TEKNİK BÜLTEN MMO İSTANBUL ŞUBESİ MAYIS 2008 Sayı 2 İstihdam Paketi Anayasal/Sosyal Eşitliği Zedeleyicidir. Bu sayıda: İş Kazaları 2 TBMM gündeminde bulunan ve kamuoyuna İstihdam Paketi olarak yayılan İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı nda belirtilen az insanla çok iş yaklaşımı uyarınca iş piyasasının esnekleştirilmesi, zorunlu istihdam yüklerinin hafifletilmesi ve işgücü maliyetlerinin düşürülmesi hedeflenmektedir. Bu hedeflerin, hemen her vesileyle ve tasarıda da dile getirilen işsizliğin önlenmesi, istihdamı artırıcı yatırımların çoğalması, yeni iş alanlarının yaratılması, aktif istihdam politikaları ve kayıt dışı istihdamın azaltılması arzuları ile çeliştiği bilinçli kamuoyunca açıktır. Kamuoyunda İstihdam Paketi Olarak Anılan Yasa Tasarısı ile İş Sağlığı ve Güvenliği Alanının Piyasalaştırılması Amaçlanmakta, Bu Alana Yönelik Danıştay Kararları Devre Dışı Bırakılmaktadır Tasarı ile Bir Yıldan Beri Tarafların Görüşüne Açılan İş Sağlığı ve Güvenliği Yasa Tasarısı Hazırlıklarının Bütünlüğü Bozulmakta, İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri İşletmelerin Dışına Yayılarak Taşeronlaştırma Yaygınlaştırılmaktadır Tasarı İstihdamı Daraltıcı, İşveren Kesimini Kayırıcı, Esnek İstihdamı Yaygınlaştırıcı, Anayasal/Sosyal Eşitliği Zedeleyici Bir İçeriğe Sahiptir. Açıklamanın devamına www.mmo.org.tr web adresinden ulaşabilirsiniz. Risk Analizi 3 Endüstride Solunum 4 Asbest Nedir? 5 İşyerlerinde Gürültü 6 Gürültü Kontrolü 7 LPG Dönüşüm 8 Davranışsal Güvenlik 9 Asansörler 10 Asansörler 11 Çözücüler 12 Çözücüler 13 Akreditasyon Sertifikası 14 Akreditasyon Kapsamı 15 İş Sağlığı Güvenliği Raporu 16 İş Sağlığı Güvenliği Raporu 17 MMO Hayatı Denetliyor 18 Odamıza Güveniyoruz 20 MMO İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RAPORU ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 1-4857 sayılı İş Yasası tamamen işverenlerin çıkarları doğrultusunda şekillendirilmiştir. Esnek ve kuralsız çalışmayı, işçileri başka işverenlere kiralamayı, taşeronlaştırmayı yasal hale getiren, kıdem tazminatlarını, fazla mesai ücretlerini, sendikal hak ve yetkileri budayan bu yasa yerine bütün tarafların katılımı ile demokratik bir yasa çıkarılmalıdır. İş mevzuatı, ekseni insan olan çağdaş bir yapıya kavuşturulmalıdır. 2- ÇSGB Bakanlık tarafından hazırlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarısı Taslağı TMMOB, TTB, TBB, sendikalar ve üniversitelerin görüşleri alınarak yeniden düzenlenmelidir. 3- İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasa, tüzük ve yönetmelikler uluslararası sözleşme, standart ve normlar dikkate alarak yenilenmeli ve hayata geçirilmelidir. Yazının tamamını sayfa 16 17 den okuyabilirsiniz.
BU YAZININ DEVAMINA http://www.mmo.org.tr/muhendismakina/arsiv/2007/nisan/09_iskazalari.pdf ADRESİNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.
BU YAZININ DEVAMINA http://www.mmo.org.tr/muhendismakina/arsiv/2007/nisan/010_riskanalizi_1.pdf ADRESİNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.
