2014-2015 DÖNEM I MED 115- TEMEL BİLİMLER I DERS KURULU 15.09.2014-10.10.2014 4 Hafta/ 77 saat Dersler Teorik Pratik Toplam Biyofizik 20 20 Tıbbi Biyokimya 19 19 Biyoistatistik ve Bilgi İşlem 24 14 38 Kurul Dersleri Toplamı 63 14 77 Teorik Sınav: 10.10.2014 Saat: 14.00-17.00 Dekan Baş Koordinatör Dönem I Koordinatörü Dönem I Koordinatör Yrd. Dönem I Koordinatör Yrd. Ders Kurulu Sorumlusu Prof. Dr. Muhammet GÜVEN Prof. Dr. Osman GÜNAY Prof. Dr. Eser KILIÇ Doç. Dr. Niyazi ACER Doç. Dr. Metin AYTEKİN Doç. Dr. Ahmet ÖZTÜRK DERS KURULU ÜYELERİ Prof. Dr. Sabahattin MUHTAROĞLU Prof. Dr. Yusuf CANER Prof. Dr. Adem KALINLI Doç. Dr. Ahmet ÖZTÜRK Yrd. Doç. Dr. Ferhan ELMALI Öğr. Gör. Dr. Recep SARAYMEN 1
TEMEL BİLİMLER 1 DERS KURULU KONULARI AMAÇ: Bu ders kurulu sonunda Dönem 1 öğrencileri; medikal fiziğin temelleri, temel organik kimya kavramlarını ve biyoistatistik ve tıp bilişimi ile ilgili temel kavramları öğrenmiş olacaklardır. ÖĞRENİM HEDEFLERİ: Bu ders kurulu sonunda dönem 1 öğrencileri; 1- Organik Kimya ve biyokimyaya giriş Organik kimya, karbon bileşiklerinin kimyasıdır. Bilimin bu dalı çok geniş bir alanı kapsar. Yaşamımızı zenginleştiren yeni maddeler, yeni ilaçlar ve yaşamın kimyasal esasını anlatan yeni bilgileri bulmak için organik kimya üzerinde yapılan çalışmalar devam etmektedir. Organik kimyayı anlamak için moleküllerin yapısını bilmemiz gerekir. Çünkü bir maddenin kimyasal davranışı, doğrudan doğruya içerdiği atomlar ve bunların bağlanış biçimiyle yakından ilgilidir. Bu bölümde, organik kimyadaki kimyasal bağlar ve molekül yapısının bazı temel ilkelerini inceleyeceğiz. Bu ilkeleri kullanarak daha kararlı bağlanma modellerini öğrenecek ve organik kimya ve biyokimya ile ilgili çalışmalarınızda karşılaştığınız yapısal formüller hakkında daha kolay yorum yapabilir duruma geleceksiniz. 2. Atomik Yapı, Moleküler Kütle Kavramı Bu bölüm, karbon bileşiklerinin kimyasını öğrenmede fayda sağlayacak olan bağlanma ve yapı kurallarını incelemiştir. Kimyasal bağlardaki elektron "hesaplamalarına" ağırlık verir. Burada asıl hedef, kimyasal formülleri tam bir ustalıkla yazmaktır. Bu bölümde öğrendikleriniz aşağıdakileri yapabilmenizi sağlayacaktır: Periyodik çizelgede hidrojen ve argon arasındaki herhangi bir elementin atom numarası verildiğinde, nötr atomun veya iyonun elektron dizilişini yazabilmek.iyonik ve kovalent bağ arasındaki farklılıkları belirtebilmek. Oktet kuralını ifade ederek önemini tartışabilmek.elektronegatiflikleri farklı atomları bağlayıp,oluşturduğunuz bir kovalent bağın polarizasyon yönünü belirleyebilmek. Lewis yapısındaki atomların formal yüklerini hesaplayabilmek.organik moleküllerin kapalı ve bağ çizgi formüllerini yazabilmek. İzomerik maddelerin Lewis yapılarını yazabilmek.moleküllerde ve iyonlarda elektronların delokalizasyonunu gösterip, izomeri ile rezonans arasındaki farklılığı açıklayabilmek. Basit moleküllerin şeklini tahmin etmek için değerlik kabuğu elektron çiftlerinin itme modelini kullanabilmek. Şekli bilinen bir molekülün polaritesini gösterebilmek.sp 3, sp 2 ve sp hıbritleşmelerinı bağlanma modelleriyle anlatabilmek. 