ADAM SMITH DEN ALINTILAR * Prof.Dr.Coşkun Can Aktan tarafından derlenmiştir Görünmez El Üzerine Her birey, sahip olduğu sermayeyi en yüksek üretim sağlayacağı sanayiye yönlendirir, bunun bir sonucu olarak emek toplumun gelirinden alabileceği en yüksek payı alır. Birey, bunu yaparken, ne toplumun çıkarını artırmayı amaçlar, ne de bunu ne ölçüde yaptığını bilir. Birey, sadece kendi özel çıkarını gözetir ve bu amacını gerçekleştirirken görünmez bir el onun hiç düşünmediği başka amaçlara da hizmet etmesini sağlar. Birey kendi çıkarını gözeterek toplumun çıkarına hizmet etmiş olur ve bireyin bu hizmeti eğer topluma hizmet etmeyi amaçlamış olsaydı yapacağı hizmetten ve katkıdan daha fazla olur. Akşam yemeğimizi kasap, biracı veya fırıncının iyilikseverliğine değil, fakat onların şahsi çıkarlarına borçluyuz. Biz onların insani duygularına değil, kendi çıkarımıza bakarız. Ancak onlarla konuşurken, kendi çıkarlarımızdan değil, onların sağlayacağı çıkarlardan ve avantajlardan sözederiz. Dilencilerden başka hiç bir kimse başkalarının merhamet duygularına daha çok güvenme yolunu seçmez. Hatta dilenciler bile tamamen bu tür bir duyguya sahip değildirler. * Alıntılar Smith in şu eserlerinden yapılmıştır: Adam Smith, An Inquiry Into the Nature and Cause of the Wealth of Nations-, (edited by Edwın Cannan), Chicago: Chicago University Press, 1976. ; Adam Smith, The Theory of Moral Sentiments, (Edited by D.D.Raphael ve A.L.Macfie), Indianapolis: Liberty Classics,1982.
Hiç kimse bir köpeğin başka bir köpekle adil bir kemik değiş tokuşu yaptığını görmemiştir. Aynı şekilde, hiç kimse bir hayvanın başka bir hayvana hareketlerle ya da kendi doğal sesiyle, bu benim, o senin ; sendekine karşılık kendiminkini sana vermek istiyorum dediğini görmemiştir. Bir hayvan bir insandan ya da başka bir hayvandan bir şey almak istediğinde, o insanın ya da hayvanın yardım etmesini sağlamak için onu kandırmaktan başka yol bilmez. Köpek yavrusu anasına yaltaklanır, yemek yiyen efendisinin onu da görmesini isteyen spanyel bin türlü şaklabanlıkla dikkat çekmeye çalışır. Bazen insanın da kendi hemcinslerine karşı aynı oyunlara başvurduğu olur, istediğini yaptırmak için başka bir yolu kalmayınca türlü yaltaklanmalar, alçaltıcı hareketlerle karşısındakini yumuşatmaya çalışır. Kamu Maliyesi Üzerine En iyi olan bütçe denk bütçedir. Hiç şüphe yok ki vergileri savaşta olduğu kadar barış zamanlarında da yükseltmek halkın vergilere karşı tepki göstermesini haklılaştırır. Yüksek vergiler, bazen vergiye tabi malların tüketimini azaltmak ve bazen vergi kaçakçılığını teşvik etmek suretiyle, düşük vergilerden sağlanacak hasılattan daha düşük bir hasılat sağlar. Gelirin azalması, tüketimin azalmasının bir sonucu olarak ortaya çıkmışsa, çözüm yollarından birisi vergi oranlarını indirmektir.
Bireysel Çıkarın Sonuç Olarak Toplumsal Çıkara Katkıda Bulunması Üzerine Her bireyin kendi koşullarını iyileştirmeye yönelik doğal çabaları, dışarıdan yapılacak herhangi bir yardımdan çok daha yararlıdır ve toplumda servet ve refahın artması için yeterlidir. Müşteri Odaklı Yönetim Felsefesi Üzerine Işçileri etkin bir şekilde disipline edecek olan çalıştıkları şirket değil, müşterilerdir. Işçileri yapacağı ihmalkarlıklardan ve sahtekarlılardan ancak müşteriye daha iyi hizmet vermemesi halinde işini kaybetmesi korkusu sağlayabilir. Serbest Ticaret ve Rekabet Üzerine Ticaretin olmadığı bir çöl ülkesinde iyi bir yol yapılamaz. Mübadele ve ticarete olan eğilim tüm insanlar arasında yaygındır. Bu eğilim başka hayvan ırklarında bulunmaz. Tüketim, üretimin nihai hedefidir. Genel olarak ticaret ve iş bölümü ne kadar serbest olursa ve rekabet mevcut olursa halk o ölçüde fayda sağlar. Eğer ürettiğiniz malı bir başkası daha ucuza üretiyorsa, o ülkenin malını satın almamız daha iyidir. Özel Mülkiyet Üzerine
Avrupa daki bütün büyük monarşilerde, eğer hükümdarın sahip olduğu topraklar özel mülkiyet olsaydı üretim bir kaç yıl içerisinde daha verimli olurdu ve daha fazla ürün elde edilirdi. Monopol Üzerine Monopol iyi bir yönetim için en büyük düşmandır. Özel Çıkar Grupları Üzerine Müteşebbislerden ticaretle ilgili gelen her yeni kanun ve mevzuat isteği ihtiyat ile karşılanmalıdır. Bu kimselerin çıkarları her zaman toplumun çıkarları ile aynı değildir. Servet tutkunları, arzuladıkları duruma ulaşabilmek için hemen her zaman, erdem yolunu terketmektedirler; çünkü ne yazık ki servet yoluyla erdem yolu, çoğu zaman birbirine karşıttır. Yardımseverlik Üzerine Bencilliğimizi sınırlamak ve hayırsever davranışlarda bulunmamız insanın doğasının mükemmeliyete erişmesine yardımcı olur ve bu insanlar arasında duyguların harmonizasyonunu sağlar. Devletin Başarısızlığı Üzerine Bütün devlet müdahaleleri mükemmel olmayan bir çözümdür. (All government is but an imperfect remedy for the deficiency of these.