BU YAZININ DEVAMINA http://www.mmo.org.tr/muhendismakina/arsiv/2007/nisan/05_issagligi.pdf ADRESİNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.
BU YAZININ DEVAMINA http://www.mmo.org.tr/muhendismakina/arsiv/2007/nisan/04_bilgisayfasi_2.pdf ADRESİNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.
BU YAZININ DEVAMINA http://www.mmo.org.tr/muhendismakina/arsiv/2007/agustos/04_isguvenligi.pdf ADRESİNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.
BU YAZININ DEVAMINA http://www.mmo.org.tr/muhendismakina/arsiv/2007/eylul/04_isguvenligi.pdf ADRESİNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.
BU YAZININ DEVAMINA http://www.mmo.org.tr/muhendismakina/arsiv/2007/haziran/012_lpg_odaraporu.pdf ADRESİNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.
BU YAZININ DEVAMINA http://www.mmo.org.tr/muhendismakina/arsiv/2007/nisan/makale_alpesin.pdf ADRESİNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.
ASANSÖRLERDE DURUM RAPORU - UYGULAMALAR VE YAPILMASI GEREKENLER KAZALAR VE NEDENLERİ Asansörlerin denetimleri Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Valilikler ve Belediyeler aracılığı ile yapılmaktadır. Tespit edilen eksiklikler sonucunda 1705 ve 765 sayılı yasalar ve diğer yasal mevzuatlar kapsamında idari ve mali işlem yapılmaktadır. Ancak buna rağmen gerek montaj ve gerekse de bakım hatalarından dolayı bazı kazalar olmaktadır. Ülkemizdeki asansör tesislerinin büyük bir kısmını sürtünme tahrikli asansörler oluşturmaktadır. Bu tip asansörlerde asansörün aşağı ve yukarı yönde zaman zaman kontrolsüz hareketler sergilemesi sonucu kazalar olmaktadır. Bu kaza türü, frenlerin devre dışı kalması, balatalarının aşınması, tahrik gücünün yetersizliği ve kumanda sistemi arızalarından kaynaklanmaktadır. Ayrıca, Kabin katta yokken kat kapısının açılması, Kapısız kabinlerde kabin hareket halinde iken kabin ve kuyu duvarı arasına sıkışmalar, Ara katlarda kabin içindeki mahsur kalan kişilerin kurtarma yönergelerine uyulmadan bilinçsiz bir şekilde kabinden çıkmaya çıkarılmaya çalışılmaları, Yangın veya deprem anlarında asansörde mahsur kalmalar, Kabinin kat seviyesinde bulunmaması nedeniyle asansöre giriş çıkışta oluşan kazalar, Otomatik kapılı asansörlerde kapının, kullanıcıları giriş-çıkış sırasında sıkıştırması, Kabin içine konulan yüklerin dengeli konumlandırılmamış olması ve seyir halinde bu yüklerin kayması, Askı halatlarının zamanla aşınması, Aşırı yük tertibatının olmayışı nedeniyle fazla yük taşınmak istenmesi, Kabin karşı ağırlık tamponlarının olmaması, Korozyonların oluşması, Regülatör halatının elektriksel denetiminin olmaması, Kuyu içi elektrik tesisatının uygun olmaması, vb. birçok olumsuzluklar tespit edilmiştir. Çağımızda yaşanan değişim ve gelişmelerle birlikte yaşamımızın değişmez parçası haline gelen çok çeşitli ihtiyaçlardan biri de asansörler olmuştur. Güvenli, sağlıklı, çağdaş, planlı yapı ve kentlerin oluşumunda olduğu gibi asansör sistemlerinin de bilimsel, teknik proje ve uygulamalara gereksinimi vardır. Proje aşamasından uygulamaya ve periyodik kontrollere kadarki süreçlerde ilgili Bakanlıklara, Odamıza, Valiliklere, Belediyelere ve kullanıcılara önemli görev ve sorumluluklar düşmektedir.