3. Kimyasal Bağlar Bu bölümde Kovalent, İyonik, Van Der Waals, peptit bağları gibi kimyasal bağların oluşumu ve etkileri incelenecektir. 4. Alkan, Alken, Alkin ve Eter Yapıları Bu bölüm, alkan olarak bilinen hidrokarbonlar sınıfını kullanarak organik kimyada yapı ve adlandırma kavramlarının esaslarını vermiştir. Bu bölümde öğrendikleriniz aşağıdakileri yapabilmenizi sağlayabilecektir. Hidrokarbonların sınıflarını, alkanların fonksiyonel grup sübstitüeli türevlerini ve karbonil içeren bileşiklerin sınıflarım tanıyabilmek. Yirmiye kadar karbon atomu içeren dallanmamış alkanların IUPAC adlarını yazabilmek.verilen bir alkan veya sikloalkanın IUPAC adını yazabilmek. IUPAC adı verilen bir alkan veya sikloalkanın yapı formülünü yazabilmek.dört karbona kadar karbon atomu içeren alkil gruplarının genel adı ve yapısını yazabilmek. Belirli moleküllerin konformasyonlarınm kama ve çizgi formülünü, testere formülünü ve Newman izdüşüm şekillerini tanıyıp gösterebilmek.bir sikloheksan türevi için bir sandalye konformasyonunu çizip, sübstitüentlerin uygun şekilde aksiyal veya ekvatoryal yönlenmelerini açıkça gösterebilmek. Karartılmış konformasyon, zikzaklı konformasyon, anti konformasyon ve çarpık konformasyon terimlerinin anlamların bilebilmek. Açı gerginliği,burulma gerginliği ve vander Waals gerginliği terimlerinin anlamlarını açıklayabilmek. Bir sikloheksan türevi için verilen sandalye konformasyonunun halka dönüşümü şeklinin yapı formülünü çizebilmek. Yapı izomerleri ve stereoizomerler arasındaki farkları anlayabilmek. Aşağıda verilen reaktiflerle seçeceğiniz herhangi bir alkenin katılma reaksiyonlarını yazabilmek. Uygun bir katalizörün varlığında hidrojen Hidrojen Markovnikov kuralını, bir örnek vererek açıklayabilmek. Yerseçimli bir su katılması reaksiyonu ile,alkenlerin alkollere nasıl dönüştürüldüğünü gösterebilmek. Konjugedienlere bir hidrojen halojenürünün 1,4-katırmasını ve 1,2-katılmasını karşılaştırabilmek.bir alkini saf olarak bir cis-alkene veya bir trans-alkene dönüştürebilmek ve her iki dönüşümün uygun kimyasal eşitliğini yazabilmek. 2
5. Aromatik ve heterosiklik bileşikler Aromatiklik, organik kimyanın temel kavramlarından birisidir. Bu bölümde, aromatikliğin, arenlere nasıl kendilerine özgü bir kimyasal etkinlik sağladığını göreceksiniz. Bu bölümde öğrendikleriniz, aşağıdakileri yapabilmenizi sağlayacaktır: Rezonansı kullanarak, benzenin yapılarını açıklayabilmek.orbital melezleşme modelini kullanarak benzendeki bağlanmayı açıklayabilmek. Sistematik IUPAC adına göre, bir aromatik bileşiğin yapı formülünü yazabilmek.bir aromatik bileşiğin yapı formülüne göre, doğru IUPAC adlandırılmasını yazabilmek. Benzenin elektrofilik aromatik yer değiştirme tepkimesini açıklayan kimyasal eşitlikleri yazabilmek. Aktifleştirici, orto, para