İNSAN ANATOMİSİ 2006-2007 SYSTEMA GENITALE MASCULINUM (ERKEK ÜREME SİSTEMİ) Dr. Ş.Turan PEŞTEMALCI 4 5 ARALIK / 2006
NELER ÖĞRENECEĞİZ Z? Erkek üreme sisteminin fonksiyonlarını açıklamayı... Erkek üreme organlarını tanımlamayı ayırt etmeyi ve onların fonksiyonlarını anlamayı... Organların lokalizasyonunu... Organların temel anatomik özelliklerini... Organların ilişkileri ve ilişiklerini... Erkek Dişi Üreme Organlarının Homologlarını... Çeşitli Üreme Sistemi Hastalıklarının tanınmasına örnekler...
ERKEK ÜREME SİSTEMS STEMİ (SYSTEMA GENITALE MASCULINUM) Erkek üreme sistemi de, kadın üreme sisteminde olduğu gibi üreme hücrelerini (Gametleri, erkekte spermatozoon) oluşturur. Erkekte üreme organları, temel üreme organı (Gonada, testis) ile bu hücreleri kadın cinsel birleşme organına ulaştıran iletici yollar (Viae genitales) ve eklenti bezlerden oluşur. Erkekte iletici yolların son bölümü, cinsel birleşmede erkeğin fonksiyonuna uygun olarak penis içinde yer alır. Penis erkek cinsel birleşme organı olup özel bir yapıya sahiptir.
ERKEK ÜREME SİSTEMS STEMİ (SYSTEMA GENITALE MASCULINUM) Erkek üreme sisteminin elemanları nelerdir?
ERKEK ÜREME SİSTEMS STEMİ (SYSTEMA GENITALE MASCULINUM) Spermatozoon ların iletildiği yollar [İletici yollar (Viae genitales, genital yollar)] Testis Epididymis - Ductus epididymis Ductus deferens (vas deferens) Ductus ejaculatorius Urethra masculina
ERKEK ÜREME SİSTEMS STEMİ (SYSTEMA GENITALE MASCULINUM) Salgılarını genital yollara boşaltan, ejakulat oluşumuna katkı sağlayan ve işlevsel olarak testis in ürettiği testosteron a bağımlı bezler [Eklenti genital bezler]. Vesicula seminalis Prostata Gl.bulbourethralis
ERKEK ÜREME SİSTEMS STEMİ (SYSTEMA GENITALE MASCULINUM) Üreme organları, yerleşim yerlerine göre iç üreme organları ve dış üreme organları olarak iki grupta incelenir.
İÇ ÜREME ORGANLARI (ORGANA GENITALIA MASCULINA INTERNA) Testisler, urethra ya kadar olan genital yollar ile eklenti bezler, iç genital organlar başlığı altında incelenir. Testis Epididymis Ductus deferens Ductus ejaculatorius Genital eklenti bezler Vesicula seminalis Prostata Gl.bulbourethralis
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testisler, erkekte temel üreme organı olup, bir çift organdır. Kadındaki ovaryumların homologudurlar. Gövdenin dışında, perinede scrotum olarak adlandırılan bir torba içinde yer alır. Funiculus spermaticus a asılı bir şekilde dururlar. Funiculus spermaticus herbir testis e gelip-giden damar ve sinirler ile ductus deferens (vas deferens) i taşıyan bir kordondur.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testis Oval şekilde, yanlardan basık, küçük bir kuş yumurtası büyüklüğünde (herbiri 2,5X3X5 cm boyutlarında, 10-15 gr ağırlığında) bir çift organdır.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testisler, Sitogenetik fonsiyonları ile spermatozoonları (erkek üreme hücreleri) Endokrin fonsiyonları testoron ve inhibin hormonları üretirler. Sol testis, scrotum içinde sağ testis e göre yaklaşık 1 cm daha distalde yer alır (kan stazı nedeniyle sol testis daha ağırdır).
