YG FİZİ DEEME IAI 'in Çözümleri. Cisim Özkütle Hacim. kırmızı X d sarı magenta Y d beyaz Z d yeşil cyan mavi Tablodaki değerlere göre X, Y, Z cisimleri özkütlesi d olan sıvının içine atıldığında şekildeki gibi dengelenir. X eyaz ışığın içindeki ana renkler şekilde gösterildiği gibi kırmızı, yeşil ve mavidir. itap, üzerine düşen ana renklerden maviyi soğuruyorsa yeşil + kırmızıyı yansıtıyor. Gözlemci kitabı, sıvı Y Z kırmızı + yeşil = sarı renkte görür. Yanıt dir. ıvı içindeki bir cisme sıvı tarafından uygulanan kaldırma kuvveti; F = batan d sıvı bağıntısı ile bulunur. una göre; F X = d F Y = d F Z = d ihat ilgin Yayıncılık olup F X = F Y = F Z dir. Yanıt A dır. 4. erilen beş seçeneğin hangisinde kuvvet kazancı en büyük ise o seçenekte G yükü en küçük kuvvet ile kaldırılabilir. F 4 = G. D ip E gaz F apalı kap içindeki gazların basıncı sadece molekül hareketinden kaynaklanır ve kabın her noktasında aynıdır. Yanıt A dır. G Şekildeki düzenekte G cisminin ağırlığı ipe bindiğinden kuvvet kazancı tür.
YG FİZİ DEEME IAI 5. İki farklı metal şeridin birbiriyle perçinlenmesi ile oluşan düzeneklere metal çifti denir. Metal çiftindeki şeritlerin uzama katsayıları birbirinden farklıdır. M Şekil M Şekil 5. ıcaklığı +4 C olan su, özkütlesinin en büyük değerini alır. u sıcaklıkta su molekülleri birbirine en yakındır. uyun sıcaklığı +4 C nin üstüne çıktığında özkütlesi küçülür. Özkütlesi küçük olan su aşağı inmez. M M Şekil Şekil 4 Şekil 5 Şekil deki düzenek daha soğuk bir ortama alındığında Şekil deki düzenek elde ediliyor. u iki şekil karşılaştırıldığında metaleninin uzama katsayısının en büyük olduğu bulunur. Ancak ile M metallerinin uzama katsayılarını karşılaştıramayız. u nedenle Şekil teki düzeneği metal çifti olarak kullanıp kullanamayacağımıza verilen bilgilerle karar veremeyiz. Şekil 4 ve Şekil 5 teki düzenekler metal çifti olarak kullanılabilir. ihat ilgin Yayıncılık Deney tüpü üstten ısıtıldığında ısınıp özkütlesi küçülen su üstte kalır. öylece ısının konveksiyon yoluyla yayılması önlenmiş olur. Isı enerjisi buza iletim yoluyla ulaşabilir. Ancak su yalıtkan olduğu için buza bu yolla çok az ısı enerjisi ulaşır. u yolla buza ulaşan ısı enerjisi ihmal edilebilecek kadar azdır. ütün sıcak cisimler çevrelerine ışıma yoluyla enerji yayar. u olayda da ışıma yoluyla yayılan enerji vardır. Ancak gerek mumdan, gerekse üstteki sıcak sudan buza ışıma yoluyla ulaşan enerji buzu eritecek büyüklükte değildir. 6. x engel x engel Derin bölgedeki dalga hızı, sığ bölgedeki dalga hızından büyüktür. u nedenle t en küçük, t en büyüktür. x h h h Yanıt dir. 8. İnsan kalbi pompa vazifesi yaparak kan üzerine bir basınç uygular. u basınç kanın temasta olduğu her yere aynen gider. El, aşağıda iken kalbin oluşturduğu basıncın dışında ayrıca damarlardaki kanın yüksekliğinden dolayı bir ek basıncın etkisindedir. u durumda damarlar en belirgindir. El, yukarıda iken sıvı yüksekliğinden kaynaklanan basınç yoktur. u durumda elin arkasındaki damarlar belirsizdir.
YG FİZİ DEEME IAI 9. A,, C, D seçeneklerindeki olaylar ışığın yansıması sonucu oluşan olaylardır. uyun içindeki balığın bize olduğundan daha yakın görünmesinin nedeni ışığın kırılmasıdır.. A yer (yatay) A noktasında iken bir potansiyel enerjiye sahip araç, serbest bırakıldığında, ve numaralı noktalardan geçerek hareketini sürdürür.. nokta yer seviyesinin altında olduğundan bu noktadaki kinetik enerji, dolayısıyla aracın hızı en büyüktür.. noktada ise aracın hızı en küçüktür. 0. 90 ihat ilgin Yayıncılık P A Akım makarası şekildeki gibi mıknatıs görevi yapar. Akım makarasının kutbu P pusulasının iğnesini saat ibresinin tersi yönde 90 döndürür. P 90 A P pusulası ise saat ibresi yönünde 90 döner. Yanıt dir.. erilenler içinde ses dalgaları dışındakiler elektromanyetik dalgalardır. Elektromanyetik dalgalar, yüklü bir cismin ivmeli hareketi sonucunda oluşur. es dalgaları ise atom veya moleküllerin titreşmesi sonucu oluşur.
