GÜCLÜ DEMOKRASİ GÜCLÜ MECLİS MECLİS CUMHURBASKANINI VE BAKANLARI DENETLİYOR Cumhurbaşkanının sorumsuzluğu ortadan kalkıyor, yani yetkili ama sorumsuz olmaktan çıkıyor. Mevcut anayasada Cumhurbaşkanı denetlenemiyor, soruşturulamıyor. Cumhurbaşkanına denetim ve cezai sorumluluk geliyor.
Cumhurbaşkanı eski maddede Meclisin dörtte üç oyuyla (413) sadece vatana ihanetten suçlanabiliyordu. Yeni sistemde herhangi bir suç işlediği iddiasıyla soruşturma açılabiliyor. Soruşturma önergesinin kabulü için salt çoğunluk gerekiyor (şimdiki durumda 276/600 vekilli mecliste 301). Önerge bir ay içinde Mecliste görüşülüyor ve beşte üç gizli oyla (şimdiki durumda 330/600 vekilli mecliste 360) kabul edilebiliyor. Komisyon kuruluyor, en geç 3 ay 20 gün içinde oylama yapılıyor. Üçte iki gizli oyla (şimdiki durumda 367/600 vekilli mecliste 400) Yüce Divan a yollanabiliyor. Yargılama en geç altı ay içinde tamamlanıyor. Soruşturma açılan Cumhurbaşkanı erken seçim kararı alamıyor. Yüce Divan da mahkum olursa, Cumhurbaşkanlığı görevi sona eriyor. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar da cezai sorumluluk taşıyor ve Cumhurbaşkanıyla aynı hükümlere tabi olarak yargılanabiliyor. Meclis denetlemesinde meclis araştırması, genel görüşme ve yazılı soru uygulamaları devam ediyor. Yeni usuller içtüzükle düzenleniyor. Hükümet meclis dışından oluşacağı için, mecliste sözlü soru uygulaması kalkıyor. Yazılı soruya 15 gün içinde cevap verilmesi mecburiyeti getiriliyor.
HÜKÜMET DEĞİL, MİLLETVEKİLLERİ KANUN TEKLİFİ VERİYOR Meclis güçleniyor, bütçe kanunu dışında tüm kanunlar hükümetin teklifiyle değil, sadece milletvekillerinin teklifiyle çıkarılıyor. Kanun teklif etme yetkisinin sadece milletvekilleriyle sınırlanması sayesinde, kanun yapıcılıkta Meclis iradesi ön plana çıkıyor. Yasamayla yürütme gerçek anlamda ayrılıyor, Meclis yasama işlevine odaklanıyor. Cumhurbaşkanının Meclise kanun sunma yetkisi bütçe kanunuyla sınırlandırılıyor. Cumhurbaşkanının geri gönderdiği kanunun Meclis tarafından aynen kabulü ve iadesi için salt çoğunluk (şimdiki KANUN durumda 276/600 vekilli mecliste 301) şartı geliyor. OHAL DÜZENLEMESİ Olağanüstü Hal, 15 Temmuz hain darbe girişiminin sonuçları ve terör tehditleri de göz önüne alınarak, yeniden tanımlanıyor. OHAL ilanı yetkisi Bakanlar Kurulundan Cumhurbaşkanına aktarılıyor. Cumhurbaşkanının aldığı OHAL kararı, aynı gün Meclisin onayına sunuluyor. OHAL i gerektirecek durumlar yeniden tanımlanıyor ve tek madde altında toplanıyor.
OHAL ilanının ve OHAL kararnamelerinin Meclis tarafından kabulü hükmü korunuyor. 3 ay içinde Meclisin onaylamadığı kararnameler hükümsüz kalıyor. OHAL süresi en fazla altı ay. Bu süre Cumhurbaşkanının teklifi ve Meclisin kabulüyle en fazla dörder aylık sürelerle uzatılabiliyor. Meclisin OHAL i uzatma, kısaltma ya da kaldırma yetkisi var. Meclisin bu konudaki denetleme gücü ve sorumluluğu ön plana çıkıyor. 18 YASINI DOLDURANLAR MİLLETVEKİLİ SECİLEBİLİYOR Gençlerimize güveniyoruz, bu güvenimizi ifade ediyoruz, seçme hakkın varsa, seçilme hakkın da var diyoruz. Seçilme yaşı 25 ten 18 e iniyor. Seçme ve seçilme yaşı aynı oluyor. Genç nüfusu yüksek olan ülkemizde gençlerin bakış açısı siyasete daha fazla yansıyor. Siyasete dinamizm geliyor, yeni nesiller çok daha erken yaşta tecrübe kazanıyor. 25 18
MİLLETVEKİLİ SAYISI 600 OLUYOR Milletvekili sayısı 550 den 600 e çıkıyor. Temsiliyet genişliyor, artan nüfusun Mecliste temsili sağlanıyor, milletvekilleri kendi ilinin proje, icraat ve sorunlarına odaklanıyor. Meclisin yeni sistemle artacak olan iş yükü açısından, görev dağılımında kolaylık sağlanmış oluyor. Vatandaşımız kendi ilinde daha fazla temsilciye kavuşuyor. 550 600 HSK ÜYELERİNİN COĞUNLUĞUNU MECLİS SECİYOR Eski düzenlemede Meclisin HSK ya üye seçme hakkı yoktu. Şimdi ise 13 üyenin 7 si Meclis tarafından nitelikli çoğunlukla seçiliyor. Yeni düzenlemeyle FETÖ tipi yapılanmaların HSK ya etki etme imkanı ortadan kaldırılıyor. Üye seçiminde Meclis iradesi ağırlık kazanıyor. Yargı kurumu üyeleri arasında seçime dönük rekabet ve gruplaşma son buluyor.
BAKAN OLAN MİLLETVEKİLLERİNİN VEKİLLİKLERİ DÜSÜYOR Yasama ile yürütme arasında keskin bir kuvvetler ayrılığı getirildiği için, Cumhurbaşkanı yardımcısı veya bakan olarak atanan milletvekillerinin Meclisteki üyelikleri sona eriyor. Bu uygulama çok nadiren olabileceği için, milletvekilleri asli görevleri olan yasamaya ve kendi illerinin icraat, proje ve sorunlarına odaklanıyor. www.kararimizevet.com www.akyskm.com