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testisler, erkek üreme hücreleri olan spermatozoon lar ile erkek seks hormonları olan androjenleri (maskulin karakter gelişimi, lipido ve seks faaliyetleri) üretir.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testisler erken fetal dönemde, karın boşluğunda böbreklere yakın olarak yer alırlar. Testisler, fetus geliştikçe aşağıya doğru hareket ederek, doğumdan hemen önce inguinal kanal aracılığı ile skrotuma inerler.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Cryptorchidism : Testislerden birinin ya da her ikisini doğumdan önce scrotum içine inmemesidir. Normal doğumların % 3 ünde, prematürelerin % 30 unda görülür. Kısırlık (sterilite) ve testis tümörlerinin (30 50 kat) nedenidir. İlk 18 ayda inmesi gerçekleşmez ise cerrahi müdahale gerektirir.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testis, üç örtü ile sarılmış testis parenkimi (parencyhyma tetsis) nden yaplıdır. Bu örtüler dıştan içe doğru epiorchium, tunica albuginea ve tunica vasculosa dır.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Epiorchium, testis in inişi sırasında önüne katarak sürüklediği parietal periton dan oluşan saccus vaginalis in visseral yaprağıdır. Epiorchium un altında beyaz, kalın bir fibröz örtü olan tunica albuginea yer alır.
Epiorchium, testis in inişi sırasında önüne katarak sürüklediği parietal periton dan oluşan saccus vaginalis in visseral yaprağıdır. TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ]
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Tunica albuginea olarak isimlendirilen bu kapsül, testis in arka kenarından testis dokusu içine mediastinum testis (Corpus Higmori) olarak adlandırılan vertikal bir yarım bölme gönderir. Mediastinum testis, testis e girip çıkan damarlar ile rete testis e ait kanalcıkları içerir.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Tunica albuginea olarak isimlendirilen bu kapsül, testis in arka kenarından testis dokusu içine mediastinum testis (Corpus Higmori) olarak adlandırılan vertikal bir yarım bölme gönderir. Mediastinum testis, testis e girip çıkan damarlar ile rete testis e ait kanalcıkları içerir.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Mediastinum testis, testis parenkimine gönderdiği septae (bölme) lerle de testis i 250-300 lobçu (lobuli testis) ğa böler.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Mediastinum testis, testis parenkimine gönderdiği septae (bölme) lerle de testis i 250-300 lobçu (lobuli testis) ğa böler.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Mediastinum testis, testis parenkimine gönderdiği septae (bölme) lerle de testis i 250-300 lobçu (lobuli testis) ğa böler.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Tunica albuginea nın Tunica albuginea nın altındaki testis parenkimine temas eden örtüye tunica vasculosa denir. Bu örtü kan damarları ve bağ dokusundan yapılıdr. Tunica albuginea nın iç yüzü ile septula testisleri sarar.
TESTIS TUBULUS SEMINIFERUS Herbir lobçukta 1 4 tane olmak üzere, tüm testis te 600 1000 adet kadar tubulus seminiferus bulunur. Uzunluğu yaklaşık 70 cm dir.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testis in temel parankim yapısını oluşturan tubulus seminiferus adı verilen bu küçük borucuklar şeklindeki bezler, spermatozoon ların üretildiği yerlerdir. Tubulus seminiferus ların lümen membranlarının zemininde yer alan sertoli hücreleri (hemşire hücreler) spermlerin üretimi ve gelişmesinde rol oynarlar.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Spermatogenesis, hipofiz bezinin ön lobundan salgılanan gonadotropik hormonların uyarısı sonucu 10-14 yaşlarında başlar. Testosteron, tubulus seminiferus lar arasında intestitium testis olarak adlandırılan gevşek bağ dokusu içinde yer alan endokrin hücreler içeren interstisyel endokrin hücreler (Leydig hücreleri) tarafından yapılır.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Tubulus seminiferus lar, mediatinum testis e uzanarak burada birbirleri ile ağızlaşmalar oluştururlar. Mediastinum testis deki bu kanalcık ağı rete testis (Haller ağı) olarak adlandırılır.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Rete testis e ulaşan spermatozoonlar, buradan çıkan 15-20 adet ductuli efferentes testis ile epididim in kanal sistemine ulaştırılır.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testis in arterleri aorta abdominalis ten orijin alır. Venöz kanı sırasıyla plexus pampiniformis e, v.testicularis drene olur. V.testicularis sağda v.cava inferior a, solda da v.renalis e dökülür.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testis in lenfası nodi paraaortici ye drene olurlar.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testis otonom sinirlerle innerve edilir. Sempatik ve parasempatik lifler plexus testicularis i oluştururlar. Plexus testicularis e ait sinirler a.testicularis ve a.ductus deferentis ler etrafında olarak testis e ulaşır. Sempatikleri medulla spinalis in T 10-12 segmentlerinden, parasempatikleri n.vagus tan orijin alır.