4 YG FİZİ DEEME IAI. O F M I de düz aynanın önüne konulan mumun görüntüsü aynanın arkasında oluşur. Düz aynadaki görüntü noktasında ve cisimle aynı boydadır. Tümsek aynanın önüne konulan mumun görüntüsü her zaman aynanın arkasında ve sanal olarak oluşur. Görüntü, odak ile tepe noktası arasında düz ve daha küçüktür. ihat ilgin Yayıncılık 4. Özdirenci t, uzunluğu, kesit alanı olan bir iletkenin direnci R = t bağıntısı ile bulunur. 4 X A A + + X ve Y iletkenleri aynı cins metalden yapıldığı için uzunluk özdirençleri, oranına bağlıdır. kesit A ve A ampermetrelerinin aynı değeri göstermesi için R X = R Y olmalıdır. Şekilde; R X = 4 R Y = olarak verilmiştir. una göre ya X iletkeninin boyu 4 yapılmalı ya da Y iletkeninin kesit alanı 4 yapılmalı Y
YG FİZİ DEEME IAI 'nin Çözümleri 5. Elektrik yüklü bulutlarla yer arasında oluşan elektrik boşalmasına yıldırım denir. Yıldırım olayında bulutla yer arasında çok yüksek bir enerji geçişi meydana gelir. Paratonerler, buluttaki elektriği metal bir çubuk yardımıyla toprağa aktararak çevreyi olası tehlikelerden korumak amacıyla kullanılır. u olay, elektrik yüklerinin iletkenlerin dış kabuğunda bulunup iç kısmına zarar vermemesi ile aynı değildir.. 0 C 0 C üre gibi simetrik yapısı bulunan iletken cisimlerde yükler karşılıklı olarak birbirini ittiğinden yük, iletkenin dış yüzeyinde toplanır. İç kısmında hem yük, hem de elektriksel alan sıfırdır. Elektrik yüklerinin iletkenlerin dış yüzeyine dağılması fikri, Faraday afesi denilen ve içinde elektriksel alanın olmadığı bir ortamın hazırlanmasına neden olmuştur. Tüm kapalı iletken ortamlar gibi arabaların içi de Faraday afesi gibi davranır. u öz ısısı büyük olan madelerden biridir. u özelliğinden dolayı su, hem geç ısınır hem de geç soğur. Yanıt A dır. Araç metal köprüden geçerken bu kez köprünün metal kısmı Faraday afesi gibi davranarak içeriye radyo dalgalarının girmesini engeller.. Mıknatısların birbirine uyguladığı kuvvet coulomb kanunundaki gibi kutup şiddetleriyle doğru, aralarındaki uzaklığın karesiyle ters orantılıdır. ihat ilgin Yayıncılık 4. () () F 4F F X Y Z d d 4F I Mum alevinden yayılan ısı enerjisi konveksiyon yoluyla yukarı yönde itilir. Hava zayıf bir iletken olduğundan, yan taraftaki ısı enerjisi miktarı azdır. X ile Y arasındaki uzaklık d dir. u iki mıknatıs birbirine F kuvveti uyguluyorsa Y ile Z bibirine 4F kuvveti uygular. X mıknatısı Y yi F ile iter Y mıknatısı Z yi 4F ile iter. u nedenle Y mıknatısı () yönde harekete geçer. X mıknatısı () yönde, Z mıknatısı () yönde harekete geçer. Yanıt dir. I. Isınan ve özkütleleri küçülen hava molekülleri yukarı yönde hareket eder. Üstteki elin yanma nedeni budur. I. öncül doğrudur. II. Hava zayıf bir iletken olduğundan, yan taraftaki ısı enerjisi miktarı azdır. II. öncül doğrudur. III. Işımayla yayılan ısı enerjisi hava veya boşluk ortamında yayılır. Ancak elin yanda iken yanmamasının nedeni ışımayla yeterince enerji taşınmamasıdır. III. öncül yanlıştır.