ASANSÖRÜN ÇAĞRILMASI ASANSÖR KULLANIMINDA DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR Hangi kat ve doğrultuya gitmek istendiğinden emin olunmalı, yalnızca gidilecek yöne (aşağı/yukarı) ait çağırma butonuna basılmalıdır. Kabinden çıkmak isteyenlerin geçiş yolu üzerinde durulmamalı, geçişe engel olmayacak bir yerde beklenmelidir. Asansör beklenen kata geldiğinde, dolu olması halinde kabine girmeye çalışılmamalı, asansörün bulunulan kata tekrar gelmesi beklenmelidir. Otomatik kapılı asansörlerde, kapısı kapanmakta olan asansörün kapısını açmaya çalışılmamalı, asansörün bulunulan kata tekrar gelmesini beklenmelidir. ASANSÖRE GİRİŞ ÇIKIŞ Asansöre girerken kabinin o katta olup olmadığına dikkat edilmelidir. Asansör ve kat seviyesi olası farklılıklarına karşı dikkatli olunmalıdır. Çocuklar ve evcil hayvanlar kontrol altında tutulmalı, 12 yaşından küçükler asansöre yalnız binmemelidir. Asansör kullanıcısı kat kapısını içeriden veya dışardan mutat şeklin dışında açmaya çalışmamalı, asansörün tam olarak durması beklenmelidir. Otomatik kapılı asansörlerde, kapının açılması bir açma butonu aracılığıyla oluyorsa, kapı butona basarak açılmalı. Kabin katta durmadan kapıyı açmaya çalışılmamalıdır. Kabine girerken ve kabinden çıkarken oyalayıcı hareketlerden kaçınılmalıdır. Seyir Halinde Kapıdan uzak durulmalı ve kapıda sıkışma olasılığı bulunan giysi ve eşyalara dikkat edilmelidir. Kabinde tutamak varsa ona tutunulmalıdır. Kat göstergelerine (kat kapı numaralarına) dikkat edilmeli, izlenmelidir. Asansörün durmasına karşın, otomatik kabin kapılı asansörlerde kapı açma butonu ile de açılamıyorsa imdat butonu ile dışarıdaki kişilerle irtibata geçilmeli, kişisel çabalarla kabinden çıkmaya çalışılmamalıdır. GÜVENLİK KURALLARI Asansör kullanıcısı, asansör iki kat arasında kaldığında kapı camını kırarak çıkmaya çalışmamalıdır. Asansör kullanıcısı kabin üstündeki çıkış kapağından (varsa) kendi başına çıkmaya çalışmamalıdır. Bu kapak sadece dışarıdan kurtarma çalışmalarında kullanılır. Asansörde kalan kişilerin kurtarılmasında kapı kilit anahtarının kullanılması tehlikelidir. Kurtarma işlemi makine motor grubu üzerindeki el freni yardımıyla Yetkili kişilerce yapılmalıdır. Ayrıca asansör firması veya bakımcı firmanın yazılı talimatına aynen uyulmalıdır. Kuyu boşluğuna kâğıt ve benzeri yanıcı maddelerin atılması önlenmeli, buradan başlayacak bir yangının kısa sürede kabini etkileyebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Kabin girişine konulan fotosel ya da eşik kontağı gibi güvenlik tertibatları (kabin ile duvar arasında sıkışmayı önlemek için) mutlaka çalışır durumda tutulmalı, özellikle çocukların bunlarla oynamaları, bozmaları önlenmelidir. Kat kapısı camları mutlaka telli cam olmalı, düz veya buzlu cam kesinlikle takılmamalıdır. Kat kapı camları telli dahi olsa el ve parmak girecek kadar açıklık olduğunda cam değiştirilinceye kadar güvenlik nedeniyle asansör işletmeye kapatılmalıdır. Kabin içinde bulunan İmdat butonu özellikle elektrik kesilmeleri ve arıza durumunda kullanılması gerektiğinden acil aydınlatma kaynağından beslenmesi sağlanmalıdır. Asansör kabininin katta olduğunu