TESTIS [ORCHIS, DIDYMIS, ERBEZİ] Testis torsiyonu : Testis in kendini ekseni etrafında dönmesi sonucu, funiculus spermaticus un da buna uyması ile gelişen hastalık.! ACİL CERRAHİ
EPIDIDYMIS Herbir testis in arka-üst bölümü üzerinde yerleşmiş ve 5 6 cm uzunluğundadır. Kadındaki tuba uterina karın homologudurlar.
EPIDIDYMIS Virgül şeklinde bir görünümü vardır. Aslında 5 7 m lik bir sıkı sarmal oluşturmuş kanal yumağıdır. Epididymis i oluşturan bu kanala, ductus epididymis denilir.
EPIDIDYMIS Epididymis in üst kısmı daha kalındır ve aşağı doğru indikçe incelir. Epididymis in caput corpus cauda epididymis bölümleri bulunur.
EPIDIDYMIS Bir kanal sisteminden oluşan epididymis, rete testis ten ductuli efferentes testis ile aldığı spermatozoonları ductus deferens e ulaştırır. Sermium lar için bir olgunlaşma (hareketlilik ve fertilizasyon yeteneleri kazanması için) ve depolanma yeri olarak da görev yapar. Ölü spermlerin rearbsorbsiyonunu da gerçekleştirir.
EPIDIDYMIS Spermium lar ductus epididymis içindeki asit ortamda 18-20 saat ile 3 5 hafta bekleyerek, ovum u dölleyebilecek olgunluğa erişirler. (hareketlilik ve fertilizasyon yeteneleri kazanması)
EPIDIDYMIS A.testicularis A.cremasterica (a.iliaca externa) A.iliaca interna nın vas deferens e.
EPIDIDYMIS Venleri, plexus pampiniformis e drene olurlar.
EPIDIDYMIS Lenfası, a.testicularis i izleyerek nodi preaortici ve nodi paraaortici ye akarlar.
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Epididimin kuyruk bölümünün ucundan başlayıp, ductus epididymis in devamı şeklinde uzanan, kalın kassal bir borudur.
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Vas deferens 40 50 cm uzunluğunda olup, ampulla bölümü hariç sadece spermiumların iletimiyle görevlidir.
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Kalın duvarlı, muskuler bir borudur. Epididim kanalının bir devamı şeklindedir ve epididimin kuyruk bölümünden başlar.
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Seyri boyunca pars scrotalis, pars funicularis, pars inguinalis ve pars pelvica olarak 4 bölümü ayırt edilir.
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Scrotum içinde epididymis in iç yanında, testis in arka kenarı boyunca yukarıya doğru seyreder.
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Funiculus spermaticus içinde canalis inguinalis i geçer ve anulus inguinalis profundus yolu ile de karın boşluğuna girer.
FUNICULUS SPERMATICUS Funiculus spermaticus un taşıdığı yapılar ; ductus deferens, a.testicularis, a.cremasterica, a.ductus deferentis, vv.testiculares, v.ductus deferentialis, n.genitofemoralis, n.ilioinguinalis, plexus pampiniformis, vasa lymphatica ve m.cremasterica
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Funiculus spermaticus içinde canalis inguinalis i geçer ve karın boşluğuna girer.
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Karın boşluğuna girdikten sonra funiculus spermaticus oluşumlardan ayrılan ductus deferens, a.epigastrica inferior u dışyanından, a.-v.iliaca externa ları önden çaprazlayarak pelvis minor a girer. Pelvis in yan duvarında aşağıya-içyana doğru uzanır.