yönlendirici grupların etkilerini mekanizma ile açıklayabilmek. Pasifleştirici, meta yönlendirici grupların etkilerini mekanizma ile açıklayabilmek. Halojenlerin neden pasifleştirici olduğunu, orto-para yönlendirici gruplar olduklarını açıklayabilmek. Disübstitüe aromatik bileşiklerin sentezini açıklayan kimyasal eşitlikleri yazabilmek. Aromatik yan zincirlere ilişkin elektrofilik katılma ve yükseltgenme tepkimelerinin eşitliklerini yazabilmek.yapıya ve Hückel kuralına dayanarak, bir maddenin aromatik olup olmadığını tahmin edebilmek. 6. Biyomoleküllerde steroizomerizm Bu bölümde atom ve moleküllerin, üç boyutlu uzaydaki düzenlenmeleri ve ilişkileri anlatılacaktır. Bu bölümde öğrendikleriniz aşağıdakilerini yapabilmenizi sağlayacaktır: Bir stereojenik merkezi tespit ederek bir kiral molekülü tanımlayabilmek, Enantiyomer teriminin ne demek olduğunu açıklayabilmek. Diastereomer teriminin ne demek olduğunu açıklamak. Kiral moleküllerin gerçek yapı formüllerini çizebilmek. Kiral moleküllerin Fischer izdüşüm formüllerini çizebilmek.bir molekülün kiral olup olmaması ile bir simetri düzleminin nasıl ilişkili olduğunu tanımlayabilmek.optikçe aktifliğin ne demek olduğunu açıklayabilmek. 7.Moleküler Arası Etkileşim Vücutta meydana gelen moleküllerin birbirleri ile olan etkileşimleri ve meydana gelebilecek ürünleri kavrayabilmek. 8. Kimyasal Reaksiyonlar Bu bölümde vücutta meydana gelen temel kimyasal reaksiyonları kavrayarak, biyolojik sistemde meydana gelen kimyasal reaksiyonları yazabilecek duruma gelinebilecektir. 9. Biyolojik Sistemlerdeki Temel Organik Bileşikler Bu bölümde karbonhidratlar, aminoasitler, lipitler, proteinler gibi temel organik bileşikleri şimdiye kadar öğrendiğimiz bilgilerle tanıyıp yazabilecek ve isimlendirmelerini yapabileceksiniz. 10. Vücutta meydana gelen moleküllerin birbirleri ile olan etkileşimleri ve meydana gelen ürünleri sayabilecek 11. Vücutta meydana gelen temel kimyasal reaksiyonları kavrayarak, biyolojik sistemde meydana gelen kimyasal reaksiyonları yazabilecek 12. Karbonhidratlar, aminoasitler, lipitler, proteinler gibi temel organik bileşikleri tanıyıp yazabilecek ve isimlendirebilecek. 13. Tıp bilimlerinde biyoistatistik biliminin gerekliliğini kavrayabilecek, 14 Değişken türlerini belirleyebilecek 15. Bilgisayarların çalışmasında işletim sistemlerinin fonksiyonlarını sayabilecek, 16. Tıp bilişiminin uygulama alanlarını sayabilecek 17. Karar destek sistemlerinin kullanım amaçlarını sayabilecek 18. Bilimsel bir çalışmanın aşamalarını sayabilecek 19. Bilimsel bir çalışma için konu seçimi yapabilecek, 20. Literatür kavramını açıklayabilecek 21. Araştırma evrenini tanımlayabilecek 22. Bir çalışmadaki yüzde, ortalama, standart sapma, medyan, kartil değerlerini yorumlayabilecek 23. Bir araştırma için uygun çalışma düzenini belirleyebilecek, 24. Araştırma evreninin özelliğine göre uygun örnekleme yöntemini belirleyebilecek 25. Örneklem sayısının belirlenmesinde gerekli olan kavramları sayabilecek 26. Olasılık dağılımlarının biyoistatistik bilimindeki önemini kavrayabilecek 27. Parametre tahminlerini yorumlayabilecek, 28. Hipotez kurabilecek 29. Birinci tip hatayı gösteren p değerini yorumlayabilecek 30. Normallik kavramını açıklayabilecek, 31. Verilerin normalliği hakkında karar verebilecek 32. Bilgisayar donanım birimlerini sayabilecek 3
