içinde mutlaka merak ettiğiniz konularla ilgili şeyleri size kendi isteği ile anlatacaktır. 4
Okul Günlerinde Okuldan geldikten sonraki zamanını daha verimli bir şekilde geçirmek için planınızı beraber hazırlayın. (Ekte sunulmuş örnek programa benzer bir programı beraber düzenleyebilirsiniz.) Bu planda ders dışı etkinliklere de yer verin. Çalışmanın sonunda neler çalışıldığı ile ilgili olarak son tekrara yer verin. 1.sınıf öğrencileri için 20 dakika çalışmadan sonra 10 dakika ara vermek çalışmanın etkinliğini arttıracaktır. On dakikalık dinlenme aracılığıyla beden gevşer; zihin, öğrendiklerini sağlamlaştırır. Verilen ödevleri tek başına yapmasını destekleyin, sizler sadece rehberlik yaparak ona destek olabilirsiniz. Çantasını ve ertesi gün için hazırlaması gereken çalışmaları öğrencinin kendisinin hazırlamasına fırsat verin. İlk günlerde bu görevi bazı eksiklerle tamamlasa da bir süre sonra bu konuda da deneyim kazanacaktır. KAYNAKÇA Acar, V. Nilüfer; Whirter, Mc Jeff (2005) Çocukla İletişim, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul Aydın, Betül (2005) Çocuk ve Ergen Psikolojisi, Atlas Yayın Dağıtım, İstanbul Aydoğmuş,K; Baltaş,A; Batlaş,Z; Davaslıgil,Ü; Güngörmüş,O; Konuk,E; Korkmazlar,Ü; Köknel,Ö; Navaro,L; Oktay,A; Razon,N; Yavuzer,H (1995) Ana-Baba Okulu, Remzi Kitabevi, İstanbul Özmert, Elif (2006) Erken çocukluk gelişiminin desteklenmesi-iii: Aile, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, İstanbul Yavuzer, H. Çocuk Psikolojisi, Remzi Kitabevi, 21. Baskı, Ekim 2001,İstabul. Yavuzer, Haluk (2003) Çocuğu Tanımak ve Anlamak, Remzi Kitabevi, İstanbul Yavuzer, Haluk (1997) Çocuğunuzun İlk 6 Yılı, Remzi Kitabevi, İstanbul 5
HAFTALIK PLANIM Saat PAZARTESİ SALI ÇARŞAMBA PERŞEMBE CUMA 17.45 Eve varış Eve varış Eve varış Eve varış Eve varış 18.00 (Yap-boz) (Kardeşim -le oyun) (Bahçe) (Oyuncaklarla oyun) (Parkta oyun) 19.00 Yemek Yemek Yemek Yemek Yemek 20.00 20.20 (Çizgi film) (Oyun oynama) (Müzik dinleme) (Kardeşim -le oyun) (Aile oyun günü) 20.30 (Aile oyun günü) 21.00 okuma 21.30 İyi uykular İyi uykular İyi uykular İyi uykular İyi uykular 6
Sınıf Öğretmenlerimizin Notları Sayın Velimiz, Aşağıda belirtilen konularda göstereceğiniz duyarlılık, küçük yaştaki 1. sınıf öğrencilerimizin okulda sıkıntı yaşamalarını önleyecektir. Gereken hassasiyeti göstereceğinize inanıyoruz. 1. Sınıf Öğretmenleri Okula Başlarken Yapılması Gerekenler; MEB yayınları ders kitaplarının 1. sayılarının getirilmesi, 1. Okuma-Yazma Öğreniyorum, 2. Matematik 1 3. Hayat Bilgisi 1 Topses Okuma Seti nin içinde bulunan tüm fasikül, okuma kartı ve hikaye kitaplarının tek tek etiketlenmesi, Bütün defter ve kitapların şeffaf kap ile kaplanıp, etiketlenmesi, Öğrencinin okulda kullanacağı giysilerin isimlendirilmesi, gerekmektedir. Yıl İçinde Dikkat Edilecek Hususlar; Kalem kutularında 2 kurşun kalem, 2 kırmızı kalem, 2 yeşil kalem, 2 mavi kalem, silgi, kalemtıraş, makas, cetvel, pritt ve boyalarının bulundurulmasını; her gün kontrol edilmesini ve kalemlerin açılmasını, Veli bilgilendirme kâğıtlarının geri dönüşümlerinin zamanında gönderilmesini, Verilen veli iletişim defteri ile öğretmen-veli iletişiminin sağlanmasını, Yedek kıyafetlerin poşet içinde düzenli olarak gönderilmesini, ( atlet, külot, çorap, tişört, alt eşofman vb.) Öğrencilerin yanlarında ya da dolaplarında kuru mendil, ıslak mendil ve arzuya göre kolonya bulundurulmasını, Öğrencilerin okulda kullanmaları için su matarası bulundurmasını, rica ederiz. 7