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Pelvis yan duvarında aşağıya-içyana doğru uzanır. Ureter Mesane ye ulaşmadan önce ureter i çaprazlar. Rectum ile mesane arasına sokulur.
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Vasectomy (erkek sterilizasyonu için bir temel yöntem) sperm in iletimini engellemek için ductus deferens in testis seviyesinde kesilmesi operasyonudur.
DUCTUS DEFERENS (VAS DEFERENS, SPERMA KANALI) Mesane arka yüzünde ductus deferens, prostat ın tabanına doğru ilerler ve vesicula seminalis in boşaltma kanalı ile birleşerek ductus ejaculatorius u oluştururlar. Ureter Ductus deferens in son 5 cm lik bölümü oldukça geniştir (ampulla). Burası spermiumlar için bir depolama yeri olarak da fonksiyon görür.
DUCTUS EJACULATORIUS Ductus ejaculatorius, ductus deferens in vesica seminalis in boşaltma kanalı olan ductus excretorius ile birleşmesinden sonraki terminal bölümüdür. Tamamına yakın bölümü prostat dokusu içinde yer alır.
DUCTUS EJACULATORIUS Yaklaşık 2 cm uzunluğunda olan bu kanalın lümen çapı başlangıcında 0.5 0.8 mm, distalde 0.2 mm kadardır.
DUCTUS EJACULATORIUS Ductus ejaculatorius, uretra nın pars prostatica sında colliculus seminalis in her iki yanına açılır. Ductus deferens içeriği ile vesicula seminalis salgısının karıştırılması ve lümen içeriğinin fışkırtılarak atılmasını sağlar.
YÜZYILIN BULUŞU U!!!.
GLL. GENITALES ACCESSORIAE (GENİTAL EKLENTİ BEZLERİ) Genital eklenti bezleri, ürettikleri salgıları boşaltma kanalları aracılığı ile genital yollara akıtan bezlerdir. Bu bezlerin salgıları, spermiumların beslenmeleri ve hareket olanaklarının artırılması yanında, ejakulatın sulandırılması ve vaginanın asiditesinin nötralizasyonunda rol oynar.
GLL. GENITALES ACCESSORIAE (GENİTAL EKLENTİ BEZLERİ) Erkek üreme sistemi kapsamında yer alan eklenti bezler, Vesicula seminalis Prostata Gl.bulbourethralis
GLANDULA VESICULOSA (VESICULA SEMINALIS, GLANDULA SEMINALIS) Küçük pelviste mesane tabanı ile rektum arasında, ductus deferens ve ureter in son bölümü ile komşu olarak yer almış bir çift eklenti bezdir. Kesecikler içeren, kıvrımlar yapmış tek bir kanal sisteminden oluşan bez 5 7 cm uzunluğunda 2 2,5 cm genişliğindedir. Bezin içindeki kanal sistemi 10 15 cm uzunluktadır.
GLANDULA VESICULOSA (VESICULA SEMINALIS, GLANDULA SEMINALIS) Vesicula seminalis in ürettiği salgı, içindeki kanal sisteminin devamı şeklindeki boşaltma kanalı yolu ile boşaltır. Bu kanal, dik açı yaparak birleştiği ductus deferens ile ductus ejaculatorius oluşumuna katılır.
GLANDULA VESICULOSA (VESICULA SEMINALIS, GLANDULA SEMINALIS) Ejakulat (semen) ın % 60 70 ini oluşturur. İçerdiği fruktoz, C vitamini, prostoglandinler ile spermleri besleyici ve aktive edici diğer maddeler yönünden zengin hafif alkalik viskoz bir salgıdır. Bu salgı, ductus excretorius ile ductus ejaculatorius a boşaltılır. Bezin salgılama fonksiyonu testosteron ile düzenlenir.
GLANDULA VESICULOSA (VESICULA SEMINALIS, GLANDULA SEMINALIS) Arterleri : a.vesicalis inferior ve a.rectalis media dan gelen dallar. Venleri : arterlere eşlik eder. Lenfası : nodi iliaci interni ye drene olurlar. İnnervasyonu : L1 L2 (sempatik) ve S2 S3 S4 (parasempatik) segmentlerden kaynak alan otonom sinirler tarafından sağlanır. Bezin salgılama fonksiyonu, testestoron kontrolündedir.