anlamak için kabin içinde mutlaka sürekli aydınlatma sağlanmalıdır. Merdiven temizliği yapılırken kuyu dibine su girmesi önlenmelidir. Kabin kapısız asansörlerde tehlike anında önce Dur, sonra İmdat butonlarına basılmalı, her iki butonun gereksiz kullanımları önlenmelidir. Deprem veya yangın anında kaçış için asansör yerine merdivenler kullanılmalıdır. Kabin içine konan yüklerin dengeli yüklenmesine dikkat edilmeli, kabin hareket halinde iken bu yüklerin kaymaması için önlem alınmalıdır. Makina dairesi kapısı veya giriş kapağı güvenlik nedeniyle sürekli kapalı tutulmalı, ancak anahtarı bina yöneticisi ve görevlisi ile belirlenecek kişilerde bulunmalıdır. Makina dairesi depo olarak kullanılmamalıdır. Makina dairesinde bulunan havalandırma pencereleri ile varsa kapılar uygun bir havalandırma sağlanması için panjurlu hale getirilmelidir. Makina dairesindeki aydınlatma tesisatı çalışır durumda bulundurulmalıdır. Makina dairesinde kolayca görülebilecek bir yere kurtarma talimatı asılmalıdır. Anlaşmalı bakım yapan firma dışında başka bir firma ve kişiler asansöre müdahale ettirilmemelidir. KAYNAK: ODA RAPORU ASANSÖRLERDE DURUM RAPORU, UYGULAMALAR VE YAPILMASI GEREKENLER
BU YAZININ DEVAMINA http://www.mmo.org.tr/muhendismakina/arsiv/2008/subat/04_isguvenligi1.pdf ADRESİNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.
BU YAZININ DEVAMINA http://www.mmo.org.tr/muhendismakina/arsiv/2008/mart/06_isguvenligi.pdf ADRESİNDEN ULAŞABİLİRSİNİZ.
TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RAPORU ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 1-4857 sayılı İş Yasası tamamen işverenlerin çıkarları doğrultusunda şekillendirilmiştir. Esnek ve kuralsız çalışmayı, işçileri başka işverenlere kiralamayı, taşeronlaştırmayı yasal hale getiren, kıdem tazminatlarını, fazla mesai ücretlerini, sendikal hak ve yetkileri budayan bu yasa yerine bütün tarafların katılımı ile demokratik bir yasa çıkarılmalıdır. İş mevzuatı, ekseni insan olan çağdaş bir yapıya kavuşturulmalıdır. 2- ÇSGB Bakanlık tarafından hazırlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Kanun Tasarısı Taslağı TMMOB, TTB, TBB, sendikalar ve üniversitelerin görüşleri alınarak yeniden düzenlenmelidir. 3- İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yasa, tüzük ve yönetmelikler uluslararası sözleşme, standart ve normlar dikkate alarak yenilenmeli ve hayata geçirilmelidir. 4- İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili ulusal politikaların oluşturulmasında Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği ne bağlı ilgili meslek odaları, Türk Tabipler Birliği, Türkiye Barolar Birliği ve sendikaların katılımı sağlanarak kararlar alınmalıdır. 5- Başta KOBİ ler olmak üzere 50 den daha az çalıştıran iş yerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarının kurulması yasalarla güvence altına alınmalıdır. İş sağlığı ve güvenliği hizmetleri bütün iş yerlerini ve tüm çalışanları kapsamalı; sektör ve kurum farkı gözetmeksizin tüm işyerleri için geçerli olmalıdır. Bu kurulların eğitilmiş ve yetkilendirilmiş kişilerden oluşturulması sağlanmalı ve tarafların eşit sayıda temsil edildiği demokratik yapılar olarak düzenlenmeli, tavsiye değil yaptırım gücüne sahip kurulara dönüştürülmelidir. 