6 YG FİZİ DEEME IAI 5. 7. (4) noktasındaki mumun düz aynadaki görüntüsü aynanın arkasında ve deki gibi eşit boyda oluşur. Araca, aniden fren yaptırılınca konu mankeni arabanın önüne doğru yani (4) yönünde fırlar. unun nedeni, arabanın frenle birlikte yavaşlayarak durması ancak araç içinde bulunanların, aracın bir parçası olmadığı için serbest olarak ileri doğru hareketlerine devam etmek istemeleridir. Yanıt dir. I I de mum odak ile optik merkezin tam ortasındadır. Mumun görüntüsü aynanın arkasında düz ve cismin iki katı büyüklüğünde oluşur. 6. atılar kendilerine uygulanan kuvvetin yönünü ve şiddetini değiştirmeden çivinin başına oradan da ucuna aynen iletir. Ancak basıncı aynen iletmezler. çivi çekiç kütük Çivinin geniş yüzeyine uygulanan kuvvet, küçük sivri yüzeye aynen iletilir. ivri ucun yüzey alanı, diğer uca göre çok küçük olduğundan, basıncı çok büyük olur ve çivi kütük içinde yol alır. Çivinin başındaki kinetik enerji sivri ucuna aynen iletilir. ihat ilgin Yayıncılık 8. A) Günlük yaşamda sürat ve hız eş anlama sahip iki kavram gibi kullanılsa da bu iki kavram birbirinden farklıdır. sürat = alınan yol geçen zaman yapılan yer değiştirme hız = geçen zaman Alınan yol, bir cismin hareketi boyunca kat ettiği toplam mesafedir. Yer değiştirme ise bir cismin hareketi boyunca ilk konumundan son konumuna çizilen vektördür. u nedenle sürat ile hız farklı kavramlardır. ) ürtünmesiz bir yerde sabit hız ile hareket eden cisme etkiyen net kuvvet sıfırdır. öyle bir cisim durmaksızın yoluna devam eder. u nedenle "Hareket varsa her zaman net kuvvet vardır." cümlesi bir kavram yanılgısıdır. C) Hareket hâlindeki bir cisme uygulanan net kuvvet kaldırıldığında; ürtünme varsa cisim yavaşlayarak durur. ürtünme yoksa cisim o anda sahip olduğu hızla yoluna devam eder. u nedenle hareket hâlindeki bir cisme uygulanan net kuvvet kaldırıldığında cisim her zaman durmayabilir.
YG FİZİ DEEME IAI 7 D) İvme ve hız kavramları vektörel büyüklükler olup; ivme, belirli bir zaman aralığında hızdaki değişim olarak tanımlanır. ewton'un ikinci hareket yasasına göre, cisme etki eden net bir kuvvet olduğu sürece cismin bir ivmesi vardır. Örneğin, yukarı atılan bir topun ulaşabileceği tepe noktada yön değiştirirken durduğu anda, anlık hız sıfır olduğu hâlde, bir ivmesi vardır. Çünkü topa tepe noktasında yer çekimi kuvveti etki etmektedir. E) ürtünmelerin önemsiz olduğu bir ortamda kütleleri farklı cisimler aynı yükseklikten serbest bırakıldığında aynı anda yere düşer. u, kavram yanılgısı değildir. 0. ungee Jumping hareketi ile ses çıkaran gitar telinin hareketi titreşim hareketidir. Rüzgar türbininde kanatların hareketi dönme hareketine örnektir. ihat ilgin Yayıncılık. Y X + 9. zil X, Y metal çubukları birbiriyle perçinlendikten bir süre sonra zilin çalması için metal çiftinin şekildeki gibi bükülmesi gerekir. u durumda X metali soğumuş, Y metali ise ısınmıştır. Yani X metalinin ilk sıcaklığı, Y ninkinden büyüktür. ütlesi 7 kg olan astronotun Dünya'daki ağırlığı 70, Ay'daki ağırlığı ise 0 dur. Ancak hem Dünya'da hem Ay'da basküle etki eden net kuvvet sıfırdır. Çünkü net kuvvetin sıfırdan farklı olması baskülün hareketli olmasını gerektirir. Yanıt dir. X metalinin sıcaklığı azaldığı için şekildeki gibi iç bükey olacak biçimde eğilmiştir. uradan X metalinin genleşme katsayısının Y ninkinden büyük olduğunu söyleyebiliriz. Isı, sıcaklık farkı olan cisimler arasında transfer olan enerjidir. u nedenle X metalinin ilk ısısı Y ninkinden büyüktür kavramı yanlıştır. Yanıt dir.
8 YG FİZİ DEEME IAI. Devrenin ilk hâli deki gibidir. Üretecin potansiyeli 5 olsun.. hava yumuşak doku kemik doku oktalama sistemini kullanarak I ve II' ü çizebiliriz. 5 + 4 A 5 + es dalgaları farklı ortamlarda farklı hızlarla yayılır. Molekülleri birbirinden uzakta yer aldığı için gaz içinde ses dalgaları yavaş hareket eder. atı ortamlarda sıvılara nazaran ses daha hızlıdır. Frekans değişmeden hızın arttığı ortamda dalga boyu artar. I 0 5 + 5 4 4 5 5 II 0. lambanın gerilimi den ye çıkmış.. 5 lambanın gerilimi den ye inmiş.. lambanın gerilimi den 5 ye çıkmış. 4. lambanın gerilimi den 5 ye çıkmış. una göre,, ve 4 numaralı lambaların gerilimi arttığından bunların ilk duruma göre ışık şiddeti artmıştır. ihat ilgin Yayıncılık 4. sıvı sıvı I + küpü birlikte sıvının içinde deki gibi dengededir. Eğer küplerin özkütleleri eşit olsaydı. D seçeneğindeki gibi askıda kalırlardı. üplerin özkütleleri farklı olduğuna göre küpünün özkütlesi sıvınınkinden küçük, küpünün özkütlesi sıvınınkinden büyüktür. üpler aynı sıvı içine ayrı ayrı bırakıldığında I deki gibi batar, ise yüzer.