33. Kelime işlemcileri kullanabilecek 34. İnternet ortamında literatür tarayabilecek 35. Anket ile ölçek kavramını ayırabilecek 36. Anket hazırlama kurallarını sayabilecek 37. Biyomedikal fizikte kullanılan SI-temel birimleri, türetilmiş birimleri ve operatörlerin niçin gerekli olduğunu kavrayabilecek 38. Sağlık bilimlerinde biyofizik biliminin niçin gerek olduğunu kavrayabilecek, 39. Biyolojik sistemlerin fiziksel-matematiksel modellemeleri açıklayabilecek, 40. Elektrostatik, Manyetostatik kavramlarını ayırabilecek ve kaynaklarını belirleyebilecek 41. Elektrik akımını, elektro-manyetik alanları, alternatif akımları birbirinden ayırabilecek, 42. Elektrik ve manyetik potansiyel farklarını birbirinden ayırabilecek 43. İndüksiyonla potansiyelin nasıl meydana geldiğini kavrayabilecek 44. Sağlık bilimlerinde direnç/(empedans), indüktör/(kas) ve elektrik kapasitesi/ (membran) niçin gerek olduğunu kavrayabilecek 45. Normal elektrokardiyografinin biyofiziksel anlamını kavrayabilecek 46. Kalbin elektrik iki kutup olarak işlem gördüğünü kavrayacak 47. Üçgen çöp adam modelini kullanabilecek 48. EKG çekilirken nelere dikkat etmesi gerektiğini bilecek 49. QRS-kompleksinden kalbin elektrik aksını hesaplayabilecek BİYOİSTATİSTİK VE TIP BİLİŞİMİ PRATİK DERS KONU VE SORUMLULARI Süre (Ders saati) Pratik Konuları Sorumlu Öğretim Üyesi 2 Bilgisayar donanım birimleri Dr. A. Kalınlı 2 Kelime işlemciler Dr. A. Kalınlı 2 İnternet Ortamında Literatür Taraması Dr. A. Kalınlı 2 Tanımlayıcı İstatistikler Dr. F. Elmalı 2 Örnekleme Yöntemleri Dr. A. Öztürk 2 Anket Hazırlama Kuralları Dr. F. Elmalı 2 Hipotez Testlerine Giriş Dr. A. Öztürk 4
15.09.2014 Pazartesi 08.10-09.00 SERBEST ÇALIŞMA 09.10.10.00 Açılış töreni ve açılış konuşması Tıp Fakültesi Dekanı 10.10-11.00 Programın tanıtımı Dönem 1 koordinatörü 11.10-12.00 Organik kimya ve biyokimya; giriş Dr. S. Muhtaroğlu 13.10-14.00 Biyomedikal fiziğin temelleri Dr. Y. Caner 14.10-15.00 Biyomedikal fiziğin temelleri Dr. Y. Caner 15.10-16.00 Atomik yapı, moleküler kütle kavramı Dr. R. Saraymen 16.10-17.00 Atomik yapı, moleküler kütle kavramı Dr. R. Saraymen 16.09.2014 Salı 08.10-09.00 Biyoistatistik Bilimine Giriş Dr. A. Öztürk 09.10.10.00 Biyoistatistik Bilimine Giriş Dr. A. Öztürk 10.10-11.00 Kimyasal bağlar Dr. R. Saraymen 11.10-12.00 Kimyasal bağlar Dr. R. Saraymen 13.10-14.00 Biyofiziğin tıpta uygulama prensipleri Dr. Y. Caner 14.10-15.00 Biyofiziğin tıpta uygulama prensipleri Dr. Y. Caner 15.10-16.00 Temel Bilgi Teknolojileri ve Tıp Bilişimi Dr. A. Kalınlı 16.10-17.00 Temel Bilgi Teknolojileri ve