Yapılan araştırmalar, Türkiye nüfusunun %10-12'sinin fiziksel ya da zihinsel engelli olduğunu göstermektedir. Bu rakam ortalama her 7-8 aileden birinde engelli bir birey yaşadığı anlamına gelmektedir. Engelli bireyler çoğunlukla ağız bakımlarını kendi başlarına sağlayamazlar, başkalarına bağımlıdırlar. Engellilerin çiğnemelerini tam olarak yapamamaları ve kullanmak zorunda oldukları ilaçlar yüzünden sağlıklı bireylere nazaran daha olumsuz ağız hijyenine sahiptirler.şeker,kalp vb hastalığı olan engelli bireylerin olumsuz ağız hijyeni sonucunda ortaya çıkan diş çürükleri ve diş taşları da vücutlarında enfeksiyon odağı olarak risk oluşturmaktadırlar.engelli ailelerinin büyük bir kısmı ağız ve diş sağlığının önemi konusunda bilinçsizdirler. Engelli bireyin diğer rahatsızlıklarının ön planda tutulması, maddi imkansızlıklar ve tedaviyi yapacak kurumların azlığı bu durumu daha da zorlaştırmaktadır. Diş tedavileri tamamlanmış olsa dahi kendi ağız bakımlarını sağlayamayan bu insanlarımızın belirli periyotlarla kontrol edilmeleri gereklidir. Yapılan tedavilerin başarısı engelli hasta yakınları tarafından ağız bakımı ve periyodik bakımların aksatılmaması ile sağlanır. Dişler günde en az 2 kez,3 er dakika fırçalanmalıdır. Engelli birey yakınlarının, engellinin diş fırçalamasını ihmalleri konusunda gösterdikleri gerekçelerden biri engelli bireyin diş macununu yutmasıdır ki macun fırçalamanın temel unsuru değildir. Engelli bireylerde ayrıca elektrikli ya da pilli diş fırçaları büyük kolaylık sağlar. Sağlıklı bir ağız yapısına sahip olmak engelli bireylerin de hakkıdır. Sağlıklı bir ağız yapısı onları başka hastalıklara karşı koruduğu gibi hayat kalitelerini ve kendilerine güvenlerini de arttıracaktır. Engelli ağız-diş sağlığı hizmetleri Muğla Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi olarak iki şekilde yapılmaktadır. -Evde sağlık hizmetleri -Genel anestezi ile müdahale işlemleri Evde Sağlık Hizmetleri çerçevesinde tespit edilmiş engelli hastalara ait adresleri Muğla İl Sağlık Müdürlüğünden temin ederek 2010 Haziran ayından itibaren evde ağız ve diş sağlığı hizmetlerine başladık. Bu çerçevede öncelikle Kurumumuz hekimlerince engelli hastaların ilk muayeneleri evlerinde yapılarak bir değerlendirmeye tabi tutulmaktadır. Hastaya yapılacak işlem ev şartlarında yapılabilir ise gerekli malzemelerle bireyin evinde tedavi işlemi tamamlanmaktadır. Hastanın işlemi ev şartlarında yapılamaz ve kendi imkanları ile de Kurumumuza gelmesi olanaksız ise hastanın geliş ve gidişleri Merkezimiz aracı ile sağlanarak tedavisi tamamlanmaktadır. Eğer hastanın fiziksel ya da zihinsel özrü nedeni ile tedavisinde ameliyathane şartları gerekiyorsa Muğla Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi ve Muğla Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi arasında Sağlık Müdürlüğü nün oluru ile 1
sağlanmış protokol vasıtası ile tedavi işlemleri Muğla Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi ameliyathanesinde gerçekleştirilmektedir. Böylece engelli bireylerine azami ihtimam gösteren ailelerin dahi uzun süreli randevular ile İzmir'de elde edebildikleri tedavi imkanı İlimizde çok kısa zamanda sağlanmaktadır. Hizmetimizden faydalanmak isteyen ve kendisine ulaşılamamış hastalar Muğla ADSM Başhekimliğine ulaşabilirler. Bugüne kadar Muğla Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi olarak toplam 50 hastanın (30 u evde,29 u ameliyathane ortamında olmak üzere) girişimsel diş işlemlerini (diş çekimi-diş dolgusu-diş taşı temizliğihareketli protez) gerek evinde gerekse Muğla Üniversitesi Eğitim Araştırma Hastanesi ameliyathanesinde yaptık. Herkes bir gün bir nedenle engelli birey haline gelebilir. Engelliye saygı insanlığa saygıdır. Asıl engelliler, karşılarına çıkan engeli geçemeyenlerdir. Dt. Feyzullah GÜLADA Muğla ADSM Başhekimi EVDE SAĞLIK HİZMETLERİ 2
3
4
5
GENEL ANESTEZİ İLE MÜDAHALE İŞLEMLERİ 6
7