mekan İLKBAHAR 2014 SAYI: 302 40 41 Kasımpaşa Deniz Hastanesi
YÜK. MİMAR BEYZA ŞENER
mekan 42 43 BİNALAR DA İNSANLAR GİBİ DOĞAR BÜYÜR ÖMRÜNÜ TAMAMLAYINCA DA ÖLÜR VE YERİNİ YENİLERİ ALIR. Bu ya am bazen çok sakin, bazen de çok sancılı geçer. Kasımpa a Deniz Hastanesi de pek çok de i ime u rayarak günümüze ula an anssız binalarımızdan biridir. Kasımpa a Deniz Hastanesi nin ilk ba langıcı 1827 yılında Kasımpa a Sakıza acı semtinde açılan bir sa lık evidir. Ancak bu sa lık kurumu Haliç Tersanesi ne uzaklı ı sebebiyle tam anlamıyla i leyememi ve bir hastaneye dönü ememi tir. Bu kurumun hastaneye dönü me hikayesi Bahriye Mektebi ne yeni bir bina yapılması ile ba lar. II. Mahmut zamanında Haliç teki 2 numaralı ta havuzun açılı töreninde Bahriye Mektebi nin harap ve okul olarak uygun olmadı ı sultana bildirilmi tir. II. Mahmut da Cezayirli Hasan Pa a Kona ı nın Kasımpa a tepesindeki yerini yıktırarak Bahriye Mektebi in a ettirilmesine karar vermi ve bu i in yapılmasını Kaptan-ı Derya Ahmet Pa a ya emretmi tir. Sultanın emirleri do rultusunda bugünkü hastanenin oldu u tepedeki saat kuleli ilk bina Bahriye Mektebi olarak 1838 de tamamlanmı tır. Mimarı Adam Tahtacıyan dır. Tahtacıyan aynı zamanda Tünel deki Hidivyal Palas ın da mimarıdır. İLKBAHAR 2014 SAYI: 302 Hasköy tarafındaki ek bina
Kuleli binanın girişi Ar ivlerden alınan bilgilere göre bu okul yani Bahriye Mektebi 400 ö renci kapasiteli planlandı ı halde bina sadece 120 ö renci alabilecek kapasitede yapılmı tır. 13 yıl boyunca eksik kapasiteyle de olsa e itim yapılan bina 1851 yılında Bahriye Mektebi nin Heybeliada ya nakli ile bo altılmı tır. ki yıl bina bo kalmı tır. 1853 yılında Sakıza acı ndaki Kasımpa a Deniz Hastanesi nin ilk çekirde i olan sa lık tesisi kapatılarak Bahriye Mektebi binasına nakledilip Bahriye Merkez Hastanesi olarak hizmete ba lamı tır. Ba ta Kırım Sava ı olmak üzere pek çok sava ta yaralı subay, astsubay ve erlere hizmet eden hastane Fransız Hükümeti nin Fransız askerlere olan iyi hizmetinden dolayı kadir inaslık ni anesi olarak pek çok modern cihaz ve ilaç hediyesi almı tır. 1908 yılına gelindi inde kuleli binanın Hasköy tarafına bir bina daha eklenir. ki yıl sonra da Kasımpa a tarafına cerrahi bölümü için bir bina yapılır. Bu yapılan ek binalar kadar kendini de hızla yenileyen hastane 1914-1918 yılları arasında 1. Dünya Sava ı sırasında ve özellikle de Çanakkale den gelen yaralılara ifa da ıtmı tır. O tarihlerdeki bakteriyolojihanesi ba lı ba ına isim yapmı bir kurumdur. 1929 da tersane ve donanmanın Gölcük e ta ınması dolayısıyla 1931 de Bahriye Merkez Hastanesi nin de Gölcük e ta ınmasına karar verilmi tir. Bu ta ınma sırasında hasta karyolaları, su tesisatı boruları, muslukları dahi Başta Kırım Savaşı olmak üzere pek çok savaşta yaralı subay, astsubay ve erlere hizmet eden hastane Fransız Hükümeti nin, Fransız askerlere olan iyi hizmetinden dolayı kadirşinaslık nişanesi olarak pek çok modern cihaz ve ilaç hediyesi almıştır.
mekan 44 45 sökülerek Gölcük e ta ınmı tır. Bunun üzerine Kasımpa a tarafındaki bina Deniz Acemi Erler Talim Taburu na yatakhane ve kı la olarak tahsis edilmi, Hasköy tarafındaki bina ise Deniz Telsiz Okulu na verilmi tir. Kuleli bina ise bo kalmı tır. Fakat Gölcük te de yeterli artlar sa lanamadı ı için 1934 yılında stanbul a tekrar dönülmesine karar verilmi tir. Bo kalan yıllarda yıpranan Kuleli bina 1937 yılında sadece duvarları kalacak ekilde yıkılarak 1939 yılına kadar devam eden bir yenilemeden geçmi tir. Takip eden yıllar boyu geli en ihtiyaçlar do rultusunda bina içinde tadilatlar hep devam etmi tir. 1964 yılına gelindi inde artan kapasite do rultusunda yeni bina eklenmesine karar verilmi ve kuleli binanın arka tarafında poliklinik ve hem ire binası hizmete açılmı tır. 1978 de Hasköy tarafında tekrar ek binalar yapılmı, bu yeni binaların hemen yanına 1986 yılında da acil bölümü eklenmi tir. Hastane binaları açısından son yapılanma 2003 yılında Kasımpa a tarafındaki ameliyathane ve röntgen bölümlerinin yıkılıp yenilenmesidir. Kasımpa a Deniz Hastanesi nde 17 A ustos 1999 Marmara depreminde yakla ık 250 yaralı tedavi edilmi tir. Çünkü Gölcük depremine ilk ula an ekiplerden birisi deniz yoluyla sabah erken saatlerde Kasımpa a Deniz Hastanesi sa lık personeli İLKBAHAR 2014 SAYI: 302 Kuleli bina
İç avludan görüntü Hastanenin binası gibi ismi de sıkça değişmiştir. Önce Bahriye Mektebi olarak adlandırılan bina, sonra Bahriye Merkez Hastanesi olmuş, yıllarca Kasımpaşa Deniz Hastanesi olarak hizmet vermiş ve 2005 yılında da ismi Kasımpaşa Asker Hastanesi olarak değiştirilmiştir. olmu tur. Hastalar hücumbotlarla do rudan stanbul a ta ınmı tır. Düzce depreminde de Acil Yardım stasyonuyla bölgeye ilk ula an destek ünitelerinden birisi Kasımpa a Deniz Hastanesi olmu tur. Hastanenin binası gibi ismi de çokça de i mi tir. Önce Bahriye Mektebi olarak adlandırılan bina sonra Bahriye Merkez Hastanesi olmu, yıllarca Kasımpa a Deniz Hastanesi olarak hizmet vermi ve 2005 de adı Kasımpa a Asker Hastanesi olarak de i tirilmi tir. Hastanenin güneyinde Kuzey Deniz Saha Komutanlı ı, do usunda Kasımpa a Orduevi bulunmaktadır. Bina bugün için arazisinin kapladı ı alan 20480 m2, yerle im alanı 9018 m2, kapalı alan ise 43700 m2 olan 600 yataklı modern bir hastanedir. Bu bina orjinal mimarisini kısmen kaybetmesine ra men gerek saat kuleli merkez binanın esteti i ile, gerek avludaki dev a açları ile ve gerekse seyretmeye doyum olmaz Haliç manzarasıyla yine de bize eski anılarından bir eyler mırıldanır.