PROSTATA (GLANDULA PROSTATICA) Genital eklenti bezlerinin en büyüğü olup, mesanenin aşağısında, urethra nın ilk 3 cm lik bölümü etrafında yerleşmiştir. Kadındaki gll.vestibulares minores in homologudur.
PROSTATA (GLANDULA PROSTATICA) Yaklaşık 8 20 gr ağırlığında, tabanında sağ-sol çapı 4, ön-arka çapı 2, yüksekliği 3 cm dir.
PROSTATA (GLANDULA PROSTATICA) Prostatın mesane boynu ile sıkı komşuluk yapan geniş üst kısmına basis, aşağıda diaphragma urogenitale üzerine oturan dar bölümüne apex denir.
PROSTATA (GLANDULA PROSTATICA) Symhysis pubica ya bakan yüz facies anterior, rektum a bakan yüzüne de facies posterior adı verilir. Arka komşuluk sayesinde rektal tuşe yolu ile prostatın klinik muayenesi mümkündür.
PROSTATA (GLANDULA PROSTATICA) Prostat, koyu kırmızı renkte, oldukça sıkı dokulu, sert kıvamlı, kestane şeklinde bir bezdir. Bez dıştan ince, sağlam fibromuskuler bir kapsülle sarılmıştır. Kapsülün altındaki prostat dokusunda 40 50 adet tuboalveoler bez bulunur. Bu bezler salgılarını, çok sayıda kanalla üretra nın prostatik bölümüne akıtırlar.
PROSTATA (GLANDULA PROSTATICA) Günde 0,5-2 ml prostat salgısı (succus prostaticus) üretilir. Salgılanımı testosteron ile idare edilir. Succus prostaticus, süt gibi, alkalik (ph 6.5) ( vagina daki asit /ph 3.5-4.0/ ortamın nötralizasyonu) bir salgıdır. Meni hacminin % 20-30 unu prostat salgısı oluşturur. Enerji için gerekli olan sitrik asit içerir.
PROSTATA (GLANDULA PROSTATICA) Prostat bezinde 5 lob bulunur. Lobus medius, Lobus posterior (2 lob), Lobus lateralis (2 lob) Lobus medius prostat hipertrofisinin, Lobus posterior prostat kanserinin en çok kaynaklandığı bölümler olarak bilinir.
GL.BULBOURETHRALIS (COWPER BEZLERİ) Prostat ın aşağısında, membranöz üretra nın iki yanında, ürogenital diafragma içinde yer alır. Kadındaki gl.vestibularis major un homolgudur.
GL.BULBOURETHRALIS (COWPER BEZLERİ) Herbiri bezelye büyüklüğünde (0,7 1 cm çapında) olan bezler, şeffaf, albuminden zengin, alkali, mukoid karekterli salgılarını, 2,5 4 cm uzunluktaki boşaltma kanalları ile uretra ya akıtırlar. Salgısı ile urethra nın asiditesinin nötralizasyonunda rol oynar.
SPERMA (MENI, EJACULAT, SEMEN, DÖL) D Orgazm sırasında urethra nın dış deliği yolu ile fışkırtılan salgı, ejaculat (meni, semen, döl) olarak adlandırılır. Opak, beyazımsı olan bu salgı, 2 4 ml olup, testis, epididim, vezikula seminalis, prostat ve bulbouretral bezlerin salgılarının toplamıdır.
SPERMA (MENI, EJACULAT, SEMEN, DÖL) D % 90 ı su olan bu salgının içinde spermiumlar ile spermiumların metabolizmaları için gerekli olan mineral tuzlar, proteinler, serbest amino asitler, spermin, prostoglandinler ve bol miktarda früktoz bulunur. 2 4 ml lik meni içinde 300 400 milyon (60-120 milyon/ml) sperm bulunur. Hacim olarak spermiumlar ejakulatın % 1 ini oluştururlar.