6- İş Güvenliği Mühendisliği kavramı, çıkarılacak yeni bir yönetmelikle yeniden tanımlanmalı, 50 den fazla işçi çalıştıran sanayi işletmelerinde tam zamanlı İş Güvenliği Mühendisi çalıştırılması zorunlu hale getirilmeli; TMMOB ye bağlı ilgili Odalar baştan sona etkin olarak görev almalı ve denetim işlevi üstlenmelidir. 7- İş yerlerinde işçi sayısına, iş yerinin niteliğine ve tehlikelilik derecesine göre iş güvenliği konusunda mesleki yeterliliği TMMOB ye bağlı ilgili meslek odası tarafından belgelendirilmiş bir veya daha fazla mühendis görev yapmalıdır. 8- İş Güvenliği Mühendisleri ücret yönünden işverene bağlı olmamalıdır. İş Güvenliği Mühendislerinin ücret çizelgeleri Bakanlık ve TMMOB ye bağlı ilgili meslek odalarıyla birlikte belirlenmelidir. 9- İşyeri hekimi, işyeri sağlık memuru ve hemşirelerinin mesleki bağımsızlıkları sağlanmalıdır. 10- İşbirliği, koordinasyon ve danışma hizmetlerinin sağlanması için ilgili meslek örgütleri, işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinin katılımıyla bir koordinasyon mekanizması oluşturulmalıdır. 11- İş sağlığı ve güvenliği alanındaki hizmetlerin kamusal bir hizmet olarak algılanması sağlanmalıdır. 12- İş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışma koşulları arasındaki nedensel ilişkileri araştırmak ve bilimsel araştırma yapacak araştırma kurumlar oluşturulmalı, eğitim kurumları bu konuda özendirilmelidir. 13- Güvenlik kültürü, aile kültürü ve toplumsal iş sağlığı ve kültürü bir arada oluşturulmalı ve özendirilmelidir.
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ RAPORU ÇÖZÜM ÖNERİLERİ - DEVAMI 14- Ergonomi her insanın yaşam felsefesi olmalıdır. Ergonomi, iş sağlığı ve güvenliğinin ta kendisidir. Çok bilimli bir hizmet gerektirir. Ergonomi bilincinin oluşturulması, bir devlet politikası haline getirilmelidir. 15- Eğitim ve öğretim müfredatı, orta öğrenimden başlanarak iş sağlığı ve güvenliği konusunu da içerecek şekilde yeniden düzenlenmeli, bütün okullarda iş sağlığı ve güvenliği eğitimi yapılmalı, üniversitelerin ilgili fakültelerinde iş sağlığı ve güvenliği kürsüleri kurulmalıdır. 16- İş kazaları ve meslek hastalıklarının önüne geçilebilmesi için işyerlerinde önce insan, önce sağlık, önce iş güvenliği anlayışı yerleştirilmeli; iş sağlığı ve güvenliği eğitimine önem verilmeli, eğitim almamış çalışana işbaşı yaptırılmamalıdır. Eğitimler, ilgili meslek örgütleri tarafından verilmeli, bu eğitimler özerk olmalıdır. Çalışanların eğitimi, çalışma alanındaki risklere karşı bilgilendirilmeleri, risklere karşı kişisel donanımlarının uygun ve eksiksiz olması işveren tarafından sağlanmalı ve sürekli olarak denetlenmelidir. 17- İş sağlığı ve güvenliği önlemleri, işyeri mekânı, teknoloji, üretimde kullanılan hammadde, üretilen ürün, ergonomi v.b. konular proje aşamasında planlanmalıdır. 18- Üretim sürecinde kullanılan ekipmanlar ve kişisel koruyucular, ilgili standart ve mevzuata uygun olarak üretilmelidir. Bu konuda zorunlu standartlar oluşturulmalı, üretim, satış ve kullanım sırasında mutlaka denetim yapılmalıdır. Standart dışı malzemelerin piyasaya girişi ve sunumu engellenmeli ve bu konuda meslek örgütleri, TSE ve Bakanlık kanalıyla bir denetim ağı oluşturulmalıdır. 