Tıp Bilişimi Dr. A. Kalınlı 17.09.2014 Çarşamba 08.10-09.00 Türkçe 1 09.10-10.00 Türkçe 1 10.10-11.00 Atatürk ilkeleri ve Inkılâp tarihi 1 11.10-12.00 Atatürk ilkeleri ve Inkılâp tarihi 1 15.10-16.00 Serbest Çalışma 16.10-17.00 DANIŞMANLIK SAATİ 18.09.2014 Perşembe 08.10-09.00 Tıp Bilimlerinde Bilimsel Araştırma ve Planlama Dr. A. Öztürk 09.10.10.00 Tıp Bilimlerinde Bilimsel Araştırma ve Planlama Dr. A. Öztürk 10.10-11.00 Elektrostatik Dr. Y. Caner 11.10-12.00 Elektrostatik Dr. Y. Caner 13.10-14.00 Alkan, alken, alkin ve eter yapıları Dr. R. Saraymen 14.10-15.00 Alkan, alken, alkin ve eter yapıları Dr. R. Saraymen 15.10-16.00 Tıp Bilimlerinde Bilimsel Araştırma ve Planlama Dr. A. Öztürk 16.10-17.00 Tıp Bilimlerinde Bilimsel Araştırma ve Planlama Dr. A. Öztürk 19.09.2014 Cuma 08.10-09.00 Mesleki seçmeli ders 09.10.10.00 Mesleki seçmeli ders 10.10-11.00 Manyetostatik Dr. Y. Caner 11.10-12.00 Manyetostatik Dr. Y. Caner 13.10-14.00 Tıbbi İngilizce-1 14.10-15.00 Tıbbi İngilizce-1 15.10-16.00 Tanımlayıcı İstatistikler Dr. A. Öztürk 16.10-17.00 Tanımlayıcı İstatistikler Dr. A. Öztürk 5
22.09.2014 Pazartesi 08.10-10.00 Bilgi İşlem pratik: Bilgisayar donanım birimleri- A 10.10-12.00 Bilgi İşlem pratik: Bilgisayar donanım birimleri- B 13.10-15.00 Bilgi İşlem pratik: Bilgisayar donanım birimleri- C 15.10-17.00 Bilgi İşlem pratik: Bilgisayar donanım birimleri- D 23.09.2014 Salı 08.10-09.00 Tanımlayıcı İstatistikler Dr. A. Öztürk 09.10.10.00 Tanımlayıcı İstatistikler Dr. A. Öztürk 10.10-11.00 Aromatik ve heterosiklik bileşikler Dr. R. Saraymen 11.10-12.00 Aromatik ve heterosiklik bileşikler Dr. R. Saraymen 13.10-14.00 RL -seri devresi Dr. Y. Caner 14.10-15.00 RL -seri devresi Dr. Y. Caner 15.10-16.00 Çalışma Düzenleri Dr. A. Öztürk 16.10-17.00 Çalışma Düzenleri Dr. A. Öztürk 24.09.2014 Çarşamba 08.10-09.00 Türkçe 1 09.10-10.00 Türkçe 1 10.10-11.00 Atatürk ilkeleri ve Inkılâp tarihi 1 11.10-12.00 Atatürk ilkeleri ve Inkılâp tarihi 1 15.10-16.00 Serbest Çalışma 16.10-17.00 DANIŞMANLIK SAATİ 25.09.2014 Perşembe 08.10-10.00 Bilgi İşlem Pratik: Kelime işlemciler- A 10.10-12.00 Bilgi İşlem Pratik: Kelime işlemciler- B 13.10-15.00 Bilgi İşlem Pratik: Kelime işlemciler- C 15.10-17.00 Bilgi İşlem Pratik: Kelime işlemciler- D 26.09.2014 Cuma 08.10-09.00 Mesleki seçmeli ders 09.10.10.00 Mesleki seçmeli ders Biyoistatistik pratik: Örnekleme Yöntemleri B Biyoistatistik pratik: Örnekleme Yöntemleri A Biyoistatistik pratik: Örnekleme Yöntemleri D Biyoistatistik pratik: Örnekleme Yöntemleri C 10.10-11.00 RC -seri devresi Dr. Y. Caner 11.10-12.00 RC -seri devresi Dr. Y. Caner Tanımlayıcı istatistikler- C Tanımlayıcı istatistikler- D Tanımlayıcı istatistikler- A Tanımlayıcı istatistikler- B 6