SPERMA (MENI, EJACULAT, SEMEN, DÖL) D Sperm sayısı 1 ml de 1 milyonun altında azospermi, 1-20 milyon arasında oligospermi, 20-40 milyon arasında hipospermi, 60-120 milyon arasında ise normospermi adı verilir. 1 ml de 20 milyonun altında sperm varsa dölleme yeteneği kaybolur. Erkeğin fertilizasyonu; cinsel ilişki, ereksiyon, ejekulasyon ve spermiumların normal sayı, şekil ve hareketliliğine bağlıdır. Fertilizasyon özelliği yoksa infertilite veya sterilite terimi kullanılır. İmpotans; ereksiyonun gerçekleşmemesi durumudur.
SPERMA (MENI, EJACULAT, SEMEN, DÖL) D Ejakulatın % 60 70 i vezikula seminalis, % 20 30 u prostat salgısı tarafından yapılır. Erkek üreme sisteminde haftalarca yaşayabilen spermiumlar, kadın üreme sistemine atıldıklarında burada ancak 2 3 gün yaşayabilirler.
DIŞ ÜREME ORGANLARI ORGANA GENITALIA MASCULINA EXTERNA Perinede apış arasında yer alan organlar dış genital organlar başlığı altında incelenir. Penis Scrotum Penis Scrotum
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Erkek cinsel birleşme ve idrar boşaltma organıdır. Özel yapısı nedeniyle çeşitli uyarılar sonucu sertleşip dikleşme (ereksiyon) yeteneğine sahiptir. Bu özelliğiyle cinsel birleşmeye olanak sağladığı gibi ejakulatın vagina da uterus yakınlarına atılmasını sağlar. Kadındaki clitoris in homologudur. Penis
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Penis içinde yer alan üretra bölümü, gerektiğinde ejakulat ın, gerektiğinde de mesane de biriken idrarın atıldığı bir ortak yol niteliğindedir. Urethra
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Penis in serbest bölümü - pars libera ve kök - pars fixa olmak üzere 2 temel bölümü vardır. Serbest bölümü istirahat halinde aşağıya doğru sarkık bir halde bulunduğundan pars pendula olarak ta adlandırılır.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Penis in serbest bölümü, yetişkin bir erkekte 8-10 cm uzunlunğunda, 2-3 cm çapında olduğu halde, ereksiyonda boyutları 1,5 2 katına ulaşır.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Serbest bölümün corpus penis ve glans penis olarak 2 bölümde incelenir.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Pars libera nın konik şeklindeki uç bölümüne glans penis adı verilir. Glans penis, sünnetsiz kişilerde sünnet derisi (preputuim penis kadındaki labia minores) ile örtülmüştür. Preputium penis in alt yüzde glans penis e atlayan uzantısına phrenulum denir.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Radix penis Pars fixa, dışardan görülmeyen, penis in tutunup sabitliğini sağlayan bölümüdür. Radix penis in 2 bacak (crus dextrum, crus sinistrum) ile bunlar arasında bulbus penis ten oluşur.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Radix penis Pars fixa, dışardan görülmeyen, penis in tutunup sabitliğini sağlayan bölümüdür.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Penis, dışardan deri ve fasya ile sarılmış 3 longitudinal erektil kitleden oluşmuştur. Corpora cavernosa (2) Corpus spongiosum (1) [ bulbus vestibuli] Erektil kitleler kaverna adı verilen, içleri endotel ile kaplı boşluklar içeren süngerimsi bir dokudan yapılmıştır.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Taktil veya mental erotik uyarılar sonucu, kavernalar kanla dolduğundan ereksiyon gerçekleşir.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Penis, a.pudenda interna ve a.pudenda externa dan kaynak alan arterlerle kanlanır. Özellikle a.pudenda interna dan gelen a.dorsalis penis, a.profunda penis, a.bulbi penis ve a.urethralis önemlidir.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Venleri : vv.dorsales penis, vv.pudenda externae aracılığı ile v.saphena magna, v.femoralis e V.dorsalis penis, v.profunda penis ve v.bulbi penis ler plex.venosus prostaticus ve v.vesicalis aracılığı ile v.iliaci interni ye
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ, MEMBRUM VIRILIE) Lenfası : n.inguinalis superficialis profundi ve n.iliaci interni ye İnnervasyon : Somatik ve visseral innervasyonu n.pudendus yolu ile olur.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Hypospadias : Ostium orethrae externum un glans penis in alt yüzünde yer alması. Kongenital olarak % 0.3 oranında görülür.