19- İş güvencesi ile iş güvenliğinin birbirini tamamladığı gerçeğinden hareketle, tüm çalışanlar insana yakışır norm ve standartta bir sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınmalıdır. 20- Sigortasız ve sendikasız çalıştırma önlenmeli kayıt dışı ekonomi kayıt altına alınmalıdır. 21- Meslek hastalıklarına ilişkin çalışmalar geliştirilmeli, meslek hastalıkları hastaneleri işlevine uygun olarak yapılandırılmalı ve yaygınlaştırılmalıdır. 22- Ucuz iş gücü olarak görülen kadın işçilik üzerindeki tüm olumsuz uygulamalar kaldırılmalı, ürkütücü boyutlara ulaşan çocuk emeği sömürüsü ortadan kaldırılmalıdır. 23- Kazaların tekrarlanmasını önleyecek tedbirlerin geliştirilmesi ve sisteme kazandırılmasını hedefleyen reaktif yaklaşımlar yerine, operasyonlardaki tehlikeleri inceleyerek nelerin yanlış gidebileceğini? araştıran, önceden öngören, sonraki aşamada daha başka neler olabilir sorusuna yanıt arayan risk yönetimi yani proaktif/olay olmadan önceki önlemler yaklaşımı öne çıkarılmalıdır. 24- İş kazası araştırmaları gerçekçi ve güvenilir olmalıdır. İşyerlerinde kaza ve meslek hastalıklarına ait bilgiler bir veri tabanında toplanmalı, bu bilgilerden ölçme ve değerlendirme amaçlı yararlanılmalıdır. 25- Gerek işçi sağlığı gerekse toplum sağlığı; bireylerin pirim ödeme gücüne yüklenmeyecek bir biçimde genel bütçeden finanse edilmeli ve koruyucu sağlık hizmetleri geliştirilmelidir. 26- İş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sunumu için belirli işçi sayısı aranmamalı; uygulamalar devlet memurları, kendi hesabına çalışanlar, tarım kesimi gibi yaptığı iş ve çevresinden etkilenen tüm toplum kesimlerini kapsamalıdır.
Sayfa 20
Sayfa 21 TEKNİK BÜLTEN
İş ve işçi güvenliği, ergonomi, çevrenin korunması ve enerjinin üretimi ve yönetimi, ölçüm ve test cihazlarının kalibrasyonu vb. sanayiye yönelik araştırma, geliştirme konularında teknik ve bilimsel her türlü çalışmalarda bulunmak, gereksinilen ölçüm, test ve kontrolleri yaparak belge vermek, Oda nın üyelerinin bu konudaki uzmanlık çalışmalarını toplum yararına sunmak, araştırma, eğitim ve testlere yönelik uygulama merkezleri ve laboratuvarlar kurmak Odamızın amaçların biridir. Bu doğrultuda Teknik birimimiz çalışmalarına devam etmektedir. http://teknik.mmoistanbul.org FİRMANIZDA BULUNAN BASINÇLI KAPLAR VE KALDIRMA İLETME MAKİNALARININ PERİYODİK KONTROLLERİ İÇİN Web sitemizi ziyaret edebilir ve http://www.mmoistanbul.org/teknikbirim/periyodik_kontroller.pdf adresinden bilgilendirmeye ulaşabilirsiniz. AKREDİTASYON KAPSAMI http://www.turkak.org.tr/pdf/ab0006m.pdf YÖNETMELİKLER http://www.mmoistanbul.org/teknikbirim/yonetmelikler.html BAŞVURU FORMU http://www.mmoistanbul.org/teknikbirim/perkontbasvuruformu.xls PERİYODİK KONTROL ÖNCESİ HAZIRLIKLAR http://www.mmoistanbul.org/teknikbirim/hazirliklar.pdf TEKNİK BİRİM Katip Mustafa Çelebi Mah. İpek Sokak No:9/2 Beyoğlu - İSTANBUL Telefon: 0 (212) 444 86 66 Dahili 121-123 - 116 Faks: 0 (212) 249 86 74 E-posta: teknik-istanbul@mmo.org.tr