15.10-16.00 Örnekleme yöntemleri Dr. A. Öztürk 16.10-17.00 Örnekleme yöntemleri Dr. A. Öztürk 29.09.2014 Pazartesi 08.10-09.00 Örnek hacminin belirlenmesi Dr. A. Öztürk 09.10.10.00 Örnek hacminin belirlenmesi Dr. A. Öztürk 10.10-11.00 Manyetik potansiyel Dr. Y. Caner 11.10-12.00 Manyetik potansiyel Dr. Y. Caner 13.10-14.00 Biyomoleküllerde stereoizomerizm Dr. R. Saraymen 14.10-15.00 Biyomoleküllerde stereoizomerizm Dr. R. Saraymen 15.10-16.00 Olasılık ve Olasılık Dağılımları Dr. A. Öztürk 16.10-17.00 Parametre Tahminleri Dr. A. Öztürk 30.09.2014 Salı 08.10-09.00 Moleküller arası etkileşim Dr. R. Saraymen 09.10.10.00 Moleküller arası etkileşim Dr. R. Saraymen 10.10-11.00 Hipotez Testlerine Giriş Dr. A. Öztürk 11.10-12.00 Hipotez Testlerine Giriş Dr. A. Öztürk 13.10-14.00 Manyetik indüksiyon olayı Dr. Y. Caner 14.10-15.00 Manyetik indüksiyon olayı Dr. Y. Caner 15.10-16.00 Kimyasal reaksiyonlar Dr. R. Saraymen 16.10-17.00 Kimyasal reaksiyonlar Dr. R. Saraymen 01.10.2014 Çarşamba 08.10-09.00 Türkçe 1 09.10-10.00 Türkçe 1 10.10-11.00 Atatürk ilkeleri ve Inkılâp tarihi 1 11.10-12.00 Atatürk ilkeleri ve Inkılâp tarihi 1 Kalbin bir elektrik iki kutup olarak dikkate 15.10-16.00 alınması 16.10-17.00 DANIŞMANLIK SAATİ 02.10.2014 Perşembe Bilgi İşlem Pratik: İnternet 08.10-10.00 ortamında literatür taraması- C Bilgi İşlem Pratik: İnternet 10.10-12.00 ortamında literatür taraması- D Bilgi İşlem Pratik: İnternet 13.10-15.00 ortamında literatür taraması- B Bilgi İşlem Pratik: İnternet 15.10-17.00 ortamında literatür taraması- A 03.10.2014 Cuma 08.10-09.00 Mesleki seçmeli ders 09.10.10.00 Mesleki seçmeli ders 7 Dr. Y. Caner Anket Hazırlama Kuralları- D Anket Hazırlama Kuralları - C Anket Hazırlama Kuralları - A Anket Hazırlama Kuralları - B 10.10-11.00 Kimyasal reaksiyonlar Dr. R. Saraymen 11.10-12.00 Kimyasal reaksiyonlar Dr. R. Saraymen 13.10-17.00 RESMİ TATİL 06.10.2014 RESMİ TATİL 07.10.2014 RESMİ TATİL Hipotez Testlerine Giriş - A Hipotez Testlerine Giriş B Hipotez Testlerine Giriş - C Hipotez Testlerine Giriş - D
08.10.2014 Çarşamba 08.10-09.00 Türkçe 1 09.10-10.00 Türkçe 1 10.10-11.00 Atatürk ilkeleri ve Inkılâp tarihi 1 11.10-12.00 Atatürk ilkeleri ve Inkılâp tarihi 1 15.10-16.00 Üçgen çöp adam modeli Dr. Y. Caner 16.10-17.00 DANIŞMANLIK SAATİ 09.10.2014 Perşembe EKG çekiminde dikkat edilmesi gereken 08.10-09.00 biyofiziksel kurallar Kalbin elektrik aksının biyofiziksel yöntemlerle 09.10-10.00 hesaplanması Dr. Y. Caner Dr. Y. Caner 10.10-11.00 Biyolojik sistemlerdeki temel organik bileşikler Dr. R. Saraymen 11.10-12.00 Biyolojik sistemlerdeki temel organik bileşikler Dr. R. Saraymen 13.10-14.00 Hipotez Testlerine Giriş Dr. A. Öztürk 14.10-15.00 Hipotez Testlerine Giriş Dr. A. Öztürk 15.10-17.00 Serbest Çalışma 10.10.2014 Cuma 08.10-09.00 Mesleki seçmeli ders 09.10-10.00 Mesleki seçmeli ders 10.10-12.00 SERBEST ÇALIŞMA 14.10-17.00 KURUL SONU SINAVI ÖĞRENCİLERİN DİKKATİNE: Pratik uygulamalarda kullanılan malzeme (bilgisayar, mikroskop v.b.) nedeniyle öğrencilerin kendi gruplarıyla pratiğe katılması önemlidir. Herhangi bir mazeret nedeniyle grup değiştirme taleplerinin ilgili dersin öğretim üyesi ile görüşülmesi gereklidir. 8