PENIS (PHALLUS, KAMIŞ,, MEMBRUM VIRILIE) Phimosis ve paraphimosis : Sünnet derisi (preputuim penis) nin iltihaplanmasıdır.
SCROTUM (TESTİS S YUVASI) Perinede yer alan, içinde testis leri ve epididymis leri barındıran kutanöz fibromuskuler bir torbadır. Kadındaki labia majora nın homologudur.
SCROTUM (TESTİS S YUVASI) Testislerin normal fonksiyon görebilmeleri (spermatozoon üretebilmesi) için descensus ve skrotum içine yerleşmeleri zorunludur.
SCROTUM (TESTİS S YUVASI) M.dartos (düz), m.cremaster (çizgili), ter bezleri içerir. Scrotum, kadınlarda büyük dudakların özdeşidir.
SCROTUM (TESTİS S YUVASI) (TERMOREGÜLASYON) Scrotum un Yerleşimi, M.cremaster in kasılma ve gevşemeleri ile testis in ısı düzeninin korunmasında önemli rol oynarlar.
SCROTUM (TESTİS S YUVASI) (TERMOREGÜLASYON) M.cremaster, seksüel ve soğuk uyaranlara karşı yanıt olarak testisleri yukarıya doğru kaldırarak vücuda doğru yaklaştırır.
SCROTUM (TESTİS S YUVASI) (TERMOREGÜLASYON) Testis lerin vücut ısından korunmasında önemli [TERMOREGÜLASYON]. Vücut ısısından yaklaşık 2 0 daha düşük bir ortam sağlar.
SCROTUM (TESTİS S YUVASI) (TERMOREGÜLASYON) ISI DÜZENLENMESİ [TERMOREGÜLASYON]. M.cremaster SOĞUK ISININ KORUNMASI İÇİN KASILIR VE TESTİSLER YUKARIYA DOĞRU ÇEKİLEREK VÜCUDA YAKLAŞTIRILIR. SICAK GEVŞER VE TESTİSLER VÜCUTTAN UZAKLAŞTIRILIR. M.dartos SOĞUK SCROTUM GERGİN HALE GELİR, BÜZÜLÜR. SCROTUM YÜZEYİ AZALTILARAK VÜCUT ISISINA KARŞI KONUR.
SCROTUM (TESTİS S YUVASI) (TERMOREGÜLASYON) ISI DÜZENLENMESİ [TERMOREGÜLASYON]. PLEXUS PAMPINIFORMIS A.TESTICULARIS İ ÇEVRELEYEN BU AĞ ÖRGÜ ARTERDEN VENE ISI TRANSFERİ GERÇEKLEŞTİRİLİR TERSİNE ISI DEĞİŞİMİ TESTİSE ULAŞAN KAN, VÜCUT ISISINDAN YAKLAŞIK 2 0 DAHA DÜŞÜKTÜR.
SCROTUM (TESTİS S YUVASI) Arterleri : a.testicularis, a.pudenda externa, a.pudenda interna, a.cremasterica ve a.epigastrica inferior dan. Venleri : arterlere eşlik ederler. Lenleri : n.inguinales superficiales lere. İnnervasyonu : n.ilioingunalis, n.genitofemoralis, n.pudendus ve nn.perineales lerin dalları.
SCROTUM (TESTİS S YUVASI) Hidrosel : Testis etrafında sıvı toplanması. Varikosel : Venöz dönüşte meydana gelen problem nedeni ile venlerin genişlemesi (venöz staz).
DİŞİ ERKEK GENİTAL ORGANLARININ HOMOLOGLARI
SPERM İN N YOLCULUĞU Urethra (Corpus Spongiousum içinde) Ostium Urethrae Externum Prostata içinde, Prostat salgısı Ductus Ejaculatorius Vesicula Seminalis Ductus Deferens (Vas Deferens) Epididymis (Ductus Epididymis) Ductuli Efferentes Testis Rete Testis Tubulus Seminiferi Rectus Tubuli Seminiferi
SPERM İN N YOLCULUĞU Testis - Tubuli Seminiferi Epididymis Ductus Epididymis Ductus Deferens Vas Deferens Ductus Ejaculatorius Urethra
EREKSİYON Seksüel uyaranlar (parasympathetic) ile erektil dokulara kan akımı artar penis in erektil dokusu olan corpora cavernosa bol kan ile dolar parasempatik sinir liflerinin uyarımı ile arterioller genişler, kan akımı artar venöz dönüş engellenir boyutları artan ve sertleşen penis te kan akımı kilitlenir, kan göllenir erektil dokulardaki kan basıncı artar
EJEKULASYON Semenin erkek kanal sistemi içerisinden atılması. Sympathetic aktivasyon ductus ejaculatorius ile bezlerdeki düz kasların peristaltik kontraksiyonları ile ejakulasyon gerçekleşir arterlerin konstriksüyonu erektil dokulardaki kan basıncının düşmesi
SEKSÜEL EL İLİŞKİ - KOPULASYON Penis i besleyen arterlerin dilatasyon ve venlerde konstriksiyon olması ile corpus cavernosum kan ile dolar. Gerek gl.bulbourethralis ten gerekse vagina duvarından gelen salgılar, vagina ortamının kayganlaşmasını sağlarlar. Semeni üreten salgı bezlerindeki düz kaslarının peristaltik kontraksiyonu orgasm gerçekleşir. 15 dakika kadar sonra semen, spermlerin yüzmesine ortam hazırlamak için sıvı hale gelir.
ÖZET VESICULA SEMINALIS Spermleri besleyen, onları koagüle eden ve spermin hareketlerine yardımcı olan bir sıvı üreten erkek üreme sisteminde yer alan bir çift bez PROSTATE Spermlerin aktivasyonu ve erkek üreme erkek üreme sistemindeki asiditeyi azaltan bir alkalik sıvı üreten bir bez. GLANDULA BULBOURETHRALIS Ejakulasyon öncesi uretradaki ürik asidin nötralizasyonu için bir müköz sekresyon salgılayan bir çift bez. EPIDIDYMIS Spermlerin depolanması ve olgulaşmasını sağlayan bir çift kanal. TESTIS Testosteron ve sperm üreten, bir çift primer üreme organları (gonadlar) VESICA URINARIA VAS DEFERENS Spermlerin epididymis den urethra ya iletimini sağlayan bir çift kanal. URETHRA Ejakulasyon boyunca semenin iletildiği tüp boru, diğer zamanlarda idrar iletimi. PENİS İN EREKTİL DOKUSU Seksüel canlanma boyunca kan ile dolarak penisin ereksiyonuna yol açan spongiöz bağ dokusu. PENIS Kadın üreme sistemine spermleri ulaştıran seksüel ilişki organı. GLANS PENIS Seksüel canlanma için duyusal sinir liflerinden zengin, penisin tepe bölgesi.
ÖZET ERKEK ÜREME ORGANLARI
ÖZET ERKEKLİK K HORMONLARI
ERKEK ÜREME SİSTEMS STEMİ (SYSTEMA GENITALE MASCULINUM) PRATİK SORULAR 1. Testislerin ısısının düzenlenmesinde rol oynayan anatomik yapılar. 2. Erkeğin fertilizasyon yetenekleri. 3. Sperm üretim yeri. 4. Sertoli ve Leydig hücrelerinin fonksiyonu. 5. Aksesuar 3 bezin isimleri ve onların birer anahtar fonksiyonu. 6. Penis in ereksiyonu ile bu sırada kan ile dolan yapıları.
KAYNAKÇA İnsan Anatomisi, Mehmet YILDIRIM Anatomy & Physiology, Elaine N.MARIEB & Jon MALLAT Gray s Anatomy Sobotta
TEŞEKK EKKÜR R EDERİM..